درخت حوزه‌های تخصصی

"تصاویر تلویزیون اکنون به قاصدانی پنهان در صحنة فرهنگ و تمدن کشورها تبدیل شده‌اند و صاحبان صنایع فرهنگی در کشورهای سرمایه‌داری به دنبال تحقق اهداف و منافع خویش از طریق امواج تلویزیونی هستند، از این رو کشوری مانند ایران ـ که جامعه‌ای ارزشی است ـ باید در انتخاب فیلم‌های خارجی حساسیت خاصی به خرج دهد. پژوهش حاضر به بررسی وضعیت ارزش‌ها در فیلم‌های خارجی پخش شده از تلویزیون، پرداخته است. در این تحقیق 20 ارزش استخراج شده از منابع مختلف که به تأیید صاحب‌نظران رسیده مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفته است. این ارزش‌ها عبارتند از: آزادی و آزادگی، عشق و محبت، اعتماد به نفس، کار و تلاش، صداقت و راستگویی، نوع دوستی و کمک به دیگران، از خود گذشتگی، نظم و قانونمندی، کسب علم و آگاهی، تقوی و پرهیزکاری، خلاقیت و نوآوری، صلح و دوستی، وفاداری، شجاعت، امنیت و انسجام خانواده، عدالت و برابری، مسئولیت‌پذیری، مبارزه با ظلم و ستم، رفاه مادی و رضایت از زندگی. روش این پژوهش تحلیل محتواست. از میان 146 فیلم پخش شده از دو شبکه 1 و 5 سیمای جمهوری اسلامی ایران طی سال 1379، 24 فیلم به شیوه تصادفی مطبق انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، ارزش «نوع‌دوستی و کمک به دیگران» و سپس «مسئولیت‌پذیری» بیش از همه، و ارزش «عدالت و برابری» و سپس «تقوی و پرهیزکاری» کمتر از سایر ارزش‌ها دیده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده در مقایسه بین دو شبکه، شبکه 5 سیما بیش از شبکه‌ 1، فیلم‌های امریکایی پخش کرده است. ارزش مورد تأکید در هر دو شبکه، ارزش نوع‌دوستی و کمک به دیگران بوده که خود امتیاز محسوب می‌شود اما شبکه پنج کمترین توجه را به ارزش آزادی و آزادگی و شبکه 1 به ارزش خلاقیت و نوآوری ـ که برای جامعه رو به توسعه‌ای چون ایران ضروری است ـ داشته است. "

"نظریه‌های بسیاری وجود دارد که رسانه‌های جمعی را در ساخت و بازسازی هویت ملی و هویت فراملی توانمند و کارآمد می‌داند، اما پژوهش‌های کنونی هرچند پیچیدگی‌های هویت‌سازی را نشان داده‌اند، نتوانسته‌اند تفسیر قانع‌کننده‌ای از روابط رسانه‌های جمعی و هویت ملی، منطقه‌ای، اقلیمی و جهانی ارائه دهند. این تحقیق می‌کوشد با واکاوی رویکردهایی که نقش بنیانگذاری برای وسایل ارتباط جمعی و فناوری ارتباطات در نظر می‌گیرند، راه‌های تازه‌ای برای دریافت روابط موجود میان رسانه‌های جمعی و هویت‌های فرهنگی پیشنهاد کند. در بررسی این پرسش شکل‌گیری هویت‌های ملی و اقلیمی مورد تحلیل قرار می‌گیرد. فرضیه پژوهش این است که توانایی‌های فناورانه خود به خود و یا به شکل ابزاری نمی‌توانند گونه‌های تازه‌ای از آگاهی ملی و یا هویت ملی بیافرینند. فناوری ارتباطات و رسانه‌ها فاصله‌ها را به هم می‌پیوندند و به تقویت آگاهی تازه کمک می‌کنند، اما شکل‌گیری هویت چیزی بیش از این می‌خواهد، اقداماتی که طی آن مردم برانگیخته شوند و در مجموعه‌های فرهنگی رقابت‌آمیز تکامل پیدا کنند تا هویت‌های تازه و خاص شکل گیرد و برپای ایستد. "

"یکی از کارکردهای مهم طنز علاوه بر سرور و شاد ساختن مردم، ارشاد و هدایت آنان و تبلیغ و ترویج معارف و اعتقادات حق است. طنز به ویژه طنز تلویزیونی که با تصاویر گوناگون و متنوع همراه است اگر حاوی مطلبی به حق و پیامی اصیل باشد و با هنرمندی طراحی و اجرا شود، دارای اثری اعجازگونه در تعالی و تکامل مخاطب است، این گونه طنز قادرست با تحت تاثیر قرار دادن احساسات و عواطف مخاطبان پیام خود را با ظرافت و لطافت بر جان‌ها بنشاند و ضمن زدودن خستگی و ملامت با برجسته کردن عیب‌ها و مفاسد فردی و اجتماعی به قصد اصلاح و تزکیه فرد و جامعه گام بردارد. روش این پژوهش تحلیل محتواست که از مجموع 4200 رابطه زن و مرد، در 101 قسمت از مجموعه طنز پاورچین (شبکه پنجم سیما) 101 قسمت از مجموعه طنز نقطه چین، (شبکه سه سیما)، 1300 رابطه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و روش نمونه‌گیری سیستماتیک مشخص شد و مورد بررسی قرار گرفت. ارزش‌های اخلاقی مورد نظر در روابط زن و مرد عبارت بودند از: محبت، احترام، ‌صداقت، حسن ظن، تواضع، سخاوت، عفو و گذشت و عفت ضد ارزش‌های مورد نظر نیز در نقطه مقابل ارزش‌ها قرار داشتند که با در نظر گرفتن دیدگاه اسلام در این موارد ارزیابی شدند. بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهش، در مجموعه طنز پاورچین ضد ارزش‌های اخلاقی مورد بحث بیشتر از مجموعه طنز نقطه‌چین نمایش داده شده و در مجموعه طنز نقطه‌چین ارزش‌ها و ضد ارزش‌های اخلاقی مورد نظر به طور توأم بیشتر از مجموعه طنز پاورچین بوده است. همچنین ضد ارزش در زنان بیش از مردان و ارزش در مردان بیش از زنان نشان داده شده است. "

"رسانه‌ها به دلیل قدرت بسیار در جذب مخاطب انبوه و توانایی در شکل بخشیدن به افکار عمومی، نقش اساسی در بحران‌ها و برخوردهای نظامی، سیاسی و اجتماعی ایفا می‌کنند. نقش دوگانه رسانه‌ها در بحران‌سازی و بحران‌زدایی، دست‌کم بر صاحب‌نظران این عرصه، واقعیتی آشکار است. در دنیای امروز، رسانه‌ها بخش وسیعی از ماهیت افکار عمومی را شکل می‌دهند و بر کنش و واکنش ملت‌ها، در عرصه ملی و جهانی تأثیرات شگرفی می‌گذارند. حضور و عمل رسانه‌ها، گاه در جهت ایجاد زمینه مناسب برای بروز یک جریان نظامی، سیاسی و اجتماعی و یا پشتیبانی از آن جلوه‌گر می‌شود، مانند حضور آمریکا و متحدان او در عراق و گاه در جهت تضعیف، حذف و یا انحراف یک بحران ملی یا جهانی. در حوادث «یازده سپتامبر» و پس از آن و همچنین در زمان اشغال عراق از سوی امریکا و متحدانش، رسانه‌هایی کوشیدند مخاطبان را متقاعد کنند که هجوم نظامی و اشغال کشوری مانند عراق، کشته شدن بسیاری از نیروهای نظامی و شهروندان بی‌گناه عراقی، تخریب شهرها و... در جهت حاکمیت دموکراسی صورت می‌گیرد و هزینه‌ای است که مردم باید برای برقراری امنیت و صلح جهانی بپردازند. بالانتین «Ballantine» می‌گوید «تأثیر رسانه‌ها بر تصمیم‌گیری‌های سیاسی و واکنش‌های مخاطبان، به طور فزاینده‌ای مورد توجه بازیگران مختلف قرار می‌گیرد، بدین خاطر که توانایی رسانه‌ها در جذب مخاطبان انبوه و مشارکت در فرایند شکل‌دهی افکار عمومی، قدرت قابل ملاحظه‌ای برای مداخله در بحران‌ها و کشمکش‌ها به آنها می‌بخشد. با این حال و با وجود گسترش اهمیت ارتباطات، تنها معدودی از حکومت‌ها می‌توانند به ارتباط موفق در دوره بحران افتخار و مباهات کنند زیرا معمولاً در تجزیه و تحلیل عواملی چون اداراک شهروندان از بحران، تحلیل علمی بحران، نحوه عمل سایر گروه‌ها و طبیعت متغیر و تضادهای بین این عوامل شکست می‌خورند. رقابت رسانه‌ای و یا بهتر بگوییم جنگ رسانه‌ای که در بسیاری از مواقع در ایجاد و یا کنترل بحران‌ها تبلور می‌یابد دیری است که آغاز شده است و آنان که بتوانند در کشاکش این نبرد، علمی‌تر، عمیق‌تر و هوشمندانه‌تر عمل کنند پیروز میدان خواهند بود. قدر مسلم، پیروزی یا شکست در این عرصه، صرفاً در حد یک هماوردی صنفی محدود نمی‌ماند و قابل تسری به فرهنگی خواهد بود که پشتیبانی کننده رسانه است. به عبارت دیگر، پیروزی یک رسانه، پیروزی فرهنگ متصل به آن و شکست رسانه نیز شکست آن فرهنگ تلقی خواهد شد. چه شاید هیچ رسانه‌ای را نتوان یافت که مستظهر به جهان‌بینی و مبانی فکری خاصی نباشد. به تعبیر دیگر، هر رسانه، ایدئولوژی خاصی را یدک می‌کشد که می‌تواند معرف هویت فرهنگی و حتی شگردهای حرفه‌ای آن باشد. این شماره از فصلنامه پژوهش و سنجش با پرداختن به مقوله «رسانه و بحران» می‌کوشد با تبیین نقش و ظرفیت‌های رسانه در کنترل و هدایت بحران‌ها و با مرور برخی سوابق رسانه‌های مختلف در این خصوص، به ایجاد و گسترش ادبیاتی علمی در این حوزه کمک کند. "

در این مقاله ابتدا کارکرد حمایتی پیوندهای قوی و ضعیف اجتماعی در قبال انواع فشارهای روانی - اجتماعی از دیدگاه تحلیل شبکه اجتماعی طرح می ‏شود و سپس رابطه آن با اعتیاد به مواد مخدر (و پاک شدن و به ویژه پاک ماندن فرد معتاد) مورد بررسی قرار می گیرد. آنگاه ضمن مقایسه شبکه تعامل ‏های رو در روی اجتماعی با شبکه ارتباطات کامپیوتر واسط، مزایای پیدایی و گسترش شبکه اخیر برای برخورداری مطلوب و مناسب از خدمات حمایتی ‏شبکه روابط اجتماعی در پیوند زدن افراد ورای محدودیت ها و موانع معمول زمانی، مکانی و فضایی، نه تنها به عنوان عامل مکمل بلکه به عنوان ‏عامل موجده برشمرده می شود. در انتها نیز طرحی عملی برای ایجاد شبکه ارتباطات کامپیوتر در سطح کشور به منظور پیشگیری از اعتیاد به مواد ‏مخدر، درمان معتاد و پاکداشت فرد پاک شده ارایه می شود.‏

این مقاله درباره قماربازی اینترنتی است. قماربازی اینترنتی هر نوع فعالیتی است که از طریق اینترنت صورت می گیرد و شامل نوعی شرکت در قرعه، ‏شرط بندی یا انجام فعالیتی مبتنی بر بخت و اقبال با هدف رسیدن به پول، جایزه، یا نوعی امتیاز است. طبق نتایج این مقاله قماربازی اینترنتی می تواند ‏مشکلاتی مثل اتلاف وقت و هزینه، کم کاری و کاهش تولید، و سهولت پول شویی را در پی داشته باشد.‏

مقاله حاضر ، فعالیتهای پژوهشی در زمینه کتابداری و اطلاع رسانی را با توجه به ظهور فن آوری‌های نوین اطلاعاتی ارتباطاتی و تحولات ایجاد شده در این عرصه مورد بحث قرار می‌دهد . محیط متغیر جهانی با پذیرش اینترنت و حمایت فن‌آوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات ، استفاده از پست الکترونیکی ، مبادله اطلاعات الکترونیکی و دسترسی پیوسته به پایگاه‌های اطلاعاتی ، بسیاری از مسائل و مشکلات تحقیق در کتابداری و اطلاع رسانی را از میان برداشته است . این مقاله منابع دیجیتالی قابل دسترسی از طریق شبکه جهانی وب را که در زمینه فعالیتهای پژوهشی کتابداری و اطلاع رسانی مفید هستند معرفی کرده و پایگاه‌های اطلاعاتی گوناگون ، مجلات الکترونیکی ، آمار و ابزارهای آماری قابل دسترسی در شبکه جهانی وب در ارتباط با کتابداری و اطلاع رسانی را در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد ...