بازخوانی و ارزیابی ایمان فرعون در اندیشۀ ابن عربی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات عرفانی بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۵
۳۲۲-۲۹۹
حوزه‌های تخصصی:
مسئله ایمان و سعادت حاصل از آن، که یکی از پراهمیت ترین مسائل الهیاتی است، فروعات متعددی را به دنبال دارد. یکی از مباحثی که ذیل مسئله ایمان می توان مطرح کرد، بررسی گستره نجات بر اساس وسعت دایره رحمت الهی و یکی از بهترین مصادیق قابل تأمل در این باب، مسئله «ایمان و سعادت فرعون» است. ابن عربی، عارف بزرگ مسلمان بر این باور است که فرعون در آخرین لحظات عمرش، ایمان خود را آشکار کرد و سرانجام رستگار شد. دیدگاه او دراین باره که مستلزم نوعی کثرت گرایی در نجات است، واکنش های مختلفی را به دنبال داشته است. برخی شارحان وی، از باور ابن عربی دفاع کرده، برخی او را نقد کرده و برخی دیگر تلاش کرده اند با استمداد و استناد به عبارات کوتاهی از فتوحات اثبات کنند شیخ، فرعون را مستحق بهشت نمی داند. پژوهش حاضر که به روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد انتقادی نگاشته شده، می کوشد بدین پرسش پاسخ دهد که آیا ادله و نیز مبنای نظری ابن عربی، ایمان فرعون را ثابت می کند؟ نتیجه تحقیق نشان می دهد که اگرچه بیشتر انتقاداتی که بر ادله ابن عربی وارد شده ناتمام است، بر اساس مبانی ابن عربی نمی توان فرعون را از اهل سعادت دانست، زیرا او به رغم شناخت حق، در مقابل پروردگار استکبار ورزید.