جامعه شناسی خانواده

نمایش ۳۴۱ تا ۳۶۰ مورد از کل ۱٬۹۹۳ مورد.

۳۴۱.

مطالعه خود ارزیابی سلامت میان سالمندان ساکن شهرهای شیراز و یاسوج سال 1394(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجید موحد مجد صدیقه جهانبازیان

منبع: زن و جامعه سال هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۳۲)

کلیدواژه‌ها: عزت نفس سالمندان حمایت اجتماعی خودارزیابی سلامت سابقه بیماری رفتار سلامت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۷۵ تعداد دانلود : ۶۷۳

سلامت درک شده راهی است برای بررسی وضعیت سلامت افراد که اطلاعات کامل در حیطه های بیولوژیکی، ذهنی، عملکردی و معنوی از سلامت فرد را مشخص می کند. بررسی وضعیت سلامتی افراد از نگاه خودشان یک سنجه مهم از نظر وضعیت سلامت عمومی جامعه است. خودارزیابی سلامت توسط فرد یک شاخص شناخته شده بین المللی است که برای سنجش وضعیت سلامت افراد در پژوهش های سلامت همگانی و اپیدمیولوژی دارای کاربردی گسترده است. هدف از این پژوهش مطالعه خود ارزیابی سلامت میان سالمندان ساکن شهر شیراز و یاسوج است. جامعه آماری این پژوهش را افراد سالمند بالای 65 سال ساکن شهر شیراز و یاسوج تشکیل داده است و برای گردآوری داده ها تعداد 760 نفر (400 نفر در شیراز، 360 نفر در یاسوج) از آنان را به عنوان نمونه به شیوه نمونه گیری خوشه ایی مرحله ای انتخاب شده اند. در این پژوهش روش پیمایش مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها از راه نرم افزار رایانه ای SPSS در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفت. میانگین و انحراف معیار چهار بعد سلامت سالمندان مورد پژوهش 95/14± 18/75 بود که 8/63 درصد آن ها وضعیت سلامت ادراک شده خود را در حد متوسط ارزیابی نمودند. متغیرهای جمعیتی مانند سن، تحصیلات، وضعیت اشتغال، وضعیت تاهل، قومیت، تعداد فرزندان، طبقه اقتصادی- اجتماعی، سابقه بیماری با خودارزیابی سلامت سالمندان رابطه ای معنی دار داشتند. بین جنس و خودارزیابی سلامت رابطه ای معنی دار وجود نداشت. هم چنین، متغیرهای فرهنگی و اجتماعی مانند رفتارهای سلامت، حمایت اجتماعی، عزت نفس، مصرف رسانه، ارتباط و صمیمیت با فرزندان و ارتباط با دوستان با خودارزیابی سلامت رابطه ای معنی دار داشتند. آماره ضریب تعیین 2R نیز نشان می دهد که حدود چهل درصد تغییرات متغیر وابسته یعنی)خودارزیابی سلامت( توسط هفت متغیر مستقل که در معادله باقی مانده اند و شامل عزت نفس، سابقه بیماری، تعداد فرزندان، رفتار سلامت، قومیت، تحصیلات، حمایت اجتماعی هستند تبیین می شود.این که فرد نسبت به خود چه احساسی داشته باشد و برای خود چه مقدار ارزش و اهمیت بداند، می تواند بر خودارزیابی سلامت تاثیر بگذارد این مطالعه نشان داد، وضعیت سلامت سالمندان شهر شیراز و یاسوج در حد متوسط بوده که نیازمند حمایت خانواده ها و مسئولان می باشند و وضعیت سلامت سالمندان شهر شیراز و یاسوج از عوامل فرهنگی- اجتماعی تاثیر می پذیرد.

۳۴۲.

تأثیر مطالعه کتاب های معنوی و حماسی بر ارزش های اسلامی ایرانی و رفتار اخلاقی دانش آموزان دختر با زمینه انحرافات اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم امیرکانیان بهروز مهرام محمود سعیدی رضوانی

منبع: راهبرد فرهنگ سال دهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳۹

کلیدواژه‌ها: ارزش اخلاقی رفتار اخلاقی کتاب شخصیت حماسی و معنوی هویت اسلامی ایرانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۳۴ تعداد دانلود : ۵۳۰

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر مطالعه ی کتاب های معنوی و حماسی بر ارزش های اسلامی ایرانی و رفتار اخلاقی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه بود. روش مطالعه آزمایشی و از نوع طرح تک آزمودنی با خطوط پایه چندگانه بود. ابتدا در قالب خط پایه و بدون مداخله، رفتار اخلاقی و ارزش های اسلامی ایرانی آزمودنی ها مورد بررسی قرار گرفت و سپس در فواصل بیست روز و در پنج نوبت، کتاب های تعیین شده به آزمودنی ها ارائه و تغییرات رفتاری و ارزشی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه شامل چهار نفر از دانش آموزان دختر سال سوم متوسطه یک دبیرستان در شهر مشهد بود که به صورت هدفمند انتخاب و تغییرات آنان در دو مؤلفه نگرش نسبت به ارزش های دینی و ملی و رفتار اخلاقی بررسی شد. برای سنجش نگرش به ارزش های اسلامی ایرانی، از پرسشنامه نگرش سنج و برای سنجش رفتار اخلاقی، از سیاهه مشاهده رفتار استفاده گردید. نتایج نشان داد که نگرش مثبت دانش آموزان به ارزش های اسلامی ایرانی، با مطالعه کتاب های زندگینامه ای شخصیت های معنوی و حماسی افزایش یافته و رفتار های غیراخلاقی آنها به طور چشمگیری کاهش داشته است. تدوین برنامه های مطالعاتی و ترغیب نوجوانان به مطالعه زندگی و منش شهدا و حماسه سازان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، از توصیه های این مطالعه بوده است که همخوان با اصل الگوپردازی و اسوه بخشی در مبانی تربیت اسلامی است.

۳۴۳.

اعتماد به خانواده و سرمایه ی اجتماعی با رفتار شهروندی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سوسن سهامی محمد خلیفه بتول صیفوری

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: شهروندی مشارکت جویی رعایت قوانین احساس مسؤولیت آگاهی از حقوق

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۹۵ تعداد دانلود : ۵۵۲

این پژوهش با هدف بررسی اعتماد در خانواده و تأثیر آن بر مؤلفه های شهروندی بین دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت انجام شده است. روش تحقیق پیمایشی است و 353 نفراز دانشجویان به روش خوشه ای انتخاب شده اند. در این پژوهش از پرسشنامه ی شهروندی که دارای مؤلفه های مشارکت جویی، رعایت قوانین، احساس مسؤولیت، آگاهی از حقوق بوده، استفاده شده است. اعتماد به خانواده با رعایت قوانین و با آگاهی از حقوق رابطه ی مستقیم معنا دار دارد و با مشارکت جویی و احساس مسؤولیت رابطه ی معنا داری ندارد. مؤلفه های سرمایه ی اجتماعی نیز با شهروندی دانشجویان، رابطه ی معناداری داشته؛ اعتماد به خانواده عضویت، دوستان با نفوذ و اعتماد به تخصص 25% از پراکنش رفتار شهروندی را پیش بینی می کند. چارچوب نظری تحقیق ترکیبی از نظریات حقوق شهروندی و سرمایه ی اجتماعی مارشال، اخلاق مشارکت فالکس، فوکویاما، تقویت همکاری پاتنام و کارکردهای خانواده کوئن است، که در آن تأثیر خانواده را بر مؤلفه های شهروندی می سنجد. میزان سرمایه ی اجتماعی در ایران در روابط سنتی هنوز بسیار قوی است و سرمایه ی اجتماعی قدیم (نوع درون گروهی) به نسبت قابل توجهی در کشور ما وجود دارد. سرمایه ی اجتماعی کلید استقرار جامعه ی مدنی و حیات شهروندی است و اعتماد اجتماعی مهمترین شاخصی است که بین سرمایه اجتماعی با شهروندی از طریق اعتماد اجتماعی ارتباط برقرار می کند که این اعتماد نیز ریشه در اعتماد خانواده دارد. خانواده به عنوان مهمترین نهاد اجتماعی می تواند با بسترسازی مناسب از جمله اعتماد در خانواده ی آن را در سطح جامعه گسترش داده و افراد را برای حضور در عرصه های متفاوت اجتماعی به عنوان یک شهروند موظف آماده سازد، همچنین برخورداری از سرمایه ی اجتماعی نیز در رفتار شهروندی نقش تعیین کننده ای دارد.

۳۴۴.

کیفیت زندگی زنان سرپرست خانواده: نقش تاب آوری و کارکرد خانواده مبتنی بر مدل مک مستر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا سادات رضایی محسن دهقانی محمود حیدری

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۵۱ 407-421

کلیدواژه‌ها: زنان سرپرست خانوار کارکرد خانواده تاب آوری کیفیت زندگی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۸۹۱ تعداد دانلود : ۶۲۰

زنان سرپرست خانوار با مشکلات متعدد و نقش های مضاعفی روبرو هستند که می تواند روی سلامت، رضایت و کیفیت زندگی آنان تأثیر منفی بگذارد. در مطالعه حاضر ارتباط کیفیت زندگی با کارکرد خانواده و نقش واسطه ای تاب آوری در این خانواده ها مورد مطالعه قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان سرپرست خانوار شهر تهران بود. حجم نمونه با توجه به نوع پژوهش، سیاهه و خرده مقیاس ه ای آن، 160 نفر در نظر گرفته شد که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. پرسش نامه سنجش کارکرد خانواده، پرسشنامه کیفیت زندگی و مقیاس تاب آوری کانر- دیویدسون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین تاب آوری با سلامت جسمی، سلامت روان، سلامت محیط و روابط اجتماعی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. بین ابعاد کیفیت زندگی و تاب آوری با تمام خرده مقیاس های کارکرد خانواده رابطه منفی معنادار وجود داشت. همچنین نقش واسطه ای تاب آوری در رابطه کارکرد عمومی خانواده با سلامت جسمانی، بین نقش ها و سلامت روان، بین متغیر نقش ها و کارکرد عمومی با سلامت محیط رابطه معنی داری داشت و در نهایت در رابطه کارکرد عمومی و نقش ها با روابط اجتماعی این رابطه معنادار بود. تاب آوری را متغیری موثر در ارتباط بین کیفیت زندگی با سطوح کارکرد خانواده دانست.

۳۴۵.

اثربخشی روش مداخله حساسیت زدایی با حرکات چشم و بازسازی شناختی (EMDR) بر بهبود کیفیت زندگی و کاهش احساس گناه والدین کودکان با اختلال اتیسم عملکرد پایین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعید رضایی مهدی خانجانی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۵۱ 461-475

کلیدواژه‌ها: حساسیت زدایی با حرکات چشم و بازسازی شناختی (EMDR) کیفیت زندگی احساس گناه اختلال اتیسم

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۴۷۸

پژوهش حاضر با هدف بررسی روش مداخله حساسیت زدای ی با ح رک ات چشم و ب ازسازی شن اختی (EMDR) بر بهبود کیفیت زندگی و کاهش احساس گناه والدین کودکان با اختلال اتیسم عملکرد پایین انجام شده است. روش پژوهش، از نوع آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. تعداد 16 زوج از والدین (مادر و پدر) دارای کودک با اختلال اتیسم عملکرد پایین مراجعه کننده به مراکز توان بخشی ویژه کودکان اتیسم به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (8 زوج) و کنترل (8 زوج) جانمایی شدند. از پرسش نامه های کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت و پرسش نامه های احساس گناه کوگلر و جونز (1998)، برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. روش مداخله EMDR در 10 جلسه دوساعته در طول یک ماه برای گروه آزمایش اجرا شد. پس از 45 روز، آزمون پیگیری برای گروه آزمایش اجرا شد. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس آمیخته تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل نشان داد روش مداخله EMDR به طور معناداری (P=0/5)، موجب بهبود کیفیت زندگی و کاهش احساس گناه والدین دارای کودک اتیستیک با عملکرد پایین می شود.

۳۴۶.

بررسی رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و ارزش های خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن خوش صفا مجید کفاشی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: ارزش شبکه های اجتماعی مجازی خانواده و ارزش های خانواده

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۸۸ تعداد دانلود : ۳۳۱۵

از دیدگاه کلان، جامعه اطلاعاتی با معیارهای تقویت شده در حوزه های پنج گانه فناوری، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ارزیابی می شود. آنچه در جامعه اطلاعاتی در حوزه فرهنگ در حال وقوع است، بروز یک فرهنگ نوپاست که تحول و تغییر اساسی در شیوه زندگی و توسعه دامنه تعامل و تقابل گسترده فرهنگ ها در سراسر جهان به دنبال دارد. این تعامل بین فرهنگ ها می تواند به استیلای فرهنگ هایی منجر شود که تأکید بیشتری بر به کارگیری اطلاعات و بی پروایی و صراحت در تبادل اطلاعات گوناگون دارند. تحقیق حاضر به بررسی رابطه شبکه های اجتماعی مجازی با ارزش های خانواده (شهروندان بجنوردی در سال 1394) پرداخته است. در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده و نمونه براساس فرمول کوکران شامل 382 نفر از شهروندان بجنوردی 17 تا 40 ساله است که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده اند. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه است که از طریق آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد شاخص های متغیر مستقل: گمنامی، سابقه کاربری، میزان استفاده و تعاملی بودن ارتباطات در شبکه های اجتماعی مجازی به ترتیب به میزان 069/1، 822/0، 494/ 0و 163/0 توانسته اند متغیر وابسته را تبیین کنند و بیشترین تأثیرگذاری را در ارزش های خانواده داشته باشند.

۳۴۷.

بازنمایی خانواده نابسامان از نگاه زنان درگیر طلاق در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین افراسیابی رقیه دهقانی دارامرود

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: خانواده نابسامان زنان زمینه ها طلاق

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۵۳ تعداد دانلود : ۵۸۸

خانواده معمولا به عنوان فضایی امن برای رشد و ارتقای زندگی فردی و اجتماعی کنشگران اجتماعی به حساب می آید. با وجود این، در دوره اخیر این نهاد اجتماعی با چالش های جدی مواجه شده است. هدف این پژوهش، کشف زمینه های شکل گیری خانواده نابسامان از طریق تفسیر و معنای ذهنی زنانی است که همین نابسامانی آن ها را درگیر طلاق کرده است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با روش نظریه زمینه ای انجام شد. جامعه موردمطالعه زنان متقاضی طلاق در شهر یزد هستند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 33 نفر از زنان درگیر طلاق مصاحبه نیمه ساخت یافته صورت گرفت. داده های به دست آمده از مصاحبه ها با شیوه کدگذاری نظری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بدسرپرستی، ضعف حمایت خانوادگی، خشونت و تعارض والدین، فقر، خشونت زناشویی، اعتیاد و طلاق زمینه های شکل گیری خانواده نابسامان را فراهم می کند.

۳۴۸.

تحلیل جامعه شناختی تاثیر استفاده از اینترنت بر روابط افراد در خانواده (مورد مطالعه: شهر اصفهان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: پری صیادی پری عطایی

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال یازدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۷)

کلیدواژه‌ها: خانواده اینترنت ارتباط تعامل والدین و فرزندان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۴۶ تعداد دانلود : ۹۵۸

تضعیف روابط میان اعضای خانواده پیامدی است که با ورود عناصر مدرن به جامعه ما به تدریج گسترش یافته است؛ در حالی که با ساختار سنتی خانوادة ایرانی پیوند نمی خورد و همچون مهمانی ناخوانده به تهدید کانون گرم عاطفی ما قد برافراشته است. یکی از دلایل اصلی بروز این مسأله فناوری های ارتباطات است که مانند هر فناوری جدید در جامعه انسانی، باعث تغییرات گسترده و دامنه داری شده است. به دلیل اهمیت این مسأله، در این مقاله به تاثیر اینترنت بر ارتباطات افراد در خانواده ها پرداخته شده است. پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از روش نمونه گیری سهمیه ای و بهره گیری از پرسشنامه محقق ساخته، با تکیه بر نظریه های گیدنز، رایزمن، ولمن، تونیس و دیگران انجام شده است. جامعه آماری را خانواده های دارای فرزند بالاتر از 15 سال شهر اصفهان تشکیل می دهند. متغیر استفاده از اینترنت با دو شاخص کمیت و کیفیت و متغیرارتباط با دو شاخص ارتباط شفاهی و تعامل بین والدین و فرزندان وهمسران سنجیده شده است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که کیفیت و کمیت استفاده از اینترنت، بر ارتباطات افراد تاثیر داشته است.

۳۴۹.

بررسی تأثیر الگوی مشاوره ای اسمای حسنا بر اصلاح تصور زنان متأهل نسبت به خداوند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: طیبه شکیبایی اقبال زارعی معصومه اسماعیلی موسی جاودان

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۹

کلیدواژه‌ها: مشاوره دینی تصور از خدا الگوی مشاوره ای اسمای حسنا زنان و باورهای دینی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۹۴ تعداد دانلود : ۱۳۱۱

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر الگوی مشاوره ای اسمای حسنا بر اصلاح تصور زنان متأهل نسبت به خدا بود. این پژوهش به روش نیمه تجربی با استفاده از گروه کنترل، و طرح پیش آزمون پس آزمون انجام گرفت. جامعه پژوهش، مادران 48 20 ساله بودند که دخترانشان در سال تحصیلی 95 96 در دبیرستانهای متوسطه شهر تهران تحصیل می کردند. نمونه آماری شامل 30 زن بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب، و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگیری شدند. سپس شرکت کنندگان درگروه آزمایش در ده جلسه آموزشی مبتنی بر اسمای حسنا شرکت کردند. محتوای جلسات آموزشی با توجه به منابع و مرتبط با اسمای حسنا و حدیث معروف پیامبر، که در آن 99 نام الهی شمرده شده، تنظیم شده است. ابزار پژوهش، مقیاس تصور نسبت به خدا بود که هر دو گروه آن را تکمیل کردند. در پایان، نتایج بین دو گروه از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین نمره های کلی مقیاس تصور از خدا و 6 زیر مقیاس اصلی آن، که شامل تأثیرپذیری، مشیت الهی، حضور، چالش، پذیرندگی و خیرخواهی است در مرحله پس آزمون در گروه آزمایش افزایش معناداری یافته است (P

۳۵۰.

برساخت اجتماعی سیاست های افزایش فرزندآوری و موانع پیش رو: مطالعه ی موردی کاربران اینترنتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عادل عبداللهی علی رحیمی

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیستم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۷۷

کلیدواژه‌ها: رسانه تحلیل محتوا سیاست های جمعیتی کاربران اینترنتی فرزندآوری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۲ تعداد دانلود : ۸۸۴

فرزندآوری به عنوان یک رفتار اجتماعی از جمله موضوعاتی است که در طول یک دهه ی اخیر به طور روزافزونی در فضای رسانه ها مطرح می شود. مقاله ی حاضر برساخت اجتماعی سیاست های افزایش فرزندآوری و تفسیر موانع پیش رو در فضای رسانه را مطالعه می کند. نمونه ی بررسی شده متشکل از 705 کاربر اینترنتی در پایگاه های خبری ایران است. روش شناسی تحقیق مبتنی بر تحلیل محتوای کمی و کیفی است. در بین اخبار مرتبط منتشر شده، 5 خبر که بیشترین مخاطب را داشتند، برای تحلیل انتخاب شدند. تحلیل محتوای کمی نظرات کاربران نشان داد که 7/95 درصد نظرات ارائه شده رویکرد انتقادی، 7/0 درصد رویکردی منفعلانه و 6/3 درصد رویکردی همراهانه در تفسیر موانع فرزندآوری داشتند. همچنین مهم ترین مقولات برآمده از تحلیل محتوای کیفی عبارت اند از «فرسایش روزافزون اعتماد نهادی و محقق نشدن سیاست های افزایش فرزندآوری»، «سوء مدیریت جمعیت فعلی»، «احساس ناامنی روانی نسبت به آینده ی فرزندان»، «عدم انسجام و ثبات در سیاست های افزایش فرزندآوری»، «تغییر نگرش ها»، « تأکید بر کیفیت به جای کمیت» و «مادی گرایی افراطی». مقوله ی نهایی نیز عبارت است «نهادینه شدن فرزندآوری پایین» که توان پوشش معنایی یافته های پژوهش را دارد. بر اساس نتایج می توان گفت که اگر چه رویکرد انتقادی کاربران در خصوص موانع پیش روی فرزندآوری به سیاست گذاری و مسئولین مربوط معطوف است، ولی تغییر نگرش و رفتار مردم نقش پررنگ تری در نهادینه شدن فرزندآوری پایین در جامعه دارد و این به معنای آن است که تحقق سیاست های افزایش فرزندآوری، نیازمند توجه سیاست گذارن به الگوهای رفتاری نهادینه شده در بین مردم است.

۳۵۱.

راهکارهای فقه اسلامی پیشگیری از وقوع آسیب اجتماعی طلاق(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: عدنان رحیم پور حسین رحیم زاده فلاح رحیم پور

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال یازدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۷)

کلیدواژه‌ها: طلاق پیشگیری آسیب اجتماعی راهکارهای فقه اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۸۷ تعداد دانلود : ۷۳۶

امروزه ازهم گسیختگی نهاد خانواده از مهم ترین عوامل بروز آسیب های اجتماعی در ایران به شمار می رود. به گونه ای که علاوه بر اینکه ازهم گسیختگی نهاد خانواده، خود به عنوان یک آسیب اجتماعی بروز کرده است. طلاق یک پدیده اجتماعی است که عوامل متعددی در وقوع آن دخیل است ازجمله این عوامل می توان به نداشتن تفاهم اخلاقی، عدم تمکین، بیکاری، مشکلات مالی و اقتصادی، اعتیاد و... نام برد. برای کاهش و پیشگیری از این آسیب اجتماعی، فقه اسلامی راهکارهایی پیش بینی کرده از قبیل پند و اندرز زن، قهر و جدا کردن رختخواب خود از همسر و ترک خانه از سوی شوهر که هرکدام به نوبه خود در محکم کردن پیوند خانوادگی تأثیرگذار است؛ همچنین در صورت ترس از اختلاف بین زن و شوهر، حاکم شرع می تواند داورانی از خانواده زن و شوهر تعیین می کند تا میان آنان داوری کرده و کار را به آشتی و سازش یا جدایی و طلاق پایان دهند. هدف از انجام این پژوهش ارائه راهکارهایی از فقه اسلامی جهت کاهش و پیشگیری از معضل بزرگ طلاق بوده است. روش این تحقیق تحلیلی- توصیفی، با ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و نرم افزارهای علوم اسلامی است.

۳۵۲.

مقیاس سیستمی-مثلثی خانواده: ابزاری برای سنجش روابط همسران و خانواده های اصلی آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مونا چراغی محمدعلی مظاهری فرشته موتابی لیلی پناغی منصوره السادات صادقی خدیجه سلمانی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۵۱ 343-360

کلیدواژه‌ها: ارتباط با خانواده همسر خانواده ایرانی مدل سیستمی- مثلثی خانواده مقیاس سیستمی - مثلثی خانواده

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۱۲۳۷ تعداد دانلود : ۸۹۳

پژوهش حاضر با هدف تهیه ابزاری برای سنجش کیفیت رابطه همسران با خانواده های یکدیگر و بررسی ویژگی های روان سنجی آن بر اساس مدل سیستمی مثلثی خانواده ایرانی انجام گرفت. یک مخزن گویه 107 ماده ای با استفاده از ابزارهای مرتبط پیشین و مشورت با متخصصان و مصاحبه با افراد متأهل، تهیه و توسط 425 نفر (82 مرد و 343 زن) که به شکل در دسترس انتخاب شده بودند، پاسخ داده شد. پس از انجام تحلیل عامل اکتشافی به شیوه متعامد، سه عامل اتحاد با همسر (17 ماده)، مرزبندی منعطف بین همسر و خانواده اش (35 ماده) و پیوستگی با خانواده همسر (35 ماده) استخراج شد که همسو با نظریه سیستمی مثلثی و قادر به پیش بینی 47/27درصد واریانس کل بود. روایی صوری مقیاس بر اساس نظر هشت متخصص و با استفاده از ضریب توافق (ضریب همبستگی درون طبقه ای)محاسبه شد که برای خرده مقیاس اتحاد زناشویی 0/84، مرزبندی منعطف 0/81 و پیوستگی 86/0 (001/0>p) بود. ضریب آلفای کرونباخ برای تمام سوالات پرسشنامه 0/98 و برای زیرمقیاس های اتحاد، مرز و پیوستگی به ترتیب عبارت بودند از: 0/95، 0/96 و 0/97. ضریب پایایی پس از 15 روز برای کل پرسش نامه 96/0 و برای زیرمقیاس های اتحاد، مرز و پیوستگی به ترتیب عبارت بودند از: 0/95، 0/94 و 0/90.

۳۵۳.

ساخت، تحلیل عاملی و هنجاریابی آزمون طلاق عاطفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه محمدی مهناز جوکار کمال آبادی موسی گلستانه

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۹

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۱۴ تعداد دانلود : ۱۲۵۴

هدف این مطالعه ساخت، هنجاریابی و شناسایی عوامل زیربنایی پرسشنامه طلاق عاطفی است. جامعه آماری این تحقیق، شامل مردان و زنان عادی و متقاضی طلاق استان بوشهر بود. حجم گروه نمونه 1312 نفر بود که 1001 نفر گروه عادی و 311 نفر گروه متقاضی طلاق بودند. 501 پرسشنامه برای تحلیل عاملی اکتشافی و 500 عدد برای تحلیل عامل تأییدی تحلیل شد. گروه نمونه به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. روش تجزیه و تحلیل یافته ها همبستگی، تحلیل عاملی اکتشافی، تاییدی و تحلیل واریانس چند متغیره است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های انریچ فورز و اولسون (1989)، میل به طلاق روزلت و همکاران (1986) و بی ثباتی ازدواج ادواردز و همکاران (1987) است. نتایج به روش تحلیل عامل اکتشافی 9 عامل را به عنوان عوامل اصلی طلاق عاطفی شناسایی کرد. همبستگی این پرسشنامه با پرسشنامه میل به طلاق 0/59و سطح معناداری P

۳۵۴.

تحولات خانواده و بازخوانی معنای عشق به منزله ی شورش در رهایی ( با تأکید بر فیلم «صحنه هایی از یک ازدواج»، ساخته اینگمار برگمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصوره زارعان پردیس عامری

منبع: پژوهشنامه زنان سال هشتم ۱۳۹۶ «ویژه نامه فرهنگ، ادب و هنر»

کلیدواژه‌ها: عشق تحولات خانواده موج دوم فمینیسم فیلم صحنه هایی از یک ازدواج

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۷ تعداد دانلود : ۹۲۹

از آنجا که خانواده از مهم ترین نهادهای اجتماعی است که در اشکال مختلف در هر جامعه ای یافت می شود، مطالعه این نهاد و تحولات آن از مسیر فهم تحولات سایر جوامع، به ویژه جوامع توسعه یافته حائز اهمیت است. در دوره معاصر، همراه با تغییرات نگرشی درباره خانواده، مناسبات زنان و مردان در این نهاد، دستخوش تغییرات مهمی شده است. در تحقیق حاضر، با تأکید بر تحولات ناشی از چرخش دیدگاه ها درباره مناسبات و مفاهیم خانواده هم زمان با موج دوم جنبش های زنان در غرب، به بررسی تغییر شیوه تعاملات همسران، همچنین تلاش برای فهم تغییر معنای عشق در این جوامع، با یاری از فیلم صحنه هایی از یک ازدواج، ساخته اینگمار برگمان پرداخته شده است. با یاری از روش نظریه مبنایی، هفت مقوله از مفاهیم و تحلیل داده ها استخراج شده اند که مقوله «بازخوانی مفهوم عشق» به عنوان مقوله مرکزی شناسایی شده است. همچنین در بسط معنایی حاصل از تحلیل ارتباط منطقی مقولات، مفهوم «شورش در رهایی» به منزله واکنش انسان مدرن غربی در مقابل تحول معنای سنتی عشق، دریافت شد که در مواردی می تواند به مثابه عامل سرگشتگی انسان در مواجهه ناگهانی خانواده با جریان با مدرنیته تعبیر شود.

۳۵۵.

مطالعه سیر تحول صمیمیت و روابط شخصی در خانواده ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ماریا رحیمی محمد رضایی

منبع: مطالعات زن و خانواده دوره پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: تحول خانواده روابط شخصی روابط صمیمی تعاملات خانوادگی پیکربندی خانواده

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۶۳ تعداد دانلود : ۱۱۱۴

در این پژوهش با روش تحقیق کیفی و رویکرد گرندد تئوری به مطالعه روابط شخصی افراد و صمیمیت و عاطفه در این روابط در خانواده ایرانی از سه دهه گذشته تا کنون پرداختیم؛ جامعه آماری این مطالعه افرادی هستند که در سه دهه گذشته دانشجو بوده اند و به روش نمونه گیری نظری تعداد 35 نفر از آنها را انتخاب کرده و با تکنیک مصاحبه عمیق مورد بررسی قرار داده و داده های حاصله را با استفاده از روش های تحلیلِ گرندد تئوری تحلیل کرده ایم. از جمله یافته های این مطالعه می توان به افزایش فردگرایی در تعاملات شخصی افراد در جریان سیر تحول آن اشاره کرد و به عنوان مهمترین یافته این پژوهش می توان به تحول جایگاه تعاملات با دوستان و همکاران تحت عنوان یک کانال جدید در روابط شخصی افراد اشاره کرد که منجر به شکل گیری پیکربندی متفاوتی در خانواده ایرانی از سه دهه گذشته تا کنون شده است؛ به عبارت ساده بنا به یافته ها باید گفت در زمینه تحول صمیمیت در روابط شخصی افراد، مرز بین خویشاوندان و غیرخویشاوندان در خانواده ایرانی محو شده است و شاهد تغییراتی اساسی در این خصوص هستیم؛ گفتنی است که در تحول پیکربندی خانواده ایرانی، جنسیت تأثیر مهمی داشته و زنان بنا به تحول در موقعیت اجتماعی شان و همینطور بنا به استفاده از انواع ارتباطات مجازی، روابط صمیمانه تری به نسبت مردان با دوستان و همکاران شان برقرار کرده و نقش مهمی در این تحول داشته اند.

۳۵۶.

پیش بینی کیفیت روابط زناشویی بر اساس باورهای ارتباطی، ذهن آگاهی و انعطاف پذیری روان شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عاطفه صداقت خواه ساره بهزادی پور

منبع: زن و جامعه سال هشتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: باورهای ارتباطی کیفیت روابط زناشویی ذهن آگاهی و انعطاف پذیری روان شناختی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۰۵ تعداد دانلود : ۳۴۹۲

هدف از این پژوهش پیش بینی کیفیت روابط زناشویی بر اساس باورهای ارتباطی، ذهن آگاهی و انعطاف پذیری روان شناختی است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز در سال 95-94 می باشد که با استفاده از تعداد مولفه (متغیرهای) پژوهش حجم نمونه مورد نیاز 260 نفر برآورد و به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها چهار پرسش نامه استاندارد سازگاری زناشویی باسبی و همکاران (1995)، باورهای ارتباطی آیدلسون و اپشتاین (1982)، پرسش نامه پنج وجهی ذهن آگاهی بائر و همکاران (2006) و پرسش نامه عمل و پذیرش بوند و همکاران (2007) بود که برای تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از آن ها از همبستگی و رگرسیون استفاده شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان دادند که بین باورهای ارتباطی، ذهن آگاهی، انعطاف پذیری روان شناختی و کیفیت روابط زناشویی رابطه معنی دار وجود دارد. به گونه ای که نتایج رگرسیون چندگانه به شیوه هم زمان نشان داد که تاثیر باورهای ارتباطی، ذهن آگاهی و انعطاف پذیری روان شناختی در پیش بینی کیفیت روابط زناشویی معنی دار است و به ترتیب باورهای ارتباطی، ذهن آگاهی و انعطاف پذیری روان شناختی کم ترین تا بیش ترین تاثیر را در پیش بینی کیفیت روابط زناشویی داشتند.

۳۵۷.

تبیین نظری تعارضات زناشویی با رویکرد پارادایمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اسماعیل جهانی دولت آباد

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۴۹ 109-130

کلیدواژه‌ها: زناشویی تعارضات زناشویی پارادایم زناشویی همسان همسری پارادایمی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۱۷۶۲ تعداد دانلود : ۴۹۰

در دهه های اخیر دگرگونی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و به دنبال آن دگرگونی هایی که در شکل و وظایف خانواده و انتظارات افراد از ازدواج و زناشویی پدید آمده است، نهاد خانواده و زناشویی را با چالش ها و تعارضاتی متفاوت و مضاعف نسبت به گذشته دست به گریبان ساخته است که از نتایج چنین وضعیتی سستی روابط زناشویی، تضاد و طلاق در جامعه ایران است. بر این اساس، در مقاله حاضر که به شیوه فراتحلیل و استنتاج مبتنی بر تحلیل مفاهیم و مفهوم پردازی مجدد نتایج پژوهش های پیشین انجام شده است، سعی شده است با تکیه بر رویکردهای نظری مختلف و به ویژه نظریه کنش متقابل نمادین، به عنوان تبیین کننده اصلی و به کارگیری مفهوم «پارادایم زناشویی»، به عنوان حلقه گم شده مطالعات پیشین در این حوزه، مدلی مناسب و در عین حال متفاوت برای تبیین تعارضات زناشویی ارائه گردد. این مدل، تعارضات زناشویی را بر اساس تضاد پارادایمی میان زوجین توضیح می دهد و ایده اساسی آن این است که تعارضات زناشویی نه نتیجه یک یا چند عامل ثابت و مشخص، بلکه محصول برخورد پارادایم های مخالف (یا متفاوت) با هم است.

۳۵۸.

بررسی عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر رفتار باروری در بین زنان 15-49 ساله شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا رضایی نسب سردار فتوحی

منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۸ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۵۴ و ۵۵

کلیدواژه‌ها: زنان باروری شهر ایلام متغیرهای فرهنگی و اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۶۱ تعداد دانلود : ۲۶۲۰

بسیاری از صاحب نظران علوم اجتماعی؛ به ویژه جمعیت شناسان معتقدند که رشد جمعیت، حاصل سه عامل مهم جمعیت شناختی (مهاجرت، مرگ و میر و باروری) است که خود این عوامل نیز تحت تأثیر مؤلفه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... می باشند. هدف این تحقیق، بررسی عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر رفتار باروری در بین زنان شهر ایلام است. جامعه آماری این مطالعه را زنانِ حداقل یکبار ازدواج کرده 15-49 ساله ساکن شهر ایلام تشکیل می دهند که 370 نفر از آنان بر اساس فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و روش های آماری ضریب همبستگی تااوبی کندال و رگرسیون استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که قدرت تبیین کننده متغیرهای مستقل برابر با 546/0 و مقدار (بتا) ضرایب استاندارد متغیر «نگرش در مورد استفاده از وسایل پیشگیری» برابر با 270/0، «طول مدت ازدواج» برابر 211/0، «سن ازدواج» برابر با 232/0، «سن» برابر با 081/0، استفاده از وسایل پیشگیری برابر با 082/0 و «رضایت از زندگی زناشویی» برابر با 063/0 بوده است؛ امّا تحصیلات، درآمد خانواده، ترجیح جنسی و تقدیرگرایی، چهار متغیری هستند که در سطح 95 و 99 درصد معنادار نشده بودند و در روش گام به گام در مدل حذف شدند.

۳۵۹.

رابطه منش اقتدارگرایانه و سرمایه اجتماعی بین والدین دانش آموزان مقطع اول دبستان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نگین هادی احسان حمیدی زاده

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۳)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی سرمایه اجتماعی درون گروهی سرمایه اجتماعی برون گروهی سرمایه اجتماعی ارتباطی منش اقتدارگرایانه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۶۶۲

به دلیل نقش تاثیر گذار والدین در تربیت فرزندان، بررسی منش اقتدار گرایانه در بین والدین و احتمال انتقال آن به وسیله والدین به فرزندان می تواند بسیار مهم و تاثیر گذار باشد. این مقاله بررسی رابطه بین منش اقتدارگرایانه و سرمایه اجتماعی و تعدادی متغیر های زمینه ای (مانند سن و تحصیلات و...) را در بین والدین دانش آموزان مقطع اول دبستان در شهر شیراز را مورد توجه قرار داده است. با این هدف پرسشنامه خود ساخته که بر گرفته از پرسشنامه F-scale آدورنو است، بین والدین 400دانش آموز دبستانی که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شده بودند توزیع گردید؛ تحلیل آماری داده های این بررسی نشان می دهد که رابطه بین دو سازه منش اقتدار گرایی و سرمایه اجتماعی در سطح 95 درصد رابطه ای معنی دار است. علاوه بر این سازه منش اقتدارگرایانه با متغیرهای سن، تحصیلات، تعداد فرزندان رابطه معناداری دارد. در نهایت با بررسی مقیاس F در بین والدین دانش آموزان به این نتیجه رسیدیم که والدین شیرازی از میزان منش اقتدارگرایانه بالایی برخوردار هستند.

۳۶۰.

پیش بینی حالات روان شناختی مثبت در سازگاری پس از طلاق زنان مطلقه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مینا آخوندی درزی معصومه اسماعیلی سمیه کاظمیان

منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره پانزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۵۱)

کلیدواژه‌ها: طلاق زنان مطلقه سازگاری پس از طلاق حالات روان شناختی مثبت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۵۷ تعداد دانلود : ۱۲۳۶

رشد روزافزون میزان طلاق، آن را به یک معضل مهم اجتماعی تبدیل کرده است و این امر توجه بسیاری از محققان را به بررسی علل و پیامدهای افزایش طلاق و لزوم سازگاری با شرایط پس از آن به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش بینی حالات روان شناختی مثبت در سازگاری پس از طلاق زنان مطلقه انجام شده است. در این پژوهش 150 زن مطلقه با دامنه سنی بین 19 تا 65 سال به روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفته اند. در این مقاله از پرسشنامه های سازگاری پس از طلاق فیشر و پرسشنامه حالات روان شناختی مثبت، استفاده شده است. از تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و روش رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. یافته های حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان داد ضریب همبستگی چندگانه ای بین حالات روانشناختی مثبت با سازگاری طلاق وجود دارد از بین حالات روانشناختی مثبت، خوش بینی، احساس کنترل، امیدواری، معنادار بودن زندگی و رضایت از زندگی می توانند 53 درصد از واریانس سازگاری طلاق در زنان مطلقه را پیش بینی نمایند. به این ترتیب که با افزایش حالات روانشناختی همچون خوش بینی، احساس کنترل، امیدواری، معنادار بودن زندگی و رضایت از زندگی میزان سازگاری بعد از طلاق نیز افزایش پیدا می کند.

درخت حوزه‌های تخصصی