تحلیل تعادل معنایی در ترجمه خدیوجم از کتاب الأیام بر اساس الگوی رایس و بیکر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
نوع متن، راهکارهای ترجمه را مشخص می کند؛ بنابراین برخورداری از نظامی که تعیین کننده نوع متن است، بسیار اهمیت دارد. رایس در الگوی خود از چهار نوع متن با نقش های: اطلاعاتی، بیانی، ترغیبی و نیز شنیداری- رسانه ای نام برده است. آثاری نظیر: الأیام که در ژانر زندگی نامه خودنوشت طبقه بندی شده اند، ترکیبی از نقش های: اطلاع رسانی، بیانی و ترغیبی هستند؛ بنابراین مترجم باید در ترجمه این آثار از راهکارهای متناسب با هر نقش استفاده کند؛ زیرا این نقش ها هستند که تعیین می کنند، مترجم چگونه و بر اساس چه راهکارهایی باید ترجمه کند. پس از شناخت نوع متن، دو سنجه عینی در اختیار تحلیلگر ترجمه است؛ نخست معیارهای زبانی و دوم معیارهای فرازبانی. معیارهای زبانی شامل: تعادل های معنایی، واژگانی، دستوری و سبکی است که در پژوهش حاضر، تنها تعادل معنایی مد نظر است و با الگوی بیکر در ارتباط با انواع معانی منطقی، القائی، پیش انگاشته و برانگیخته حمایت می شود. به منظور کاربست الگوی رایس و بیکر در معنی شناسی نقش گرا، ترجمه حسین خدیوجم، از کتاب الأیام طه حسین، انتخاب شده است. خدیوجم، کتاب یاد شده را با عنوان آن روزها به فارسی ترجمه کرده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که خدیوجم، الأیام را بر اساس نقش مسلط آن یعنی: اطلاع رسانی، ترجمه کرده است. مترجم، صرف نظر از برخی کاستی هایی که در ترجمه معانی تأکیدی دارد، توانسته، تعادل معنایی را بین متن مبدأ الأیام و متن مقصد آن (= آن روزها) در ابعاد منطقی، القائی، پیش انگاشته و برانگیخته برقرار سازد. ترجمه خدیوجم، از الأیام، بر اساس سنجه های معنی شناسی نقش گرا هم ارز با متن مبدأ است.