درخت حوزه‌های تخصصی

تفسیر و علوم قرآن

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترجمه قرآن تفسیر قرآن علوم قرآنی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲٬۷۸۱ تا ۱۲٬۸۰۰ مورد از کل ۱۳٬۹۴۱ مورد.
۱۲۷۸۱.

تجلی مفاهیم قرآنی در باغ ایرانی با تاکید بر سوره انسان (نمونه موردی: باغ دولت آباد یزد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: سوره انسان بهشت قرآنی نعمت عناصر باغ دولت آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۲۷۴
در این مقاله ابتدا با مطالعه با غهای ایرانی بویژه دوره اسلامی و بررسی خصوصیات کلی و فضای کالبدی آن)آب، گیاه و....( به بررسی عناصر باغ پرداخته شده است. سپس با بررسی و جستجو در متن قرآن بویژه سوره انسان و تفاسیر مربوط به آن )تفسیرالمیزان و تفسیر نمونه( عناصر بهشت قرآنی در عناصر باغ دولت آباد بازخوانی گردیده است. این بازخوانی از طریق تحلیل کالبدی- فضایی باغ دولت آباد و انطباق با مفاهیم قرانی صورت پذیرفته است. هدف از این مطالعه استخراج وجوه اشتراک نعمتهای باغ بهشت با عناصر باغ دولت آباد بوده و تکنیک مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات از طریق بازدید، برداشت میدانی و کتابخان ه ای بوده و آنالیز اطلاعات جمع آوری شده بر اساس قیاس آنها از تفاسیر قرآنی بویژه تفسیر المیزان انجام گردیده است. نتایج به دست آمده نشان م یدهد که عناصر موجود در باغ ایرانی در سوره انسان با عنوان نعمتهای بهشت قرآنی یاد شده است که این نعمتها بصورت عینی و ذهنی در هم در کالبد باغ و هم در باور طراح آن استعاراتی مادی و معنوی به جا نهاده است.
۱۲۷۸۲.

واکاوی زیبایی شناسی استعاره های مفهومی طبیعت در سوره های نجم و قمر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 341 - 363

کلیدواژه‌ها: زیبایی شناسی استعاره های مفهومی سوره نجم سوره قمر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۲۱۳
سوره های نجم و قمر، در حوزه مفاهیم طبیعت، تصاویری شگرف از زیبایی شناسی استعاری را انعکاس می دهند؛ این زیبایی ها، آمیزه ای از طرح واره های گوناگون انتزاعی است. از آنجا که پیشینیان، استعارات کلاسیک مانند استعاره و مجاز را در بررسی تصاویر قرآنی مد نظر قرار می دادند، لازم است به استعاره از دیدگاه نوین و معاصر نگریسته شود تا زوایای زیبایی شناسی آن فراگیرتر و شیواتر گردد. از این رو در این حوزه به دو تن از اندیشمندان علوم شناختی، لیکاف و جانسون ، برمی خوریم که با ارائه نظریه استعاره های مفهومی در صدد بیان استعاره از زبان دیگر برآمدند. با این وجود در بررسی سوره های نجم و قمر از دیدگاه استعارات مفهومی به نکاتی زیبایی شناسانه در مواجه با طبیعت و بیان زبانشناسی جدید دست یافته ایم. همچنین به منظور بررسی این کارکرد ادبی- هنری از نمونه های متعدد تصویرسازی و جانمایی طرح واره های طبیعی استفاده نموده ایم. بر این مبنا، شیوه پژوهش در چارچوب توصیفی- تحلیلی-کاربردی تنظیم گردیده است.
۱۲۷۸۳.

معانی کنایه های قرآنی و نقد ترجمه های فارسی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۲ 119 - 131

کلیدواژه‌ها: کنایه اسرار بلاغی ترجمه های معاصر قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۲۲۰
نتایج پژوهش حاضر، گواه آن است که ترجمه کنایی، بهترین ترجمه برای تعابیر کنایی است. در غیر این صورت، باید به ترجمه معنایی روی آورد و تا حد امکان، از ترجمه تحت اللفظی اجتناب کرد. و در این زمینه تسلط و اشراف مترجم بر بلاغت به عنوان یکی از علوم پیش نیاز ترجمه و آشنایی وی با فرهنگ زبان های مبدأ و مقصد امری ضروری است. ضمناً از رهگذر این جستار، مشخص می شود که اموری مانند تأکید بر عظمت و قدرت خداوند، بیان زیرکی و هشیاری مخاطب، زیباکردن لفظ، رعایت ادب و اجتناب از الفاظ زشت، مبالغه و اختصار، از مهم ترین اسرار بلاغی تعابیر کنایی قرآن بوده که توجه به آن ها، مترجم را در فهم بهتر معانی کنایه های قرآنی یاری می رساند.
۱۲۷۸۴.

بازتاب صفات و سیره قرآنی امام علی(ع) در آثار عطار نیشابوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 441 - 465

کلیدواژه‌ها: قرآن عرفان امامت تقوا لیله المبیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۹۳
عطار نیشابوری از شاعران نامدار ادب فارسی در قرن هفتم مضامین عرفانی را به صورت گسترده در آثارش وارد کرده است. وی با وجود داشتن مذهب شافعی در آثارش به مدح امام علی(ع) پرداخته است. عطار نیشابوری در آثار خویش در برشمردن صفات و سیره قرآنی امام علی(ع) اظهار ناتوانی کرده، شجاعت و دلاوری ایشان را بی همتا، وجود دین و دنیا را از وجود پربرکت ایشان دانسته و او را سرچشمه فضائل و نیکی ها می داند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی بر پایه اطلاعات کتابخانه ای به بررسی برخی از صفات و سیره امام علی(ع) که سند قرآنی دارند، در آثار ایشان می پردازیم. بر اساس یافته های تحقیق حاضر برخی از صفات و سیره امام علی(ع) که عطار در آثارش به آن ها پرداخته عبارت اند از اخلاص و تقوای امام، ذکر داستان لیله المبیت، بخشیدن انگشتر در نماز به سائل، عظمت مقام امام علی(ع) ، وارث و برادر انبیای الهی، امامت امام علی(ع) و مسأله جانشینی و شفا دادن امام.
۱۲۷۸۵.

تحلیل انتقادی انگاره خطاهای نحوی (مرفوعات و منصوبات) قرآن در کتاب «نقد قرآن»

نویسنده:
منبع: شبهه پژوهی مطالعات قرآنی سال ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۷) 237 - 258

کلیدواژه‌ها: خطای ادبی شبهات نحوی نقد قرآن سها قرآن کریم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۸۵
نحوه کاربرد نحویِ برخی از کلمات در قرآن با قواعد رایج علم نحو، همخوانی نداشته و این امر، دستاویزی برای معارضان قرآن از نزول آن تاکنون بوده تا با انتساب خطاهای ادبی در ساختار کتابی که به اعجاز ادبی و کمال فصاحت و بلاغت، مشهور است، آن را از الهی ووحیانی بودن، خارج ساخته و گرایش انسان ها به اسلام را کمرنگ سازند. از جمله آنها، کتابی به نام «نقد قرآن» است که اخیرا منتشر شده و در بخشی از آن، شبهات ناظر به اغلاط قرآنی با ادبیاتی نوین ارائه گردیده است. پژوهش حاضر، ضمن دسته بندی و انتخاب برجسته ترین شبهات نحوی در کتاب مذکور پیرامون مرفوعات- شامل «عدم تناسب فعل با فاعل»، «مرفوع بودن اسم (لکنّ)»، «مرفوع بودن اسم (إنَّ)»و «مذکر بودن خبر اسم مونث»- و منصوبات- شامل «مبتدای منصوب»، «کاربرد استثناء نامعقول»، «استثناء اکثریت از اقلیت» و «جمع آوردن معدود» -، آنها را با روش توصیفی- تحلیلی، بررسی و مهمترین نقدهای مرتبط را بر اساس دلایل متقن، تبیین می نماید. بر اساس نتیجه پژوهش، آسیب های نگرشی(غرض ورزی و تلاش برای ساختگی نمایاندن قرآن) و روشی(عدم تسلط بر ادبیات عرب عدم توجّه به قرآن به عنوان منبع قواعد عربی، توجه صرف به ظاهر قرآن و عدم رعایت ضوابط پژوهش) مؤلف/مؤلفان کتاب «نقد قرآن» را دچار لغزش کرده تا برداشت های اشتباه خود را دستمایه ای برای نفی الهی بودن قرآن و برساخته دانستن آن از سوی پیامبر(ص) سازند.
۱۲۷۸۶.

نقد کتاب «رویکردی نو به مطالعه قرآن»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۳ 23 - 40

کلیدواژه‌ها: حسن الدین احمد قرآن پژوهان هندی نمادپردازی سوگند اصلاح و فساد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۹۷
حسن الدین احمد قرآن پژوه مشهور هندی، آثار گوناگونی در ساحت قرآن کریم به رشته تحریر درآورده که مهم ترین اثرش، کتاب «رویکردی نو به مطالعه قرآن» است. این کتاب که به چند زبان ترجمه شده، مورد استقبال استادان، دانشجویان و علاقه مندان به معارف قرآنی قرار گرفته است. در این مقاله، ضمن معرفی و گزارش فصل های پنج گانه کتاب: اسلوب قرآن، صنایع بدیعی در قرآن، اصطلاحات قرآن، تعابیر قرآنی و آیات، واژه ها و نام های زیبا در قرآن؛ برخی از دیدگاه های قرآنی نویسنده به نقد کشیده شده است. کتاب حاضر از یک سو از حیث تنوع مطالب و از سوی دیگر به لحاظ فشردگی مباحث، اگر نگوییم بی نظیر است، دست کم، کم نظیر است. بررسی معارف قرآنی در این شکل و شمایل و این حجم و از زاویه مباحث ادبی و زبان شناسی کم تر مورد توجه قرآن پژوهان گذشته و حال بوده است. با این حال، وی در موارد متعددی از هدف کتاب که پاسخ به پرسش ها و شبهات جدید در حوزه معارف قرآن کریم بوده، فاصله گرفته و ضمن ارائه مطالب عمومی، از طرح مباحث تخصصی خودداری کرده و دچار اشتباهات جدی در برداشت از قرآن کریم شده است.
۱۲۷۸۷.

بررسی نقاط اشتراک المیزان با تسنیم در بهره جویی از احادیث

نویسنده:
منبع: تفسیرپژوهی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۵ 231 - 210

کلیدواژه‌ها: المیزان تسنیم احادیث تفسیری جری و تطبیق تاویل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۲۱۸
تفاسیر المیزان و تسنیم از جمله تفاسیر جامع معاصر با رویکردی هم سویه و مشترک با قرآن کریم است. یکی از ابعاد چالش برانگیز این دو اثر فاخر، کمیت و کیفیت به کارگیری منابع حدیثی، البته با اعتقاد راسخ به استقلال قرآن در تباین معانی و معارف خویش است. این دو مفسر، ضمن استفاده از روش تفسیر قرآن به قرآن از روایات نیز در گستره وسیعی بهره جسته اند. نوشتار پیش رو به روش توصیفی - تحلیلی و با مراجعه به منابع اسنادی و کتابخانه ای تدوین شده به بررسی نقاط اشتراک المیزان و تسنیم در این عرصه پرداخته است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که این دو مفسر به گونه ای منطقی و معتدل و به دور از افراط و تفریط از روایات استفاده نمودند. ایشان دنبال این امر بوده اند که با تکیه بر روایات، مطالبی دست نیافتنی از قرآن را ارائه کنند و شیوه درست بهره گیری از قرآن را کشف و عرضه نمایند. برخی از مهمترین عرصه های مشترک دو تفسیر در تعامل با احادیث عبارتند از؛ بیان تاویل آیه، ذکر مصداق آیه و نیز تخصیص عمومات قرآن کریم با روایات. نتیجه این پژوهش در مطالعات روش شناسانه تفسیر بویژه روش تفسیر قرآن به قرآن کاربرد آشکار دارد.
۱۲۷۸۸.

واکاوی مانع انگاری نفی تکاثر، تحقیر دنیا و محدودیت کمّی مالکیت، برای تولید ثروت و سرمایه

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم قرآن سال چهارم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۳) 124 - 150

کلیدواژه‌ها: تکاثر تولید ثروت سرمایه گذاری مالکیت نکوهش دنیا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۲۲۲
نکوهش قرآن و روایات از «تکاثر» در کنار مذمت جمع مال و تحقیر دنیا، و روایات تحدید کمّی مالکیت، این شبهه را ایجاد کرده است که آموزه های دینی، در برابر تولید ثروت و انباشت سرمایه، رویکردی منفی دارند و انعکاس همین رویکرد در فرهنگ مسلمانان، از عوامل عقب ماندگی آنان است؛ چه رشد و پیشرفت اقتصادی بدون تولید ثروت و سرمایه گذاری های کلان شدنی نیست. این تحقیق که به روش کتابخانه ای و شیوه توصیفی تحلیلی سامان یافته است، درصدد تحلیل صحیح آموزه های مرتبط با تکاثر و پاسخ به شبهه یادشده است. فرضیه تحقیق این است که اصولاً «تکاثر»، مقوله ای فرهنگی و اخلاقی است و با موضوع اقتصادی تولید ثروت و انباشت سرمایه تمایز دارد. یافته های تحقیق نشان می دهد آموزه های دینی، همگام با هشدار در مورد تکاثر، بر تولید ثروت و سرمایه تأکید دارند و رویکرد فرهنگی، اخلاقی و اقتصادی در برابر این مقوله ها، همسو و هم جهت با یکدیگرند؛ چنان که نکوهش دنیا، ناظر به «هوس های سیری ناپذیر»، «مقایسه دنیا با آخرت» و «دلبستگی افراطی به دنیا» است که منافاتی با سرمایه گذاری و تولید ثروت ندارد. همچنین محدودیت کمّی برای تملک قابل اثبات نیست و استناد به روایات در این باره، نقدپذیر است.
۱۲۷۸۹.

نقش تربیت ارزش های اخلاقی بر تجلی کمالات انسان از منظر آموزه های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 375 - 397

کلیدواژه‌ها: آموزش حسن اخلاق حفظ کرامت تربیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۲۲۱
هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش مؤثر تربیت ارزش های اخلاقی بر تجلی کمالات شخصیت انسان از منظر آموزه های قرآنی است. یکی از مباحث مهم بر تجلی کمالات شخصیت انسان در نظام آموزشی کشور، نقش مؤثر تربیت شایستگی های اخلاقی است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی است و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی متغیرهای این پژوهش می پردازد. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که کمالات شخصیتی از منظر آموزه های قرآنی محصور به کرامت ذاتی نمی شود و آدمی می تواند با تقرب به خدا و پرهیزکاری بر آن بیفزاید و ارزش متعالی تری کسب کند و این ارزش، ارزش اکتسابی است؛ اما بنا بر آیات و روایات، مبنای رفتار ما با دیگران حسن اخلاق و حفظ کرامت ذاتی آن هاست. پای بندی به مبانی تربیت ارزش های اخلاقی به معنی امکانات، ضرورت ها و موقعیت حیات انسانی در حوزه تربیت است و شیوه ها به معنای راهکارها و پیش فرض هایی است که با توجه به مبانی، برای رسیدن به اهداف عالی اتخاذ می نماییم.
۱۲۷۹۰.

موانع اخلاقی ازدواج زنان از منظر قرآن و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۱ 179 - 190

کلیدواژه‌ها: موانع اخلاقی زنان ازدواج مهریه جهیزیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۹۵
ازدواج به عنوان سنتی الهی در هستی، سبب کمال و رشد زن و مرد خواهد شد و زن به عنوان قطبی از این امر مقدس، نقش محوری ای را در تحقق آثار ازدواج ایفا می کند. اما موانعی اخلاقی در مسیر تحقق ازدواج وجود دارد که زنان خصوصاً در دوران کنونی به آن مبتلا هستند و همین آسیب ها موجب عدم شکل گیری بسترهای لازم جهت ازدواج خواهد شد. این موانع گاه ریشه در تفکرات و گاه در اقدامات زنان داشته و خانواده ها نیز کمابیش با رفتارهای خود بدان دامن زده اند. این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال تبیین این موانع اخلاقی است و نگارنده در نهایت در این تحقیق بدین نتیجه رسیده است که ازدواج زنان دارای موانع گوناگونی است که از اهم آن ها، موانع اخلاقی محسوب می شود و عدم زوال آن ها، سبب تأخیر و آثار زیان بخشی در خصوص ازدواج دختران و در نتیجه بالا رفتن سن ازدواج و مشکلات اجتماعی خواهد شد.
۱۲۷۹۱.

بررسی تاریخ انگاره ای «قانتات» در سپهر گفتمان های تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی سال ۷ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیایی ۲۸) 139 - 169

کلیدواژه‌ها: آیه 34 سوره نساء آیه پنج سوره تحریم قانتات اطاعت زن از همسر تحولات تفسیری تاریخ انگاره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۲۱۶
مفسران مقصود از «قانت» در آیات مختلف قرآن را مطیع در برابر خدا بیان کرده اند؛ اما قانت بودن زنان در آیه 34 سوره نساء با سیاق روابط میان زوجین، باعث شده تا فهم ایشان از انگاره «قانتات»، به سمت اطاعت زن از مرد سوق داده شود؛ درحالی که چنین فهمی در آیه پنج سوره تحریم که آن هم سیاقی مبتنی بر روابط زوجین دارد، رخ نداده است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که «تاریخ انگاره «قانتات» در تفاسیر چگونه بوده و چه تحولات گفتمانی را پشت سر گذاشته است؟». با بررسی معنای «ق ن ت» در سه بخش ادراکی پیشاقرآنی، قرآن و تفاسیر، و کشف گفتمان های ذیل انگاره «قانتات» در آیات 34 سوره نساء و پنج تحریم، چنین نتیجه می شود که پیدایی گفتمان مستقل و منحصربه فرد «زنان فرمان بر همسر» علاوه بر گفتمان «زنان فرمان بر خداوند» در ذیل آیه 34 سوره نساء به دلیل همسان انگاری معنای «قانت» با «مطیع» است. درحالی که در ادراک پیشاقرآنی، به معنای تحت انقیاد کامل درآمدن و تسلیم محض بودن با هدف رسیدن به مقصود خاصی است که یقیناً چنین چیزی از زنان در برابر مردان انتظار نمی رود؛ اما چون در تفاسیر معنای آن به مطیع بودن تغییر یافته منجربه پیدایی گفتمان «زنان فرمان بر همسر» شده است.
۱۲۷۹۲.

بررسی اعیاد در ادیان هندو و بودا و اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 107 - 126

کلیدواژه‌ها: جشن لذت و شادی نشاط سالم قرب الهی ادیان شرقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۸۰
هدف مقاله حاضر آن است تا نشان دهد، در بررسی تطبیقی، اهداف، اصول و روش های برگزاری جشن و شادی از نظر ادیان شرقی و اسلام چگونه است. روش تحقیق مورد استفاده کیفی بوده و برای پاسخگویی به پرسش تحقیق، متون، مقالات و یا کتبی که به نحوی با اندیشه های این ادیان مربوط بود، مطالعه شد؛ این مقاله در واقع در برگیرنده نگاه دین به ویژه دین مبین اسلام به مقوله جشن و عید و در نتیجه آن شادی و نشاط افراد یک جامعه است، دین اسلام نه تنها نشاط را نفی نکرده است بلکه با تأکید بر استفاده از نشاط سالم و در چارچوب مشخص آن را باعث پیشرفت در زمینه های معنوی و مادی می داند. در نهایت از نظر اسلام، شادی یکی از نیازهای اساسی انسان و لازمه زندگی است، اساساً خلقت هستی و از جمله انسان به گونه ای است که خود به خود شادی هایی برای آدمی فراهم می آورد، ادیان شرقی از جمله هندوئیسم و بودائیسم نیز ادیانی هستند که دارای اعیاد و جشن های گوناگون و متنوعی هستند، که علاوه بر تفاوت هایی که در زمان و نحوه و اصول برپایی اعیاد و جشن ها با دین اسلام دارند.
۱۲۷۹۳.

بررسی اثربخشی آیه های قرآن و موسیقی بر مبنای گسیل الکتروفوتون

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: قرآن موسیقی دلبستگی به خدا گسیل الکتروفوتون شخصیت مرزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۲۴۵
مداخله هایی مانند آیه های قرآن یا موسیقی ایرانی می توانند به عنوان منبعی برای تنظیم هیجان و بهبود دلبستگی مطرح شوند. پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی آیه های قرآن و موسیقی بر مبنای گسیل الکتروفوتون در ارتباط با تغییرات جسمی انجام شد. جامعه آماری، شامل تمامی دوقلوهای همسان و ناهمسان در انجمن دوقلوها و چندقلوهای پارسی بود. نمونه گیری به شیوه تصادفی ساده انجام شد. ابتدا 500 نفر به صورت تصادفی و سپس، از بین آن ها تعداد 28 نفر با تشخیص شخصیت مرزی انتخاب شدند که به صورت تصادفی در دو گروه مداخله آیه های قرآن (14=1n) و موسیقی (14=2n) قرار گرفتند. ابزار پژوهش: مقیاس شخصیت مرزی، مقیاس عاطفه مثبت و عاطفه منفی، دستگاه تصویربرداری الکتروفوتون، کلمات هیجان و دلبستگی منفی بود. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-23 و روش های آماری آزمون t وابسته (t زوجی) و t اختلاف نمره های دو نمونه مستقل استفاده شد. طبق نتایج حاصل شده، تحریک زیرآستانه ای هیجان منفی و دلبستگی منفی به صورت معناداری در پس آزمون نسبت به پیش آزمون اثربخش بود. بین دو گروه آیه های قرآن و موسیقی، تفاوت معنادار وجود داشت. اثربخشی مداخله آیه های قرآن در مقایسه با موسیقی بر تنظیم گسیل الکتروفوتون بیشتر بود (05/0>p)؛ بر این اساس این نتیجه حاصل می شود که آیه های قرآن منجر به ایجاد نظم در پایین ترین سطوح جسمانی (الکترون ها و فوتون ها) می شوند و جنبه ای از اعجاز قرآن به وسیله مطالعه میان رشته ای مشخص می شود.
۱۲۷۹۴.

نگرش اسلام به فرزند و جمعیت؛ کمیت اصل است یا کیفیت؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن و علوم اجتماعی سال ۴ تابستان ۱۴۰۳شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 170 - 200

کلیدواژه‌ها: ازدواج توالد تناسل فرزند آوری جمعیت کیفیت جمعیت شاخص های کیفیت جمعیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۲۳۷
افزایش کمیت فرزندان در جامعه اسلامی مؤکداً مورد تشویق متون اسلامی است. اکنون، پرسش آن است که آیا قرآن و روایات به ارتقای سطح کیفیت فرزندان نیز توجه داشته اند. بدیهی است که این مسئله بر اندازه خانواده و جمعیت مسلمانان تأثیرگذار خواهد بود. با نیم نگاهی به متون، معلوم می شود که کیفیت فرزندان نیز قطعاً مدنظر بوده است؛ اما اینکه تا چه حد باید در پی ارتقای کیفیت بود و با کدام شاخص های کیفیت می توان آن را رصد کرد، نیازمند بررسی های بیشتر است. هدف از انجام این پژوهش، پاسخگویی به این پرسش است که در نگرش اسلام به فرزند و جمعیت، تعداد فرزندان اصل است یا کیفیت آنان. روش ما در گردآوری داده ها، کتابخانه ای و در حل مسئله، توصیفی تحلیلی تفسیری است. مهم ترین نتایج عبارت اند از: 1. افزودن بر کمیت فرزندان، نخستین اصل جمعیتی است؛ 2. به موازات این اصل، ارتقای «کیفیت»، اصل جمعیتیِ دیگری است که با فرزند آوری مرتبط است و این دو اصل باید به موازات یکدیگر پیش روند؛ 3. مهم ترین شاخص های اثباتی برای کیفیت فرزند از دیدگاه قرآن و روایات، بدین شرح اند: ایمان، اخلاص در بندگی، محبت اهل بیت علیهم السلام، پرهیزکاری، نیکوکاری به والدین و پیشواییِ پرهیزکاران.
۱۲۷۹۵.

دعا و شب قدر از نظر امام موسی صدر در مقایسه با تفسیر های قرآن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی (فدک سبزواران) سال اول پاییز ۱۳۸۹ شماره ۳ 11 - 31

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن سید موسی صدر لیله القدر دعا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵
دعا و شب قدر دو موضوع مهم و مرتبط با یکدیگرند، به همین جهت مفسران قرآن کریم توجه خاصی به شب قدر و آثار آن و نیز رابطه این شب با مناجات داشته اند. در این مقاله با بررسی تفسیر آیه 186 سوره بقره و آیه های آغاز سوره دخان از دیدگاه بسیاری از مفسران از یک سو و نگاهی به معنی و اهداف همین آیات از نظر سید موسی صدر از سوی دیگر و مقایسه این آرا، سعی کرده ایم نقاط اشتراک و تفاوت های این اندیشه ها را دریابیم. حاصل این مطالعه یافتن نظرات عقل مدارانه تری است که در اندیشه های امام صدر مشاهده می شود.
۱۲۷۹۶.

مسئله برتری خضر بر موسی در سنت تفسیر عرفانی، با نظر به تفسیر آیات 62 تا 80 سوره کهف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۴ ۱۵۲-۱۲۵

کلیدواژه‌ها: تفسیر عرفانی موسی خضر ولایت نبوت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۲۲۷
برخی از صوفیان داستان قرآنی موسی و خضر را، به دلیل برتری خضر بر موسی در ظاهر داستان، دلیل بر برتری ولایت بر نبوت دانسته اند. در مقابل برخی دیگر، از برتری مقام موسی بر خضر سخن گفته اند. برتری خضر بر موسی، مشکلاتی الهیاتی پدید می آورد و برای حل این مشکل در کلمات مفسران و به تبع آنان متصوفه مواردی طرح شده است که برخی ضعیف و برخی قوی است. برخی از این وجوه عبات اند از: (1) موسایی که به مصاحبت با خضر مأمور شد، موسای کلیم نیست؛ (2) خضر فرشته ای الهی بود و موسای کلیم مأمور به صحبت با فرشته ای بود؛ (3) برتری خضر بر موسی نسبی است نه مطلق؛ (4) خضر خود پیامبری الهی بوده است و تبعیت موسی از او تبعیت یک پیامبر از پیامبر دیگر است. این پاسخ آخر نزد اکثر مفسران رسمی نیز مقبول است. خضر خود پیامبر بوده است و استفاده موسی از خضر مانند استفاده او از محضر شعیب است. از نخستین تفاسیر اهل سنت و شیعیان تا روزگار ما این نظر مورد اشاره مفسران بزرگی چون طبری، سمرقندی، بیضاوی، ابوحیان اندلسی و صوفیانی چون بخاری، قشیری، هجویری، غزالی، سنایی، عین القضاه و علاءالدوله سمنانی است. به نظر می رسد از میان این اقوال که ما را در حل مسئله برتری خضر بر موسی یاری می کند، این قول رَوایی بیشتری داشته باشد، زیرا: اولاً مورد تأیید روایات فریقین است؛ و ثانیاً منافاتی با پیامبرشناسی اسلامی ندارد؛ و ثالثاً با سایر آیات قرآن کریم نیز هماهنگ است.
۱۲۷۹۷.

تحلیلی بر اندیشه انعکاس فرهنگ زمانه در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال پنجم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۹ 129 - 145

کلیدواژه‌ها: قرآن فرهنگ زمانه لسان قوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۲۱۴
هم زمان با پیشرفت علم و فناوری در جوامع بشری، در حوزه علوم انسانی نیز تفکرات و اندیشه های جدید خصوصاً در حوزه الهیات و کیفیت نزول وحی و متون دینی مطرح شده است. در این میان عده ای از اندیشمندان اسلام با تأثیر از علمای یهودی و مسیحی خبط کرده و راه آنان را پیموده اند، و کاری که آن ها با کتاب تحریف شده انجام داده اند، ایشان با قرآن که از هرگونه تغییر، تبدیل و تحریف به دور بوده و خدای سبحان تحریف ناپذیری آن را ضمانت کرده و در راه حفظ آن مسلمین جان فشانی ها کرده اند انجام داده اند. تحقیق حاضر در نظر دارد در حد وسع و توان نظریه بازتاب فرهنگ زمانه، زمینه ها و مصادیق آن را بازکاوی کرده و شبهات نظریه را مطرح و سپس به پاسخگویی آن ها بپردازد.
۱۲۷۹۸.

بهره وری اهل سنت از اهل بیت(ع) در علوم قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۹ 117 - 137

کلیدواژه‌ها: قرآن آیات دانش های قرآنی تقدیم تأخیر مجمل سبب نزول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۲۲۵
اهل بیت روایات گهرباری در زمینه های گوناگون از جمله مباحث علوم قرآنی بر جای گذاشته اند. اندیشمندان اهل سنت به گونه های مختلف از آن ها بهره برده اند.این مقاله با روش توصیفی- اسنادی با رویکردی قرآنی- روایی، پس از مطالعه کتب علوم قرآنی اهل سنت، به تحلیل و تقسیم بندی بهره وری های اندیشمندان اهل سنت از روایات اهل  بیت(ع) پرداخته است.نوشته حاضر اقسام این بهره وری ها را در قالب موارد ذیل بیان می دارد: بهره وری ترجیحی، که در آن روایت اهل بیت بر سایر احادیث، ترجیح داده شده. بهره وری استنادی، که در مورد درستی مطلبی به سخن اهل بیت استناد می کنند. بهره وری تأییدی، بهره وری انتقادی، بهره وری انکاری و ... از موارد دیگری است که این نوشته به آن می پردازد، و نتیجه می گیرد که اندیشمندان اهل سنت از روایات اهل بیت(ع) به گونه های مختلف بهره وری نموده اند.
۱۲۷۹۹.

جایگاه اجتهاد در تفسیر روایی الدر المنثور

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه نقد آراء تفسیری سال ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۸) 259 - 276

کلیدواژه‌ها: الدر المنثور اجتهاد تفسیر روایی سیوطی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۶۳
ازجمله شیوه های تفسیر قرآن تفسیر روایی است. این که تفاسیر روایی، خالی از هرگونه اجتهاد و بهره گیری مفسّر از عقل هستند یا خیر، سبب شده است تا برخی علماء این صنف از تفاسیر را به دو گونه روایی محض واجتهادی روایی تقسیم بندی کنند. الدر المنثور اثر سیوطی مفسر و محدث اهل سنت، ازجمله تفاسیر روایی قرآن محسوب می گردد. این تفسیر توسط برخی مفسران و تفسیرپژوهان معاصر، در دسته تفاسیر «روایی محض» قلم داد شده است. این که مفسر در الدر المنثور صرفا از روایات در تفسیر آیه بهره برده  یا زمینه های اجتهاد و بهره گیری از عقل نیز در آن دیده می شود؟ پرسش اصلی این پژوهش است. جستار فراروی در پی پاسخ به این پرسش ، با روش توصیفی تحلیلی و روی کرد نقادانه، ضمن بررسی الدر المنثور ، به این نتیجه رسیده است که به رغم آنکه این تفسیر از سوی برخی مفسران و تفسیرپژوهان معاصر در دسته تفاسیر روایی محض قرار گرفته، اما شواهدی از تأثیر پیش دانسته های فکری و بهره گیری مفسر از عقل در ذکر اسناد برخی روایات، اظهار نظر درخصوص وضعیت سندی برخی روایات، تأثیرگذاری گرایش های کلامی مفسر در انتخاب و چینش برخی روایات، گزینشِ برخی روایات از منابع مورد استفاده و نیز بیان دیدگاه های حدیثی رجالی برخی علماء درباره روایت و راوی، سبب می شود تا بتوان الدر المنثور را در دسته تفاسیر اجتهادی روایی جای داد، هرچند مفسر در تبیین آیات از اظهار نظر صریح پرهیز کرده است.
۱۲۸۰۰.

A Critical Study of the Sources of the Holy Quran and Its Origin from the Perspective of Orientalists(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 47 - 62

کلیدواژه‌ها: Orientalists Quran Sources Heavenly Religions Pre-Islamic Literature

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۰۰
This research is based on the role of Orientalists in undermining the holy scriptures, specifically the Quran. Many of them have been prejudiced against the Prophet Muhammad (peace be upon him) and have greatly exaggerated their hostility towards the Prophet and the Quran. According to their claims, the Quran owes its existence to previous heavenly teachings and religions that preceded it. They argue that Muhammad (peace be upon him) relied on these sources to compose his book. McDonald said: "The Quran is not from God," followed by, Charles Wells (1838), who suggested, "Muhammad created the Quran." Le Bon did not stray far from the previous Orientalists, stating, "The Quran is from Muhammad and authored by him." They further claimed that the divine revelation has multiple sources, including the Torah, the Gospel, the Hanif religion, and pre-Islamic poetry or Muhammad's intellectual and literary genius, which they say contributed to the formulation of the Quran. This research will expand on the discussion of the sources of revelation, focusing on the influence of pre-Islamic poetry and the Jewish and Christian religions. Despite over fourteen hundred years since the Prophet's mission, discussions on this topic continue, and Islam remains subject to distortion. One of the important results of this research is that the Quran is divine; there are many pieces of evidence and testimonies to this effect. It is the final heavenly message, and naturally, it is closely connected with previous scriptures. The claims of Orientalists were born out of deep-seated animosity towards the Prophet and Islam. We used descriptive, historical, and analytical methods to evaluate these sources from the perspective of Orientalists. We then attempt, by referring to the verses of the Quran - this divine and superhuman miracle - and other authentic sources, to critique some of the biased and unrealistic views of the Orientalists and to respond to the misconceptions they presented regarding the sources of divine revelation, whether they claimed it to be from pre-Islamic literature, Judaism, or Christianity.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان