درخت حوزه‌های تخصصی

تاریخ اسلام و سیره

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
تاریخ و سیره شناسی کلیات
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷٬۲۶۱ تا ۷٬۲۸۰ مورد از کل ۷٬۷۷۴ مورد.
۷۲۶۱.

نکته هایی از معارف حسینی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 137 - 140
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۴ تعداد دانلود : ۳۳۰
توصیه های ناب بزرگان درباره روضه و اشک بر امام حسین. بزرگان بسیاری درباره مجلس روضه و اشک بر امام حسین(ع) توصیه هایی نموده اند که به قسمت های کوتاهی از آنها اشاره می شود.آیت الله قاضی;: «در عزاداری و زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) مسامحه ننمایید. روضه هفتگی _ ولو دو سه نفر باشد _ اسباب گشایش امور است و اگر هفتگی هم نشد، دهه اول محرم ترک نشود».آیت الله بهجت;: «گریه بر سیدالشهدا (ع) از نماز شب بالاتر است».
۷۲۶۴.

معنویت عاشورایی در آموزه های حسینی (مبانی، شرایط و کارکردها)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 7 - 30

کلیدواژه‌ها: امام حسین (ع) معنویت عاشورایی توحیدی - عبودی جهادی بودن آرامش و آسایش اجتماعی بودن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۴۰۰
معنویت عاشورایی، آن گاه که در منظومه معرفتی و دستگاه معارفی _ رفتاری اباعبدالله الحسین(ع) معنا شده و مبنا یابد، دارای مراتب تشکیکی و ساحات (ابعاد عرضی) و سطوح (اعماق طولی) فراوانی خواهد بود. در سلوک معنوی متقوم بر آموزه های حسینی دانایی و دارایی پایه توانایی، علم صائب و اخلاق صادق مبنای عمل صالح، سلوک فردی و اجتماعی عامل جامعیت کنشی، با مبانی معرفتی _ توحیدی، عبودیتی _ حبی و با شروطی چون پیراستگی از رذایل و آراستگی به فضایل، قلب سلیم و پارسایی سلوکی تحقق یابنده اند. در هندسه معنویت عاشورایی غیر ازمبانی و شروط به کارکردهای آن نیز اشاره شده است. در نوشتار حاضر، به پرسش «معنویت عاشورایی در آموزه های حسینی دارای چه معنا، مبنا، شروط و کارکردهایی است» پاسخ داده شده است و فرضیه کمال و جامعیت معنویت در منظومه معرفتی امام حسین(ع) به عنوان مصباح هدایت و کشتی نجات تبیین می شود.
۷۲۶۷.

امام حسین(ع) مصداق آیه مودت از منظر روایات تفسیری اهل سنت

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 97 - 124

کلیدواژه‌ها: امام حسین(ع) اهل بیت اهل سنت آیه مودّت ذوی القربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۴ تعداد دانلود : ۴۲۴
در آیه مودت خداوند متعال، دوستی اهل بیت: را برای مسلمانان واجب کرده است. در این مقاله مصادیق این آیه در منابع روایی اهل سنت بحث و بررسی خواهد شد. روشن کردن مصادیق ذوی القربی در روایات اهل سنت، از حیث علمی به حل مسئله تاریخی و قرآنی یاری می رساند و از حیث عملی نیز موجب وحدت بین مسلمین و تقریب مذهبی خواهد شد. دوستی مصادیق ذوی القربی، موجب دلبستگی و متابعت از سخنان و سیره آنها خواهد شد. روش تحقیق در این مقاله روش روایی و تحلیلی است. در این روش با تکیه بر روایات تفسیری اهل سنت، روشن شد که مصداق بارز «ذوی القربی» درآیه مودت، اهل بیت پیامبر(ص) و به ویژه حضرت علی(ع) ، فاطمه زهرا(س)، امام حسن(ع)  و امام حسین(ع) است.
۷۲۶۸.

آمار نامه های کوفیان به امام حسین(ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال هفتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۸ 7 - 16

کلیدواژه‌ها: امام حسین (ع) بیعت کنندگان کوفه قیام عاشورا کوفه نامه های کوفیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۳۷۴
مردم کوفه پس از آنکه مطلع شدند امام حسین(ع) از بیعت با یزید امتناع و به مکه هجرت کرده است، بارها نامه های بسیاری را برای آن حضرت فرستادند و او را به کوفه دعوت کردند. درباره آمار این  نامه ها در منابع متأخر اشتباهاتی صورت گرفته و مبالغه شده است. تحقیق حاضر با رویکرد تاریخی و روش توصیفی- تحلیلی به بررسی این پرسش پرداخته که شمار نامه های کوفیان به امام حسین(ع) چه تعداد بوده است؟ یافته های تحقیق بیانگر آن است که شمار نامه ها بر اساس منابع متقدم تا قرن ششم هجری، حدود 150 نامه یا کمی بیشتر از آن بوده است؛ اما در قرن هفتم هجری، ابن نمای حلی و سید بن طاووس آمار نامه ها را به دوازده هزار رسانده اند. در دوره های بعد برخی نویسندگان رقم نامه ها را به هجده هزار رسانده اند. تأمل در آمار دوازده هزار و هجده هزار نامه و آمار بیعت کنندگان کوفه با حضرت مسلم که دوازده هزار و یا هجده هزار نفر بودند، این احتمال را تقویت می کند که بین این دو خلط و اشتباه صورت گرفته است؛ چرا که فرستادن این حجم از نامه، معقول به نظر نمی رسد.
۷۲۶۹.

تسنن و تشیعِ سده نهم هجری در کتاب هفتاد و سه ملّت

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۷ 99 - 115

کلیدواژه‌ها: تسنن تشیع تصوف مِلل و نِحَل هفتاد و سه ملت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۹ تعداد دانلود : ۴۳۰
کتاب هفتاد و سه ملّت</em> توسّط مؤلّفی ناشناس در سده نهم هجری به نگارش درآمده است. اثر مزبور در روزگاری به رشته تحریر درآمد که طی آن فصل مهمّی از سیر تحوّلات فکری و مذهبی جهان اسلام به ویژه در شرق جهان اسلامی در قالب تعامل ظریف میان تسنّن، تشیّع و تصوّف اسلامی در جریان بود. پرسش اصلی این پژوهش آن است که کتاب مزبور چه تصویری از گفتمان مذهبی سده نهم هجری ارائه می دهد؟ این پژوهش با بررسی محتوایی این کتاب مختصر امّا پربار نشان می دهد که مؤلف کتاب در قالب وصف ملل و نحل رایج در ایران و جهان اسلامی، دریافتی از دیانت اسلام را تداعی می کند که بیش از هر چیز بیانگر تسنّن صوفی مشرب رایج در سده های هشتم و نهم هجری ایران است. از این رو این کتاب ضمن پافشاری بر مذهب اهل سنّت و جماعت و مذمّت اشکال گوناگون الحاد و زندقه، به بازتاب بینش عارفانه و اظهار محبّت به اهل بیت: و برخی گرایش های تلویحی به تسنّنِ متشیّع می پردازد.
۷۲۷۰.

محتوای نامه های امام حسین(ع) به مخالفان خود

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 31 - 48

کلیدواژه‌ها: امام حسین (ع) مکاتبات بنی امیه تحلیل محتوا معاویه عاشورا یزید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۷ تعداد دانلود : ۴۰۹
نامه هایی که امام حسین(ع)، به افراد مختلف نوشته از مکاتبات مهم ایشان است. مضامین این نامه ها، حاوی نکات برجسته از نگاه امام(ع) به نظام بنی امیه و تصریح غصبی بودن امارت آنان، هشدار به حکام جور برای عدم انحراف از سنت نبوی، حمایت جدی از صحابی اهل بیت(ع) و بیان اوصاف رذیله آل ابی سفیان بوده است. این پژوهش با روش تحلیل محتوا و با هدف رسیدن به زوایای مختلف دیدگاه امام(ع) در عصر خود نسبت به مخالفان، برشمردن ابعاد مختلف شخصیتی ایشان، معرفی انحرافات دستگاه بنی امیه، چرایی وجوب جهاد و بررسی دلیل مخالفت امام حسین(ع) با بنی امیه انجام شده است.
۷۲۷۲.

فرهنگ پوشش اعراب در عصر بعثت

نویسنده:
منبع: تاریخنامه اسلام سال ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۷) 53 - 73

کلیدواژه‌ها: فرهنگ پوشش اعراب جاهلیت عصر بعثت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۲۶۹
حجاب، یک دستور دینی است که در فطرت انسان هاقرار دارد. درباره حجاب زنان عرب در عصر جاهلی دو دیدگاه وجود دارد.عده ای بر عدم پوشش زنان اعتقاد دارند و نوشته اند زنان روسری را از پشت می بستند، موها و گردن آنها دیده می شد، لباس هایی که می پوشیدند بیشتر اعضای بدن آنها آشکار بود، زینت های خود را نشان می دادند و پوشش و حجاب مناسبی نداشتند. برخی دیگر، بر پوشش کامل زنان عرب تأکید دارند و البته تعداد آنها اندک است.عدم توجه زنان بر پوشش خود، باعث تحریک مردان می شد و آنها نزد رسول اکرم(ص) رفته، از این موضوع شکایت می کردند. به همین دلیل آ یات حجاب نازل شد که به مؤمنان هشدار می دهد چشم چرانی نکنند و زنان بدن ها و سرهای خود را بپوشانند. زنان عرب به این آیات عمل کرده و از خانه با پوشش و حجاب کامل خارج می شدند. کسانی که آنها را می دیدند، می گفتند گویا کلاغ سیاه روی سر آنها نشسته است.
۷۲۷۳.

بررسی تطبیقی سوگواره های حسینی محتشم کاشانی و سید حیدر حلی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 7 - 30

کلیدواژه‌ها: امام حسین (ع) مرثیه سرایی محتشم کاشانی سید حیدر حلی ادبیات تطبیقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۵۲۵
نهضت عاشورا از حماسی ترین رویدادهای تاریخی است که در ادبیات ملت های مختلف تأثیر بسیار عمیقی گذاشته است. شعر فارسی و عربی در قرون مختلف، این واقعه پر شور را از جنبه های گوناگون مورد بررسی قرار داده و درس های عبرت آموزی از آن به دست آورده است. اثرگذاری این رویداد مهم تاریخی بیشتر در مرثیه سرایی نمود یافته و شاعرانی با این رویکرد شهره آفاق شدند. محتشم کاشانی (996ق) و سید حیدر حلی (1304ق) دو تن از مشهورترین شاعران مرثیه سرا در ادبیات فارسی و عربی هستند که مشترکات فراوانی در به نظم کشیدن واقعه طف دارند. این مقاله در حوزه ادبیات تطبیقی، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، موضوعات و دیدگاه های مشترک این دو شاعر را در موضوع سوگ نامه های حسینی با ذکر شواهد شعری بررسی کرده تا ویژگی ها و تمایزات هر یک را مشخص کند. آنچه از بررسی اشعار رثایی این دو شاعر به دست می آید حاکی از تعهد دینی، عاطفه سرشار و عشق به امام حسین(ع) است که با نشانه های شاخصی از هم متمایز می شوند.
۷۲۷۴.

نقش یزید بن شجره رهاوی در ناپایداری موقعیت امام علی(ع) و پایداری معاویه در مکه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 125-146

کلیدواژه‌ها: یزید معاویه مکه حج علی (ع) قریش قثم خدری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۳۰۵
این پژوهش در راستای نقش نیروهای مذهبی و نخبگان قبیله ای در حوادث تاریخ اسلام در قرن نخست هجری به تحلیل شخصیت یزید بن شجره رهاوی و نقش وی در ناپایداری خلافت امام علی(ع)و تثبیت موقعیت امویان می پردازد. یزید دارای گرایشهای عثمانی بود. در دوران خلافت امام علی (ع) از کوفه به شام رفت و در نبرد صفین معاویه را همراهی کرد. از مراجع دینی و رجال سیاسی شام به شمار می رفت. فرماندهی شامیان را در غارت مکه و گرفتن بیعت برای معاویه برعهده داشت. روش پژوهش، مطالعه تاریخی و مبتنی بر جمع آوری داده و تحلیل و توصیف آنها است و با استفاده از شیوه کتابخانه ای و منابع اسلامی به این سوالات پاسخ داده می شود که یزید چگونه در تضعیف موقعیت امام علی (ع) و تثبیت معاویه و امویان در مکه نقش داشت، عوامل موثر در این موفقیت چه بود؟ معاویه و امام علی(ع) چه نقش و جایگاهی داشتند؟ در این پژوهش روشن می گردد سوابق دینی، اجتماعی و سیاسی یزید و جهت گیری او در رویارویی با امام علی(ع) در مکه، سبب بکارگیری وی توسط معاویه شد. یزید نقش مهمی در تزلزل موقعیت امام علی (ع) ، تقویت معاویه و تثبیت خلافت امویان ایفا کرد. راهبرد اصلی امام علی (ع) در این قضیه دفع توطئه معاویه و شامیان براساس سه مقوله مهم جهاد، ضرورت حفظ حرم الهی و اقامه حق بود. از دیگر عوامل موفقیت نسبی رهاوی عبارتند از: نقش قریش و دیگر مخالفان امام، سوء تدبیر قثم بن عباس وسازش پذیری مردم.
۷۲۷۵.

فلسفه و علّتِ تشویق به عزاداری در سیره معصومین (ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 77-94

کلیدواژه‌ها: امام حسین (ع) سیره معصومین (ع) فلسفه گریه چرایی عزاداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۴۲۸
دانستن«علّتِ»یک چیز، و«سؤال»کردن و«فهمیدنِ»عمقِ آن، سببِ افزایش اشتیاقِ انسان می شود. و با عشق، علاقه و اعتقاد کامل، قدم به میدان عمل میگذارد. گریه بر امام حسین«ریشه» در«اعتقادات»شیعه، و نیز«احساسات»و «عواطفِ» شیعیان و غیر شیعیان دارد. و اینجاست که نکته«مهمّ»و «اساسیِ»تشویقِ اهل بیت به گریه و عزاداری فهمیده می شود و آن اصل و ریشه، «سؤالِ» از «چراییِ» گریه بر امام حسین است که رهنمونِ انسانها به خیر و صلاح خواهد بود. ما در این نوشتار در پی آن هستیم تا با تکیه بر روایات اهل بیت، «فلسفه»و «علّتِ»تشویق اهل بیت به«عزاداری» را بررسی کنیم. و این موضوع را با روایاتی در مورد فضلیتِ گریه برای امام حسین و واژه شناسی کلمات«عَبَره»و «قَتِیل»، و«عللِ» تشویق ائمّه را دنبال کردیم.
۷۲۷۶.

شخصیت امام علی(ع) از منظر معاویه

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۴ 29 - 44

کلیدواژه‌ها: امام علی (ع) صفین فضایل علی (ع) معاویه بن ابی سفیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۳۲۴
شخصیت، جایگاه و منزلت امام علی(ع) از منظر معاویه و بیان چرایی ستیزه جویی وی با آن حضرت موجب شناخت بیشتر سیره امیرمؤمنان خواهد شد. پرسش اصلی نوشتار این است که آیا معاویه در دشمنی با امام علی(ع) همواره در صدد انکار فضائل امام(ع) بود یا آن که به فضائل آن حضرت نیز اشاره کرده است؟ برای پاسخ به چنین سؤالی ابتدا باید دید علت یا علل اصلی دشمنی و ستیزه جویی معاویه با آن حضرت چه بوده است؟ واکاوی منابع متقدم با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی نشان می دهد که معاویه به رغم دشمنی و حتی سبّ و لعن امام علی(ع)، در مواردی و بیشتر در جمع های خصوصی، به فضائل علی(ع) به ویژه تقوا، مردانگی، بزرگواری، شجاعت، بذل و بخشش، علم، فصاحت و بلاغت و مناجات های آن حضرت اعتراف کرده است. چنین اعتراف هایی نشان می دهد که معاویه شناختِ نسبتاً دقیقی از شخصیت امام علی(ع) داشت و ستیزه جویی معاویه با آن حضرت از سر جاه طلبی، تمایلات و خواسته های دنیوی بوده است.
۷۲۷۷.

عوامل خیانت مردم به حاکمان اسلامی از دیدگاه امام علی علیه السلام در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 149-165

کلیدواژه‌ها: خیانت مردم حاکمان اسلامی امام علی (ع) نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۳۴۰
از مسائل حساسی که در نهج البلاغه به چشم می خورد و به همان نسبت کمتر مورد توجه قرار گرفته، عوامل خیانتی است که مردم نسبت به حاکم جامعه اسلامی روا داشته اند.این عوامل در حوزه های محتلفی در نهج البلاغه مطرح شده که اگر شناسایی نشده و از مسیر حرکت جامعه زدوده نشود، آسیب های فراوانی بر پیکره نظام اسلامی و وضعیت مردم ایجاد خواهد کرد.داشتن درک صحیح از این مسائل باعث می شود در عصر غیبت معصوم با احراز شناخت دقیق از ولیّ فقیه به عنوان نائب امام معصوم، از بروز بحران و انحطاط جامعه اسلامی ممانعت نمود.عوامل اخلاقی، چون ناهماهنگی میان گفتار و عمل، عوامل سیاسی، مانند تاثیرپذیری ازحکام فاسد و گروه های منحرف اجتماعی و عوامل مادی، با محوریت دنیاگرایی از مهم ترین عوامل خیانت مردم به حاکم اسلامی بوده است. داده های اولیه با روش کتاب خانه ای گردآوری شده و به شیوه توصیفی-تحلیلی پردازش و تدوین گشته است.
۷۲۷۸.

کشمکش های علاءالدوله ذوالقدر با حکومت های صفویه و عثمانی و پیامد آن بر فروپاشی امیرنشین ذوالقدر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال ۱۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۶ ۱۴۶-۱۱۱

کلیدواژه‌ها: حکومت ذوالقدر علاءالدوله ذوالقدر شاه اسماعیل اول سلطان سلیم اول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۷ تعداد دانلود : ۴۵۴
موقعیت جغرافیایی امارت ذوالقدر (740-928ق/ 1339-1521م) که در محدوده ای میان قلمرو عثمانی و صفوی قرار گرفته بود، سبب شد تحت تأثیر شرایط سیاسی این دو حکومت باشد. حکومت ذوالقدر که برای بقای خویش در پی یافتن متحد و پیوستن به حکومت مقتدرتر بود، سیاست متناقضی را در ارتباط با حکومت های صفوی و عثمانی در پیش گرفت. ذوالقدرها در آغاز تشکیل حکومت صفویه حامی و مطیع شاه اسماعیل اول (907-930ق/ 1501-1524م) بودند؛ سپس از دشمن او مرادبیگ آق قویونلو (905-914ق/ 1500- 1508م) حمایت کردند. همین تغییر سیاست زمینه ساز حمله شاه اسماعیل و تضعیف حکومت ذوالقدر گردید. از سوی دیگر، حاکم ذوالقدر نسبت به حکومت عثمانی نیز راه نفاق را در پیش گرفت. سلطان سلیم اول (918-926ق/ 1512-1520م) که شاهد کارشکنی های مداوم علاءالدوله ذوالقدر (884-921ق/ 1479-1515م) نسبت به عثمانی بود، از ضعف این حکومت استفاده کرد و با حمله به ذوالقدر، این دولت را شکست داد و قلمرو آن را تصرف کرد. در این مقاله، هدف بررسی تأثیر کشاکش ذوالقدرها با دو حکومت صفویه و عثمانی بر فرایند فروپاشی امارت ذوالقدر، با رویکرد توصیفی-تحلیلی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که درگیری های شاه اسماعیل صفوی با علاءالدوله ذوالقدر و ضرباتی که بر او وارد ساخت، بنیان قدرت حکومت ذوالقدر را چنان ناپایدار کرد که برافتادن آن را در حمله عثمانی به این امارت هموار کرد.
۷۲۷۹.

رساله های ایمان ابوطالب(ع)

نویسنده: مترجم:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال هفتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۳ 67-88

کلیدواژه‌ها: ابوطالب ابن معد احمد دحلان ازهری امینی برزنجی شیخ مفید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۳۳۵
این مقاله به بررسی چند رساله درباره ایمان عموی حضرت محمد(ص)، ابوطالب بن عبدالمطلب (متوفای حدود 619م) می پردازد. مناقشه درباره جایگاه ابوطالب در آخرت، ناشی از حجم وسیع گزارش هایی است که او را به خاطر نپذیرفتن اسلام محکوم به آتش می کنند، در حالی که در دیگر سو گزارش هایی وجود دارد که به ایمان همیشگی او به خدای یکتا و نبوت گواهی می دهد. گزارش های دسته نخست در مجموعه های حدیثی صحیح بخاری و مسلم گرد آمده اند و قسم دوم، به فراوانی در کتاب های سیره و حدیث شیعه گزارش شده است. دانشمندان شیعه از همان دوره های نخستین تاریخ اسلام به ایمان و رستگاری ابوطالب اعتقاد داشتند و گروه اندکی از سنیان نیز با این عقیده همراهی کرده اند. بر طبق نظر بیشتر اهل سنت، شواهد و دلایل تاریخی برای اثبات اسلام ابوطالب یا رستگاری او در آخرت نامربوط و ناکافی اند. هرچند یک تغییر جهت قابل ملاحظه در اندیشه شماری از سنیان پس از قرن نهم هجری پدید آمد. برخلاف سنیان متقدم که چنین احتمالی را نامحتمل دانسته یا به صراحت آن را انکار کرده اند، عده کمی از سنیان در پنج قرن اخیر در اعتقاد به رستگاری ابوطالب به جرگه عالمان شیعی پیوسته اند. این مقاله شواهد و دلایل و استدلالات کلامی را که شیعیان متقدم و سنیان سده های اخیر در حمایت از رستگاری ابوطالب به کار بسته اند، مورد بررسی قرار می دهد.
۷۲۸۰.

منقبت نگاری و یادکرد اهل بیت(ع) در آثار سیوطی

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال هفتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۲ 63 - 78

کلیدواژه‌ها: اهل بیت (ع) سیره پژوهی سیوطی منقبت نگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۴۱۸
گزارش های روایی، تفسیری و تاریخی سیوطی شافعی مذهب درباره سیره و فضایل اهل بیت(ع) در بسیاری از نوشته های وی قابل مشاهده است. این نوشتار بر اساس منابع کتابخانه ای و با روش توصیفی-تحلیلی، گزارش های سیوطی درباره فضایل اهل بیت(ع) را استخراج و تحلیل کرده است. نگارش نوشتارهای مستقل درباره برتری های اهل بیت(ع)، یادکرد مثالب مخالفان ایشان، ثمرات محبت به معصومین(ع) و بیان جایگاه دوستداران آنان در نگاه سیوطی بسیار برجسته است. رویکرد قرآنی- روایی نسبت به حضرت علی، فاطمه و حسنین(ع) نشان از ارادت و دل سپاری ویژه سیوطی نسبت به خمسه طیّبه دارد. امام سجاد، امام رضا و بقیه الله(ع) نیز مورد توجه روایی وی قرار گرفته اند. سکوت معنادار وی نسبت به صادقین و سایر اهل بیت(ع) برآمده از انگاره های یک سویه زمامداران و نوع مرزبندیهای مذهبی عصر سیوطی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان