تعلیم و تربیت نظری

نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۹۳۸ مورد.

۱۶۱.

سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عنایت الله شریفی مهرعلی لطفی

منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال چهارم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی سنت خانواده قرآن پیشوایان معصوم (ع)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۱۹ تعداد دانلود : ۹۸۰

سبک زندگی خانوادگی در آیین اسلام همانند درختی است که ریشة آن، باورها و اندیشه ها و ساقه و شاخه هایش، ارکان و وظایف اعضای خانواده می باشد. از این رو، سبک زندگی خانوادگی دارای ابعاد زیادی است. پژوهش حاضر در صدد بررسی سبک خانوادگی در قرآن و سنّت پیشوایان معصوم(ع) در ابعاد تشکیل خانواده و ازدواج، محیط خانواده و ادارة آن و همسرپروری می باشد. از منظر قرآن کریم و سنّت پیشوایان معصوم (ع)، باورها و اعتقادات نقشی اساسی در خانواده دارند و ازدواج را امر مقدّسی می داند و همگان را به این امر فرا خوانده است و به آن تشویق می نمایند و معیارهای تقوا، عقل، اخلاق نیک و همتایی در انتخاب همسر را مورد توجّه قرار می دهند و مدیریّت خانواده را به مرد و لزوم مسئولیّت پذیری اعضای خانواده نسبت به یکدیگر مخصوصاً مسئولیّت تربیت دینی پدر نسبت به فرزندان و همکاری زن و شوهر در خانه را ضروری می دانند و تأکید به رفتار شایسته با همسران و محبّت و مهرورزی نسبت به آنان می نمایند.

۱۶۲.

نمازآموزی به فرزندان در فقه تربیتی اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا اعرافی سید نقی موسوی

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: فرزندپروری و نمازآموزی تربیت عبادی فرزندان فقه تربیتی در اسلام وظایف تربیتی والدین

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۰۲ تعداد دانلود : ۹۶۶

این نوشتار درصدد است با روش استنادی و تحلیلی (با تأکید بر روش شناسی استنباطی و فقهی) میزان و نوع مسئولیت و وظیفه والدین در «نمازآموزی به فرزندان» را بررسی، و نوع وظیفه والدین از حیث وجوب و استحباب، زمان، زمینه ها و روشهای آموزش نماز را بر اساس دلائل شرعی تعیین کند. بر اساس بررسیها، تربیت عبادی فرزندان در عباداتِ واجب بر والدین واجب است و آموزش عبادات مستحب و تثبیت آنها در شخصیت فرزندان بر والدین مستحب است و مسئولیتِ نمازآموزی به فرزندان از دوران پیش از بلوغ فرزندان آغاز می شود. این وظیفه به نحوِ واجبِ توصلی و کفایی است.

۱۶۳.

بررسی راهکارهای کاربردی سازی سبک زندگی اسلامی در نهاد خانواده،برگرفته از احادیث

نویسنده: حسن نجفی اکبر رهنما محسن فرمهینی فراهانی

منبع: پژوهشنامه تربیت تبلیغی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: خانواده احادیث سبک زندگی اسلامی راهکارهای کاربردی سازی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۶۹۶ تعداد دانلود : ۲۶۴۶

ضرورت شکل گیری فرهنگ دینی، ذهن را به سوی سبک زندگی خانواده که نخستین آموزشگاه فرد است، رهنمون می سازد. هدف این پژوهش، بررسی راهکارهای کاربردی سازی سبک زندگی اسلامی در نهاد خانواده است. روش انجام پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و به منظور گردآوری داده های لازم جهت دست یابی به اهداف پژوهش، منابع و متون حدیثی موجود و مرتبط با موضوع آن انجام شده و همچنین با استفاده از فرم های فیش برداری از منابع گردآوری و با شیوه کیفی مورد تحلیل قرار گرفته است. از راهکارهای کاربردی سازی مورد تأکید در این پژوهش، می توان به تغییر عوامل آسیب زا، تمهید شرایط رشد شخصیت افراد، فراهم سازی تجربه عملی سبک زندگی اسلامی و عوامل محیطی- اجتماعی اشاره نمود. نتایج پژوهش بیانگر آن است که یکی از مهم ترین محیط هایی که می تواند به صورت منظم «سبک زندگی اسلامی» را در درون افراد نهادینه کند و به جامعه رسوخ کند، خانواده است. خانواده ای که سرشار از جاذبه الهی؛ یعنی مودّت، محبّت، رحمت، شفقّت و آرامش روانی است.

۱۶۴.

بررسی الگوی آرمانی سبک زندگی از دیدگاه مکتب اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هادی حسن دوست فرخانی امید رضایی داوود حسن دوست فرخانی

منبع: معرفت سال بیست و دوم خرداد ۱۳۹۲ شماره ۱۸۶ «ویژه سبک زندگی اسلامی»

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی مکتب اسلام سلامت اجتماعی جامعه شناسی فرهنگ

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۶۰ تعداد دانلود : ۱۰۶۹

امروزه متناسب با پیشرفت و تحول در حوزه های مختلف و گذار جوامع از شکل سنتی به مدرن، شاهد شکل گیری سبک های جدید زندگی هستیم. سبک زندگی، درواقع، شکل دهنده هویت گروهی و اجتماعی افراد است. تحقیقاتی که تاکنون در این زمینه در جامعه ما صورت گرفته است توجه کمی به باورها و ارزش های فرهنگی برخاسته از مکتب اسلام داشته و صرفا به بیان نظریه های غربی در این حوزه و ذکر عوامل مؤثر بر آن اکتفا کرده اند. ازاین رو، در این مقاله با مبنا قرار دادن روش تحقیق کیفی از نوع تحلیلی توصیفی، و با هدف بررسی الگوی آرمانی سبک زندگی از منظر مذهب اسلام و خاصه مکتب تشیع، بر آن شدیم تا ابتدا با بررسی دقیق نظریه های مربوط، سه شاخصه اصلی سبک زندگی (الگوی رفتار، مدیریت بدن و الگوی مصرف) را برداشت کرده و در ادامه، در ارتباط با هر مقوله، گزاره هایی را که بیان کننده دیدگاه مکتب اسلام باشد بیان نماییم. در پایان پس از جمع بندی و نتیجه گیری مطالب، یافته ها حاکی از لزوم جامعه پذیری و نهادینه کردن الگوی سبک زندگی اسلامی در جهت شکل دادن به ساختار نگرشی نسل جوان بر این مبنا بود.

۱۶۵.

تحلیل محتوای کتب دینی دوره راهنمایی بر مبنای ارائه احکام شرعی موردنیاز دانش آموزان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه علیپور فائزه ناطقی علیرضا فقیهی

منبع: معرفت سال بیست و دوم آبان ۱۳۹۲ شماره ۱۹۱ «ویژه علوم تربیتی»

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا احکام شرعی کتب دینی بلوغ و نوجوانی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان

تعداد بازدید : ۱۵۷۸ تعداد دانلود : ۷۶۸

در مقاله حاضر محتوای کتاب های درسی دینی دوره راهنمایی تحصیلی از نظر میزان ارائه احکام شرعی موردنیاز دانش آموزان دختر مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بوده است. جامعه آماری شامل سه کتاب دینی پایه های اول، دوم و سوم می باشد که هر سه به عنوان نمونه انتخاب و بررسی شده اند. ابزار جمع آوری داده ها چک لیست محقق ساخته بوده و داده های پژوهش، به کمک آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. از مهم ترین یافته های این تحقیق می توان به این نکات اشاره نمود: در سه کتاب دینی دوره راهنمایی مطلبی در ارتباط با احکام تکلیف آورده نشده و احکام تقلید هم تنها به صورت خیلی مجمل در کتاب پایه سوم مطرح شده است و مواردی از احکام که نیاز به تأکید بیشتری دارند، ازجمله احکام محرم و نامحرم، کمتر مورد توجه قرار گرفته و بیشتر به احکام عبادی پرداخته شده است.

۱۶۶.

بررسی تأثیر آموزش های اخلاقی بر تصمیم گیری اخلاقی مربیان ورزشی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: مرتضی فتاح پور مرندی سید محمد کاشف میر حسن سیدعامری

منبع: معرفت اخلاقی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی تصمیم گیری اخلاقی مربیان ورزشی آموزش های اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان

تعداد بازدید : ۱۸۹۷ تعداد دانلود : ۱۰۷۵

هدف از این تحقیق بررسی تأثیرگذاری دوره های درسی و آموزشی با محتوای آموزش های اخلاقی برای مربیان ورزشی، بر تصمیم گیری اخلاقی آنها در مواجه با وضعیت های دشوار اخلاقی است. شصت نفر از مربیان ورزشی به عنوان نمونه انتخاب و به دو گروه 30 نفری شاهد و تحقیق تقسیم شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، استفاده از پرسش نامه تصمیم گیری اخلاقی کسول با روایی و پایایی قابل قبول بود. از آزمون هایt همبسته و مستقل برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که اختلاف معنا داری بین گذراندن دوره های آموزش اخلاقی و تصمیم گیری اخلاقی مربیان وجود دارد. با بررسی پیشینه تحقیق و نتایج به دست آمده، ضرورت توجه به آموزش های اخلاقی برای مربیان ورزشی و همچنین تدوین دروسی با عنوان اخلاق کاربردی در ورزش ضروری به نظر می رسد.

۱۶۷.

بررسی دیدگاه دانشجویان دربارة موانع اثربخشی دروس معارف اسلامی در دانشگاه آزاد اسلامی کاشان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمد امینی حمید رحیمی زهره صمدیان

منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: دانشجویان دانشگاه عوامل درونی عوامل بیرونی دروس معارف اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۵۷ تعداد دانلود : ۹۲۷

هدف اصلی این پژوهش بررسی دیدگاه دانشجویان دربارة موانع اثربخشی دروس های معارف اسلامی است که در دانشگاه آزاد اسلامی کاشان انجام شد. جامعة آماری این پژوهش شامل همة دانشجویان این دانشگاه بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم انجام شد. 96 دانشجو برای گروه نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامة محقق ساخته در قالب 61 پرسش بود که ضریب پایایی آن با «آلفای کرونباخ» 83 درصد برآورد شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آماری استنباطی (آزمون T، تحلیل واریانس و...) استفاده شد. یافته های به دست آمده از این پژوهش نشان داد که وضعیت کلی اجرای برنامه های درسی معارف اسلامی در دانشگاه به نسبت درحد مطلوبی است، ولی در عین حال مجموعه ای از عوامل درونی و بیرونی مانع اثربخشی و اثرگذاری لازم بر دانشجویان می شود. از نظر دانشجویان در میان عوامل درونی، مؤلفة ارزشیابی و در میان عوامل بیرونی عامل اجتماع و شرایط محیطی عمده ترین موانع اثربخشی درس های معارف اسلامی است.

۱۶۸.

روش های مختلف یاددهی- یادگیری در مدارس علوم دینی

نویسنده: حمیدرضا عسگری نژاد

منبع: حبل المتین سال دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ و ۴

کلیدواژه‌ها: تفسیر تطبیقی آیات الاحکام طبرسی تفسیر جوامع الجامع فقه مذاهب اسلامی علم الخلاف

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۸۲ تعداد دانلود : ۱۵۹۳

۱۶۹.

بررسی نقش الگوی تربیتی والدین در تربیت دینی فرزندان

نویسنده: جواد آقامحمدی

منبع: پژوهشنامه تربیت تبلیغی سال اول تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: تربیت دینی تربیت فرزندان الگوی تربیتی والدین

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۶۰۲ تعداد دانلود : ۴۰۷۴

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش الگوی تربیتی والدین در تربیت دینی فرزندان است. روش پژوهش در محدوده روش های توصیفی - پیمایشی و نوع تحقیق، کاربردی است. جامعة آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان دیواندره تشکیل داده اند. نمونة آماری پژوهش شامل 215 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفیِ ساده به صورتی که همه اعضا شانس مساوی برای انتخاب شدن داشته باشند، صورت گرفته است. ابزار اندازه گیری تحقیق، به جز منابع کتابخانه ای از قبیل کتب، فصلنامه، مجلات و پایان نامه، از پرسشنامه ای که محقق تهیه کرده برای سنجش نظرات سود برده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها به دو صورت توصیفی و تحلیلی و در قالب آماره «تی» و «ضریب همبستگی» استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که نگرش مذهبی والدین در تربیت دینی فرزندان تأثیر مستقیم داشته و رعایت آداب دینی از سوی والدین با تربیت دینی فرزندان آنها رابطه معناداری دارد. نتایج پژوهش رابطه بین ساده زیست بودن والدین با تربیت دینی فرزندان را در سطح قابل قبولی نشان داد. همچنین بین سطح سواد والدین و تربیت دینی فرزندان آنها اختلاف معناداری مشاهده نشده است.

۱۷۰.

بررسی میزان توجه به مؤلفه های مهدویت در محتوای برنامه درسی دوره متوسطه ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: رضا جعفری هرندی حسن نجفی

منبع: مشرق موعود سال هفتم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۵۷ تعداد دانلود : ۵۴۸

۱۷۱.

عوامل مؤثر بر گرایش دانش آموزان دختر دورة متوسطة شهرستان صدوق(یزد) به انجام فرایض دینی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: احمد زندوانیان محبوبه دهقانی اشکذری راضیه طیبی

منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: خانواده دوره متوسطه مدرسه فرایض دینی رسانه ها دوستان و آشنایان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۶۰ تعداد دانلود : ۸۳۵

پژوهش پیش رو به بررسی عوامل مؤثر بر گرایش دانش آموزان دختر دورة متوسطة شهرستان صدوق به انجام فرایض دینی در سال تحصیلی 89-1388 می پردازد. این پژوهش از لحاظ هدف، تحقیقی ـ کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی ـ پیمایشی است. جامعة آماری این پژوهش شامل همة 467 دانش آموز دختر دورة متوسطة شهرستان صدوق بود که از این تعداد دویست نفر به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ای محقق ساخته با صد سؤال است. در تجزیه و تحلیل فرضیه ها از آزمون «T» برای یک نمونه و «رگرسیون چندگانه» استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که همة چهار عامل خانواده، مدرسه، دوستان، آشنایان و رسانه ها در گرایش دانش آموزان به انجام فرایض دینی نقش معناداری دارند. نتایج تحلیل «رگرسیون چندگانه» نشان می دهد که دو متغیر مستقل رسانه و خانواده می توانند 6/31 درصد واریانس رفتار دینی را پیش بینی و تبیین کنند.

۱۷۲.

طرح نظری برنامه درسی بر اساس دیدگاه معرفت شناسی اشراق سهروردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید حسن هاشمی سید ابراهیم میرشاه جعفری

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و یکم دوره جدید تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: اشراق معرفت شناسی برنامه درسی سهروردی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۳۵ تعداد دانلود : ۷۹۹

این مقاله با اقتباس از دیدگاه معرفت شناسی فلسفه اشراق سهروردی با روش تحلیل فلسفی و با رویکردی استنباطی، ضمن پرداختن به بعد معرفت شناختی اشراقی و تشریح ویژگیهای آن، یعنی دانش معرفت شناختی، دانش ذوقی و ضرورت تمسک به انسان کامل، و با الگوبرداری از نظریه های برنامه درسی، برنامه درسی اشراقی در چهار گام 1) اهداف 2) معلم (روش تدریس) و متعلم 3) محتوا 4) ارزشیابی تبیین می شود. نتایج حکایت دارد که برنامه درسی اشراقی از رویکردی دانش آموز محور برخوردار است و هدفگذاری را بر مبنای علایق و نیازهای وی در کسب معرفت حصولی (اهداف واسطه ای) به منظور تحقق معرفت حضوری (هدف غایی) قرار می دهد (گام اول). معلم با این دید که تحقق هدف غایی مستلزم تلاش خود دانش آموز است، روش تدریس را در تعامل با وی قرار می دهد (گام دوم). محتوا را گزینش و اجرا می کند (گام سوم) و در نهایت چون یادگیری، تحت تأثیر تلاش دانش آموز است، روح حاکم بر ارزشیابی فراگیر را مسئول مستقیم پیروزیها و شکست های خود قلمداد می کند و شیوه ارزشیابی را در خود سنجی دانش آموز قلمداد می کند (گام چهارم).

۱۷۳.

راهکارهای اخلاقی مقابله با مؤلّفه های جاهلیّت در جوامع مُدرن (با تکیه بر قرآن و دعای مکارم الأخلاق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد شعبان پور زهرا بشارتی

منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: قرآن فرهنگ اخلاق جاهلیت دعای مکارم الأخلاق راهکار اخلاقی جوامع مدرن

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۸ تعداد دانلود : ۶۶۶

قرآن به مناسبت های مختلف، فرهنگ مردمِ عصر جاهلیّت را مورد نکوهش قرار داده است. پندارهای باطل، وضع احکام جاهلانه، تعصّب و تبرّج از مؤلّفه های سازندة این فرهنگ به شمار می روند. واکاوی آداب و رسوم و قانون هایی که بر زندگی بشر امروزی حاکم است، مؤلّفه های جاهلیّت را در جوامع مُدرن عصر حاضر آشکار می سازد که اسلام هراسی، اومانیسم، اروپامداری، رباخواری، قاچاق انسان، مصرف داروهای روان گردان و رواج پوشش های نامناسب را می توان از جمله مصادیق آن دانست. عنایت به تعالیم اخلاقی اسلام، وجود راهکارهایی برای زدودن مؤلّفه های جاهلیّت در منابع اخلاقی اسلام را اثبات می نماید. بر این اساس، پژوهش حاضر نیز با استفاده از روش تحلیل محتوا به شناسایی مؤلّفه های جاهلیّت در جوامع مُدرن پرداخته است و با تأمّل در قرآن و دعای مکارم الأخلاق به ذکر برخی از شیوه های مقابله با مؤلّفه های فرهنگ جاهلیّت همچون پیشه کردن تقوا، خودسازی و تمرین فروتنی، پیروی از حجّت های عقلی و نقلی، میانه روی و ... پرداخته است.

۱۷۴.

نسبت جهانی شدن و سلامت معنوی؛ چالش ها، فرصت ها و ملاحظات عملی برای نظام تربیتی اسلام

نویسنده: آذر تاجور

منبع: پژوهشنامه تربیت تبلیغی سال اول تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن تربیت دینی چالش مدارس سلامت معنوی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۳۶ تعداد دانلود : ۸۲۱

پژوهش حاضر به دنبال تبیین «نسبت جهانی شدن و سلامت معنوی؛ چالش ها، فرصت ها و ملاحظات عملی برای نظام تربیتی اسلامی» بوده و با توجه به عنوان و سؤال های مطروحه، پژوهش به شیوه توصیفی و از نوع تحلیلِ اسنادی انجام شده است. 1. در این راستا، برخی از عمده ترین فرصت های ناشی از پدیده جهانی شدن برای سلامت معنوی شامل:آموزش الکترونیکی، ضرورت مشارکت با دیگران، گفت وگوی بین ادیان، تسهیل شرایط دادوستد فرهنگی و دینی، لزوم حرکت به سمت اصول و ارزش های عمیق معنوی، تحول درمفاهیم اقتدار و بهره مندی از ابزارهای اطلاعاتی و ...، هستند. 2. چالش های ناشی از پدیده جهانی شدن در عرصه سلامت معنوی شامل: هجوم ضد ارزش های فرهنگ غرب به کشورهای جنوب، تحت فشار قرار گرفتن دین و اعتقادات معنوی، تخریب پلورالیسم فرهنگی، بلوغ زودرس، غلبه تربیت لیبرالیستی، سوءاستفاده از انواع ابزارهای الکترونیکی، سکولاریزاسیون کلیه شئون فرهنگی، اجتماعی و اخلاقیِ جوامع و ...، می شوند. 3. ملاحظات ضروری به واسطه پدیده جهانی شدن در عرصه سلامت معنوی عبارتند از: ضرورت توجه آموزش وپرورش در جهت استقرار تربیت معنوی به علایق ایدئولوژیک پنهان در مواد آموزشی، تحول بر مبنای ارزش ها و اصول اسلامی در جهت علایق ایدئولوژیک اسلامی، تدوین نظام جدیدی از تربیت معنوی به جای کناره گیری و وارد میدان عمل شدن و ... .

۱۷۵.

تحول مفهوم اجابت دعا در کودکان و نوجوانان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: سید محمدرضا موسوی نسب علی عسکری عباسعلی شاملی

منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: دعا کودکی و نوجوانی اجابت دعا تحول مفاهیم دینی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۸۲ تعداد دانلود : ۹۴۲

هدف از پژوهش پیش روی تبیین مراحل و محتوای تحول مفهوم اجابت دعا در کودکان و نوجوانان است که با تأکید بر منابع و متون اسلامی و بر اساس یک طرح مقطعی، در گروهی نمونه و با حجم 157 نفری از دانش آموزان (82 دختر و 75 پسر) شش تا هفده سالة شهر قم انجام شد. گفتنی است این دانش آموزان با روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند. داده ها بر پایة روش بالینی و با مصاحبة انفرادی نیمه ساخت یافته گردآوری شده بود و پرسش های آن بر اساس مبانی تجربی و نظری مفاهیم دینی تدوین و به دست متخصصان روان شناختی و حوزوی (مجموعاً پنج نفر) نمره گذاری شد. تحلیل محتوای متن مصاحبه ها و اجرای تحلیل واریانس نشان داد که فهم اجابت دعا شامل پنج مرحله پاسخ های مبهم، ویژگی های دعاکننده، ویژگی های محتوایی دعا، مفاهیم ارزشی و مذهبی و تحلیل های مذهبی ـ عقلانی می شود. مراحل تحولی آن در چهار گروه سنی 6-7، 8-11، 12-14 و 15-17 سال قرار دارد که با افزایش سن، میزان فهم اجابت دعا نیز افزایش می یابد. یافته ها با توجه به مبانی نظری و تجربی فهم مفاهیم دینی و مقایسه با دیگر طبقه بندی های تحولی بحث شده اند.

۱۷۶.

مطالعه تأثیر سبک فرزندپروری والدین بر سبک جهت گیری مذهبی در دانش آموزان پایه سوم دوره متوسطة شهر شیراز

نویسنده: مینا خلیلی فر سلطانعلی کاظمی حجت الله جاویدی

منبع: پژوهشنامه تربیت تبلیغی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: جهت گیری مذهبی همانند سازی شده جهت گیری مذهبی درون فکنی شده سبک فرزندپروری آسان گیر سبک فرزندپروری مستبدانه سبک فرزندپروری منطقی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۵۱ تعداد دانلود : ۱۱۲۸

هدف از پژوهش حاضر، مطالعة تأثیر سبک فرزندپروری والدین بر سبک جهت گیری مذهبی دانش آموزان پایه سوم دوره متوسطه شهر شیراز است. به منظور انجام این پژوهش، 271 نفر از دانش آموزان سال سوم دبیرستان شهر شیراز (138 دختر و 133پسر) به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها، پرسشنامه سبک فرزندپروری والدین توسط دیانا بامریند (1967م) و پرسشنامه جهت گیری مذهبی (البرزی، 1382) به کار برده شد و همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده های خام، از شیوه آماری رگرسیون چندگانه استفاده شده است. نتایج تحلیل نشان داد که 30 درصد از واریانس جهت-گیری مذهبی همانندسازی شده و 23 درصد از واریانس جهت گیری مذهبی درون فکنی شده توسط سبک فرزندپروری قابل پیش بینی است. نتایج این تحقیق نشان داد که سبک فرزندپروری منطقی، بر جهت-گیری مذهبی همانندسازی شده، تأثیر مستقیم و بر جهت گیری مذهبی درون فکنی شده، تأثیر عکس داشته و همچنین سبک فرزندپروری آسان گیر بر جهت گیری مذهبی درون فکنی شده، تأثیر منفی دارد؛ اما بر جهت گیری مذهبی همانندسازی شده، تأثیر خاصی مشاهده نشده است. سبک فرزندپروری مستبدانه بر جهت گیری مذهبی درون فکنی شده، تأثیر مثبت داشته؛ اما بر جهت گیری مذهبی همانندسازی شده، تأثیر خاصی مشاهده نمی شود.

۱۷۷.

سبک زندگی دینی؛ جامعه و انسان دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد فولادی

منبع: معرفت سال بیست و دوم خرداد ۱۳۹۲ شماره ۱۸۶ «ویژه سبک زندگی اسلامی»

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی جامعه دینی خدامحوری اخلاق مداری انسان دینی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۴۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۷۱

«سبک زندگی اسلامی» از جمله واژگانی است که اولین بار توسط رهبر فرزانه انقلاب وارد ادبیات ما شد و به سرعت به موضوع مهم، کلیدی و پربسامد تبدیل شد. اینکه رفتار ما برگرفته از بینش ها، باورها، جهان بینی، گرایش ها و نوع نگاه ما به جهان هستی است، و اینکه سبک و شیوه رفتار ما در حیات فردی و جمعی، متأثر از ارزش ها و هنجارهای حاکم بر محیط پیرامون و جامعه است، امری بدیهی است. اما در اسلام، جامعه دینی چه جامعه ای است؟ شاکله آن کدام است؟ دارای چه شاخصه هایی است؟ چه ارزش ها و هنجارهایی باید بر آن حاکم باشد؟ همچنین، انسان در این جامعه دینی دارای چه مشخصاتی است، چه نوع باور، اندیشه و رفتاری از او در جامعه اسلامی انتظار می رود؟ این مقاله، با رویکرد نظری و تحلیلی و کاوش در متون دینی، درصدد پاسخ به سؤالات فوق برآمده است. مهم ترین یافته این نوشتار این است که باید بپذیریم بسیاری از مشکلات زندگی ما، ناشی از دوری ما از سبک زندگی اسلامی و معارف ناب قرآن و اهل بیت علیهم السلام است و تنها راه رستن از مشکلات زندگی، تغییر نوع نگاه به زندگی است.

۱۷۸.

بررسی تحلیلی اهداف تربیت اجتماعی آموزش و پرورش ایران و مقایسةآن با دیدگاه های علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منیره عابدی محمدرضا نیلی

منبع: تربیت اسلامی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: علامه طباطبایی تربیت اجتماعی اهداف تعلیم و تربیت نظام آموزش و پرورش ایران

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۷۳۷ تعداد دانلود : ۱۹۹۴

اهداف تربیتی یکی از مهم ترین مؤلفه ها برای نمایش وضعیت تعلیم و تربیت یک جامعه است و یکی از مهم ترین ابعاد تربیتی، تربیت اجتماعی است. زیرا رسیدن به آن کارکرد اجتماعی تعلیم و تربیت را نشان می دهد. در این راستا، مقالة حاضر به بررسی تحلیلی و مقایسه ای اهداف تربیت اجتماعی در آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران با اهداف تربیت اجتماعی از منظر علامه طباطبایی پرداخته است. هدف از این بررسی، تحلیل اهداف تربیت اجتماعی در آموزش و پرورش ایران و کشف موارد تشابه و تفاوت آن با دیدگاه های علامه طباطبایی است. بدین منظور از روش اسنادی - تحلیلی بهره گرفته شد. نتایج مقاله نشان داد که از اهداف تربیت اجتماعی ایران، هفت هدف در نظام آموزشی ایران و دیدگاه علامه به طور یکسان مورد توجه قرار گرفته است، دو هدف در دیدگاه علامه به صورت کامل تر و عمیق تر تعریف شده است، در دو هدف تفاوت های محتوایی و در دو هدف تفاوت بیانی وجود دارد. در ضمن علامه افزون بر این اهداف، به پنج هدف دیگر در تربیت اجتماعی اشاره کرده است.

۱۷۹.

عوامل تربیت عاطفی فرزندان در خانواده؛ برگرفته از احادیث(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: علینقی فقیهی حسن نجفی

منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: خانواده فرزندان عوامل روان شناختی احادیث تربیت عاطفی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۴۹۲ تعداد دانلود : ۱۸۱۹

روابط عاطفی میان والدین در خانواده، که مهم ترین نهاد تربیتی جامعه و نخستین آموزشگاه فرد شمرده می شود، اثر گذارترین عامل حرکت مطلوب فرزندان برای انتخاب سبک و شیوة زندگی اسلامی است. این پژوهش به بررسی تعدادی از عوامل عاطفی تربیت فرزندان در خانواده می پردازد. روش انجام پژوهش توصیفی تحلیلی است. به منظور گرد آوری داده های لازم برای دستیابی به اهداف پژوهش، متون حدیثی موجود و مرتبط با موضوع پژوهش با استفاده از فرم های فیش برداری از منابع، گردآوری شده، با شیوة کیفی به تحلیل آنها پرداخته است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که عواملی چون: همسویی بینش ها و باورهای مذهبی، اندیشة از خود دانستن وجود فرزند، انسان دوستی، محبت، خوش رویی، تکریم و احترام متقابل، حسن ظن (مثبت نگری)، عفو و بخشش، نیکی در برابر بدی ها، یار و غمخوار و مایة نشاط بودن، هدیه دادن، هماهنگی میان گفتار و رفتار، ابراز عواطف مثبت، توجه به امنیت روانی و الگو دهی، از جمله عوامل تربیت عاطفی فرزندان در نهاد خانواده اند که در آموزه های معصومان(ع) بر آنها تأکید شده است.

۱۸۰.

بررسی و نقد رویکردهای اثباتی به فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محمدآصف محسنی (حکمت)

منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: فلسفة اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی منابع اسلامی فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی و روش استنتاجی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۷۷ تعداد دانلود : ۱۶۴۲

با توجه به ضرورت سامان دهی تعلیم و تربیت اسلامی، برخی محققان بر آن شدند کار را از اساس آغاز کنند و نخست «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی» را سامان دهند، اما به دلیل رویکردهای گوناگونی که به «فلسفه»، «رابطة دین و فلسفه»، «منابع معرفت دینی» و غیره، وجود دارد، رویکردهای مختلفی، دربارة «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی» به وجود آمده است. بررسی و نقد این رویکردها می تواند قوت و ضعف آنها را نشان دهد و به ارائة دیدگاهی جامع تر منجر شود. در این نوشتار، چهار رویکرد موجود دربارة «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی» در جمهوری اسلامی ایران بررسی و نقد می شود و در نهایت به این نتیجه خواهد رسید که اولاً، برای تدوین «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی»، باید مأخذ اصلی آن منابع اسلامی (قرآن، سنت و عقل) باشد، اما در عین حال از علوم عقلی اسلامی، هم از نظر روش و هم از نظر محتوا و نیز از دستاوردهای معتبر تجربی استفاده شود؛ ثانیاً باب تعامل فعال و حقیقت جویانه با دیگر مکاتب فکری باز باشد؛ ثالثاً با توجه به میان رشته ای بودن «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی» برای تدوین آن باید گشودگی روش شناختی را در پیش گرفت، اما روش اصلی، روش استنتاجی است که به انحای گوناگون می توان از آن استفاده کرد.

درخت حوزه‌های تخصصی