فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۲۱ تا ۲۴۰ مورد از کل ۸۴۷ مورد.
منبع:
بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۸ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱
209 - 231
هدف اصلی این مقاله تحلیل جامعه شناختی مسائل اجتماعی سیاست های مسکن و پدیده ی غیررسمیت است. پدیده ای که به صورت تدریجی و با گذشت زمان رخ می نماید، به گونه ای که سیاست های مسکن در دهه های گذشته که خود جزیی از نظام برنامه ریزی ملی کشور در قالب برنامه های توسعه ی 5 ساله و قوانین و طرح های منتج از آن ها بوده اند، به بخشی از مکانیسم بازتولیدکننده ی فرایندهای غیررسمی تبدیل شده اند. بر این اساس در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از شیوه های تحلیل کیفی و با بهره بردن از روش مطالعات اسنادی و مشاهده، چگونگی برآمدن پدیده ی مورد نظر را در بستر تحولات تجربه شده در تهران- اسلامشهر- میان آباد مورد واکاوی قرار دهیم. یافته های تحقیق نشان می دهد که به واسطه ی چنین بستری، سیاست های مسکن، در قالب رژیم های شهری جدید مبتنی بر کاسب کارسالاری شهری و با حمایت نهادها و سازوکارهای دولتی و جهانی، خود ماهیتی غیررسمی پیدا کرده و بر گسترش حاشیه نشینی دامن زده اند. در حقیقت با عقب نشینی فزاینده ی دولت به عنوان رسمی ترین نهاد مداخله در حوزه ی سیاست گذاری مسکن، نهادهایی غیررسمی پا به میدان گذاشته اند که با ابتنای بر یک سازوکار از پیش موجود یعنی بازار، و سوق دادن آن در راستای اهداف و منافع خود، فرایند غیررسمی سازی را تشدید و بر گستره ی حاشیه نشینی افزوده اند. در این وضعیت، سیاست های مسکن، خود ماهیتی غیررسمی ساز یافته و تبدیل به سازوکاری برای بازتولید غیررسمیت و حاشیه نشینی در میان آباد اسلامشهر شده اند.
تبیین ابعاد آنومی و عوامل اجتماعی موثر بر آن (مورد مطالعه: دانش آموزان دوره ی متوسطه استان ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۸ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱
163 - 181
آنومی از مسائلی است که جوامع مدرن با آن دست به گریبان اند. آنومی مسئله ای اجتماعی یا بیماری جامعیه مدرن است و نه تنها درمانی روشن نیافته، بلکه به دوران پسامدرن نیز انتقال یافته است. پژوهش حاضر به تبیین جامعه شناختی ابعاد آنومی (فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی)نوجوانان دختر استان ایلام می پردازد. روش کار در این تحقیق پیمایش است و تکنیک جمع آوری داده ها نیز پرسش نامه می باشد. جامعه ی آماری تمامی نوجوانان دختر استان ایلام است، که در111 مدرسه متوسطه ی دوم در سال تحصیلی 96-95مشغول به تحصیل می باشند. تعداد آنها 7446 نفر است و از این تعداد 400 نفر بعنوان نمونه انتخاب شده اند. برای تعیین مدارس بصورت خوشه ای چند مرحله ای و سپس برای انتخاب افراد از نمونه گیری طبقه ای متناسب استفاده شده است. تبیین جامعه شناختی ابعاد آنومی (مطالعه موردی نوجوانان دختر استان ایلام ( در قالب15 فرضیه مطرح شد، که نتایج زیر بدست آمد: پس از ورود متغیرهای مستقل در تحلیل رگرسیونی، بر اساس روش پیش رونده طی سه مرحله با متغیرهای احساس نابرابری، نگرش به آینده و اعتماد بین فردی معنی دار بوده اند. احساس نابرابری (418/0)-نگرش به آینده(212/0)-اعتماد بین فردی(123/0) می باشد.
مدرن گرایی و سرمایه اجتماعی خانواده در ایران «تحقیقی در شهر تهران»(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۸ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱
183 - 207
خانواده به عنوان مهمترین و اساسی ترین جایگاه امن انسانی به دلیل تحولات ناشی از پیامدهای مدرنیته و نو شدن جوامع بشری دچار تغییر و تحولاتی گشته است که در این میان جامعه ایران هم خالی از این دگرگونی نیست . به واسطه این تحولات، خانواده در دوره مدرن، گونه هایی مختلف را درخود پذیرفته است و همچنین سرمایه اجتماعی این گونه های مختلف خانوادگی را متحول گردانیده است. در این مقاله، هدف اصلی شناسایی سرمایه اجتماعی خانواده ها درمیدان تحقیق است. روش تحقیق پیمایشی و اسنادی است. لازم به یادآوری است که برای ساختن مقیاس ها از آرای نظری صاحب نظران رویکرد دیالکتیکی بودن پدیده های اجتماعی و همچنین آرای صاحب نظران حوزه سرمایه اجتماعی(پاتنام، کلمن، پورتس، بوردیو، گوشال، پتری راسکانن) استفاده گردیده است. قابل ذکراست که چارچوب نظری پژوهش، رویکردی تلفیقی می باشد. فرضیات طراحی شده برای پژوهش عبارتنداز: 1- تجددگرایی سنت مآبانه با حراست از سرماییه اجتماعی خانواده قرین است. 2- تجددگرایی مدرن و درحال گذار بزرگ ترین تأثیر را بر کاهش سرماییه اجتماعی خانوادیه ایرانی به جای گذاشته است. 3- تجددگرایی پسا مدرن موجب افزایش سرماییه اجتماعی خانوادیه ایرانی می شود. بررسی نتایج به دست آمده گویای به وجودآمدن گونه های مختلف خانواده درجامعه ایران بوده است، هم چنین نتایج به دست آمده نشان داد، بین میزان تجددگرایی و سرماییه اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد
تبیین و بررسی مفهوم تاب آوری اجتماعی و ارزیابی تحلیلی عزت الله سام آرام. شاخص های اندازه گیری آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در سال های اخیر به خصوص بعد از ایجاد بحران مالی 2008، مخاطرات و تغییرات ایجاد شده در حوزه اقتصادی بر سایر حوزه ها مثل حوزه سیاسی، زیست محیطی و مخصوصاً حوزه اجتماعی اثرگذار بوده و بر میزان آسیب ها و بحران های اجتماعی افزوده است. بر همین مبنا مباحث مربوط به مقاوم سازی و تاب آوری اجتماعی در کنار سایر نظریه ها مطرح و در مبادی نظریه و آکادمیک از جایگاه مهمی برخوردار گشته است. در واقع بحث تاب آوری اجتماعی می گوید زمانی یک سیستم اجتماعی تاب آور است که بتواند مخاطرات موقت یا دائم را جذب کرده و خود را با شرایط به سرعت در حال تغییر، انطباق دهد؛ بدون از دست دادن کارکرد خود. در این مقاله سعی شده است به روش کتابخانه ای مروری بر کتب و مقالات معتبر علمی که در سال های اخیر در این حوزه منتشر شده اند، داشته و تعاریف تاب آوری اجتماعی و شاخص های اندازه گیری این مفهوم معرفی گردد. آگاهی از مباحث، تلاش و تجارب کشور های دیگر در این حوزه می تواند در سیاست گذاری ها، برنامه ریزی ها و حتی اقدامات اجرایی و ارزیابی آن ها مفید و موثر واقع شود. واژه های کلیدی : تغییرات، مخاطرات، تاب آوری، آسیب پذیری، جوامع تاب آور، شاخص ها.
ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی احداث مددسراهای شبانه و نقش آنها در زندگی افراد بی خانمان در شهر تهران (با مطالعه احداث و توسعه مددسرای مهر منطقه 19 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر، تأثیرات اجتماعی و فرهنگی احداث و توسعه مددسرای مهر در منطقه 19 شهر تهران، و نقش آن را در زندگی افراد بی خانمان بررسی می کند. روش انجام پژوهش، به صورت ترکیبی کمّی و کیفی است که در بخش کمّی از ساکنان محدوده اطراف مددسرا ازطریق ابزار پرسش نامه، اطلاعات جمع آوری شده و حجم نمونه 100 نفر است. در بخش کیفی نیز 17 مصاحبه با مددجویان و مسئولان اجرایی انجام شده است. باتوجه به نتایج پژوهش، تأثیرات شناسایی شده برای احداث مددسرای مهر، بر مبنای رتبه بندی شامل این موارد است: جلوگیری از مرگ و بیماری در خیابان، با میانگین رتبه 13.37 اولویت نخست، ایجاد انگیزه برای بازگشتن به اجتماع، با میانگین رتبه 12.15 اولویت دوم، نبودن مزاحمت های خیابانی شبانه برای سایر شهروندان، با میانگین رتبه 11.94 اولویت سوم، کاهش اقدام به خودکشی با میانگین رتبه 11.04 اولویت چهارم، بهبود منظر شهری با میانگین رتبه 10.35 اولویت پنجم، افزایش امید به زندگی در مددجویان، با میانگین رتبه 9.64 اولویت ششم، افزایش مشارکت های اجتماعی در بین مددجویان، با میانگین رتبه 9.09 اولویت هفتم، افزایش سلامت روحی و روانی مددجویان، با میانگین رتبه 7.96 اولویت هشتم و ایجاد اشتغال موقت برای مددجویان، با میانگین رتبه 6.72 اولویت نهم. باتوجه به نتایج، غیر از تأثیر افزایش امید به زندگی در میان مددجویان و افزایش سلامت روحی و روانی در آنها که در حد متوسط بیان شده، سایر تأثیرات در حد متوسط متمایل به زیاد و زیاد، ارزیابی شده است. همچنین، در زمینه ماهیت تأثیر، تمامی تأثیرات ماهیت مثبت دارند. از نظر شدت تأثیرات نیز، به جز دو پیامد افزایش امید به زندگی در مددجویان و افزایش سلامت روحی و روانی آنها همه تأثیرات، شدت زیادی دارند و درخصوص زمان تأثیرات نیز، زمان تمام آنها بعد از اجرا تأثیر دارد.
نقد سیاست اجتماعی در باب زنان سرپرست خانوار در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
جامعیه ایران بیش از یک قرن است که در معرض تغییرات اجتماعی-اقتصادی قرار دارد و به سرعت نهادهای سنتی از جمله خانواده دستخوش تغییر شده است. یکی از نشانه های این تغییرات افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار است؛ زنانی که به گواهی آمار جزء فقیرترین فقرا قرار دارند. هر کشوری از جمله ایران، برای این گروه از زنان براساس ارزش ها و ایدئولوژی های حاکم بر آن کشور سیاست ها و برنامه هایی را در نظر گرفته است. هدف این پژوهش، نقد و بررسی سیاست اجتماعی در باب زنان سرپرست خانوار از طریق بررسی قوانین مکتوب ایران پس از انقلاب است که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و با رجوع به متن قوانین اساسی، مدنی، جامع نظام رفاه و تأمین اجتماعی، کار و برنامه های پنج سالیه پس از انقلاب به این مهم می پردازد. برای فهم بهتر سیاست اجتماعی در ایران، مروری بر گونه شناسی هایی از سیاست اجتماعی در کشورهای مختلف با ایدئولوژی های متفاوت در بخش نظری داشته ایم. یافته های این پژوهش نشان می دهد قوانین ایران در حوزیه قوانین اساسی، بیشتر سوسیال دموکرات و فراگیر؛ در حوزیه قوانین مدنی، سنتی و غیرواقع گرا؛ و در حوزیه حقوق اجتماعی تا حدی رو به سیاست های لیبرالی و بازارمحور است. در ایران نقش اصلی زنان، خانه داری و مادری است، اما اگر به طور ناگهانی سرپرست خانوار از خانه غایب شود، براساس سیاستِ توانمندسازیِ زنان سرپرست خانوار، انتظار می رود این زنان در عین حفظ نقش قبلی خود، خانه را به قصد کار ترک کنند. اگر سیاست ما بر نقش سنتی زنان تأکید دارد، چرا در پی توانمند سازی زنانیم؛ به نظر می رسد در این سیاست ها ناهمخوانی هایی وجود دارد.
ارزیابی نمایش بیماری اچ آی وی/ ایدز در سینما و تلویزیون ایران از دیدگاه صاحبنظران حوزه ارتباطات سلامت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۸ پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲
171 - 189
از کارکردهای رسانه تولید اجتماعی معنا است. رسانه ها با قدرت ارتباطی خود می توانند نگرش جامعه به مسائل بهداشتی و بیماری هایی مانند بیماری اچ آی وی/ ایدز را تغییر دهند. در این تحقیق وضعیت نمایش رسانه ای این بیماری را در سینما و تلویزیون ایران از دیدگاه صاحبنظران حوزه ارتباطات سلامت مطالعه می کنیم تا هم به شناخت از وضع موجود رسیده و هم پتانسیل های رسانه ای ایران را شناسایی کنیم. روش تحقیق مصاحبه عمیق و تحلیل محتوای کیفی متن مصاحبه ها است. جامعه هدف عبارت است از صاحبنظران حوزه ارتباطات سلامت. روش نمونه گیری هدفمند است که تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته است. در این پژوهش از 14 نفر از صاحبنظران ایرانی حوزه ارتباطات سلامت پرسیدیم: چرا مواجهه رسانه ها با بیماری اچ آی وی/ ایدز مهم است؟ ارزیابی شما از نمایش بیماران اچ آی وی در سینما و تلویزیون ایران چیست؟ آیا ظرفیت هایی در سینما وتلویزیون ایران برای کمک به مسائل اجتماعی مرتبط با این بیماری وجود دارد؟یافته های تحقیق نشان داد صاحبنظران با اینکه نقش رسانه ها را در حل مسائل اجتماعی بیماری اچ آی وی/ ایدز مهم می دانند اما به کارکرد سینما و تلویزیون ایران و معنایی که از طریق آن در مورد بیماری اچ آی وی/ ایدز برساخت می شوند نقد دارند. در نهایت به نظر می رسد پیوند و تعامل ضعیفی میان صاحبنظران حوزه ارتباطات سلامت، پزشکان و متولیان امر سلامت و تولیدکنندگان برنامه های تلویزیونی وجود دارد
تبیین جامعه شناختی تاثیر اشتغال بر سلامت روان افراد (مطالعه تجربی شاغلین و بیکاران در تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
از ویژگی های بارز بازار کار ایران مسئله بیکاری است. در کنار هزینه های اقتصادی، اجتماعی بیکاری اثرات جدی نیز بر سلامت افراد می گذارد. هدف از این تحقیق، بررسی وضعیت سلامت روان جمعیت فعال اقتصادی (شاغل و بیکار) شهر تهران است و نیز قصد دارد به تبیین مؤلفه های اجتماعی و فرهنگی مؤثر اشغال بر روی سلامت روان جمعیت مورد مطالعه بپردازد. برای این منظور از استراتژی پژوهشی قیاسی استفاده شده است و مدل علی نظری از نظریه محرومیت پنهان اشتغال یهودا طراحی شده است. روش تحقیق پیمایش بوده و برای گردآوری اطلاعات از فن پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه افراد ساکن شهر تهران که ازلحاظ مشخصه نیروی کار در گروه جمعیت فعال اقتصادی قرار دارند را در برمی گیرد که تعداد ۴۰۰ نفر از این جمعیت به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران انتخاب شده اند. برای سنجش سلامت روان از پرسش نامه سلامت عمومی و برای سنجش مؤلفه های نظریه محرومیت پنهان از شاخص مزایای پنهان و آشکار اشتغال استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون مقایسه میانگین ها نشان داد که افراد شاغل نسبت به افراد بیکار از وضعیت سلامت روان بهتری برخوردار هستند و نیز افراد شاغل بهره مندی بیشتری از مزایای آشکار و پنهان اشتغال نسبت به افراد بیکار داشتند. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد که متغیرهای اثر اشتغال با ضریب بتا (۳۲۷/۰)، مزایای پنهان (۰٫۳۴۵) فشار مالی (۲۱۵/۰-) به ترتیب قوی ترین پیش بینی کننده های سلامت روان در بین افراد شاغل و بیکار هستند.
تحلیل مطالعات تجربی پیرامون تأثیر جمعیت یک نسل بر نرخ بی کاری آن ها در میان کشورهای مختلف(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
از جمله نگرانی ها پیرامون سیاست افزایش باروری در ایران، آینده شغلی نسلی است که به دنیا خواهد آمد. باور عمومی این است که با افزایش زادوولد، نسلی که جمعیت آن بیش از نسل های گذشته است، در آینده دچار معضل بی کاری خواهد شد. پرسش پژوهش آن است که آیا واقعاً اگر جمعیت یک نسل بیش تر باشد، هنگامی که به سن اشتغال می رسند، بی کاری در میان آن ها بیش تر از نسل های قبلی است؟ آیا این یک گزاره عام و جهان شمول است؟ برای پاسخ به سؤال، تحقیقات تجربی پیرامون جمعیت نسل و بی کاری در همان نسل را در کشورهای مختلف مورد بررسی قرار داده و روی آن ها با استفاده از روش شمارش قاعده مند تحلیل انجام شد. تحقیقات موردیِ کشورهای مختلف نتایج متنوعی را نشان می دهد، به گونه ای که نمی توان گفت گزاره فوق قاعده ای عام است. همچنین تحقیقات آماری روی کل کشورهای جهان درباره رابطه جمعیت نسل و بی کاری نیز هیچ گونه رابطه معناداری میان این دو متغیر نشان نمی دهد و یافته تحقیقات موردی را تأیید می کند. آنچه در تبیین این یافته بدست آمد آن است که رابطه جمعیت نسل و بی کاری تحت تأثیر عوامل سومی است که وضعیت آن ها در کشورهای مختلف متفاوت است؛ از جمله انعطاف پذیری نهاد بازار کار، آموزش و کارایی فرایند تطبیق میان موقعیت شغلی و افراد جویای شغل. وجود عوامل واسط، به سیاست گذاران نشان می دهد که با افزایش جمعیت جوان در یک کشور، از طریق برنامه ریزی پیرامون این متغیرها، نه تنها ممکن است بی کاری افزایش پیدا نکند، بلکه امکان کاهش آن نیز وجود دارد.
بررسی رابطه سلامت عمومی و نگرش به پلیس با ترس از جرم شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: امروزه ترس از جرم به واقعیت اجتماعی متمایزی حتی مهم تر از خود جرم مبدل شده است و موضوعی است که مسئله سلامت عمومی افراد و بحث امنیت شهرها را به چالش کشانده است. هدف این پژوهش بررسی رابطه سلامت عمومی و نگرش به پلیس با ترس از جرم شهروندان شهر ساری است. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمام شهروندان شهر ساری هستند (۲۹۶۴۱۷ نفر) که از بین آن ها 305 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و مورد پرسش قرار گرفتند. داده ها با کمک پرسشنامه های روا و پایای سلامت عمومی (آلفای کرونباخ 82/0)، نگرش نسبت به پلیس (آلفای کرونباخ 76/0) و ترس از جرم (آلفای کرونباخ 88/0) جمع آوری و با کمک نرم افزار «اس.پی.اس.اس» و با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها و نتایج: یافته ها نشان داد که رابطه معنادار و منفی بین متغیر های سلامت عمومی و نگرش نسبت به پلیس با ترس از جرم وجود دارد. نتایج این پژوهش نشان داد که دارا بودن سلامت روان و داشتن نگرش مثبت نسبت به پلیس و اعتماد به آن می تواند به عنوان بازدارنده های ترس از جرم و ایجاد احساس امنیت عمومی در بین شهروندان عمل کند.
بررسی میزان احساس برخورداری از رفاه اجتماعی و عوامل موثر بر آن (مطالعه در بین شهروندان شهر اردکان)(مقاله علمی وزارت علوم)
رفاه اجتماعی نیازمند تغییرات مثبت در دو سطح مادی (عینی ) و فرامادی (ذهنی) است و نتیجه آن باید بتواند به خلق آسایش اعضای جامعه منجر شود. همانطور که ابعاد مختلف توسعه (مثل توسعه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی) سعی در ایجاد رفاه اجتماعی برای شهروندان هر جامعه دارند، و از طرف دیگر وجود رفاه اجتماعی در هر جامعه خود شاخص اصلی توسعه و بازتولید کننده آن می باشد، لذا با توجه به وجه ایجابی و مطلوب رفاه اجتماعی، هدف از این نوشتار بررسی میزان احساس برخورداری از رفاه اجتماعی و عوامل موثر بر آن در بین شهروندان شهر اردکان است. روش مورد استفاده در این پژوهش جهت جمع آوری اطلاعات، روش پیمایش و با بهره گیری از تکنیک پرسشنامه می باشد. حجم نمونه پژوهش نیز برابر با 385 نفر و به شیوه روش نمونه گیری چندمرحله ای (خوشه ای و تصادفی) است. متغیرهای مستقل این تحقیق، احساس امنیت، رضایت از زندگی، دینداری، احساس عدالت و تقدیرگرایی می باشد. نتایج توصیفی نشان داد که میزان احساس برخورداری از رفاه اجتماعی بیش از سه چهارم پاسخگویان در سطح متوسط رو به بالا ارزیابی شده است. یافته های استنباطی نشان داد تأثیر مجموع متغیرهای مستقل به غیر از تقدیرگرایی بر احساس برخورداری از رفاه اجتماعی مثبت است و مجموع متغیرهای مستقل 75% از تغییرات متغیر احساس برخورداری از رفاه اجتماعی را تبیین می کند. لذا تحقق رفاه اجتماعی مستلزم برنامه ریزی دولتمردان به عنوان متولی سیاست اجتماعی در حوزه های آموزش، بهداشت، مسکن، اشتغال، معیشت و کاهش فقر می باشد. البته سازماندهی رفاه، نیازمند اقدامات سازمانهای دولتی و داوطلبانه، بازارهای کار، خانواده و... می شود.
تبیین جامعه شناختی توزیع قدرت متقارن و نامتقارن در خانواده و تأثیرات آن بر سبک زندگی زنان (مورد مطالعه: زنان متأهل شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۸ پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲
209 - 232
تحقیق حاضر به بررسی توزیع قدرت درخانواده معاصر به عنوان یک مسأله اجتماعی می پردازد. چارچوب نظری پژوهش ، تلفیقی از تئوری های تبیین قدرت در خانواده و نظریات اندیشمندانی چون زیمل، وبلن، گیدنزو بوردیو در رابطه با سبک زندگی می باشد. فرضیه اصلی پژوهش این است که میان توزیع قدرت در خانواده و سبک زندگی زنان رابطه معنادار وجود دارد . تحقیق حاضر، به لحاظ ماهیت ، کاربردی، به لحاظ زمان ، مقطعی و به لحاظ معیار وسعت، پهنا نگر می باشد. روش تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری را کلیه زنان متأهل مناطق 1و19 شهر تهران در سال 1396تشکیل می دهند. داده های تحقیق با استفاده از فرمول کوکران وروش نمونه گیری خوشه ای سهمیه ای در دسترس از 383 نفر جمع آوری گردیده است. رابطه بین متغیر مستقل(توزیع قدرت در خانواده) و متغیر وابسته(سبک زندگی خانواده) باآزمون کای اسکوئر() سنجیده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد توزیع قدرت در خانواده معاصر نیازمند عدالت وتقارن بیشتری است؛ 46درصد از خانواده های معاصر، توزیع قدرت متقارن و 54 درصد از خانواده ها ، توزیع قدرت نامتقارن مرد محور را تجربه می کنند. بین توزیع قدرت در خانواده وسبک زندگی زنان رابطه معنادار وجود دارد. با مدرن ترشدن سبک زندگی زنان جامعه، ازخانواده هایی سالم ترو دموکراتیک تر بهره مند خواهیم شد
روند معناسازی در تقابل تهیدستان شهری و دولت: مطالعه شهر تهران 1358-1345(مقاله علمی وزارت علوم)
تهیدستان شهری از ابتدای قرن بیستم تا کنون در تغییر چهره شهر تهران موثر بوده اند. با این وجود بررسی ابعاد و کیفیت تاثیر گذاری این گروه با دشواری روبه رو است. کنش تهیدستان شهری جز در مواقعی خاص کنشی سازماندهی شده نیست و یا تهیدستان از طریق رسانه ها، مطالبات خود را به عنوان یک کل واحد با هویت مشخص به گوش جامعه نمی رسانند. نادیده ماندن کنش این گروه اجتماعی این را برای طرح یکی از پرسش های بنیادی این مقاله فراهم می سازد: تهیدستان شهری گروهی فعال اند یا منفعل و واکنش محور؟ هدف این مقاله تبیین فعال بودن کنش تهیدستان شهری با استفاده از صورت بندی رابطه این گروه و دولت بر مبنای کشمکشی گفتمانی است. هم چنین تلاش کردیم تا نشان دهیم چرا تحلیل گفتمان می تواند روشی مناسب برای تحلیل جنبش تهیدستان شهری باشد. با توضیح تقابل تهیدستان شهری و دولت کوشیده ایم تا به جای توضیح کنش این گروه بر مبنای ضرورتی صرفا اقتصادی، آن را از جنبه سیاسی-فرهنگی نیز تحلیل کنیم. برای نشان دادن رابطه دولت و تهیدستان شهری از آرای لوفبور، برای تحلیل استراتژی های فعالانه کنش تهیدستان شهری از نظریه تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه (رویکردی غیر ذات گرا) و برای ارائه تاریخی مختصر از شیوه های کنش تهیدستان در تهران عمدتا از آثار آصف بیات بهره گرفته ایم. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش اسنادی تاریخی است. این پژوهش محدود به شهر تهران و بازه زمانی 1358-1345 است. علت انتخاب این بازه، تاثیر انقلاب بر تقابل میان دولت و تهیدستان و تحلیل آن بر مبنایی گفتمانی است.
تجربه استیگما و هویت مخدوش مادران دارای فرزند اتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۸ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱
103 - 117
داغ ننگ برچسب بدنام کننده ای است که افراد مبتلا به اتیسم و خانواده های آن ها همواره در جامعه با آن مواجه می شوند. در این تحقیق با ۲۰ مادر و ۱۰ پدر دارای فرزند اتیسم در شهر تهران مصاحبه های عمقی انجام شده است. در این مصاحبه ها از افراد درباره ی زندگی روزمره، اوقات فراغت در خانه، خانواده و جامعه، حضور در اماکن عمومی و سبک زندگی آن ها سؤال شده است. مادران تحقیق در داخل خانواده خود، در میان بستگان، دوستان و در جامعه در میان افراد غریبه داغ ننگ بیشتری را نسبت به پدران گزارش کرده اند. همچنین هر دو در مواجهه با پزشک تشخیص دهنده ی اتیسم تجربه داغ ننگ یکسانی داشته اند. بیشترین داغ ننگ هایی که افراد با آن مواجه شده اند، زل زدن، برچسب های کلامی، مسخره کردن از جانب بزرگ سالان و همسالان فرزندان بوده است. همچنین زنان بیشتر از مردان برچسب زننده بوده اند. علاوه بر این مادران استراتژی هایی همچون گریز از موقعیت، رشوه دادن به فرزند، انزوا، پرخاشگری و آگاهی بخشی را در کنار استراتژی های منحصربه فرد خود اتخاذ کرده اند.
تفاوت آرای قضات در سرقت خشن: نقش زمینه های اجتماعی متهمان (مطالعه ی میدانی دادسرا و دادگاه شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۸ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱
79 - 102
بررسی رابطه ی وضعیت اجتماعی متهمان سرقت و آرای صادره، نشان دهنده ی ارتباط میان دادرسی و ریشه های اجتماعی حقوق است و تعریفی واقعی تر از حقوق حاکم بر جامعه ارائه می دهد. مسائل اصلی که در مقاله حاضر به دنبال پاسخ گویی آن هستیم عبارتند از اینکه: کدام یک از زمینه های خانوادگی و اجتماعی متهمان، مؤثر بر روند دادرسی کیفری از ابتدای ورود به مرجع تعقیب تا اجرای حکم است؟ نحوه ی واکنش نظام دادرسی کیفری به اتهام افراد بر اساس این زمینه ها چگونه است؟ با دسته بندی الگوهای نظری مرتبط با موضوع تحقیق، دو دسته بندی مرسوم در قالب وفاقی (با تأکید بر رویکرد کارکردگرایی) و تضاد مد نظر قرار گرفت. بر این اساس، حساسیت های نظری به منظور پاسخ گویی به مسائل و ورود به میدان تحقیق سامان یافت. برای پاسخ گویی به مسائل تحقیق از روش کیفی و از ابزارهای مصاحبه، تحلیل اسناد و مشاهده در دادسرای ویژه سرقت و ناحیه 12 و دادگاه کیفری دو بعثت تهران استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد زمینه های خانوادگی و اجتماعی همچون جنسیت، نسل، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، قومیت و تابعیت متهمان بر روند رسیدگی دادرس به سرقت های خشن مؤثر است. یکی از محورهای اصلی استدلال دادرس هنگام صدور رأی ارجاع به این زمینه هاست که به نظر می رسد آفریده ی نظام حقوقی نیستند بلکه یک سری قواعد و کلیشه های برخاسته از ساختار اجتماعی، فرهنگ، دین، اقتصاد و ... هستند.
نابرابری های اجتماعی در کتاب های درسی دوره مشروطه (مطالعه موردی: تعلیم الاطفال، کتاب علی، تأدیب الاطفال و تربیت نسوان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۸ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱
119 - 137
نابرابری های اجتماعی را می توان به سه حوزیه نابرابری های طبقاتی، جنسیتی و قومیتی تقسیم کرد. بسیاری از نمونه های آن در اسناد و منابع باقی مانده از ادوار مختلف تاریخی قابل مشاهده است. در این بین اهمیت توجه به مطالب مندرج در کتب آموزشی نیز به این دلیل است که آن ها منعکس کنندیه نوع باورهای جامعه برای چگونگی اجتماعی شدن افراد و نقش پذیری اجتماعی آنان است. این پژوهش بررسی موضوع نابرابری های اجتماعی در کتب درسی دوریه مشروطه (1290-1274 شمسی)را مورد بحث خود قرار داده است. پژوهش حاضر به روش اسنادی و با تأکید بر دو فن تحلیل محتوا و بافت موقعیت کلمات گردآوری شده است. این تحقیق می کوشد تا به پرسش هایی چون نابرابری جنسیتی در کتاب های درسی دوریه مشروطه، نقش مفهوم جنسیت در نوع اجتماعی شدن افراد به خصوص دختران و بررسی مهم ترین نقش های ترسیمی برای آنان در این کتب درسی، پاسخ دهد. در این منابع آموزشی نوع رابطیه نقش های زنان در رابطه با نقش های مردان به سه دستیه 1-نقش های وابستیه زن به مرد 2-نقش های دارای مساوات میان زن و مرد و 3-استقلال نقش زنان از نقش مردان قابل مشاهده است؛ نتیجیه بررسی نشان می دهد که در منابع آموزشی این دوره تنها در کتاب تربیت نسوان می توان نمونیه استقلال نقش و عدم وجود نابرابری های اجتماعی را مشاهده کرد
بی تفاوتی زیست محیطی به مثابه بی تفاوتی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بی تفاوتی اجتماعی یکی از آسیبهای فرهنگی جدی جامعه ما در حوزه شهروندی است.یکی از انواع این نوع بی تفاوتی، بی تفاوتی زیست محیطی است.هدف از پژوهش حاضر، تحلیل بی تفاوتی زیست محیطی در میان شهروندان شهر یزد می باشد.روش تحقیق پیمایشی و اطلاعات با ابزار پرسشنامه گردآوری گردید.جامعه آماری این تحقیق ، کلیه افراد بالای 18 سال ساکن یزد و حجم نمونه 390 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب گردیده است. چارچوب نظری با تاکید بر نظریه های محیط گرا انتخاب شد. بعد از جمع آوری اطلاعات، فرضیه های تحقیق در دو سطح توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزارهای spss مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که بی تفاوتی زیست محیطی تحت تاثیر متغیرهای نگرش زیست محیطی، احساس مسئولیت، دانش زیست محیطی و اثربخشی می باشد و با افزایش این متغیرها، بی تفاوتی زیست محیطی کاهش می یابد. از بین متغیرهای جمعیت شناختی(جنسیت،تاهل،درآمد،سن و تحصیلات)، تنها رابطه متغیر تحصیلات با بی تفاوتی زیست محیطی معنادار می باشد و میانگین بی تفاوتی زیست محیطی افراد با سطح تحصیلات زیر دیپلم بیش از سایرین است. نتیجه تحلیل مسیر نشان می دهد که متغیرهای فوق 26 درصد از تغییرات بی تفاوتی زیست محیطی را تبیین می کنند.
تحلیل تجربه و درک کارگران از شرایط کاری : دلایل و پیامد ها (مورد مطالعه: کارگران بنگاه های تولیدی پوشاک کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش ها درباره شرایط کاری کارگران در حوزه جامعه شناسی بر دو دسته عمده متمرکز بوده است: یک دسته از پژوهش ها با الهام از نظریه فرهنگ و اخلاق پروتستانی وبر شرایط کاری را با توجه به عوامل فرهنگی و اخلاق کار دنبال کرد ه اند . دسته دیگر با بهره گیری از نظریه بیگانگی مارکس بر شرایطی که کارگر را از روند کارش بیگانه می سازد تاکید کرد ه اند . این پژوهش ها شرایط کاری را از منظر تجربه و درک کارگران بررسی نکرد ه اند . هدف اصلی این مقاله تحلیل تجربیات کارگران از شرایط کاریشان است؛ شرایط کاری که می تواند تقویت کننده فرهنگ کار یا ایجاد کننده بیگانگی کارگر باشد . این مقاله مبتنی بر پژوهشی کیفی است و سعی دارد تا با استفاده از داده هایی که از مصاحبه عمیق با ۲۷ نفر از کارگران بنگاه های تولیدی پوشاک شهر کرج به دست آمده است ، درک و تجربه آنان را از شرایط کاریشان آشکار سازد . یافته ها نشان می دهد شرایط مادی شامل: شرایط نامناسب فیزیکی و بهداشتی محل کار؛ شرایط اجتماعی و اقتصادی شامل: حداقلی بودن مناسبات کلامی کارگر با همکاران ، پایین بودن دستمزد ها ، مرخصی های حداقلی و ساعات کار طولانی باعث شده بیگانگی کارگر از روند کار ، همکار ، خانواده و خویشاوندان شکل بگیرد . این شرایط از نظر کارگران پیامد هایی داشته است؛ از جمله اصالت زدایی از کار مولد ، تضعیف روابط خانوادگی و خویشاوندی ، به هم ریختگی ذهنی و خروج روزافزون کارگر از کار تولیدی . کارفرمایان شرایط اقتصادی جامعه مانند قاچاق گسترده پوشاک از خارج به داخل کشور و اجاره سنگین محل کار را علت اصلی چنین مشکلاتی برای کارگران می دانند . واژه های کلیدی: کارگر ، بنگاه تولیدی ، شرایط کاری ، فرهنگ کار ، بیگانگی ، شاغلان فقیر
شیوه های جلب مشارکت رسانه ها برای اعتمادسازی نسبت به پلیس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: اعتماد مردم به پلیس یکی از ضرورت های موفقیت این نهاد برای تأمین امنیت اجتماعی و عمومی است. عوامل متعددی بر اعتماد به پلیس تأثیر دارند که ازجمله مهمترین آنها اقدامات رسانه های ارتباط جمعی است. پژوهش حاضر شیوه های جلب مشارکت رسانه ها برای اعتمادسازی نسبت به پلیس را بررسی می کند. روش: پژوهش حاضر از نظر شیوه اجرا کیفی و از نظر نوع، توصیفی- تبیینی است. جامعه آماری پژوهش را مدیران و سردبیران و دبیر سرویس های رسانه های ارتباط جمعی از جمله رسانه های شنیداری، دیداری- شنیداری، مکتوب و مجازی تشکیل داده اند. نمونه گیری به شیوه گلوله برفی انجام و با 46 نفر اشباع نظری حاصل شد. جمع آوری داده ها نیز به شیوه مصاحبه حضوری نیمه ساخت یافته صورت گرفت. یافته ها و نتایج: پژوهش نشان داد نیروی انتظامی با اقداماتی از قبیل تعامل صحیح و مستمر با رسانه ها، تشکیل کانون های اندیشه ورزی، اطلاع رسانی به موقع به رسانه ها، امکان دستیابی خبرنگاران به پرونده های مهیج، سخنگوی رسانه ای داشتن و داشتن خبرنگاران انتظامی در رسانه ها می تواند مشارکت رسانه ها را برای اعتمادسازی نسبت به پلیس جلب کند.
پیش بینی مصرف الکل در جوانان بر مبنای مؤلفه های کنترل و حمایت خانوادگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: مشروب های الکلی یکی از جدی ترین معضل های بشری و پیچیده ترین پدیده انسانی است که پایه و بنیان جامعه انسانی را تحلیل می برد. آسیب پذیرترین گروه در برابر مصرف الکل نیز جوانان هستند و به طور طبیعی درک عوام ل مؤثر ب ر مصرف الکل در جوانان به منظور توسعه راهبردهای مؤثر کنت رل و پی شگیری از آن ضروری است. ازاین رو هدف پژوهش حاضر پیش بینی مصرف الکل بر مبنای مؤلفه های کنترل و حمایت خانوادگی است. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را جوانان 18 تا 24 ساله منطقه 6 شهر تهران در سال 95 تشکیل دادند که 249 نفر (153 پسر و 96 دختر) از آن ها به صورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش نیز پرسش نامه رشد و بهداشت جوانان (آلفای کرونباخ 81/0 و 69/0) و مقیاس خطرپذیری جوانان ایرانی (آلفای کرونباخ 89/0) است. یافته ها و نتایج: یافته ها نشان دادند که میانگین گزارش مصرف الکل در جوانان مورد مطالعه این پژوهش 76/20 و میانگین حمایت و کنترل خانواده 14/17 و 14/12 است. همچنین بین حمایت و کنترل خانوادگی با مصرف الکل رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. بنابراین متغیرهای کنترل و حمایت خانواده، پیش بینی کننده های معنی داری برای مصرف الکل در جوانان هستند.