درخت حوزه‌های تخصصی

هویت معنوی به عنوان تعریف و شناسایی خود بر اساس معنویت و تجارب معنوی، از جمله سازه هایی است که در سال های اخیر توجه محققان را به خود جلب نموده است. ماهیت پدیدارشناسی معنویت و دشواری اندازه گیری آن از جمله عواملی بوده اند که سبب شده است بررسی علمی هویت معنوی تنها از چند دهه گذشته از سر گرفته شود. با توجه به پژوهش های کمّی بسیار اندک در این زمینه، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای هویت معنوی در رابطه بین دلبستگی به والدین و همسالان با تاب آوری بود. شرکت کنندگان این پژوهش 280 نفر (174 دختر، 106 پسر) از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز بودند. ابزارهای مورد استفاده شامل مقیاس دلبستگی به والدین و همسالان (IPPA)، پرسشنامه هویت معنوی (SIQ) و مقیاس تاب آوری کانر- دیویدسون (CD-RIS) بود. نتایج نشان داد که دلبستگی به والدین و همسالان به صورت مستقیم و نیز غیر مستقیم و از طریق ابعاد هویت معنوی پیش بینی کننده تا ب آوری است. به این صورت که دلبستگی به والدین به واسطه باورهای ماورایی و دلبستگی به همسالان به واسطه باورهای اخلاقی تا ب آوری را به صورت مثبت پیش بینی می کند. در مجموع، یافته های پژوهش حاضر نشان داد که روابط عاطفی با افراد مهم زندگی به واسطه هویت معنوی تاثیر بسزایی در تاب آوری افراد دارد. با توجه به نقش هویت معنوی و ابعاد آن در سازگاری و مقابله با مشکلات، نتایج این پژوهش می تواند راهگشای مشاوران و متخصصان حوزه سلامت باشد.

مقدمه: به نظر می رسد که توجه به توانایی ها، به جای توجه به ناتوانی ها و ضعف های بشری، در برنامه های سلامت، موثرتر و کارآمدتر باشد. حالت های روان شناختی مثبت شامل توکل به خدا، خوش بینی و ... می باشند و پژوهشگران، بارها به رابطه ی بین مثبت دیدن و استفاده از راهبرد موثر در برابر ناتوانی ها و مشکلات روانی اشاره نموده اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی حالت های روان شناختی مثبت با سبک های مقابله ای انجام گرفت . روش کار: جامعه ی آماری این پژوهش مقطعی-همبستگی در سال 1391، تمام دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه های آزاد و پیام نور در دامنه ی سنی 24-19 سال شهرستان فریمان در استان خراسان رضوی بود. نمونه شامل 230 نفر از دانشجویان (115 پسر و 115 دختر) هستند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و پرسش نامه ی راهبردهای مقابله با استرس (لازاروس و فولکمن، 1984) و پرسش نامه ی حالت-های روان شناختی مثبت (رجایی، خوی نژاد و نسایی، 1390) را تکمیل کردند. اطلاعات با آزمون تحلیل رگرسیون چندمتغیره با استفاده از نرم افزارSPSS نسخه ی 18 تحلیل گردیدند. یافته ها: بین حالت های روان شناختی مثبت با راهبرد مقابله ی مسئله مدار، رابطه ی مثبت و معنی دار (01/0>P) هم چنین بین حالت قدردانی با راهبرد مقابله ی هیجان مدار رابطه ی مثبت و معنی داری وجود دارد (05/0>P). بین حالت های خوش بینی و احساس آرامش با مقابله ی هیجان مدار رابطه ی منفی و معنی داری به دست آمد (01/0>P) اما بین سایر حالت های روان شناختی با مقابله ی هیجان مدار، رابطه ای به دست نیامد. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که حالت های روان شناختی مثبت شامل هدف مندی، قدردانی، اجتماعی بودن و خوش بینی 27 درصد واریانس سبک مقابله ی مسئله مدار را تبیین می کنند و دو حالت قدردانی و خوش بینی 053/0 درصد واریانس سبک مقابله ی هیجان مدار را پیش بینی می کنند. نتیجه گیری: در مجموع، حالت های روان شناختی مثبت، رابطه ی نیرومندتری با سبک های مقابله ای مسئله مدار نسبت به سبک های هیجان مدار دارند.

هدف این پژوهش معرفی نمودهای وسواس ناخودداری وارسی در میان افراد دیندار و ارائه راهکارهای درمانی آن، براساس روایات اسلامی می باشد. این نمودها، براساس روایات اسلامی، بخصوص روایات شیعی به روش اجتهاد دینی گردآوری گردید. سپس راهکارهای درمانی این نمودها، به همین شیوه از منابع معتبر استنباط و معرفی گردیده است. در این پژوهش، شش نمود شایع برای وسواس - ناخودداری وارسی در میان افراد مذهبی به دست آمد: الف. وارسی اعضای دفعی بدن، ب. وسواس وارسی وضو، ج. وسواس وارسی غسل، د. وسواس وارسی ادای دین و حق الناس، ه . وسواس وارسی نماز، ز. وسواس وارسی قصد قربت و احساس ریا. برای درمان این وسواس ها، شش مؤلفه در هم تنیده کشف گردید: 1. انکار و عدم پذیرش احساس های دریافتی، 2. تعیین نوع شناخت برای عمل کردن، 3. تعیین دقیق حد و مرز رفتار، 4. عمل کردن به شناخت های صحیح، 5. پیوستگی عمل، 6. اجتناب از عمل کردن به باورهای نادرست.

این پژوهش با هدف بررسی سبک های هویّت دانشجویان و رابطه آن با خردمندی در حل مسائل زندگی واقعی انجام شد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 131 دانشجوی دختر و پسر از سه گروه تحصیلی فنی – مهندسی، هنر و معماری و علوم اجتماعی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه سبک هویّت برزونسکی(1989) و مصاحبه دانش مرتبط با خردمندی پارادایم برلین(1994) جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t و ANOVA استفاده شد. یافته ها نشان داد بین خردمندی و سبک سردرگم / اجتنابی همبستگی منفی و بین خردمندی و تعهد هویّت همبستگی مثبت وجود دارد. دانشجویان فنی - مهندسی در سبک هنجاری با دانشجویان علوم اجتماعی و در تعهد هویّت با دانشجویان هنر و معماری تفاوت معنادار داشتند. میان دانشجویان دختر و پسر در سبک های هویّت و تعهد هویّت و خردمندی تفاوت معناداری وجود نداشت. به نظر می رسد سبک سردرگم / اجتنابی به دلیل کارکرد غیرانطباقی آن در مواجهه با تعارضات و مسائل ماهیتاً نمی تواند همبسته عملکرد خردمندانه در حل مسائل باشد و خردمندی نیز به دلیل ماهیت و کارکرد آن در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های درازمدت و حفظ مصالح جمعی می تواند به عنوان همبسته تعهد هویّت لحاظ شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل علی رابطه ای بین نگرش مذهبی، شادی، لذت و سلامت روان در دانشجویان انجام شده است. نمونه پژوهش، شامل 175 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان بود که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای، انتخاب شدند. پرسشنامه نگرش سنج مذهب، پرسشنامه شادکامی آکسفورد، مقیاس خوشکامی اسنیت- هملیتون و پرسشنامه سلامت عمومی 28 سؤالی، به عنوان ابزار پژوهش، استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و روش تحلیل مسیر، استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده، مدل علی رابطه ای بین نگرش مذهبی، شادی، لذت و سلامت روان، براساس شاخص های مختلف برازش، تأیید می شود. بر این اساس، نگرش مذهبی با لذت، لذت با شادی و سلامت روان، و شادی با سلامت روان، رابطه مستقیم دارد. همچنین نگرش مذهبی به طور غیرمستقیم از طریق لذت و شادی، باسلامت روان، رابطه غیرمستقیم دارد. براساس یافته های به دست آمده از این پژوهش، در تبیین رابطه بین نگرش مذهبی و سلامت روان، توجه به نقش متغیرهای شادی و لذت، می تواند حایز اهمیت باشد.

هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزیابی قابلیت کاربرد آزمون نگرش سنج مذهب (گلریز 1353) و بررسی اثر فشار اجتماعی بر گزارش افراد از نگرش مذهبی می باشد. به این منظور اثر فشار اجتماعی به عنوان متغیر مستقل بر گزارش افراد از نگرش مذهبی در نمونه ای 60 نفری از دانش آموزان 17 ساله تهرانی (40 نفر دختر، 20 نفر پسر) با استفاده از پرسش نامه نگرش سنج مذهب مورد مطالعه قرار گرفت. ذکر هویت شخصی به عنوان معیار فشار اجتماعی و عدم ذکر هویت به عنوان فقدان فشار اجتماعی مورد استفاده قرار گرفت.

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین استراتژیهای رفتارمحور خودرهبری و خلاقیت اعضای هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران بوده است. جامعه ی آماری شامل کلیه ی اعضای هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران می باشد که در سال تحصیلی 1388-1387 بالغ بر 345 نفر بوده اند. در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم استفاده گردیده است و نمونه ای به حجم 113 عضو هیأت علمی انتخاب گردید. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه ی استاندارد خودرهبری و پرسشنامه ی استاندارد خلاقیت رندسیپ. روشهای آماری تجزیه و تحلیل داده ها، ضریب همبستگی پیرسون ،ضریب رگرسیون و تحلیل واریانس چندمتغیره بوده است. یافته های تحقیق نشان داد که با افزایش خلاقیت اعضای هیأت علمی بر میزان استفاده از استراتژی های رفتارمحور آنها نیز افزوده تر خواهد شد،بین میانگین نمرات استراتژیهای رفتارمحور خود رهبری بر اساس متغیرهای دانشکده،سابقه خدمت ومرتبه علمی تفاوت معناداری وجودندارد ولی بین میانگین نمرات خلاقیت آنها بر اساس دانشکده محل خدمت و مرتبه علمی تفاوت معناداری وجود نداشته اما بر اساس سابقه خدمت، تفاوت معناداری بین میانگین نمرات خلاقیت در سطح 05/ P وجوددارد.

هدف اصلی از بکار گیری آزمون های پیشرفت تحصیلی، ارزیابی آموخته های تحصیلی یادگیرندگان می باشد. اطلاعات حاصل سنجش شاخصهای روانی تربیتی عمدتاً جهت تصمیم گیری برای افراد بکار گرفته می شوند. بواسطه ماهیت متغیر های مورد مطالعه و همچنین ویژگی های ابزار های اندازه گیری، همواره زمینه برای حضور عوامل خطا در فرایند اندازه گیری و جود داشته و کمترین نتیجه این امر ابهام و بی دقتی در اندازه گیری و براورد متغیر های مورد مطالعه می باشد. سیستم های مبتنی بر منطق فازی با بهره مندی از روش های نوین محاسبات ریاضی در تلاش اند تا حدی از ابهام موجود در فرایند اندازه گیری متغیر های مورد نظر را کاهش دهند. منطق نوظهور و پرکاربرد «منطق فازی» در سنجش مسائل و الگوهای کیفی، کاربرد فراوانی دارد و پاسخگوی مسائل زیادی در رشته های علوم انسانی بویژه روانشناسی و علوم تربیتی است. دراین پژوهش با استفاده از منطق فازی، نتایج غیرقطعی حاصل از ابزارهای سنجشی (آزمونها) با حذف برخی از متغیرهای مداخله گر، قطعیت یافته و نتایج دو روش سنتی و پیشنهادی فازی (مبتنی بر سیستم های فازی)، برای نمونه 22 نفره از دانشجویان دوره کارشناسی مورد مقایسه و تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه آخرت نگری با سلامت است. با توجه به هدف پژوهش، 259 نفر از طلاب حوزه علمیه قم و دانشجویان دانشگاه تهران انتخاب شده و دو مقیاس آخرت نگری و مقیاس چهار بعدی سنجش سلامت اجرا گردید. داده ها به کمک روش های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمون معناداری ضریب همبستگی پیرسون و آزمون ضریب رگرسیون) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان میدهد که همبستگی مثبت و معناداری بین نمره کل مقیاس آخرت نگری با نمره کل مقیاس سلامت، و نیز بین نمره کل آخرت نگری با زیرمقیاس سلامت روان، وجود دارد. به نظر میرسد آخرت نگری به عنوان جهت گیری فرد در پذیرش زندگی پس از مرگ و تلاش برای فراهم سازی مقدمات برای این زندگی منطبق با دستورات الهی، در همین دنیا در تمام ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی پیامد های مثبتی داشته و کارکرد های مطلوب تر این ابعاد را فراهم میسازد.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروهی بر امید و سلامت عمومی بیماران دیالیزی بیمارستان میلاد تهران، ایران انجام شد. روش: روش تحقیق نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون/پس آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بیماران مراجعه کننده به بخش دیالیز بیمارستان میلاد در پائیز و زمستان سال 91 بود. 30 نفر از این بیماران به روش هدفمند انتخاب، و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (15 نفر در هر گروه) جایگزین شدند. گروه آزمایش مداخله ی معنادرمانی را به شیوه گروهی در 8 جلسه ی 90 دقیقه ای دریافت کردند و گروه کنترل نیز در لیست انتظار بودند و هیج مداخله ای دریافت نکردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج: یافته ها نشان داد که بیمارانی که مداخله ی معنادرمانی را دریافت کرده بودند میزان امید و سلامت عمومی آنان افزایش یافته بود. نتیجه گیری: باتوجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که رویکر معنادرمانی در افزایش امید و سلامت عمومی بیماران دیالیزی بیمارستان میلاد اثربخش بوده است.