مساله گسستگی نظریه هماهنگی توجیه معرفت(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
ذهن ۱۳۸۱ شماره ۹
حوزه‌های تخصصی:
یکی از دیدگاههای اساسی در باب توجیه، انسجام‌گرایی است. البته نباید میان نظریه انسجام در باب صدق و نظریه انسجام در باب توجیه خلط کرد. این دیدگاه در قبال دیدگاه مبناگرایی سنتی قرار می‌گیرد و آن را طرد می‌کند. اساس این نظریه آن است که باور شخص هنگامی توجیه می‌شود که با بقیه نظام باورهای آن شخص هماهنگ و منسجم باشد. تبیین ماهیت انسجام معرفتی دشوار است و اختلاف نظرهایی درباره آن حتی میان انسجام‌گرایان وجود دارد. عدم شفافیت در تبیین معیارهای انسجام، نقدهای متنوعی را دنبال انسجام‌گرایی مطرح ساخته است که یکی از برجسته‌ترین آنها نقد گسستگی است. این نقد به انحای گوناگون تقریر شده است و انسجام‌گرایان نیز از راه‌های مختلف به آن پاسخ گفته‌اند اما به نظر می‌رسد پاسخ‌هایی که به این نقد داده شده کافی نیست. به هر حال این بحث همچنان ادامه دارد. گفتنی است در این مقاله واژةcoherentism) )، به «نظریة هماهنگی» ترجمه شده است.