مطالب مرتبط با کلیدواژه

داغ ننگ


۲۱.

ادراک ساکنین متن شهر از حاشیه نشینان؛ استراتژی های مواجهه ساکنین مناطق برخوردار شهر مشهد با حاشیه نشینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۲ 205 - 238

کلیدواژه‌ها: داغ ننگ حاشیه نشینی ادراک استراتژی های مواجهه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۲۵۵
سکونتگاه های کم برخوردار مناطقی با آسیب ها و محرومیت های گوناگون هستند. محرومیت ها موجب می شود این مناطق با «داغ ننگ مکانی» شناخته شوند. انگ مکانی ماهیتی پویا داشته و به افراد منتقل می شود و زمینه بدنامی آنان را موجب می شود؛ بنابراین ساکنین این محلات با داغ مکانی ادراک می شوند که به موجب آن برچسب های مختلفی به آنان تعلق می گیرد و استراتژی های گوناگونی برای مواجهه با آنان اتخاذ می شود. این پژوهش با هدف مطالعه چگونگی ادراک حاشیه نشینان از نگاه ساکنین مناطق برخوردار و استراتژی های مواجهه با حاشیه نشینان در شهر مشهد است. این مطالعه با رویکرد کیفی و با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختمند انجام شد. روش نمونه گیری هدفمند و حجم نمونه براساس قاعده اشباع اطلاعاتی تعیین شده است. تحلیل مصاحبه ها با تکنیک تحلیل مضمون براون و کلارک پیش برده شد. یافته های حاصل از 21 مصاحبه با ساکنین مناطق برخوردار شهر مشهد نشان داد حاشیه نشینی از منظر این افراد با خصیصه هایی چون حصر مرتبه آغازین (زیست معاش محور، پایگاه اقتصادی فرومایه، خودایستا و خودناتوان)، خودنابه هنجار (ارزشمندی خصوصیات ناپسند، هنجارگریز) و فرهنگ فرومایه (کنش تکانشی، خود ناآراسته، تربیت فرودین، لهجه فرودین، گفتار فرودین، کنش فرودین و سرمایه فرهنگی فرودین) ادراک می شوند، که مجموع این ادراکات در کنار یک دیگر موجب برساخت «داغ ننگ حاشیه نشینی» می شود. برساخت داغ ننگ حاشیه نشینی و ادراک آن مبنایی برای کنش با حاشیه نشینان می شود که براساس آن دو دسته استراتژی های «سازش اجتماعی» که به منزله پذیرش حاشیه نشینان و تمایل به ارتباط با آن و «عدم سازش اجتماعی» به منزله عدم پذیرش و تمایل به مرزبندی با آنان دارد، در تعامل با حاشیه نشینان به کار گرفته می شود.
۲۲.

بررسی خاستگاه های اضطراب اجتماعی در شخصیت های نوجوان رمان «طعم سیب زرد» براساس نظریه داغ ننگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بین رشته ای ادبی سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲شماره ۹ 282 - 309

کلیدواژه‌ها: اضطراب اجتماعی داغ ننگ رؤیت پذیری مدیریت تأثیرگذاری رمان طعم سیب زرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۹۲
دوره نوجوانی از حساس ترین برهه های زندگی محسوب می شود. موضوع شکل گیری هویت و دغدغه های مربوط به آن، از مسائل مهم این دوره است که هرگونه اختلال در آن، می تواند آثار منفی بلندمدتی بر روان نوجوان داشته باشد؛ به ویژه آنکه قضاوت های دیگران در شکل گیری ساختار هویتی نوجوان نقش دارد. دراین میان وجود نقص های جسمانی و شخصیتی مشهود یا غیرمشهود، می تواند بر قضاوت دیگران و همچنین نگرش نوجوان به هویت خویشتن اثرگذار باشد. اروینگ گافمن جامعه شناس مشهور کانادایی طی نظریه کنش اجتماعی به بررسی انواع نقص ها یا به تعبیر او داغ های ننگ مؤثر بر شخصیت و روابط افراد پرداخته است. از نگاه او هویت افراد از سه راه عیب های جسمانی، اختلال های شخصیتی و تفاوت قومیتی می تواند دچار داغ خوردگی شود. در این وضعیت یا داغ خوردگی فرد از سوی دیگران قابل مشاهده است و یا اینکه نشانی از عیب در ظاهر وجود ندارد. در حالت اول شخص در پی مدیریت اثرات منفی داغ خواهد بود و در حالت دوم اصلی ترین دغدغه، پنهان کردن داغ ننگ است. موقعیتی که پدیدآورنده ترس و اضطراب است. رمان «طعم سیب زرد» از ناصر یوسفی ازجمله رمان های موفق نوجوان است که نویسنده طی آن به موضوع تأثیر داغ های ننگ شخصیتی و قومیتی بر روان شخصیت ها پرداخته است. پژوهش حاضر که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است در پی بررسی تأثیر داغ ننگ بر ایجاد اضطراب در شخصیت های اصلی این رمان یعنی «سینا» و «نثار» است که اولی به دلیل نقص های شخصیتی و دومی بر اثر ملیت افغانی اش دچار داغ خوردگی اند. مسئله ای که باعث بروز بحران های جدی و انزوای آنان شده است.
۲۳.

فهم جامعه شناختی داغ ننگ در ورزش معلولین شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ورزش و جوانان دوره ۲۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 395 - 418
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۹۲
مطالعه حاضر با هدف شناسایی و فهم پدیده داغ ننگ در جامعه ورزش معلولین با رویکرد کیفی و مبتنی بر روش نظریه مبنایی انجام شده و می کوشد یک مدل پارادایمی از مفهوم داغ را بر اساس برداشت های ذهنی و تفاسیر کنشگران از این مفهوم را در جامعه ورزشکاران معلول ایرانی ارائه دهد.مشارکت کنندگان در این تحقیق 65 ورزشکار معلول از تیم های پارالمپیک می باشند که با استفاده از شیوه نمونه گیری نظری و قضاوتی به صورت حضوری و داوطلبانه انتخاب شده اند . با استعانت از مصاحبه های باز و نیمه ساختاریافته داده های تحقیق بر اساس محورهای سه گانه پرسش ( چیست و چرا و چگونه ) گردآوری گردیده است . مجموعه ای از مضامین اولیه طی فرایند کدگذاری باز ،گردآوری و از بطن آنها مقوله هایی استخراج گردید. سپس در مرحله کدگذاری محوری، پیوند میان مقوله ها ذیل عناوین شرایط علی، پدیده محوری، مقوله راهبردی، شرایط زمینه ای، مقوله میانجی و مقوله پیامدی در قالب مدل پارادایمی کوربین اشتراس تنظیم شد. نتایج پژوهش به 6 مقوله اصلی و 39 زیر مقوله و در مرحله ّکدگذاری گزینشی، اجزای پارادایم کدگذاری تشریح، و نظریه خلق شد. یافته ها نشان داد که داغ ننگ بعنوان یک برساخته اجتماعی چگونه بر هنجارهای جامعه ورزشی و طرد اجتماعی در این افراد و جلوگیری از شرکت فعالانه آنها در عرصه های اجتماعی -ورزشی نقش ایفا می کند.
۲۴.

داغ ننگ و گفتمان طرد در روایت های صادق هدایت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات پارسی معاصر سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۶) 317-353

کلیدواژه‌ها: صادق هدایت هویت سوژه های متنی داغ ننگ گفتمان طرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۶۰
در جهان معاصر با گذر از نظام معرفتی-انضباطیِ جهانشمول و باور اشرافی/طبقاتی جهان کلاسیک، توجه به جهان فردی و فردیت افراد میسر گردید و هویت سوژه های متنی بر مبنای سبک زندگی و انواع سرمایه های فردی و اجتماعی آنها، موضوع بازنمایی روایت های ادبی قرار گرفت. بر همین اساس، فقدان برخی از سرمایه ها یا خلل در آنها که به مثابه اشکالی از داغ ننگ سوژه ها مفروض است، به روایت درآمد. از میان داستان نویسان معاصر فارسی، صادق هدایت از برجسته ترین نمایندگان بازنمایی انواع داغ ننگ و گفتمان طرد ملازم آن است. در این نوشتار داغ ننگ سوژه ها و گفتمان طرد ملازم آنها، در چند داستان کوتاه صادق هدایت دلالت یابی و تفسیر شده است. نتیجه نشان می دهد که راوی داستان های هدایت در بازنمایی سوژه های متنی، داغ خوردگی آنان را در قالب سه شکل تنانه، شخصیتی/روانشناختی و قبیله ای/خویشاوندی بازنمایی کرده است که مبنای شکل گیری برخی از آنها همچون وضعیت شریف داستان بن بست و داود گوژپشت به مثابه امر پیشینی یا فلسفی می نماید و در مواردی هم اساس داغ ننگ سوژه هایی همچون آبجی خانم، عصمت السادات، حسن و حاجی مراد امری تاریخی بوده؛ حاصل مناسبات نامتوازن اجتماعی است. آنچه مهم می نماید این است که بازنمایی موارد مذکور از یک سو حاکی از استیصال بشر کنونی در کنار تشخص و استقلال برآمده از فردیت گرایی معاصر است از سوی دیگر حاوی وجوهی از پرسش/اعتراض های فلسفی و اجتماعی است که پیشتر به این شکل صورتبندی نشده اند؛ اگرچه در مواردی موضع مولف پنهان داستان ها و در تداوم آن نگاه شخصی راوی هم در تشدید یا بسامد پرسش/اعتراض های مذکور اثر گذاشته است.
۲۵.

تفسیرکارگران از آسیب دیدگی ناشی از کار: مطالعه ای داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۸ 43 - 77

کلیدواژه‌ها: آسیب دیدگی ناشی از کار کارگران آسیب دیده از دست دادن شغل نظام های حمایتی و رفاهی داغ ننگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۵۵
آسیب دیدگی ناشی از کار یکی از عوامل از دست دادن شغل و تحمل پیامدهای منفی روانی، حرفه ای و اجتماعی برای کارگران است.این مقاله با هدف ارتقای دانش مربوط به انگ نسبت به کارگران آسیب دیده، به ویژه توضیح ماهیت و فرآیندهای انگ و تأثیر آن بر زندگی کارگران آسیب دیده انجام شده است. در این مطالعه از روش داده بنیاد ساخت گرا با رویکرد تفسیری- برساخت گرایی استفاده شده است. از مصاحبه نیمه ساختاریافته به عنوان تکنیک گردآوری داده ها بکار گرفته شده است. روش نمونه گیری هدفمند و از نوع نظری است. نمونه ها از طریق مراجعه به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی به دست آمده اند. به این ترتیب با رسیدن تعداد نمونه ها به 11 نفر اشباع نظری حاصل شد. تحلیل داده ها با روش داده بنیاد برساخت گرا، انجام شده است. واکاوی تجربه مشارکت کنندگان ما را به موارد متعددی از تجربه برچسب های منفی، انسداد مسیر موفقیت شغلی، از بین رفتن مشروعیت آسیب دیدگی و تجربه دلخواه نبودن در روابط بین فردی رسانده است که در مقوله هایی همچون ضعف همدلی، دشواری بازگشت، تحمیل هزینه چندگانه، تقلای پذیرش و اثبات و ضعف نظارت و حمایت سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است. مقوله مرکزی تسری آسیب از طریق داغ ننگ(دومینوی آسیب/داغ ننگ) می باشد که گسترش محرومیت ها و طرد ناشی از داغ ننگ آسیب دیدگی را در عرصه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی مورد توجه قرار میدهد.
۲۶.

تحلیل جامعه شناختی آثار بهرام بیضایی بر اساس نظریه داغ ننگ اروینگ گافمن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بین رشته ای ادبی سال ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۱۲ 337-370

کلیدواژه‌ها: داغ ننگ اروینگ گافمن بهرام بیضایی ادبیات نمایشی نقد جامعه شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۳۲
اغلب شخصیت های آثار بهرام بیضایی، به خاطر همرنگ نشدن با اجتماع و عرف غالب، برهم زدن مناسبات کهنه و داشتن جهان بینی ای متفاوت، مطرود جامعه خود هستند و داغ ننگ بر پیشانی دارند. بیضایی در پرداخت این شخصیت ها و کنش هایشان، بین ادبیات نمایشی و جامعه شناسی پل می زند و به این وسیله جامعه، رفتارها و مناسبات اجتماعی را به چالش می کشد. هدف این مقاله بررسی شخصیت های دوازده اثر از بهرام بیضایی با تکیه بر نظریه داغ ننگ اروینگ گافمن است. برای این منظور داغ ننگ های شخصیت ها، براساس نظریه یادشده، در سه دسته داغ های ظاهری و جسمانی، باطنی و شخصیتی، و نژادی و عقیدتی طبقه بندی و سپس زمینه ها و علل بروز داغ، نحوه برخورد شخصیت ها با آن، و همچنین میزان حقیقی بودن داغ ننگ ها توصیف و تحلیل شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که داغ ننگ شخصیت های آثار بیضایی بیشتر از نوع باطنی و شخصیتی، و نژادی و عقیدتی است. شخصیت های مرد آثار وی، افرادی روشنفکر، هنرمند، آگاهی بخش و متفاوت با زمانه خود هستند که جامعه به سبب این ویژ گی ها آن ها را طرد می کند و شخصیت های زن نیز افرادی باسواد، تابوشکن و مبارزند که اسیر هنجارهای مردسالارانه هستند و در پی یافتن استقلال، بروز هویت واقعی و احقاق حقوق اولیه، از طرف جامعه متحمل داغ ننگ می شوند.
۲۷.

داغ ننگ و هویت اجتماعی: بررسی موردی عوامل اجتماعی داغ ننگ زننده بر افراد دارای معلولیت جسمانی آشکار در شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱ و ۲ (پیاپی ۵ و ۶) 195-222

کلیدواژه‌ها: افراد دارای معلولیت جسمانی آشکار برچسب داغ ننگ رشت هویت اجتماعی لکه دار شده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۴
این تحقیق تجارب و نگرش های هشت نفر از افراد دارای معلولیت جسمانی آشکار که در شهر رشت زندگی می کنند را توصیف می کند. در یک سری از مصاحبه هایی که با این افراد انجام شد، شرکت کننده ها بینشهایی را در زمینه تجارب شان در طول زندگی ارائه دادند. مضامینی که نشان دهنده عوامل اجتماعی داغ ننگ زننده بر روی این افراد بود تحت مقوله هایی چون برچسبها(متلک ها و مسخره کردنها )، ترحم (حرف ها و نگاههای ترحم آمیز)، زل زدنها، رسانه ها و معابر، با استفاده از رویکرد برچسب زنی و نظریه داغ ننگ اروینگ گافمن تجزیه تحلیل و مورد بحث قرار گرفت. در واقع هدف این تحقیق این است که ببینیم داغ ننگ چگونه در کنش متقابل بین افراد سالم و افراد دارای معلولیت برساخته شده و هویت اجتماعی آنهایی که دچار یک آسیب دیدگی شده اند را لکه دار می کند.
۲۸.

مطالعه اکتشافی وضعیت اجتماعی و اقتصادی بیماران مبتلا به ایدز در ایران (مورد مطالعه: بیماران بخش عفونی بیمارستان امام خمینی تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۴ بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ 21 - 43

کلیدواژه‌ها: اچ. آی. وی ایدز انحراف برچسب تبعیض داغ ننگ استیگما طرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۲۲
در چند سال اخیر شاهد روند رو به رشد بیماران مبتلا به ایدز در جامعه و خصوصاً در شهر تهران هستیم. بیماری ایدز برای شخص بیمار مسا ئل و مشکلات اجتماعی و اقتصادی به همراه می آورد. به طوری که به نظر می رسد شرایط و مسائل اجتماعی و اقتصادی حاکم و مرتبط با بیماری، کشنده تر از خود ویروس اچ. آی. وی و بیماری ناشی از آن باشد. در پژوهش حاضر به بررسی وضعیت اجتماعی و اقتصادی بیماران مبتلا به ایدز در ایران پرداخته شده است. بدین منظور یکی از مراکز بیماران ایدزی در شهر تهران ( بخش عفونی بیمارستان امام خمینی) به عنوان میدان پژوهش برگزیده شد. در این پژوهش از فنون مطالعیه کیفی مانند مصاحبیه عمیق و بحث گروهی متمرکز استفاده شده است تا به اهداف پژوهش خود دست یابیم. در همین راستا با 15 بیمار مصاحبه و نیز در دو گروه شش نفره بحث گروهی متمرکز انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که این بیماری به علت داغ ننگی که برای بیمار دارد به شدت بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی بیمار تأثیر می گذارد، به طوری که سبب می شود بیمار از حقوق طبیعی و عمومی خود محروم گردد.
۲۹.

تجارب زیسته دختران 30 سال به بالا در زمینه داغ ننگ ناشی از تجرد (مورد مطالعه: شهرهای اصفهان و یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۴ پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 305 - 331

کلیدواژه‌ها: پدیدار شناسی تجرد داغ ننگ سرماییه اجتماعی سرماییه فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۲۸
داغ ننگ پدیده ای است ساختگی و وابسته به زمان و مکان، فشار اجتماعی موذیانه ای که جامعه بسته به فرهنگ مسلط آن را خلق و بر پیشانی کسانی می زند که از هنجارهای مرسوم جامعه تجاوز کرده اند. توجه بیش از حد به نقش ازدواج در جامعیه ما، به ویژه در مناطقی که ارزش های سنتی و مردسالارانه هنوز تأثیرگذار است، برای هویت یابی زنان، به قرار گرفتن دخترانی که از سن مطلوب ازدواج از نگاه جامعه گذر کرده اند در معرض داغ ننگ ناشی از تجرد منجر می شود. این پژوهش با هدف رسوخ به بطن دنیای دختران مجرد 30 سال به بالا و دست یافتن به واقعیت محض و ملموس تجربه زیسته آنان به شیویه پدیدار شناسی به دنبال کاوش در خصوص مفهوم داغ ننگ ناشی از تجرد است. در این راستا با بهره گیری از نظر جامعه شناسانی مانند گافمن و بوردیو و با استفاده از روش گلوله برفی با 24 دختر مجرد 30 سال و بالاتر ساکن شهرهای یزد و اصفهان مصاحبیه عمیق شد. یافته های پژوهش بیانگر حضور پررنگ داغ ننگ برآمده از تجرد در تجربه زیستیه افراد بررسی شده است. سنگینی نگاه دیگران، ترحم های بی مورد، پرسش ها و کنجکاوی های مزمن، سرکوفت های خانواده، احساس سرباربودن، نسبت دادن عیب و ایرادات ناروا و القاب ناشایست، نیشخندهای زهرآلود، و طعنه های بی رحمانه ازجمله مقولاتی هستند که داغ ننگ معطوف به خود و داغ ننگ ادراک شده از جانب جامعه را در تجربیه تجرد دختران 30 سال و بالاتر در این پژوهش رقم می زنند.
۳۰.

داغِ ننگ سازی و پزشکی شدن مسائل روانی: مطالعه ای برساخت گرایانه درباره مسئله افسردگی در شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۶ بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ 27 - 50

کلیدواژه‌ها: استیگما داغ ننگ افسردگی برساخت گرایی پزشکی شدن مسائل اجتماعی و روانی نظرییه مبنایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۳۰
استیگما (داغ ننگ) برساخته ای اجتماعی- فرهنگی سیال و زنده است که افراد و گروه های زیادی در جوامع انسانی با آن مواجه اند. در ساحت سلامت، داغ ننگ در زمریه عوامل تأثیرگذار بر تعمیق شکاف بیمار و درمان است. داغ ننگ به اقتضای شرایط جامعه، افکار عمومی و موضوع تحت استیگما به صورت متفاوتی تفسیر می شود. این تفاسیر در کنش متقابل افراد جامعه با فرد افسرده، بر نگرش بیمار به بیماری خود و واکنش وی به این شرایط مؤثر است. داغ ننگ بر تمام جوانب زندگی افراد نظیر یافتن منزل، شغل و بیمیه سلامت تأثیر می گذارد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی فرایند داغ سازی از نگاه خود بیماران و کشف انگاره های ذهنی آنان است. در این تحقیق همچنین زوایای جامعه شناسانه و مردم شناسانیه فرایند دا غ ننگ سازی در افراد افسرده بررسی شده است. این پژوهش با اتخاذ رویکرد برساخت گرایی در علوم اجتماعی و با طرح سؤالاتی از جنس چگونگی ماهیت میان ذهنی، تعریفی و هم ساختی مسائل مرتبط با افسردگی از طریق داغ ننگ سازی در محیط پژوهشی تبریز سخن می گوید. در این مطالعه، از روش کیفی و نمونه گیری هدفمند برای جذب مشارکت کنندگان (به حجم 18 نفر) استفاده شده است. همچنین، برای گردآوری و آنالیز همزمان داده ها و شواهد، روش نظرییه مبنایی بکارگرفته شده است. این پژوهش نشان می دهد که داغ ننگ سازی افراد درگیر با افسردگی، برساخته ای اجتماعی- فرهنگی بوده و در پزشکی شدن افسردگی سهم زیادی داشته است.
۳۱.

تجربه استیگما و هویت مخدوش مادران دارای فرزند اتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۸ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ 103 - 117

کلیدواژه‌ها: داغ ننگ اتیسم مادران استراتژی های فردی برچسب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۳۳
داغ ننگ برچسب بدنام کننده ای است که افراد مبتلا به اتیسم و خانواده های آن ها همواره در جامعه با آن مواجه می شوند. در این تحقیق با ۲۰ مادر و ۱۰ پدر دارای فرزند اتیسم در شهر تهران مصاحبه های عمقی انجام شده است. در این مصاحبه ها از افراد درباره ی زندگی روزمره، اوقات فراغت در خانه، خانواده و جامعه، حضور در اماکن عمومی و سبک زندگی آن ها سؤال شده است. مادران تحقیق در داخل خانواده خود، در میان بستگان، دوستان و در جامعه در میان افراد غریبه داغ ننگ بیشتری را نسبت به پدران گزارش کرده اند. همچنین هر دو در مواجهه با پزشک تشخیص دهنده ی اتیسم تجربه داغ ننگ یکسانی داشته اند. بیشترین داغ ننگ هایی که افراد با آن مواجه شده اند، زل زدن، برچسب های کلامی، مسخره کردن از جانب بزرگ سالان و همسالان فرزندان بوده است. همچنین زنان بیشتر از مردان برچسب زننده بوده اند. علاوه بر این مادران استراتژی هایی همچون گریز از موقعیت، رشوه دادن به فرزند، انزوا، پرخاشگری و آگاهی بخشی را در کنار استراتژی های منحصربه فرد خود اتخاذ کرده اند.
۳۲.

داغ ننگ و تبعیض: دو مضیقه اجتماعی دخیل در افشای وضعیت ابتلا توسط افراد مبتلا به اچ آی وی/ ایدز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۸ پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 1 - 23

کلیدواژه‌ها: داغ ننگ تبعیض مضیقه (قیدوبند) اجتماعی هم افزایی (اینترسکشنالیتی) افشا سازی اچ آی وی / ایدز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۲۱
داغ ننگ و تبعیض دو مضیقه یا قید و بند اجتماعی هستند که تمایل افراد برای فاش نمودن وضعیت ابتلا به اچ آی وی / ایدز را تقلیل داده و دسترسی افراد مبتلا به حمایت و مراقبت های  بهداشتی را محدود می کنند. در مقامِ یک برساخته اجتماعی-فرهنگی، داغ ننگِ مرتبط با اچ آی وی/ ایدز، با تبعیض های ساختاری و نهادی همراه است. فرایند داغ ننگ در اثر تعامل سه عامل مشترک محیط، نظام مراقبت های  بهداشتی و واسطه ها ایجاد می شوند و با پیامدهای فردی و اجتماعی متعددی همراه است. داغ ننگ مرتبط با اچ آی وی / ایدز ممکن است با ویژگی های  فردی مانند سن، تحصیلات، جنسیت و پیشرفت بیماری ارتباط داشته باشد. افرادی که وضعیت ابتلای خود را به اچ آی وی / ایدز فاش می کنند، ممکن است با داغ ننگ و تبعیض مواجه شوند؛ بنابراین افشا سازی می تواند یک خطر یا تضییع هویت اجتماعی قابل توجه برای آنها باشد. اچ آی وی/ ایدز به عنوان یک نابرابری اینترسکشنال جهانی در نظر گرفته شده است که تحت تاثیر مضیقه های اجتماعی نظیر تبعیض های نژادی- قومیتی، جنسیتی، طبقاتی و مرتبط با ناتوانی و کم توانی افراد قرار می گیرد. این مضیقه ها به طور همزمان و به شکلی نظام مند گسل ها، بی عدالتی ها و نابرابری های جامعه را تشدید می نمایند. یک چرخه نادرست بین داغ ننگ، تبعیض و نقض حقوق بشر وجود دارد. داغ ننگ و تبعیض هم در سطوح مختلف فردی، گروهی، اجتماعی و جهانی رخ می دهند. بنابراین، مداخله های لازم برای مدیریت آنها بایستی علاوه بر آموزش فردی، به اصلاح بسترهای جامعه نیز اختصاص یابد. عوامل ساختاری، اجتماعی-فرهنگی، سیاسی، و اقتصادی به شکل هم افزایانه ای (اینترسکشنال) تجربه اچ آی وی و ایدز را تحت تاثیر قرار می دهند و در شکل گیری تحوّلات اچ آی وی / ایدز نقش مهمی را ایفا می کنند. اصلاح این عوامل ساختاری و مناسبات هم افزایانه می تواند موجب افزایش اثربخشی برنامه های  مداخله ای در افراد مبتلا به اچ آی وی / ایدز جامعه گردد. 
۳۳.

تجربه زیسته افراد با هویت جنسیِ متفاوت در شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 45 - 65

کلیدواژه‌ها: اختلال هویت جنسی تجربه زیسته داغ ننگ هویت جنسی کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۲۳
هویت جنسی متفاوت، وضعیتی است که در آن میان جنس زیستی و جنسیت مورد نظر فرد ناهماهنگی وجود دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تجربه زیسته افراد دارای هویت جنسی متفاوت در شهر کرمانشاه است. رویکرد نظری مبتنی بر آراء اروین گافمن در باب «داغ ننگ» و هویت جنسی است. روش پژوهش پدیدارشناسی و فنِ گردآوریِ داده مصاحبه است. تعداد مصاحبه شوندگان 22 نفر از ساکنین شهر کرمانشاه بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها از طریق روش هفت مرحله ای کلایزی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که الف) افراد دارای اختلالِ هویت جنسی از زمان کودکی احساس متفاوتی نسبت به خود دارند. ب) آگاهی افراد جامعه درباریه این افراد اندک، همراه با انگ زنی و آزار جسمی و روحی است؛ خانواده در مواجهه با افراد دارای اختلال هویت جنسی دو دسته اند: مدرن و سنتی. خانواده های مدرن تا حدودی برخوردی حمایت گرایانه دارند اما خانواده هایِ سنتی مواجهه ای سرکوبگرانه و مبتنی بر خشونت اتخاذ می کنند. ج) عمل تغییر جنسیت یک عمل جراحی ترمیمی است، هویت آن ها قبل و بعد از جراحی تغییر چندانی نمی کند. اغلب این افراد بعد از جراحی دارای مشکلات اجتماعی، مالی و جسمی هستند و از نهادهای مسئول انتظار حمایت مالی و معنوی دارند.
۳۴.

کرونا و داغ ننگ: روایت بهبودیافتگان بیماری از تجربه طرد اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 367 - 398

کلیدواژه‌ها: کرونا داغ ننگ طرد اجتماعی انزوا بحران اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۱۸
شیوع ویروس کووید 19، توأم با پیامدهایی چون تمایزگذاری و فاصله اجتماعی در میان افراد جامعه بوده و فجایع روحی-روانی بسیاری را برای جامعه به میراث گذاشته که تا سال ها شاهد اثرات ناخوشایند آن بر جسم و روان افراد خواهیم بود. هدف از پژوهش حاضر، روایت بهبودیافتگان مبتلا به بیماری کرونا از تجربه ی طرد اجتماعی است. این پژوهش با بهره مندی از افکار و آراء گافمن و تعداد دیگری از نظریه پردازان حوزه ی جامعه شناسی، داده های خود را به میانجی رویکرد کیفی و استفاده از روش تحلیل روایتِ مضمونی و انجام مصاحبه با 16 نفر (11 مرد و 5 زن) از بهبودیافتگان بیماری به دست آورده است. نمونه ها به صورت هدف مند انتخاب شده اند. یافته های به دست آمده از تجزیه و تحلیل مفاهیم، نشان دهنده ی 11 تِم اصلی شامل: اختلالات روحی-روانی، گسست روابط اجتماعی، فروکاست منزلت اجتماعیِ افراد، دگردیسی میدان دین و گزاره های دینی، تضعیف اعتماد اجتماعی، کاهش ارزش های اخلاقی-انسانی، شکل گیری هویت پنهان، بیکارشدن، رونق بازارِ دلالیِ کالاهای بهداشتی، ترس از روایت بیماری، تبعیض در دریافت خدمات درمانی؛ 22 مفهوم محوری و 59 مقوله ی عُمده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که تجربه ی طرد اجتماعی از جانب بیماران مبتلا به ویروس کووید 19، با پیامدهای مخربی چون از دست دادن پایگاه اجتماعی، انزواطلبی، اخراج از حلقه های گروهی و تشدید ترس و اضطراب درونی و در نهایت، رشد تنش و التهاب اجتماعی در سطح گسترده را به همراه دارد. از طرفی نیز وضعیت پیش آمده سبب سوءاستفاده برخی سودجویان و دامن زدن به بحران موجود به میانجی احتکار کالاهای بهداشتی-درمانی و متعاقباً گران فروشیِ این اجناس می شود. در نهایت یافته ها حاکی از نوعی خشونت نمادین در قبال مبتلاشدگان به کرونا و واپس زدن آنها از حلقه های گروهی و اجتماعی است.
۳۵.

کنش سقط جنین: تقابل هراس و انتخاب (مطالعه ای پیرامون زمینه های شکل گیری سقط جنین ارادی در شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 151 - 183

کلیدواژه‌ها: مسئله اجتماعی سقط جنین زنان حق انتخاب داغ ننگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۲۶
هدف این پژوهش کشفِ تفسیر و دلایل زنان شهر مشهد از کنش سقط جنین ارادی بوده که با روش شناسی کیفی و روش نظریه زمینه ای انجام شده است. در این پژوهش، با روش نمونه گیری هدفمند و استراتژی گلوله برفی، تعداد 28 نفر از زنانی که متعلق به گروه های اجتماعی مختلف از حیث سن و طبقیه اقتصادی و اجتماعی بودند به عنوان مشارکت کنندگان انتخاب شدند و مورد مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته قرار گرفتند. تحلیل داده ها با نظام کدگذاری سه سطحی باز، محوری و گزینشی نشان داد که مقولیه مرکزی منتزع از کنش سقط جنین در بین زنان مورد مطالعه، «سقط جنین: تقابل هراس و انتخاب» است. علاوه بر این، سقط جنین در شرایط علّی ویژه ای شامل فردگرایی منفعت طلبانه، مسائل شغلی، تحصیلات و آینده نگری اقتصادی، ناآگاهی پیشگیرانه از بارداری، تعاملات ناکارآمد زناشویی و طلاق، اجبار و فشار از طرف همسر، اتفاق افتاده که شرایط مداخله گر (تصویر و کنترل بدن، انزوا و مسائل روحی-روانی، وسواس و ایده آل گرایی پرورش فرزند) و شرایط بافتی (پایگاه اجتماعی و ایده های مدرن، داغ ننگ) نیز تصمیم افراد به سقط جنین و این نوع تقابل را زمینه سازی و تسهیل کرده اند. دلالت نتایج بر آن است که زنان در شرایط خاصی سقط جنین را چونان یک انتخاب می دانند که به وسیلیه آن سعی دارند خود را از قیدوبندهای ساختاری و اجتماعی رها ساخته و زندگی خود را به روال عادی برگردانند.
۳۶.

مطالعه دلایل جامع تکرار رفتار مجرمانه در بین افراد محکوم به زندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 117 - 152

کلیدواژه‌ها: سرماییه اجتماعی نظارت اجتماعی داغ ننگ فرصت مجرمانه محرومیت نسبی تعلق دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۷
زندان محلی برای اصلاح، تنبیه و پیشگیری از تکرار جرم مجدد است، اما برخی از محکومان ناشی از ارتکاب جرائم، دوباره به تکرار رفتار مجرمانیه خود تحت شرایط مختلفی تمایل پیدا می کنند که نیازمند مطالعیه جامع است؛ بر این اساس، هدف اصلی پژوهش مطالعیه دلایل جامع تکرار رفتار مجرمانه در بین افراد محکوم به زندان است. روش تحقیق از نوع فراتحلیل، روش نمونه گیری تعمدی-غیراحتمالی؛ از جامعیه آماری 36سند از منابع علمی نورمگز، مگ ایران، ایران داک و پایگاه علمی جهاد دانشگاهی، 25سند علمی به عنوان حجم نمونیه 26 در فاصلیه زمانی 1388 الی 1403ه .ش. با تکیه بر ملاک ورود و خروج گزینش شده و ازطریق آزمون d «کوهن» و f «فیشر» مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که عوامل اجتماعی (هم نشینی افتراقی، خانواده ازهم گسیخته، فرصت های مجرمانیه محیطی، حمایت اجتماعی، انسجام اجتماعی و کنترل اجتماعی)؛ عوامل فرهنگی (دین داری، سبک زندگی پرخطر، فقر فرهنگی، تعلق به جامعیه خرده فرهنگی)؛ عوامل اقتصادی (احساس محرومیت نسبی، فقر، احساس بی عدالتی، بیکاری) و عوامل روانی (برچسب اجتماعی منفی، هویت انحرافی، بحران عاطفی خانواده، احساس بی هنجاری و عزت نفس پایین) در تکرار رفتار مجرمانیه افراد محکوم به زندان و بازگشت دوباریه آن ها به محیط زندان مؤثر بوده است.