درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: چالشهای مربوط به هزینه و کیفیت، فضایی ایجاد کرده است که تصمیم گیرندگان در تمام سطوح، باید در جستجوی داده های عینی جهت ارزیابی سازمانهای مراقبت بهداشتی باشند. لذا به جهت اینکه مدارک پزشکی مراقبت بیمار را در خود مستند می کند و از آنجا که به عنوان اولین وسیله جهت ارزیابی کیفیت مراقبت ارائه شده به بیمار به شمار می رود، ضروریست از قوانین و مقرراتی تبعیت کندتا کیفیت خدمات این بخش نیز با استانداردهای ارزیابی عملکرد از دوام لازم برخوردار گردد. روش پژوهش: در این راستا در یک مطالعه توصیفی – تطبیقی، استانداردهای مدارک پزشکی کشورهای امریکا، استرالیا و کانادا از طریق اینترنت، فاکس و پست الکترونیکی جمع آوری و با استانداردهای ایران مقایسه شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشانداد که حداقل استانداردهای مربوط به سیاستها و رویه های بخش مدارک پزشکی از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران لحاظ شده است. تمام کشورهای مورد بررسی غیر از ایران دارای استانداردهایی درخصوص آموزش و توسعه حرفه ای بوده اند. ایران تنها کشوری است که استفاده از کامپیوتر نرم افزارهای کارا و هوشمند و ابزار تکنولوژیک را بدون مشخص کردن هدف خاصی، لحاظ کرده است. بحث و نتیجه گیری: باتوجه به نقش استانداردها در رویارویی با چالشهای مربوط به هزینه و کیفیت در نظام مراقبت بهداشتی درمانی امروز، ضروری است که مدارک پزشکی نیز به عنوان جزئی از این نظام، از یک سیستم استاندارد و کارامد تبعیت کند. اما باتوجه به کاستی های موجود در استانداردهای لحاظ شده از سوی وزارت بهداشت، انجام یک حرکت استانداردسازی در بخشهای مدارک پزشکی کشورمان با کمک متخصصین مدارک پزشکی ضروری به نظر می رسد.

مقوله «سلامت الکترونیک» در دو دهه ی اخیر در الویت برنامه های کلان توسعه در کشورهای مختلف جهان (اعم از پیشرفته و جهان سومی) قرار گرفته است. در واقع استراتژیستها و سیاستگزاران بخش سلامت با بهره گیری از قابلیتهای گوناگون فناوری اطلاعات و ارتباطات، فرآیندهای طرح ریزی، ارائه و ارزیابی مراقبتهای سلامتی را کار آمد و اثر بخش تر می نمایند. در این راستا سلامت الکترونیک نیز یکی از این استراتژی های کلان مدیریتی که باید به آن بسیار توجه شود.

مقدمه : این مطالعه با عنوان بررسی عوامل موثر بر ایجاد انگیزه در کارکنان صفی بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1380 به اجرا درآمد. نظر به اهمیت نیروی انسانی در نظام بهداشتی و درمانی کشور و اینکه نیروی انسانی با ارزشترین دارایی بیمارستان به شمار می رود، مساله انگیزش این نیرو جهت کارایی و اثربخشی بیشتر حائز اهمیت است. روش پژوهش: این مطالعه به روش مقطعی انجام شد. در این مطالعه اهداف ویژه عبارت بود از تعیین اولویت عوامل انگیزشی از نظر کارکنان و نیز مقایسه این عوامل برحسب شغل و متغیرهای دموگرافیک کارکنان برای گردآوری داده ها نیز از پرسشنامه استفاده شد. افراد به صورت تصادفی و با نمونه گیری با نسبت تقریبی یک دهم انتخاب شدند. یافته ها: پس از جمع آوری داده ها از بین 9 عامل انگیزشی، سه عامل «ارتباطات و روابط کاری خوب»، «حقوق و مزایای مناسب» و «امنیت و عدالت اداری» هر سه با بیش از 80 درصد انگیزش به عنوان مهمترین عوامل ایجاد انگیزه کاری شناخته شدند. همچنین روابط معناداری بین عوامل انگیزشی و برخی متغیرهای دموگرافیک به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: طبق اصول روانشناسی و رفتار سازمانی و باتوجه به نتایج می توان چنین نتیجه گیری کرد که سه عامل اول انگیزشی، در بیمارستانهای مورد مطالعه برآورده نشده اند و کارکنان نیاز زیادی به برآورده شدن آنها دارند.

مقدمه: اطلاعات ثبت شده در پرونده پزشکی در برگیرنده خصوصیات دموگرافیکی بیمار، تاریخچه، معاینات، درمان و نتایج آن می باشد. اطلاعات ثبت شده در پرونده پزشکی تاثیر قابل توجهی در کیفیت مراقبت بیماران دارد. این اطلاعات باید به موقع، صحیح و کامل در تمام اوراق پرونده از جمله اوراق اختصاصی اعمال جراحی برای بیمارانی که نیاز به عمل جراحی داشته اند، تکمیل گردد. روش پژوهش: این پژوهش به صورت مقطعی، به منظور مقایسه وضعیت تکمیل اوراق اختصاصی اعمال جراحی بیمارستانهای امام خمینی و شهید مطهری که از بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه هستند در سال 1382 انجام گردید. در این مطالعه اوراق اختصاصی جراحی 200 پرونده در هر بیمارستان (جمعا 400 پرونده) بررسی شد. داده ها پس از ورود به نرم افزار SPSS با استفاده از آزمونهای مجذور کای و تی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: در بیمارستانهای ارومیه درصد ایتم های تکمیل شده در برگ مراقبت قبل ا زعمل جراحی، برگ بیهوشی، برگ شرح عمل جراحی و برگ مراقبت بعد از عمل جراحی به ترتیب 66 ، 42 ، 79 و 65 درصد بود. بطورکلی وضعیت تکمیل اوراق اختصاصی اعمال جراحی در بیمارستان امام خمینی کاملتر از بیمارستان مطهری بوده است (69 درصد در مقابل 51 درصد) بحث ونتیجه گیری: درصد پایین تکمیل اوراق در بیمارستانهای تحت بررسی، ضرورت استفاده از سیستمهای پرونده الکترونیکی، به کارگیری تحصیلکرده های مدارک پزشکی، تشویق پرسنل کارامد در جهت ثبت کامل اطلاعات در پرونده ها و تشکیل کارگاههای آموزشی برای آشنایی و توجیه بیشتر پرسنل را نشان می دهد.

سرطان پستان شایعتیرین سرطان زنان است و دومین علت مرگ ناشی از سرطان در اکثر کشورهای دنیا محسوب می شود. بر اساس مطالعات موجود ، روشهای تشخیص زود رس سرطان پستان ، مرگ و میر ناشی از بیماری را کاهش می دهد. بدین لحاظ این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش غربالگری سرطان پستان بر آگاهی و اعتقاد دانشجویان مقطع کارشناسی ساکن خوابگاه های فاطمیه کوی دانشگاه تهران با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی ، صورت پذیرفت...

مقدمه: در هزاره جدید، مردم با چالش های جدی در مراقبت بهداشتی از جمله روند رو به رشد بیماری های غیرواگیر مواجه هستند. از میان بیماریهای غیرواگیر، بیماری های قلب و عروق، سرطان و دیابت به ترتیب سهم بیشتری را به خود اختصاص داده اند. از آنجا که بیماری سرطان در سنین بالا رخ می دهد باتوجه به جوان بودن جمعیت کشورمان و همچنین افزایش امید به زندگی انتظار می رود که میزان بروز این بیماری در سالهای آینده به سرعت افزایش یابد. در دهه گذشته در کشورمان به رغم تحولات مثبت در بسیاری از زمینه های بهداشت و درمان به مقوله ثبت سرطان بر پایه استانداردهای بین المللی کمتر توجه شده است. تحقیقات موثر کاربردی به ویژه در زمینه علت شناسی تحقق اهداف پیشگیری برنامه های غربالگری در نظام بهداشت و درمان کشور و ارزیابی میزان کارایی استراتژی های مربوط به آنها وقتی میسر است که نظام ملی ثبت سرطان ایجاد و داده های آن کامل و بهنگام جمع آوری گردد. این پژوهش به منظور مطالعه تطبیقی نظام ملی ثبت سرطان انگلیس، دانمارک، مالزی و ایران و ارائه الگوی مناسب برای ایران در سال 1382 به صورت مقطعی – مقایسه ای انجام گرفت. روش پژوهش: در این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه ای، اینترنت، مشاوره با متخصصان داخل و خارج کشور نظام ملی ثبت سرطان انگلستان، دانمارک و مالزی مورد ارزیابی قرار گرفت و باتوجه به شرایط اقتصادی، فرهنگی و جغرافیایی کشور الگویی برای نظام ملی ثبت سرطان کشورمان پیشنهاد گردید. این الگو با روش دلفی طی سه مرحله آزمون شد. برای هر مرحله پرسشنامه ای ساخته شد. نهایتا پس از تجزیه و تحلیل الگوی نهایی ارائه گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که به منظور بهینه سازی ثبت سرطان در کشور و کاهش هزینه ها، می بایست درساختار عناصر اطلاعاتی معیار ثبت فرایند گردآوری داده ها سیستم طبقه بندی و همچنین کنترل کیفیت داده ها در نظام فعلی ثبت سرطان کشور تجدیدنظر به عمل آید. نتایج مقایسه محورهای نظام ملی ثبت سرطان کشورهای منتخب در شش جدول و الگوی پیشنهادی اولیه و نهایی در دو دیاگرام نشان داده شده است. بحث ونتیجه گیری: مقایسه عناصر اطلاعاتی نظام ملی ثبت سرطان کشور با کشورهای تحت بررسی نشان داد که عناصر اطلاعاتی که در حال حاضر جمع آوری می شود نه تنها نیازهای ملی را برآورد نمی کند، بلکه با توصیه های موسسات بین المللی تحقیقات سرطان شناسی نیز مطابقت ندارد. در این پژوهش با بررسی های انجام شده مجموعه داده های ضروری نظام ملی ثبت سرطان که بتواند نیازهای ملی و بین المللی را برآورده سازد توصیه شده است. امید است با ساختار پیشنهادی، در آینده نزدیک شاهد یک فرایند کارامد در گردآوری داده ها باشیم.

"مقدمه: تاثیر زیاد مرگ و میرهای ناشی از سوانح و تصادفات رانندگی روی شاخص های مرگ و میر به خصوص امید به زندگی در بدو تولد و اقتصاد کشور و عدم توجه به این مرگ و میرها، لزوم توجه به آثار این مرگ و میرها ضروی است. روش بررسی: نوع تحقیق کاربردی و مطالعه حاضر توصیفی مقطعی، جامعه مورد مطالعه شامل 21873 فوت شدگان سوانح رانندگی در سال 81، منبع اطلاعات سازمان پزشکی قانونی کشور و دفتر اقتصاد کلان سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات چک لیست و روش جمع آوری و تحلیل اطلاعات به کمک دو مدل سرمایه انسانی و فراگیر بوده است. نوع تحلیل نظری توصیفی است. یافته ها: مطالعات نشان داد که 29 درصد کل مرگ و میرها در کشور ناشی از سوانح و حوادث رانندگی بوده است، که 3/81 درصد از آنها مرد و 7/18 درصد را زنان تشکیل داده بودند. محاسبات نشان داد که این مرگ و میرها 12580 میلیارد ریال برای کشور بار اقتصادی داشته است. نتیجه گیری: از آنجا که میزان مرگ و میر و علل آن با مسائل اقتصادی ارتباط دارد و تاثیر این حوادث بر سالهای عمر از دست رفته کشور برابر با 4/1 درصد تولید ناخالص ملی کشور بوده بنابراین بررسی و ریشه یابی و ارائه راهکارهایی به منظور کاهش آن، حائز اهمیت می باشد."

"مقدمه: هدف از این پژوهش بررسی رفتار اطلاع یابی سه گروه استادان، دستیاران و کارورزان شاغل در بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اهواز در جستجوی اطلاعات مورد نیازشان می باشد. روش بررسی: روش تحقیق در این پژوهش، پیمایشی و از نوع توصیفی تحلیلی است. شیوه ی گرد آوری اطلاعات از طریق توزیع پرسشنامه ای بود، به طوری که الگوی آن از کتاب «روشهای پژوهش در کتابداری و اطلاع رسانی» از کریشان کومار (198،1374) با تغییراتی مانند کاستن و افزودن برخی سوالات تهیه و تنظیم گردید. بافته ها: با توجه به انکه 75 درصد افراد جامعه آماری مرد هستند، نتایج بدست آمده نشان داد در ابتدا هر سه گروه جهت همگامی با پیشرفتهای تازه های پزشکی از مجاری غیر رسمی کسب اطلاعات می کند و سپس از راههای رسمی کسب اطلاعات، سود می جویند. استادان به منظور دستیابی به منابع مختلف اطلاعاتی و همگامی با تازه های پزشکی، ابتدا به مجلات پزشکی مراجعه نموده، سپس از کتابها و تک نگاشتها استفاده می کنند در صورتی که دستیاران و کارورزان ابتدا کتابها و تک نگاشتها و سپس مجلات پزشکی را مورد مطالعه قرار می دهند. مشکلات فردی در بازیابی اطلاعات جهت همگامی با پیشرفت های تازه پزشکی برای هر سه گروه، کمبود وقت و عدم آشنایی با شیوه های بهره گیری از منابع اطلاعاتی می باشد. از نظر مشکلات غیر فردی (سازمانی) در مورد استادان، نخست عدم غنای مجموعه کتابخانه و سپس روز آمد نبودن مجموعه مشاهده گردید. در مورد دستیاران و کارورزان به ترتیب، روز آمد نبودن مجموعه و سپس غنی نبودن مجموعه مورد توجه بود. نتیجه گیری: قابل ذکر است نتایج حاصل از پژوهشهای انجام شده در این زمینه در مورد استفاده از مجاری رسمی و غیررسمی کسب اطلاعات با نتایج برخی پژوهش ها مانند سامانیان (1378) هماهنگ بوده ولی با نتایج برخی پژوهش ها مانند Fried Lander و Kough در سال 1973 و Perm smith مغایرت دارد. همچنین نتایج به دست آمده در این پژوهش در خصوص منابع مختلف کسب اطلاعات با نتایج حاصل از تحقیق Osiobe در سال 1984 سازگار است. "

"مقدمه: بیمارستان به عنوان مهمترین مراکز ارائه دهنده خدمات بهداشتی از گذشته همواره مورد توجه و عنایت خاصی قرار داشته است. به دنبال رشد سریع و روزافزون علوم و تکنولوژی به ویژه در علوم پزشکی و پیراپزشکی نیاز مبرم به ارتقای سطح کیفیت خدمات بهداشتی درمانی بیش از هر زمان دیگری احساس می شود. بدین منظور برنامه ریزی و سرمایه گذاری در مراکز بهداشتی درمانی از جمله بیمارستانها امری است که نیاز به فعالیتهای وسیع و گسترده ای دارد. در این راستا یکی از واحدهای مهم بیمارستانی که باید به سازماندهی و مدیریت آن توجه شود واحد پذیرش می باشد. این واحد از جایگاه ویژه ای در بیمارستانها برخوردار بوده و از نقطه نظر ارزشیابی بیمارستان مهمترین بخش آن را تشکیل می دهد. روش بررسی: در این پژوهش واحد پذیرش در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز در سال 1380 با روش توصیفی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه پژوهش شامل 9 واحد پذیرش بستری و 6 واحد پذیرش سرپایی (درمانگاه، اورژانس) بوده است. داده های پژوهشی از طریق مصاحبه با مسئولین واحدهای پذیرش و با استفاده از پرسشنامه و چک لیست که در ارتباط با اهداف پژوهش و توسط پژوهشگر تدوین شد، جمع آوری گردید. یافته ها: نتایج کلی این پژوهش نشان می دهد که واحدهای تحت مطالعه به ویژه واحد پذیرش سرپایی اورژانس با کمبود نیروی انسانی تحصیل کرده مواجه بوده است. واحدهای پذیرش بستری و اورژانس مورد مطالعه از تجهیزات و امکانات مناسب برخوردار نبوده اند. اکثر واحدهای پذیرش بستری،برخی از وظایف کلی این واحد را که جزء عملکردهای اصلی واحد مربوطه بوده است، انجام نمی دادند. در ضمن واحد پذیرش صرفاً در روند بستری شدن بیماران نقش داشته و هیچ گونه وظیفه ای در روند ترخیص و انتقال بیماران بر عهده نداشته است. نتیجه گیری: مجموعه یافته های این پژوهش تاکید بر اصلاح نظام پذیرش بیماران در بیمارستان و ایجاد یک واحد پذیرش براساس الگوهای استاندارد مشخص از نظر فیزیکی و محل استقرار، نیروی انسانی، تسریع و تسهیل در پذیرش بیمارانی که جهت دریافت خدمات تخصصی به بیمارستان ارجاع داده می شوند، دارد."

مقدمه: حوادث شغلی و مرگ و میر ناشی از آن بیشتر در میان سالی رخ می دهد. انسان در چرخه تولید نقش و جایگاه مهمی دارد و نمی توان او را مانند سایر مواد تولیدی مصرف شدنی دانست. از این رو کاهش حوادث در زنجیره تولید یکی از تلاش های مستمر بشر بوده است. هدف این پژوهش مطالعه هزینه انسانی در جامعه بیمه شدگان فوت شده استان تهران در اثر حوادث شغلی است. روش پژوهش: این مطالعه در سال 1382 با استفاده از اطلاعات سسالهای 1378 تا 1380 انجام گرفت. جامعه پژوهش تمام بیمه شدگان فوت شده در استان تهران بر اثر حادثه شغلی بوده است. داده های مورد نیاز براساس چک لیستی از واحدهای مختلف در سازمان تامین اجتماعی جمع آوری گردید. این داده ها با استفاد از بسته نرم افزاری ویژه ای که به همین منظور طراحی و تهیه شده بود و بسته نرم افزاری Excell به طور همزمان استفاده شد و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در سه سال مورد بررسی 8/19 درصد (7464 مورد) از حوادث شغلی بیمه شدگان تامین اجتماعی در استان تهران رخ داده که 1/3 درصد آنها (231 مورد) منجر به فوت شده است. حوادث شغلی منجر به فوت در استان تهران بیشاز 7552 سال زندگی و 3656 سال مشارکت اقتصادی را از بین برده و هزینه انسانی آن بیش از 777 میلیارد ریال بوده است. سرانه هزینه انسانی برای هر فوت 3/3 میلیارد ریال برآورد گردید. براساس تحلیل داده ها مشخص گردید مجموع هزینه انسانی حوادث شغلی منجر به فوت (سالانه) حدود 03/0 درصد کل تولید ناخالص داخلی بوده است. بحث نتیجه گیری: باتوجه به این که حوادث شغلی هزینه های زیادی برای جامعه و شخص حادثه دیده دربردارد لازم است مسئولان و تصمیم گیرندگان نسبت به شناسایی عوامل موثر در کاهش حوادث شغلی و افزایش ضریب ایمنی محیط های کاری اهتمام بیشتری بورزند.

"مقدمه: رعایت اصول بهداشتی در بیمارستانها منجر به افزاش اثر بخشی، کارایی و در نهایت بهره وری آنها می گردد. هر گونه مسامحه در این زمینه ممکن است خطرات و آسیبهای غیر قابل جبرانی برای بیماران، کارکنان و... ایجاد کند.این پژوهش با هدف بررسی وضعیت بهداشتی بیمارستانهای دانشگاهی شهر اصفهان در سال 1382 انجام شده است. روش بررسی: برای انجام این پژوهش توصیفی، مقطعی و بنیادی کاربردی از پرسشنامه خود ساخته ای استفاده شده است. پرسشنامه ی مذکور دارای 2 قسمت می باشد. قسمت اول مربوط به اطلاعات دموگرافیک بیمارستانها (7 سؤال) و قسمت دوم مربوط به سؤالات بهداشتی (201 سؤال) کلیه بخش های درمانی، تشخیصی، اداری – مالی و پشتیبانی بیمارستان می باشد که پس از سنجش روایی و پایایی در 11 بیمارستان دانشگاهی شهر اصفهان تکمیل گردید. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفته است. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS11 مورد پردازش قرار گرفت. یافته ها: بنابر نتایج به دست آمده میانگین امتیاز وضعیت بهداشت بیمارستانهای دانشگاهی شهر اصفهان به ترتیب 29/þ 04/3 (متوسط) از 5 امتیاز می باشد. وضعیت بهداشتی در 1 بیمارستان (1/9 درصد) در حد ضعیف، 9 بیمارستان (8/81 درصد) در حد متوسط و در یک بیمارستان (1/9 درصد) در حد خوب ارزیابی شده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، وضعیت بهداشت بیمارستانهای دانشگاهی شهر اصفهان در حد متوسط ارزیابی شده است. بنابراین به منظور افزایش بهره وری بیمارستانهای دانشگاهی شهر اصفهان رعایت اصول بهداشتی باید مورد توجه جدی مدیران این مراکز قرار گیرد. "

"مقدمه: وجود اطلاعات مرگ و میر صحیح، دقیق، به روز و کافی بمنظور برنامه ریزیها، تعیین الویتها، توزیع امکانات، تخصیص بودجه و ارائه عادلانه خدمات بهداشتی درمانی در سطح جامعه امری ضروری است. رضوی در این مورد می گوید: اساس داده های مربوط به مرگ و میر، گواهی فوت است. نارسائیهای موجود در شیوه ی تکمیل گواهیهای فوت اکثر برنامه های بهداشتی را زیر سؤال می برد. در این مطالعه روشها و قوانین مربوط به ثبت، تکمیل، صدور و جمع آوری گواهیهای فوت در استان اصفهان در سال 1381شناخته شده و برای گواهیهای فوت و اطلاعات مرگ و میر الگوی مناسب ارائه گردیده است. نتایج: نتایج این پژوهش نشان داد که محلی برای ثبت فرم استانداردگواهی فوت در سطح استان اصفهان وجود ندارد. همچنین گواهی فوت به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات مرگ و میر، صادر و تکمیل نمی شود. پزشکان گواهی فوت را در مطب خود روی سرنسخه ها و با ذوق و دیکته ی دلخواه صادر می کنند.پزشکی قانونی بر روی جواز دفن و پزشکان در بیمارستانها نیز بر روی فرمهای غیر استاندارد گواهی فوت را ثبت و صادر می نمایند. در نتیجه اطلاعات هویتی و علت مرگ و میرها بطور صحیح، دقیق، کافی و به موقع جمع آوری نشده و وقوع بسیاری از مرگها به اطلاع مراکز مربوط چون ثبت احوال، مرکز بهداشت، معاونت درمان و مراکز آمار و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی نرسیده است و به دنبال آن برای بیماریهای منجر به مرگ اقدامات پیشگیرانه ای صورت نمی گیرد. بحث: فرهمند در این مورد می گوید: یکی از راههای اساسی ارتقای صحت آمارهای میرایی با توجه به نقش و اهمیت آن در نظام اطلاعات بهداشتی و درمانی، برنامه ریزی صحیح و نظارت بر عملکرد پزشکانی است که این گواهیها را تکمیل می نمایند. لذا با توجه به یافته های پژوهشهای گذشته و فعلی انجام اقدامات سریع و به موقع سازمانهای ذکر شده در تائید و تصویب فررم استاندارد گواهی فوت در استان و فرم گزارش واقعه فوت و سپس چاپ و توزیع فرم مذکور در بین پزشکان دارای مطب، بمارستانها، زایشگاهها، درمانگاهها و خانه های بهداشت امری ضروری است. بر این اساس جمع آوری فرمها و اطلاعات بموقع با همیاری سازمانهای ذی ربط همراه با آموزش همگانی صادر کنندگان گواهیهای فوت امری بسیار حائز اهمیت است. "