فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹٬۸۰۱ تا ۹٬۸۲۰ مورد از کل ۱۳٬۹۴۱ مورد.
حوزههای تخصصی:
به منظور اثبات اهمّیّت و حجّیّت سنّت، بازخوانى و تحلیل بیش از 35 تفسیر نشان مى دهد که مفسّران با آنکه سبب نزول آیه 7 سوره حشر را درباره فىء بنى نضیر مى دانند، امّا برآنند که مفاد ذیل آیه، عام است. آراى مفسّران شیعه و سنّى، با اندک تفاوت در جزئیّات و تعبیرات، درباره چگونگى عمومیّت آیه، علّت وضع قانون آورده هاى حضرت رسول، حیطه نفوذ این قانون و ضمانت اجرایى آن، مشترک است. هیچ مفسّرى بر تخصیص آیه به تقسیم فىء تصریح نکرده است. اصل راهبردى آورده هاى رسول اکرم (ص)، میزانى است براى مسلمانان تا دین دارى خود را محک بزنند و باورها و قانون هاى زندگى را براساس آن تنظیم کنند. مفسّران، اطاعت بى چون و چرا و بدون تردید از آورده هاى حضرت رسول (ص)را نتیجه ضرورى این قانون مى دانند؛ چرا که پیامبر جز وحى چیزى نمى گوید و جز به خیر و صلاح، امر، و جز از شرّ و فساد، نهى نمى کند.
پرتوی از نوار آسمانی
منبع:
مکتب تشیع ۱۳۳۸ شماره ۱
حوزههای تخصصی:
کتابخانه کوثر قرآن
منبع:
کوثر ۱۳۸۵ شماره ۱۹
حوزههای تخصصی:
تبیین جامعیت مکتب اهل بیت (ع) در سازمان دهی ارتباط مؤثّر انسان با قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سراج منیر سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۵
7 - 34
حوزههای تخصصی:
قرآن کریم وحی الهی برای هدایت انسان به صراط مستقیم است. پیامبر اکرم (ص) اولین مبلغ، مفسر و مبیّن قرآن کریم است. سیره ایشان نشانگر راه صحیح تعامل و برقراری ارتباط مردم با قرآن کریم است. بعد از آن حضرت بنابر حدیث ثقلین تنها کسانی که شایستگی تبیین و تفسیر قرآن را داشتند، اهل بیت (ع) بودند. بنابراین فقط پیامبر اکرم و ائمه (ع) می توانند به مسلمانان شیوه صحیح برقراری ارتباط و بهره مندی از قرآن کریم را بیاموزند. در مکتب اهل بیت علاون بر تاکید بر آداب ظاهری برقراری ارتباط با قرآن از قبیل وضو داشتن، مسواک زدن قبل از قرائت، نگاه کردن به مصحف شریف، سکوت در هنگام تلاوت، با صدای حزین تلاوت کردن، قرائت به صورت ترتیل، خواندن دعا و استعاذه قبل از تلاوت، تاکید فراوانی بر آداب باطنی برقراری ارتباط نیز شده است؛ آدابی از قبیل تدبر در آیات قرآن کریم، داشتن اخلاص در قرائت، اظهار خشوع و رقت قلب در هنگام قرائت، خود را مخاطب کلام وحی قرار دادن و خود را مخاطب اوامر و نواهی خداوند دانستن. تاکید بر آداب باطنی برقراری ارتباط در مکتب اهل بیت به مراتب دارای جایگاه بالاتری است و وجه ممیزه اصلی آن از سایر مکاتب است؛ چرا که در این صورت ارتباط موثر و سازنده انسان با قرآن برقرار می شود و نه صرفا تاکید بر آداب ظاهری تلاوت قرآن کریم. هدف اصلی این نوشتار نشان دادن وجه تمایز تعامل مثبت و تاثیرگذار مکتب ائمه(ع) از سایر مکاتب در امور باطنی است.
اصول اخلاق تفسیر قرآن کریم؛ ملاحظات، مقدمات، چالش ها و پیشنهادها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تفسیر قرآن به منزله کنش اختیاری مفسران، افزون بر بایسته های هرمنوتیکی و روش شناختی، مشمول بایسته های اخلاقی است. این بایسته ها مفسر را در دوراهی های انتخاب، یاری می کنند. التزام به اخلاق تفسیر منوط به وجود اصول اخلاقی برای تفسیر، آگاهی نسبت به آنها و نیز اراده معطوف به کاربست آنهاست. اصول اخلاقی تفسیر نیز به نوبه خود باید مستدل و مستند به اصول اخلاقی عام باشد. از این رو، تدوین و تبیین اصول برای اخلاقی کردن ساحت تفسیر متن با چالش هایی روبه روست. با عبور از این چالش ها، می توان اصولی عام برای تفسیر هر متن پیش نهاد و برای متون ویژه و خاص، اصولی ویژه. از این میان، قصدمندی ماتن، حمل بر صحت، مواجهه تحلیلی و نقادانه با متن، پرهیز از ساده سازی و قوی سازی متن را می توان به عنوان اصول عام اخلاقی برای تفسیر متون برشمرد و مواردی چون: محوریت اراده الهی در انتساب معنا به متن؛ پایبندی به قواعد تفسیر؛ احتیاط علمی و پرهیز از مواجهه خام و عجولانه در بیان معانی آیات؛ تمایز بین بیان متن و درباره متن؛ پرهیز از اتّباع متشابه؛ پایبندی به انصاف و مواجهه عادلانه؛ انتقادپذیری و توجه به خرد جمعی؛ امانت داری در نقل؛ آگاهی از مبانی کلامی و اعتقادی مربوط به قرآن و مؤلف قرآن؛ اصلاح نفس و آرایش نفس به فضائل اخلاقی.
خوانشی نو از آیات اذن قتال «أذن للذین یقاتلون...» با تکیه بر نزول مکی سوره حج(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
براساس روایات ترتیب نزول تاریخ گذاری سوره حج به سال پنجم هجری خواهد رسید. لیکن بسیاری از مفسران برخلاف روایات مذکور، به سبب وجود آیات اذن قتال در این سوره، قائل به نزول آن در سال اول هجری شده اند. در عین حال سیاق مکی سوره حج موجب شده تا اغلب مفسران این سوره را آمیزه ای از آیات مکی و مدنی، بدون تعیین زمان دقیق نزول بدانند. مستندات مفسران در نزول مدنی سوره حج بر اقوال متقدمان، برخی روایات شأن نزول، روایات ترتیب نزول و مدنی بودن دستورِ به جهاد و به تبع آن آیات اذن قتال در این سوره، استوار است. درحالی که اقوال متقدمان متشتت بوده و روایات شأن نزول و ترتیب نزول با سیاق سوره ناهماهنگ است. درمقابل سیاق مکی سوره حج، روایات شأن نزول ذیل آیات اذن قتال و گزارش های تاریخی از وقایع نزدیک به هجرت پیامبر، نشانگر نزول این سوره در سال آخر حضور پیامبر در مکه است. این ایام مقارن با هجرت تدریجی مسلمانان به مدینه بوده است؛ لذا آیات اذن قتال در شهر مکه، خطاب به مهاجرانی که در مسیر هجرت در معرض تهاجم قرار داشتند، نازل شده تا برای حفظ حیات خود اجازه دفاع و مقابله با مشرکان را داشته باشند.
رابطه سرشت انسان و مسئولیت اخلاقی از دیدگاه ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
قواعد حکمت متعالیه و همچنین مشاهدات تجربی بیان میکنند که انسانها در سرشت اولیه با یکدیگر متفاوتند و همین، سبب تفاوت در اراده ها و افعال ارادی انسانها میشود. این مقاله به بررسی دیدگاه ملاصدرا درباره تأثیر سرشت انسان بر افعال اختیاری میپردازد و نقش سرشت انسان را در مسئولیت پذیری بررسی میکند. شکلگیری سرشت انسان در فلسفه ملاصدرا با مکاتب فلسفی دیگر متفاوت است؛ در حکمت متعالیه، سرشت انسان برآمده از حیثیت مادی نفس میباشد و اختلاف سرشت انسانها، از اختلاف مواد جسمانی نشئت میگیرد. ضمیمه شدن این امر به رابطه ضروری علت و معلول موجب شده تا مسئولیت اخلاقی در فلسفه او قابل تبیین نباشد. این مسئله، حکمت عملی صدرایی را با چالشهایی روبرو میکند که مهمترین آنها، چالش در تبیین نظام تکلیف و جزاست.
قرآن
تفسیر سوره بقره آیه 74-77
حوزههای تخصصی:
سرنوشت
حوزههای تخصصی:
تحلیلی بر استناد مؤلفه های «خلق» و «امر» به ملائکه در قرآن با تأکید بر آرای تفسیری علامه طباطبایی
منبع:
الاهیات قرآنی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۵
66 - 87
حوزههای تخصصی:
در جهان شناسی قرآنی، جهان منحصر در جهان مادی و محسوس نیست؛ زیرا قرآن علاوه بر این موجودات، از موجوداتی نام می برد که ما توانایی درک حسی آن ها را نداریم. دسته ای از این موجودات ملائکه هستند. در قرآن کریم سخن صریحی درباره ماهیت و چیستی فرشتگان نیامده است. آنچه مسلم است این است که فرشتگان ماهیتی متفاوت با انسان و دیگر مخلوقات ذی شعور دارند. اما در چیستی ماهیت آن ها، اختلاف وجود دارد. صرف نظر از این اختلاف دیدگاه می توان ماهیت این موجودات را با رویکردی دیگر از منظر انتساب به مشتقات «خلق» و «امر» در آیات قرآن مطمح نظر قرار داد و با تکیه بر کاربردهای قرآنی به نتایج نوینی دست یافت. برداشت اولیه و متبادر از آیات قرآن، از هر دو وجهه خلقی و امری برای ملائکه حکایت می کند. خداوند در آیات متعدد از مخلوق بودن ملائکه و تعلق آن ها به عالم خلق سخن می گوید. در عین حال آنچنان که همه مخلوقات علاوه بر چهره خلقی، چهره دیگری دارند که از جنس امر است؛ ملائکه نیز صورتی ملکوتی و از جنس امر خداوند دارند و آیاتی نیز در قرآن وجود دارد که بر تعلق ملائکه به عالم امر سخن می گوید. با عنایت به این دو، به بررسی آرای علامه در باب ماهیت شناسی ملائکه با روش تحلیل محتوا و از رهگذر توصیف و تحلیل پرداخته شد. از نظر علامه طباطبایی، ملائکه موجوداتی فرامادی هستند و به عالم خلق تعلق ندارند.