درخت حوزه‌های تخصصی

بازاریابی داخلی تلاشی برنامه ریزی شده است که در بازاریابی به عنوان یک رویکرد به کار می رود تا بر مقاومت سازمان در برابر تغییر غلبه نموده و در آن ها جهت اجرای اثربخش استراتژی سازمانی هماهنگی بین وظیفه ای ایجاد نماید. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر بازاریابی داخلی بر سکوت سازمان در اداره امور مالیاتی شهر اصفهان است. در این راستا جهت تعیین پایایی پرسشنامه ضریب آلفای کرونباخ مورد محاسبه قرار گرفت که عدد 83/0 به دست آمد که بیانگر پایایی مناسب پرسشنامه بود. جهت تعیین روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات اساتید و در نهایت بر اساس ضریب کندال، میزان روایی آن 80/0 محاسبه گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه کارکنان اداره امور مالیاتی شهر اصفهان در سال 1391 بود که تعداد 720 نفر را شامل شد. نمونه آماری از بین کارکنان در هشت واحد مالیاتی به صورت تصادفی طبقه ای متناسب با حجم جامعه آماری انتخاب شد که بر اساس حجم نمونه، 240 پرسشنامه توزیع گردید و در نهایت 222 پرسشنامه برگشت داده شد. داده های جمع آوری شده توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از انجام تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه، مشخص گردید که بازاریابی داخلی تاثیر معنی داری بر سکوت سازمان دارد.

از اوایل دهه هشتاد با ورود بانک های خصوصی و مؤسسات مالی و اعتباری مختلف به عرصه صنعت بانکداری کشور، منابع جذب شده توسط بانک های دولتی رو به کاهش گذاشت. در این میان چالشی که بانک صادرات به عنوان گسترده ترین مؤسسه مالی کشور با آن روبروست آن است که علی رغم پیشینه ای قریب به یک قرن،طیف گستردهجای از نیروهای متخصص و مجرب و تعدد بی نظیر شعب در سطح داخل و خارج کشور، در طی ده سال گذشته منابع خود را رو به کاهش می بیند. این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت خدمات ارائه شده توسط بانک صادرات شهر تبریز با استفاده از روش سروکوال که ابزاری برای اندازه گیری کیفیت خدمات و شناسایی و تحلیل شکاف خدماتی موجود بین انتظارات و ادارکات مشتریان می باشد صورت گرفته است. همچنین در طی این تحقیق رابطه بین ابعاد کیفیت خدمات و سهم بازار بانک صادرات از منابع یا سپرده های مردمی مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق، تلاش در بومی سازی و تعدیل ابزار سروکوال برای تناسب هر چه بیشتر آن با خدمات ارائه شده در سیستم بانکی ایران صورت گرفت و بعد قابلیت دسترسی به عنوان بعد ششم به ابعاد پنج گانه کیفیت خدمات (عوامل مملوس، قابلیت اعتبار، پاسخگویی، تضمین و همدلی) افزوده شده و نهایتاً مدل بومی شده سرکوال با شش بعد و 25 مولفه تدوین گردید. در این تحقیق برای بررسی ادبیات تحقیق و همچنین اطلاعات طبقه بندی شده و آمارهای منتشر شده توسط بانک صادرات شهر تبریز از روش مطالعات کتابخانه ای و برای جمع آوری داده های مورد نیاز جهت سنجش کیفیت خدمات از طریق پرسشنامه بومی سازی شده سروکوال از روش عملیات میدانی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه مشتریان بانک صادرات شهر تبریز تشکیل می دهند. برای نمونه گیری از روش تصادفی خوشه ای استفاده شده است و از این جامعه، نمونه آماری با حجم 440 نفر تعیین شد و سپس پرسشنامه تنظیم شده بین این افراد توزیع گردید که نهایتاً 400 پرسشنامه به صورت صحیح و کامل تکمیل و به محقق عودت داده شد. نتایج بدست آمده از این تحقیق بیانگر این است که بین خدمات مورد انتظار مشتریان و خدمات ارائه شده به آنها توسط بانک صادرات شهر تبریز به غیر از بعد قابلیت اعتبار، در سایر ابعاد خدمات، تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین از یافته های این تحقیق رابطه بین ابعاد ""قابلیت اعتبار""؛ تضمین و ""پاسخگویی"" با سهم بازار به اثبات رسید ولی رابطه معنی داری بین ابعاد ""قابلیت دسترسی"" و ""همدلی"" و ""عوامل ملموس"" با سهم بازار مشاهده نگردید.

حجم بازار لوازم آرایشی در ایران چقدر است؟ چه سهمی از آن مربوط به زنان، و چه سهمی مربوط به مردان است؟ برای دستیابی به پاسخ این سؤال، به سراغ جف فالک رفتیم که سردبیری نشریه ای را بر عهده دارد در حوزه ی لوازم آرایشی. جف فالک برای ترسیم این بازار، ناگریز بود تا نخست حجم کل بازار لوازم آرایشی را در جهان تخمین بزند. سپس سهم لوازم آرایشی را برای مردان در سال 2012 عنوان کرد که رقمی است بالغ بر 34 میلیارد دلار. در ادامه ی این گفت وگو، فالک از بازارهای نوظهور لوازم آرایشی هند، چین، و برزیل نام برد که به مراتب رشدی فراتر از امریکا دارد. فالک در این گفت و گو همچنان از ""تئوری افزایش مصرف لوازم آرایشی در زمان رکود"" یاد کرد که در سالهای 1930 پژوهشگران در رکود بزرگ امریکا شاهد بودند. با این توجه که فالک به صورت کاملاً مشخص عنوان کرد: اگر یکی از اقلام بهداشتی دچار کاهش مصرف شود، اقلام دیگری با افزایش مصرف روبه رو خواهند شد. اکنون مصرف وسایل تزئین ناخن افزایش یافته که چندان گران نیستند. گفت و گوی ما با فالک فراتر از بازارهای نوظهور، به برندهایی که در ایران سهم بازار بیشتری دارند، گسترش یافت. همچنین فالک در پایان به آینده ی بازارهای لوازم آرایشی پرداخت که پیشنهاد می شود این گفت و گو را بخوانید.

نقد و بررسی کتاب ""روانشناسی تبلیغات تجاری""، اثر ماکس ساترلند با ترجمهی سینا قربانلو به ویراستاری علی فروزفر از انتشارات مبلغان، عنوان نشست سرای اهل قلم بود که روز شنبه، دوم اردیبهشت ماه امسال برگزار شد. دکتر محمود محمدیان (عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی)، پرویز درگی (مدرس دانشگاه، مشاور و محقق بازاریابی)، و علی فروزفر (استاد دانشگاه)، در این نشست، دیدگاههای خود را عنوان کردند. سینا قربانلو، مترجم کتاب به دلیل سفر در این جلسه حضور نداشتند. سپیده باطبی، مجری این نشست بودند که از ساعت 15 تا 17 در محل سرای اهل قلم با حضور برخی نویسندگان و اهالی بازاریابی برپا شد.

دانش بازاریابی در ایران با برخی موانع جدی روبه رو است. از جمله آنکه هنوز دربارهی مفاهیم پایه ای و اساسی بازاریابی یک مرجع قابل استفاده برای استادان بازاریابی، دانشجویان بازاریابی و مدیران بازاریابی نداریم. اثری که پیش رو دارید، کوشیده است یک گام برای کاهش این موانع بردارد. از ""استراتژی"" و ""تاکتیک"" بر پایهی منابع ارزشمند بازاریابی در این اثر تعریف دقیقی شده است. آیا شما تعریف دقیقی از این دو واژه دارید؟

جرالد زالتمن؛ دریافت مدرک لیسانس از کالج بیتس (Bates)، اخذ مدرک MBA از دانشگاه شیکاگو، دریافت مدرک دکتری در رشتهی جامعه شناسی از دانشگاه جان هاپکینز، 7 سال تدریس در دانشگاه نورث وسترن، 16 سال تدریس در دانشگاه پیتزبرگ و 20 سال تدریس در دانشگاه هاروارد. اگر فکر میکنید تمام این افتخارات نمیتوانند متعلق به یک نفر باشند، لازم است هر چه زودتر با پروفسور جرالد زالتمن آشنا شوید. فردی که از سال 1968 تا به امروز در بالاترین رده های دانشگاهی دنیا تدریس کرده ولی هیچ گاه خود را به تدریس محدود نکرده است. در حقیقت آنچه پروفسور زالتمن را از سایر اساتید و صاحبنظران بازاریابی جدا میکند استفادهی کاربردی وی از مباحثی است که دیگر اساتید فقط به تعاریف آنها در کلاس بسنده میکنند.

بنا به ادبیات نظری بازاریابی، اجرای یک برنامه بازاریابی درونی به آموزش، انگیزش، هدایت و رهبری نیروی کار و ایجاد سطح بالاتری از رضایت در آنان منجر می شود و آنان را قادر می سازد تا سطح بالاتری از کیفیت خدمات را به مشتری ارائه نموده و در نهایت منجر به عملکرد بهتری در سازمانی های خود شوند. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش تلاش گردیده تا عناصر مهم در بازاریابی درونی بررسی شده و تأثیر آن ها بر عملکرد سازمان بررسی شوند. پس از مرور و بازبینی پژوهش های پیشین و ساخت مدل مفهومی، پرسش نامه ای تهیه و در اختیار مدیران و کارکنان شرکت های خدمات مسافرتی شهر تهران قرار گرفت و در نهایت داده های گردآوری شده از 72 پرسش نامه با کمک روش معادلات ساختاری و نرم افزار Amos مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این پژوهش از دسته پژوهش های میدانی و از نوع همبستگی است که در آن بازاریابی درونی به عنوان متغیر مستقل و عملکرد سازمانی متغیر وابسته است. نتایج حاصل از این پژوهش، مدل مفهومی ارائه شده را تأیید نمود و نشان داد که بازاریابی درونی اثر مستقیم، مثبت و معناداری بر عملکرد دارد.

هدف این تحقیق، بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رفتار رقابتی شرکت ها می باشد که از لحاظ ماهیت کاربردی است. روش تحقیق به کار رفته، توصیفی- تحلیلی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری در نظرگرفته شده، 60 نفر از مدیران شرکت های صنایع غذایی همدان می باشد. نمونه آماری این تحقیق 52 نفر از مدیران شرکت های صنایع غذایی را شامل می شود. با استفاده از آزمون رگرسیون خطی، نتایج تحقیق نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و رفتار رقابتی، ارتباط معناداری وجود دارد. و هم چنین بین سرمایه اجتماعی و میل رقابتی، بین سرمایه اجتماعی واندازه رقابتی، و نیز بین سرمایه اجتماعی و پیچیدگی رقابتی ارتباط معناداری وجود دارد.

هدف مقاله حاضر مدل یابی معادلات ساختاری رقابت مندی در سطح واحدهای ستادی شرکتهای بیمه است. در این مطالعه عوامل مؤثر بر رقابت مندی با استناد به دیدگاههای نظری از طریق تحلیل عاملی شناسایی، در سه شاخص اصلی عوامل محیطی، عوامل درون سازمانی و ایجاد ارزش ادراکی طبقه بندی، و در گام بعدی به کمک مدلسازی معادلات ساختاری نحوه ارتباط سازه جدید و شاخصهای اثرگذار بر رقابت مندی بررسی شده است تا ضمن تبیین مدل مفهومی، به ارائه مدل بومی رقابت مندی پرداخته شود. داده های تحقیق حاضر از جامعه شرکتهای بیمه مستقر در شهر تهران و از یک نمونه 138 نفره از خبرگان بیمه گردآوری و از نرم ا فزار لیزرل برای تحلیل استفاده شده است. نتایج مدلسازی نشان می دهد مدل اصلاح شده تحقیق، عامل ایجاد ارزش ادراکی را در مرتبه اول اهمیت قرار می دهد و عوامل درون سازمانی و محیطی را در مراتب بعدی اولویت نشان می دهد.

مارکتینگ نیوز""، ماهنامهی انجمن بازاریابی امریکا، در این شماره حاوی چه موضوعاتی است؟ برجسته ترین نویسندگان این شمارهی نشریه چه کسانی هستند؟ پاسخ این پرسشها را در این مقاله جستجو کنید که پیش روی شما است. ""مارکتینگ نیوز"" در این شماره، دو مقاله از دیوید آکر، برجسته ترین استاد برند، چاپ و منتشر کرد. از آکر درخواست کردیم که هر دو مقاله را برایمان ارسال کند تا گزارشی از آن را در اختیار خوانندگان توسعه مهندسی بازار قرار دهیم. ""راه رسیدن به فروش بالا و رشد سودآوری""، و ""نفرین موفقیت""، همان دو مقاله ای است که در شمارهی جدید مارکتینگ نیوز درج شد و با اجازهی آکر، گزیده ای از آن به همراه معرفی این نشریه (انجمن بازاریابی امریکا) در این شماره آمده است که میخوانید.

با ورود به عصر ارتباطات و اطلاعات، و حرکت از اقتصاد صنعتی و تولیدی به سمت اقتصاد خدماتی دانش بنیان؛ مبانی رقابتی کسب و کارها از بودجه های سرمایه ای و دارایی های ملموس به سمت دارایی های ناملموس و سرمایه های فکری از جمله سرمایه های ارتباطی و اجتماعی تغییرکرده است. از این رو سازمان ها بیش از اعصار گذشته بر روی روابط و تعاملات غیررسمی بین کارکنان به منظور تبادل افکار، ایده ها و دانش و اطلاعات خود، و نیز توسعه سرمایه اجتماعی برای ایجاد ارزش برای مشتریان برونی، و در نتیجه مشتریان درونی سازمان تاکید دارند. لذا تولید و توسعه سرمایه اجتماعی مستلزم آگاهی از وجود یا نبود آن در سازمان از طریق سنجش و اندازه گیری آن است. از این رو، این تحقیق بر روی سنجش و اندازه گیری سرمایه اجتماعی در بانک های دولتی شهر کرمان و در نتیجه رتبه بندی آنها تمرکز نموده است. نتایج به دست آمده نشان داد که از میان بانک های مورد مطالعه، بانک ملت و رفاه به ترتیب رتبه های اول و آخر را کسب نموده اند، و بانک های ملی، تجارت و مسکن به ترتیب رتبه ها دوم تا چهارم را به خود اختصاص داده اند.

فیزیک و بازاریابی چه ارتباطی با همدیگر دارند؟ پاسخ این پرسش را باید در مطالعات بین رشته ای جستجو کرد که در این باره از سالها پیش آغاز شده و تداوم دارد. این اثر نیز با رویکردی به قوانین شاخص فیزیک، نتایجی را در دنیای بازاریابی نشان میدهد که در نوع خود جالب و خواندنی است. فکر میکنید قانون جاذبهی نیوتن، قانون دوم نیوتن، اصل عدم پایداری هایزنبرگ، قانون آنتروپی، اصل هویگنس، و نظریهی آشوب و اثر پروانه ای چه سودی برای بازاریابان دارد؟ بهتر است با مطالعهی این اثر، پاسخ خود را دریابید. با وجود این، پیشنهاد میشود به شماره های پیشین توسعه مهندسی بازار مراجعه کنید با عنوان ""E=MC2 چه ربطی به بازاریابی دارد؟( ""شمارهی 15 تا 17، سال 1389) یا به گفتگوی پیتر فیسک، فیزیکدان اتمی و نویسندهی کتاب ""پرورش نبوغ بازاریابی"" مراجعه کنید که در شمارهی 20، سال 1390 در ""توسعه مهندسی بازار"" درج شد. همچنین مطالعهی کتاب ""پرورش نبوغ بازاریابی""، اثر پیتر فیسک، ترجمهی سینا قربانلو، انتشارات بازاریابی توصیه میشود.

سینا قربانلو، یکی از پرکارترین مترجمان کتابهای بازاریابی و تبلیغات در ایران است. 30 کتاب ترجمه ای در کارنامهی او وجود دارد نظیر ""مبانی تحقیقات کاربردی""، ""تحقیقات بازاریابی""، ""مدیریت راهبرد نام تجاری""، و... و تازه ترین کتاب بازاریابی یعنی ""پرورش نبوغ بازاریابی."" قربانلو، کتاب پرورش نبوغ بازاریابی اثر پیترفیسک را در 600 صفحه ترجمه کرد که بتازگی با پیشگفتاری از پرویز درگی، به قیمت 15 هزار تومان از سوی انتشارات بازاریابی، چاپ و توزیع شد. ضرورت داشت به مناسبت انتشار این تازه ترین کتاب ارزشمند بازاریابی در ایران، گفتگویی با سینا قربانلو، مترجم این کتاب صورت پذیرد. چگونه و چرا فیزیکدان اتمی، پیترفیسک، دست به نگارش کتابی دربارهی بازاریابی میزند؟ چگونه فیسک با استفاده از اصطلاحات دنیای فیزیک، بازارها و امواج خروشان و متلاطم آن را پیش بینی و تبیین میکند؟ بازاریابهای هوشمند و نابغه برای حضور در این بازارهای بشدت در حال تغییر و همواره متلاطم، کدام دانش علمی را باید بیاموزند؟ کدام مهارتهای علمی را پرورش دهند؟ و ... برخی از پرسشهایی است که قربانلو در این گفتگو پاسخ گفت. سایر پرسشها را در کتاب کاملاً متفاوت و متمایز بازاریابی یعنی ""پرورش نبوغ بازاریابی"" جستجو کنید. از استاد سینا قربانلو درخواست کردیم تا دربارهی کوششهایش برای ترجمهی این کتاب بگوید؛ حاصل گفتگوی ما با قربانلو که در پی میآید، برای مترجمان جوانی که علاقه مندند در حوزهی بازاریابی بدرخشند، درسهای فراوانی نیز دارد نظیر شیوه های جستجو برای واژهیابی برابر نهاده ها و معادل سازیها، و همچنین معرفی روشهای علمی برای کاهش هر چه بیشتر ضریب خطا در ترجمه.

امروزه شرکت های پیشرو سعی دارند از طریق ارضای نیازهای مشتریان به بهترین نحو ممکن سودآوری خود را افزایش دهند. این نکته، کلیدی ترین پایه موفقیت آن ها و بر پایه استراتژی بازارگرایی است. بازارگرایی از جمله مباحث مهم و محوری در مدیریت بازار و مشتری است. از آنجا که با عملکرد کسب و کار شرکت ها رابطه مثبتی دارد، عملکرد نیروهای شرکت را هر چه بیشتر به سمت بازار، مشتری و ارتباطات سازمانی سوق داده است؛ ازاین رو این پژوهش به مطالعه تاثیر بازارگرایی بر قابلیت های ارتباطی در شرکت های کوچک و متوسط صنعتی شهر کرمانشاه پرداخته است. برای این منظور هفت فرضیه مطرح شده است. روش تحقیق با توجه به هدف تحقیق، کاربردی و با عنایت به نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی و همبستگی می باشد. همچنین تحلیل مدل پژوهش از روش معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار آموس انجام گرفته است. جامعه آماری مطالعه حاضر را مدیران شرکت های کوچک و متوسط صنعتی در کرمانشاه تشکیل داده و نمونه لازم با بهره گیری از روش طبقه بندی انتخاب شده است. داده های مربوط به پرسش نامه و متغیرهای هر سوال و فرضیه در مقیاس های 1 تا 20 ارزیابی گردیده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد بین بازارگرایی و قابلیت های ارتباطی همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج کلی حاصل از آزمون فرضیات پژوهش، نشان دهنده تایید کلی روابط مورد فرض پژوهش است. در مدل مورد بررسی، مقادیر شاخص های برازش (916/0CFI= و 909/0NFI= ) نشان دهنده مناسب بودن مدل هستند.

ارائه خدمات با جذب و حفظ مشتریان، یکی از ابزارهای اساسی سازمان های خدماتی برای بقا در محیط رقابتی امروزی است. خدمات پرتماس نیز از این قائده مستثنی نیستند. یکی از بسترهایی که برای رضایت و حفظ مشتریان در این گونه خدمات می توان از آن استفاده شایانی کرد. روابط دوستانه بین ارائه دهندگان خدمات و مشتریان است. در مقاله حاضر، رابطه بین ویژگی های شخصیتی مشتریان و روابط دوستانه مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه شامل 345 نفر مشتریان خدمات مشاوره و پزشکی شهر اصفهان است که از این مقدار 191 زن و 154نفر مرد بوده اند. اثر متغیرهای برون گرایی، معاشرت پذیری، ثبات احساس و اشتیاق به تجارب جدید و همچنین تاثیر روابط دوستانه بر رضایت و مراجعه دوباره مشتری مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه داده ها با استفاده از نرم افزار لیزرل 8.5 انجام شد. نتایج حاکی از آن است که متغیرهای برونگرایی و معاشرت پذیری بر روابط دوستانه، روابط دوستانه بر رضایتمندی و مراجعه دوباره مشتری، رضایتمندی بر مراجعه دوباره تاثیر مثبت و معناداری داشته اند، اما تاثیر معناداری ثبات احساس و اشتیاق به تجارب جدید بر روابط دوستانه رد شدند.

میزگرد ""نورومارکتینگ"" با حضور برجسته ترین متخصصان عصب شناسی (نوروساینس) و روانشناسی بالینی در رادیو ملی ایبیسی استرالیا برگزار شد. دکتر فیلیپ هریس و دکتر شین مون، هر دو از استرالیا در استودیوی رادیو حضور یافتند اما پروفسور پیتر رینر از دانشگاه کلمبیا، از راه دور در این میزگرد مشارکت کرد. نظر به اهمیت موضوعات مطرح شده در قالب گفتگوی جذاب و شنیدنی که برای عموم مخاطبان قابل درک و هضم بود، متن گفتگوها پیاده سازی و ترجمه شد. افزون بر آگاهیهای ارائه شده در حوزهی نورومارکتینگ، این میزگرد در پایان پاسخگوی این پرسش است که چگونه علم ""نورومارکتینگ"" راه را بر سودجوییهایی غیراخلاقی میبندد. برای تکمیل این دیدگاه که دغدغهی متخصصان عصب شناسی (نوروساینس) و روانشناسی بالینی و بازاریابی در ایران نیز هست، به ""منشور اخلاقی نورومارکتینگ"" مراجعه کنید که در شمارهی آیندهی نشریهی توسعه مهندسی بازار (شمارهی 29، بهمن و اسفند 1391) درج خواهد شد.

برندهای جهانی همواره در پی آنند تا ""توجه"" مردم را به خود جلب کنند. تنها در این صورت است که میتوانند زنده بمانند. نیسان، برتس بیز، آدیداس، اوک، سونی، و مایکروسافت بتازگی اقداماتی خلاقانه در این باره اجرا کرده اند که شرح آن را در این شماره بخوانید. برای آگاهی از اقدامات سایر برندهای جهانی، به شماره های پیشین نشریهی ""توسعه مهندسی بازار"" مراجعه کنید. شایان ذکر است کتاب بازاریابی حسی، با ترجمهی پرویز درگی و محمد سالاری، از انتشارات بازاریابی، افزون بر مطالعات موردی، دیدگاههای نظری دربارهی ""چگونگی ایجاد تجربه برای زنده ماندن و تازگی برندها"" را به تفصیل تشریح میکند.

این مقاله به بررسی بازارهای هدف صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران در دوره زمانی 2008 تا 2010 می پردازد تا با اولویت بندی بازارهای هدف، بهترین بازارها را برای صادرات خدمات فنی و مهندسی به صادرکنندگان معرفی نماید. نتایج تحقیق از روش غربالگری و شاخص های پتانسیل(توانایی) بازار حاکی از آن است که کشورهای ایرلند، امریکا، هند، چین و آلمان پنج کشور عمده واردکننده خدمات فنی و مهندسی ایران در جهان هستند و با استفاده از تحلیل تاکسونومی عددی و شاخص های جاذبه بازار، مشخص شد، کشورهای سنگاپور، قزاقستان، هند، استرالیا و سوئد بهترین بازارهای هدف برای صادرات خدمات فنی و مهندسی از ایران هستند و از میان کشورهایی که هم اکنون ایران به آنها خدمات فنی و مهندسی صادر می کند، کشورهای قزاقستان، سوریه، هند، لبنان و افغانستان به ترتیب پنج کشور برتر به عنوان بازار هدف برای این خدمت به شمار می روند.