جامعه شناسی

هدف کلی پژوهش حاضر شناسایی ابعاد راهبردی توسعة روستایی است. ارائة طرح تحقیق با استفاده از شیوة دلفی برای دستیابی به اجماع گروهی در بازه زمانی سال های 91-1390 صورت می گیرد. یکی از اهداف استفاده از این شیوه در تحقیق حاضر جمع آوری اطلاعات برای کمک به بهبود برنامه های توسعة روستایی است. پانل متخصصان مطالعه را 42 نفر از اعضای هیئت علمی و دانشجویان مقطع دکتری رشته های ترویج و آموزش کشاورزی، توسعه کشاورزی و برنامه ریزی روستایی در دانشگاه های تربیت مدرس و تهران که برای پاسخ گویی به پرسش های تحقیق اعلام آمادگی کردند، تشکیل می-دهند. اعضای پانل، نخست، 35 محور راهبردی در زمینة توسعة روستایی را شناسایی می کنند؛ و در نهایت، این محورها در قالب شش دسته (نهادی ـ قانونی، آموزشی، زیرساختی، بهداشت و امنیت اجتماعی، توسعة منابع انسانی، و اقتصاد توسعة کشاورزی) طبقه بندی می شوند.

۴۴۶۴.

اشکال گفتمانی علمای شیعه از صفویه تا مشروطیت

نویسنده: حسین بشریه ناصر جمال زاده

منبع: مدرس علوم انسانی پاییز ۱۳۷۷ شماره ۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۱۱

۴۴۶۵.

اشتغال کودکان یا محرومیت از حق طبیعی تعلیم و تربیت؟

نویسنده: صبور غیور غلامعلی سرمد

منبع: نامه فرهنگ پاییز ۱۳۷۸ شماره ۳۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کودک

تعداد بازدید : ۱۷۱۷ تعداد دانلود : ۹۱۹

۴۴۶۶.

میزگرد: روشنفکران ایرانی و هویت (2)

نویسنده: غلامحسین اب‍راه‍ی‍م‍ی دی‍ن‍ان‍ی‌ غلامرضا اعوانی نورالله قیصری

منبع: مطالعات ملی ۱۳۸۳ زمستان شماره ۲۰

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ

تعداد بازدید : ۱۷۱۶ تعداد دانلود : ۱۲۱۰

۴۴۶۷.

تعیین رابطه حمایت اجتماعی، انگیزه تحصیلی با خود کارآمدی تحصیلی دانش آموزان دبیرستان های شهر تبریز و آذرشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پیمان یارمحمدزاده زهرا فیض اللهی

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هفتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۶۱)

کلیدواژه‌ها: خودکارآمدی تحصیلی حمایت اجتماعی انگیزه تحصیلی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۱۶ تعداد دانلود : ۹۷۶

هدف اصلی پژوهش بررسی رابطه بین حمایت اجتماعی و انگیزه تحصیلی با خودکارآمدی تحصیلی است. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه مورد بررسی شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر مدارس دبیرستان های شهر تبریز و شهرستان آذرشهر در سال تحصیلی 91-90 است که تعداد کل آن ها 37347 است. حجم نمونه آماری بر اساس جدول کرجسی و مورگان (1970) و به روش خوشه ای تصادفی تعداد 278 نفر انتخاب شد و پرسشنامه خودکارآمدی متیوس جروسلم و رالف شوارزر (1981) و پرسشنامه حمایت اجتماعی واکس، فیلیپس، هالی، تامسپون، یلیامز و استوارت (1986) و پرسشنامه انگیزه تحصیلی قلی پور و بهرامی حصاری (1373) را تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آماره های توصیفی و آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون و t-test استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین متغیرهای حمایت اجتماعی و انگیزه تحصیلی با خودکارآمدی به ترتیب 38/0 و 30/0 رابطه معنادار وجود دارد و همچنین بین متغیرهای ملاک با متغیر پیش بین همبستگی معنادار و مثبتی در سطح 05/0≥P مشاهده شد و نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای پیش بین حمایت اجتماعی و انگیزه تحصیلی با مقدار ضریب رگرسیون 20/0 و ضریب رگرسیون استاندارد 45/0 به صورت معنادار می توانند خودکارآمدی تحصیلی را پیش بینی کنند. حمایت اجتماعی با مقدار آماره بتا 30/0 از سهم بیشتری برای پیش بینی خودکارآمدی برخوردار است. نتایج آزمون t مستقل نشان داد که دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر فقط در متغیر حمایت اجتماعی (56/2- =t , 01/0p=) تفاوت معناداری با هم دارند. نتایج گویای این بود که حمایت اجتماعی و انگیزه تحصیلی به صورت معنادار، خودکارآمدی تحصیلی را پیش بینی می کنند و دانش آموزان دختر و پسر در متغیر انگیزه تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی تفاوت معنادری ندارند اما از لحاظ حمایت اجتماعی تفاوت معناداری بین دو جنس مشاهده شد.

۴۴۶۸.

نیمه پنهان، گزارش نوجوانان شهر تهران از کجروی های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید حسین سراج زاده

منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۳ شماره ۴۱ و ۴۲

کلیدواژه‌ها: جوانان کجروی فرهنگی مدیریت فرهنگی کجروی اجتماعی خودگزارشی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات

تعداد بازدید : ۱۷۱۶ تعداد دانلود : ۱۰۲۳

گفتگوهای رسمی و غیررسمی و همچنین آمار رسمی حاکی از افزایش میزان کجروی های اجتماعی در بین نوجوانان و جوانان است. اما آمار رسمی جرایم همواره، بخش آشکار شده واقعیت کجروی های اجتماعی را نشان می دهند. با استفاده از روش "خودگزارشی" در پژوهش های پیمایشی می توان نیمه پنهان واقعیت جرایم و کجروی ها را هم تا حدی رصد کرد. مقاله حاضر حاوی اطلاعاتی درباره فراوانی انواع کجروی های اجتماعی در بین نوجوانان تهران است، که بر اساس روش "خودگزارشی" به دست آمده است. در این مقاله ابتدا روش خود گزارشی به عنوان سنجه به کار رفته در این پژوهش معرفی و ارزیابی می شود، سپس یافته های این پژوهش درباره فراوانی انواع کجروی های اجتماعی، با تأکید بر کجروی های فرهنگی، به صورت توصیفی ارائه شده و رابطه آن با برخی از متغیرهای اجتماعی بررسی می شود. در پایان با توجه به فراوانی کجروی های فرهنگی در بین نوجوانان، دلالت های این امر برای برنامه ریزی فرهنگی مورد بحث قرار می گیرد.

۴۴۶۹.

سنجش و تبیین طرد اجتماعی مهاجران خارجی در کلانشهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدجواد زاهدی ابراهیم انصاری امیر ملکی اکرم حمیدیان

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: طرد اجتماعی مهاجر دسترسی به منابع تبعیض اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۱۷ تعداد دانلود : ۱۱۰۲

فرآیند طرد/ ادغام اجتماعی مهاجران خارجی همواره عامل مهمی در نظم اجتماعی کشور میزبان است و در صورت عدم ادغام مناسب در جامعه، این گروه ها به طور بالقوه تهدیدی برای نظم و امنیت خواهند بود. از اینرو، بررسی وضعیت طرد/ ادغام اجتماعی آنها و عوامل مؤثر بر آن می تواند در تدوین بهتر سیاست های مرتبط با مهاجران اثرگذار باشد. به این منظور، طرد/ ادغام مهاجران افغانی و عراقی مقیم کلانشهر اصفهان در پیوند با دسترسی به فرصت های اجتماعی اقتصادی و در مقایسه با ساکنان بومی این شهر سنجش و تبیین گردید. جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای مهاجر و غیر مهاجر ساکن مناطق چهارده گانه شهر اصفهان است. روش تحقیق کمی- کیفی و شیوه نمونه گیری ترکیبی از نمونه گیری های نظری، خوشه ای چند مرحله ای و هدفمند است. حجم نمونه منتخب شامل232 خانوار( مهاجر خارجی و بومی) می باشد و در تحلیل آماری داده ها، آزمونهای تفاوت، همبستگی و معادلات ساختاری در نرم افزارهای spss و لیزرل به کار گرفته شد. یافته های تحقیق نشان داد مهاجران دسترسی کمتری به منابع دارند و در مقایسه با بومی ها تبعیض و طرد اجتماعی شدیدتری دارند و نه تنها به رغم گذر زمان، تبعیض های اجتماعی قومی از بین نرفته بلکه مهاجران با سکونت در محله های محروم، طرد اجتماعی را با طرد فیزیکی تجربه کنند. با این اوصاف، لازم است دولت با حمایت های اقتصادی و آموزشی مهاجران، کاهش فاصله اقتصادی اجتماعی مهاجران- غیرمهاجران و فرهنگ سازی در راستای پذیرش اجتماعی آنها از ایجاد بی نظمی های اجتماعی و سیاسی ممانعت به عمل آورد.

۴۴۷۰.

همبستگی ملی در کتب درسی دوره ابتدایی (مورد مطالعه: کتب فارسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حاکم قاسمی

منبع: مطالعات ملی ۱۳۸۷ تابستان شماره ۳۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی آموزش و پرورش

تعداد بازدید : ۱۷۱۷

ایجاد روح جمعی، پیوند بین اعضای جامعه و دستیابی به همبستگی ملی یکی از اهداف نظام های آموزشی در هر جامعه ای است. برای دستیابی به این هدف، دوره های مختلف آموزشی طراحی شده است که هر یک متناسب با مختصات آموزش پذیران ایفای نقش می کنند. در این میان دوره آموزش ابتدایی با توجه به خصوصیات دانش آموزان این دوره، نقش زیر بنایی دارد. از این رو در برنامه آموزشی دوره دبستان و در کتب درسی این دوره، تلاش گسترده ای صورت گرفته است تا با آموزش های مناسب به دانش آموزان، پایه های اولیه همبستگی ملی بنیان گذاشته شود. در برنامه آموزشی این دوره، با طرح موضوعات مختلف، به صورت مستقیم و غیر مستقیم، سعی شده است تا فرآیند شکل گیری همبستگی ملی تقویت شود. با این همه، با نگاهی آسیب شناسانه در می یابیم که با وجود تلاش و تاکید فراوان برای ایجاد همبستگی ملی، همچنان ضعف هایی در برنامه ها وجود دارد که با رفع آن ها می توان بهتر و موثرتر در مسیر تحقق اهداف آموزشی و دستیابی به همبستگی ملی گام برداشت.

۴۴۷۱.

مفهوم و ارکان مشروطیت در روزنامه حبل المتین کلکته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: قباد منصوربخت مهدی فرجی

منبع: جامعه شناسی تاریخی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: مفهوم مشروطیت ارکان مشروطیت حبل المتین سیاست عرفی مشروطه مشروعه کونستیتوسیون

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۱۶ تعداد دانلود : ۸۸۶

آشنایی ایرانیان با نظام های سیاسی و اروپایی در قرن سیزده ه .. ق/ نوزده م و مشاهدة جایگاه قانون در آن ها، سرآغاز تلاش های گستردة ایرانیان تبدیل حکومت استبدادی به حکومت قانون مدار بود. پس از یک قرن، این تلاش ها در نهضت مشروطیت به ثمر رسید؛ اما نبود مفهوم روشن از مشروطیت و ارکان و لوازم آن، خود سبب ظهور مسئله جدیدی شد. تلاش های زبانی و قلمی گسترده ای برای حل مسئله آغاز شد؛ ازجمله روزنامة حبل المتین کلکته نیز وارد این عرصه شد. یافته های این تحقیق براساس روش تحلیل گفتار نشان می دهد که این روزنامه به دلیل دسترسی مستقیم به منابع انگلیسی مربوط به مشروطیت و نیز اقدامات حاکمان انگلیسی هند در ایجاد نهادهای سیاسی جدید، به نسبت دیگر نویسندگان آن زمان، درک روشن تر و کامل تری از مفهوم و الزامات مشروطیت و جایگاه آن در میان نظام های سیاسی عرفی موجود در جهان را به ایرانیان عرضه کرد.

۴۴۷۲.

توسعه نیافتگی و توسعه یافتگی

نویسنده: احمد عبداللهی

منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی (باهنر کرمان) پاییز ۱۳۷۱ شماره ۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی توسعه

تعداد بازدید : ۱۷۱۵ تعداد دانلود : ۱۸۷۹

۴۴۷۳.

بوروکراسی ناتوانی ساختاری

منبع: فرهنگ توسعه مهر و آبان ۱۳۷۱ شماره ۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۱۷ تعداد دانلود : ۹۳۰

۴۴۷۴.

تکوین شهر آبادان

نویسنده: گروه تحقیقات شهری

منبع: نامه علوم اجتماعی ۱۳۵۳ شماره ۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری

تعداد بازدید : ۱۷۱۵ تعداد دانلود : ۹۲۳

۴۴۷۵.

تاثیر اعتماد اجتماعی بر مشارکت با تاکید بر نقش و عملکرد شوراهای اسلامی

نویسنده: محمدجواد ناطق پور فاطمه گلابی

منبع: فصلنامه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز ۱۳۸۴ شماره ۱۹

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۱۵ تعداد دانلود : ۱۳۴۱

۴۴۷۶.

عوامل اجتماعی مؤثر بر تحرک اجتماعی (شغلی) اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رضا معصومی راد هوشنگ نایبی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال دوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: تحرک اجتماعی تحرک بین نسلی تحرک درون نسلی اعضای هیئت علمی و دانشگاه آزاد اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کار و شغل

تعداد بازدید : ۱۷۱۸ تعداد دانلود : ۱۶۴۱

مقاله حاضر سهم و نقش دانشگاه آزاد اسلامی را بر تحرک اجتماعی ارتقایی اعضای هیئت علمی مورد بررسی قرار داده است. این مطالعه به روش پیمایشی و از طریق پرسشنامه در 23 واحد و مرکز دانشگاه آزاد در کل کشور انجام شد و 399 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل نهایی قرار گرفت. نتایج نشان داد: در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تحرک اجتماعی بین نسلی و درون نسلی شامل بخش بزرگی از نمونه های مورد بررسی شده است. بین متغیرهایی چون جنسیت، قومیت و مذهب با تحرک اجتماعی درون نسلی رابطه معناداری به دست نیامد، ولی در خصوص تحرک بین نسلی در میان مردان و زنان، اهل سنت و شیعیان و همچنین اقوام مختلف تفاوت معنا داری مشاهده شد. فرصت های تحرک شغلی پس از اشتغال برابر بوده و فرصت های نابرابر، مربوط به عوامل برون سازمانی و قبل از استخدام است.

۴۴۷۷.

ارزیابی عوامل مؤثر در توان مندسازی زنان روستایی شهرستان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا ابوالفتح زاده علی یوسفی امیرمظفر امینی

منبع: پژوهشنامه زنان سال هفتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: زنان روستایی رگرسیون لجستیک توان مندسازی روش الکایر و فوستر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۷۱

با توجه به حدود یک دهه تأکید بر رویکرد توان مندسازی زنان روستایی در برنامه های توسعه، هدف پژوهش حاضر سنجش توان مندی و ارزیابی عوامل تأثیرگذار اجتماعی فرهنگی، اقتصادی و حمایتی در توان مندسازی زنان روستایی شهرستان اصفهان است. جامعة آماری زنان ساکن روستاهای شهرستان اصفهان بوده و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 222 نفر تعیین و اطلاعات لازم با روش نمونه گیری طبقه ای خوشه ای و پرسش نامة ساخت یافته گردآوری شد. در مرحلة پیش آزمون، 80 پرسش نامه به طور تصادفی میان زنان روستایی توزیع شد و بر اساس روش آلکایر و فوستر، برای ارزیابی عوامل مؤثر در ناتوانی زنان روستایی از رگرسیون لجستیک استفاده شد. نتایج این روش نشان داد که با در نظر گرفتن 30 درصدی سطح آستانة ناتوانی، میزان و شدت ناتوانی در میان زنان روستایی به ترتیب، 28 و 45 درصد است. به عبارتی، 28 درصد زنان جامعة آماری در حداقل 30 درصد معیارها ناتوان و به طور متوسط شدت ناتوانی شان 45 درصد است. نتایج حاصل از مدل رگرسیونی نشان داد که تحصیلات، اشتغال، استفاده از رسانه های جمعی، روابط اجتماعی و شغلی، دریافت درآمد شخصی، سلامتی، حمایت های دولت، استفاده از انواع آموزش ها، باور به برابری جنسیتی و وجود صندوق های اعتباری تأثیر مثبت و معنی داری در توان مندی زنان دارد.

۴۴۷۸.

رویکرد آمایشی در تحلیل نظام شهری با تاکید بر مفهوم مناطق همگن و اداری

نویسنده: نادر زالی

منبع: مطالعات و پژوهش های شهری منطقه ای سال اول بهار ۱۳۸۹ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: نظام شهری منطقه آذربایجان منطقه همگن مناطق اداری

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری

تعداد بازدید : ۱۷۱۴ تعداد دانلود : ۹۴۶

در مجامع علمی و کارشناسی آمایش سرزمین، همواره تحلیل های متعدد و متضادی در خصوص ویژگیهای نظام شهری مناطق صورت گرفته است و نتایج ارایه شده به دلایلی نظیر تعریف مناطق بر اساس محدوده های اداری وسیاسی و یا استفاده صرف از مدلها و تکنیک ها بدون توجه به کاربرد منطقه ای آنها، دارای تفاوتهای اساسی و متضاد بوده و تصمیم گیری مناسب را برای مدیران و برنامه ریزان دچار مشکل ساخته است. هدف اصلی این مقاله، مقایسه تاثیر انتخاب محدوده های جغرافیایی در استخراج نتایج متفاوت در تحلیل های آمایشی ازمنطقه است. این مقاله موضوع انتظام فضایی شهرها را در دو منطقه آذربایجان، شامل: استانهای آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل به عنوان یک منطقه همگن از یک طرف و استان آذربایجان شرقی به عنوان یک منطقه سیاسی و اداری از طرف دیگر بررسی نموده است. نتایج نشان دهنده تفاوت بسیار زیاد ویژگیهای نظام شهری بین منطقه همگن و منطقه سیاسی اداری است. با انتخاب استان آذربایجان شرقی به عنوان یک منطقه، الگوی نخست شهری وضعیت فوق برتری را نشان می دهد، ولی با انتخاب منطقه همگن آذربایجان، الگوی نخست شهری به وضعیت برتری مطلوب تغییر پیدا می کند که نشان دهنده وضعیت مطلوب برای منطقه است. در این مقاله، به ضرورت توجه جدی به تعریف علمی منطقه در مطالعات توسعه شهری و منطقه ای اشاره شده است.

۴۴۷۹.

جایگاه انقلاب اسلامی در نظریه های منتقد سیاست مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید جواد امام جمعه زاده هجرت ایزدی

منبع: فصلنامه علمى پژوهشى متین ۱۳۸۷ شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: سیاست مدرن انقلاب اسلامی سنت گرایان پست مدرنیزم جامعه گرایان بنیاد گرایان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۱۴

"در این مقاله سعی شده است که به نحو اختصار دیدگاههای منتقدان سیاست مدرن مورد بررسی قرار گیرد به طوری که در ابتدا با تشریح فلسفه سیاسی مدرن به بسترهای رشد نظام سیاسی مدرن پرداخته شده و پس از آن نظریه های منتقد سیاست مدرن مورد بررسی قرار گرفته است. منتقدان سیاست مدرن پست مدرنیست ها به همراه جامعه گرایان از منظری اومانیستی و به بیان بهتر مدرنیستی، سیاست مدرن را به چالش کشیدند. از سوی دیگر، سنت گرایان از منظری اشراقی به نقد سیاست مدرن پرداختند و علم گرایی و فردگرایی افراطی مدرنها را مردود دانستند. بنیاد گرایان نیز در مقابل مدرنیزم جنایتهای بزرگ به نام اسلام مرتکب شدند. انقلاب اسلامی در اواخر دهه هفتاد میلادی با رویکردی وحیانی و افق شیعی سیاست مدرن شرق و غرب را به چالش کشید و افق نوینی در حیات سیاسی بشردر جهان باز کرد. از آنجا که انقلاب اسلامی در پیوند با افق روشن مهدوی خویش را تعریف می کرد پایان تاریخ و به عبارت دیگر تمامیت غرب را نفی کرد و در مقابل هویت خود را در چهارچوب ولایت فقیه تعریف کرد. "

۴۴۸۰.

رابطه سرمایه اجتماعی و سلامت مادران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده: اشکان خواجه دادی مریم شریفیان ثانی ملیحه شیانی مسعود کریمی

منبع: رفاه اجتماعی پاییز و زمستان ۱۳۸۷ شماره ۳۰ و ۳۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده

تعداد بازدید : ۱۷۱۴ تعداد دانلود : ۹۵۵

درخت حوزه‌های تخصصی