درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه:همکاری های علمی بخصوص در سطح بین المللی می تواند برای پژوهشگران و دانشگاه ها مزایایی به همراه داشته باشد و باعث افزایش کیفیت بروندادهای پژوهشی آن ها گردند. پژوهش حاضر در راستای ارزیابی کیفیت تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران که از طریق همکاری های پژوهشی بین المللی منتشر شده اند، انجام گرفته است. در این مقاله همچنین مهم ترین همکاران علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مناطق مختلف جهان و اثرگزاری فعالیت های پژوهشی با این کشورها و موسسات مورد مطالعه قرار گرفت. روش کار: پژوهش حاضر نوعی مطالعه کاربردی است و با استفاده از شاخص های علم سنجی انجام می گیرد. جامعه پژوهش شامل 17763 مقاله دارای وابستگی سازمانی به دانشگاه علوم پزشکی تهران است که طی سال های 2011 تا 2015 میلادی در پایگاه استنادی اسکوپوس نمایه شده اند. علاوه بر اسکوپوس، پایگاه سایول نیز جهت تحلیل و ترسیم نقشه های علمی جغرافیایی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که تنها 9/16 درصد از تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران از طریق همکاری های علمی بین المللی با پژوهشگرانی از 1281 موسسه خارجی منتشر شده است. مقالات مشارکتی بین المللی این دانشگاه به طور میانگین استناد بیشتری دریافت کرده اند، به میزان بیشتری بازدید شده اند، در مجلات باکیفیت تر منتشر شده اند، از احتمال بالاتری جهت استنادشدگی و تبدیل به مقاله های پراستناد برخوردار بوده اند و همچنین در مقایسه با متوسط جهانی مقالات مشابه، عملکرد استنادی بهتری داشته اند. نتیجه گیری: با توجه به جایگاه علمی و قابلیت های پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران، گسترش همکاری های تحقیقاتی با موسسات برتر جهانی می تواند در افزایش کیفیت بروندادهای پژوهشی و ارتقاء رتبه دانشگاه در نظام های بین المللی رتبه بندی موثر باشد.

مقدمه: تحقق پرونده الکترونیک دندان پزشکی با مشکلات متعددی روبرواست. قابلیت های محدود نرم افزار های دندان پزشکی یکی از موانع استفاده از این سیستم ها می باشد؛ بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و مقایسه قابلیت های پرونده الکترونیک دندان پزشکی تخصصی انجام شد. روش کار: این پژوهش توصیفی-تطبیقی در سال 1395 انجام شد. جامعه پژوهش شامل 140 سیستم پرونده الکترونیک دندان پزشکی از کشورهای مختلف بود که بر اساس متون شناسایی شد. به وب سایت این برنامه ها مراجعه شد. نرم افزارهایی که وب سایت فعال نداشتند یا سیستم مورد نظر برای استفاده در دندان پزشکی عمومی معرفی شده بود، از مطالعه حذف شدند. در نهایت 23 سیستم به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. چک لیست مورد استفاده بر اساس بررسی متون طراحی شد و روایی آن، با دریافت نظرات متخصصین تایید شد. پژوهشگر نسخه آزمایشی و فهرست قابلیت های این نرم افزارها را در وب سایت آنها بررسی کرد. برای تحلیل داده ها، از آمار توصیفی (فراوانی و درصد فراوانی) استفاده شد. یافته ها: رایج ترین قابلیت های سیستم های پرونده الکترونیک دندان پزشکی تخصصی عبارتند از: مدیریت قرارملاقات ها (9/73درصد)، رسم نمودارهای بالینی مختلف (9/60درصد)، ردیابی مسائل مالی مطب (5/56درصد)، یادآور برای امور اداری(5/43 درصد)، هشدارهای مختلف در موضوعات بالینی (8/34 درصد)، ایجاد گزارش های مختلف (4/30درصد)، پیگیری درخواست های بیمه ای (4/30 درصد)، ثبت تصویر دهان و دندان بیمار (26درصد) و مدیریت فرآیند پرداخت (7/23درصد). نتیجه گیری: توجه نکردن به قابلیت های سیستم های پرونده الکترونیک دندان پزشکی موجب مشکلاتی در پذیرش این سیستم ها می شود. توجه به کارکردها و قابلیت ها بر اساس نیاز کاربران و ذینفعان این سیستم برای طراحان نرم افزار در راستای برطرف کردن مشکلات سیستم و تامین نیازهای مدیریتی و بالینی ضروری است.

مقدمه: در ادبیات اقتصادی، رشد اقتصادی را تابعی از نیروی کار، سرمایه، سطح سواد، بهره وری نیروی کار و... می دانند درحالی که سطح سلامت روانی و فیزیکی، هوش هیجانی و... نیز بر رشد مؤثر هستند؛ بنابراین، هدف این مقاله تخمین تأثیر سلامت بر رشد اقتصادی با استفاده از روش تابع تولید است. روش کار: روش تحقیق، علی-معلولی و جامعه، شامل همه کشورهای با توسعه انسانی بالا و خیلی بالاست؛ که در این تحقیق از داده های مربوط به دوره زمانی 1975 تا 2014 برای 14 کشور با توسعه انسانی خیلی بالا و 15 کشور با توسعه انسانی بالا که از نشریات ملل متحد و جداول جهانی پن (Penn World Table) جمع آوری و از نرم افزار EVIEWS برای تحلیل داده ها و از متغیر، امید به زندگی به عنوان نماینده سلامت جامعه استفاده شده است. با توجه به اینکه، افزایش امید به زندگی باعث افزایش تجربه نیروی کار می گردد؛ بنابراین، متغیرهای تجربه و مربع تجربه وارد مدل شده اند. یافته ها: بیانگر وجود رابطه مثبت بین سلامت و رشد اقتصادی است، به طوری که یک سال افزایش در امید به زندگی باعث چهار درصد افزایش در رشد اقتصادی می گردد. نتیجه گیری: ارتقای سطح سلامت جامعه (کاهش بیماری ها)، افزایش رشد اقتصادی را در پی دارد که این خود در دوره بعد باعث افزایش ظرفیت مالی کشور و امکان افزایش هزینه های بهداشتی و ارتقای دوباره سطح سلامت جامعه خواهد شد که این دور تسلسل ادامه خواهد یافت، یعنی جامعه سالم، ثروتمند هم خواهد شد؛ بنابراین، در برنامه ریزی های رشد، باید به بهداشت و سلامت جامعه نیز توجه نمود.

مقدمه: شاخص های مختلفی برای تعیین سطح توسعه یافتگی یک کشور یا منطقه وجود دارد، در این میان شاخص های بخش بهداشت و درمان از مهم ترین شاخص های هر کشوری به شمار می آیند. هدف از انجام این مطالعه بررسی وضعیت کشورهای حوزه سند چشم انداز توسعه با توجه به به شاخص های سلامت می باشد. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی-کاربردی و از نوع مقطعی است. جامعه آماری شامل کلیه کشورهای حوزه سند چشم انداز توسعه بود. به منظور گردآوری اطلاعات از بانک داده های سازمان بهداشت جهانی و بانک جهانی استفاده گردید. در این مطالعه از تکنیک تاکسونومی به منظور تعیین درجه توسعه یافتگی کشورهای موردبررسی، از تکنیک آنتروپی شانون به منظور تعیین اوزان شاخص ها و از تکنیک تاپسیس به منظور رتبه بندی کشورها از لحاظ دسترسی به شاخص های بخش بهداشت و درمان استفاده شده است. یافته ها: نتایج تکنیک تاکسونومی نشان داد که از 24 کشور موردبررسی، 10 کشور توسعه یافته، هفت کشور نیمه توسعه یافته و هفت کشور دیگر توسعه نیافته تلقی می شوند. میزان بروز سل به عنوان مهم ترین شاخص از سوی تکنیک آنتروپی شانون معرفی شد. نتایج تکنیک تاپسیس نشان داد که از لحاظ دسترسی به شاخص های بخش بهداشت و درمان، کشور امارات رتبه اول و کشور افغانستان رتبه بیست و چهارم را دارد. نتیجه گیری: با توجه به اینکه در افق 1404 ایران باید کشور اول منطقه از لحاظ دسترسی به شاخص های بخش بهداشت و درمان باشد به برنامه ریزان و مسئولان پیشنهاد می شود که جهت رفع کاستی ها، اولویت را بر شاخص هایی مانند سرانه کل هزینه های سلامت قرار دهند که در آن ها، ایران نسبت به میانگین کشورهای موردبررسی ضعیف عمل نموده است.

مقدمه: چالشهای مربوط به هزینه و کیفیت، فضایی ایجاد کرده است که تصمیم گیرندگان در تمام سطوح، باید در جستجوی داده های عینی جهت ارزیابی سازمانهای مراقبت بهداشتی باشند. لذا به جهت اینکه مدارک پزشکی مراقبت بیمار را در خود مستند می کند و از آنجا که به عنوان اولین وسیله جهت ارزیابی کیفیت مراقبت ارائه شده به بیمار به شمار می رود، ضروریست از قوانین و مقرراتی تبعیت کندتا کیفیت خدمات این بخش نیز با استانداردهای ارزیابی عملکرد از دوام لازم برخوردار گردد. روش پژوهش: در این راستا در یک مطالعه توصیفی – تطبیقی، استانداردهای مدارک پزشکی کشورهای امریکا، استرالیا و کانادا از طریق اینترنت، فاکس و پست الکترونیکی جمع آوری و با استانداردهای ایران مقایسه شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشانداد که حداقل استانداردهای مربوط به سیاستها و رویه های بخش مدارک پزشکی از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران لحاظ شده است. تمام کشورهای مورد بررسی غیر از ایران دارای استانداردهایی درخصوص آموزش و توسعه حرفه ای بوده اند. ایران تنها کشوری است که استفاده از کامپیوتر نرم افزارهای کارا و هوشمند و ابزار تکنولوژیک را بدون مشخص کردن هدف خاصی، لحاظ کرده است. بحث و نتیجه گیری: باتوجه به نقش استانداردها در رویارویی با چالشهای مربوط به هزینه و کیفیت در نظام مراقبت بهداشتی درمانی امروز، ضروری است که مدارک پزشکی نیز به عنوان جزئی از این نظام، از یک سیستم استاندارد و کارامد تبعیت کند. اما باتوجه به کاستی های موجود در استانداردهای لحاظ شده از سوی وزارت بهداشت، انجام یک حرکت استانداردسازی در بخشهای مدارک پزشکی کشورمان با کمک متخصصین مدارک پزشکی ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: تحلیل استنادی یکی از روش های ارزیابی تولیدات علمی است که از دیرباز مورد توجه بوده است. با توجه به محدودیت های تحلیل استنادی و گسترش رسانه های اجتماعی و اهمیت آنها در اشاعه یافته های پژوهشی، ضروری است به شاخص های جدید، که دگرسنجی نام دارند، در کنار شاخص های سنتی، برای ارزیابی پژوهش توجه شود؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت مقالات حوزه اعتیاد به مواد مخدر افیونی براساس شاخص های کتا بسنجی و دگرسنجی و همچنین تعیین رابطه عملکرد استنادی و دگرسنجی مقاله های این حوزه است. روش ها: پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی است که با استفاده از روش های کتاب سنجی و دگرسنجی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل 16803 عنوان مقاله در حوزه اعتیاد به مواد مخدر افیونی، نمایه شده در پایگاه اسکوپوس از ابتدا تا انتهای سال2022 است. برای گردآوری داده ها از پایگاه اسکوپوس و ابزار پلام ایکس، و برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای اکسل و اس پی اس اس استفاده شده است. یافته ها: از میان مقالات مطالعه حاضر، در مجموع 80/6 درصد مقالات استناد دریافت کرده اند و 95 درصد این تولیدات حداقل یک مرتبه در یکی از رسانه های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان داد به لحاظ آماری، رابطه معنادار و مثبتی میان شمار استنادها و تمام دگرسنجه های مقالات شامل استفاده، کسب، اشاره، رسانه های اجتماعی، و استناد وجود دارد. نتیجه گیری: وجود همبستگی مثبت بین شاخص استنادی و دگرسنجی در مقالات حوزه اعتیاد به مواد مخدر افیونی، نشان دهنده تأثیر مثبت رسانه های اجتماعی بر میزان استناد به مقالات علمی است؛ بنابراین پژوهشگران حوزه اعتیاد به مواد مخدر افیونی نیز به منظور دریافت استناد می توانند از رسانه های اجتم اعی بهره مند شوند و آثار خود را در رسانه های اجتماعی گوناگون به اشتراک بگذارند.

مقدمه: هدف از نگارش این مقاله، نخست بررسی وضعیت موجود منابع اثرگذار در بخش اورژانس و سپس ارائه ترکیب بهینه منابع مذکور به منظور کم کردن زمان انتظار بیماران مراجعه کننده به این بخش از طریق بهینه سازی رویکرد شبه مدل محور است. روش ها: مدل پژوهش بر اساس روش سطح پاسخ و با استفاده از طراحی آزمایش ها، مناسب سازی شده است. متغیر وابسته مدل مذکور، متوسط زمان انتظار بیماران در بخش اورژانس است که این سطح پاسخ از طریق اجرای آزمایش های ایجاد شده طرح عاملی در مدل شبیه سازی ساخته شده است. داده های مورد نیاز پژوهش از اسناد بایگانی ثبت شده برای هر بیمار در نیمه اول سال 1396 جمع آوری شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد تعداد بهیاران، تخت های بستری، در تابع تخمینی متوسط زمان انتظار بیماران، معنی دار هستند. با وجود معنی دار نبودن اثرهای منشی اورژانس، تعداد پرستاران و تعداد متخصصان قلب از نظر آماری، از آنها در مدل مذکور عمدا استفاده شده است، زیرا هدف پژوهش تعیین ترکیب بهینه این متغیرها از طریق حل مسأله است. نتیجه گیری: در این پژوهش، بهینه سازی زمان انتظار بیماران مراجعه کننده به بخش اورژانس با استفاده از شبیه سازی، طراحی آزمایش و شبه مدل رگرسیون انجام گرفته است. از حل مسأله بهینه سازی ایجاد شده و استقرار ترکیب بدست آمده، مطلوب ترین زمان انتظار در بخش اورژانس به دست آمد که این امر باعث ایجاد کاهشی معادل 49/6 درصد در زمان انتظار و کاهشی معادل 51 درصد در هزینه های جاری بخش اورژانس شد.

مقدمه: جنبش دسترسی آزاد یک اقدام جهانی برای فراهم آوری دسترسی آزاد به مقالات مجلات علمی و پیش چاپ آنهاست. آثار دسترسی آزاد به شکل دیجیتالی، پیوسته و رایگان است و از هر نوع محدودیتی مبرا هستند. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی از پایگاه های اطلاعاتی دسترسی آزاد انجام شد. روش کار: روش پژوهش پیمایش توصیفی از نوع کاربردی بود. تعداد 165 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال تحصیلی 95-94 جامعه این پژوهش را تشکیل دادند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روائی آن با استفاده از نظرات متخصصان موضوعی تأیید شد. پایائی پرسشنامه نیز با ضریب آلفای کرونباخ (87/0 =α) محاسبه شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS، تحلیل شدند. یافته ها: در مجموع 16.5 درصد از دانشجویان، استفاده خیلی زیاد و زیاد، 22.5 درصد استفاده متوسط، 28.3 درصد استفاده کم و 32.7 درصد هیچ گونه استفاده ای از منابع دسترسی آزاد نداشتند. ضمن اینکه بین مقطع تحصیلی و رشته تحصیلی با میزان استفاده، رابطه معناداری مشاهده شد. عدم استفاده و استفاده خیلی زیاد در زنان نسبت به مردان زیاد بود و استفاده کم و متوسط نیز در مردان نسبت به زنان زیاد بود که از از لحاظ آماری رابطه معنی دار بود (p<0.001). نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که میزان استفاده دانشجویان مورد مطالعه از منابع و پایگاه های اطلاعاتی دسترسی آزاد کمتر از سطح انتظار است و این منابع در بین جامعه دانشگاهی به حد کافی شناخته شده نیست.

مقدمه: توجه به معایب و مزایای ارائه مراقبت های بهداشتی درمانی توسط هریک از بخش های عمومی و خصوصی باعث گردید سیاست گزاران به فکر راه حل های بینابینی باشند، راه حل هایی که اهداف و ویژگی های مثبت هر دو بخش عمومی و خصوصی را شامل شوند. یکی از این راه حل ها عقد قرارداد با بخش خصوصی است. علیرغم استفاده روز افزون از این روش، مطالعات انجام شده در ایران صرفاً نتایج قراردادها را به لحاظ تأثیر بر کارایی ارائه خدمات ارزیابی نموده اند. پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگوی مناسبی است که تجارب جهانی و بررسی های علمی در این زمینه را لحاظ نموده و با شرایط نظام بهداشت و درمان کشور سازگار باشد. روش بررسی: این پژوهش یک پژوهش کاربردی از نوع توصیفی تحلیلی و مقطعی بوده که طی آن داده های مربوط به موضوع تحقیق از کشورهای منتخب - نیوزلند، انگلستان، استونی، استرالیا، هند و ایران جمع آوری شد و سپس با استفاده از روش های کیفی الگوی اولیه جهت ایران ارائه گردید. الگوی اولیه پژوهش با استفاده از پرسشنامه ای حاوی 16 سوال از طریق تکنیک دلفی به قضاوت 30 نفر از متخصصین گذاشته شده و الگوی نهایی ارائه گردید. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از تائید به کارگیری عقد قرارداد (در انواع مختلف ) در زمینه خدمات پشتیبانی و پاراکلینیک بیمارستان ها، بیماریابی وکنترل بیماری های خاص، حمل ونقل بیمار و مراقبت های بهداشتی اولیه است. همچنین استفاده از قراردادهای مبتنی بر عملکرد برای تخصیص بودجه بین سطوح مختلف نظام سلامت و بین سازمان های بیمه گر و بیمارستان ها مورد تائید قرار گرفت. اما استفاده از عقد قرارداد برای برون سپاری خدمات بالینی و عقد قراردادهای ساخت مالکیت اداره مورد تائید قرار نگرفت. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می تواند از نقش خود در ارائه مراقبت های سلامتی کاسته و از مکانیسم عقد قرارداد برای خرید فعالانه خدمات سلامتی در عرصه های مختلف استفاده نماید بدون آنکه به نقش راهبری و سیاستگزاری آن خدشه وارد شود. کلید واژه ها: خصوصی سازی، عقد قرارداد، مطالعه تطبیقی

مقدمه: دیالیز ناکافی به عنوان یک عامل خطر مرگ و میر برای بیماران کلیوی، ضرورت وجودالگویی برای کمک به پرسنل بخش دیالیز جهت ارائه خدمات درست به بیماران دیالیزی و مدیریت صحیح درمان آن ها را نشان می دهد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی الگویی برای تشخیص نوع صافی همودیالیز صورت گرفته است زیرا نقش نوع صافی در کفایت دیالیز تعیین کننده می باشد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر به روش توصیفی- مقطعی صورت گرفته و نمونه گیری به روش سرشماری بوده است. جامعه ی پژوهش متشکل از داده های بیمارستان علی ابن ابی طالب (ع) زاهدان در خردادماه 95 است که با مراجعه مستقیم پژوهش گر به سازمان حاصل و به صورت فایل اکسل تهیه گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار Clementine12.0 استفاده شده است. در پژوهش حاضر الگوریتم های درخت تصمیم و شبکه عصبی اجرا گردیدند. یافته ها: مقدار صحت بدست آمده از اجرای الگوریتم های C5.0 ،C&R Tree، CHAID، QUEST و شبکه عصبی به ترتیب 9263/0، 9047/0، 8872/0، 8720/0 و 8754/0 می باشد. مقادیر بدست آمده برای شاخص های حساسیت، شفافیت، صحت، دقت، NPV، FM، GM، FPR، FNR، FDR و ER و نیز سطح زیر منحنی ROC برای مدلC5.0 نشان دهنده عملکرد بهتر این الگوریتم نسبت به سایرین می باشد. نتیجه گیری: مقادیر بیشتر برای 7 شاخص اول نشان می دهد که طبقه بند مورد استفاده نمونه های بیشتری را در جای درست خود طبقه بندی کرده و مقادیر کم 4 شاخص آخر وقوع خطای کمتر در طبقه بندی نمونه ها را تایید می نماید. مدل C5.0 در 7 شاخص اول بیشترین مقدار و در 4 شاخص آخر کمترین مقدار را دارد. مدل ارائه شده به پیش بینی دقیق تر نوع صافی همودیالیز و نیز مدیریت صحیح درمان بیماران کمک می نماید.

مقدمه: نیروی انسانی به عنوان مهمترین منابع حوزه نظام سلامت، نزدیک به سه چهارم هزینه های جاری را به خود اختصاص داده است. از این رو، تعیین سطح بهینه منابع انسانی در مراکز ارائه دهنده خدمات سلامت از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف مطالعه حاضر برآورد نیروی انسانی مورد نیاز بخش فیزیک پزشکی مرکز تخصصی رادیوتراپی - انکولوژی رضا (ع) براساس شاخص حجم کار بود. روش ها: در مطالعه حاضر که از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و به صورت مقطعی در سال 1398 انجام شد، از روش تعیین نیروی انسانی مورد نیاز براساس شاخص حجم کار استفاد گردید. از برگزاری جلسات کارشناسی برای تعیین اجزاء حجم کار و زمان استاندارد، از کارسنجی برای تایید زمان استاندارد فعالیت های اصلی، از طریق مصاحبه با افراد کلیدی و استفاده از قوانین و مقررات و سیستم پرسنلی برای تعیین میزان و عوامل مرتبط با زمان کاری دردسترس و از سیستم اطلاعات مدیریت و مشاهده دفاتر ثبت فعالیت برای تعیین حجم کار سالیانه استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار اکسل و نرم افزار SPSS نسخه 19 استفاده شد. یافته ها: هفت عامل مرتبط با زمان کاری در دسترس سالانه کارکنان شناسایی شد. زمان کاری در دسترس سالانه برای کارکنان بخش فیزیک پزشکی 1069 ساعت در سال تعیین شد. طراحی درمان، چک مجدد طراحی درمان و ورود اطلاعات به سیستم موزائیک و محاسبات دستی فعالیت های اصلی تعیین شد. نتایج محاسبات شاخص حجم کار نشان داد بخش فیزیک پزشکی چهار نفر کمبود نیرو دارد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه کمبود نیروی انسانی و فشار کاری در کارکنان بخش فیزیک پزشکی مرکز درمانی رضا را نشان داد. روش شاخص حجم کار به خوبی اجزای حجم کار را مشخص کرده و برای برآورد نیروی انسانی در حوزه مشاغل تخصصی مرتبط با درمان سرطان توصیه می شود.

مقدمه: طی 20 سال گذشته پیشرفتهای زیادی در فناوری اطلاعات و به خصوص در حوزه بهداشت و درمان بوجود آمده و در نتیجه اشکال مختلفی از پرونده الکترونیک نیز مورد بحث قرار گرفته و یا طراحی و پیاده سازی شده اند. مروری بر مطالعات: هر چند که پیاده سازی پرونده الکترونیک سلامت دارای مزایای فراوانی است ولی متاسفانه در بعضی از موارد ایجاد یک سیستم پرونده الکترونیک سلامت به نظر پیچیده و مشکل می آید. ارزیابی آمادگی سلامت الکترونیک ، بخشی از ارزیابی پیش از پیاده سازی است و ضرورتی اساسی است که در اولویت پیاده سازی به شمار می رود. ارزیابی آمادگی روشی است که توسط آن، جنبه های مختلف یک سازمان بررسی شده و آمادگی هر یک از اجزای سازمان سنجیده می گردد و بنابراین بهره گیری از این ارزیابی است که منجر به تصمیم گیری صحیح می گردد، و به دنبال آن شناسایی عوامل موثر و ملزومات چنین ارزیابی بسیار ضروری است. بحث و نتیجه گیری: با استفاده از نتایج این ارزیابی می توان کاستی های موجود در زمینه پذیرش پرونده الکترونیک سلامت را شناسایی نموده و برای رفع آن ها برنامه ریزی و اقدام نمود. هدف از این مطالعه شناسایی جایگاه ارزیابی آمادگی در نقشه پیاده سازی پرونده الکترونیک با نگاهی مفصل به الزامات و حوزه های مرتبط با این ارزیابی و عمدتا از جنبه فنی آن است تا بتواند راهنمای مدیران و مجریان پرونده الکترونیک سلامت در اجرای این قبیل پروژه ها باشد.

مقدمه: مرور نظام مند رویکردی است که با شناسایی دقیق تمامی مطالعات مرتبط با پژوهش، منجر به نتیجه گیری عینی تر و علمی تری می شود. چنانچه ساختار این مطالعات با ضوابط پذیرفته شده بین المللی همخوانی نداشته باشد، عملاً نمی تواند پاسخگوی اهداف این مطالعات باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان انطباق چکیده مقالات مرور نظام مند و متاآنالیز نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس با (Web of Science) بیانیه پریسما است. روش کار: این پژوهش از نوع پیمایش تحلیلی است. جامعه پژوهش شامل 204 چکیده مقاله مرور نظام مند و متاآنالیز پژوهشگران ایران است که تا پایان سال 2012 در وب آو ساینس نمایه شده اند. در این پژوهش، ساختار چکیده مقالات با استفاده از بیانیه PRISMA مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس همبستگی میان نتایج به دست آمده با استنادهای دریافتی، تعداد نویسندگان و سال انتشار مقالات به وسیله ضریب همبستگی پیرسون محاسبه گردید. یافته ها: میانگین امتیاز پریسمای چکیده مقالات، 2/6 با انحراف استاندارد 68/1 به دست آمد. بخش اهداف با 99 درصد میزان رعایت، بیش ترین و بخش شماره ثبت با دو درصد، کمترین میزان رعایت را در بین معیارهای پریسما به خود اختصاص دادند. میانگین استنادهای دریافتی چهار و میانگین تعداد نویسندگان 3/5 بود. از نظر آماری همبستگی مثبتی بین امتیاز پریسما و میانگین استنادهای دریافتی (010/0=P، 181/0=r) و همچنین تعداد نویسندگان (013/0=P، 175/0=r) وجود داشت. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که انطباق چکیده مقالات با بیانیه PRISMA در سطح مطلوبی قرار ندارد. برای گزارش بهتر نتایج، باید برای نویسندگان مقالات، آموزش های لازم در نظر گرفته شود. همچنین باید سردبیران مجلات، راهنماهای گزارش صحیح این نوع مطالعات را در راهنمای نگارش مقالات درج نمایند.

مقدمه: در میان بخشهای خدمات؛ بخش بهداشت، دارای جایگاه ویژه ای است، در این بخش حتی اشتباهات کوچک نیز می تواند جبران ناپذیر باشد؛ بنابراین ارائه خدمات، با کیفیت مطلوب و مطابق استانداردهای حرفه ای در این بخش حائز اهمیت است. این مطالعه با هدف شناخت، و در نهایت اولویت بندی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی انجام شده است. روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی و مقطعی می باشد. تعداد 55 نفر از دریافت کنندگان خدمت به عنوان خبره، که حداقل یکبار از مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان یزد بهره مند شده اند مورد بررسی قرار گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای بود که همه ابعاد کیفیت خدمات مطرح شده در پرسشنامه دارای ضریب آلفای کرونباخ در دامنه 78 درصد تا 86 درصد بودند. یافته ها: در این مطالعه، عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت خدمات شناسایی؛ و سپس با استفاده از تکنیکهای TOPSIS، SAW و ELECTERE رتبه بندی شدند. با توجه به اینکه نتایج حاصل از اجرای روشهای فوق در مواردی با هم همخوانی نداشت، برای رسیدن به یک اجماع کلی، از یک تکنیک ادغامی تحت عنوان روش کپ لند، استفاده نمودیم. نتایج رتبه بندی حاصل از تکنیک کپ لند، نشان داد که عامل دارا بودن کارکنان از دانش و مهارت کافی برای پاسخگویی نسبت به سایر عوامل از اولویت بیشتری برخوردار است. بحث: مدیران مراکز بهداشتی و درمانی، با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه قادر خواهند بود تا به اولویت بندی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی بپردازند و با توجه به اولویت ها، به برنامه ریزی جهت تقویت و اصلاح نابسامانی ها بپردازند.

مقدمه: بیمارستان ها از مراکزی هستند که بیشترین منابع نظام سلامت را مصرف می نمایند. پایش کارایی بیمارستان ها باعث افزایش بهره وری از منابع محدود می شود. برای تعیین سطح کارایی و یا ناکارآمدی هر سازمان باید از شاخص یا شاخص هایی به جهت مقایسه استفاده کرد. گراف پابون لاسو یکی از تکنیک هایی است که به طور هم زمان به مقایسه شاخص های فوق می پردازد. هدف اصلی این مقاله تعیین کارایی بیمارستان های تأمین اجتماعی شهر تهران بر اساس مدل پابون لاسو در سال 1390 است. روش کار: این مطالعه توصیفی و به روش مقطعی در هفت بیمارستان تحت نظارت مستقیم تأمین اجتماعی شهر تهران در سال 1390 انجام شد. یافته ها: در این پژوهش میانگین شاخص های کارایی از قرار زیراست: میانگین درصد اشغال تخت، متوسط اقامت و چرخش اشغال تخت در بیمارستان های موردمطالعه و به ترتیب 7/77 درصد، چهار روز، 3/82 بار در سال بود. در این مطالعه دو بیمارستان در منطقه یک نمودار پابون لاسو، یک بیمارستان در منطقه دوم، یک بیمارستان در منطقه سوم و سه بیمارستان در منطقه چهارم قرار گرفتند و فقط یک بیمارستان کارا بوده است. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه بیان کننده این است که فقط یک بیمارستان (2/14 درصد) از مجموع هفت بیمارستان موردمطالعه کارا بوده است. در رابطه با بیمارستان های ناکارا اقدامات لازم و توجه بیشتر مدیران ضروری است

دسترسی و استفاده از اطلاعات سلامت نقش مهمی در ارتقای سطح سلامت جامعه دارد ]4-1[. به عبارت دیگر، اطلاعات سلامت می تواند در پیشگیری از بیماری ها، بهبود خدمات سلامت[5-2]. کاهش هزینه های درمان بیماران ]7-6 [، افزایش اعتماد به نفس بیماران در روند درمان و افزایش کیفیت مراقبت های پزشکی کمک شایانی نماید ]5[. با توجه به تأکید سازمان بهداشت جهانی مبنی بر دسترسی همگان به اطلاعات سلامت ]8[، لازم است، زیرساخت های لازم در این زمینه چه از بعد امکانات و تجهیزات و چه از بعد نیروی انسانی فراهم گردد. کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی به عنوان متخصصان اطلاعات سلامت، علاوه بر کمک به متخصصان حوزه سلامت ]9[، در ارتباط با خانواده ها نیز وظایف ویژه ای بر عهده دارند. امروزه در جامعه با وجود حجم عظیم اطلاعات در رسانه های مختلف، دسترسی خانواده ها به مواد خواندنی آسان فهم در حوزه سلامت و کمک به آن ها در درک این اطلاعات، از طرف هیچ انجمن یا سازمانی حمایت نمی شود. به نظر می رسد، راه اندازی کتابخانه تخصصی سلامت خانواده و یا مجموعه های تخصصی در کتابخانه های عمومی با اهداف و وظایف خاص می تواند این امر خطیر را محقق نماید. هدف اصلی از راه اندازی این کتابخانه ها یا مجموعه ها، فراهم نمودن امکان دسترسی خانواده ها به اطلاعات سلامت معتبر و موثق، متناسب با سطح سواد، فرهنگ وجنسیت آن ها و نیز توانمند ساختن آنان در درک و بکارگیری این اطلاعات در رفع نیازهای سلامت خود است. در این مقاله به کارکردهای این کتابخانه ها یا مجموعه های تخصصی و نیز نقش کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی در این کتابخانه ها پرداخته می شود. کارکردهای کتابخانه ها یا مجموعه های تخصصی سلامت خانواده کتابخانه ها یا مجموعه های تخصصی سلامت خانواده دارای کارکردهای ذیل هستند: کمک به کاهش هزینه های درمانی بیماران با تجویز اطلاعات سلامت مناسب برای انجام خودمراقبتی و مدیریت فرایند درمان توسط بیمار؛ دسترسی مطمئن خانواده ها به انواع اطلاعات سلامت معتبر متناسب با نیاز واقعی، در اشکال و محمل های مختلف؛ استفاده خانواده ها از دانش و تجارب کتابداران پزشکی به عنوان مشاوران اطلاعات سلامت در انتخاب منابع اطلاعاتی مفید در حوزه سلامت؛ کمک به افزایش دانش سلامت خانواده ها و به تبع آن پیشگیری از بسیاری از بیماری ها؛ تغییر سبک زندگی کنونی خانواده ها به سبک زندگی اسلامی – ایرانی با استفاده از اطلاعات سلامت مبتنی بر آموزه های دینی؛ افزایش سواد سلامت خانواده ها و توانمندساختن آن ها در دریافت، ارزیابی و کاربرد اطلاعات سلامت؛ کمک به افزایش میزان مطالعه در سطح جامعه با معرفی سازمان ها، نهادها و مراکزمعتبر و فعال در حوزه سلامت به افراد مختلف به ویژه بیماران. وظایف کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی در این نوع کتابخانه وظایف کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی عبارتند از: شناسایی، تهیه و ارائه منابع اطلاعاتی سلامت، متناسب با نیاز های مختلف خانواده ها؛ معرفی رسانه های سلامت محور مجازی مانند وب سایت ها، وبلاگ ها و شبکه های اجتماعی برای پاسخگویی به نیازهای جدید خانواده ها؛ برگزاری کارگاه های آموزش سواد سلامت و سواد رسانه ای برای خانواده ها؛ استفاده از رسانه های گروهی مانند رادیو، تلویزیون و روزنامه ها برای تبلیغ خدمات کتابخانه های سلامت محور؛ تهیه بروشورها، جزوه ها و منابع اطلاعاتی آسان فهم به منظور ترویج پیام های بهداشتی برای کاربران کتابخانه ها؛ مشاوره اطلاعاتی به سایر کتابخانه ها (عمومی، آموزشگاهی و...) در تهیه منابع مفید در حوزه سلامت؛ ارائه خدمات اطلاعات سلامت متناسب با گروه های خاص ( معلولان، کودکان و نوجوانان، کهنسالان، زنان باردار و...)؛ مشاوره اطلاعاتی به خانواده ها و نیز، معرفی منابع در زمینه تأمین سلامت روحی، روانی و جسمی دانش آموزان در فرایند تحصیل. با توجه به نقش کتابخانه های عمومی در ارائه خدمات اطلاعاتی به گروههای مختلف جامعه، لزوم توجه به ارائه خدمات اطلاعات سلامت به خانواده ها نیز امری ضروری به نظر می رسد. با توجه به توانمندی و قابلیت های ویژه کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی در ارائه خدمات اطلاعات سلامت به افراد جامعه در فضای آلوده اطلاعات، به ویژه در حوزه بهداشت و سلامت، لزوم بهره گیری از خدمات این کتابداران در کتابخانه های تخصصی این حوزه احساس می شود. بنابراین، راه اندازی کتابخانه های تخصصی سلامت خانواده به صورت مستقل و یا به عنوان خدمتی تخصصی در کتابخانه های عمومی، با هدف تامین نیازهای اطلاعاتی خانواده ها در حوزه سلامت امری ضروری و ...

مقدمه: لزوم اعمال تغییرات در دانشگاه ها از نسل دوم به نسل سوم، نیاز به انجام پژوهش های علمی و کاربردی در این زمینه را مشخص می سازد. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی جهت تثبیت ساختار دانشگاه نسل سوم در دانشگاه علوم پزشکی صورت گرفت. روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی بوده که در آن از روش نظریه زمینه ای استفاده شد. ابتدا، تعداد 18 نفر از معاونین و کارشناسان ارشد دانشگاه های علوم پزشکی در استان های تهران و فارس به عنوان نمونه آماری و با روش اشباع نظری از بین 288 نفر انتخاب و سوال های مورد نظر پژوهش از آنها در قالب مصاحبه باز و در بازه زمانی دی و بهمن ماه 1397 پرسیده شد. با استفاده از نرم افزار Maxqda12 و طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل و مدل نهایی به دست آمد. یافته ها: مدل نهایی دارای شش مقوله اصلی نیازمندی های درونی و بیرونی، ساختار دانشگاه، تثبیت ساختار، موانع تثبیت ساختار، عوامل درون سازمان و کارآفرینی می باشد. بر اساس این متغیرهای مهم در زمینه تثبیت ساختار که در حقیقت نقطه اهمیت و نوآوری در پژوهش حاضر می باشد و در پژوهش های گذشته به صورت تخصصی مورد توجه نبوده است تعیین گردید. نتیجه گیری: بر اساس مدل نهایی به دست آمده نیازهای درونی و بیرونی دانشگاه بر ساختار دانشگاه نسل سوم تاثیر می گذارد و این موجب استفاده از استراتژی هایی در راستای تثبیت ساختار می گردد. استراتژی های تثبیت ساختار نیز تحت تاثیر عوامل درون سازمانی و موانع تثبیت ساختار قرار گرفته و در نهایت موجب کارآفرینی و مزایای حاصل از کارآفرینی می گردد.

مقدمه: بیمارستان ها از جمله مراکز بسیار مهم در زمان وقوع بلایا به شمار می روند. به منظور موفقیت در مواجهه با بلایا، آگاهی از عوامل تأثیرگذار مدیریت بلایا بسیار ضروری است. هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر مدیریت بلایا در بیمارستان های استان هرمزگان بوده است. روش کار: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاریردی و از نوع توصیفی پیمایشی است که در سه مرحله و در سال 1395 انجام شد. شناسایی مولفه های اصلی مدیریت بلایا در بیمارستان ها با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای، شناسایی عوامل موثر با استفاده از روش دلفی و اولویت بندی عوامل موثر با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته و بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت نمره دهی صورت پذیرفت. به منظور سنجش روایی پرسشنامه از روش قضاوت خبرگان استفاده و پایایی پرسشنامه با روش همبستگی پیرسون اندازه گیری شد (89/0). یافته ها: مهمترین عوامل موثر در مرحله پیشگیری و کاهش اثرات، مرحله آمادگی، مرحله پاسخ و مرحله بازیابی به ترتیب استانداردسازی تسهیلات درمانی (وزن 02975/0)، تدوین برنامه راهبردی پاسخ در حوزه درمان استان (وزن 02895/0)، ایجاد منطقه درمان پیشرفته در محل حادثه (وزن 02834/0) و پیگیری بازسازی و نوسازی تسهیلات درمانی و ستادی نظام سلامت (وزن 02865/0) است. نتیجه گیری: به منظور آمادگی بیشتر در برابر بلایا، بهتر است بیمارستان های استان هرمزگان تدوین برنامه راهبردی پاسخ را در اولویت برنامه های خود قرار دهند. عوامل موثر شناسایی شده می تواند به عنوان راهنمایی مناسب در راستای آمادگی بهتر در برابر بلایا به کار گرفته شود.

مقدمه: در محیط پویای کنونی رهبران تحول گرا نقشی تعیین کننده در تغییر و تحولات سازمان ها دارد. هدف از انجام این پژوهش شناسایی رابطه رهبری تحول گرا و عملکرد شغلی کارکنان در بیمارستان فارابی بوده است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی و همبستگی است. جهت انتخاب نمونه، 57 نفر از مدیران به روش سرشماری، سپس از بین کارکنان زیرمجموعه این مدیران، 216 نفر انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه چند عاملی رهبری و استاندارد عملکرد شغلی پاترسون جمع آوری گردید. تحلیل داده های پژوهش از طریق آزمون پارامتری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها: میانگین عملکرد شغلی کارکنان بیمارستان فارابی برابر با 39/0± 7/4 و میانگین رهبری تحول گرا در بین مدیران از دیدگاه کارکنان 4/4 بدست آمد. نتایج حاصل از آزمون هبستگی نشان داد که رابطه معنی داری (P-value<0.05) بین مؤلفه های چهارگانه سبک رهبری تحول گرا و عملکرد شغلی کارکنان وجود دارد. ضریب همبستگی برای هریک از مولفه های رهبری تحول گرا به ترتیب نفوذ آرمانی (59 درصد)، انگیزش الهام بخش (48 درصد)، ترغیب ذهنی (56 درصد) و ملاحظات فردی (43 درصد) بدست آمد. همچنین بررسی اثر همزمان ابعاد رهبری تحول گرا بر عملکرد شغلی با استفاده از رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای نفوذ آرمانی 42 درصد و ترغیب ذهنی 39 درصد بر روی عملکرد شغلی کارکنان تأثیر مثبت داشته اند. نتیجه گیری:ایجاد و توسعه ابعاد و عوامل مرتبط با رهبری تحول گرا می تواند زمینه را برای استفاده افراد از رهبری تحول گرا فراهم سازد و منجر به ارتقای عملکرد سازمان های سلامت شود.

مقدمه : میزان بالای هزینه های کمرشکن خدمات سلامت، یکی از موضوعات چالش برانگیزی که جوامع امروزی با آن روبرو هستند. بنابراین شناسایی عوامل مؤثر بر این هزینه ها جهت کنترل آنها یکی از اقدامات مهم می باشد. پس پژوهش حاضر ابتدا به سنجش هزینه های کمرشکن خدمات سلامت پرداخته، آنگاه شاخصه های اثرگذار در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته است. روش کار : بااستفاده ازچهارچوب مرکز بهداشت استان، 400 خانوار در زمستان 1390 انتخاب و پرسش نامه سازمان جهانی بهداشت برای آنها تکمیل شد. بروز هزینه کمرشکن خدمات سلامت بر اساس تعریف سازمان جهانی محاسبه گردید و عوامل مؤثر بر این هزینه ها با استفاده از نرم افزار Stata نسخه 11 بررسی گردید. یافته ها : 8.3 درصد خانوارهای استان با هزینه های کمرشکن سلامت مواجه هستند. استفاده از خدمات بستری بیشترین سهم در میزان پرداخت از جیب خانوارها و نیز با بروز هزینه های کمرشکن سلامت رابطه معنی دار داشت؛ همچنین رابطه بین بعد خانوار، وجود فرد پنج سال به پائین، استفاده از خدمات دارویی و تشخیصی با هزینه های کمرشکن سلامت معنی دار بود. نتیجه گیری : متغیرهای خدمات دارویی، تشخیصی، بستری و وجود فرد پنج سال به پائین در خانوار و بعد خانوار، جهت کنترل هزینه های کمرشکن خدمات سلامت، باید مورد توجه سیاست گذاران استان قرار گیرد.