درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر به دنبال تبیین «نسبت جهانی شدن و سلامت معنوی؛ چالش ها، فرصت ها و ملاحظات عملی برای نظام تربیتی اسلامی» بوده و با توجه به عنوان و سؤال های مطروحه، پژوهش به شیوه توصیفی و از نوع تحلیلِ اسنادی انجام شده است. 1. در این راستا، برخی از عمده ترین فرصت های ناشی از پدیده جهانی شدن برای سلامت معنوی شامل:آموزش الکترونیکی، ضرورت مشارکت با دیگران، گفت وگوی بین ادیان، تسهیل شرایط دادوستد فرهنگی و دینی، لزوم حرکت به سمت اصول و ارزش های عمیق معنوی، تحول درمفاهیم اقتدار و بهره مندی از ابزارهای اطلاعاتی و ...، هستند. 2. چالش های ناشی از پدیده جهانی شدن در عرصه سلامت معنوی شامل: هجوم ضد ارزش های فرهنگ غرب به کشورهای جنوب، تحت فشار قرار گرفتن دین و اعتقادات معنوی، تخریب پلورالیسم فرهنگی، بلوغ زودرس، غلبه تربیت لیبرالیستی، سوءاستفاده از انواع ابزارهای الکترونیکی، سکولاریزاسیون کلیه شئون فرهنگی، اجتماعی و اخلاقیِ جوامع و ...، می شوند. 3. ملاحظات ضروری به واسطه پدیده جهانی شدن در عرصه سلامت معنوی عبارتند از: ضرورت توجه آموزش وپرورش در جهت استقرار تربیت معنوی به علایق ایدئولوژیک پنهان در مواد آموزشی، تحول بر مبنای ارزش ها و اصول اسلامی در جهت علایق ایدئولوژیک اسلامی، تدوین نظام جدیدی از تربیت معنوی به جای کناره گیری و وارد میدان عمل شدن و ... .

این تحقیق به منظور بررسى زمینه هاى فرهنگى اثرگذار بر استقبال و عدم استقبال جوانان از مسجد با هدفشناسایى عوامل و راه کارهاى اثرگذار بر جذب جوانان به مساجد و شرکت در فعالیت هاى آن طراحى شدهاست. این پژوهش، از نوع پژوهش هاى زمینه اى است که به روش توصیفى انجام شده است. گردآورىاطلاعات با استفاده از پرسشنامه 30 گویه اى محقق ساخته صورت گرفت. جامعه آمارى پژوهش کلیهدانشجویان دانشگاه پیام نور الیگودرز مى باشند که تعداد 200 نفر آنان به صورت تصادفى در نمونه آمارىاین پژوهش قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که به ترتیب (بى اطلاعى و ناآشنایى نسبت به اهمیت مسجدو نماز جماعت، نامناسب بودن برنامه هاى مسجد، نامناسب بودن برخورد با نمازگزاران و بى توجهى نسبتبه تمیزى و نظافت مسجد) به طور معنادارى در استقبال و عدم استقبال از مسجد اثر گذارند.

بر اساس حکایات قرآنی، سالم سازی جامعه از آلودگی های اخلاقی، تعالی و تکامل جامعه را به دنبال خواهد داشت و جوامعی که جوّی سالم نداشته باشند، در سراشیبی سقوط و اضمحلال قرار خواهند گرفت. پرسش اصلی در این نوشتار پژوهشی این است که راهکار عملی برای سالم سازی جامعه از انحرافات و آلودگی های اخلاقی در حکایات و داستان های قرآن چیست؟ روش پژوهش، کتابخانه ای و با بهره گیری از نتایج دستاوردهای پژوهشی و تحقیقات صورت گرفته در این موضوع می باشد. هدف اصلی، پاسخگویی به چگونگی شیوة سالم سازی جامعه در حکایت های عبرت آموز قرآن می باشد. نتیجة اصلی مستخرج از مقاله عبارت است از اینکه با حرکتی تدریجی، انقلابی فرهنگی، گسترش امر به معروف و نهی از منکر، مجازات منحرفان، طرد عوامل فساد و تباهی و نیز بهره جستن از شیوه های تربیتی گوناگون می توان جامعه را از آلودگی های اخلاقی زدود.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر موسیقی و آوای قرآن کریم بر میزان اضطراب پیش از امتحان دانش آموزان سال سوم دبیرستان است. روش پژوهش آزمایشی (تجربی)، با طرح پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش سیاهه اضطراب­امتحان (TAT) (ابوالقاسمی و همکاران، 1375) است. جامعة آماری شامل همة دانش­آموزان سال سوم­ دبیرستان شهرستان بابل است که از میان آنها با استفاده روش نمونه گیری خوشه­ای­چند­مرحله­ای، 50 نفر (25 پسر، 25 دختر) که دارای اضطراب­امتحان بوده­اند، انتخاب و در دو گروه آزمایش (25 نفر) و کنترل (25 نفر) مورد مقایسه قرار گرفتند. میزان اضطراب­امتحان آزمودنی های گروه آزمایش، پس از حضور و نشستن در جلسه امتحان و قبل از توزیع اوراق امتحانی به عنوان پیش­آزمون اندازه گیری شد. سپس به مدت 5 دقیقه آیاتی از سوره مائده با صدای استاد عبد­الباسط پخش شد و مجدداً میزان اضطراب امتحان آنها (به عنوان پس­آزمون) اندازه­گیری شد. برای گروه کنترل هیچ­گونه مداخله­ای صورت نگرفت. میزان اضطراب­امتحان گروه اخیر نیز قبل و پس از توزیع اوراق امتحانی اندازه­گیری و ثبت شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آوای قرآن­کریم به طور معناداری باعث کاهش اضطراب پیش از امتحان دانش آموزان شد (001/0 = P). همچنین نتایج این تحلیل نشان داد که میزان تأثیر آوای ­قرآن­کریم بر کاهش اضطراب قبل از امتحان دانش­آموزان دختر به طور­معناداری بیشتر از دانش­آموزان پسر است (001/0 =P ).

هدف پژوهش حاضر تحلیل میزان توجه کتاب های درسی دوره ابتدایی و راهنمایی به فرهنگ ایثار و شهادت است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا با رویکرد کاربردی است. جامعه پژوهش شامل 4 عنوان با 24 جلد کتاب بوده که در سال 1387 چاپ شده و تمام آنها به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار اندازه گیری چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش بیانگر آن است که 1- در مجموع 1230 مرتبه به محورها و مولفه های مفهومی مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت توجه شده است. میزان آن در کتابهای فارسی، هدیه های آسمانی، اجتماعی و تاریخ به ترتیب 626، 230، 287 و 87 مرتبه بوده است. 2- بیشترین توجه به محور ایثار، در کلاس دوم راهنمایی و کتاب فارسی دوم راهنمایی شده و کمترین توجه به محور سایر اصطلاحات، در کلاس دوم ابتدایی و کتاب های تاریخ اول و دوم راهنمایی شده است.

با نگاهی به جامعة اسلامی و بنا به مستندهای متعدد می توان دریافت که یکی از اهداف رسیدن به جامعه ای ایده آل، هدایت نسل ها به سمت انتظار حضرت «مهدی موعود» (ع)، است. این امر در جامعة شیعی ایران اسلامی بیشتر نمود پیدا می کند؛ زیرا این جامعه درصدد فراهم کردن زمینه های ظهور است و تحقق ظهور را در گرو تربیت نسل منتظر می داند. نسلی که با تمام وجود منتظر ظهور بر حقش را است تا پذیرای وجود مقدسش باشد. از این رو برنامه های راهبردی بسیار دقیق و عالمانه به خصوص در حیطة تربیتی، لازم است، تا بتوان براساس آن به هدف والای تحقق آرمان های متعالی انقلاب اسلامی به رهبری «امام خمینی» (ره) و مقام معظم رهبری دست یافت. اولین بعدی که توجه به آن در تربیت دینی اهمیت دارد، بعد فردی است که توجه به خانواده، به عنوان اولین بستری که شاکلة فرد را ایجاد می کند از اهمیت بسزایی برخوردار است. این مقاله مقدمه ای است برای تبیین راهبردهای تربیتی معرفت «امام زمان» (عج) با رویکردی که در بالا گفته شد.

سوء مدیریت در مواجهه با تعارض، می تواند هزینه های مادی و معنوی زیادی را بر سازمان ها تحمیل کند. مدیران می توانند پیش از وقوع و شکل گیری تعارض منفی در سازمان، عوامل بروز آن را شناسایی و با به کارگیری شیوه های مناسب، آنها را مدیریت کنند. بدین صورت، پیشگیری می تواند بخشی از مدیریت تعارض باشد پیشگیری مؤثر از تعارض در سازمان های اسلامی، منوط به شناخت شیوه های مناسبی است که از منابع اسلامی، به ویژه سیرة پیامبر(ص) استنباط می شود. این مقاله، به منظور دستیابی به شیوه های پیشگیری از تعارض، با روش توصیفی- تحلیلی به مطالعة سیرة پیامبر(ص) پرداخته و به این نتیجه رسیده است که آن حضرت در جلوگیری از تعارض و اختلاف میان افراد و گروه ها، به مدیریت عوامل فردی و سازمانی (محیطی) این رفتار می پردازد و با روش های مناسب، بینش ها، ارزش ها و انگیزه های افراد یا وضعیت های تعارض ساز را تغییر می دهد.

این نوشتار درصدد است با روش استنادی و تحلیلی (با تأکید بر روش شناسی استنباطی و فقهی) میزان و نوع مسئولیت و وظیفه والدین در «نمازآموزی به فرزندان» را بررسی، و نوع وظیفه والدین از حیث وجوب و استحباب، زمان، زمینه ها و روشهای آموزش نماز را بر اساس دلائل شرعی تعیین کند. بر اساس بررسیها، تربیت عبادی فرزندان در عباداتِ واجب بر والدین واجب است و آموزش عبادات مستحب و تثبیت آنها در شخصیت فرزندان بر والدین مستحب است و مسئولیتِ نمازآموزی به فرزندان از دوران پیش از بلوغ فرزندان آغاز می شود. این وظیفه به نحوِ واجبِ توصلی و کفایی است.

هدف پژوهش اولویت بندی عوامل خانوادگی مؤثر در تربیت دینی فرزندان بر اساس دیدگاه والدین دانش آموزان و روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری والدین 4000 نفر از دانش آموزان مدارس راهنمایی دخترانه منطقه دو آموزش و پرورش قم بودند که 351 نفر از آنان بر اساس جدول براورد حجم نمونه از روی جامعه مورگان و کرجسی به شیوه تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته حاوی 20 عامل در طیف سؤالات آرایش رتبه ای با پایایی 878/0 مطابق آلفای کرانباخ استفاده شد؛ تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس آزمون Z تک گروهی نشان داد که اولاً تمامی عوامل مورد مطالعه نمره Z بزرگتر از Z بحرانی در سطح اطمینان 99/0 برای آزمون یک دامنه به دست آورده اند. ثانیاً از دیدگاه والدین تلاش به منظور کسب روزی حلال در امرار معاش، تشویق فرزندان به صداقت و راستگویی، رعایت حق الناس، اعتقاد به وحدانیت خداوند متعال، افزایش و تقویت روحیه گذشت و فداکاری توسط والدین و پایبندی خانواده به روحیه عدالت گرایی و عدالت خواهی به ترتیب از مؤثرترین و اولویت دارترین عوامل خانوادگی تأثیرگذار در تربیت دینی فرزندان شناخته شد و پایبندی والدین به شئون اسلامی، التزام والدین به روزه داری در ماه رمضان، رعایت دستورهای دینی توسط والدین، برپاداشتن نماز توسط والدین در زمان مناسب، شرکت والدین در نماز جماعت و محافل قرآنی در الویتهای انتهایی قرار گرفت.