ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۳۶۱ تا ۳٬۳۸۰ مورد از کل ۱۳٬۷۹۶ مورد.
۳۳۶۱.

اعجاز تشریعی قرآن کریم از دیدگاه اهل بیت علیهم السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اعجاز بیانی اعجاز معنایی هدایتگری خبرهای غیبی بلاغت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۲۰۶
مبحث اعجاز قرآن با وجود پیشینه کهن در مباحث علوم قرآن، هنوز تازگی و شادابی خود را حفظ کرده است و کرانه های شناختی آن در مقایسه با ناشناخته های آن چندان عظیم نمی نماید. در یک تقسیم بندی کلی وجوه اعجاز قرآن به دو دسته تقسیم می شوند: الف) وجوه بیانی اعجاز قرآن، ب) وجوه معنایی اعجاز قرآن؛ منظور از وجوه بیانی اعجاز قرآن این است که بیش تر به جنبه های لفظی و عبارات بکاررفته و ظرافت ها و نکات بلاغی نظر داشته است و منظور از وجوه معنایی قرآن، وجوهی است که بیش تر به محتوا و معنای قرآن پرداخته است و از جمله وجوه اعجاز معنایی قرآن عبارت است از 1.عدم احصاء مطالب قرآن با شرح و تفسیر 2.عدم اختلاف و تناقض در قرآن 3.علم و معرفت 4.هدایت گری 5.خبرهای غیبی 6.اعجاز تشریعی؛ اعجاز قرآن از جهت تشریع و قانون گذاری یعنی اشتمال بر قوانین جامع و متعادل؛ در این نوشتار این جنبه از اعجاز قرآن از دیدگاه اهل بیت علیهم السلام به اثبات رسیده است. به این صورت که ابتدا وجه اعجاز بودن تشریعیات قرآن بیان شده است، سپس آیات قرآن کریم، روایات اهل بیت علیهم السلام و تأثیر اعجاز تشریعی قرآن بر عرب به عنوان دلائل اعجاز تشریعی قرآن آورده شده است.
۳۳۶۲.

وام گیری نهج البلاغه از عناصر تصویرساز قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بلاغت بینامتنیت مفهوم سازی تمثیل نماد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۵۵
ارتباط متن شریف نهج البلاغه با قرآن از وجوه مختلف قابل بررسی است. یکی از این ابعاد تحلیل مناسبات بینامتنی و زمینه های شکل گیری و تأثیر قرآن در شکل گیری آن است. مناسبات بینامتنی وجوه مختلفی را شامل می شود. نوشتار حاضر با هدف نشان دادن این ارتباط بین قرآن و نهج البلاغه، مناسبات بینامتنی را در عناصر تصویرساز مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور با روش توصیفی- تحلیلی وجوه اشتراک را شناسایی و تحلیل کرده تا پاسخ روشنی به این سؤالات ارائه کند: وجوه اشتراک نهج البلاغه با قرآن در استفاده از عناصر تصویرساز برای مفهوم سازی چیست؟ عناصر تصویرسازی که زمینه ساز مناسبات بینامتنی در قرآن و نهج البلاغه هستند از چه اموری انتخاب شده اند؟ مناسبات بینامتنی آن ها در چه حدی قابل شناسایی است؟ فراوانی عناصر تصویرساز در آن دو چگونه است؟
۳۳۶۳.

بررسی معناشناختی واژگان اضداد در ترجمه های قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اشتراک لفظی مترجمان عوامل صرفی تطور لغوى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۷۴
بخش قابل توجهی از واژگان عربی را لغاتی که اشتراک لفظی دارند، تشکیل می دهد . از جمله مشترکات لفظی، بحث واژگان متضادی هستندکه دو معنای متقابل دارند؛ مانند واژه «شراء» که بر «فروختن» و «خریدن» اطلاق می شود. طبیعی است که مقصود گوینده، یکی از دو معنای متقابل است که می توان با توجه به بافت جمله، سیاق کلام و قرائن موجود، مراد گوینده را به دست آورد. یکی از بحث های مهم در فهم، ترجمه و تفسیر دقیق آیات قرآن کریم بررسی واژگان اضداد است که از عوامل و اسباب پیدایش این واژگان می توان به وضع لغوی، تداخل لهجه ها، تطور لغوی، وام گیرى از زبان هاى دیگر، اسباب بلاغی، عوامل صرفی و ... اشاره کرد.در خصوص وجود یا عدم وجود اضداد و منشأ پیدایش آن ها میان علمای لغت اختلاف نظر وجود دارد. در مقاله حاضر این اختلاف نظر تبیین شده و چند نمونه از واژگان اضداد در آیات قرآن بررسی و به تأثیرپذیری یا عدم تأثیر آن در ترجمه های مترجمین پرداخته شده است. به عنوان نمونه در بررسی های انجام شده در آیه ﴿فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاءَ بِعِجْلٍ سَمِینٍ﴾(ذاریات/ 26 ) عبارت «راغ» در ترجمه الهی قمشه ای «رفت» و در ترجمه مکارم شیرازی «بازگشت» ترجمه شده است. بنابراین مترجمان از هر دو معنای متضاد استفاده کرده اند و هر کدام یک وجه معنا را ترجیح داده اند.
۳۳۶۴.

حرکت به سوی مدرسه مطلوب از دیدگاه استاد مطهری با استناد به آیات قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی الگو مدرسه مطلوب انسان شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۲۰۲
این پژوهش با هدف معرفی الگوی مدرسه مطلوب بر اساس تحلیل مبانی انسان شناختی استاد مطهری و استناد به آیات قرآن کریم انجام شده است. نوع تحقیق، بنیادی- کاربردی و روش مورد استفاده تحلیلی- استنباطی و با استفاده از روش کتابخانه ای (واقعی و مجازی) اطلاعات جمع آوری و ابزار گردآوری اطلاعات نیز فیش برداری می باشد. یافته های تحقیق نشان داد که استاد مطهری ، کمال را فعلیت یافتن استعدادها می داند و از سه نوع فطرت ادراکی، احساسی و خواستنی نام می برد که در مدارس و در فضای تعلیم و تربیت باید رشد داده شوند. در ادامه محققان با نظر به آیات قرآن و مبانی انسان شناختی استاد مطهری(ره) به تدوین الگوی مدرسه مطلوب می پردازند. مدرسه ا ی که حتی در عصر فناوری اطلاعات نیز اصول ثابت انسانی را پرورش داده و مهارت های نرم، فقط شامل مهارت های رایانه ای و دیجیتال نیست. نگاه همه کارگزاران مدرسه، بر اصل هدایت پذیری انسان می باشد. در این مدرسه تنها تراز علمی مدرسه، نشانگر لیاقت و شایستگی آن مدرسه محسوب نمی شود.
۳۳۶۵.

روش فریقین در تفسیر آیه 25 سوره انفال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیه 25 سوره انفال تفاسیر فریقین روش تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۴۲
آیه 25 سوره انفال، یکی از آیات مورد توجه در تفاسیر فریقین است. بررسی رویکرد مفسران در تفسیر این آیه به روشنی بیانگر آن است که مفسران برای بازکاوی و فهم مدالیل کلام الهی از روش های مختلفی بهره جسته و در این زمینه از روش و الگوی مشخصی پیروی نکرده اند؛ بلکه هر کدام بر اساس مبانی و اصول مورد پذیرش در نزد خود، به روشی روی آورده اند. این آیه از سه بخش تشکیل شده که بخش اول یعنی «وَاتَّقُواْ فِتْنَهً» و میانی یعنی «لَّا تُصِیبنَّ الَّذِینَ ظَلَمُواْ مِنکُمْ خَاصَّهً»، مشتمل بر ابهام هایی است که مورد توجه مفسران قرار گرفته است. این تحقیق، با نگرش توصیفی- تحلیلی، به بررسی روش مفسران در تفسیر آیه 25 انفال در تفاسیر «التبیان»، «روض الجنان» و «المیزان» از شیعه و تفاسیر «جامع البیان»، «التحریر والتنویر» و «المنیر» از اهل سنت پرداخته است. بررسی ها نشانگر آن است که در میان تفاسیر فریقین، تفسیر «المیزان» از جهت غنای مباحث و در نظر گرفتن جوانب مختلف و نقد و بررسی آن ها و ارائه نظر مختار مبتنی بر آیات قرآن، جایگاه ممتازی  دارد.  
۳۳۶۶.

جستاری در روش تبلیغی حضرت ابراهیم (ع) با تاکید بر آیه 125 نحل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیه 125 نحل روش شناسی تبلیغ تبلیغ حضرت ابراهیم (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۱ تعداد دانلود : ۶۱۵
خدای متعال از باب دستگیری انسان، راهی را برای رسیدن به عرش و تقرب خود قرار داد و راهنمایانی نیز بر این مسیر تعیین کرد. انبیای الهی همان مرشدان طریق حقیقت هستند که مسیر نیل به حضرت حق را نمایان ساخته و راه را از بی راه تمییز می دهند. از طرفی انسان ها روحیات و خلقیات متفاوتی دارند که روش های گوناگونی را برای تربیت آنان می طلبد. در این نگاشته روش تبلیغی حضرت ابراهیم × با تکیه بر کلیت تبلیغی که در آیه 125 سوره نحل بیان شده، بررسی کرده و آیات طبق روش های موعظه، برهان و جدال أحسن تحلیل شده اند؛ زیرا به بیان آیه موردنظر، انسان ها به سه دسته حق پذیر، حق گریز و حق ستیز دسته بندی می شوند که روش تبلیغی مناسب خود را می طلبد. نتیجه حاصل شده حاکی از آن است که بیشترین روش اتخاذشده به وسیله حضرت ابراهیم × روش برهان بوده است.
۳۳۶۷.

مبانی کاربرد جری و تطبیق در تفسیر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: باطن تأویل جری مبنا عقل روایت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۲۰۸
یکی از قواعد در فهم و بهرمندی از آیات هدایت بخش قرآن کریم، قاعده مشهور به «جری و تطبیق» است که از دیرباز نزد علمای دین و مفسران قرآنی شناخته شده و به کار می رفته است، امّا این قاعده و مبانی کاربرد آن، حداقل از جهت نظری و تئوریک چندان شناخته شده نیست و پرسش هایی چون مبنای کاربرد قاعده جری و تطبیق در فهم آیات قرآن چیست؟ جری و تطبیق با دیگر روش های تفسیر قرآن(در اشکال مختلف تفسیر، تأویل و باطن) چه نسبتی دارد؟ همچنان به قوت خود باقی می باشند، لذا نوشتار پیش رو شامل مفهوم شناسی «جری و تطبیق»، تحلیل و بیان نسبت منطقی آن با فهم قرآن در اشکال مختلفش و دسته بندی مبنای کاربرد قاعده جری و تطبیق در سه شاخه قرآنی، روایی، عقلی و زیر شاخه های آن(عمومیت مفاهیم قرآنی، بسط گستره تفسیر آیات قرآن، انطباق آموزه ها و مفاهیم قرآن با فطرت انسان و ...) است.
۳۳۶۸.

تحلیل تطبیقی مولفه های میثاق غلیظ در آیات 15-7 سوره احزاب از دیدگاه مفسران فریقین

کلیدواژه‌ها: تحلیل میثاق غلیظ سوره احزاب آرای تفسیری مفسران شیعه اهل سنت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۴۲۷
لازمه فهم صحیح متون دینی، واکاوی دقیق تعابیر و اصطلاحات به کار رفته در آن است. اختلاف نظر مفسران درباره بعضی اجزای کلام، این احتمال را گوشزد می کند که ممکن است گرایش ها و مشرب های فکری متفاوت، در آرای تفسیری ایشان موثر باشد. این نشانه بر آن می دارد تا با نگاهی ژرف به حلّ اختلاف اقدام نمود و از دیگر سو، در صورت نبود اختلاف و تشابه دیدگاه ها ذیل آیه یا سیاق واحد، رأی به عدم تأثیرگذاری مشرب های فکری در تفسیر ایشان داد. این امر، بررسی تطبیقی آرای مفسران با مکاتب و مذاهب مختلف تفسیری را ضروری می سازد. بر این اساس، پژوهش حاضر به واکاوی مولفه های کلیدی در آرای مفسران شیعی و اهل سنت، ذیل آیات 7 - 15سوره احزاب، با رویکرد تطبیقی جزئی و روش توصیفی- تحلیلی پرداخته و وجوه افتراق و اشتراک در تفاسیر عرضه شده را مورد توجه قرار داده است. حاصل این پژوهش بر اتفاق آرای مفسران ذیل برخی مولفه ها مانند «امداد الهی» و «ضعف ایمان منافقان» صحه می گذارد، ضمن این که از اختلاف رای و روش ایشان گاه کلی و گاهی نیز در امور جزئی، جهت تبیین مولفه هایی چون «میثاق غلیظ»، «صدق» و «ترس شدید» حکایت می کند. 
۳۳۶۹.

تطبیق دیدگاه ابن رشد و مولوی در مساله بایسته های اهل تاویل قرآن کریم

کلیدواژه‌ها: ابن رشد مولوی اهل تاویل قرآن کریم عقل شهود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۳۲۰
تصرف در معنای ظاهری کتاب مقدس(قرآن کریم) و جایگزینی معنایی دیگر که در باطن آن لحاظ گردیده یکی از دغدغه های مهم اندیشمندان دینی است. علی رغم مخالفت برخی اندیشمندان در فرقه های مختلف اسلامی، موافقان تاویل دینی به تبیین و توجیه آن پرداخته اند. پرسش تحقیق این است که: معتقدان به جواز تاویل در قرآن، در جایگزینی معنای باطنی به جای معنای ظاهری چه اموری را باید مد نظر قرار بدهند. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای در صدد است به بررسی تطبیقی دیدگاه ابن رشد و مولوی پیرامون ویژگی های اهل تاویل بپردازد. یافته های پژوهش حاضر این است که هر دو اندیشمند به تاویل در متون مقدس معتقد هستند. ابن رشد به عنوان فیلسوف مسلمان یکی از مهم ترین شرایط اهل تاویل را آشنایی با استدلال عقلی می داند. از سویی دیگر، مولوی به عنوان عارف مسلمان مهم ترین ویژگی اهل تاویل را  سلوک در وادی شهود عرفانی می داند.
۳۳۷۰.

نقد و بررسی شیوه های معادل یابی واژگانی در ترجمه قرآن (با تکیه بر تحلیل مؤلفه های معنای واژگان)(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: تحلیل مؤلفه ای معنا آحاد معنایی ترجمه های قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۹ تعداد دانلود : ۸۲۴
یکی از اصول بسیار مهم در حوزه معناشناسی و به ویژه فن ترجمه، شناخت اجزای واژگان در یک زبان است. «تحلیل مؤلفه های معنای واژگان» به عنوان یکی از نظریات حوزه معناشناسی و مطالعات معنایی، به تجزیه واحدهای زبانی به اجزای تشکیل دهنده آنها می پردازد و به استخراج معنای نهفته در واژه و کشف لایه های معنایی آن توجه دارد و در شناسایی تفاوت های معنایی بین واژگان هم معنا، دارای اهمیت است. پژوهش پیش رو کوشیده ضمن معرفی این روش به عنوان رویکردی مهم در حوزه معناشناسی و ایجاد تعادل ترجمه ای، با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد انتقادی، به نحوه برابریابی واژگان بر مبنای تحلیل مؤلفه های معنایی در منتخبی از واژگان سوره های طه و مؤمنون در ترجمه های آقایان آیتی، الهی قمشه ای، رضایی اصفهانی، فولادوند و معزی بپردازد. برآیند پژوهش نشان می دهد که در ترجمه های آقایان آیتی، الهی قمشه ای، فولادوند و معزی، در بیشتر موارد به انتقال دقیق مؤلفه های سازنده معنای یک واژه از زبان مبدأ به زبان مقصد توجه لازم صورت نگرفته و این کم دقتی باعث ارائه معنای اولیه و هسته ای از واژگان شده است. ترجمه آقای رضایی اصفهانی نیز هرچند توفیق کامل نداشته، اما مؤلفه های معنایی واژگان را بهتر از سایر ترجمه ها انتقال داده است.
۳۳۷۱.

بررسی نظریه انسان سازمانی مک گریگور با روش الگوی حِکمی- اجتهادی

کلیدواژه‌ها: قرآن نظریه انسان سازمانی الگوی حِکمی - اجتهادی مک گریگور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۳۴۳
درباره ی انسان، نگاه های متفاوتی وجود دارد. از این رو، با تفاوت نگاه ها به انسان، علوم انسانی مترتب بر آن نیز تفاوت خواهد یافت. در سازمان ها نیز انسان به عنوان سرمایه اصلی مورد توجه نظریه پردازان دانش مدیریت قرار گرفته است و برای رسیدن سازمان ها به اهداف خویش، عواملی چون روحیات شخصی، محیط کار و روابط تعیین شده بین اجزاء و به ویژه «انگیزش» دارای اهمیت خاصی است. بنابراین، بررسی نظریه انسان سازمانی مک گریگور با روش الگوی حِکمی- اجتهادی موضوع این مقاله است. پس آموزه های مدیریتی و نیز برداشت های تفسیری از آموزه های اسلامی به ویژه قرآن کریم پشتیبان نظری مباحث مطرح شده در این نوشتار است. بررسی نظریه انسان سازمانی مک گریگور با روش الگوی حِکمی- اجتهادی با تأکید بر قرآن میسر است. بررسی این فرضیه منوط به کارگیری روش الگوی حِکمی- اجتهادی است. بدین منظور که بررسی نظریه انسان سازمانی مک گریگور با مدل یاد شده به تصویر کشیده شود. موضوع علوم اجتماعی به ویژه دانش مدیریت «انسان» است. در این میان یکی از عوامل تأثیرگذار بر رفتار انسان و در نتیجه بر نظریه های تولید شده در علوم انسانی «مبانی» است. از این رو، به  نظر می رسد برای ورود به نقد دقیق و محققانه نظریه های دانش غرب در حوزه علوم انسانی(دانش مدیریت) و نیز تحول و تولید نظریه های دینی از منظر مبانی اسلامی، یکی از الگوهای مهم، الگوی حِکمی- اجتهادی است. یافته های تحقیق نشان می دهد که با کشف مبانی نظریه انسان سازمانی مک گریگور و نیز مبانی انسان شناسی اسلامی با روش الگوی حِکمی- اجتهادی و در آخر با جایگزین کردن مبانی اسلامی به جای مبانی غربی در موضوع نظریه انسان سازمانی، به کاستی های نظریه انسان سازمانی مک گریگور دست یازیده و مبانی متفاوت از آن تبیین شده است.
۳۳۷۲.

الگوی واژه پژوهی در مطالعات قرآنی و تحلیل مدیریتی آن (با کاربست واژه ی تبعیّت)

کلیدواژه‌ها: قرآن سازمان مدیریت مدل پژوهی مدل رهبری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۳۲۲
اندیشمندان سازمان و مدیریت برای تبیین پدیده ها و رفتارهای سازمانی از روش های مختلفی بهره برده اند. چه اینکه برخی برای تبیین اثر نور بر بهره وری نیروی انسانی در سازمان ها از روش پژوهش های آزمایشی استفاده کردند. یا برخی برای فهم تجارب مشترک افراد برای ساخت نظریه، روش شناسی داده بنیاد را پیشنهاد دادند و یا برای مطالعه فرهنگ مشترک یک قوم روش شناسی قوم نگاری ابداع شد. همچنین برای درک داستان های یک فرد در مورد یک موضوع خاص روش شناسی روایتی را ارائه دادند و روش های دیگری که برای تحقیقات کمی به کاربرده شدند که هرکدام به دنبال توصیف، تبیین و تولید نظریه یا مدلی در عرصه ی دانش سازمان و مدیریت به کاربرده شدند. در این میان یکی از روش های پژوهش که تمرکز روی واژه پژوهشی دارد، روش مدل سازی و کاربست آن در مطالعات میان رشته ای است؛ زیرا پژوهش های میان رشته ای نیازمند مدل هایی است که اطلاعات منتج از تخصص های مرتبط را در قالبی یکپارچه و در راستای پاسخ پرسش تحقیق، ساماندهی نماید. ازاین رو، این پژوهش با تمرکز بر واژه ی «تبعیت» نمونه ای از کاربرد الگوی واژه پژوهی در مطالعات قرآنی که دارای پرسشی با ماهیت میان رشته ای است، معرفی کرده است. یافته های تحقیق نشان می دهد، الگوی واژه پژوهی در مطالعات قرآنی با کاربست واژه ی تبعیت دارای فرآیند به هم پیوسته است که اجزای آن را مفاهیم لغوی، تفسیری، روایی، جامع (ترکیب لغت، تفسیر و روایت)، تبیین علت و ریشه ها، بیان آثار و پیامدها، مدل پژوهشی کارکردی با تمرکز بر آیه یا آیات منتخب و مدل سازی تحلیل مدیریتی تشکیل می دهد. متغیرهای چندگانه ی مذکور با جهت گیری تولید نظریه یا الگوی سازمانی و مدیریتی دارای ارتباط متقابل و مکمل همدیگر هست.
۳۳۷۳.

بررسی التفات در تفسیر «التحریر و التنویر»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: التفات التحریر و التنویر روش ها نکات تعداد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۰ تعداد دانلود : ۳۶۶
التفات از صنعت های علوم بلاغت است که یادگیری آن به فهم عمیق تر اعجاز بلاغی قرآن و ساختار کلام خداوند و درک صحیح آیات الهی نایل می سازد. شناخت التفات، اقسام و اهداف آن سبب رفع ابهام در پاره ای از آیات می شود. تفسیر «التحریر و التنویر» ابن عاشور، از جمله تفاسیری است که به این مهم پرداخته است. وی 188 مرتبه با نام التفات و 28 نوبت با نام عدول، با شیوه ایجابی - که در پی اثبات التفات بوده است- و شیوه سلبی- که در پی اثبات عدم التفات بوده است- التفات را در ضمایر و عدد تبیین کرده است. وی همچنین در تفسیر خود کوشیده است به نکات تفسیری التفات در ضمایر: مخاطب به غایب، غایب به مخاطب، متکلم به مخاطب، متکلم به غایب، غایب به متکلم، اسم ظاهر به متکلم و ضمیر به اسم ظاهر و التفات و در عدد: التفات از مفرد به جمع و از جمع به مفرد، اشاره کرده و آن ها را تبیین کند.
۳۳۷۴.

عاشورا و زیارت عاشورا،آیینه تجلّی تولی، با رویکرد قرآنی روایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قرآن روایات زیارت عاشورا تولی حب دوستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۲ تعداد دانلود : ۳۴۹
واژه «تولّی» مصدر باب تفعّل و از ریشه «ولی» مشتق شده است. این کلمه حدود هشتاد بار به همراه مشتقات خود و بیش از چهار بار در زیارت عاشورا آمده است. تولی به معنای حب ودوستی اولیای الهی است و آن کششی در درون انسان است که وی را به سوی محبوب سوق می دهد. با جستجو در آیات و بررسی روایات می توان دریافت که «تولی» عامل جدایی مؤمنان از کفار، موجب رحمت خدا، محکم ترین دستگیره ایمان، پایه اسلام، نشانه خیر و نیکی، برترین و بالاترین اعمال است. تولی در زیارت عاشورا به معنای رسیدن به امام حسین(ع) و رسیدن به خدای حسین(ع) است و با دوستی آن امام و اهل بیت(ع) می توان به مقربان الهی دست یافت. در این مقاله، بحث «جایگاه و ارزش تولی، در آیات و روایات و زیارت عاشورا» را بررسی می شود و در ابتدای مقاله به تعریف کلمه «تولّی» در لغت و اصطلاح می پردازیم، سپس به تولّی از دید قرآن و روایات و نیز آثار و موانع تولّی در قرآن اشاره می کنیم. در پایان، از تجلی «تولّی» در زیارت عاشورا و کسانی که باید نسبت به آن ها تولّی داشته باشیم، سخن به میان می آوریم.
۳۳۷۵.

جنس حروف قرآن و ارتباط آن با معنا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زبان قرآن فیزیک صوت آهنگ قرآن آوامعنایی قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۲ تعداد دانلود : ۵۶۳
در بررسی های ادبی زبان ها، پژوهش هایی درباره هماهنگی لفظ و معنا به ویژه در شعر و نظم صورت گرفته است. پژوهش های مشابهی در زمینه زبان قرآن نیز انجام پذیرفته، اما آنچه کمتر بدان توجه شده است، نقش فیزیک حروف در معنادهی عام و بررسی اشتراکات موجود در این زمینه در میان برخی زبان ها و نیز تنبه به نقش فطرت انسانی به عنوان پایه مشترک ادراک در این زمینه است. مقاله حاضر، از قرآن کریم به مثابه کتاب فطرت انسانی سخن می گوید و معنادهیِ آوایی آن را برای مستمعان زبان های مختلف مورد توجه قرار می دهد. در تحقیق حاضر، ارتباط فیزیکِ صوت و معنای آن مورد بررسی قرار می گیرد و با نمونه هایی از آیات و عبارات قرآن و زبان های دیگر تطبیق داده می شود. مقاله در پایان، انجام تجزیه و تحلیل علمی صوت قرآن و سنجش داده های به دست آمده در معنادهی قرآن را پیشنهاد می کند.
۳۳۷۶.

تأثیر ذکر در تکامل انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ذکر یاد خدا الله تکامل انسان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۶ تعداد دانلود : ۶۸۸
ذکر یکی از زیباترین جلوه های ارتباط عاشقانه با خداوند است که تداوم آن، روح را شاداب نگه می دارد و زنگار گناهان را از روى دل مى زداید و در سیر و سلوک و شکوفا شدن استعدادهای نهفته بشری نقش اساسی و بنیادی بر عهده دارد. هر قدر آیینه دل از زنگار اعمال و عقاید باطل پاک تر و رویِ دل به سوی خورشید الوهیت بیشتر باشد، آثار ذکر شدیدتر خواهد بود. در این جستار نقش انواع ذکر، در آرامش و سلامتی جسمی و روحی و تکامل معنوی انسان مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. پژوهش، بر اساس نحوه کاربرد انواع ذکر در قرآن کریم و آثار مهم عرفانی و ملاحظه دیدگاه های صاحب نظران و دریافت بی واسطه از آن ها به روش تحلیل محتوای این آثار صورت گرفته است. نتیجه کلی مقاله این است که ذکر و یاد خداوند در سازندگى روحى و اخلاقى انسان مؤثر بوده و در نهایت موجب تعالی و کمال آدمی می شود.
۳۳۷۷.

ترتیب اسامی «حکیم » و «عزیز » خداوند بر مبنای نظریه شناختی شکل و زمینه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عزیز حکیم شکل زمینه نشانه شناسی شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۱ تعداد دانلود : ۵۰۱
یکی از فعالیت های تعبیری مهم و بنیادی در زبان شناسی شناختی فعالیت شکل و زمینه است که به کمک آن می توان بسیاری از تعبیرات زبانی را مشخص کرد و یا حتی در مورد ترتیب کلمات نیز از آن کمک گرفت. زمینه، آن چیزی است که در بافت جمله از اهمیت بیشتری برخوردار است و شکل همان بافت و سیاق عبارت به شمار می آید. آیات بسیاری در قرآن وجود دارد که به چندین اسم خداوند با ترتیب خاصی خاتمه می یابند. یکی از آن ترتیب ها ترتیب دو اسم «عزیز» و «حکیم» است. این دو اسم در 45 آیه از قرآن آمده اند که «عزیز» در ابتدا و «حکیم» پس از آن ذکر شده است. با بررسی تمامی این آیات و با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس فعالیت شکل و زمینه مشخص شد که با توجه به بافت آیات، اسم «عزیز» از اهمیت بیشتری برخوردار است از این رو به عنوان «زمینه» در آغاز قرار گرفته است و اسم «حکیم» تحت الشعاع آن و در مقام«شکل» محسوب می شود و بر این نکته تأکید می کند که ربوبیت خداوند با دو اصل مهم همراه است یکی عزت و دیگری حکمت اوست و او معبود قدرتمند و عزیز است که تمامی کارهایش از روی حکمت و تدبیر است.
۳۳۷۸.

کارگفت های ترغیبی و بررسی قوانین جرج لیکاف(نظریه ادب) در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کارگفت نظریه ادب توان منظوری انتخاب تحمیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۵۴
از آنجا که قرآن کریم منشأ و منبع علوم طبیعی و ماوراء طبیعی است و به قول ابونصر فارابی شامل مصالح دنیوی و اخروی انسان هاست و برای درک مفاهیم متعالی آن راهی جز بهره بردن از فقه اللغه(زبان شناسی) وجود ندارد، لذا در این پژوهش ابتدا به طور اجمالی به نظریه کارگفت های آستین (1962) و تقسیم بندی پنج گانه آن ها توسط شاگردش جان سرل (1969) پرداخته ایم. سپس به نظریه ادب توسط لوینسون (1975) و قوانین سه گانه مطروحه توسط جورج لیکاف (1973) می پردازیم. آنگاه به روش کتابخانه ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی به تجزیه و تحلیل نمونه هایی از داده های قرآنی می پردازیم. از جمله نتایج ارزشمند در این پژوهش می توان به بهره جستن قرآن کریم از کارگفت های مذکور و قوانین سه گانه لیکاف در کارگفت های ترغیبی جهت انتقال و تفهیم بهتر معانی و مفاهیم متعالی آن اشاره نمود. خداوند حکیم با استفاده از توان منظوری آیات کریمه و انتفاع از قوه عاقله، اراده و اختیار به بشر توان منظوری خوب از بد، حق از باطل و سعادت از شقاوت را ارزانی داشته است.
۳۳۷۹.

معناشناسی «هدایت» با تأکید بر روش های آن در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هدایت الهی معارف قرآنی انسان هدایت پاداشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۲۸۵
هدف اساسی پژوهش، تحلیل نقش هدایتی کتاب آسمانی مسلمین قرآن کریم و تبیین بهره مندی از تعالیم رهایی بخش آن در زمینه "هدایت" است. روش این پژوهش تحلیلی و استنباطی و جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای و با فیش برداری می باشد. جامعه تحلیلی، تمام اسنادی است- دست اول و دست دوم- که درباره قرآن کتاب "هدایت" در دسترس می باشد. نمونه تحلیلی، شامل روایات معصومین و کتب تفسیر قرآن کریم در زمینه "هدایت" خواهد بود. روش نمونه گیری در این مطالعه هدفمند و بر اساس هدف تحقیق است. در این مقاله ابتدا مفهوم لغوی هدایت از کتاب های لغت و معنای اصطلاحی آن از تفاسیر و شرح ها استخراج شده است و سپس به بیان شرح و تفسیر آیات هدایتی قرآن کریم در حد بضاعت پرداخته شده است. یافته ها نشان می دهد که قرآن در مسیر هدایت انسان "تبیان کل شیء" بوده و برای تکامل و تربیت فرد و جامعه در همه جنبه های معنوی و مادی رهنمود و دستورالعمل دارد. با جست وجو در آیات الهی، درمی یابیم که هدایت پذیری و هدایت ناپذیری در شکل ها و نام های مختلف و با ویژگی های گوناگون در قرآن مطرح شده که هر یک مستعد هرگونه کمال یا سقوطی برای انسان است.
۳۳۸۰.

شیوه های برگردان مجاز مفرد مرسل سوره یوسف در چند ترجمه از قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ترجمه قرآن مجاز مفرد مرسل ترجمه طبری سورآبادی میبدی ابوالفتوح رازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۲۰۹
به دلیل گستردگی بکارگیری مجاز در قرآن کریم توجه به آن برای درک حقایق قرآنی ضروری است. در این مقاله روش های ترجمه قرآن و مفهوم و اقسام مجاز، مورد بررسی قرار گرفته و آنگاه با روش استقرائی- استنتاجی، مجازهای مفرد مرسل سوره یوسف جهت تبیین شیوه ترجمه آن در ترجمه های منتخب کهن(طبری، سور آبادی، میبدی، ابوالفتوح رازی) مورد بررسی قرار گرفته است. حاصل این پژوهش مشخص می کند مترجمان مورد بحث روش یکسانی در ترجمه مجاز مفرد مرسل نداشته اند، در برخی موارد مبدأ- محور و گاه مقصد- محور بوده اند. مترجمان ترجمه طبری بیش ترین ترجمه تحت اللفظی را داشته اند؛ سورآبادی بیش ترین ترجمه محتوایی را ارائه نموده است. میبدی و ابوالفتوح رازی به یک نسبت به ترجمه تحت اللفظی، ترجمه محتوایی و تفسیری پرداخته اند. در ترجمه مجاز مفرد مرسل نمی توان اسلوب مشخصی را ارائه داد بلکه از روش های مختلف ترجمه می توان استفاده نمود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان