درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۰۰۱ تا ۶٬۰۲۰ مورد از کل ۳۴٬۷۸۴ مورد.
۶۰۰۱.

ارزیابی و تحلیل فضایی آسیب پذیری امنیت شهری محلات مناطق 22 گانه شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال ۱۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۴ 1 - 32

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری امنیت شهری تهران روش F'ANP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۶۱
زمینه و هدف: ارزیابی و درک آسیب پذیری شهری در برابر تهدیدات امنیتی، موضوع مهمی برای برنامه ریزان، طراحان و سیاست گذاران شهری است. مرور پژوهش هایی که درباره ارزیابی و ترسیم آسیب پذیری امنیتی شهری پژوهش کرده اند نشان می دهد که این موضوع واجد ابعاد گوناگونی و متأثر از عوامل فضایی، اجتماعی و اقتصادی است و این ابعاد از طریق عواملی مانند ترکیب کاربری اراضی، اتصال خیابان ها، زیرساخت ها و داده های جمعیتی و اجتماعی-اقتصادی قابلیت اندازه گیری دارد.روش پژوهش: در این پژوهش، پس از شناسایی شاخص های مرتبط با موضوع، داده های مربوط به آن ها در سطح محلات مناطق 22 گانه شهر تهران جمع آوری شد. سپس از طریق روش F'ANP که یک روش ارزیابی چندمعیاری برای ساخت شاخص های مرکب است، استفاده شد.یافته ها: نتایج این پژوهش که حاصل از ترکیب ۱۴ شاخص در ۳۵۴ محله شهر تهران است، نشان می دهد که پنج مؤلفه اصلی در ساخت شاخص مرکب آسیب پذیری امنیت شهری قابل شناسایی است که عبارت اند از: سطح ریسک و تهدید (در معرض خطر)، تراکم فعالیت اقتصادی، ترکیب بیکاری کل، گره های ترافیکی و جمعیت وابسته.نتیجه گیری: توزیع فضایی این مؤلفه ها در سطح محلات شهر تهران نشان می دهد که مؤلفه های سطح ریسک/تهدید و گره های ترافیکی دارای توزیع شمالی- مرکزی و مؤلفه های تراکم فعالیت اقتصادی، ترکیب بیکاری کل و جمعیت وابسته از نوع مؤلفه های خوشه ای هستند. در مجموع، بیش ترین مقادیر آسیب پذیری امنیت شهری در مناطق مرکزی ۱۱ و ۱۲ و منطقه شمالی ۱ تهران و کم ترین مقادیر آن مربوط به مناطق شمال شرقی ۳ و ۴ تهران بوده است.
۶۰۰۲.

بررسی جغرافیای ادبی تقدیرگرایی در منظومه حماسی شهنامه چنگیزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۰) 477 - 487

کلیدواژه‌ها: تقدیرگرایی مقدرات شمس الدین کاشانی شهنامه چنگیزی جغرافیای ادبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۷۲
یکی از اعتقادات و باورهای عرفی در روزگاران گذشته، باور به تقدیر است. ذهن و زبان انسان کهن، گاه مقدرات را ناشی از خواست الهی و گاه متاثر از حرکات و خواص سیارات می دانسته است. مقدرات و سرنوشت امری جبری است که از قبل تعیین شده و قابل تغییر نیست ولی گاهی اوقات می توان با انجام بعضی از کارها از وقوع تقدیر اجتناب نمود و مقدرات را تغییر داد. در این نوشته کوشیده ایم پس از ذکر مقدماتی درباره ریشه ها و ابعاد عامل تقدیرگرایی، نوع کاربرد آن را در منظومه شهنامه چنگیزی اثر شمس الدین کاشانی را بیابیم. این پژوهش با رویکرد توصیفی _ تحلیلی انجام شده است. روش گردآوری داده ها کتابخانه ای بوده و در تحلیل داده ها از روش منطقی بهره برده ایم. تقدیرگرایی باور و اعتقادی است که قدمتی کهن در زندگی بشر دارد. این باور در بعضی موارد موجب توجیه و تسلیم در برابر وقایع ناخوش شده و گاه عاملی برای پیشبرد اهداف مورد نظربوده است. به طور مثال گاهی تقدیر و سرنوشت یک جامعه در دستان یک سردار قرار میگرفت؛ به این معنی که نابودی یا حیات آن جامعه تنها به سرنوشت وی بستگی داشته است. استفاده از برخی واژه ها مثل زمانه، بخت، فال، طالع، خواب و ... همگی نشان از اعتقاد انسان کهن به عامل تقدیر است. شمس الدین کاشانی همانند سایر شعرای حماسه سرا از عقاید تقدیرگرایی در اثر خود بهره برده است ولی این باور مطلقاً جبرگرایانه نیست.
۶۰۰۳.

طراحی و تبیین الگوی مناسب چابک سازی منابع انسانی در سازمان های دولتی جمهوری اسلامی ایران: مورد مطالعه وزارت کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۵۱) 171 - 185

کلیدواژه‌ها: انعطاف پذیری چابک سازی سازمان دولتی وزارت کشور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۶۱
در سازمان های دولتی طی یکی دو دهه گذشته توانا سازی و چابک سازی کارکنان به یکی از مهمترین دل مشغولیهای مدیران دولتی تبدیل گردیده است. از این رو در این تحقیق، محقق به بررسی طراحی و تبیین الگوی مناسب چابک سازی منابع انسانی در سازمان های دولتی جمهوری اسلامی ایران: مورد مطالعه وزارت کشور پرداخته است. پژوهش حاضر کیفی – کمی بوده و از نظر هدف کاربردی و از نظر جمع آوری داده ها توصیفی- پیمایشی می باشد. همچنین یافته های تحقیق حاضر، در بخش کیفی با توجه به مصاحبه با 32 نفر از خبرگان و در بخش کمی با توزیع پرسشنامه در بین 141 نفر از کارکنان وزارت کشور صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی با استفاده از تحلیل دلفی و در بخش کمی با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری انجام گرفت. فرآیند تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون های آماری از طریق دو نرم افزار اس پی اس اس و پی ال اس انجام شده است. نتایج بدست آمده از بخش کیفی موجی شناسایی 7 بعد و 35 شاخص در قالب مدل الگوی چابک سازی در وزارت کشور گردید و نتایج بخش کمی نیز نشان می دهد که انعطاف پذیری سازمانی در دو بعد رفتاری و مهارتی بر چابکی سازمانی تاثیر معناداری دارد. همچنین انعطاف پذیری عملیاتی تاثیر معناداری بر چابکی سازمانی ندارد.
۶۰۰۴.

شناسایی ماهیت بعد کنشی قصد خرید مصرف کننده مسلمان با استفاده از تحلیل محتوای کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۵۱) 755 - 767

کلیدواژه‌ها: قصد خرید مصرف کننده مسلمان تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۷۲
 نیات رفتاری یک فرد مسلمان در ابعاد مختلف و از جمله قصد خرید محصولات، متأثر از ارزش های اسلامی است و ارزش های اسلامی نیز بر پایه اعتقادات اسلامی شکل گرفته اند؛ با توجه به تعداد رو به رشد مصرف کنندگان مسلمان در سراسر دنیا به عنوان بازار هدف کسب و کارها، این پژوهش با هدف تحلیل بعد کنشی قصد خرید مصرف کننده مسلمان انجام شده است. پارادایم حاکم بر این تحقیق تفسیری بوده و پژوهش اکتشافی مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی حاضر از طریق مصاحبه با خبرگان حوزه و دانشگاه به مفهوم سازی داده ها و تحلیل اطلاعات با کدگذاری باز، محوری و انتخابی به تببین ماهیت کنشی قصد خرید مصرف کننده مسلمان پرداخته است. تحلیل متن مصاحبه ها60 کد در قالب ۱۲ مقوله کلی بیانگر بعد کنشی قصد خرید مصرف کننده مسلمان را حاصل کرده و راهنمایی برای مدیران کسب و کارهایی است که مصرف کنندگان مسلمان را به عنوان بازار هدف انتخاب کرده و مسیر تحقق اهداف بازاریابی خود را مبتنی بر تقویت قصد خرید مصرف کننده از طریق تبلیغات و ارتباط اثربخش می پیمایند.
۶۰۰۵.

بررسی اختلافات مذهبی عثمانیان با ایران در دوره صفویه در سال های 907-1003 ه .ق و تبیین ابعاد ژئوپلیتیک آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۲) 271 - 284

کلیدواژه‌ها: مذهب اختلافات مذهبی دولت عثمانی دولت صفوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۶۴
این تحقیق با هدف بررسی اختلافات مذهبی عثمانیان با ایران در دوره صفویه در سال های 907-1003 ه .ق/1501-1594م حاصل شده است و در آن سعی شده اختلافات مذهبی بین دو دولت در فواصل سالهای 1501-1594 م یعنی حد فاصل حکمرانی ( شاه اسماعیل صفوی- شاه عباس یکم) مورد بررسی قرار گرفته و به همین منظور با بهره گیری از روش تاریخی با محوریت اسناد کتابخانه ای،جوانب برگرفته از، کتب و استناد برجای مانده و... گویای این است که منشاء جنگ های مذهبی در این دورانها بیشتر جهت جلوگیری از کشور گشایی بیشتر صفویان و جلوگیری از رواج مذهب شیعه بوده است مذهب شیعه ای که با درایت و دین محور نشان دادن یک حکومت توانست علما و طرفداران بسیاری را در شرق وغرب مجذوب خود نماید وبا سرعتی باور نکردنی از قدرت اسلامی و بزرگ اسلامی عثمانی پیشی گیرد که تمامی این امور سبب شد که صفویان مانع از درآمد زایی بیشتر عثمانیان شده و جایگاه اهل تسنن به عنوان رتبه اول در جهان اسلام را به مخاطره اندزند و در تمام دوران حکمرانی این فراز و نشیب ها کم و بیش به چشم میخورده است و در حقیقت دین و مذهب بهانه بوده و قدرت و حفظ مواضع و به گونه ای مادیات و کسب درآمد به بهانه دین که از زائرین به دست می آمده دلیل حقیقی جنگها و اختلافات مذهبی بوده و همچنان نیز می باشد.
۶۰۰۶.

بررسی چالش های نظام کیفری ایران از حیث رعایت الزامات اصل قضایی کردن اجرای آرای کیفری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ ویژنامه ۲ 554 - 572

کلیدواژه‌ها: اجرای احکام کیفری قضایی کردن قاضی اجرای احکام دادرسی منصفانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۶۷
یکی از اصول دادرسی منصفانه حاکم بر مرحله اجرای احکام کیفری، اصل قضایی کردن اجرای احکام است. اصول دادرسی منصفانه که تضمین کننده یک دادرسی مطلوب هستند، سراسر دادرسی، از جمله مرحله اجرای آرای کیفری را پوشش می دهند. اصل قضایی کردن اجرا که بیان کننده ضرورت مداخله مقام قضایی، همراه با اختیارات وسیع در اجرای مجازات و در راستای متناسب ساختن مجازات با شخصیت محکومان است، یکی از مهم ترین اصول دادرسی منصفانه در این مرحله است. بسیاری از قانونگذاران، با درک ضرورت وجود این اصل در مرحله اجرا، مدت های زیادی است که الزامات آن را پذیرفته و به کار بسته اند. انتصاب قاضی واجد شرایط برای اجرای احکام، اعطای اختیارات لازم به او و نهاد اجرا و امکان اعتراض به تصمیمات وی، مهم ترین الزامات و بایسته های اصل قضایی کردن اجرای آرای کیفری هستند. اینک هر چند ضمن به رسمیت شناختن قاضی اجرا، اختیاراتی به وی اعطا نموده است؛ اما این امر با توجه به عدم تعیین شرایطی همچون تخصص و تجربه، عدم اعطای اختیارات قضایی کامل و عدم امکان اعتراض به تصمیمات وی، با انتقادها و چالش های جدی مواجه است. به نظر می رسد تصویب «قانون اجرای احکام کیفری» و ایجاد ساختار مستقل نهاد اجرای آرای کیفری به همراه اعطای اختیارات لازم در زمینه استفاده از نهادهای اصلاحی ارفاقی، حق تغییر در کیفر و قابل اعتراض شناخته شدن تصمیمات قاضی اجرا در مرجع بالاتر، راه حل برون رفت از این چالش ها است.
۶۰۰۷.

بررسی رقابت های ایران و عربستان سعودی در منطقه خلیج فارس از 2001 تا 2020 و تاثیر آن بر امنیت منطقه خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۵۳) 718 - 732

کلیدواژه‌ها: رقابت ایران و عربستان سعودی منطقه خلیج فارس امنیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۶۷
جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی از قدرت های مهم منطقه خاورمیانه و خلیج فارس محسوب می شوند که دارای وسعت سرزمینی و منابع عظیم فسیلی و موقعیت ژئوپولیتیک هستند. به علت قرارگرفتن شهرهای مکه و مدینه در عربستان و ادعای آن کشور درخصوص رهبری جهان عرب و جهان اسلام و پیوندهای استراتژیک با غرب و به ویژه امریکا، به صورت طبیعی کشوری تاثیر گذار در تحولات منطقه ای محسوب می شود. پادشاه این کشور نیز به عنوان خادم الحرمین الشریفین و مجری اصلی برگزاری مناسک حج است. با توجه به نزدیکی جغرافیایی و اشتراک های تاریخی و فرهنگی متعدد بین ایران و عربستان و همچنین تاثیرگذاری این دو کشور در جهان اسلام، بررسی رقابت های ایران و عربستان سعودی در منطقه خلیج فارس از 2001 تا 2020 و تاثیر آن بر امنیت منطقه از اهمیت ویژه ای برخودار است. با توجه به آنچه گفته شد این پژوهش درصدد پاسخ به این سوال است که رقابت های ایران و عربستان سعودی در منطقه خلیج فارس از 2001 تا 2020 و تاثیر آن بر امنیت منطقه چگونه است؟
۶۰۰۸.

امکان سنجی توسعه گردشگری در روستاهای مناطق ییلاقی شهرستان مانه و سملقان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 253 - 268

کلیدواژه‌ها: امکان سنجی گردشگری روستایی روستاهای ییلاقی مانه وسملقان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۱۹۹
برنامه ریزان توسعه از فعالیت های گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار روستایی یاد می کنند. امروزه گردشگری روستایی می تواند سبب ایجاد اشتغال، افزایش درآمد و در نهایت رفاه و بهبود وضعیت معیشتی روستاییان شود. مهمترین هدف توسعه گردشگری روستایی، توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع روستایی است. امروزه گردشگری با 200 میلیون نفر شاغل، حدود 8 درصد از کل اشتغال جهانی را در بر گرفته و یکی از پنج منبع اصلی درآمد ارزی است. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق توصیفی -تحلیلی و میدانی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر خانوارهای روستایی و جامعه مهمان در روستاهای بخش مانه و سملقان می باشند. که بر اساس سرشماری سال 1395 شامل 1321 خانوار می باشند. تعداد نمونه ها با استفاده از فرمول کوکران 266 نفر انتخاب شدند. سوالات مورد بررسی در تحقیق حاضر در طیف لیکرت و به صورت پنج درجه ای(خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد) تنظیم گردید. پایایی ابزار تحقیق نیز با استفاده از ضریب آلفای کرون باخ برای مولفه های مورد بررسی تحقیق برابر با 81 درصد به دست آمده است. تعداد نمونه های انتخاب شده را بعد از سنجش با بهره گیری از نرم افزار spss و با استفاده از آزمون های توصیفی و تحلیلی مولفه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی کای اسکوئر نشان دهنده رابطه معنادار و 99 درصدی بین ظرفیت های موجود در روستاهای ناحیه مورد مطالعه با توسعه گردشگری می باشد. در ضمن نتیجه تحلیل همبستگی کندال برای متغیرهای متفارن شاخص های توسعه اقتصادی و کالبدی تا سطح اطمینان 99 درصد رابطه معنادار را نشان می دهند. همچنین نتایج حاصل از آزمون مقایسه میانگین فریدمن نشان دهنده اهمیت هریک از گویه های بررسی شده می باشند و تفاوت معنادار تا سطح اطمینان 99 درصد بین آنها را تبیین می نماید. شایان ذکر است نتایح حاصل از آزمون کروسکال والیس نیز نشان دهنده تفاوت معنادار و 99 درصدی بین شاخص های توسعه اقتصادی، اجتماعی و کالبدی روستاهای مورد مطالعه می باشند.
۶۰۰۹.

مقایسه اندیشه های محیط زیستی حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران و حضرت آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ۱۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۲۹) 175 - 186

کلیدواژه‌ها: محیط زیست اندیشه ها آیت الله خامنه ای آیت الله جوادی آملی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۱۷۸
موضوع محیط زیست و طبیعت و اخلاق محیط زیستی موردتوجه تمام ادیان الهی و غیر الهی بوده است. در عصر حاضر موضوع محیط زیست و طبیعت موردتوجه نه تنها دانشمندان علوم فنی و مهندسی قرارگرفته بلکه موردتوجه فیلسوفان معاصر و رهبران اسلامی ازجمله فقهای شیعه قرار گرفته است. در سال های اخیر حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و حضرت آیت الله جوادی آملی دو تن از فقهای برجسته جهان تشیع هستند که به این موضوعات به صورت ویژه پرداخته اند. حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران هم از نظر بالاترین مسئول حکومت و هم در جایگاه یکی از رهبران برجسته مذهبی جهان در طی بیست سال گذشته به صورت پیوسته به موضوع محیط زیست و طبیعت توجه داشته است. برای بررسی دیدگاه های مقام معظم رهبری 57 مورد از بیانات ایشان در طی ده سال گذشته (1379-1399) با کلیدواژه های محیط زیست، طبیعت، منابع طبیعی، هوا، آب، خاک، درخت، جنگل، مرتع، تخریب، انرژی، آلودگی، آگاهی، قانون، جرم، تصرف و غیره مورد پردازش آماری، تجزیه وتحلیل قرار گرفت. پردازش این داده ها نشان می دهد که بیشترین تکرار در مورد کلمه درخت و درختکاری با 205 مورد و کمترین آنها مربوط به کلمه آگاهی رسانی با 4 مورد تکرار شده است. اهمیت ویژه رهبری بر درخت و درختکاری از این دیدگاه جالب است که در قرآن کریم نیز کلمه درخت 27 بار و نام درختانی مثل خرما 20 بار تکرار شده است. از نکات مهم دیگر در دیدگاه های مقام معظم رهبری نسبت به محیط زیست و منابع طبیعی آن است که علاوه بر به کارگیری کلمات درست از دید یک مقام اجرایی و کارشناسی، حاکم بودن ادبیات قرآنی و فلسفه اسلامی است. حضرت آیت الله جوادی آملی نیز به عنوان یک از فقهای برجسته جهان تشیع و فیلسوفان اسلامی از سال های 1384 به صورت ویژه به موضوع محیط زیست و طبیعت پرداخته است. بررسی مطالب موجود در سایت رسمی، سخنرانی ها، مقالات و کتب ایشان نشان می دهد خمیرمایه دیدگاه های ایشان بر دو مبنای ادبیات فلسفی و قرآنی قرار دارد. این پژوهش نشان می دهد که دیدگاه های محیط زیستی حضرت آیت الله خامنه ای و حضرت آیت الله جوادی آملی تحت تأثیر ادبیات قرآنی، احادیث و روایات ذکرشده شده از پیامبر گرامی اسلام و امام جعفر صادق، مبانی فقهی معروفی مانند قاعده لاضرر و لاضرار، قاعده تسبیب، قاعده اتلاف و فیلسوفان اسلامی به ویژه ملاصدرا است. با این تفاوت که در دیدگاه های مقام معظم رهبری نظرات کارشناسی و اجرایی نیز کاملاً مشهود است درحالی که در نظرات حضرت آیت الله جوادی آملی نظرات کارشناسی و اجرایی مشاهده نمی شود.
۶۰۱۰.

تحلیل ظرفیت انعطاف پذیری نظام معیشت روستایی در برابر بحران آب با استفاده از سیستم استنباط فازی (دهستان بکشلو چای ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای اقتصادی دوره ۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱۱ 56 - 69

کلیدواژه‌ها: انعطاف پذیری تنوع سازگاری سیستم فازی بکشلوچای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۶۰
انعطاف پذیری به توانایی یک سیستم به تغییر سریع در برابر تغییر، تنظیم شرایط جدید در جهت حفظ قدرت رقابت تأکید دارد. هدف این تحقیق بررسی میزان انعطاف پذیری دارایی های معیشت در روستاها دهستان بکشلو چای است. روش شناسی تحقیق ازنظر روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. اطلاعات به صورت میدانی از طریق پرسشنامه جمع آوری محقق ساخته گردید. در این تحقیق نمونه های انتخابی برای جمع آوری داده ها به صورت تصادفی ساده انجام شد. تعداد نمونه بر اساس روش کوکران 309 نفر به دست آمد. داده های به دست آمده نیز با استفاده از سیستم استنباط فازی در محیط MATLAB مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که میزان انعطاف پذیری در دارایی اقتصادی 1/92 با میزان عضویت 1/03 در مجموعه فازی پایین و 0/46 در مجموعه متوسط کمترین ظرفیت انعطاف پذیری را دارا است و دارایی کالبدی با 0/70 در مجموعه فازی متوسط و 0/34 در مجموعه بالا بیشترین انعطاف را در بین تمام دارایی های معیشت دارا می باشد. به طورکلی میزان انعطاف پذیری دارایی های معیشت در مجموعه فازی متوسط و متوسط به بالا قرار دارند و تمام دارایی های معیشت در مجموعه فازی متوسط دارای درجه عضویت هستند.
۶۰۱۱.

ارزیابی و بررسی بعد کالبدی شهرها از منظر پدافند غیرعامل (نمونه موردی: بافت تاریخی شهر ارومیه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال سوم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 55 - 70

کلیدواژه‌ها: پدافند غیرعامل برنامه ریزی کالبدی بافت تاریخی ارومیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۲۰۹
     ساماندهی بافت های تاریخی شهر بر اساس الزامات پدافند غیرعامل به دلیل رابطه ی تاریخ، مردم، فضا و فعالیت های آن ها از اساسی ترین فرآیند های برنامه ریزی کالبدی از منظر پدافند غیرعامل است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و بررسی بعد کالبدی و مؤلفه های آن در بافت تاریخی شهر ارومیه از منظر پدافند غیرعامل می باشد. پژوهش حاضر از نظر زمانی طولی(آینده نگر)، از نظر نتایج کاربردی و از نظر هدف توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است که از نظر فرآیند اجرای پژوهش، کمی می باشد و در نهایت از نظر  نوع هدف توصیفی-تحلیلی و از نظر منطق اجرای پژوهش استقرایی می باشد. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت میدانی و اسنادی می باشد. ابزار گردآوری داده ها شامل مشاهده و پرسش نامه می باشد. حجم نمونه این پژوهش شامل متخصصان این امر به تعداد 100 نفر که به صورت روش غیر تصادفی و هدفمند از میان کارشناسان خبره انتخاب گردیده است. برای تحلیل داده های گردآوری شده از آزمون های t تک نمونه ای و برای تحلیل متغیرها از تحلیل همبستگی اسپیرمن استفاده شده است که به صورت ارزیابی از طریق نظریات متخصصین صورت گرفته است. همچنین جهت ارتباط یابی میان مولفه ها از روش تصمیم گیری دیمتل استفاده شده است. جهت ارزیابی روایی پرسش نامه از متخصصین این موضوع و در جهت ارزیابی پایایی پرسشنامه نیز از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است که مورد تأیید واقع شده است. در این پژوهش از مولفه های کالبدی، عملکردی، انسانی، دسترسی و انعطاف پذیری فضا استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که با توجه به نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن، متغیر مستقل کالبدی نسبت به سایر مولفه ها رابطه قوی تری با بعد کالبدی از منظر پدافند غیرعامل را دارد همچنین نتایج مدل دیمتل نشانگر این است که مولفه کالبدی بیشترین ارتباط و مولفه دسترسی کمترین ارتباط را با سایر مولفه ها دارد.
۶۰۱۲.

ارزیابی سیاستگذاری های شورای اسلامی شهر در حوزه شهرسازی و معماری شهر شیراز از منظر توسعه پایدار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال سوم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 71 - 88

کلیدواژه‌ها: سیاستگذاری شهری شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر شیراز توسعه پایدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۲۲۱
شوراها به عنوان نهادی که مشروعیت و مقبولیت خود را از مردم می گیرند، می توانند نقش مهمی را بر اثر بخشی سیاست گذاری های شهری داشته باشند. بخشی از این سیاستگذاری در حوزه کالبد شهر به ویژه حوزه شهرسازی و معماری است. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی سیاستگذاری های شهری شورای اسلامی شهر شیراز در حوزه شهرسازی و معماری از منظر توسعه پایدار انجام شده است. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه است. جامعه ی آماری این پژوهش مدیران و سرپرستان بخش های مختلف شهرداری شیراز (خبرگان اجرایی) و اساتید دانشگاهی آشنا به موضوع تحقیق (خبرگان دانشگاهی) بوده است. حجم نمونه از طریق جدول مورگان 113 نفر محاسبه شد. روایی و پایایی بازار پرسش نامه تایید شد. یافته های تحقیق نشان داد که برای ارزیابی سیاستگذاری های شهری شورای اسلامی، می توان از الگوی مراحل هاگوود و گان (1984) مشتمل بر 5 بعد تشخیص مسایل،تدوین سیاست،تصمیم گیری،اجرای سیاست و ارزشیابی سیاست بهره گرفت که برای سنجش ابعاد مزبور از 19 مولفه بنا به نظر خبرگان دانشگاهی و اجرایی حوزه شهری استفاده گردید. نتایج نشان داد در سطح کمتر از 05/0، ابعاد و مولفه های مرتبط با سیاستگذاری شهری معنادار بوده اند. جهت معناداری نشان داد که وضعیت ابعاد و مولفه های سیاستگذاری شورای اسلامی، متوسط ارزیابی می شود. نتیجه آزمون فریدمن جهت رتبه بندی ابعاد و مولفه های سیاستگذاری نشان داد که در میان ابعاد، بعد تشخیص مسائل و در میان مولفه ها نیز میزان تفویض قدرت و منابع به اعضای شورای اسلامی شهر، بیشترین رتبه را کسب نموده اند. همچنین نتیجه آزمون تی تک نمونه از عملکرد شورای اسلامی ازنظر سیاستگذاری های حوزه شهرسازی و معماری در سطح کمتر از 05/0 اشاره دارد. در حوزه شهرسازی بهترین عملکرد شورای اسلامی مربوط به شاخص مشورت و اعمال نظارت قانونی بر معاونت شهرسازی و واحدهای وابسته به آن با مقدار 803/0 و در حوزه معماری نیز شاخص مشورت و تصویب مقررات و مصوبات حوزه معماری با مقدار 705/3 بوده است.
۶۰۱۳.

شناسایی و اولویت بندی تهدیدات جوی مؤثر بر آمادگی رزمی یگان های نظامی منطقه جنوب شرق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۵ 247 - 267

کلیدواژه‌ها: تهدیدات جوی آمادگی رزمی تحلیل سلسله مراتبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۲۶۴
آمادگی رزمی در یگان های نظامی نشان دهنده توانایی و قابلیت آن یکان در انجام مأموریت های نظامی است. جهت انجام پژوهش و استخراج تهدیدات جوّی در منطقه جنوب شرق از داده های مربوط به سرعت باد، دید افقی، بارش، فشار بخارآب و دما در مقیاس روزانه مربوط به 19 ایستگاه سینوپتیک با دوره آماری 22 (2021-2000) ساله استفاده شده و برای اولویت بندی تهدیدات جوی از معیارهای آمادگی رزمی (تحرک، نیروی انسانی، سلاح و تجهیزات، آموزش، اطلاعات، مهمات، مهندسی، جنگ نوین، فاوا) استفاده شده است. طوفان های گردوغبار، تنش گرمایی، بارش های سنگین و شرایط شرجی به عنوان مهم ترین تهدیدات جوی مؤثر بر آمادگی رزمی در منطقه شناسایی شد. بر اساس تحلیل سلسله مراتبی انجام شده طوفان های گردوغبار مهم ترین و مؤثرترین تهدید بر آمادگی رزمی یگان های نظامی تشخیص داده شد. نقشه پهنه بندی هر یک از تهدیدات جوی در نرم افزار جی آی اس تهیه و درنهایت با استفاده از وزن هر یک از تهدیدات جوی به دست آمده و با ترکیب نقشه های پهنه بندی تهدیدات شناسایی شده و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی فازی، نقشه جامع تهدیدات جوی در منطقه به صورت فصلی و سالیانه تهیه شد. ایستگاه های سینوپتیک زابل و زهک در فصل بهار، تمام منطقه در فصل تابستان، ایستگاه سراوان در فصل پاییز و ایستگاه های ایرانشهر، سراوان، میناب و کهنوج در فصل زمستان بدترین مکان برای استقرار یگان های نظامی است و همچنین در فصل پاییز کمترین فراوانی مخاطرات را در منطقه شاهد بودیم و بر اساس نقشه های ترسیمی تهدیدات جوی، این فصل بهترین فصل برای استقرار و فعالیت یگان های نظامی در منطقه تشخیص داده شد.
۶۰۱۴.

شناسایی مؤلفه های تأثیرگذار بر کاربست اصول گفتمان های نوظهور تاب آوری (هیوگو) در باب نظام مدیریتی شهرها (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۵ 269 - 290

کلیدواژه‌ها: گفتمان تاب آوری مدیریت شهری کلان شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۷۳
سیستم های شهری در حال حاضر با چالش های بزرگی در ارتباط با افزایش انواع مخاطرات و اثرات آن ها روبه رو هستند؛ ازاین رو برنامه ریزی در راستای ارتقای تاب آوری سیستم های شهری با توجه به اصول مطرح شده در سازمان ها و گفتمان های بین المللی و کاربست آن ها در نظام مدیریتی شهرها ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بدین منظور هدف از پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های تأثیرگذار بر کاربست اصول گفتمان های نوظهور تاب آوری (هیوگو) در باب نظام مدیریتی کلان شهر تبریز است. روش تحقیق آمیخته (کمی-کیفی) با هدف توسعه ای-کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی است که به منظور گردآوری اطلاعات از روش پیمایشی یعنی پرسشگری از نخبگان دانشگاهی و مدیران و مسئولان حوزه مدیریت بحران شهر تبریز که بر اساس روش دلفی هدفمند 100 نفر به عنوان حجم نمونه برآورد گردیده و مشاهدات میدانی استفاده شده است. همچنین در راستای بررسی روایی تحقیق از روش اعتبار محتوا، سنجش پایایی تحقیق از روش آلفای کرونباخ و تجزیه وتحلیل اطلاعات از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار Amos بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که اصول 10 گانه مدیریتی تاب آوری بر مبنای دیدگاه هیوگو به ویژه در ابعاد ساماندهی و هماهنگی، به روزرسانی اطلاعات، آموزش جوامع محلی و اقدامات بازرسی در نظام مدیریتی کلان شهر تبریز دارای وضعیت مساعدی نیست. مهم ترین مؤلفه تأثیرگذار بر کاربست اصول 10 گانه این رویکرد در باب نظام مدیریتی کلان شهر تبریز، تحقق مدیریت واحد و حمایت کننده با ضریب 83/0 است. پس ازآن نیز به ترتیب بیشترین اثرگذاری مربوط به مؤلفه های دیدگاه سیستمی، هماهنگی و هم افزایی نهادی و مشارکت و ساختار تشکیلاتی یکپارچه با ضرایب 69/0، 63/0 و 58/0 بوده است.
۶۰۱۵.

سنجش نقش سازمان های مردم نهاد در افزایش تاب آوری اجتماعی پس از بحران سیل (مطالعه موردی: شهرستان پلدختر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 233 - 249

کلیدواژه‌ها: تاب آوری تاب آوری اجتماعی بحران سیل سازمان های مردم نهاد پلدختر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۱۷۸
امروزه مطالعه و بررسی نحوه رویارویی با بحران های طبیعی در تاب آور کردن اجتماعات و شهرها در همه ی رشته ها، بیش ازپیش حائز اهمیت است. در بحران های طبیعی سال های اخیر، در کنار کمک های دولتی، سازمان های مردم نهاد نقش بسیار مهمی در بازگشت سریع تر مردم به حالت عادی، ترمیم و بهبود خسارت های وارده ایفا کرده اند؛ اثرگذاری سریع سوانح طبیعی خسارات متعددی را به دنبال دارد به همین دلیل توجه به نقش سازمان های مردم نهاد در مواجهه مؤثر مردم با سیل ضروری است. این پژوهش، کاربردی و از روش توصیفی- تحلیلی، با هدف سنجش وضع سازمان های مردم نهاد در افزایش تاب آوری اجتماعی پس از بحران سیل انجام پذیرفته است. جامعه موردپژوهش خبرگان حوزه شهرسازی و سازمان های مردم نهاد هستند، که در مجموع 49 پرسشنامه بین آنان توزیع شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از آزمون t دو نمونه ای مستقل و تحلیل مسیر معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS و SmartPLS استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که مسئولیت اجتماعی (890/0)، اعتماد (879/0)، توانمندسازی افراد (879/0) بیشترین و فضاهای آموزش دهنده (663/0)، ارتقاء کیفیت محیط (722/0) و ارائه تجارب داوطلبانه (746/0)، کمترین امتیاز را در مواجهه با تاب آوری به دست آورده اند؛ بنابراین سازمان های مردم نهاد با ایجاد و بهبود فضاهای آموزش دهنده، ارتقاء کیفیت محیط و ارائه تجارب داوطلبانه می توانند در افزایش تاب آوری اجتماعی پس از بحران های آتی مؤثر عمل کنند. همچنین نتایج حاصل از t دو نمونه ای مستقل نشان داد که ابعاد موردنظر در سطح مطلوبی (p<0/05) قرار دارند. درنتیجه پاسخ دو جامعه ی آماری خبرگان شهرسازی و سازمان های مردم نهاد در سنجش نقش سازمان های مردم نهاد در افزایش تاب آوری اجتماعی پس از بحران سیل یکسان نشان داده شده است.
۶۰۱۶.

شناسایی عوامل آلودگی محیط زیست سکونتگاه های روستایی استان کردستان و تاثیر آن بر سلامت روستاییان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۸۴ 1 - 9

کلیدواژه‌ها: آلودگی بهداشت محیط روستا مناطق کوهستانی کردستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۸۴
یکی از ارکان مهم توسعه پایدار روستایی، توجه به بهداشت محیط زیست و عاری از آلودگی هاست. پژوهش با هدف شناسایی آلاینده های زیست محیطی و تاثیر آنها بر سلامتی ساکنین روستاهای استان کردستان در نواحی کوهستانی و کوهپایه ای پرداخته است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و ترکیبی(مصاحبه نیمه ساختار یافته) که در آن 6 نوع آلاینده که دارای منشاء طبیعی و انسانی دارند، مورد شناسایی قرار گرفتند. متغیرهای طبیعی شامل عوامل اقلیمی(دما، روز های گرد وغبار، نسیم محلی باد) و شیب زمین، متغیرهای انسانی شامل عدم برنامه ریزی در مکان یابی دفن فضولات دامی، فقدان طراحی و معماری همساز با اقلیم و عدم دسترسی به منابع آب سالم تصفیه شده از جمله عوامل مهم در آلودگی محیط زیست روستایی شناسایی شده است. نتایج نشان داد یکی از عوامل تهدید سلامتی و تندرستی ساکنین روستایی در محیط داخلی خانه ها ناشی از تولید گاز متان ناقص و منواکسید ناشی از فضولات دامی به میزان ppm30-25 در 10ساعت است. اما در محیط روستا، گرد و غبار، بادهای پائیزی و محلی، بالا بودن درجه حرارت در تابستان و رها سازی فضولات دامی در محیط روستا که منجر به تولید انواع حشرات و جانوران موذی شده به عنوان مهمترین عوامل آلاینده زیست محیطی و تهدید سلامتی ساکنین روستایی محسوب می گردد.
۶۰۱۷.

بررسی تطبیقی عوامل مؤثر بر شادابی و سرزندگی خانوارهای روستایی، مورد: دهستان های دو شهرستان تربت حیدریه و فومن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۴) 249 - 269

کلیدواژه‌ها: شادابی بررسی تطبیقی آزمون تعقیبی شهرستان تربت حیدریه شهرستان فومن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۲۴۱
شادابی جزئی از قلمرو توسعه جامعه و نتیجه نهایی توسعه است. افراد نگرش ها، دیدگاه ها و محیط خود را بر اساس ادراک از محیط خود انتخاب می کنند؛ براین اساس ذهنیت های مختلف برحسب ادراک خود شادابی را معلول عوامل مختلفی می دانند. بنابراین یکی از موارد مهم برنامه ریزی توسعه روستایی از یک سو بررسی عوامل مؤثر و سنجش شادابی ساکنین روستاها و از سوی دیگر، بیان و تحلیل تفاوت های مکانی شادابی و عوامل مؤثر بر سرزندگی روستاییان در نواحی مختلف می باشد تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه و مصاحبه از نمونه ای منتخب مشتمل بر 380 خانوار از جامعه آماری خانوارهای روستایی شهرستان های تربت حیدریه و فومن (41780N=) با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری سهمیه ای بوده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی، آزمون های تعقیبی (Post Hock) و برای تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر شادابی در دهستان های دو شهرستان از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. نتایج آزمون و مقایسه میانگین ها نشان داد که در هر منطقه مهم ترین عامل مؤثر بر شادابی با منطقه دیگر متفاوت است. نقشه های پراکنش فضایی عوامل نیز نشان دهنده این امر است که تنها عامل شخصی- روان شناسی در تمام دهستان های شهرستان فومن و شش دهستان از مجموع هشت دهستان تربت حیدریه به عنوان مؤثرترین عامل شادابی ذکرشده است و همچنین عامل کالبدی در تمام دهستان های دو شهرستان اثرگذاری متوسطی بر شادابی داشته است و به عبارتی تفاوت مکانی موجب تغییر نگرش در مورد این دو عامل در اثرگذاری شادابی نبوده است. اما برای سایر عوامل از مکانی به مکان دیگر اثرگذاری متفاوتی داشته و نقشه های پراکنش فضایی آن را تأیید می کند.
۶۰۱۸.

شناسایی راهکارهای گردشگری پایدار در راستای توسعه اقتصادی سکونتگاه های روستایی در قلمرو کوچ نشینان شهرستان قوچان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان دوره ۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۵) 43 - 54

کلیدواژه‌ها: گردشگری پایدار توسعه اقتصادی قلمرو کوچ نشینان شهرستان قوچان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۲۱۲
مقدمه: یکی از الزامات بنیادین بخش گردشگری نیل به اهداف توسعه پایدار در راستای دستیابی به گردشگری پایدار می باشد. گردشگری پایدار سعی در تنظیم روابط بین مکان گردشگری و گردشگران دارد و رضایت بازدید کننده گان را فراهم آورده و به رشد اقتصادی ناحیه کمک می کند.هدف پژوهش: هدف تحقیق حاضر، شناسایی راهکارهای گردشگری پایدار در راستای توسعه اقتصادی سکونتگاه های روستایی در قلمرو کوچ نشینان شهرستان قوچان، می باشد.روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی می باشد، و به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش گراندد تئوری و مدل (DEMATEL) استفاده شد. در این تحقیق نمونه گیری از نوع غیراحتمالی به صورت نمونه گیری هدفمند تا مرحله اشباع (کفایت) نظری پیش رفت و در مجموع 40 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند.قلمروجغرافیایی پژوهش: این پژوهش در قلمرو کوچ نشینان شهرستان قوچان مورد بررسی قرار گرفته است.یافته ها و بحث: از نتایج روش گراندد تئوری جهت شناسایی راهکارهای گردشگری پایدار در راستای توسعه اقتصادی روستاهای شهرستان قوچان، 6 مقوله (برنامه ریزی و سیاست گذاری مناسب گردشگری، تشکیلات و شناسایی جاذبه ها و ملزومات توسعه گردشگری، تقویت فرهنگ سنتی روستاهای گردشگری قوچان، بستر اقتصادی، اجتماعی، محیطی و انسانی کارآفرینی گردشگری، ارتقاء آموزش و آگاهی مردم محلی، بازاریابی در امر گردشگری)؛ شناسایی شد که از بین راهکارهای مطرح شده با استفاده از مدل دیمتل، راهکارهای (برنامه ریزی و سیاستگذاری مناسب گردشگری، تشکیلات و شناسایی جاذبه ها و ملزومات توسعه گردشگری، بستر اقتصادی، اجتماعی، محیطی و انسانی کارآفرینی گردشگری، ارتقاء آموزش و آگاهی مردم محلی،  بازاریابی در امر گردشگری) در نیمه مثبت نمودار عوامل علی قرار گرفته اند که نشان از تاثیرگذاری بالای این راهکارها می باشد و راهکار (تقویت فرهنگ سنتی روستاهای گردشگری قوچان) در نیمه منفی نمودار عوامل معلول قرار گرفته اند که نشان از تاثیرپذیری بالای این راهکار می باشد.نتایج: با تقویت فرهنگ محلی و سنتی منطقه می توان توسعه گردشگری را به حداکثر رساند تا بتوان تاثیرات آن را بر ابعاد اقتصادی زندگی سکونتگاه های روستایی به وضوح مشاهده گردد.
۶۰۱۹.

اولویت بندی معیارهای محیطی موثر در کیفیت سکونتگاههای غیررسمی با استفاده از روش دلفی و تکنیک شانون (نمونه موردی: کلانشهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶۲) 69 - 80

کلیدواژه‌ها: سکونتگاه‎های غیررسمی مولفه های کیفیت محیط روش دلفی تکنیک شانون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۲۱۳
اسکان غیررسمی، نتیجه تمایل جمعیتهای انسانی به زندگی در محیطهای شهریست. شکلگیری پدیده اسکان غیررسمی در شهرها، اهمیت مفهوم کیفیت زندگی شهری را بیش از پیش یادآوری میکند. هدف این پژوهش، تعریف و اولویت بندی مولفه های کیفی این سکونتگاهها و بررسی ویژگیهای کالبدی–فضایی و نقش آنها در شکل دهی به زندگی ساکنین میباشد. در این پژوهش با تمرکز بر محور اصلی، از روش تحقیق کیفی، راهبرد پیمایشی و تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی بمنظور ارزیابی نظر متخصصان و نیز از تکنیک انتروپی شانون در جهت وزن دهی و اولویت بندی نهایی شاخصهای کیفیت بدست آمده از پرسشنامه دلفی استفاده شده است. نظرسنجی بر روی ساکنان 4 پهنه اسکان غیررسمی در مشهد انجام شده و نتایج حاصله از این مطالعه بیانگر مشکلات و نیازهای مشترک در میان ساکنان این سکونتگاههای غیررسمی و نارضایتی آنها از فضای سکونتشان است. براساس نظرسنجی در این 4 سکونتگاه و با انجام دو مرحله پرسشنامه دلفی ، معیارهای محیطی موثر بر کیقیت زندگی ساکنان بدست آمده و با استفاده از روش شانون این معیارها در 7 دسته موضوعی دسته بندی شدند. وزن بدست آمده برای هر یک از این دسته ها نشان دهنده اهمیت موضوعات با محور امنیت، مردم و فعالیت پذیری میباشد که زیر مجموعه بحث عملکردی در مدل مکان پایدار هستند. در نهایت نیز مدل شاخصهای کیفیت محیطی موثر در سکونتگاهای غیررسمی که در آن وزن هر دسته شاخص و ترتیب اهمیت شاخصها نمایانگر است تدوین و ارائه شده که بیانگر حوزه های اولویت مداخله کیفی در این بخشها میباشد.
۶۰۲۰.

آسیب شناسی نظام برنامه ریزی فضایی با تأکید بر رویکرد پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۶۳) 221 - 233

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی فضایی پدافند غیرعامل آسیب شناسی کلان شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۱۸۳
مقدمه: کلان شهر تبریز به عنوان بزرگ ترین مرکز جمعیتی شمال غرب ایران، در سال های اخیر شاهد رشد فزاینده ی فیزیکی و جمعیتی بسیاری بوده و با تراکم و توسعه ی طرح های اقتصادی و زیرساختی از یک سو و گسترش بافت های مسئله دار از سوی دیگر و همچنین ناتوانی نظام مدیریت شهری در نظم دهی به این مسائل، این شهر را با مشکلات عدیده و آسیب پذیری در مواقع بحرانی مواجه ساخته است.  در این راستا نیاز است تا با تأکید بر رویکردهایی همچون پدافند غیرعامل در برنامه ریزی فضایی و نظم دهی به نظام و ساختار جمعیتی-کارکردی به تحقق توسعه ی پایدار نائل آمد.هدف: با توجه به اهمیت برنامه ریزی فضایی و بهره مندی از رویکردهایی همچون پدافند غیرعامل در راستای تحقق توسعه ی پایدار، هدف از پژوهش حاضر آسیب شناسی نظام برنامه ریزی فضایی کلان شهر تبریز با تأکید بر معیارهای پدافند غیرعامل و ارائه ی راهکارهایی برای دست یابی به الگوی مطلوب در نظام برنامه ریزی فضایی و تحقق توسعه ی پایدار می باشد.روش شناسی تحقیق: روش تحقیق کمی با ماهیت کاربردی–توسعه ای می باشد که به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از مدل حداقل مجذورات جزئی در نرم افزار Warp-PLS استفاده شده است. جامعه ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان و کارشناسان شهری تبریز (حدوداً 1500 نفر) می باشد و حجم نمونه بر اساس مدل اصلاح شده کوکران 340 نفر برآورد شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش شامل کلان شهر تبریز می باشد.یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که از بین شش مؤلفه ی مورد تأکید نظام برنامه ریزی با تأکید بر پدافند غیرعامل، تنها مؤلفه ی جمعیت با ضریب 51/0 در سطح اطمینان 95 درصد در کلان شهر تبریز تحقق یافته و پنج مؤلفه ی زیرساخت های حیاتی، زیرساخت های فیزیکی، فضاهای باز، جاده ها و معابر و کاربری زمین و عملکردها تحقق نیافته اند که ضرایب حاصل از مدل ساختاری برای این مؤلفه ها به ترتیب برابر با 23/0، 38/0، 32/0، 27/0 و 42/0 می باشد. نتایج: نتایج حاکی از آن است که عدم تحقق پدافند غیرعامل در برنامه ریزی فضایی تبریز، ناشی از نارسایی ها در نظام تصمیم گیری (یکپارچگی و سیستمی)، محتوای طرح ها (واقعیت گرایی، انعطاف پذیری و آینده نگری) و اجرا (تعهد و شفافیت) می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان