فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹٬۷۶۱ تا ۹٬۷۸۰ مورد از کل ۱۳٬۹۴۱ مورد.
مبانی حکمی ملاصدرا در تفسیر آیه 81 سوره یس
منبع:
الاهیات قرآنی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۹
115 - 130
حوزه‌های تخصصی:
روش های تفسیری نسبتاً زیادی در عرصه تفسیر قرآن کریم وجود دارد. روش تفسیری ملاصدرا به تفسیر حکمی معروف شده است؛ این رویکرد با تفسیری ذو ابعاد تلاش دارد تبیینی را به مخاطب عرضه کند که تا حد زیادی بتواند به همه زوایای آیات پی ببرد. در آیه 81 سوره یس که در این مقاله تفسیر آن مورد بررسی قرارگرفته است، ملاصدرا ضمن توجه به معنای ظاهری آیه و با تکیه بر اصولی چون امتناع اعاده معدوم، موضوع عالم کبیر و صغیر و توجه به انواع انحصاری و انواع غیر منحصر در فرد، به اثبات معاد انسان مبادرت می ورزد. با این توضیح که اگر ثابت شود خداوند متعال بر خلق عالم کبیر قادر است، قطعاً بر خلق عالم صغیر که انسان است نیز قادر خواهد بود؛ زیرا خلق عالم کبیر، بزرگ تر و شدیدتر از خلق عالم صغیر است. در مقام مقایسه میان تفسیر ملاصدرا از آیه، با تفاسیر عقلی و عرفانی و تفسیرهای متأثر از عقل و شهود ثابت می شود که ایشان همگام با تفاسیر عقلی و عرفانی و به نوعی با به کارگیری آن ها و تحت تأثیر آن ها به این شیوه تبیین همت گماشته و نسبت به این نوع تفاسیر هم پوشانی دارد.
تفسیر سوره بقره آیه 104-107
حوزه‌های تخصصی:
دین از نظر قرآن - بحثی از قرآن
حوزه‌های تخصصی:
تطور مفهوم نسخ
نقدی بر نظریه آفرینش تبعی زن در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
درباره آفرینش انسان، آدم و حوا و به طور کلی، درباره آفرینش دو صنف مرد و زن میان مفسران اتفاق نظر وجود ندارد. دیدگاه های آنان درباره این موضوع به دو نظریه کلی بازمی گردد. بسیاری از مفسران، آفرینش مرد و زن را از مَنِشی متفاوت و برای اهداف متفاوت می دانند و معتقدند که خدای سبحان حوا را از قسمتی از بدن حضرت آدم آفریده است. همچنین، معتقدند خدای متعال زن را برای آرامش شوهر خلق کرده است. نتیجه این نظریه، فرادستی و سروری مرد بر زن و آفرینش تبعی زن در نظام ارزشی اسلام می باشد. گروهی دیگر از آنان، منشأ و هدف آفرینش آدم و حوا را مشترک می دانند و معتقدند که مردان و زنان در آفرینش و به لحاظ شرافت و ارزش یکسان و همسان هستند. مطابق این نظریه، خدای متعال زن و شوهر را برای آفرینش یکدیگر آفریده است. با توجه به تأثیر این نظریات در نظام فقهی حقوقی و فرهنگی اجتماعی، در این جستار تلاش شده ادله نظریه آفرینش تبعی زن بررسی و ارزیابی شود و نشان داده شود که آدم و حوا و به طور کلی، مرد و زن از منشاء مشترک و برای هدف یکسان آفریده شده اند و هیچ یک بر دیگری شرافت و سروری ندارد.
آیه الکرسی
تفسیر آیه 180-182
تفسیر آیه 183-185
بازنگری تفسیری در معنای «ثُمَّ عَبَسَ وَ بَسَرَ»(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات تفسیری سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۹
61-74
حوزه‌های تخصصی:
در قرآن کریم دو واژه مترادف نمای «عَبَس» و «بَسَر» در آیه بیست ودوم سوره مدّثّر: « ثُمَّ عَبَسَ وَ بَسَرَ » آمده است. واژه شناسان و مفسران برای معنای این دو واژه أقوالی را بیان کرده اند؛ چنانکه برای «عبس» سه معنا و برای «بسر» یازده معنا بازگفته اند که نشان دهنده إختلاف نظر میان آنان است. در این مقاله برای روشن شدن معنای این واژه ها ضمن مراجعه به منابع لغوی و دریافت معانی صحیح واژه، به بررسی دیدگاه های مفسران با توجه به سیاق آیه پرداخته شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مناسب ترین تعبیر در این سیاق برای «عَبَسَ» أخم کردن و برای «بَسَرَ» مکث و ایستادن همراه با تفکّر است. این نظریه افزون بر هماهنگی با سیاق و أقوال برخی از واژه شناسان و مفسران، به دفع شبهه ترادف نیز می پردازد.
بررسی دلالت اظهار دین بر نفی تکثرگرایی در عصر ظهور بر پایه آیه 9 صف(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات تفسیری سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۴
169-184
حوزه‌های تخصصی:
تکثرگرایی یکی از باورداشت های برخی اندیشمندان غربی است، این اندیشه بر پایه راه های مختلف نجات بخشی، پایه گذاری شده است. دین اسلام، انحصار راه حق را به خود اختصاص داده است، برخی از آیات قرآن کریم با محورداشت «اظهار دین» می تواند به عنوان پاسخ درون دینی به تکثرگرایی قرار گیرد، این پژوهش کوشیده است تا افزون بر ترسیم بازنمایی از عصر ظهور با توجه به آیه نهم سوره صف، میزان رسمیت داشتن تکثر ادیان در عصر ظهور را تبیین نماید. بر پایه یافته های تحقیق، قرآن کریم آینده جهان را در پیروزی جبهه حق و غلبه اسلام بر سایر ادیان دانسته است، اسلام تنها راه حقیقت برای دستیابی به نجات است و در عصر ظهور این نجات بخشی با رهبری امام عصر # تحقق خواهد یافت.
از خود بیگانگی
واکاوی کارکرد تحلیل گفتمان در اثبات پیوستگی متن قرآن کریم با تاکید بر رهیافت نیل رابینسون(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
سخن از پیوستگی و انسجام متن قرآن پیشینه ای دیرین در سنت قرآن پژوهی مسلمانان دارد. در این میان، آرا و رویکردهای معاصر به این مسئله در میان قرآن پژوهان غربی جایگاهی ویژه یافته و محل منازعه بر سر پیوستگی و گسستگی متن قرآن کریم شده است. به رغم باور عموم قرآن پژوهان غربی به پراکندگی متن قرآن، در دوران معاصر دسته ای از ایشان با اتکا به دانش های ادبی و زبانی در پی اثبات انسجام و پیوستگی این متن مقدس بر آمده اند. در این میان، نیل رابینسون نخستین فردی است که با کاربست نظریات جدید زبانشناسی، به مخالفت با رویکرد غالب پرداخته و پیوستگی متن قرآن کریم، به ویژه در سوره های بلند مدنی را مورد بررسی قرار داده است. نظر به اهمیت جایگاه رابینسون و روش وی،مقاله حاضرعهده دار تحلیل روش رابینسون در این باره است.بررسی آخرین آثار رابینسون،که به پیوستگی سوره آل عمران اختصاص دارد، نشان می دهد که وی، بی آنکه سخن از تحلیل گفتمان به میان آورده باشد، از مولفه های تحلیل گفتمان از جمله پردازش صعودی و پردازش نزولی متن و نیز راهبردهای تحلیلی گفتمان بهره برده و از این رهگذر پیوستگی درونی و معنایی آیات را نشان داده است. لذا می توان گفت روش مورد استفاده رابینسون در اثبات پیوستگی، روش تحلیل گفتمان است.
انسان و گونه شناسی نعمت های الهی با تاکید بر آیات سوره مبارک الرحمن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
انسان به سبب دارابودن صفات وویژگی های خاص ذاتی کانون توجه خردورزان بوده و هر اندیشمندی با توجه به بینش خود شناخت انسان را مورد واکاوی قرار داده است؛ از طرفی پی بردن به نعمت های خلق شده متقن ترین راه برای شناخت خالق هستی است و با شناخت خالق، ماهیت انسان تبیین می گرددکه خود سبب شکرگزاری، تذکر انسان، رهایی ازغفلت و سرانجام راه گشای سعادت دنیا وآخرت خواهد شد.این مسئله ضرورت بحث پیرامون انسان ونعمت های الهی را مبرهن می نماید. سوره مبارکه «الرحمن» به طور ویژه بر نعمت های الهی تاکید داشته وآلاء خداوند را به دو دسته دنیوی و اخروی تقسیم نموده که از جمله نعمت های دنیوی میتوان به نعمت اعطای قرآن کریم وزمینه سازی تعلیم و تعلم،خلقت خورشید و ماه و تجلی نظام بر آنها،آفرینش گیاهان ومحصولات آنها،توجه به ماهیت و چگونگی خلقت انسان، قرار دادن فصول سال و بهره گیری از فصل ها،بهره گیری ازدریاها ومحصولات دریایی، فناپذیری ممکن الوجود و فناناپذیری واجب الوجود و... اشاره نمود. حسابرسی،نعمت فروپاشی نظام دنیا وربوبیت مطلق خداوند،محیاشدن شرایط برپایی قیامت،برقراری عدالت واجرای قانون عدل الهی برگناهکاران،ایجاددوبهشت واعطاهای الهی برموحدین، زندگی پایدار و جاویدانه،دیگرنعمتهای بهشتی اعم از باغ ها،چشمه ها، میوه ها، همسران زیبا و با وفا،حوریان بهشتی را از جمله نعمت های اخروی قلمداد کرد.لذا این نوشتار میکوشد با رویکردی تحلیلی-توصیفی به انسان ونعمت های الهی ازدیدگاه قرآن باتاکید برآیات سوره الرحمن بپردازد.
راهنمای برنامه ی آموزش قرآن در دوره ی پیش دبستان
حوزه‌های تخصصی:
تفسیر ایمان
منبع:
ایمان ۱۳۲۴ شماره ۱۴
حوزه‌های تخصصی:
تبیین معانی علی در تفسیر کشاف بر مبنای استعاره های مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
تحلیل معنی براساس استعاره های مفهومی رویکردی جدید در مطالعات معنایی است که در زبان شناسی شناختی معرفی شده است. نگارندگان مقالة حاضر بر این باورند که تحلیل های زمخشری دربارة معانی حروف اضافه شباهت بسیاری به تحلیل معنی بر مبنای استعاره های مفهومی دارد. بر این اساس، در این مقاله هدف این است که دریابیم: 1. آیا تبیین های زمخشری دربارة معانی حروف اضافه از الگوی منسجمی تبعیت می کند؟ و 2. آیا این تبیین ها با آن چه اکنون استعارة مفهومی نامیده می شود شباهت دارد؟ و 3. آیا تحلیل معنی حروف اضافه براساس استعارة مفهومی می تواند راه کار مفیدی به شمار آید؟ برای پاسخ دادن به این پرسش ها تفسیر دوازده آیه را که در آن ها حرف اضافه علی به کار رفته است از تفسیر کشاف تحلیل کردیم. در نهایت این نتیجه به دست آمد که رویکرد زمخشری دست کم برای توضیح و تفسیر معانی علی در این آیات تابع رویکرد واحدی است که مبانی آن شباهت قابل توجهی با سازوکار استعاره های مفهومی دارد.