درخت حوزه‌های تخصصی

بسیاری از مدیران، با بروز یـکی از حالات چهارگانه ی زیـر، برنامه های جامع تبلیغاتی رابـه اجرا در می آورند: فروش شرکت پایین است؛ پس به کمی تبلیغ نیاز داریم. شرکت رقیب بتازگی فعالیتهای تبلیغاتی خود را آغاز کرده است. پس ما هم همان اقدام را انجام دهیم تا از رقیب عقب نمانیم.  میزان بودجه ی سالیانه نشان می دهد که می توانیم به اندازه یX تبلیغ کنیم.در واقع این روالی است که مدتها به همین شکل بوده و شکایتی هم صورت نگرفته، پس به همین روش، کار خود را ادامه می دهیم.  اخیراً شرکت نیروی جدیدی (مدیر اجرایی، مدیر بازاریابی، مدیر برند، گرافیست، نیروی تبلیغاتی) استخدام کرده است. پس ضروری است به منظور بهبود شرایط فعلی، تفکرات جدیدی را در شرکت جاری کنیم. تمام رویکرد های فوق اشتباه هستند! حتی در بعضی موارد اتخاذ چنین تصمیماتی می تواند اوضاع را بدتر کند. اجازه دهید تا هر یک از این اشتباهات، مورد به مورد بررسی شود.

بازاریابی حسی"" در زمره ی تازه ترین موضوعات بازاریابی روز دنیا است که توسعه مهندسی بازار در شماره ی پیشین (سال چهارم، شماره 14، تابستان 1389) بدان پرداخت. مصاحبه با محمد سالاری، مدیر دپارتمان بازاریابی حسی شرکت TMBA، معرفی سایت بازاریابی حسی به نشانی www.Experientialmarketing.ir، نوید انتشار کتاب ترجمه شده ی بازاریابی حسی با ترجمه ی پرویز درگی و محمد سالاری در ماههای آتی از سوی TMBA، درج مطالعات موردی از شرکتهای معتبر دنیا نظیر هوندا،ایی بی، آدیداس و فیفا که برای اجرای فعالیتها ی خود از بازاریابی حسی سود بردند، بخشی از اخبار و مطالب آن شماره بود. در این شماره ی نشریه، همچنان مطالعات موردی شرکتهای سامسونگ، اتومبیل ساز معروف، بی ام دبلیو، و باشگاه آرسنال مورد توجه قرار گرفته اند که با اجرای بازاریای حسی به کامیابیهای مالی و نفوذ برند خود دست یافته اند. جالب آنکه درباره ی باشگاه آرسنال، گفتگویی با مدیر بازاریابی این باشگاه آمده است که شیوه های نوینی را در بازاریابی ورزشی معرفی می کند؛ این شیوه ها می تواند برای بازاریابی ورزشی ایران درسهایی داشته باشد.

تصمیم به سرمایه گذاری در سیستم های اطلاعاتی، یکی از دغدغه های مدیران است. عدم قطعیت از یک سو و وجود اهداف و معیار های گوناگون، کیفیت تصمیم های مدیران را تحت تأثیر قرار می دهد. با تغییر شرایط محیطی و پارادایم های حاکم بر فضای رقابتی، تصمیم های سرمایه گذاری که بدون توجه به عدم قطعیت ها اتخاذ شده باشند، جذابیت خود را از دست می دهند. تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری درون سیستم های اطلاعاتی نیازمند توجه به معیارهای مختلفی مانند بازگشت سرمایه گذاری، رقابت پذیری استراتژیک و رضایت مندی کاربر است و رویکردهای تصمیم گیری چند معیاره نقش مهمی را برای در نظرگرفتن این معیارها به وجود می آورند. این تحقیق با تلفیق ابزارهای برنامه ریزی سناریو (ابزار مدلسازی عدم قطعیت محیط)، طراحی بدیهی (رویکرد ارزیابی چند معیاره) و روش دلفی فازی (رویکرد اخذ نظرات متخصصان) در قالب مدل هیبریدی، روش شناسی برای ارزیابی سرمایه گذاری در پروژه های سیستم های اطلاعاتی در قالب برون سپاری یا درون سپاری تأمین این سیستم ها پیشنهاد می دهد. روش شناسی پیشنهادی در مطالعه موردی سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی در شرکت ملی نفت ایران مورد آزمایش قرار می گیرد.

کاربرد تاکتیک های بازاریابی ارتباطی به تنهایی نمی توانند موفقیت آمیز باشند و باید عوامل دیگری مانند ویژگی های شخصیتی مشتریان(نیاز به تعلق، نیاز به احترام و لذت بردن از خرید و نیاز به مد )را در انتخاب و ارزیابی تاکتیک های بازاریابی ارتباطی لحاظ نمود. جامعه ی پژوهش، مشتریان فروشگاه های زنجیره ای در استان تهران است که به روش نمونه گیری تصادفی، انتخاب شده است. در این پژوهش از یک مدل اصلی که سه مدل فرعی دارد استفاده شده است که مدل مذکور از طریق نرم افزار لیزرل مورد بررسی قرار گرفت، نتایج نشان داد مدل برای جامعه آماری قابل استفاده است و بین نیاز به تعلق، نیاز به احترام و لذت بردن از خرید با تمایل به ارتباط، ارتباط معناداری وجود داشت. در بین تاکتیک های مورد استفاده فروشگاه تاکتیک های ارتباطات، شخصی سازی، رفتار ترجیحی ارتباط معناداری با تمایل مشتری به ادامه خرید وجود داشت و بین تاکتیک پاداش و تمایل مشتری به ادامه خرید ارتباط معناداری ملاحظه نشده است. این پژوهش می تواند دیدگاه مناسبی در رابطه با ارتباط تاکتیک های بازاریابی ارتباطی و ویژگی های شخصیتی مشتری، برای هر چه اثر بخش تر کردن این تاکتیک ها ارایه نماید.

شکل­گیری و تدوین راهبرد بازاریابی نیازمند شناختی است که از وضعیت بازار و توانمندی­های سازمان­ها ایجاد می­شود. بنابراین، تدوین راهبرد بازاریابی باید بر اساس هم­خوانی با توانمندیهای درونی و وضعیت بازار(هم خوانی بیرونی) باشد. این پژوهش به تعیین روابط میان متغیرهایی نظیر: قوّت راهبرد بازاریابی و هم­خوانی درونی و بیرونی می پردازد و با توجه به این که عوامل مؤثر بین متغیرهای مذکور را در سطح سازمان­ها بررسی میکند، یک پژوهش بنیادی به شمار می­رود. هم­چنین از نظر نحوة گردآوری داده­ها، این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل شرکت­هایی است که خدمات اینترنتی را در کشور عرضه می­کنند. از آن جا که این تحقیق به صورت کمّی به بررسی رابطه میان متغیرها می پردازد، نتایج آن قابل تعمیم به کل جامعه هستند. با توجه به داده های گردآوری شده از 87 نمونه آماری، می توان گفت که هم­خوانی درونی و بیرونی و قوّت بازاریابی، با هم ارتباط متقابل دارند و وجود یکی از آنها در سازمان، احتمال وقوع دیگری را افزایش می­دهد. هنگامی که هم­خوانی بیرونی در سازمان وجود داشته باشد، می­تواند به عنوان نماینده­ای از وجود هم­خوانی درونی باشد و احتمال افزایش قوّت راهبرد بازاریابی را در پی خواهد داشت.

مرچندایزینگ را در ایران به بازارپردازی ترجمه می کنند. این ترجمه ی رایج، برخی از صاحبنظران را برآن داشته که هربار در به کارگیری واژه ی بازارپردازی، توضیحاتی را بیفزایند که مقصود کلام آنها را بهتر انتقال دهد. فارغ از نبود واژه ی دقیقتر در ایران برای مرچندایزینگ، ظاهراً هنوز کتاب مستقلی درباره ی مرچندایزینگ یا بازارپردازی تألیف و ترجمه نشده است. اما گاه دانشجویان بنا به ذوق و علائق شخصی، مرچندایزینگ را به عنوان موضوع پایان نامه ای خویش برگزیده اند که حاصل آن به صورت جسته و گریخته، در فروش برخی از فروشگاههای زنجیره ای یا برخی از کالاها مؤثر افتاده است و این نیز نتایج تحقیقات پیشین را تائید می کند که مرچندایزینگ یا بازارپردازی بر تصمیم خرید مشتریان بشدت تأثیرگذار است. در سودمندی مرچندایزینگ یا بازارپردازی از سوی بسیاری از فروشگاههای زنجیره ای، شرکتها و صاحبان کالاهای مصرفی تردیدی نیست، اما نبود اطلاعات جامع دراین باره مانع از آن شده مرچندایزینگ یا بازارپردازی به عنوان یک مجموعه فعالیت و روشها درکنار سایر فعالیتهای بازاریابی، درست در زمان مناسب اجرا شود، اندازه گیری شود، و برپایه ی نتایج به دست آمده در زمانهای آتی تداوم یابد؛ این در حالی است که شرکتها و صاحبان کالا نیازمند این دانش نظری و کاربردی مرچندایزینگ یا بازارپردازی هستند. مرچندایزینگ یا بازارپردازی به لحاظ دانش نظری بازاریابی، زیرمجموعه ی بازاریابی میدانی است و زمانی که جایگاه فعالیتهای مرچندایزینگ یا بازارپردازی با سایر فعالیتهای بازاریابی پیوندی هدفمند پیدا کنند، سودزایی و اثربخشی آن آشکار خواهد شد. توسعه مهندسی بازار به سهم خود می کوشد برای تعمیق دانش نظری بویژه کاربردی کردن این دانش تلاشهایی را به ثمر رساند. سایت بازاریابی میدانی به نشانی www.Fieldmarketing.ir، درج مقالاتی دراین باره از شماره های پیشین و این شماره ی نشریه، بخشی از آن تلاشها است. افزون بر آن، در این شماره ی نشریه، گفتگویی را با دکتر محمد بلوریان تهرانی داریم که داوری برخی از پایان نامه های دانشجویی را با موضوع مرچندایزینگ یا بازارپردازی برعهده داشته اند و تجارب عملی نیز دارد. بلوریان تهرانی، اکنون عضو هیأت علمی دپارتمان آموزش TMBA، مدرس و مؤلف کتابها و مقالات بازاریابی است؛ متولد 1325، دانش آموخته ی اقتصاد و بازاریابی و دارنده ی مدرک دکتری D.A. از دانشگاه دولتی ایندیانای امریکا. سوابق تدریس او در دانشگاه آزاد واحدهای تهران و کرج، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه علوم و فنون مازندران و دانشکده صدا و سیما است. علاوه بر دانشگاههای فوق وی با سازمان مدیریت صنعتی، مرکز آموزش مدیریت صنعتی، مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران، انجمن مدیران صنایع، انجمن مدیریت ایران و سازمان توسعه تجارت نیز سابقه همکاری و تدریس داشته و به موازات آنها سالها به مشاوره و پژوهش بازاریابی و تبلیغات در صنایع و واحدهای تولیدی و خدماتی کشور اشتغال داشته است. گفتگوی ما با دکتر بلوریان تهرانی عمدتاً متکی بر دانش کاربردی مرچندایزینگ یا بازارپردازی است. کوشیدیم از روشها و تکنیکهای مرچندایزینگ فراتر رویم. محورهایی نظیر استخدام و آموزش نیروهای به کار گرفته شده در مرچندایزینگ، زمان مناسب برای اجرای مرچندایزینگ یا بازارپردازی، نحوه ی ارزیابی این فعالیت، تصحیح فعالیت مرچندایزینگ برای اقدامات آتی بخشی از پرسشهایی بود که وی بدان پاسخ گفت. توسعه مهندسی بازار پذیرای آثار و مقالات صاحبنظران درباره ی مرچندایزینگ است، و همچنین از تجارب شرکتها و سازمانهایی که درباره ی مرچندایزینگ یا بازارپردازی اقداماتی را به ثمر رسانده اند، استقبال می کند.

آمارها"" در تحقیقات بازاریابی بویژه از نوع تحقیقات کمّی، یک ضرورت حیاتی است. با وجود این، به دست آوردن این آمارها برای محققان همواره ساده نیست و مستلزم تلا شهای فراوانی است. از دیگر سو، محققان پس از دستیابی به این آمارها، گاه با تناقضهایی روبه رویند که دلیل آن معلوم نیست. اثر حاضر از منظری اجرایی این آگاهی را در اختیار پژوهشگران تحقیقات بازار قرار میدهد که نارساییهای آماری چگونه و چرا ظهور و بروز مییابند. این نگاه به محقق بازاریابی کمک خواهد کرد که درک دقیقتری از کاستیهای آماری پیدا کند، در رویارویی با تناقضها، منشاء آن را با دقت بیشتری حدس بزند، و در زمان استفاده از آن آمارها، به هنگام تفسیر نهایی با احتیاط بیشتری عمل کند.

اطلاع از تازه ترین کتابهای روز دنیا دربارهی بازاریابی، هم نیاز و هم علاقهی صاحبنظران، استادان، و دانشجویان بازاریابی است. این نیاز و علاقه به اطلاع از تازه ترین کتابهای روز دنیا، گاه در چنبرهی روزمرّگیهایا انبوه فعالیتهای آموزشی، پژوهشی، و مشاوره ای مورد غفلت قرار میگیرد. این در حالی است کهیک مفهوم،یک واژه، ویا چند عبارت حاوی مفاهیم و واژه ها گاه میتواند دیدگاههای الهامبخشی را پدید آورد. ""توسعه مهندسی بازار"" با درک این نیاز و آن علاقه، هر بار کتاب یا کتابهایی را به اختصار معرفی میکند. سه دلیل برای این معرفی است: نخست آنکه، همین توضیحات کوتاه بتواند در پردازش اطلاعات جدید به یاری صاحبنظران آید، دوم آنکه، مترجمی با مطالعهی همین توضیحات کوتاه در صورت تمایل برای ترجمهی کتاب، امکانات خود را مهیا سازد، و سوم آنکه، ناشری را برانگیزد تا بر پایهی همین اطلاعات اولیه، ارزیابیهای خود را برای انتشار کتاب فراهم آورد. "" توسعه مهندسی بازار"" در این شماره نیز همچون شماره های پیشین باز هم کتابی دیگر از کاتلر، نویسندهی پرآوازهی بازاریابی دنیا، معرفی کرده است که در خردادماه امسال در انتشارات اسپرینگر چاپ و منتشر شد. تازگی کتاب، اشتهار نویسندهی آن، و اقبال خوانندگان ایرانی به اندیشه های کاتلر در بازاریابی، سبب شد تا این کتاب در اولویت معرفی قرار گیرد. عنوان کتاب- اجزای تشکیل دهندهی برند، نادیدنیها را پدیدار میسازد-همانگونه که از نام آن برمیآید، در حوضهی برند یا نام و نشان تجاری است و باید دید و خواند که کاتلر این بار چه اندیشه هایی را به اتفاق همکارش برای علاقه مندان به حوزهی بازاریابی عرضه کرده است. کتاب اجزای تشکیل دهندهی برند، نادیدنیها را پدیدار میسازد، ظاهراً دومین کتابی است که کاتلر به اتفاق همکارش والدمر فور تسچ تألیف و تدوین کرده اند.

گفتگوی این فصلنامه بامحمد طحان پور؛ رئیس اتحادیه لوازم خانگی ایران است. وی دراین گفتگو به وضع صادرات ایران درلوازم خانگی می پردازد.افزون برآن، هم برای مصرف کنندگان، وهم برای تولید کنندگان، وهم برای فروشند گان توصیه هایی دارد تا با آینده نگری، بازار لوازم خانگی رادنبال کنند.