رضاعلی نوروزی

رضاعلی نوروزی

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان 
پست الکترونیکی: nowrozi.r@gmail.com

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۱۳ مورد از کل ۱۱۳ مورد.
۱۰۱.

واکاوی الگوی اخلاق و سلوک مربی در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال هجدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۳ 99 - 117
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۲۲۱
هدف از پژوهش حاضر، واکاوی الگوی اخلاق و سلوک مربی در قرآن بوده است. بدین منظور، آن دسته از آیات قرآن که در آن ها یک موقعیت تربیتی وجود داشت، مورد واکاوی قرار گرفت؛ ضمناً برای درک صحیح تر مفاهیم قرآنی و سیاق آن ها، به تفاسیر المیزان و فی ظلال القرآن نیز رجوع شد. در پژوهش حاضر، با بهره گیری از روش تحلیل مضمون، ابتدا ۲0 مضمون اصلی اخلاق و سلوک مربی مرتبط با مبادی سه گانه فرایندمحور رشد اخلاقی فراگیر یعنی «شناختی، گرایشی، اراده و عمل» استخراج شد. در گام بعدی، مضمون های اصلی به دست آمده در قالب سه مضمون سازمان دهنده و یک مضمون فراگیر دسته بندی گردید و درنهایت، شبکه مضامین و الگوی آن ها تدوین شد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که مضمون های استنتاج شده محور شناختی در مؤلفه های «کلام روشن و ابهام زدا برای روشنگری فراگیر» و «تبیین غایت های حقیقی»، محور گرایشی در مؤلفه های «تبیین مقاصد و مطامع غیردنیوی مربی»، «همسانی مربی با فراگیر» و «دعوت توام با رأفت از جانب مربی» و محور اراده و عمل در مؤلفه های «پیش قدمی مربی در عمل» و «اجتناب از اجبار و اکتفا به تذکر» دارای بیشترین فراوانی بودند و لذا در شمار مهم ترین مؤلفه ها محسوب می شوند.
۱۰۲.

عدالت اجتماعی مبتنی برعقلانیت عملی از دیدگاه علامه طباطبایی (ره)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال ۱۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 30 - 59

کلیدواژه‌ها: مبانی عدالت اجتماعی عقل عملی ادراکات اعتباری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۱۸۶
هدف پژوهش حاضر استنتاج مبانی عدالت اجتماعی بر مبنای عقلانیت عملی از منظر علامه طباطبایی است. این پژوهش از نوع تحقیقات کیفی است که از روش استنتاج عملی فرانکنا برای تبیین بهره برده است. به همین منظور ابتدا مباحث مربوط به عقلانیت عملی در آثار علامه طباطبایی بررسی و سپس مبانی عدالت اجتماعی در دو دسته مبانی پیشا اجتماع و پسا اجتماع استنتاج گردید. مبانی پیشا اجتماع شامل: استخدام عالم هستی بر اساس قوانین حاکم بر آن و استخدام همنوعان با خدمت رسانی و خدمت گیری عادلانه، اعتبار حسن عدالت اجتماعی بر مبنای علوم عقلی در مجرای فطرت سلیم، عدالت اعتقادی با ایمان آوردن به حق و التزام عملی و عدالت فردی با کسب اخلاق فاضله از طریق تلقین علمی و تکرار عملی است. مبانی پسا اجتماع شامل: عدالت اجتماعی با قرارگیری هر یک از اعضای جامعه در جایگاه مناسب و برخورداری از حقوق برابر، عدالت سیاسی به معنای مشارکت اعضای جامعه در تأسیس حکومت، تعیین مسئولان و امر قانون گذاری در حیطه ضوابط الهی، ملکیت با تصرف مشروع انسان در ممالکش، عدالت اقتصادی با رشد و توسعه مال در دسترس به نحو احسن مطابق با احکام اسلام و مصالح جمعی و حقوق اجتماع با تشکیل خانواده برای قوام نسل است.
۱۰۳.

تحلیلی بر رویکردهای تربیتی محبت از دیدگاه امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 293 - 317
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۵۲
محبت، تحت قوای نفسانی به صورت های مختلفی بروز می کند و اعمال و رفتار آدمی از آن تأثیر و تأثر می پذیرند. لذا در این پژوهش سعی شده است که با روش تحلیل محتوای کیفی، پس از بیان نحوه بروز محبت ذیل قوای نفسانی بر مبنای اندیشه امام خمینی (ره) ، به طور جداگانه سه رویکرد تربیتی افراطی، تفریطی و اعتدالی معرفی و تحلیل شوند. یافته ها نشان می دهد که محبت ذیل قوه شهویه در رویکرد افراطی و تفریطی به ترتیب موجب زنا و رهبانیت گشته و در رویکرد اعتدالی به صورت محبت بین همسران، و والدین و فرزندان در کانون خانواده بروز می کند. محبت ذیل قوه غضبیه به صورت افراطی دوستی با دشمن و به حالت تفریطی طرد منحرفان و خطاکاران را در پی خواهد داشت و تنها در رویکرد اعتدالی به صورت معقول «اشداء علی الکفار و رحماء بینهم» در جامعه ظاهر می گردد و در نهایت محبت ذیل قوه وهمیه به صورت افراطی و تفریطی سبب حب و ترک دنیا شده و در رویکرد اعتدالی حب خداوند در قلب مخلوق بروز و ظهور می یابد.
۱۰۴.

واکاوی روحیه ی پژوهشگری در کتاب تفکر و سواد رسانه ای پایه ی دهم دوره ی آموزش متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره ۱۹ پاییز ۱۴۰۲شماره ۳ 27 - 43

کلیدواژه‌ها: پایه دهم تفکر و سواد رسانه ای دوره متوسطه روحیه پژوهشگری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۴۱
امروزه جهان با تغییرات روزافزون و گسترده به افرادی نیازمند است که با دانش و توانایی های پژوهشی پاسخگوی نیازهای خود باشند. از این رو هدف این پژوهش بررسی مؤلفه های روحیه پژوهشگری در کتاب تفکر و سواد رسانه ای پایه دهم دوره آموزش متوسطه می باشد. این پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. منبع مورد تحلیل این پژوهش یک جلد کتاب درسی دوره متوسطه در سال تحصیلی 1401-1400 و ابزار پژوهش فرم تحلیل محتوا با توجه به مؤلفه های روحیه پژوهشگری می باشد. به این صورت که پس از مشخص کردن واحد تحلیل و مؤلفه های مورد نظر از آمار توصیفی و استنباطی به منظور تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. با توجه به نتیجه به دست آمده می توان بیان نمود که ضریب درگیری کتاب تفکر و سواد رسانه ای از منظر مؤلفه های روحیه پژوهشگری به صورت فعال و پویا می باشد. همچنین نتیجه حاصل از مجذور خی نشان داد که بین مؤلفه های روحیه پژوهشگری در کتاب یادشده تفاوت معناداری وجود ندارد. افزون بر این، مؤلفه پرسشگری با 50/7 درصد، بیشترین فراوانی و مؤلفه استقلال رأی با 09/3 درصد، کم ترین فراوانی را در مؤلفه های روحیه پژوهشگری به خود اختصاص داده اند؛ لذا پیشنهاد می شود ضمن بازنگری محتوای این کتاب به مؤلفه های استقلال رأی، ابراز وجود و خلاقیت توجه بیشتری شود.
۱۰۵.

بررسی عوامل رسانه ای مؤثر بر افزایش خیانت اینترنتی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فناوری و دانش پژوهی در تعلیم و تربیت دوره ۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۸ 63 - 74

کلیدواژه‌ها: خیانت خیانت اینترنتی رسانه خانواده فضای مجازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۳۰
هدف از این پژوهش بررسی و تبیین عوامل رسانه ای اثرگذار بر وقوع خیانت آنلاین در ایران است. پژوهش از نوع کیفی است که از روش توصیفی تحلیلی بهره برده است. بدین جهت مفاهیم کلیدی شامل خیانت، خیانت اینترنتی و رسانه، طبق پیشینه ی پژوهش های گذشته که قرابت بیشتری با موضوع داشتند تعریف و سپس هشت عامل به عنوان عوامل رسانه ای که تأثیرگذاری بیشتری نسبت به سایرین داشته اند شناسایی شدند و به تشریح و توصیف آنها پرداخته شد. عوامل رسانه ای اثرگذار بر خیانت مجازی به دو عامل اصلی متنهی می شوند که هر کدام از این دو عامل به چهار زیر عامل مبدل می گردند: 1- عوامل زمینه ساز رسانه ای که اعتیاد، عدم احراز هویت واقعی، دسترسی آسان و هزینه ی کم را شامل می شود و 2- عوامل تضعیف گر رسانه ای که شامل ترویج بی دینی، تغییر سبک زندگی، تخریب حریم خصوصی و جهانی شدن است. نتایج نشان داد که رسانه ها و شبکه های مجازی با گام های آرام و آهسته، تدریجاً پایبندی کاربران و مخاطبان خویش به ارزش ها و  هنجارهای پذیرفته شده در فرهنگ و در نتیجه امنیت کانون گرم خانواده را متزلزل می سازند. همچنین رسانه های اجتماعی که جهانی سازی را ترویج می کنند،  بر سبک زندگی و الگوی بومی و  نگرش و اعتقادات مذهبی خانواده تأثیر منفی دارد و با عادی انگاری روابط فرازناشویی، زمینه ساز وقوع خیانت آنلاین در وهله ی اول و خیانت زناشویی در وهله ی نهایی می شوند. بنابراین پیشنهاد می شود با توجه به ناآشنا بودن و تازگی مفهوم خیانت آنلاین برای تعداد زیادی از افراد جامعه به خصوص جوانان، آگاهی بخشی بیشتری در رابطه با آن با روش ها و ابزارهای متفاوت و شایسته توسط مراجع فرهنگی، اجتماعی و آموزشی انجام پذیرد.
۱۰۶.

تعالی تجربه های عقلانی بر مبنای دیدگاه زیبایی شناختی افلوطین و دلالتهای تربیتی آن در تعلیم و تربیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تربیتی بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۴ ۱۵-۱

کلیدواژه‌ها: تجربه زیبایی تربیت عقلانی افلوطین انگیزش تجربه متعالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۲۸
هدف این پژوهش تبیین وتحلیل تجارب عقلانی از دیدگاه افلوطین بر مبنای ادراک زیبایی به منظور تعالی بخشی به تجارب عقلانی فراگیران است. روش پژوهش توصیفی –تحلیلی و استنتاج ی اس ت و با بهره گیری ازالگوی فرانکنا انجام پذیرفت. نتایج نشان دادکه نفس به عنوان یک اقنوم، زیبایی را به صورت تجربه های خودشناسی، تخیل، نیک خواهی و معرفت می شناسد و با کسب تجارب زیبایی شناسی زمینه تعالی خود و تاثیرگذاری بر دیگران را فراهم می آورد. تجربه زیباشناسی دارای نقش تعالی بخشی در فعالیت های عقلانی می باشد و عناصر زیبایی شناسی می توانند فعالیت عقلانی را به تجربه زیباشناسی تبدیل و آن را متعالی نماید. تجربه زیباشناسی به عنوان یک شایستگی پایه، امری فراگیر، و محدود به حیطه وفعالیت خاصی نیست و دلالت هایی برای اهداف، محتوا و روش های یاددهی و یادگیری درسطح مربیان ومتربیان وبرنامه درسی دارد. هدف غایی تعالی تجارب عقلانی افلوطین یگانگی با واحد نخستین و منشاء زیبایی و زیبایی های معق ول می باشد. اهداف واسطی موثر در دست یابی به تجارب زیباشناسی عبارتند از: خودیابی، مشاهده بصری، تخیل و سکناگزینی معقولانه نفس و بصیرت درونی می باشد. این اهداف مناسب ومتناظر با مولفه های تجارب عقلانی تعالی گرا شامل: اصالت، شهود عقلی، تحول درونی، پویایی وتعمق، شوق انگیزی وشکوه مندی می باشد. . کلید واژه: تجربه زیبایی، تربیت عقلانی، افلوطین، انگیزش، تجربه متعالی
۱۰۷.

تحلیلی بر موانع تربیت عقلانی بر پایه نظریه کنش ارتباطی هابرماس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 5 - 26

کلیدواژه‌ها: کنش ارتباطی تربیت عقلانی موانع تربیتی زیست جهان عقلانیت ارتباطی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۳۲
هدف اصلی این پژوهش تبیین ابعاد اصلی عقلانیت ارتباطی هابرماس و بررسی موانع تربیت عقلانی مبتنی بر این نظریه است. این موانع در چهار سطح 1. کاربست 2. «نوع کنش» 3. کارکردهای مترتب با عقلانیت ارتباطی و 4. موانع موجود در سطح پایه یا زیست جهان تبیین شده اند. برای پاسخ به سوالات پژوهش از روش توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. یافته ها نشان دادند موانع موجود در بسط و برقراری تربیت عقلانی مبتنی بر دیدگاه هابرماس را می توان در سطوح چهارگانه ی باورها، رفتارها، کنش ها و ارزش ها دسته بندی کرد. بنابراین تأکید افراطی بر نسبیت معرفت و حقیقت، تأکید بر بازتولید رفتارهای مخدوش کننده عقلانیت ارتباطی و اشاعه کنش های ضد مفاهمه مهم ترین موانع هستند. این موانع نیز بر اثر فقدان مهارت های گفت وگویی، فقدان زمینه مشترک در ارتباط مبنی بر رابطه بین الاذهانی، اعمال باورهای سلطه جویانه، شدت و قوت بیشتری می گیرند. از سوی دیگر تلاش در برقراری مناسبات برابر و تأکید بر موجه سازی و صدق اطلاعات، پرهیز از مستعمره ساختن زیست جهان ارتباطی افراد، تأکید بر اشتراک آزادانه باورها و احساسات نیز ازجمله عواملی هستند که موانع ذکرشده را تعدیل می سازند.
۱۰۸.

تربیت اخلاقی و عقلانی مبنی براندیشه های آرام بخش رواقیون

نویسنده:
منبع: برندآفرین دوره ۴ دی ۱۴۰۲ شماره ۴۶

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی تربیت عقلانی رواقیون رضایت مندی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۲
رواقیون برای اثبات مبانی واصول اخلاقی وعقلانی خود ازفلسفه منطق وطبیعیات بهره گرفتند. آنها عقیده داشتند طبیعت هرچیزی دراین است که از ساختارها والگوهای رفتاری که طبیعت جهان یا خالقش در وجود او قرارداده پیروی کنند. در نظر آنها پیروی از طبیعت به معنای پیروی از بخش عقلانی وجود است که با روح و جان عقلانی طبیعت همخوانی دارد به این ترتیب موجب زندگی آرام و رضایت بخش خواهد شد.مقاله حاضر درصدد است تا با رهیافت مضمون گرا این فرضیه را به آزمون بگذارد که ترتیب اخلاقی و عقلانی رواقیون از طریق اصول اساسی و بنیانی رواقی گری شامل ادراک و دریافت، کنش و عمل ، خواست و اراده در حیطه عقل عملی، اصل تعقل، اصل آمادگی، اصل تربیت پذیری راهبردی برای زندگی آرام توام با رضایتمندی و مفهومی مثبت از زندگی ارائه دهد و ضمن تکامل این مفهوم راه حلهای کاربردی برای حل مسئله عدم رضایتمندی ارائه دهد.این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی ازنوع تحلیل اسنادی انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد غایت تربیت اخلاقی وعقلانی ازدیدگاه رواقیون خردورزی توام با عمل است و آگاهی نسبت به این موضوع که جهان توسط لوگوس اداره می شود. همه چیزرنگ الوهیت دارد و همه اشیا توسط خدای نیک خواه و عقلانی نظم داده می شود.
۱۰۹.

شناسایی و تبیین مؤلّفه های موانع تربیت عقلانی از دیدگاه ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت سینوی سال ۲۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۰ 115 - 136

کلیدواژه‌ها: ابن سینا تربیت عقلانی موانع شناختی موانع عملی موانع نگرشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۲
تربیت عقلانی پرورش نیروی عقل است. عقل در قدرت استدلال و تجزیه و تحلیل و ترکیب امور در نظام تعلیم وتربیت نقش مهمی ایفا می کند؛ ازاین رو هدف مقاله حاضر، شناسایی و تبیین مؤلّفه های موانع تربیت عقلانی ازمنظر ابن سینا و بیان راهکارهای تربیتی در مواجهه با آن ها برای بهره گیری در نظام تعلیم وتربیت است. روش پژوهش، روش کیفی است که به شیوه تحلیل داد ه ها از مدل کلایزی بهره گرفته است. جامعه تحلیل، مجموعه کتاب ها و شرح ها و مقالات نگاشته شده درزمینه آراء ابن سینا است. به اعتقاد ابن سینا تربیت عقلانی، به معنای پرورش قوه عقلانی جهت رسیدن به قرب الهی است که با شناخت موانع و عبور از آن ها می توان عقل متربی را بالنده کرد. یافته های مقاله در بخش موانع در سه محور شناختی و نگرشی و مهارتی شناسایی شد. در محور شناختی مؤلّفه های وهم، ستیزه جویی با حقیقت، اختلال در حواس، طغیان های نفسانی، در محور نگرشی مؤلّفه های عدم تمایز میان خوبی ها و بدی ها (فضائل و رذائل)، خشم و غضب، عدم خلوص نیت، وابستگی به امور دنیوی، و در محور عملی مؤلّفه های سرکشی دربرابر فرامین الهی، تحریکات شیطانی، افزون خواهی (حرص)، شهوت رانی بررسی شد و به همراه شرح هر مؤلفه به تبیین راهکارهای جدید تربیتی در مواجهه با موانع تربیت عقلانی پرداخته شد.
۱۱۰.

غایت شناسی تربیت عقلانی در رویکرد فیض محور افلوطین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره ۲۰ بهار ۱۴۰۳شماره ۱ 61 - 78

کلیدواژه‌ها: فیض محوری غایت شناسی افلوطین تربیت عقلانی تعالی نفس معنویت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۹۵
مقوله تربیت عقلانی از موضوعات مهم در عرصه تعلیم و تربیت است، هدف این پژوهش تحلیل مفهوم حیات عقلی و ویژگی های آن در رویکرد عقلانی فیض محور افلوطین است که به منظور تدوین هدف های تربیت عقلانی و جهت گیری معنوی در فراگیران از منظر افلوطین انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی و روش تحقیق آن روش توصیفی، تحلیل مفهومی است و با استفاده از قیاس عملی فرانکنا انجام شده است. بر اساس نتایج این پژوهش، غایت اصلی تربیت عقلانی یگانگی عقلانی نفس با واحد نخستین از طریق دستیابی نفس انسانی به حیات معقول وکسب تجربه های معنوی است و اهداف واسطی نیل به آن عبارتند از مراقبه و فضیلت نفس،که ناظر به قدسی بودن و اعتدال امر معنوی و پرورش قابلیت خودشناسی و تعقل ورزی، که ناظر به اصالت و   باطنی بودن امر معنوی وپرورش عشق ورزی و تخیل که ناظر  به جذبه زیبایی و پویایی امر معنوی می باشد و در نهایت قابلیت خیرخواهی و وحدت خواهی نفس که ناظر به متعالی بودن و شکوهمندی امر معنوی است. تربیت و تعالی بخشیدن به نفس انسانی ، هدفمندی و معناداری زندگی نتیجه تحقق این اهداف است. حیات عقلانی از منظر افلوطین، زندگی کاملی است که دارای ابعاد شناختی، عملی، ارادی، مهارتی و زیباشناختی می باشد. گزاره بنیادین و هنجاری این تحقیق، کسب حیات معقول نفس انسانی است که تحقق و بهره مندی از آن وابسته به پرورش اهداف واسطی در ابعاد مختلف حیات عقلی در ساحت های شناختی، عملی، عاطفی (نگرشی)، ارادی در فراگیران است.
۱۱۱.

دراسة رؤیة الإمام علي (ع) في التفکير الرعائي و مفاهیِمه (دراسة الحالة: خطب نهج البلاغة)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات حدیثه فی نهج البلاغه السنه ۶ خریف و شتاء ۱۴۰۱ (۱۴۴۳ق) العدد ۳ (المتوالی ۱۱) 153 - 167

کلیدواژه‌ها: الإمام علی (ع) التفکیر الرعائی نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۶۸
نظرًا لأهمیه التفکیر فی تحدید مصیر الإنسان الدنیوی والأخروی، ودعوه الأدیان السماویه، وخاصه الإسلام، إلی التفکیر والتأکید علی التأمل، ترکزت هذه الدراسه على التفکیر الرعائی ومکوناته فی خطب نهج البلاغه. یُعتبر هذا النوع من التفکیر هو أحد أنواع التفکیر الفلسفی الثلاثه التی قام المفکرون المعاصرون بتوسیعها وتطویرها، ومن هنا فإن هدف هذه الدراسه هو فحص التفکیر الرعائی ومکوناته المتمثله فی التفکیر التقدیری، الفعّال، المعیاری والعاطفی فی خطب الإمام علی (ع). طریقه البحث المستخدمه فی هذه الدراسه هی تحلیل المحتوى النوعی بطریقه قائمه على المقارنه، حیث یتم تحدید وتصنیف أمثله المکونات الرعائیه فی خطب نهج البلاغه، ویتم الترکیز على شرح وتوضیح کل منها وفقًا للتواتر الإحصائی والنسبه المئویه. وأظهرت نتائج البحث أنه تم التأکید فی کثیر من الخطب على التفکیر الرعائی وعناصره المرتبطه به، وتشمل بعضها: الحمد والشکر لله، البحث عن الحقیقه، الابتعاد عن الغفله، العداله، الانتباه إلى الآخره، تشجیع الخیر، الالتزام بالعهد، وتَفَوُّقَ أهل البیت. کما أظهرت الدراسه أن الإمام علی (ع) أولى اهتمامًا بمکوِّن التفکیر التقدیری بین مکوِّنات التفکیر الرعائی، وکان مکوِّن التفکیر المعیاری أقل انتشارًا فی خطب نهج البلاغه مقارنه مع المکوِّنات الأخرى. لهذا یمکن أن یکون هذا المصدر الإسلامی الغنی مفیدًا فی تعزیز وتنمیه التفکیر الرعائی بطریقه فعاله ومؤثره.
۱۱۲.

اهداف تربیت عقلانی در اندیشه ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۶۴ 73 - 99

کلیدواژه‌ها: ابن سینا حافظه محوری تربیت عقلانی عقل نظری عقل عملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۵۳
در اندیشه اسلامی، به پرورش جنبه های عقلانی در سازماندهی به نظام فکری و ایدئولوژی انسان اهمیت بسیاری داده شده است. این تحول نیازمند آگاهی از هدف یا اهدافی است که مسیر این تحول را مشخص می کند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی در پی تبیین اهداف تربیت عقلانی بر اساس اندیشه های ابن سینا و تبیین راهکارهای تربیتی در چالشهای پیش رو در نظام تعلیم و تربیت در جهت تحقق اهداف وی است. نتایج مبیین آن است که اهداف تربیت عقلانی از منظر ابن سینا شامل دو بخش هدف غایی و اهداف واسطه ای می باشند. هدف غایی از نظر ابن سینا رسیدن به قرب حق معرفی شد و اهداف واسطه ای شامل تعمیق شناخت، تعامل نفس با عقل فعال ، تحول شناختی، تدبیر در عمل، کسب مهارت اجتماعی و کسب مهارت حرفه ای و شغلی مطرح شدند. همچنین مؤلفه های حافظه محوری شامل ضعف توانمندی های تعقل ، سطحی اندیشی ، کاهش سطح ثبات و معناداربودن یادگیری ، ضعف رشد اخلاقی، ضعف مسئولیت پذیری و وابستگی اقتصادی تببین شدند و به ارائه راهکارهای تربیتی هر یک تا نیل به اهداف تربیت عقلانی از نظرابن سینا پرداخته شد.
۱۱۳.

نقد اصل ابداعی حاکم بر تربیت اخلاقی فایده گرای جان استوارت میل بر اساس قاعده اسلامی لاضرر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۸۴) 690 - 669

کلیدواژه‌ها: میل فایده گرایی تربیت اخلاقی اصل ضرر قاعده لاضرر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۷۲
هدف: هدف از انجام این پژوهش، نقد اصل ضرر حاکم بر تربیت اخلاقی فایده گرای میل بر اساس قاعده اسلامی لاضرر بود. روش: روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی مضمون کاوی بوده است. یافته ها: در دیدگاه میل، بحث از وظیفه قلمرو کارایی اصل ضرر را نشان می داد. تربیت اخلاقی در این دیدگاه بسته به اینکه رفتار فرد به حقوق و آسایش دیگران زیان می زند یا نه، متفاوت بوده و مؤلفه های دخیل در این تربیت، عدالت و تدبیر بودند. بر اساس قاعده لاضرر، دو نقد اساسی به اصل ضرر وارد است: الزامی بودن نهی ضرر مادی و غیر مادی به دیگران در هر دو حوزه تعریف و مصداق و فاقد ضمانت اجرای قوی بودن اصل ضرر در عدم زیان به خود و اصلاح دارندگان رفتارهای ناخوشایند. غفلت اصل ضرر در مورد نخست، باعث ایجاد ناسازواری در تربیت اخلاقی شده؛ به گونه ای که دقیقاً مشخص نیست تربیت اخلاقی چه مفهومی دارد و فقدان دومی، منجر به عدم تحقق کامل تربیت اخلاقی یعنی به مفهومی که حقیقتاً تربیت اخلاقی نامیده می شود، می شود. نتیجه گیری: اگر چه میل، اصل ضرر را در راستای دستیابی به فایده یا اصل بیشترین خوشی تدوین کرده، اما بر اساس دو نقد مذکور می توان گفت که این اصل نمی تواند هدف مذکور را که هدف تربیت اخلاقی نیز است، آنچنان که باید محقق سازد. لذا اصل ضرر میل نیازمند بازنگری های جدّی بر اساس قاعده لاضرر تشخیص داده شد تا بتواند به عنوان اصل حاکم بر تربیت اخلاقی فایده گرا پذیرفته شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان