درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۱۰۱ تا ۵٬۱۲۰ مورد از کل ۳۴٬۷۸۴ مورد.
۵۱۰۱.

بررسی وضعیت شکوفایی شهری (مورد مطالعه: مناطق هشت گانه شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۵۵ 301 - 318

کلیدواژه‌ها: ارزیابی شکوفایی شهری شهر کرج مدل WASPAS مناطق شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۵۱
مقدمه: گسترش شهرنشینی و مسائل و مشکلات عدیده ناشی از آن برای زندگی شهری، بیش از پیش ضرورت توجه به تمام ابعاد توسعه و شکوفایی شهری را لازم ساخته است. در این راستا، بررسی شهرها براساس شاخص های شکوفایی شهری به عنوان یک چارچوب مفهومی وسیع و همه شمول، امر مهمی در بحث برنامه ریزی شهری می باشد. از این رو، هدف این پژوهش ارزیابی تطبیقی مناطق هشت گانه شهر کرج بر اساس شاخص های شکوفایی شهری می باشد.روش: این پژوهش، بر اساس روش از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی و بر اساس هدف کاربردی می باشد. روش گردآوری داده ها به صورت اسنادی-کتابخانه ای و روش تحلیل آن ها کمی–کیفی بوده است. همچنین، برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از روش های آنتروپی شانون (برای محاسبه وزن معیارها) و تکنیک تصمیم گیری چند معیاره واسپاس(WASPAS) استفاده شده است.یافته ها: نتایج نشان می دهد که وضعیت مناطق کلان شهر کرج از نظر شاخص های بهره وری و توسعه زیرساخت بسیار نامطلوب است. سطح بندی مناطق از لحاظ شکوفایی شهری بیانگر این مطلب بوده است که منطقه 9 شهر کرج با امتیاز نهایی، 0.510، دارای وضعیت مطلوب، مناطق 1، 8 و 11 دارای وضعیت متوسط و مناطق 2، 5، 6 و 7 (چهار از هشت منطقه کلانشهر کرج) دارای وضعیت نامطلوب هستند. همچنین، منطقه پنج با امتیاز نهایی، 0.235، در نامطلوب ترین وضعیت قرار دارد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که براساس امتیاز نهایی (Qi) بین مناطق هشت گانه شهر کرج از نظر شاخص های شکوفایی شهری (CPI) نابرابری شدیدی وجود دارد. همچنین، مناطق محروم کرج از نظر جغرافیایی اکثرا در شرق این کلانشهر قرار دارند و وضعیت نامطلوب در بعد توسعه زیرساخت نقطه اشتراک این مناطق است.
۵۱۰۲.

بررسی مسئولیت مدنی اشخاص آلوده کننده محیط زیست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۵۱) 294 - 305

کلیدواژه‌ها: محیط زیست آلودگی مسئولیت مدنی جبران خسارت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۴۶
ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ، ﺑ ﻪ ﺳ ﺒﺐ،ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺻ ﻨﻌﺘﯽ ﻃﺒﯿﻌﺖ، آﻟﻮده ﺷﺪن ﻣﻨﺎﺑﻊ از ﺟﻤﻠﻪ آب، ﺧﺎک و ﻫﻮا را ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ. وﺟﻮد ﯾﮏ ﮐﺮه ﺧﺎﮐﯽ ﻣﺸﺘﺮک ﺑﯿﻦ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن، ﻋﻼﯾﻖ ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ را ﺑﺮای اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﻮﺟﻮد آورده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﻫﺮ روز ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻧﺎﯾﻞ آﯾﻨﺪ. ﯾﮑﯽ از آن ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻫﺎ، ﻫﻢ آواﯾﯽ در ﻣﺒﻨﺎی ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از اﯾﺮاد ﺧﺴﺎرات ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ اﺳﺖ، ﮐﻪ واﺟﺪ ﻓﻮاﯾﺪ ﻧﻈﺮی و ﻋﻤﻠﯽ ﻋﺪﯾﺪه ای ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ در رواﺑﻂ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯿﺎن ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و اﺳﺘﻘﺮار و ﺗﺪاوم ﺣﯿﺎت ﺑﺸﺮی ﺑﺎزﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﺮ آن ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از اﯾ ﺮاد ﺧﺴﺎرات ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ را از ﻣﻨﻈﺮ ﻓﻘﻪ و ﺣﻘﻮق داﺧﻠﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ. ﻣﻮﺿﻮع ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴ ﺖ در ﺟﻬ ﺖ ﻣﻨ ﺎﻓﻊ ﺑﺸﺮی و از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن آﺛﺎر ﻣﺨﺮب ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ای ﺟﺪی در ﺟﻬﺎن ﻣﻌﺎﺻﺮ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ و ﺑﺸﺮﯾﺖ را ﻣ ﻮرد ﺗﻬﺪﯾ ﺪ ﻗﺮار داده اﺳﺖ. ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﯽ ﻗﺎﻃﻊ از ﻃﺮﯾﻖ اﺗﺨﺎذ ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ دارد. روﯾ ﻪ ﻋﻤﻠ ﯽ ﻣﺤ ﺎﮐﻢ اﯾ ﺮان ﺑﺮاﺳ ﺎس ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﻘﺼﯿﺮ اﺳﺖ و آﻧﭽﻨﺎن ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی اﯾﻦ ﻫﻤﻪ آﻟﻮدﮔﯽ و ﺗﺨﺮﯾ ﺐ و ﺟﺒ ﺮان ﺧﺴ ﺎرت وارد ﺑ ﺮ ﻣﺤ ﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻟﺰوم ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرات وارده ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از آن، ﮐﻪ از ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾ ﮋه ای در ﻋﻠﻢ ﺣﻘﻮق ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ.
۵۱۰۳.

سنتزپژوهی مولفه های حکمرانی دانشگاهی با رویکرد تحول گرا در راستای برنامه ریزی منطقه ای و توسعه پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۲) 254 - 270

کلیدواژه‌ها: حکمرانی مدل های حکمرانی رویکرد تحولگرا سنتزپژوهی نظام آموزش عالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۵۹
کلیدی ترین عامل تحولات؛ تحولات فناورانه، تحولات اجتماعی و اقتصادی و تحولات جهانی شدن است که کلیه ساحت های زندگی بشر از آن تاثیر پذیرفته و مبنای مناسبات زندگی خود را بر اساس آن تحولات طرح ریزی کرده اند. از این رو، تحولات حکمرانی آموزش عالی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و بلکه تحت تاثیر آن قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی مؤلفه ها و عناصر حکمرانی دانشگاهی است و از طریق شناخت رابطه و نقش هر یک از آن ها، الگوی بومی دانشگاه های ایران طراحی گردد. در این پژوهش بر اساس سنتزپژوهی و روش فرامطالعه (فراترکیب)، 87 مؤلفه (شاخص) از 40 مقاله معتبر بدست آمد که با استفاده از تکنیک دلفی توسط 30 نفر از خبرگان مورد تایید قرار گرفت. پس از تحلیل شاخص های حکمرانی در آموزش عالی، مشخص شد که این شاخص ها در شش بعد کلان تر و در 2 بخش عوامل درونی (سیستم های مدیریتی و فرآیندهای آن، سیستم باز و پاسخگو و مسئولیت پذیر، مشارکت ذی نفعان داخلی) و عوامل بیرونی (حاکمیت و استقلال نهادی، استقلال مالی،آزادی اکادمیک، مشارکت ذی نفعان خارجی) جای می گیرند. برای درک پدیده آموزش عالی توجه به ریشه های نهادی و تعادل قدرت در نظام های آموزش عالی مدرن، مثلث کلارک است که میان الگوی کنترل دولتی، الگوی هومبولتی(حکمرانی دانشگاهیان) و الگوی بازار محور آمریکایی – انگلیسی تمایز قائل می شود. با در نظر گرفتن ابعاد حکمرانی تحول گرا در نظام آموزش عالی و مبانی نظریات و تحقیقات جدید، نتیجه پژوهش بیانگر اینست که تک مدل حکمرانی وجود ندارد و بایستی طراحی و گزینش مدل های
۵۱۰۴.

بررسی جامعه شناختی موانع توسعه صنایع در استان ایلام در راستای برنامه ریزی منطقه ای و توسعه پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ ویژنامه ۱ 303 - 322

کلیدواژه‌ها: ایلام توسعه اقتصاد سیاست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۸۰
موضوع توسعه یکی از موضوعاتی است که نه تنها در حوزه ی جامعه شناسی توسعه، بلکه در بسیاری از حوزه های جامعه شناسی به طور اخص و علوم اجتماعی، به طور اعم، مورد بحث قرار می گیرد. بدین منظور در این تحقیق به شناسایی موانع توسعه صنایع در استان ایلام و بررسی جامعه شناختی آن به منظور تقویت بستر و معرفی ظرفیت و توانمندی های استان به کشور پرداخته شد. برای این منظور با تعداد 18 نفر از خبرگان و مطلعیین مصاحبه هایی از نوع نیمه ساختاریافته انجام شد. مفاهیم اکتشافی حاصل از این مصاحبه ها براساس ماهیت و مفاهیم مرتبط 124 کد باز بود که بعد از آن محقق به اشباع رسید و مصاحبه-ها پایان یافت. در ادامه جهت انجام مقوله بندی محوری و مقوله بندی اصلی از نرم افزار MaxQda 2018 استفاده شد که در نهایت 124 کد باز، 39 کد محوری و 20 کد انتخابی حاصل شد که در دسته بندی های عوامل علی، مداخله گر، پیامدها، راهبردها، زمینه ای قرار داده شدند. پس از شناسایی کدها، جهت بررسی روایی کدهای کیفی به دست آمده، از CVR و CVI استفاده شد. نهایتا بعد از اثبات روایی مناسب کدهای کیفی، پرسشنامه ای 100 سوالی طراحی شد و بین 140 نفر از خبرگان و صاحبان صنایع توزیع شد. پس از استخراج کدها و مقوله بندی مربوط به آنها، مفاهیم احصاء شده در شش عنصر(شرایط علی، پدیده محوری، راهبردها، پیامدها، شرایط مداخله ای و شرایط زمینه ای) تقسیم بندی شدند. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش و بر اساس مقوله های محوری مستخرج از کدگذاری می توان"دوگانه بوم و سیاست" را به عنوان نظریه این پژوهش در نظر گرفت.
۵۱۰۵.

ارزیابی کارایی روش های آبیاری در مناطق خشک و نیمه خشک (مطالعه موردی: باغ های پسته شهر کرمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ ویژنامه ۱ 323 - 334

کلیدواژه‌ها: آبیاری سطحی آبیاری زیر سطحی تعداد دانه در انس کارایی مصرف درصد خندان بودن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۴۸
متوسط بارش سالانه کمتر از یک سوم میانگین جهانی است و از نظر منابع آبی به شدت دارای محدودیت می باشد، لذا بهبود کارایی مصرف آب در بخش کشاورزی بالاخص در مناطق خشک و نیمه خشک کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تحقیق حاضر به منظور بررسی تغییر سیستم آبیاری سطحی به آبیاری زیر سطحی بر درختان بارور پسته در شهرستان کرمان انجام شد. طرح به صورت بلوک های کامل تصادفی در قالب فاکتوریل با 4 تیمار آبیاری غرقابی ( ) ،آبیاری زیر سطحی به میزان کامل ( ) ،آبیاری زیر سطحی به میزان 75 درصد آبیاری کامل ( ) و آبیاری زیر سطحی به میزان 50 درصد آبیاری کامل ( ) انجام گرفت . پارامترهای کیفی و کمی مربوط به درختان پسته مورد آرزیابی قرار گرفته و نتایج نشان داد که بیشترین میزان محصول تر و همچنین محصول خشک مربوط به تیمار) (بود ولی این مقدار در هر دو پارامتر با تیمار ) (اختلاف معنی داری نداشت. همچنین نشان داده شد که بیشترین تعداد دانه در یک انس مربوط به تیمار آبیاری غرقابی بود در حالی که بیشترین کاهش درصد پوکی مربوط به تیمار آبیاری زیر سطحی به میزان کامل می باشد. بیشترین میزان درصد خندان بودن مربوط به تیمار) (می باشد ولی این اختلاف با سایر تیمارها معنی دار نبود. در این بررسی نشان داده شد می توان آبیاری غرقابی درختان پسته را به آبیاری زیر سطحی تغییر داد و میزان آب آبیاری را تا 25 درصد کاهش داد که علاوه بر کاهش میزان مصرف آب آبیاری، کارایی مصرف آب نیز به میزان مطلوبی افزایش داده می شود.
۵۱۰۶.

ارزشیابی برنامه درسیِ دوره متوسطه دوم در جهت پرورش تفکر خلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ ویژنامه ۲ 537 - 553

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی متوسطه دوم تفکر خلاق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۵۳
طراحی برنامه درسی به شیوه ی سنّتی (موضوع مدار) با کاستی ها و مشکلات عدیده ای همراه است. مثلا بی توجهی به شخصیت، نیازها و رغبت های یادگیرندگان، عدم انطباق با واقعیت های زندگی فردی و گسیختگی بخش های گوناگون برنامه درسی را می توان نام برد. این برنامه ها موضوعاتی را آموزش می دهند که مجزا هستند و موجب احساس بی ربطی، بیهودگی و گاهی حتی سردرگمی در دانش آموزان می شود. بنابراین مبحث تلفیق در دهه های اخیر با فراوانی و شدت بیشتری، در حوزه ی برنامه ی درسی، مطرح شده و به عنوان متغیری جدید هم افق های تازه ای را در مسیر تحول و تغییر پارادایم برنامه ی درسی قرار داده و هم بر پیچیدگی های نظری و عملی رشته افزوده است. پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی برنامه درسی تلفیقی در جهت پرورش تفکر خلاق در دانش آموزان متوسطه دوم صورت گرفت. براساس یافته های پژوهش، مفاهیمی که با توجه به چهار بٌعد الگو مورد تأکید متخصصان برنامه ریزی درسی و دبیران قرار گرفت. به نظر می رسد الگوی طراحی شده در چهار بٌعد هدف، محتوی، فعالیت های یادگیری و ارزشیابی در دوره دوم متوسطه با توجه به نتایج حاصل از مرور نظام مند منابع و متون تخصصی و همچنین تحلیل محتوای کیفی، دارای کارآیی و اثربخشی بوده و از پیش بینی کنندگی مناسبی برای پرورش تفکر خلاق در مدارس متوسطه برخوردار باشد.
۵۱۰۷.

بررسی هبوط در قرآن از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ ویژنامه ۲ 715 - 728

کلیدواژه‌ها: هبوط هبوط در قران ملاصدرا علامه طباطبایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۷۰
هبوط در قرآن یکی از مسائل جدی است و با آنکه در ادیان الهی دیگر هم هست ولی هر یک تفسیرهایی بر آن دارند که قابل تأمل است. آنچه وجه غالب در همه ادیان و از جمله تفاسیر اسلامی است این است که این هبوط نوعی تنزل و تحقیر آدمی است و این بخاطر اقدام نادرستی بود که آدم کرد و تحت تأثیر شیطان قرارگرفت و نافرمانی کرد و یا به تعبیر خفیف تر، ترک اولائی بود که انجام داد و اگر چنین نمی کرد چه بسا سرنوشت انسان به گونه ای دیگر بود و یا در بهشت، جاودان می ماند.پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال پاسخگویی به این سوال می باشد که دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی درمورد  هبوط در قرآن چیست؟مبانی هبوط در آیات متعددی از قرآن مجید بیان گردیده و از اخراج آدم از بهشت و اسکان او در زمین به هبوط تعبیر شده است. همچنین در میان مفسران بحث هبوط مقامی مطرح شده است و هم در بین فلاسفه و هر یک در این زمینه نظریات و احتمالاتی را بیان فرموده اند . یافته های پژوهش حاکی از آن است که ملاصدرا گناه آدم را مربوط به مقام چهارم از مقام های قوس نزول انسان پیش از آغاز زندگی بر روی کره زمین می داند. از نظر او، نافرمانی آدم اتفاقی خارجی نبوده و بیان قرآن نظر به نوع انسان، یکی از ویژگی های ماهیت انسان را متذکر می شود. اما آیات متعددی از قرآن با اشاره به فریب خوردن آدم و حوا از شیطان و آشکارشدن عورتشان پس از نافرمانی، این تفسیر را در معرض پرسش قرار داده و صراحتاً به عنوان واقعه ای خارجی از این موضوع یاد کرده اند تا جایی که می گویند این دو سعی داشتند با برگ درختان بهشتی زشتی های خود را بپوشانند. اهمیت این موضوع از آن رو است که تاکنون کسی از منظر زبان دین تفسیر ملاصدرا از بهشت آدم و نافرمانی او را نقد نکرده است. علامه طباطبایی، جریان هبوط را به ساختار انسان شناختی تفسیر می کنند. ایشان معتقدند این چند آیه که در سوره بقره، اعراف و طه درباره خلقت حضرت آدم بیان شده ساختار انسان شناختی دارد. وی معتقد است عصاره آنچه در تمام کتب آسمانی به چشم می خورد در این آیات مندرج است.
۵۱۰۸.

بررسی کارکردهای خوراک در ایران و عثمانی از بعد سیاسی از قرن یازدهم تا سیزده و نقش جغرافیا در آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۵۳) 694 - 717

کلیدواژه‌ها: کارکرد خوراک ایران عثمانی ابعاد سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۷۰
بررسی نقش و کارکردهای خوراک در دو کشور ایران و عثمانی از نظر تاریخ سیاسی هدف اصلی این پژوهش بوده است. در این مقاله، چگونگی سبک و عادات تغذیه در بین مردم عامه و همچنین خلفا و سلاطین و اشراف مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. موضوع تغذیه و نیاز به غذا همواره در طول تاریخ حیات بشری یکی از احتیاجات ذاتی و فیزیولوژیک انسان بوده و مسئله ای که مهمترین عامل بقای زندگی انسان بوده است. همواره چگونگی تغذیه در دوران های مختلف حائز اهمیت بوده و در بسیاری از الواح به جای مانده از تمدن های بشری و کتب مذهبی به چگونگی تهیه و مصرف غذا پرداخته شده است. به نظر میرسد خوراک در ایران و عثمانی با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی تفاوت هایی داشته است از جمله تجملات که حین صرف غذا و قبل از آن وجود داشته، رعایت دستورات بهداشتی در خوردن و آشامیدن و ... بوده است. در این پژوهش دریافت شد که ایرانیان از دیر باز به غذا خوری نه به عنوان صرف غذا و سیر کردن شکم، که به عنوان یک گردهمایی و نشست و برخاست نگاه کرده اند؛ غذا خوردن به عبارتی یک رخداد اجتماعی محسوب می شده است و به همین دلیل رستوران داری و قهوه خانه داری جزو مشاغل و کسب و پیشه قشر متوسط جامعه بوده است. فرهنگ آشپزی عثمانی نیز یکی از مهم ترین فرهنگ های آشپزی جهان است. فرهنگ آشپزی عثمانی ها به شدت متنوع بوده است.
۵۱۰۹.

ارتباط بین معماری و سلامت روانی ساکنان شهری

نویسنده:
منبع: کولوژی انسانی سال دوم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴ 293 - 303

کلیدواژه‌ها: معماری شهری طراحی فضاهای زندگی سلامت روانی فضاهای شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۹۱
معماری شهری به عنوان یک عنصر کلیدی در طراحی فضاهای زندگی، تأثیر عمیقی بر سلامت روانی ساکنان دارد. فضاهای شهری، با ویژگی های خاص خود، می توانند به احساس آرامش یا اضطراب در افراد منجر شوند. از جمله عواملی که می تواند بر سلامت روانی تأثیر بگذارد، می توان به نور طبیعی، دسترسی به فضاهای سبز، طراحی فضاهای عمومی و همچنین کیفیت صدا و آلودگی هوا اشاره کرد. به عنوان مثال، فضاهای سبز و پارک ها نه تنها فرصت هایی برای تفریح و فعالیت های بدنی فراهم می کنند، بلکه به کاهش استرس و اضطراب نیز کمک می کنند. مطالعات نشان داده اند که زندگی در نزدیکی فضاهای سبز می تواند به بهبود خلق و خو و کاهش علائم افسردگی منجر شود. همچنین، طراحی معمارانه فضاهایی که امکان تعامل اجتماعی را فراهم می کنند، می تواند به تقویت روابط اجتماعی و احساس تعلق به جامعه کمک کند که از عوامل کلیدی در سلامت روانی محسوب می شود. علاوه بر این، طراحی فضاهای شهری باید به نیازهای روانی ساکنان توجه کند. فضاهای شلوغ و بی نظم می توانند احساس بی قراری و ناامنی ایجاد کنند، در حالی که فضاهای منظم و آرام می توانند احساس راحتی و امنیت را تقویت کنند. به عنوان مثال، خیابان های عریض با درختان سایه دار و نورپردازی مناسب می توانند فضایی دلپذیر و آرامش بخش برای پیاده روی و تفریح ایجاد کنند. همچنین، وجود امکاناتی مانند کافه ها و رستوران ها در فضاهای عمومی می تواند به ایجاد نقاط دید و تعاملات اجتماعی کمک کند. در نهایت، توجه به اصول طراحی انسانی و نیازهای روانی ساکنان در معماری شهری می تواند به بهبود کیفیت زندگی و سلامت روانی آن ها منجر شود. به همین دلیل، معماران و طراحان شهری باید به طور جدی به این موضوع توجه کنند و تلاش کنند تا فضاهایی را ایجاد کنند که نه تنها زیبا و جذاب باشند، بلکه تأثیر مثبتی بر سلامت روانی ساکنان داشته باشند.
۵۱۱۰.

ادراک خدمات فرهنگی در تالاب انزلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۲) 27 - 48

کلیدواژه‌ها: ادراک تالاب انزلی خدمات فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۹۹
برای حفاظت و بهره برداری پایدار از اکوسیستم های طبیعی باید ادراک درستی از همه خدمات اکوسیستم و به ویژه خدمات فرهنگی صورت گیرد؛ چراکه تنوع زیستی و تنوع فرهنگی در عین مستقل بودن، تقویت کننده همدیگرند و خدمات فرهنگی، یک متغیر مهم در افزایش کیفیت زندگی و رفاه انسان محسوب می شود. تالاب انزلی یکی از مهم ترین اکوسیستم های طبیعی ایران است و تعامل ساکنان پیرامون آن، موجب شکل گیری عادات و شیوه های زندگی وابسته به این بستر آبی گردیده و گونه ای از فرهنگ و هویت را برای آنها رقم زده است. پژوهش حاضر با هدف سنجش ادراک حاشیه نشینان تالاب انزلی از خدمات فرهنگی آن و ایجاد زمینه برای ارتقای فرهنگ بومی و درنتیجه قدردانی و حفاظت از این اکوسیستم طبیعی صورت گرفته است. این پژوهش به روش میدانی و کتابخانه ای به انجام رسید. بر اساس طبقه بندی ارزیابی اکوسیستم هزاره از خدمات فرهنگی و با تعیین قلمرو ادراکی برای هرکدام، پرسشنامه ای مشتمل بر 109 گزاره توصیفی با طیف لیکرت 7 تایی تنظیم گردید و در اختیار 100 نفر از 18 سکونتگاه پیرامون تالاب قرار گرفت. روایی پرسشنامه مورد تأیید کارشناسان قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، برابر با 99/0 به دست آمد و از آزمون نشانه برای تحلیل استنباطی استفاده شد؛ نتایج نشان داد که خدمات فرهنگی زیبا شناسی و حس مکان، بیشترین ادراک و سامانه های دانشی و تفرج و اکوتوریسم، ادراک متوسط و بقیه خدمات فرهنگی، کمترین ادراک را دارند.
۵۱۱۱.

فراتحلیل مطالعات ارزش درک شده و وفاداری گردشگران در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۱۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 41 - 56

کلیدواژه‌ها: بازاریابی خدمات ارزش درک شده وفاداری گردشگران فراتحلیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۷۶
موضوع رابطه بین ارزش درک شده و وفاداری گردشگران یک جنبه مهم از موضوعات در زمینه گردشگری در عصر حاضراست. ازاین رو درک و آگاهی مطلوب از این رابطه منجر به بهبود تمایل گردشگران به مراجعه به یک مرکز گردشگری به ویژه در بازار رقابتی و پیچیده امروزی می شود. تاکنون پژوهش های متعددی با جوامع و نمونه های آماری مختلف به بررسی تأثیر ارزش درک شده و وفاداری گردشگران پرداخته اند. ازاین رو، خلاء پژوهشی که تمامی این مطالعات را به طور هم زمان موردبررسی قرار دهد احساس می شود. پژوهش حاضر با بررسی نظام مند پژوهش های انجام شده در ایران، به دنبال بررسی اندازه اثر ارزش درک شده با وفاداری گردشگران بوده است در این راستا ابتدا با بررسی مجلات تخصصی، پایگاه های اطلاعاتی و گوگل، پژوهش های مرتبط شناسایی، جمع آوری و ارزیابی شد که در نتیجه از بین 552 مقاله تنها 9 مطالعه دارای معیارهای لازم جهت ورود به فراتحلیل تشخیص داده شد. نتایج به دست آمده از تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار CMA2 نشان دهنده عدم وجود سوگیری انتشار بود. همچنین رابطه میان ارزش درک شده و وفاداری گردشگران مثبت و اندازه اثری برابر با 552/0 داشت. به عبارتی جهت تغییرات متغیرهای ارزش درک شده و وفاداری گردشگران هم راستا می باشد
۵۱۱۲.

بررسی میزان تاب آوری بافت فرسوده شهر در برابر مخاطرات طبیعی (زلزله)(مطالعه موردی شهر سمنان)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 41 - 73

کلیدواژه‌ها: تاب آوری بافت فرسوده مخاطرات طبیعی زلزله SWOT

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۶۳
حوادث طبیعی که جزیی از فرآیند زندگی بشر به شمار می رود و هر روزه بر تعداد و تنوع آنها افزوده می شود، به عنوان چالشی اساسی در جهت نیل به توسعه پایدار جوامع انسانی مطرح می باشند. از این رو در حال حاضر دیدگاه غالب از تمرکز بر روی صرفاً کاهش آسیب پذیری به افزایش تاب آوری در مقابل سوانح تغییر پیدا کرده است. هدف از پژوهش حاضر تبیین مولفه های تاب آوری شهری در برابر مخاطرات طبیعی با تاکید بر زلزله در شهر سمنان می باشد. لذا این تحقیق به لحاظ روش تحقیق پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی است . برای جمع آوری اطلاعات علاوه بر اسناد و مطالعات کتابخانه ای، از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل دو گروه شهروندان و کارشناسانان ساکن در شهر سمنان می باشد ، که برهمین اساس تعداد 22 نفر از کارشناسان و 376 نفر از شهروندان تعیین شده است. پس از جمع آوری اطلاعات میدانی که با استفاده از ابزار پرسشنامه تکمیل شده با استفاده از تکنیک مدیریت استراتژیک یا سوات SWOT اقدام به بررسی وضعیت و تبیین مولفه های تاب آوری شهری در برابر مخاطرات طبیعی همچون زلزله شده که برحسب محاسبات بعمل آمده در روشهای کمی مدیریت استراتژیک با استفاده از وزن دهی 4 مولفه اصلی ( طبیعی ، کالبدی و زیر ساختی ، اجتماعی و فرهنگی و مدیریت شهری ) و همچنین بررسی عوامل داخلی و یا درونیIFE) )و عوامل خارجی و یا بیرونی EFE) ) علاوه بر ارائه راهبردهای عملیاتی به راهبرد تهاجمی در این شهر دست یافتیم .
۵۱۱۳.

تبیین چالش های اجتماعی مدیران محلی در فرایند توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان شفت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه پایدار فضا دوره ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 37 - 55

کلیدواژه‌ها: چالشهای اجتماعی مدیریت روستایی توسعه پایدار روستایی شهرستان شفت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۹۷
نقش مدیران محلی در توسعه پایدار سکونتگاه های روستایی غیر قابل انکار است. مدیران محلی با توجه به بحث توسعه پایدار می توانند زمینه رفاه اجتماعی و مطلوبیت اقتصادی در نواحی روستایی را فراهم و مانع از بروز مشکلات شناخته شده در  این نواحی شوند. هدف پژوهش حاضر تعیین چالش های اجتماعی مدیران محلی (دهیاران و شوراهای اسلامی) روستاهای شهرستان شفت در فرایند توسعه پایدار روستایی است. از این رو پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش انجام کار توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع اسنادی و مطالعات میدانی بدست آمده است. جامعه آماری این پژوهش شامل   مدیران محلی 94 روستای دارای سکنه شهرستان شفت بوده که از روش تمام شماری اقدام به تکمیل پرسشنامه شده است. نتایج نشان داد که مهمترین چالش های اجتماعی مدیران محلی در روستاهای شهرستان شفت شامل امنیت، آموزش، مشارکت، مهاجرت، اعتماد، نارسایی های اجتماعی و سرمایه گذاری هستند و چالش سرمایه گذاری با بار عاملی 848/0 بیشترین تاثیر را بر فرایند توسعه پایدار دارد. تشویق به مشارکت و همکاری روستاییان در نگهداری و بهره برداری ازتاسیسات موجود در روستا، بهره گیری از توان مطلعین و افراد باسواد (بالاخص نیروی جوان)، جلب اعتماد روستاییان، برگزاری دوره های منظم آموزشی برای مدیران محلی و تشکیل سازمان ها و نهادهای مردمی در روستا از مهمترین راهکارهای عملی جهت کاهش چالش های اجتماعی مدیران محلی روستاهای شهرستان شفت می باشد.
۵۱۱۴.

بررسی شاخص تابش فرابنفش و رفتار اکولوژیکی شهروندان در آبادان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی سال چهارم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۳) 89 - 104

کلیدواژه‌ها: شاخص اقلیمی مخاطره طبیعی لایه ازن آبادان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۸۵
هدف پژوهش حاضر تحلیل آگاهی، نگرش و رفتار اکولوژیکی شهروندان آبادان در مقابله با پرتوهای زیانبار فرابنفش است. برای شناخت رابطه پارامترها و شاخص های اقلیمی با شاخص فرابنفش از روش کتابخانه ای و برای تحلیل رفتار اکولوژیکی شهروندان نسبت به مخاطره فرابنفش از روش میدانی و پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری همه شهروندان آبادان و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 384 تن تعیین شده است. روایی پرسشنامه با پیش آزمون تأیید شد و سپس با روش نمونه گیری تصادفی تکمیل شد. میانگین ماهانه پارامترهای بیشینه، کمینه و متوسط دما، بارندگی، رطوبت نسبی، ابرناکی، ساعت آفتابی و شاخص تابش فرابنفش (1951-2017) از ایستگاه هواشناسی آبادان فراهم شده است. پس از تخمین میانگین ماهانه تبخیر و تعرق پتانسیل، محاسبه شاخص خشکی یونپ و شاخص بارندگی آنگوت و ترسیم نمودارهای اقلیمی، رابطه هر یک از آن ها با شاخص فرابنفش از ضریب همبستگی پیرسون و همچنین ضریب تعیین استفاده شده است. ضریب همبستگی شاخص فرابنفش با رطوبت نسبی هوا (0/95-)  و با درجه ابرناکی (0/87-) است. تابع (RSQ) نیز بیانگر نقش بالاتر رطوبت نسبی (0/89) نسبت به ابرناکی هوا (0/76) در کاهش شاخص فرابنفش است. آزمون کروسکال-والیس بیانگر تفاوت معنادار سطح شناخت میان گروه های مورد مطالعه شهر آبادان در شاخص های آگاهی، آموزش، نگرش و راهکارهای پیشگیری است. نتایج گویای این است که سطح آگاهی و آموزش شهروندان در زمینه پرتوهای زیانبار فرابنفش در سطح متوسط است در حالی که از نگرش بسیار بالایی نسبت به این معضل زیست محیطی برخوردارند و  با راهکارهای پیشگیری کم و بیش آشنایی دارند.
۵۱۱۵.

ارائۀ الگویی شناختی از فراترکیب عوامل مؤثر در حمایت ساکنان از توسعۀ پایدار گردشگری سلامت (مورد مطالعه: شهرک سلامت اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۴) 73 - 90

کلیدواژه‌ها: توسعه گردشگری سلامت مردم محلی میهمان نوازی جامعه میزبان شهرک سلامت اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۲۰۱
شناخت عوامل مؤثر در حمایت ساکنان از توسعه پایدار گردشگری سلامت ازطریق بازاریابی گردشگری سلامت با هدف جبران بخشی از خسارت واردشده به صنعت گردشگری در همه گیری کووید-19 ضروری است. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی جامع از فراترکیب عوامل مؤثر در حمایت ساکنان از توسعه پایدار گردشگری سلامت و شناسایی اثرگذارترین عوامل انجام شده است. پژوهش از نوع اکتشافی و کاربردی است و در دو گام انجام شده است. در گام نخست، با مرور نظام مند پژوهش های پیشین و استفاده از روش فراترکیب عوامل مذکور مشخص و طبقه بندی شدند. در گام دوم، گراف روابط علّی معلولی با استفاده از نگاشت شناختی فازی ترسیم و مؤثرترین عوامل مشخص شدند. نمونه آماری 12 نفر از خبرگان بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند. یافته های گام اول بیانگر 46 عامل در 9 بعد بود. ابعاد مذکور (به استثنای متغیرهای جمعیت شناختی) برای رسم گراف وارد گام دوم پژوهش شدند. براساس یافته های پژوهش، تأثیرگذارترین ابعاد در گراف به ترتیب عبارت اند از: تأثیرات مثبت (75/2) و منفی ادراک شده از گردشگری سلامت (72/2)، سطح درگیری ساکنان در گردشگری سلامت (16/2)، عملکرد ادراک شده دولت و مقصد (80/1)، نظر ساکنان درباره گردشگری سلامت (52/1)، اعتماد (06/1)، شاخص های وابستگی ساکنان (80/0) و درنهایت، نگرش ساکنان درباره کیفیت زندگی و محل اقامت (08/0). درمجموع، نتایج علاوه بر افزایش دانش نظری به منظور بازاریابی مؤثرتر گردشگری سلامت کاربرد دارد.
۵۱۱۶.

چالش های توسعهٔ گردشگری روستایی با رویکرد نگاشت شناختی فازی (مورد مطالعه: روستاهای هدف گردشگری شهرستان لنده)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۵) 165 - 182

کلیدواژه‌ها: توسعه گردشگری گردشگری روستایی نگاشت شناختی فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۶۸
در دنیای امروز، یکی از عوامل مهم برای توسعهٔ روستاها، کاهش فقر و محرومیت زدایی از چهرهٔ روستا گردشگری روستایی است که ابزاری قدرتمند برای پیشرفت و توسعهٔ اقتصادی روستا و کاهش مهاجرت است، اما همواره در مسیر توسعه با چالش ها و موانعی مواجه بوده است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های توسعهٔ گردشگری روستایی در شهرستان لنده با بهره جستن از رویکرد نگاشت شناختی فازی انجام شد. پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی است و، از نظر ماهیت، آمیختهٔ اکتشافی است. جامعهٔ موردمطالعهٔ پژوهش را خبرگان آگاه به مسائل گردشگری شهرستان و دارای سوابق کاری بالا و استادان دانشگاه تشکیل می دهند. برای گردآوری اطلاعات با استفاده از روش نگاشت شناختی فازی، با انجام جلسات گروهی، چالش های موردنظر استخراج و شناسایی شدند. یافته ها نشان دادند که نگاشت شناختی چالش های گردشگری روستایی شامل 48 عنصر است. تحلیل نگاشت به کمک FCMaper نشان داد که این عناصر شامل 23 عنصر معمولی، 14 عنصر فرستنده و 11 عنصر دریافت کننده هستند. نتایج به دست آمده از نگاشت نشان دهندهٔ این است که عنصر استفادهٔ نادرست وام ها و تسهیلات بانک ها در فعالیت های غیرمرتبط، با داشتن بیشترین درجهٔ ورودی، اثرپذیر ترین عنصر نگاشت و عنصر نبود جادهٔ مناسب ارتباطی در طول مسیرهای هدف گردشگری، با داشتن بیشترین درجهٔ خروجی، اثرگذارترین عنصر نگاشت موردمطالعه هستند. همچنین، تحلیل ها نشان می دهند که عنصر نبود جادهٔ مناسب ارتباطی در طول مسیرهای هدف گردشگری، با داشتن بیشترین درجهٔ ورودی و خروجی، مرکزی ترین عنصر نگاشت شناخته شده است. نتایج این پژوهش می تواند درک و فهم افراد درخصوص ابعاد جدید این حوزه و چالش های پیش روی گردشگری روستایی را افزایش دهد.
۵۱۱۷.

اثرات و پیامدهای قمار و شرط بندی بر اقتصاد خانوارهای روستایی (با تأکید بر ورزا جنگ در دهستان بلسبنه بخش کوچصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۳ 1 - 22

کلیدواژه‌ها: ورزا جنگ شرط بندی پیامدهای اقتصادی خانوارهای روستایی دهستان بلسبنه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۸۱
قمار و شرط بندی در اکثر جوامع یک سرگرمی رایج و برای بسیاری لذت بخش است. تمایل به شرط بندی و مشارکت در این فعالیت برای افراد هیجان، سرگرمی و ایجاد یک رؤیای ثروت و رفاه اقتصادی را نمایان می سازد؛ اما تکرار بیش از حد قمار مشکلات زیادی را در اوقات فراغت ایجاد می کند و سراسر زندگی یک انسان را تحت تأثیر قرار می دهد. قمار آسیب هایی مانند مشکلات و بدهی های مالی، ورشکستگی، کاهش عملکرد کاری، استرس، سلامت جسمانی، جرم و جنایت، اختلافات خانوادگی و... را موجب می شود؛ بنابراین بررسی و تحلیل پیامدهای اقتصادی قمار بر شرایط اقتصادی خانوارهای روستایی ضروری است و هدف این مطالعه نیز بررسی اثرات قمار و شرط بندی بر شرایط اقتصادی خانوارهای روستایی و نیز تفاوت اثرات اقتصادی قمار میان خانوارهای درگیر و غیردرگیر است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی است. ابزارگردآوری داده ها، پرسشنامه و مصاحبه است. جامعه نمونه مشتمل بر 362 خانوار است که با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون t مستقل و آزمون مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های آزمون t مستقل نشان داد اثرات اقتصادی قمار و شرط بندی در میان خانوارهای درگیر با قمار و شرط بندی ورزاجنگ بیشتر از خانوارهای غیردرگیر بوده است و شاخص های درماندگی مالی با میانگین 16/3، توزیع نامتعارف پول با میانگین 10/3 و بدهی با میانگین 87/2 بیشترین اثرات را بر خانوارهای روستایی درگیر داشته است. همچنین نتایج معادلات ساختاری نشان داد مؤلفه ثروت تصادفی با ضریب تأثیر 83/0 بیشترین تأثیر را از قمار پذیرفته است و شاخص های درماندگی مالی با ضریب تأثیر 76/0، مشکلات مالی با ضریب تأثیر 60/0 و ناپایداری مالی با ضریب تأثیر 59/0 بیشتر اثر غیرمستقیم را بر شرایط ناپایدار اقتصادی خانوارهای روستایی متأثر از قمار داشته است و مقدار p همه پارامترهای لامدا در مدل فوق، تمام روابط را تأیید می کند.
۵۱۱۸.

ارتقای مدیریت امنیت اکولوژیک در شهر با استفاده از تکنیک گسترش عملکرد کیفیت، نمونه موردی مطالعه: مجموعه تفریحی دریاچه شهدای خلیج فارس تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۲) 97 - 114

کلیدواژه‌ها: ارتقای مدیریت عملکرد کیفیت مدیریت امنیت اکولوژیک شهر دریاچه شهدای خلیج فارس تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۱۶۰
هدف پژوهش حاضر، تبیین نحوه استفاده از گسترش عملکرد کیفیت برای انعکاس خواسته ها و تمایلات مردمی در ارتقای مدیریت امنیت اکولوژیک در شهر می باشد. به منظور بررسی عملکرد تکنیک مذکور، مجموعه تفریحی دریاچه شهدای خلیج فارس تهران، مورد مطالعه قرار گرفت و تعداد 10 مورد از خواسته های مردمی در ابعاد اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و زیست محیطی آشکار شد و با پیاده سازی تکنیک گسترش عملکرد کیفیت، 15 روش بهینه برای برآورده سازی بیشینه خواسته های مذکور پیشنهاد گردید. نتایج نشان می دهد که می توان از گسترش عملکرد کیفیت در شرایط عدم اطمینان در راستای انعکاس خواسته ها و تمایلات مردمی در فضاهای شهری بهره برد. بر مبنای پیاده سازی این تکنیک در نمونه موردی، افزایش تعداد نیمکت ها و نصب آلاچیق های سقف دار برای ایجاد سایه و مکان نشستن (3/17) مکان یابی، ساخت و تجهیز ایستگاه حمل ونقل عمومی (22/11) ، سامان دهی و تجمیع مغازه ها و اغذیه فروشی ها با توجه به نوع فعالیت (64/10)، نصب لامپ های خورشیدی برای روشن سازی و نورپردازی محیط (27/10) ، دارای بالاترین وزن نسبی هستند. این امر، مؤید اهمیت بالای ابعاد کالبدی و بهداشتی در مدیریت امنیت اکولوژیک از دیدگاه نمونه های تحقیق است. نوآوری این مطالعه در استفاده از تکنیک گسترش عملکرد کیفیت در تبیین نقش مدیریت شهری در امنیت اکولوژیک شهر می باشد.
۵۱۱۹.

تحلیل فضایی میزان جابه جایی گنبدهای نمکی و نقش آن بر افت آب زیرزمینی (مطالعه موردی جنوب شرق فارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۸۵ 101 - 108

کلیدواژه‌ها: گنبدنمکی شاخص های تکتونیکی جا به جایی GWRو OLS جنوبی شرق فارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۵۴
گنبدهای نمکی یکی از پدیده های منحصر بفرد ژئومورفولوژیکی می باشد که از لحاظ توسعه اقتصادی، زیست محیطی و گردشگری حائز اهمیت هستند و از طرف دیگر نیز به عنوان یک عامل تشدیدکننده موثر در بروز فعالیت تکتونیکی نقش زیادی در رخداد زلزله و همچنین نشست زمین دارد. در این پژوهش به ارزیابی وضعیت فعالیت گنبدهای نمکی منطقه جنوب شرق فارس با استفاده از8 شاخص تکتونیکی پرداخته شده است و سپس با استفاده از روش تداخل سنجی راداری، میزان جابجایی عمودی منطقه محاسبه شده است. نهایتاً جهت ارتباط بین میزان فرونشست و افت آب زیرزمینی از روش رگرسیون وزن دار فضایی رگرسیون حداقل مربعات استفاده گردید. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر این است که در میزان جابجایی عمودی منطقه علاوه بر حرکت گنبدهای نمکی، عوامل تکتونیکیو فرونشست نیز تاثیرگذار بوده است.نتایج حاصل از روش تداخل سنجی راداری نیز بیانگر جابجایی عمودی منطقه و فعال بودن منطقه از نظر تکتونیکی است. گنبد نمکی S2در بخش غربی محدوده که در محاسبه شاخص ها دارای بالاترین امتیاز حدود (7.4) بوده، همچنین در نتیجه حاصله از طریق تداخل سنجی در محدوده بالاآمدگی قرار داشته است، سایر گنبدها اگرچه با توجه به ویژگی خاص خود دارای میزانی بالاآمدگی بوده اند اما عامل برداشت آب زیرزمینی سبب بیشترین میزان فرونشست در گنبدهای S10, S4,S5,S6 گردیده است که حداکثر افت آب زیرزمینی در این گنبدها حدود 70 متر می باشد با مقایسه دو مدل مذکور گویا این مطلب است که مدل GWR با ضریب R2 حدود80%-99% و کمترین خطا001/. و مدل OLS با ضریبR2 حدود 23/0 و خطا07/0 را نشان میدهد و مدل GWR با دقت بالاتر انطباق بین دو پارامتر مذکور را تایید نمود.
۵۱۲۰.

نسبت تطابق رویکردهای هیدروپلیتیک و اصول حاکم بر رودهای بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال ۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۹ 15 - 40

کلیدواژه‌ها: رودهای بین المللی رژیم حقوقی هیدروپلیتیک هیدروهژمونی وزن ژئوپلیتیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۲۱۸
نظام حقابه یا رژیم حقوقی منابع آبی مشترک، همچنان اصلی ترین دغدغه کشورهای واقع در حوضه رودهای بین المللی است. دراین باره، به دلیل اختلاف دیدگاه کشورهای ساحلی واقع در حوضه این رودها، بر سر میزان و چگونگی بهره برداری از این منابع، تعیین رژیم حقوقی این رودها همچنان سخت و لاینحل می نماید. درمجموع رویکرد و گونه برهم کنشی دولت ها در بهره برداری از این منابع، منبعث از دو دیدگاه است: دیدگاهی که ضمن پذیرش مسئله کم آبی، با اعمال مدیریت صحیح، آب را عاملی مهم در همکاری های منطقه ای در نظر می گیرد. در مقابل دیدگاه دوم، با توجه به قطعی بودن کشمکش و بی ثباتی بر سر منابع طبیعی، منازعه و بحران را بر سر منابع آبی مشترک نیز قطعی می داند. بر این اساس، پژوهش حاضر با ماهیت تحلیل محتوی، در پیگیری این سؤال که؛ چه نسبتی بین اصول حاکم بر رودهای بین المللی و رویکردهای هیدروپلیتیکی کشورهای حوضه ی این رودها وجود دارد؟ بر این فرض استوار است که جایگاه جغرافیایی (روابط بالادستی- پایین دستی) و موقعیت هیدروهژمونی کشورهای ساحلی، در اتخاذ اصول حاکم بر رودهای بین المللی مؤثر است. بررسی داده ها و اطلاعات موردنیاز مقاله که به روش کتابخانه ای (کتب، نشریات و اینترنت) گردآوری شده است، ضمن تائید فرضیه و اثرپذیری رویکردهای هیدروپلیتیک از دو عامل موقعیت جغرافیایی و هیدروهژمونی، به این نتیجه رسیده است که؛ اصول با رویکردهای همکاری محور از سوی کشورهای پایین دستی و یا با وزن ژئوپلیتیک پایین، و اصول با رویکردهای منازعه محور از سوی کشورهای بالادستی و یا با وزن ژئوپلیتیکی بالا، موردتوجه و پذیرش بیشتر بوده است.  

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان