تاریخ و سیره شناسی

ظهور قصی بن کلاب در عرصه ی سیاسی ـ اجتماعی مکه و اهتمام او در تجمیع قریش و تأسیس مناصب اجتماعی این شهر، زمینه ورود این منطقه را به عرصه مدنیت هموار کرد. بازرگانان قریش که به حیث تحمس در دین و حفظ حرمت کعبه حاضر به خروج از محدوده ی حرم نبودند و تجارت آنها نیز عمدتاً صبغه ی محلی داشت در پرتو درایت هاشم بن عبدمناف در برقراری ایلاف، با وانهادن اعتقاد و ورود به عرصه های تجاری فرامنطقه ای و کسب درآمدهای فراوان و انباشت سرمایه، اوضاع اقتصادی و اجتماعی مکه را دگرگون کردند. بسترهای برقراری ایلاف، فرآیندها و فرآورده های آن، عمده ترین محورهایی است که این مقاله به بررسی آنها خواهد پرداخت.

۱۵۰۹.

سیره سیاسی امام حسن عسکری(ع)

نویسنده: جعفر وفا

منبع: پیام تابستان ۱۳۸۸ شماره ۹۵

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)

تعداد بازدید : ۱۸۰۴ تعداد دانلود : ۱۰۶۵

۱۵۱۰.

آیات قرآن در کلمات امام حسین(ع) از مدینه تا کربلا

نویسنده: معصومه صادقی اردستانی

منبع: بینات سال شانزدهم زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴ (پیاپی ۶۴)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۹۵ تعداد دانلود : ۷۵۱

واقعه رویارویی حق با ظلم منحصر به سرزمین کربلا نمی گردد،بلکه از همان مدینه که دشمنان با ترفندهای مختلف سعی در تضعیف جبهه حق داشتند، امام حسین(ع) با استمداد از آیات روشنی بخش قرآن، پاسخ صریح و کوبنده ای به آنها می داد. که در این مقاله سعی داشته ایم تا تحت عنوان «آیات قرآن در کلمات امام حسین(ع) از مدینه تا کربلا» شمه ای از این آیات را مطرح نمائیم.

۱۵۱۱.

نخستین نظریه پرداز ارجاءبررسی تحلیلی نامه حسن بن محمد بن حنفیه درباره ارجاء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی محمد ولوی علی غلامی دهقی

منبع: تاریخ اسلام و ایران دوره جدید تابستان ۱۳۸۸ شماره ۲ (پیاپی ۷۷)

کلیدواژه‌ها: بنی امیه حسن بن محمد ارجا مرجثه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع کلیات

تعداد بازدید : ۱۹۶۲ تعداد دانلود : ۸۶۰

حسن فرزند محمد حنفیه، از تابعان مدینه و از نوادگان علی (ع) بود. او عالمی فقیه و آگاه به اختلاف فتاوا و محدّثی می دانند که بر عالمان عصر خویش برتری داشته است. مورخان از او به عنوان نظریه پرداز اندیشه ارجا یاد کرده اند که برای نخستین بار در یک محفل مناظره در شهر مدینه درباره کشمکش میان علی (ع)، عثمان، طلحه و زبیر و حق و باطل بودن آنها، پس از مدتی سکوت و شنیدن سخن دیگران، بهترین راه حل را در این دانست که حکم دوستی یا برائت از آنها را به تأخیر اندازیم و هیچ یک را ردّ یا قبول نکنیم. به دنبال این بحث، او نامه ای به شهرها نوشت که با قرائت آن در برخی بلاد اسلامی، تفکر ارجا قوت گرفت و در بسیاری از مناطق مسلمان نشین طرفدارانی یافت. طرح اندیشه ارجا در قالب یک نظریه کلامی از سوی فردی از خاندان علی(ع) برای معاصران وی دور از انتظار بود. بنابراین بررسی اصل نامه از جهت سند و محتوا و تحقیق درباره انگیزه وی از نگارش آن ضروری است. نگارنده پس از بررسی منابع مختلف که برخی به اجمال و برخی به تفصیل از نامه پسر محمد سخن به میان آورده اند، سند و محتوای نامه و احتمال دخل و تصرف در آن را بررسی نموده است. تحلیل انگیزه حسن بن محمد از نگارش نامه که برای وحدت میان مسلمانان یا جلوگیری از سبّ جدش علی (ع) بود و در نهایت چالش و نوع تعامل او با حاکمیت امویان از موضوعات اصلی این نوشتار است.

۱۵۱۲.