جامعه شناسی خانواده

نمایش ۲۸۱ تا ۳۰۰ مورد از کل ۱٬۹۹۳ مورد.

۲۸۱.

رابطه میان سطوح متفاوت روابطِ پیش از ازدواج و نگرش والدین به آن با میزان سازگاری زناشویی زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعاده ملک عسگر محمدعلی مظاهری منصوره السادات صادقی

منبع: راهبرد فرهنگ سال دهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۸

کلیدواژه‌ها: سازگاری زناشویی نگرش والدین رابطه پیش از ازدواج

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۵۴ تعداد دانلود : ۶۷۱

تحولات جامعه ایران منجر به تغییرات مهمی در شکل روابط پیش از ازدواج در بین جوانان شده است. مطالعات پیشین نشان داده اند، این روابط اگر با افراد متعدد یا به طور پیشرفته باشد، تأثیر نامطلوبی بر کیفیت رابطه بعدی فرد خواهد داشت. اما اگر به عنوان مسیری برای رسیدن به ازدواج انتخاب شود و با نظارت خانواده و جامعه باشد باعث ارتقاء کیفیت انتخاب فرد می شود. بر این اساس در این پژوهش قصد بررسی رابطه میان سطوح روابط پیش از ازدواج با میزان سازگاری زوجین را داریم. باتوجه به نقش تعیین کننده خانواده در گفتمان جامعه ایرانی در این بررسی، نگرش والدین به رابطه پیش از ازدواج و ازدواج فرزندشان نیز مورد مطالعه قرار گرفت. برای جمع آوری گروه نمونه از روش در دسترس و گلوله برفی استفاده شد و از افراد خواسته شد علاوه بر سطح ارتباط خود، آزمون سازگاری زناشویی را تکمیل کنند. نتایج این بررسی نشان داد، سازگاری زناشویی افرادی که پیش از ازدواج رابطه ای نداشتند و یا روابط محدودی داشته اند بیش از افراد با روابط پیشرفته و متعدد است. توافق والدین با ازدواج نیز باعث افزایش میزان سازگاری زناشویی است.

۲۸۲.

بررسی جامعه شناختی رابطه شبکه های اجتماعی مجازی و تغییرات جاری در خانواده ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد رحیمی عالیه شکربیگی باقر ساروخانی زهرا حضرتی صومعه

منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: روابط زناشویی زوجین پایگاه اقتصادی - اجتماعی تغییرات خانواده شبکه های اجتماعی مجازی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۶۰ تعداد دانلود : ۱۶۳۲

افزایش تغییر و تحولات در حوزه خانواده یکی از چالش های اساسی خانواده در عصر کنونی است. پژوهش حاضر، به تبیین جامعه شناختی تغییرات جاری در خانواده های شهر تهران با تکیه بر گرایش زوجین به شبکه های اجتماعی مجازی بر اساس نظریه های گیدنز، هابرماس، برگر و لاکمن، کاستلز، والدهال و کلاپر، تامپسون، نای و نظریه کاشت گربنر پرداخت. در این مطالعه که به روش پیمایش انجام شد، با کمک رویکردهای نظری درباره خانواده و نیز پژوهش های موجود، ابعاد اصلی تغییرات خانواده در شهر تهران شناسایی و شاخص هایی برای سنجش آن پیشنهاد شد. تعداد 400 نفر نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و سهمیه ای از بین زوجین ساکن در منطقه یک شهر تهران (به تعداد 112986 نفر) انتخاب شدند. از طریق پرسشنامه هدایت شده، اطلاعات جمع آوری و با نرم افزار spss تحلیل شد. یافته های تحقیق نشان داد که تفاوت معناداری بین زوجین کاربر و غیرکاربر شبکه های اجتماعی مجازی از نظر سست شدن پیوندهای خویشاوندی، گرایش های انزواجویانه، عدم پایبندی به تعهدات زناشویی، سردی روابط، بی اعتمادی زناشویی وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چند گانه و تحلیل مسیر، نشانه آن است که در مجموع 64% تغییرات جاری در خانواده های شهر تهران بستگی به استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی دارد.

۲۸۳.

شناسایی و مقایسه آسیب های برآمده از فضای مجازی در روابط بین زوجین (مطالعه موردی در شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ریحانه شجاعی جشوقانی سید احمد احمدی رضوان السادات جزایری عذرا اعتمادی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۲ 551-568

کلیدواژه‌ها: روابط زوجین فضای مجازی آسیب در روابط زوجین

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۱۲۹۴ تعداد دانلود : ۱۲۶۶

پژوهش حاضر به منظور شناسایی و مقایسه آسیب های برآمده از فضای مجازی در روابط بین زوجین در شهر اصفهان انجام گرفت. روش پژوهش حاضر از نوع ترکیبی رویکرد اکتشافی متوالی (تدوین ابزار) بوده است. در مرحله کیفی پژوهش با استفاده از تکنیک زاویه بندی و شیوه نمونه گیری کیفی هدفمند (از طریق مصاحبه با زوجین آسیب دیده از فضای مجازی، متخصصین مشاور خانواده و مطالعه اسناد) مفاهیم و مقوله های آسیب های برآمده از فضای مجازی شناسایی گردید. این مفاهیم و مقوله ها شامل مشکلات بین فردی (مشکلات جنسی، روابط فرازناشویی، کاهش صمیمت) و مشکلات درون فردی (اعتیاد اینترنتی، تغییر در سبک زندگی، تزلزل در ارزش ها) می باشد. سپس مفاهیم و مقوله های شناسایی شده در بخش کیفی پژوهش برای تدوین ابزار پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. بعد از اعتباریابی، پرسشنامه در بین 240 زوج که با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند توزیع گردید. نتایج نهایی پژوهش بیانگر این است که آسیب های برآمده از فضای مجازی در روابط زوجین و ابعاد آن (مشکلات درون فردی و مشکلات بین فردی) در بین مردان به طور معناداری بالاتر از زنان برآورد شده است.

۲۸۴.

نقش ویژگیهای سرشتی و سبکهای فرزندپروری در پیش بینی حوزه های خودگردانی و عملکرد مختل، دیگر جهت مندی و گوش به زنگی طرحواره های ناسازگار اولیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین رضاییان بیلندی نادر منیرپور محمدرضا احمدی عباسعلی هراتیان

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: سبک های فرزندپروری طرحواره های ناسازگار اولیه ویژگی های سرشتی مدل طرحواره محور یانگ

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۸ تعداد دانلود : ۱۲۹۵

این پژوهش با هدف بررسی نقش ویژگیهای سرشتی و سبکهای فرزندپروری در پیش بینی حوزه های خودگردانی و عملکرد مختل، دیگر جهت مندی و گوش به زنگی طرحواره های ناسازگار اولیه اجرا شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. بدین منظور 397 نفر از جامعه طلاب و دانشجویان قم به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های سرشت و منش (TCI-SF)، سبکهای فرزندپروی (YPI) و طرحواره های ناسازگار اولیه (YSQ-SF) پاسخ دادند. در تحلیل داده ها از آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون همزمان استفاده شد. نتایج نشان داد سبکهای فرزندپروری محدودیتهای مختل (P

۲۸۵.

مطالعه کیفی موانع و چالش های مادری زنان شاغل در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رسول صادقی زهرا شهابی

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۲۴)

کلیدواژه‌ها: اشتغال زنان سیاست های خانواده محور فشار نقش فرزندآوری مادری مطالعه کیفی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۶۴ تعداد دانلود : ۱۰۳۶

زنان شاغل در فرایند مادری با مسائل و چالش های عدیده ای مواجهند. آن ها با مادرشدن، در معرض نقش های چندگانه و فشارهای ناشی از آن ها قرار می گیرند. در این راستا، هدف از این مقاله فهم ادراک و تجربیات زنان شاغل تحصیل کردة دانشگاهی از فرایند مادری و چالش های مرتبط با آن است. روش پژوهش، کیفی و مشارکت کنندگان 30 زن 20 تا 40 سالة متأهل و شاغل با تحصیلات دانشگاهی در شهر تهران هستند که در زمان مصاحبه یک فرزند داشتند و مادری را تجربه کرده اند. داده ها با استفاده از فن مصاحبة عمیق گردآوری، و به شیوة تحلیل محتوای متعارف تحلیل شده است. نتایج پژوهش در چهار مقوله شامل پارادوکس سختی و لذت بخشی مادری، هویت یابی نقشی چندگانه، فشار نقشی مادری و شاغلی و موانع شغلی مادری و فرزندآوری استخراج و بحث شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد زنان شاغل تحصیل کرده به دلیل داشتن مسئولیت های چندگانه اعم از مادری، همسری، شاغلی و در برخی موارد حتی دانشجویی و فراهم نبودن حمایت های اجتماعی و خانوادگی لازم، همچنین تجربة مادری به مراتب سخت تر و مسائل و چالش های بیشتری در این زمینه، در مقایسه با سایر زنان با مشکلات بیشتری مواجهند. به طورکلی، با وجود همة مشکلات پیش روی زنان شاغل مادری برای آنان اهمیت و ارزش بالایی دارد، اما این نیاز و ارزش با توجه به شرایط شغلی و اجرانشدن سیاست ها و برنامه های حمایتی از مادران شاغل عمدتاً در یک فرزند خلاصه می شود.

۲۸۶.

تأثیر آموزش مدیریت خشم و استرس بر کاهش خشم و استرس مادران کودکان مبتلا به اختلال های طیف اتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فائزه عطاریان لیلی پناغی داوود تقوایی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۲ 515-530

کلیدواژه‌ها: مدیریت خشم مدیریت استرس مادران اختلال طیف اتیسم

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۶۵۳

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مدیریت خشم و استرس بر کاهش خشم و استرس مادران کودکان مبتلا به اختلال های طیف اتیسم انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش را کلیه مادران کودکان مبتلا به طیف اتیسم مراجع کننده به مرکز به آرا در سال 94 تشکیل می دادند. به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 30 نفر از مادران به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه (15 نفره) آزمایش و گواه تقسیم شدند. ابزارهای این پژوهش پرسشنامه های پاسخ به استرس کوه و همکاران (2001) و پرخاشگری گلادو (1991) بود. آموزش مدیریت خشم و استرس روی مادران گروه آزمایش به مدت 8 جلسه هفتگی 90 دقیقه ای اجرا شد. در این تحقیق از طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز از طریق آزمون تحلیل کواریانس صورت گرفت. نتایج نشان داد که آموزش مدیریت خشم و استرس والدگری موجب کنترل خشم و ابعاد آن (کلامی، فیزیکی و تکانش گری) و هم چنین کاهش استرس و ابعاد آن (تنش، پرخاشگری، خشم، خستگی و ناکامی) در مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم می شود.

۲۸۷.

تعاملات عاطفی زوجین و نقش آن در طلاق عاطفی و اقدام به طلاق: یک پژوهش کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی محمد رضایی فرشته میرزاده کوهشاهی الهام یعقوبی ترکی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۲ 585-604

کلیدواژه‌ها: طلاق عاطفی اقدام به طلاق تعاملات عاطفی مطالعه کیفی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۱۵۱۶ تعداد دانلود : ۱۲۹۶

عوامل عدیده ای از جمله عوامل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی و ... در طلاق عاطفی و اقدام عملی به طلاق مؤثر هستند. مطالعه کیفی حاضر به تعاملات عاطفی زوجین و نقش آن در طلاق عاطفی و اقدام به طلاق پرداخته است. 30 زن متأهل مراجعه کننده به یکی از مراکز مشاوره شهر تهران که حداقل یک سال از زمان ازدواج آن ها می گذشت با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری و با روش تحلیل محتوا کدگذاری و تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از پژوهش، هفت گروه مشکلات شامل تغییر وضعیت پذیرش بدون قید و شرط اولیه به پذیرش توأم با قید و شرط فراوان، ازدواج اجباری و بدون عشق و علاقه، فقدان دوره نامزدی و آشنایی اولیه، عدم اختصاص زمان کافی برای ابراز علاقه و محبت به خانواده، تعاملات اجتماعی ضعیف، لج و لجبازی و مشکلات عاطفی حل نشده قبلی را شناسایی کرد که در طلاق عاطفی و اقدام به طلاق زوجین مؤثر بودند. تعاملات عاطفی منفی زوجین نقش کلیدی در ایجاد و گسترش طلاق عاطفی و اقدام به طلاق دارند و لازم است قبل از ازدواج، آگاهی کافی به زوجین در خصوص این گونه تعاملات و نقش آن ها در تخریب زندگی داده شود.

۲۸۸.

مقایسه نگرش صمیمانه نسبت به همسر در زنان متأهل کاربر و غیر کاربر شبکه های مجازی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: داوود تقوایی نرگس آبکار

منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: شبکه های مجازی اجتماعی نگرش صمیمانه زنان متأهل کاربر زنان غیرکاربر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۳۶۵

پژوهش حاضر با هدف مقایسه نگرش صمیمانه نسبت به همسر در زنان متأهل کاربر و غیرکاربر شبکه های مجازی اجتماعی صورت گرفت. در این مطالعه علّی مقایسه ای تعداد 80 نفر از افراد هر دو گروه که از نظر متغیرهایی مثل وضعیت تحصیلی- اقتصادی و مدت زمان زندگی مشترک همتا بودند، به روش در دسترس انتخاب شدند. داده های پژوهش با پرسشنامه نگرش صمیمانه جمع آوری و با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیری، آزمون t و آزمون خی دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان نگرش صمیمانه در تمام خرده مقیاس ها و همچنین نمره کلی در دو گروه تفاوت معنی داری با هم دارند. بر اساس نتایج این پژوهش می توان گفت که بین زنان متأهل کاربر و غیر کاربر شبکه های مجازی اجتماعی، تفاوت معناداری در خرده مقیاس ها و همچنین نمره کلی پرسشنامه نگرش صمیمانه نسبت به همسر وجود دارد.

۲۸۹.

بررسی عوامل زمینه ساز طلاق در بافت اجتماعی فرهنگی شهر تهران، پژوهشی کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا اخوی ثمرین کیانوش زهراکار فرشاد محسن زاده خدابخش احمدی

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: عوامل طلاق مشکلات زناشویی و ازدواج طلاق در شهر تهران بافت اجتماعی تهران

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۱۷ تعداد دانلود : ۱۱۷۸

این پژوهش با هدف بررسی عوامل زمینه ساز طلاق در بافت اجتماعی فرهنگی شهر تهران انجام شد. این مطالعه از نوع پژوهشهای کیفی است که با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شده است. بدین منظور با روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته داده ها جمع آوری شد و تا رسیدن به اشباع نظری 22 نفر از واجدان شرایط مورد بررسی قرار گرفتند. برای دستیابی به عوامل، تحلیل داده ها با استفاده از فنون استراوس و کربین انجام شد که شامل شناسه گذاری مفاهیم و شکل دادن به نظریه است. تجزیه و تحلیل داده ها در شناسه گذاری باز، به شناسایی عوامل اصلی، مؤلفه ها و زیرمؤلفه ها منجر شد. نتایج نشانگر این است که عدم عشق و صمیمیت، مقوله مرکزی الگوی یافته های پژوهش است. مقوله عدم آمادگی برای ازدواج و طی نکردن درست فرایند ازدواج جزء شرایط علّی برای ازدواجهای در حال فروپاشی است؛ مسائل فرهنگی و مسائل اقتصادی در زیر شرایط مداخله گر قرار گرفت و مقولاتی از قبیل اعتیاد، ساختار نامناسب خانواده کنونی، عدم سازگاری زناشویی، عوامل و مشکلات جنسی، ارتباط نامناسب با خانواده های اصلی، پیشینه خانوادگی و مشکلات شخصیتی از جمله عوامل زمینه ای مؤثر در طلاق بود. نتایج نشان داد که به کارگیری راهبردهای ارتباطی و هیجانی ناکارامد به پیامدهایی همچون احساس خستگی، تنهایی، ناامیدی و احساس تنفر از همسر و در نهایت میل به طلاق منجر شد.

۲۹۰.

غربالگری متقاضیان فرزندپذیری: مشخصه ها و چالش ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا رزاقی آلا قپانچی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۲ 485-496

کلیدواژه‌ها: فرزندپذیری خانواده های فرزندپذیر مشاوره فرزندپذیری فرزندخوانده

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۴۷۲

علاقه مندی فراوانی در زمینه مطالعه و شناخت خانواده های فرزندپذیر ایرانی در حال شکل گیری است، با این حال هنوز ناشناخته های این حوزه در ایران فراوان است. با توجه به نیازهای متعدد برنامه ریزی و مداخلاتی به ویژه در حوزه مشاوره فرزندپذیری، این مطالعه به بررسی مشخصه های متقاضیان فرزندپذیری پرداخته است. در این بررسی از روش زمینه یابی توصیفی بهره گرفته شده است. این پژوهش کلیه مراجعینی را دربر می گرفت که طی سال های 1393 و 1394 جهت دریافت خدمات مشاوره فرزندپذیری مراجعه کرده بودند. با 411 متقاضی پذیرش فرزندخواندگی مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. از بین مراجعین، 78 درصد فرزندپذیری را به شیوه مؤسسه ای و 22 درصد این فرایند را به صورت غیرقانونی پیگیری کرده اند. زوج های متقاضی نابارور تقریباً نیمی از زندگی مشترک خود را صرف دریافت خدمات ناباروری کرده بودند. یافته ها نشان داد که فقط نزدیک 27 درصد متقاضیان از آمادگی لازم برای پذیرش فرزند برخوردارند و بیشتر آن ها نیازمند آمادگی بیشتر یا انصراف از ادامه روند فرزندپذیری هستند. غربالگری متقاضیان فرزندپذیری فرایندی مهم و حساس است که ارائه خدمات مشاوره ای این فرایند را تسهیل می کند، اما آن چه اهمیت می یابد زمینه بهره گیری از ابزار و چک لیست های استاندارد با توجه به شرایط بومی و فرهنگی موجود است.

۲۹۱.

اثربخشی آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوة قصّه گویی بر اساس قصّه های دینی و قرآنی بر هوش اخلاقی و هوش هیجانی دختران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منیره اسماعیل بیگی یاسر رضاپور میرصالح فاطمه بهجتی اردکانی شهریار نیازی

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۱

کلیدواژه‌ها: اخلاق و آموزش قصّه های قرآنی و تربیت هوش اخلاقی و قصه هوش هیجانی و قصه تربیت نوجوانان و قصه گویی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۵۵ تعداد دانلود : ۷۳۱

پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوة قصّه گویی بر اساس قصّه های دینی و قرآنی بر هوش اخلاقی و هوش هیجانی دختران نوجوان انجام شد. این پژوهش مطالعه ای نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری آن را تمام دانش آموزان دختر دورة دوم متوسطه استان کرمان در سال تحصیلی 95 1394 تشکیل می دادند. 42 نفر از این دانش آموزان با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب، و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (هرگروه 21 نفر). ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه هوش اخلاقی لنیک و کیل و پرسشنامه هوش هیجانی شات و همکاران بود. برنامه مداخله ای شامل نه جلسه آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه قصّه گویی بود که به شرکت کنندگان گروه آزمایش ارائه شد و شرکت کنندگان گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. هر دو گروه شرکت کنندگان یک بار قبل و یک بار بعد از اجرای برنامه مداخله ای به پرسشنامه ها پاسخ دادند. در نهایت، داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس چند متغیری (مانکوا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین نمره های پس آزمون شرکت کنندگان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در هوش اخلاقی و هوش هیجانی به طور معنی داری بیشتر شده است؛ به عبارت دیگر، آموزش مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه قصّه گویی بر اساس قصه های دینی و قرآنی در گروه آزمایش به افزایش هوش اخلاقی و هوش هیجانی منجر شده است.

۲۹۲.

پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس مهارت های مقابله با استرس و چشم انداز زمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سپیده حق شناس نرگس باباخانی

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۲ 569-584

کلیدواژه‌ها: رضایت زناشویی چشم انداز زمان راهبردهای هیجان مدار راهبردهای مسیله مدار

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۱۱۱۴ تعداد دانلود : ۶۳۴

هدف پژوهش حاضر، پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس مهارت های مقابله با استرس و چشم انداز زمان بود. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل زوجین ساکن در منطقه 2 شهر تهران بود که از میان آن ها نمونه ای به تعداد 250 نفر به صورت در دسترس انتخاب شده و به پرسشنامه های رضایتمندی زناشویی انریچ، سبک های مقابله ای لازاروس و فولکمن، چشم انداز زمان زیمباردو پاسخ دادند. نتایج پژوهش نشان داد، 12/5 درصد واریانس رضایت زناشویی بر اساس چشم انداز زمان و به کارگیری راهبردهای مقابله با استرس در زوجین پیش بینی می شود. نتایج همچنین نشان داد در به کارگیری راهبردهای هیجانی با رضایت زناشویی رابطه معکوس و معنادار وجود دارد، اما در به کارگیری راهبردهای مقابله ای متمرکز بر حل مسئله با رضایت زناشویی رابطه معناداری نشان داده نشد. در بررسی روابط دیدگاه های زمان با رضایت زناشویی نتایج حاکی از رابطه معکوس معنادار رضایت زناشویی با دیدگاه زمان گذشته منفی، حال لذت گرا و حال معتقد به سرنوشت بود. همچنین با توجه به نتایج آزمون t، زنان و مردان در رضایت زناشویی، به کارگیری راهبردهای مقابله با استرس و دیدگاه های زمان با هم تفاوت معناداری ندارند.

۲۹۳.

جهت گیری ارزشی زنان و کنترل باروری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر رستگار خالد میثم محمدی محمدناصر ریاحی

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال نوزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۷۵

کلیدواژه‌ها: باروری جهت گیری ارزشی رفتار باروری فردگرایی - جمع گرایی زنان نگرش به کنترل باروری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۴۸ تعداد دانلود : ۱۱۰۵

تحقیقات نشان می دهند که باروری و نگرش به آن در سال های اخیر تغییر کرده و نرخ های باروری به مرور کاهش یافته اند. در ایران نیز چند سالی است که زنگ خطر جمعیتی به صدا درآمده است. از نظر متفکران جمعیت شناسی بسیاری از ارزش ها و نگرش ها هم زمان با انتقال دوم جمعیتی دگرگون شده اند. این تغییرات ارزشی طیف به نسبت وسیعی از دگرگونی ها را در بر می گیرد که عمده ترین آن بنا بر دیدگاه تریاندیس، فردگرایی- جمع گرایی است. از این رو، سؤال و هدف اصلی در این پژوهش، مطالعه ی رابطه میان فردگرایی- جمع گرایی با نگرش به کنترل باروری و رفتار آن در عمل است. جامعه ی آماری این پژوهش، زنان ازدواج کرده 49-20 ساله ی شهر تهران هستند که احتمال بیشتری برای باروری در آنها وجود دا رد. شیوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای احتمالی است؛ به این معنا که در مرحله ی اول از میان مناطق مختلف 22 گانه ی شهر تهران، سه منطقه انتخاب شدند؛ منطقه ی 3 به عنوان نماینده ی منطقه ی بالا، منطقه ی 11 به مثابه نماینده ی منطقه ی متوسط و منطقه ی 19 به عنوان منطقه ی پایین در نظر گرفته شده اند. این انتخاب بر اساس شاخص رفاه - که از طریق پژوهشکده ی مرکز آمار ایران (1387) و با تکنیک تاکسونومی استخراج شده – انجام شده است. ابزار تحقیق پرسش نامه بود که در میان 214 زن ساکن در تهران توزیع گردید. این تعداد بر اساس فرمول کوکران و با در نظر گرفتن خطای کمتر از 05/0 محاسبه شد. یافته های پژوهش نشان می دهد، بین جهت گیری ارزشی با نگرش به کنترل باروری و رفتار آن، رابطه ی معناداری وجود دارد و هر چه زنان فردگراتر باشند، به کنترل باروری گرایش بیشتری داشته و در عمل نیز بیشتر به کنترل باروری می پردازند؛ بالعکس هر چه جمع گراتر باشند، گرایش و رفتار باروری یا فرزندآوری در آنها افزایش می یابد.

۲۹۴.

نقش شیوه های مقابله مذهبی در بهزیستی روان شناختی زنان سرپرست خانوار شهرستان هشترود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا نیک منش نیلوفر کلانتری

منبع: زن و جامعه سال هشتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: بهزیستی روان شناختی زنان سرپرست خانوار مقابله مذهبی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۴۲ تعداد دانلود : ۶۲۲

این پژوهش با هدف بررسی نقش شیوه های مقابله مذهبی در بهزیستی روان شناختی زنان سرپرست خانوار شهر هشترود در سال 93- 1392 انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش تمامی زنان سرپرست خانوار زیر پوشش سازمان بهزیستی شهر هشترود به تعداد 210 نفر بودند که بر اساس جدول مورگان، 106 نفر به عنوان نمونه پژوهش به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های مقابله مذهبی (افلاک سیر و گلمن، 2011) و بهزیستی روان شناختی(طبسی وزنجانی، 2005) استفاده شد. پایایی ابعاد پرسش نامه مقابله مذهبی بین 79/0 تا 89/0 و ابعاد پرسش نامه بهزیستی روان شناختی ﺑیﻦ 62/0 ﺗﺎ 90/0 ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی و رگرسیون گام به گام تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که بین ابعاد مقابله مذهبی مثبت و بهزیستی روان شناختی رابطه مثبت معنادار ( 001/0p=) و بین ابعاد مقابله مذهبی منفی با بهزیستی روان شناختی ( 001/0p=) رابطه منفی معنادار وجود داشت. نتایج رگرسیون نشان داد که از بین مؤلفه های مقابله مذهبی ارزیابی خیرخواهانه پیش بینی کننده مثبت برای بهزیستی روان شناختی (001/0p= و 42/0 Beta= ) و احساس منفی نسبت به خداوند (001/0p= و 22/0- Beta= ) پیش بینی کننده منفی برای بهزیستی روان شناختی بود. از نتایج چنین برداشت می شود که ﺷﻌﺎﺋﺮ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﻧﻘشی ﻣﻬﻤ در افزایش بهزیستی روان شناختی ایفا میﮐﻨﺪ. بنابراین، ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺪاﺧﻼت و اﻗﺪاﻣ ها در راستای ارتقا بهزیستی روان شناختی زنان با توجه به شیوه مقابله مذهبی فعال و ارزیابی خیرخواهانه اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد.

۲۹۵.

مطالعه شیوه های فرزندپروری ادراک شده نوجوانان بر اساس جنسیت و سن آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: صادق تقی لو

منبع: خانواده پژوهی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۵۱ 447-459

کلیدواژه‌ها: جنسیت سن فرزندپروری نوجوان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۶۶۰ تعداد دانلود : ۳۰۹

شیوه های فرزندپروری نقش اساسی در تعیین سبک های زندگی نوجوانان داشته و بنابراین از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی شیوه های فرزندپروری ادراک شده نوجوانان بر اساس جنسیت و سن آنان انجام شد. این پژوهش به روش پس رویدادی و با نمونه ای به حجم 623 نفر (311 دختر، ۳۱۲ پسر) که با روش نمونه برداری چندمرحله ای انتخاب شده بودند، انجام شد. داده ها پس از گردآوری به کمک پرسش نامه سبک های فرزندپروری بامریند، با روش تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شد. نتایج تحلیل نشان داد اثرهای اصلی جنسیت و سن در سطح 0/01 معنادار بوده و والدین با فرزندان پسر بیشتر به شیوه مستبدانه و با فرزندان دختر بیشتر به شیوه مقتدرانه تعامل می کنند، آن ها در تعامل با نوجوانان 17ساله در مقایسه با نوجوانان زیر 17 سال بیشتر از سبک فرزندپروری سهل گیرانه استفاده می کنند. اثر تعاملی جنسیت و سن در سطح 0/05 و تنها در متغیر شیوه فرزندپروری سهل گیرانه معنادار بود، به این معنا که بر خلاف دختران، والدین همگام با افزایش سن فرزندان نوجوان پسر بیشتر از شیوه فرزندپروری سهل گیرانه استفاده می کنند. چنین نتیجه گیری شد که الگوهای تعامل والدین با فرزندان ثابت نبوده و در مجموع این الگوها متناسب با جنسیت و سن فرزندان تغییر می یابد.

۲۹۶.

الگوی ساختاری روابط بین ادراک از دین داری والدین، ویژگی های شخصیتی، انتظار فایده دین داری و دین داری فرزندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمیده قاسمی اسماعیل هاشمی مهناز مهرابی زاده ایران داوودی عبدالزهراء نعامی

منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: ویژگی های شخصیتی ادراک از دین داری والدین انتظار فایده دین داری دین داری فرزندان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۸۲ تعداد دانلود : ۶۶۵

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی گر ویژگی های شخصیتی صداقت- فروتنی، همسازی و وظیفه شناسی و انتظار فایده دین داری در رابطه بین ادراک از دین داری والدین با دین داری فرزندان در دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز بود. بدین منظور 500 دانشجو با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از دانشکده های واقع در دانشگاه شهید چمران اهواز انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه جهت گیری مذهبی با تکیه بر اسلام، پرسش نامه شخصیت هگزاکو و پرسش نامه انتظار فایده دین داری بود. یافته ها نشان داد که ادراک از دین داری والدین به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر دین داری فرزندان اثر می گذارد. ویژگی های شخصیتی صداقت-فروتنی، هم سازی و وظیفه شناسی، و انتظار فایده دین داری نیز متغیر میانجی گر است که بر دین داری فرزندان اثر می گذارد. انتظار فایده دین داری مهم ترین میانجی گر در رابطه بین ادراک از دین داری والدین و دین داری فرزندان بود. چون این متغیرهای میانجی می توانند نقش واسطه ای را بین ادارک از دین داری والدین و دین داری فرزندان ایفا نماید، لزوم توجه به این متغیرها در حوزه دین داری ضرورت دارد.

۲۹۷.

فهم دلالت های اجتماعی- فرهنگی توصیه های غذایی دوران بارداری و پس از آن (یک مطالعة مردم نگارانه در بین زنان و خانواده های سیستانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدعثمان حسین بر بهروز روستاخیز

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۲۵)

کلیدواژه‌ها: بارداری فرهنگ زایمان سیستان غذا مردم نگاری مادر شدن

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۴۲ تعداد دانلود : ۱۱۵۳

بارداری، زایمان و آنچه که به موقعیت مادری ختم می گردد، با مجموعه ای از عوامل، عناصر و پدیده ها معنی می یابد؛ یکی از این موارد، بایدها یا نبایدهای غذایی است که فرد موظف به رعایت آن ها می گردد. توصیه های مزبور را باید توصیه های یک فرهنگ دانست؛ فرهنگی که در این معنی، خود را در تهیه و مصرف مجموعه ای از خوراکی ها باز می نماید. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال فهم دلالت هایی بوده است که می توان از تأمل بر تکاپو جهت این تهیه و مصرف، برداشت نمود. این پژوهش با حرکت از نوعی دیدگاه نظری چند سطحی، بر اساس رویکردی کیفی و به شیوة مردم نگاری در پهنه ای جغرافیایی از زاهدان تا نواحی شمالی استان سیستان و بلوچستان انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که این دلالت ها صرفاً بر کارکرد زیستی- طبی توصیه های غذایی مزبور که بیشتر معطوف به پس از زایمان است، تأکید ندارد. تهیه و مصرف برخی از خوراکی ها مانند کاچی سیستانی که ترکیب منحصر به فردی در مقایسه با سایر نسخه های مشابه است، در حال حاضر دلالت هایی را باز می نماید که باید با نوعی نگاه نمادین و معنی شناختی، تفسیر گردند. این خوراکی ها علاوه بر آنکه نشان گذاری یک رخداد را تسهیل می کنند، زمینه ای جهت خلق یک هویت مادرانه و نیز فراتر از آن، زمینه ای جهت برجسته سازی مرزها و تمایزات دیگر نیز می باشند.

۲۹۸.

پدیدارشناسی تجربی واکنش به مرگ؛ مطالعه زنان شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ملیحه تابعی علی یوسفی غلامرضا صدیق اورعی

منبع: راهبرد فرهنگ سال دهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: واکنش به مرگ پذیرش مرگ انکارمرگ

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۳۴ تعداد دانلود : ۸۸۰

تضاد مرگ با زندگی، انکار مرگ و ضرورت تداوم زندگی، انسان ها را ناگزیر از پذیرش مرگ ساخته است. این وضعیت سبب شده انسان ها همواره در مرز پذیرش و انکار مرگ حرکت کنند. به علاوه آنچه مرگ را پذیرفتنی یا قابل انکار می سازد، معانی ساخته شده اجتماعی مرگ است که از طریق فرایند های متعدد یادگیری به جامعه منتقل می شود. نتایج تحلیل پدیدارشناختی تجربی واکنش به مرگ بین 8 مشارکت کننده زن در مشهد که با حداکثر نوسان از لحاظ دین داری برگزیده شده اند نشان داده اولاً واحد های معنایی واکنش به مرگ را می توان در ذیل سه موضوع اصلی شامل «آمادگی برای مرگ»، «دانستن زمان مرگ» و «اراده مرگ» قرارداد که هر سه بر معنای کلی تر مفهوم «پذیرش یا انکار مرگ» دلالت دارند. ثانیاً فهم های مذهبی تأثیر عمیقی بر تجربه های واکنش به مرگ دارند. افراد مذهبی میل به پذیرش و افراد غیرمذهبی میل به انکار مرگ دارند؛ فکر مداوم درباره مرگ، میل به دانستن بیشتر درباره مرگ و تمهید برای مرگ از جمله دلالت های پذیرش مرگ بین مشارکت کنندگان مذهبی و جایگزینی فکر مرگ، عدم تمایل به دانستن درباره مرگ و تمهید ننمودن برای مرگ بین مشارکت کنندگان غیرمذهبی دلالت روشنی بر به حاشیه راندن و انکار مرگ دارد.

۲۹۹.

پیش بینی طلاق عاطفی بر اساس هوش هیجانی و سلامت معنوی در افراد متأهل شهر بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرزاد کریمی پورزارع مهناز جوکار کمال آبادی فریده سادات حسینی

منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: هوش هیجانی طلاق عاطفی سلامت معنوی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۹۹ تعداد دانلود : ۱۴۳۴

پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش هوش هیجانی و سلامت معنوی در پیش بینی طلاق عاطفی افراد متأهل شهر بوشهر صورت گرفت. افراد نمونه به تعداد 272 نفر (139 مرد و 133 زن) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایی تصادفی انتخاب شدند و پرسش نامه های طلاق عاطفی محمدی، هوش هیجانی شات و سلامت معنوی پولوتزین و الیسون را تکمیل کردند. در زمینه پیش بینی مؤلفه های هوش هیجانی هیجانی و سلامت معنوی، نتایج نشان داد که تنظیم هیجانی پیش بینی کننده مؤلفه های طلاق عاطفی (واکنش عاطفی، آمیزش عاطفی، مشکلات جنسی، مشکلات منابع و قدرت) است. همچنین در زمینه نقش مؤلفه های سلامت معنوی در پیش بینی مؤلفه های طلاق عاطفی این نتیجه به دست آمد که سلامت وجودی همه مؤلفه های طلاق عاطفی را پیش بینی می کند و سلامت مذهبی، مؤلفه های سکوت و جبهه گیری، فقدان و افسردگی و محدود کردن را پیش بینی می نماید. بنابراین، مطابق یافته های پژوهش، هم عوامل عواطفی و هم عوامل معنوی در بروز طلاق عاطفی نقش ایفا می کند.

۳۰۰.

تدوین شاخصها و ترسیم الگوی کارکردهای خانواده در اسلام با بهره گیری از تکنیک پژوهش کیفی داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ندا ملکی فاراب فروغ الصباح شجاع نوری حسین بستان (نجفی) سیمین حسینیان محمدمهدی لبیبی

منبع: مطالعات زن و خانواده دوره پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: کارکردهای خانواده خانواده مطلوب اسلامی تحلیل کیفی داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۹۳ تعداد دانلود : ۶۳۲

این مقاله با هدف بررسی کارکردهای خانواده مطلوب اسلامی با تکیه بر روش نظریه داده بنیاد تدوین شده است در مرحله اول از پژوهش با مطالعه و مرور دقیق منابع دینی که شامل قرآن کریم و نیز کتب حدیثی معتبر و مشهور شیعه و اهل سنت می باشد ، مقوله های مرتبط با کارکردهای خانواده استخراج و طی سه مرحله کد گذاری شد در کدگذاری باز 249 مقوله و در کدگذاری محوری که بر اساس شباهت موضوعی دسته بندی شده بودند 49 مقوله به دست آمد و در مرحله آخر پس از رعایت سلسله مراتب کدهای محوری 5 مقوله گزینشی استخراج شد سپس با استفاده از شیوه اعتبار یابی صوری ، اعتبار یافته ها از طریق مصاحبه با 7 نفر از صاحبنظران و متخصصان خانواده اسلامی بررسی شد و پس از حصول اشباع ، الگوی تدوین شده کارکردهای خانواده مطلوب اسلامی مورد تایید قرار گرفت کارکردهای خانواده از دیدگاه اسلام شامل کارکردهای زیستی اجتماعی ، کارکردهای اقتصادی ، کارکردهای تربیتی ، کارکردهای آموزشی و کارکردهای حمایتی (عاطفی و معنوی) می باشد که کارکردهای حمایت معنوی از جمله کارکردهایی است که در سایر پژوهشها به آن اشاره ای نشده است

درخت حوزه‌های تخصصی