رویکرد موضوعی

هرمنوتیک یا روش تفسیری، با عمری همپای انسان، همواره در عصر باستان و قرون وسطی، به مدد تفسیر انسان در تحلیل طبیعت و متن آمده است، اما، هرمنوتیک به عنوان روشی علمی برای درک نیت مؤلف یا گوینده، به قرون جدید و به ویژه به عصر روشنگری قرن هجدهم در غرب برمیگردد و پس از آن، به شیوهای مطرح و قابل توجه در تحلیل حوادث در عرصه علوم انسانی تبدیل شد، ولی با وجود ادعای هرمنوتیک مبنی بر تلاش در رفع خلاء حوزههای تحقیقناپذیر علوم انسانی، چندان نتوانسته است عطش علوم انسانی برای راه یافتن به بطن وقایع و تحلیل آن را تأمین نماید، لذا این سؤال مطرح میشود: چرا هرمنوتیک با وجود برخورداری از قدمت تاریخی و بهرهمندی از دادههای علمی طی قرون جدید، نتوانسته ناتوانی روشهای تجربی در تحلیل پدیدههای سیاسی را برطرف نماید؟ این سؤالی است که مقاله حاضر در پی پاسخ به آن است.

۲۵۶۹.

دایرةالمعارف دین

نویسنده: میرچا الیاده مترجم: بهاءالدین خرمشاهی

منبع: فرهنگ ۱۳۶۷ شماره ۲ و ۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین

تعداد بازدید : ۱۸۰۰ تعداد دانلود : ۱۶۸۴

۲۵۷۰.

فردینان دوسوسور

نویسنده: محمد راسخ مهند

منبع: کتاب ماه ادبیات و فلسفه فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۱ شماره ۵۴ و ۵۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۰۰ تعداد دانلود : ۹۱۷

۲۵۷۱.

کثرت گرایی آیزایا برلین و تفاوت آن با نسبی گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن فاضلی غلامحسین توکلی

منبع: غرب شناسی بنیادی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: کثرت گرایی نسبی گرایی مونیسم ارزشی توافق ناپذیری تلفیق ناپذیری ارزشی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی

تعداد بازدید : ۱۸۰۰ تعداد دانلود : ۱۳۴۸

کثرت گرایی ارزشی مدّ نظر برلین، با تأکید بر توافق ناپذیری و تلفیق ناپذیری ارزش ها بر این نکته صحه می گذارد که هیچ گونه معیار و مقولات عام و مشترک وجود ندارد که به کمک آنها بتوان به اولویت بندی ارزش ها در یک نظام منسجم ودر نتیجه ارزشداوری خیرها و غایات پرداخت. از سویی به نظر می رسد نسبی گرایی با ردّ هرگونه عینیت در اخلاق و ارزشها و با تأکید بر عدم وجود معیارهای عام برای مفاهمه و داوری ارزشی، و ردّ مونیسم اخلاقی و تکیه بر تکثر، مرزهای مشترکی با کثرت گرایی پیدا می کند. برلین می کوشد تا میان کثرت گرایی ارزشی خویش با نسبی گرایی تفاوت قائل شود . درنیمه اول این مقاله پلورالیسم ارزشی برلین مطرح شده و در نیمه دوم نشان خواهیم داد که تلاش های برلین برای فاصله گرفتن از نسبی گرایی چندان قرین توفیق نیست.

۲۵۷۲.

تاملی بر آراء ویلیام جیمز در پرتو نقد کتاب روانشناسی دین از دیدگاه ویلیام جیمز

نویسنده: ملیحه صابری نجف آبادی

منبع: عیار سال چهاردهم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۳)

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین

تعداد بازدید : ۱۸۰۰ تعداد دانلود : ۱۰۰۷

۲۵۷۳.

شکاکیت معناشناختی ویتگنشتاین و کواین

نویسنده: علیرضا قائمی نیا

منبع: سروش اندیشه ۱۳۸۲ شماره ۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۰۰ تعداد دانلود : ۹۳۶

۲۵۷۴.

تعریف با حد و مشکلات آن

نویسنده: سید یحیی یثربی

منبع: فلسفه دین ۱۳۸۴ شماره ۲

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه منطق

تعداد بازدید : ۱۷۹۹ تعداد دانلود : ۹۶۶

این مقاله بر آن است تا تعریف با حد و مشک.لات آن را مورد نقد و بررسی قرار دهد. مولف معتقد است تعریف با حد که در منطق و فلسفه از آن سخن به میان می آید مشکلی را حل نمی نماید. از میان فلاسفه اسلامی سهروردی تعریف با حد یعنی تعریف با جنس و فصل را ممکن ندانسته و در نتیجه روش مشائیان را در این باره نادرست می شمارد. او پیشنهاد می کند که در شناخت اشیاء باید از مجموعه ای از لوازم هر چیز که به آن اختصاص دارد بهره برد. نویسنده با نقل اعتراض های تعریف حدی . نکات دیگری را نیز در کاستی های تعریف با حد مطرح می کند. سپس با تایید دیدگاه فارابی موضوع عبور از حد و لوازم آن را پیشنهاد می نماید.

۲۵۷۵.

دریدا و مولوی در برابر فلاسفه

نویسنده: عامر قیطوری حمید طاهری جعفر میرزایی

منبع: فصلنامه حکمت و فلسفه ۱۳۸۶ شماره ۱۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۰۰ تعداد دانلود : ۱۲۱۳

۲۵۷۶.

زن در هستی شناسی زرتشتی؛ محبوب یا منفور؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابوالقاسم جعفری محمدمهدی علیمردی فائزه بیدگلی

منبع: معرفت ادیان سال ششم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: زن خویدوده جهی ایوکزن سترزن خودسرزن اسپندارمذ سی شوی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین

تعداد بازدید : ۱۸۰۱ تعداد دانلود : ۸۲۰

۲۵۷۷.

ابعاد مسئله معنا از دیدگاه فلسفی

نویسنده: مرتضی گوهری پور

منبع: نامه پژوهش پاییز ۱۳۸۷ شماره ۱۳

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۰۰ تعداد دانلود : ۹۲۱

۲۵۷۸.

صورت مکان و امکان صورت‎

نویسنده: سید موسی دیباج

منبع: نامه فلسفه ۱۳۷۷ و ۱۳۷۸ شماره ۵

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی متافیزیک

تعداد بازدید : ۱۷۹۸

۲۵۷۹.

نظریه آزادی لاک‎

نویسنده: سید علی محمودی

منبع: نامه فلسفه ۱۳۷۶ شماره ۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۹۹ تعداد دانلود : ۱۰۰۵

۲۵۸۰.

جایگاه «انسان شناسی» در نظام اخلاقی کانت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اعظم محسنی یوسف شاقول

منبع: پژوهش های فلسفی بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: انسان شناسی وظیفه قانون اخلاقی اراده خیر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۹۸ تعداد دانلود : ۹۹۶

تأسیس یک نظام اخلاقی کارآمد، منوط به شناخت دقیق و همه جانبه ی سرشت انسان، به عنوان موضوع اخلاق، است؛ اینکه ما چه تلقی از انسان و طبیعتش داریم، او را موجودی ذاتاً اخلاقی یا ذاتاً بد و شرور می دانیم، یا تلقی مان از انسان، موجودی متعلق به دو جهان محسوس و معقول است که در هر ساحتی جنبه ای از سرشتش ظهور پیدا می کند، پیش شرط لازم برای پی ریزی یک نظام اخلاقی است. در تلقی کانت، انسان یک موجود تک ساحتی نیست؛ بلکه شهروند دو جهان است: جهان محسوس و جهان معقول. انسان بر اساس طبیعت معقولش، خوب و بر اساس طبیعت محسوسش بد است. بر همین اساس، در بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق بر این نکته تأکید می کند که: «...از آنجایی که جهان فهم واجد مبنای جهان حس و در نتیجه واجد مبنای قوانین آن است؛ من باید قوانین جهان عقل را به عنوان امر مطلق و افعالی را که مطابق با آن قوانین است به عنوان وظیفه تلقی کنم.» لزوم توقف اخلاق بر انسان شناسی، که از نظر کانت از حیث روش یک علم تجربی به حساب می آید، از یک سو و امکان تأسیس فلسفه ی اخلاق نابی که به کلی فارغ از هر چیز تجربی باشد از سوی دیگر، سبب شده که برخی از مفسرین در امکان اینکه کانت واقعاً توانسته باشد یک چنینفلسفه ی اخلاقی تأسیس کند، تردید کنند. لذا در این مقاله قصد داریم به بررسی نسبتانسان شناسی با اخلاق در نظام فلسفی کانت بپردازیم تا هم ماهیت ناب بودن فلسفه ی اخلاقش و هم نحوه ی توقف آن بر انسان شناسی را آشکار کنیم.

درخت حوزه‌های تخصصی