درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه در سال های اخیر میزان استفاده از تلفن های همراه، رایانه های جیبی و تلفن های هوشمند رشد قابل توجهی یافته است. ] 1 [ این ابزارهای قابل حمل، باعث دسترسی سریع به اطلاعات و ارتباط آسان تر بین افراد شده است. از جمله گروه هایی که از رایانه های جیبی و تلفن های هوشمند استفاده می کنند، متخصصان علوم سلامت می باشند. پزشکان، پرستاران و دانشجویان پزشکی به دسترسی سریع و بموقع به اطلاعاتی از قبیل منابع مرجع پزشکی، اطلاعات دارویی، اطلاعات بیماری ها و آخرین پژوهش های انجام شده در حوزه های تخصصی پزشکی نیازمند می باشند. این افراد باید در اسرع وقت و بدون محدودیت مکانی و زمانی به این اطلاعات دسترسی داشته باشند، تا بتوانند بهترین درمان را بر روی بیماران اعمال نمایند. ] 2-4 [ بنابراین جهت دسترسی به اطلاعات مورد نیازشان از ابزارهای قابل حملی مانند تلفن های هوشمند و رایانه های جیبی استفاده می کنند. ] 5 [ به کمک تلفن های هوشمند و رایانه های جیبی می توان برنامه های مختلف پزشکی مانند منابع مرجع دارویی، کتاب های مرجع پزشکی و دیگر اطلاعات مورد نیاز را به صورت دیجیتالی در مواقع نیاز مورد استفاده قرار داد. دسترسی به اینترنت بی سیم، وب سایت ها و پایگاه های اطلاعاتی، پرونده الکترونیک سلامت، مشاوره از راه دور و ... نیز به کمک رایانه های جیبی و تلفن های هوشمند امکان پذیر شده است. ] 6-7 [ مطالعات متعددی کاربردهای این ابزارها را مورد بررسی قرار داده اند؛ برای مثال، مطالعه فوآ نشان می دهد این ابزارها در دسترس پذیر ساختن منابع پزشکی، کسب اطلاعات دارویی و مدیریت اطلاعات شخصی مفید می باشند. ] 8 [ مطالعه استرود نیز نشان می دهد استفاده از برنامه های دارویی بیشترین کاربرد را در میان پرستاران داشته است و استفاده از رایانه های جیبی در تصمیم گیری بالینی، ارتقاء ایمنی و سلامت بیمار نقش مؤثری داشته است . ] 4 [ همچنین طبق پژوهش چاترلی کاربرد این ابزارها در میان دانشجویان پزشکی بر اساس میزان استفاده به ترتیب شامل تقویم، اطلاعات دارویی، پست الکترونیک، منابع مرجع پزشکی، فرهنگ لغت، انجام محاسبات بالینی ( Clinical calculations )، تشخیص افتراقی بیماری ها ( Differential diagnoses ) و ذخیره یادداشت های روزانه بوده است. ] 9 [ در مطالعات پیشین عموماً از روش پژوهش کمّی استفاده شده و کاربردهای رایانه های جیبی و تلفن های هوشمند به صورت کلی بررسی شده است، درحالی که در مطالعه حاضر جهت بررسی و شناخت عمیق موضوع از روش پژوهش کیفی استفاده شد و کاربردهای این ابزارها به صورت جداگانه در امور روزمره و شغلی مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی متون مرتبط و تخصصی توسط پژوهشگران این مطالعه، معلوم گردید که تا زمان انجام این پژوهش، در مورد کاربرد های مختلف رایانه های جیبی و تلفن های هوشمند در پزشکی و حرفه های وابسته، پژوهشی در کشور ایران انجام نشده است. لذا، در این تحقیق کاربردهای رایانه های جیبی و تلفن های هوشمند در میان گروه کوچکی از اینترن ها و رزیدنت های ایرانی مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به اهمیت استفاده از رایانه های جیبی و تلفن های هوشمند در مراکز بهداشتی و درمانی مانند بیمارستان ها، با انجام این پژوهش علاوه بر معرفی کاربرد های این ابزارها به مسئولین و شاغلین حوزه درمان، می توان برنامه ریزی های لازم جهت معرفی و آموزش کاربرد ها و چگونگی استفاده از این ابزار ها را انجام داد. همچنین می توان جهت رواج استفاده از این فناوری نوین در مراکز بهداشتی و درمانی کشور تصمیم گیری و برنامه ریزی نمود. روش کار این مطالعه به روش پژوهش کیفی انجام شد . جامعه پژوهش آن دسته از اینترن ها و رزیدنت های دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند که با رایانه های جیبی و تلفن های هوشمند سروکار داشتند و در سال 1390 در بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) و بیمارستان امام خمینی(ره) واقع در شهر تهران به تحصیل اشتغال داشتند . در این پژوهش نمونه گیری بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف بود. در این روش پژوهشگر نمونه های خود را با توجه به اهداف پژوهش انتخاب می کند ] 10 [ و می کوشد تا به صورت هدفدار، بر مبنای اینکه چه نوع اطلاعات خاصی مورد نیاز است نمونه هایی را انتخاب کند. بنابراین، اینکه بعداً چه افرادی انتخاب می شوند تحت تأثیر این است که قبلاً چه کسانی مورد مصاحبه قرار گرفته اند و چه اطلاعاتی داده اند. ] 11 [ «در مطالعات کیفی اشباع داده ها ( Saturation ) خصوصیتی است

مقدَمه: پیشرفت های علوم پزشکی و فناوری اطَلاعات ، سازمان های ارائه کننده ی خدمات سلامت را به محیط های رقابتی و مشتری گرا مبدل کرده است. در چنین محیط هایی فرصت های زیادی در اختیار متخصصان مدارک پزشکی قرار می گیرد که فقط برای کسانی قابل استفاده است که دارای مهارت های لازم باشند. هدف این پژوهش بررسی دیدگاه کارکنان مدارک پزشکی درباره ی مهارت های لازم در بخش مدارک پزشکی بیمارستانهای و آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز بود. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی -مقطعی در سال 1386 انجام گرفت. نمونه ی مورد مطالعه 12 مسئول بخش مدارک پزشکی و 48 نفر از کارکنان بخش مدارک پزشکی در 12 بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تبریز (60 نفر) است. داده ها از طریق یک پرسشنامه ی محقق ساخته با استفاده از متون موجود و با مراجعه حضوری به مراکز جمع آوری گردید. اولویت بندی مهارت های مورد نیاز با توجَه به پاسخ نمونه ها و نمره گذاری انتخاب های پنج گانه صورت گرفت. تجزیه و تحلیل اطَلاعات با نرم افزار آماری SPSS انجام شد. یافته ها: اکثر پاسخ دهندگان مونث(73درصد) ؛ میانگین سابقه ی کاری 6 پاسخ دهندگان /8 سال بود. مهمترین مهارت های لازم برای کارکنان مدارک پزشکی به تفکیک سه نوع مهارت اصلی به ترتیب عبارت بودند از: مهارتهای عمومی (شامل توانایی به کارگیری رایانه، سرعت عمل همراه با سرعت بالا، مسئولیت پذیری، خود یاد گیری و مدیریَت تغییر)، مهارتهای ارتباطی(شامل توانایی ارتباط با مدیران، بیماران، پزشکان)، و مهارتهای اختصاصی (شامل گزارش دهی، پردازش داده ها، مستند سازی، آشنایی با HIS ، بازیابی اطَلاعات و کد گذاری صحیح). نتیجه گیری: نیاز حیاتی نظام سلامت به اطلاعات و حرکت به سوی پرونده الکترونیک سلامت باعث شده که کارکنان بخش مدارک پزشکی به مهارت های جدیدی نیاز داشته باشند. بازنگری دروس دوره های آموزشی و برگزاری دوره های ضمن خدمت جهت کسب مهارت های مود نیاز و تغییر روش مدیریَتی از پرونده ی کاغذی به پرونده الکترونیک سلامت ضروری ست

مقدمه: هدف پژوهش، تعیین تأثیر به کارگیری فنون بازاریابی اجتماعی بر آگاهی و نگرش دانشجویان و اعضای هئیت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نسبت به خدمات کتابداری پزشکی بوده است. روش کار: روش پژوهش نیمه تجربی نوع کاربردی بود. ابزارگردآوری اطلاعات دو پرسشنامه محقق ساخته آگاهی و نگرش بر اساس چهار بعد بازاریابی اجتماعی بود. جامعه آماری اعضای هئیت علمی و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1394 بودند که 36 نفر به روش تصادفی در گروه های آزمون و شاهد قرار گرفتند. روایی پرسشنامه ها توسط متخصصان کتابداری واطلاع رسانی پزشکی تأیید و پایایی با استفاده ازآلفای کرونباخ به ترتیب 82/0 و 92/0 به دست آمد. تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت. یافته ها: میانگین آگاهی و نگرش کلی جامعه نسبت به خدمات کتابداری پزشکی بعد از استفاده از فنون بازاریابی اجتماعی به طور معنی داری افزایش یافته است ( 005/0>P). در میان ابعاد بازاریابی اجتماعی، بیشترین تغییرات آگاهی و نگرش در بعد پیشنهاد (3/7 و 1/6) بود. میزان تغییرات آگاهی در ابعاد قابلیت دسترسی (3/3)، هزینه مشارکت (3/1) و ارتباطات اجتماعی (8/0) نیز به طور معنی دار افزایش یافته است( 005/0>P) و کمترین میزان تغییر نگرش در ابعاد قابلیت دسترسی (4/0-) و ارتباطات اجتماعی (1/0-) بوده است. نتیجه گیری: عدم آگاهی جامعه سلامت نسبت به خدمات کتابداری پزشکی، منجر به کمرنگ شدن نقش کتابداران پزشکی شده است. با توجه به اجتماعی بودن حرفه کتابداری پزشکی، بازاریابی اجتماعی راهکاری مناسب برای تغییر در نحوه آگاه سازی کاربران با خدمات کتابداری پزشکی و ایجاد نگرشی مثبت در میان جامعه سلامت کشوراست.

سال ۲۰۰۰ میلادی، آغاز هزاره سوم و شروع عصری جدید برای زندگی بشر در جوامع مختلف بود. اندیشمندان مختلف معمولا از فرصت بدست آمده در این پیچ های مهم تاریخی بیشترین بهره برداری را می کنند، تا مفاهیم بزرگ و ارزشمند را معرفی کنند. چرا که، به خاطر سپاری اینگونه رویدادها برای همگان ساده تر و جذاب تر است. [1] موضوع مقاله حاضر مربوط به سال 2000 است که واجد برجسته ترین تاریخ از زمان تاسیس سازمان جهانی بهداشت در سال 1948 تاکنون بوده است. گزارش سازمان جهانی بهداشت در این سال در ارتباط با مدیریت نظام سلامت و ارتقای عملکرد آن است. [2] در این گزارش، برای نظام سلامت چهار کارکرد اصلی در نظر گرفته شده است که باید مورد توجه تمامی سیاستگذاران و مدیران در تمامی کشورهای دنیا قرار گیرد. این کارکردها عبارت از ارائه خدمات (Health providing)، تولید منابع (Resources generation)، تامین مالی (Financing) و تولیت (Stewardship)است. ارائه خدمات سلامت در سطوح مختلف، اصلی ترین کارکرد تمامی نظام های سلامت است. تولید نیروی انسانی متخصص، یکی از مهمترین مصداق های این کارکرد است. با توجه به گردش مالی وسیع و وجود هزینه ها و درآمدهای مختلف در نظام سلامت، کارکرد تامین مالی به مباحث مالی و مدیریت منابع ارتباط دارد. [3] کارکرد تولیت به نوعی کلیدی ترین کارکرد است. تولیت به معنای عام ، واگذاری امور به یک فرد است. تولیت در حوزه مدیریت به مجموعه ای از اقدامات شامل تنظیم مقررات، پیاده سازی و پایش آنها گفته می شود. [4] با توجه به گستردگی موضوعات و مسائل مرتبط با سلامت جامعه و محیط زندگی، نیاز به یک متولی در حوزه سلامت کاملا احساس می شود تا با دیدی واقع بینانه، علمی و چند بعدی بتواند نظر نهایی در این زمینه را اعلام کند. [5] در ماه های اخیر و به دنبال شروع همه گیری کرونا و در راستای توجه به نقش تولیت نظام سلامت، ستاد ملی مبارزه با کرونا در کشور تشکیل شد تا با بهره گیری از داده های مختلف و برمبنای شرایط و وضعیت موجود، تصمیم گیری در زمینه های گوناگون کنترل بحران را انجام و جهت اجرا به دستگاه های مختلف ابلاغ نماید. تضاد منافع: نویسندگان اظهار داشتند که تضاد منافعی وجود ندارد. تشکر و قدردانی: بدین وسیله از کارکنان حوزه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان به ویژه گروه مبارزه با بیماری های واگیر نهایت تشکر و قدردانی به عمل می آید.

مقدمه: در چند دهه اخیر، با ورود مفاهیم جدیدی همچون معناجویی در کار، شناخت اخلاق، معنا بخشی به سازمان، پارادایم نوینی در سازمان ها مطرح شده است که می توان از آن به عنوان معنویت محیط کاری نام برد. پژوهش های انجام شده در زمینه معنویّت در محیط کار نشان می دهد که معنویّت در محیط های سازمانی منجر به رشد و توسعه رفتارهای شهروندی سازمانی می شود. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین معنویت در کار و مؤلفه های آن با رفتار شهروندی سازمانی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز بود. روش کار: روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها، توصیفی- همبستگی بود. جهت جمع آوری داده های موردنظر، تعداد 260 نفر از کارکنان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی شیراز مورد بررسی قرار گرفتند. ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی ارگان و پرسشنامه معنویت در کار میلیمن و همکاران است که پایایی آن ها از طریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 71/0 و 82/0 به دست آمد. روایی این پرسشنامه ها نیز مورد تائید متخصصان قرار گرفت. جهت تحلیل داده ها از آزمون های تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده گردید. یافته ها: نتایج تی تک نمونه ای نشان داد که وضعیت رفتار شهروندی سازمانی و معنویت در کار در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون حاکی از آن است که بین رفتار شهروندی سازمانی و تمامی مؤلفه های آن با معنویت در کار رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون نشان داد که ابعاد معنویت در کار، بر رفتار شهروندی سازمانی اثر معناداری دارد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان گفت که وجود معنویت در کار در دانشگاه علوم پزشکی شیراز منجر به توسعه و بهبود رفتار شهروندی سازمانی می شود.

مقدمه: با توجه به اهمیت حوزه پزشکی و ترسیم نقشه ها ی علمی در حوزه ها ی مختلف و نظر به اینکه معیارهای تحلیل شبکه ها ی اجتماعی می تواند در تحلیل این نقشه ها موثر واقع شود، هدف پژوهش حاضر تحلیل نقشه علمی پزشکی ایران در سال 2007 با استفاده از معیارهای مرکزیت درجه و مرکزیت بینیّت است. روش کار: در این پژوهش که از انواع مطالعات علم سنجی است، جامعه پژوهش کلیه تولیدات علمی پزشکی ایران در سال 2007 (3967 مدرک) است که در نمایه نامه استنادی علوم منتشر شده است. نقشه ها ی مورد نظر، با استفاده از تکنیک تحلیل هم استنادی مقوله ها ی موضوعی و با کمک نرم افزار ( NWB ) Network Workbench Tool ترسیم شد. یافته ها : بیش از 37 درصد از کل تولیدات علمی ایران در سال 2007 به مقوله ها ی پزشکی و بیشترین تولیدات علمی ایران به پزشکی عمومی و داخلی و بیشترین تعداد استنادهای دریافتی به داروشناسی و داروسازی اختصاص دارد. این دو مقوله موضوعی در کنار بیوشیمی و بیولوژی مولکولی از نظر هر دو شاخص مرکزیت درجه و مرکزیت بینیّت دارای بیشترین رتبه در بین مقوله ها ی موضوعی پزشکی هستند. مقوله ها ی موضوعی پزشکی عمومی و داخلی با بهداشت عمومی، حرفه ای و محیط دارای قوی ترین رابطه هم استنادی هستند. نتیجه گیری: استفاده از شاخص ها ی تحلیل شبکه اجتماعی در تحلیل نقشه ها ی علمی موثر است. مقوله ها ی موضوعی پرتولید و پر استناد، حضور مؤثرتری در نقشه علمی هم استنادی دارند. برنامه ریزی و سیاستگذاری به منظور افزایش کمیت و کیفیت تولیدات علمی در مقوله ها ی موضوعی مختلف به منظور حضور مؤثرتر در نقشه ها ی علمی ضروری است.

مقدمه: بیمارستان به عنوان یک سازمان ارائه کننده خدمات حساس در حوزه سلامت انسان ها تلقی می شود. عملکرد زنجیره تامین بیمارستان می تواند با تبادل دانش و اعتماد بین تامین کننده و بیمارستان به یکپارچه سازی تامین کنندگان و فن آوری اطلاعات برسد و زمینه ساز رقابت در دنیای رقابتی امروز به ویژه در بخش خدمات باشد. هدف این پژوهش تحلیل عوامل موثر بر تبادل دانش و نقش آن ها در عملکرد زنجیره تامین از طریق یکپارچه سازی تامین کننده بیمارستان های مشهد می باشد. روش کار: مطالعه حاضر به صورت کاربردی بوده که در سال 97-96 انجام گردید. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران و کارکنان تامین کننده بیمارستان های شهر مشهد بوده اند. تعداد 273 نمونه بر اساس نمونه گیری چند مرحله ای از بیمارستان های خصوصی، خیریه و دولتی شهر مشهد انتخاب شدند. پرسش نامه استاندارد با پنج مولفه اعتماد، یکپارچه سازی تامین کننده، یکپارچه سازی فن آوری اطلاعات، تبادل دانش و عملکرد زنجیره تامین بین نمونه ها توزیع گردید. روایی سازه ای پرسش نامه از طریق آزمون تحلیل عاملی تاییدی و پایایی آن با آلفای کرونباخ 871/0 تایید شد. داده ها پس از جمع آوری در نرم افزار SPSS، لیزرل وارد شده و با آزمون های رگرسیونی تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که تاثیر ضرایب مسیر اعتماد و یکپارچه سازی فن آوری اطلاعات بر تبادل دانش (53/0 و 48/0)، اعتماد و یکپارچه سازی فن آوری اطلاعات بر یکپارچه سازی تامین کننده (33/0 و 35/0)، تبادل دانش، یکپارچه سازی تامین کننده بر عملکرد زنجیره تامین (36/0و 71/0) می باشد و آزمون فرضیه های میانجی تاثیر اعتماد، تبادل دانش و یکپارچه سازی تامین کننده بر عملکرد زنجیره تامین را تایید می کند. نتیجه گیری: عملکرد زنجیره تامین بیمارستان ها نیازمند اعتماد بین بیمارستان و تامین کنندگان است و این اعتماد صورت گرفته موجب تبادل دانش و یکپارچه سازی بین تامین کنندگان و فن آوری اطلاعات می گردد که در نتیجه کاهش هزینه، افزایش سرعت و کیفیت بهتر را در پی دارد.

مقدمه: بررسی پایگاه استنادی اسکوپوس نشان می دهد که میزان بروندادهای پژوهشی علوم پزشکی کشور در سال های اخیر از رشد قابل توجهی برخوردار بوده است. از سوی دیگر مقاله های پراستناد پژوهشگران، موسسات و کشورها می تواند جهت مطالعه اثرگذاری و کیفیت فعالیت های پژوهشی مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین پژوهش حاضر در راستای بررسی کیفیت تولیدات علمی حوزه علوم پزشکی کشور، به مطالعه مقاله های پراستناد پژوهشگران ایرانی در مقایسه با سایر کشورهای برتر جهان می پردازد. روش کار: این پژوهش با استفاده از شاخص های علم سنجی انجام شده است. جامعه پژوهش از تعداد 45065 مقاله علوم پزشکی کشور نمایه شده در پایگاه استنادی اسکوپوس طی سال های 2010 تا 2014 تشکیل شده است. سهم پژوهشگران و دانشگاه های ایرانی در صدک، دهک و چارک اول پراستنادترین مقاله های جهانی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که در بازه زمانی پنج ساله مورد بررسی، 35/0 درصد از کل تولیدات کشور جزء صدک اول، 9/4 درصد جزء دهک اول و 39/17 درصد نیز جزء چارک اول پراستنادترین مقاله های علوم پزشکی جهان قرار داشته اند. این تعداد مقاله، ایران را در رتبه 25 در صدک اول و رتبه 24 در دهک و چارک اول پراستنادترین مقاله های علوم پزشکی در میان 25 کشور پرتولید جهان قرار می دهد. اگرچه درصد مقاله های پراستناد به کل تولیدات علمی ایران در مقایسه با سایر کشورهای برتر جهانی در جایگاه پایین تری قرار دارد، اما بیشترین میزان رشد در صدک، دهک و چارک اول مقاله های پراستناد در میان 25 کشور برتر جهان در سال 2014 نسبت به سال 2010 به جمهوری اسلامی ایران تعلق داشته است. نتیجه گیری: در کنار افزایش تعداد مقاله های بین المللی علوم پزشکی کشور در بازه زمانی مورد بررسی، کیفیت این تولیدات از نظر تعداد مقاله های پراستناد نیز با افزایش همراه بوده است.

مقدمه: مدیریت دانش و سرمایه فکری از عوامل کلیدی در دستیابی سازمان به مزیت رقابتی می باشند. هدف مطالعه حاضر، تعیین ارتباط بین مدیریت دانش و سرمایه فکری در دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی ایران بوده است. روش ها: نوع پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی بود که در سال 1397 انجام شد. جامعه پژوهش شامل 283 نفر از کارکنان غیر هیات علمی دارای مدرک کارشناسی و بالاتر شاغل در دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. داده های مطالعه با استفاده از دو پرسش نامه استاندارد مدیریت دانش لاوسون و سرمایه فکری بونتیس جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شد. برای بررسی رابطه بین مدیریت دانش و سرمایه فکری از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: یافته های مطالعه حاضر نشان داد وضعیت مدیریت دانش در دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی ایران با میانگین 92/2 پایین تر از حد متوسط می باشد. از طرفی، وضعیت سرمایه فکری در این دانشگاه با میانگین 05/3 بالاتر از حد متوسط بود. همچنین، رابطه مثبت و معناداری بین مدیریت دانش و سرمایه فکری وجود داشته است. (693/0 = r و 001/0 > P ) نتیجه گیری: با توجه به وجود رابطه مثبت و معنادار بین سرمایه فکری و مدیریت دانش، مسئولان این دانشگاه می توانند با تمرکز بر تقویت مولفه های مدیریت دانش و ابعاد سرمایه فکری در جهت بهبود و افزایش سرمایه فکری، استفاده بهینه از سرمایه انسانی و پیاده سازی مدیریت دانش و گسترش آن در سازمان تلاش نمایند.

مقدمه: در این پژوهش مقایسه گروه های استانی طبقه بندی شده بر اساس نیازمندی به مراقبت های سلامت، رابطه بین نیازمندی به مراقبت های سلامت و بهره مندی از مراقبت ها ی سلامت را در یک دوره پنج ساله (سال های 1383-1388) ارزیابی شد. هدف از این ارزیابی، توضیح تغییراتی است که با توسعه خدمات بیمه ای سلامت در وضعیت گروه های استانی با نیازمندی بیشتر (کمتر) به مراقبت های سلامت از جهت بهره مندی بیشتر (کمتر) آن ها از این مراقبت ها ایجاد شده است. روش کار: این پژوهش از نوع تحلیل توصیفی-آماری است. در این پژوهش از داده های استانی شاخص امید به زندگی در بدو تولد به عنوان شاخص نیازمندی استان ها به مراقبت های سلامت، و شاخص بهره مندی از این مراقبت ها در خدمات بیمه ای سلامت استفاده گردید. سپس با توضیح رابطه همبستگی رگرسیونی بین متغیرهای نیازمندی و بهره مندی درگروه های استانی، ضرایب همبستگی برای هر گروه محاسبه گردید. یافته ها: مقایسه ضرایب همبستگی بین نیازمندی به مراقبت های سلامت و بهره مندی از این مراقبت ها نشان داد که ضرایب همبستگی بین دو این متغییر در گروه های استانی متفاوت از یکدیگر بوده است. بر اساس شرط عدالت عمودی (یعنی بهره مندی از مراقبت ها به طور متناسب با نیازمندی) این ضرایب همبستگی می بایست برای همه گروه های استانی یکسان می بودند. نتیجه گیری: این پژوهش نشان می دهد که گسترش خدمات بیمه ای سلامت در سال های 1383 تا 1388، موجب برقراری عدالت عمودی بین گروه های استانی طبقه بندی شده بر اساس نیازمندی به مراقبت های سلامت، نگردیده است. علت آن تأثیر عوامل اجتماعی برای حفظ سطح بهره مندی استان ها در سال پایه، در طول این دوره پنج ساله بوده است.

مقدمه: سازمان بیمه خدمات درمانی یکی از مهم ترین منابع تأمین مالی حوزه درمان کشور است که با دریافت حق سرانه، برای افراد تحت پوشش خود خرید هوشمند خدمات را انجام می دهد؛ تضمین استفاده بهینه از این منابع، سنجش کارایی این سازمان را ضروری ساخته است. تحلیل پوششی داده ها روش مناسبی در این زمینه محسوب می گردد. محاسبه کارایی و رتبه بندی ادارات کل سازمان بیمه خدمات درمانی با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها هدف پژوهش حاضر بود. روش کار: مطالعه حاضر توصیفی، از نظر زمانی به صورت مقطعی و اهداف آن کاربردی بود. ادارات کل بیمه خدمات درمانی مستقر در استان های کشور جامعه آماری این پژوهش بودند(31 اداره کل). نهادهای پژوهش حاضر شامل نیروی انسانی، هزینه های بالاسری، متراژ ساختمان و زمین و ستاده ها شامل نسبت جمعیت بیمه شده به کل جمعیت هدف، نسبت مؤسسات طرف قرارداد به کل مؤسسات فعال، نسبت بار مراجعات به هزینه های درمانی بود. به منظورتعیین کارایی با روش تحلیل پوشش داده ها، اطلاعات مربوط به نهاده ها و ستاده ها در سال 1388 از دفتر آمار و اطلاعات سازمان بیمه خدمات درمانی بوسیله فرم های طراحی شده توسط پژوهشگر گردآوری شد. سپس در نرم افزار EMS کارایی نسبی ادارات کل سازمان بیمه خدمات درمانی کشور با استفاده از مدل AP مبتنی بر مدلCCR و BCC ورودی محور محاسبه گردید و در نهایت رتبه بندی کامل صورت پذیرفت. یافته ها: میانگین کارایی فنی 31 اداره کل سازمان بیمه خدمات درمانی کشور 0.5093، کارایی مدیریتی 0.5851 و میانگین کارایی مقیاس 0.8292 بود. به عبارت دیگر با تکیه بر نتایج مدل APتحلیل پوششی داده ها با فرض متغیر به مقیاس (DEA-VRS) ظرفیت ارتقای کارایی در ادارات کل سازمان بیمه خدمات درمانی کشور بدون هیچ گونه افزایشی در هزینه ها و به کارگیری همان میزان از نهاده ها در حدود 17 درصد می باشد. از کل ادارات مورد مطالعه 9.7 درصد دارای حداکثر کارایی فنی یک و بالاتر، 32.3درصد دارای کارایی فنی 0.5 تا 1 و کارایی 58 درصد ادارات کل کمتر از 0.5 بود. بحث: یافته ها نشان داد استفاده از مدل AP-DEA مناسب تر از مدل های پایه ای تحلیل پوششی داده ها است. ادارات کل بیمه خدمات درمانی استان هایی که دارای کارایی کمتر از یک می باشند از نظر مقادیر اولیه و بهینه نهاده متراژ فضای فیزیکی، نیروی انسانی و هزینه های بالاسری متفاوت هستند و دارای مازاد نیروی انسانی، فضای فیزیکی و هزینه های بالاسری می باشند لذا برای به حداکثر رسیدن کارایی این سازمان ها باید از میزان مازاد نهاده های مذکور در قالب یک برنامه جامع کم شود تا به سطح مطلوبی از کارایی دست یابند.

مقدمه: سازمان جهانی بهداشت، سیستم طبقه بندی بین المللی بیماری ها را با اهداف گوناگون ایجاد کرده و به منظور افزایش کارآمدی، هر ساله تغییراتی در آن ایجاد می کند که وجود آگاهی نسبت به این تغییرات منجر به طبقه بندی دقیق تر بیماری ها و دسترسی به اهداف مورد نظر می گردد. هدف مطالعه حاضر، بررسی میزان دانش و عملکرد کدگذاران بیمارستان های آموزشی کشور ایران از تغییرات دهمین ویرایش سیستم طبقه بندی بین المللی بیماری ها بود. روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بود که در سال 1397 انجام شد. جامعه پژوهش شامل کدگذاران بیمارستان های آموزشی برخی از استان های کشور ایران بود. با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری در دسترس 83 نفر انتخاب و پیوند پرسش نامه الکترونیک در اختیار آنها قرار گرفت. به منظور تحلیل آماری از نرم افزار SPSSنسخه 22 استفاده شد. برای بررسی فرضیه های مطالعه از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون ANOVA استفاده گردید. یافته ها: میزان دانش افراد تحت مطالعه نسبت به تغییرات ICD-10 15±36/27 (ضعیف) بود. میزان دانش افراد شرکت کننده با میزان تحصیلات، سابقه کاری و سابقه کدگذاری رابطه معنا داری داشت (P=.001). نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر، نشان داد که دانش کدگذاران نسبت به تغییرات ایجاد شده ضعیف می باشد. لذا، باید با روش های گوناگون مانند برگزاری کارگاه های آموزشی و ایجاد سایت های فارسی آموزش های لازم در این زمینه در اختیار کدگذاران قرار گیرد.

مقدمه : تئوری تقاضای القایی پزشک از مهم ترین مباحثی است که در اقتصاد سلامت و اطلاعات مطرح می شود. بررسی ها نشان می دهند که پزشکن غیر رسمی نسبت به پزشکان شاغل در بیمارستان ها و درمانگاه ها که از درآمد ثابتی برخوردارند، انگیزه بیشتری برای ترغیب بیماران خود به استفاده از مراقبت های بهداشتی و دارویی غیر ضرور دارند. روش کار : برای مقایسه تقاضای القایی میان پزشکان رسمی و غیررسمی 300 پرسشنامه تهیه و توسط 300 پزشک ساکن در شهر تهران تکمیل گردید. از این تعداد 70 پزشک به علت اینکه هم در استخدام رسمی دولت بوده و هم مطب شخصی داشتند از مطالعه حذف شدند. متغیرهای زمان هر ملاقات با پزشک و متوسط تعداد آزمایش هایی که پزشک برای هر بیمار تجویز می کند را به عنوان متغیرهای وابسته و متغیرهای جنس ، سن بیمار، نوع مدرک، تجربه و ترجیح درآمد به فراغت پزشکان و ارائه خدمات خاص از جانب آن ها را به عنوان متغیرهای توضیحی در نظر گرفتیم. لذا برازش را یکبار برای پزشکان استخدام رسمی و یکبار برای پزشکان غیر رسمی و شاغل در مطب شخصی انجام داده و با استفاده از روش لاجیت به بررسی پرداختیم. یافته ها : هر چند که متوسط تعداد آزمایشات تجویز شده توسط پزشک و زمان هر ملاقات با وی متأثر از جنس و سن بیمار می باشد، اما به خصوص در مورد پزشکان استخدام غیر رسمی، متغیرهای ترجیح درآمد به فراغت ، تجربه و انجام خدمات خاص روی افزایش تعداد آزمایشات تجویز شده و زمان هر ملاقات با پزشک مؤثر بودند. همچنین یافته های بررسی حاکی از این است که القاء تقاضا برای استفاده از خدمات دارویی و درمانی از جانب پزشکان عمومی بیشتر است. بحث : نتایج این مقاله حاکی از این است که ایجاد انگیزه در بیماران جهت استفاده از انواع خدمات بهداشتی و درمانی از جانب پزشکان عمومی غیر رسمی در مقایسه با پزشکان عمومی استخدام رسمی بیشتر می باشد. لذا تصویب استانداردها و قوانینی جهت نظارت بر عملکرد پزشکان دارای مطب خصوصی می تواند تا حدود زیادی از هزینه های درمانی غیر ضرور صرف شده توسط بیماران بکاهد.

مقدمه: نظر به اهمیت کیفیت فنی و نقش مهم پایگاه های اطلاع رسانی در ارائه اطلاعات سلامت مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فنی پایگاه های خبری اطلاع رسانی وب دا در دانشگاه های علوم پزشکی انجام شد. روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود. جامعه مطالعه کلیه پایگاه های خبری وب دا های دانشگاه های علوم پزشکی ایران و نمونه شامل 16 وب دا به تفکیک رتبه بندی دانشگاه ها (سه دانشگاه تیپ یک، هشت دانشگاه تیپ دو و پنج دانشگاه تیپ سه) بود که به روش نمونه گیری طبق های انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها، چک لیست ارزیابی فنی وب سایت های اطلاع رسانی وزارت بهداشت با آلفای کرونباخ 93/0 است. محدوده زمانی بررسی نمونه ها، 20 شهریور الی 10 مهر ماه سال 1391 بود. داده ها در نرم افزار SPSS و بر اساس آزمونهای توصیفی، تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از بررسی داده ها نشان داد هیچ یک از دانشگاه های مورد بررسی، موفق نشدند نمره عالی در شاخصهای مدنظر را به دست آورند. بیشترین میانگین نمرات به ترتیب مربوط به سهولت دسترسی و بارگذاری (4)، قالب بندی (4/3)، استفاده آسان (4/3) و کمترین میانگین نمرات مربوط به رعایت حقوق خصوصی افراد (4/1)، تعامل با کاربران (5/2) و صفح هارایی (7/2) بود. همچنین طبق یافته های به دست آمده از این مطالعه، میانگین نمرات کسب شده در بخش های سهولت کاربری، کیفیت تصاویر و لوگو های به کار رفته به ترتیب 3/3 و 1/3 و 1/3 بود. نتیجه گیری: اکثریت شاخص های فنی پایگاه های اطلاع رسانی وب دا در سطح متوسط قرار دارند. لذا پیشنهاد میگردد همزمان با بهبود محتوایی، در جهت ارتقاء سطح فنی وب دا ها، افزایش جاذبه های بصری و تعامل با کاربران اقدامی صورت گیرد.

مقدمه : کلایمت کوآل ابزاری بین المللی است که در سال 2009 از سوی انجمن کتابخانه های پژوهشی، برای ارزیابی جو سازمانی کتابخانه ها، معرفی گردید. در این مطالعه ضمن معرفی این ابزار، جو سازمانی کتابخانه های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران (ساری) و بابل با این ابزار مورد ارزیابی قرار می گیرد. روش کار: بخش مقدماتی این مطالعه به روش مروری اما بخش اصلی پژوهش به صورت پیمایشی- تحلیلی انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل تشکیل می دهند و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه کلایمت کوآل استفاده گردید که دارای 36 سوال بسته بود و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تی مستقل و آزمون آنالیز واریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین جو سازمانی کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل به ترتیب 97.9 و 108.8 به دست آمد. ارزیابی جو سازمانی در 9 خرده مقیاس نیز نشان داد که جو نوآوری و خلاقیت، کار گروهی، آموزش و یادگیری مداوم ، امنیت روانی و جو مدیریت در کتابخانه های مورد بررسی نامطلوب و در مابقی شاخص ها قابل قبول است . آزمون تی مستقل نش ان داد که میانگین جو سازمانی بین دو دانشگاه تفاوت معناداری با همدیگر داشته است (سطح معناداری 0.012). همچنین آزمون تحلیل واریانس مشخص نمود که نگرش کارکنان نسبت به جو سازمانی کتابخانه ها، با توجه به وضعیت استخدامی آن ها متفاوت است(سطح معناداری 0.026 ). نتیجه گیری: کلایمت کوآل می تواند به عنوان ابزاری استاندارد به صورت تخصصی برای ارزیابی جو سازمانی کتابخانه های پزشکی کشور مورد استفاده قرار گیرد تا ضمن تعیین وضعیت موجود در جو سازمانی کتابخانه ها، راهکارهای مناسب جهت ارتقا و سالم سازی محیط کار کارکنان در کتابخانه ها فراهم گردد.

مقدمه: شیوع گسترده بیماری کووید-19 و تأثیرات فراوان آن بر کسب وکارها از مسائل مهم جهان امروز است. برای توقف انتقال این بیماری، جامعه باید به پروتکل های بهداشتی توجه کند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر رعایت پروتکل های بهداشتی ویروس کرونا در رضایت مشتری و تصمیم خرید است. روش ها: این پژوهش از نوع تحلیلی- پیمایشی و جامعه آماری 401 نفر از مشتریان داروخانه های منطقه دو شهرداری اراک بود که با نمونه گیری خوشه ای مشخص شدند. برای تحلیل های آماری و آزمون مدل مفهومی پژوهش از روش معادلات ساختاری و نرم افزارهای SPSS 23 و SMARTPLS3 استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد هر چهار عامل رعایت پروتکل های بهداشتی در ورود و خروج (ضریب تأثیر 0/335)، در قفسه داروها (ضریب تأثیر 0/136)، ضدعفونی پیشخوان پذیرش و جواب (ضریب تأثیر 0/204) و رعایت فاصله گذاری اجتماعی (ضریب تأثیر 0/330) تأثیر مثبت و معناداری بر رضایت مشتریان نسبت به اجرای پروتکل های بهداشتی ویروس کرونا دارد. همچنین، رضایت مشتری از این اقدامات می تواند بر قصد خرید مشتری، تأثیر مثبت بگذارد. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود متولیان حوزه سلامت و مدیران کسب وکارها بر رعایت فاصله اجتماعی به عنوان یک اقدام مهم در جلوگیری از انتقال ویروس کرونا توجه بیشتری کنند. همچنین، مدیران باید بدانند رعایت پروتکل های بهداشتی ویروس کرونا، علاوه بر الزامی بودن و تحمیل هزینه به آن ها، تأثیر مثبتی بر رضایت مشتریان داشته و درنهایت بر قصد خرید مشتری در دنیای جدید کسب وکار اثرگذار است.

مقدمه: هدف اصلی این پژوهش بررسی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی است که مقالات خود را پیرامون موضوع ایدز در مجلات و منابع دارای ضریب تأثیر نمایه شده در پایگاه وب علوم منتشر نمودند. روش کار: با استفاده از روش علم سنجی میزان انتشارات علمی تولید شده توسط پژوهشگران ایرانی در زمینه ایدز در پایگاه وب علوم(Web of Science( طی سال های 2000 تا 2010 مورد بررسی قرار گرفته است. 336 مدرکی که در تألیف آن ها حداقل یک نویسنده وابسته به سازمان های ایرانی مشارکت داشته اند شناسایی شد. یافته ها: روند تولیدات علمی پژوهشگران ایران از سیر صعودی با نرخ رشد سالیانه 30 درصد برخوردار بوده است. پژوهشگران ایرانی با همکارانی از 22 کشور جهان مشارکت علمی دارند و بیشترین هم تألیفی بین المللی با کشور آمریکا انجام گرفته است. دانشگاه علوم پزشکی تهران یک پنجم از تولیدات علمی را در میان سازمان های داخلی به خود اختصاص داده است. بیشترین تحقیقات انجام گرفته در ایران متعلق به زیر موضوع بیماری های عفونی است. 35 درصد مجلاتی که پژوهشگران ایرانی مقالات خود را درآن ها به چاپ رسانده اند متعلق به کشور آمریکا است، اما دراین میان مجلهHEPATITIS MONTHLY بیشترین مقالات پژوهشگران ایرانی را منتشر نموده است. بحث: سهم انتشارات ایران در مقابل انتشارات کشورهای جهان از حرکتی رو به جلو برخوردار بوده و هم تألیفی بین المللی در انتشارات پژوهشگران ایرانی قابل تقدیر است.

وقوع حوادث می تواند باعث ایجاد بحران در یک کشور شود. جنگ، سیل، زلزله، حملات تروریستی و حتی بیماری های واگیردار نمونه هایی از این بحران ها هستند.[1] شروع کرونا ویروس (کوید-19) در اواخر سال 2019 در چین و شیوع گسترده آن در سایر کشورها مصداق یک بحران به معنای واقعی است که کمتر تاریخ چنین پدیده ای در این ابعاد ثبت کرده است. [2] تاکنون هیچ واکسن یا داروی ضدویروسی موفقیت آمیزی برای عفونت های کرونا ویروس ازنظر بالینی تأیید نشده است. بنابراین پیشگیری و کنترل عفونت و رعایت اصول بهداشتی توسط عموم مردم در اولویت است. [3] در ضمن باید توجه داشت که رعایت اصول بهداشتی توسط عموم مردم، یکی از راه های عمده کنترل این ویروس است. وجه دیگر این ویروس، اثرات مخرب آن بر حوزه اطلاعات یعنی تولید و اشاعه شبه اطلاعات (Misinformation)، ضداطلاعات (Disinformation) و اطلاعات متناقض (Contradictory Information) به طور گسترده در کشورهای مختلف جهان است. ازآنجایی که تولید و اشاعه اطلاعات صحیح از ضروریات کنترل این بیماری است، کنترل اطلاعات ذکرشده به ویژه «ضداطلاعات» نیز دارای اهمیت زیادی است چون ضداطلاعات، اطلاعات غیر معتبری است که باهدف کسب منفعت، تولید و انتشار می یابند. [4] علی محمدی و اسپندی نیز بر اهمیت اطلاعات دقیق و صحیح در جهت برنامه ریزی های کنترل این ویروس در جامعه تأکید می کنند. [5] در این مقاله نویسندگان به دلایل انتشار ضداطلاعات در بحران کرونا پرداخته و راه حل های پیشنهادی را ارائه می دهند. درواقع، ویژگی های خاص این ویروس، خود عامل تولید و اشاعه گسترده ضداطلاعات و به تبع آن منفعت طلبی گروهی از افراد یا گروه ها در جوامع مختلف شده است. درعین حال جدای از ایجاد بی نظمی در ساختار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور، باعث سردرگمی عموم مردم در شناسایی اطلاعات معتبر از غیر معتبر شده و با افزایش ضداطلاعات در جامعه زمینه برای ظهور بی اعتمادی مردم نسبت به مسئولین کشور و نیز افزایش قانون گریزی عموم مردم را ایجاد می کند. ضداطلاعات و دلایل انتشار آن از ویژگی های یک جامعه سالم، ترجیح منافع جامعه بر منافع فردی است. برخی از افراد یا گروه ها در شرایط بحران کرونا ویروس به جای منافع جامعه، منافع خود یا گروه خود را برگزیدند و اقدام به تولید ضداطلاعات کردند. این منافع که منجر به تولید ضداطلاعات شدند عبارت اند از: 1. تأمین حداکثر منافع اقتصادی: در بحران کرونا ویروس برخی افراد و بنگاه های اقتصادی اقدام به تولید و اشاعه ضداطلاعات می کنند تا بتوانند حداکثر منافع اقتصادی را داشته باشند. این منافع درزمینه افزایش فروش، حذف یا کاهش قدرت رقیب، فروش محصولات کم کیفیت و بی کیفیت، تبلیغ و برجسته سازی برند، کم فروشی و... بود. راه رسیدن به این منافع تبلیغات گسترده کالاهای بی کیفیت در فضای رسانه های اجتماعی، اعلام تخفیف های کاذب، رساندن کالا به مشتری در سریع ترین زمان ممکن و... بود. درواقع ضداطلاعات، گاهی در همان تبلیغات نهفته است؛ چراکه کالای کم کیفیت به جای کالای باکیفیت عرضه شده است. ازآنجایی که این افراد و بنگاه باهدف منفعت اقتصادی در شرایط بحران عمداً تبلیغ کاذب و غیرواقعی انجام داده اند، نوع تبلیغات آن ها، ضداطلاعات محسوب می شود. 2. تأمین منافع سیاسی: در بحران کرونا ویروس، گاهی جناح های سیاسی البته تقریباً در همه کشورها، فرصت را غنیمت شمرده و اقدام به تسویه حساب شخصی و گروهی کردند. درواقع، کوچک ترین خطاهای افراد و گروه ها، برجسته سازی شد و گاهی نیز دروغ هایی به همدیگر نسبت داده شد. آن ها با استفاده از همه امکانات رسانه ای، اقتصادی، حزبی و نیز فضای ملتهب ناشی از بحران اقدام به تضعیف جناح رقیب، ناکارآمدی دولت فعلی، برجسته سازی خود و یا حزب مقابل کردند. درعین حال، فضای بی اعتمادی بین دولت و مردم و نیز سواد اطلاعاتی و سواد رسانه ای پایین مردم نیز زمینه ساز و حتی تشدیدکننده این بحران و اثرگذاری بیشتر ضداطلاعات می شود. 3. تأمین منافع اجتماعی: گاهی نیز افراد در بحران ها به دنبال کسب شهرت یا احترام اجتماعی هستند، لذا به مناسبت های مختلف اقدام به اظهارنظر و اقناع مخاطبان می کنند. حذف رقیب علمی، دیده شدن بیشتر، کسب شهرت و احترام و نیز افزایش تعداد آثار علمی بی کیفیت ازجمله منافع اجتماعی گروه های تحصیل کرده در زمان بحران کرونا ویروس بود. هم اظهارنظرها و هم تولیدات علمی آن ها، ضداطلاعات محسوب می شود؛ چراکه تولید

مقدمه: شناسایی عوامل مؤثر بر شیوع کووید-۱۹ به منظور سیاست گذاری در کنترل همه گیری این بیماری ضروری است. فقر و نابرابری اقتصادی از مهم ترین متغیرهای توضیح دهنده شیوع کرونا هستند. این پژوهش به سنجش اثر فقر و نابرابری اقتصادی بر شیوع کرونا در کشورهای جهان پرداخته است. روش ها: مطالعه حاضر کاربردی با روش توصیفی-تحلیلی به صورت مقطعی بود که با استفاده از رگرسیون باثبات، به ارزیابی اثر فقر و نابرابری اقتصادی بر شیوع کرونا در ۱۴۵ کشور جهان پرداخته شد. جامعه آماری، شامل داده های تجمعی کووید-۱۹ بود که بر اساس آمارهای برنامه تحقیقاتی آکسفورد-مارتین و بانک جهانی در سال ۲۰۲۱-۲۰۲۰ استخراج شد. کشورهای منتخب بر اساس طبقه بندی بانک جهانی در چهار گروه درآمدی دسته بندی و توضیح دهندگی شاخص های فقر و نابرابری بر شیوع کرونا در آن ها ارزیابی شد. اقتصادسنجی و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار MATLAB انجام شد. یافته ها: اثر افزایشی سوءتغذیه و سالخوردگی جمعیت، بر نرخ ابتلا به کرونا برای تمام گروه های درآمدی کشورهای جهان تأییدشده است. درحالی که افزایش سخت گیری دولت ها سبب کاهش ابتلا به کرونا شده است. متغیرهای معنادار در شیوع کرونا برای ایران و کشورهای گروه درآمدی بالاتر از متوسط نیز اثر سالخوردگی و مقررات سخت گیرانه دولت ها را تائید کرده است. یافته ها نشان داد که ضریب جینی، سالخوردگی و سوءتغذیه جزو متغیرهای توضیح دهنده افزایش نرخ مرگ ومیر ناشی از کرونا در ایران و گروه درآمدی بالاتر از متوسط بوده است. نتیجه گیری: برخورداری از تغذیه مناسب به موازات مخارج نظام سلامت و مقررات سخت گیرانه دولت ها می تواند نقش مؤثری در کاهش ابتلا و مرگ ومیر ناشی از کرونا داشته باشد. همچنین، انتخاب سیاست های مناسب در جهت افزایش برابری اقتصادی نقش مؤثری در کاهش مرگ ومیر این بیماری خواهد داشت.

مقدمه: امروزه این باور در میان کارشناسان اقتصادی پذیرفته شده است که بهره وری نیروی کار، نقش انکار ناپذیری در رشد اقتصادی کشورها ایفا می کند. این پژوهش به بررسی چگونگی تأثیرگذاری مخارج بهداشتی دولتی و خصوصی بر بهره وری نیروی کار در استان های کشور پرداخته است. روش کار: این پژوهش با بهره گیری از داده های مرکز آمار ایران، در طول دوره 1393-1384 و انتخاب جامعه آماری استان های کشور در قالب داده های تابلویی اجرا شد. بدین منظور، مدل رشد درون زای رومر و روش اقتصادسنجی میان گروهی، میان گروهی تلفیقی و اثرات ثابت پویا، برآورد و بر مبنای آزمون هاوسمن، الگوی مناسب شناسایی شد. سپس با اتکا بر رهیافت هم انباشتگی تابلویی و با استفاده از روش های برآورد حداقل مربعات به طور کامل اصلاح شده و حداقل مربعات پویا، روابط بلند مدت با لحاظ وابستگی مقطعی نیز استخراج شد. در نهایت آزمون علیّت بر مبنای رهیافت میان گروهی تلفیقی اجرا شد. یافته ها: بر اساس یافته های حاصل، دو متغیر مخارج بهداشتی خصوصی و دولتی تأثیر مثبت و معنی داری بر بهره وری نیروی کار در استان های کشور دارد و میزان اثرگذاری مخارج بهداشتی دولتی بیشتر از خصوصی است. نتایج آزمون علیّت میان گروهی تلفیقی، گویای آن بود که رابطه علیّت بلندمدت از سمت مخارج بهداشتی دولتی و خصوصی، به سمت بهره وری نیروی کار وجود دارد. نتیجه گیری: اهتمام هر چه بیشتر دولت در زمینه سرمایه گذاری در بخش سلامت و ارتقای کیفیت هزینه های بهداشتی، به ویژه در استان های کمتر برخوردار، می تواند بهره وری نیروی کار را افزایش دهد.