چند مورد دیگر از تبدیل «رد» و «رت» به «ل» در فارسی
منبع:
فرهنگ ۱۳۶۹ شماره ۶
فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۴۱ تا ۶۶۰ مورد از کل ۱۰٬۶۸۷ مورد.
راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری لغت در رشته های زبان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
دکترای زبان انگلیسی دانشکده زبان های خارجی دانشگاه تهران هدف پژوهش حاضر بررسی راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری لغت توسط دانشجویان ایرانی می باشد. بدین منظور یک پرسشنامه لغت بر اساس پرسشنامه آکسفورد (1990) ‘وندن(1987)‘ و جانسون و گو(1996) تهیه شده وبه 231 دانشجوی رشته زبان انگلیسی و غیر انگلیسی داده شد. بررسی نتایج نشان داد که دانشجویان ایرانی درفرایند یادگیری لغت از راهبردهای شناختی و فراشناختی استفاده می کنند. نتایج همچنین نشان دهنده تاثیر رشته دانشگاهی دانشجویان بر انتخاب راهبردهای یادگیری می باشد. بر اساس یافته های پژوهش که حاکی از تاثیر مثبت استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی در پیشرفت زبان آموزی می باشد‘ پیشنهاد می شود دانشجویان با راهبردهای یادگیری لغت بیشتر آشنا شده و به استفاده از آن ها تشویق شوند.
گزاره های زبانی و ادبیت کلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
این مقاله مسئله معنا در متن ادبی را به بحث می گذارد. نخست «معنی زبان شناختی» گزاره را تعریف می کند و تفاوت گزاره های زبان با ادبیات را مطرح می کند. در زبان هیچ گزاره ای نیست که معنی زبان شناختی نداشته باشد؛ اما در ادبیات گزاره های فراوان تولید می شود که یا مصداق ندارند یا مصداق آن ها پذیرفتنی نیست. سه عامل سبب می شود که معنیِ زبان شناختی یک متن پذیرفتنی نباشد: 1. عامل ناهُشیاری: اگر در متن نشانه ای وجود داشته باشد که گزاره ها در حالتی از ناآگاهی به وجود آمده اند. 2. عامل مصداق ستیزی: آنگاه که معنی زبان شناختی متن به سبب دلالت بر مصادیقی مُغایر با عادت های تجربی ما انکار می شود.
3. ناسازگاری معنی گزاره با شخصیت گوینده: آنگاه که معنی زبان شناختی گزاره ها با شناختی که از گوینده داریم سازگار نمی نماید. مقاله در نهایت گزاره های فراهم آورنده یک متن را به سه نوع تقسیم کرده است:
الف. گزاره هایی که معنیِ زبان شناختی آن ها پذیرفتنی است و به مصداقی تجربی دلالت دارند.
ب. گزاره هایی که اگرچه در نظام نخستین زبان، معنی زبان شناختی آن ها پذیرفتنی نیست اما دریافتِ معنی ثانوی آن ها که منظور نظر اولیه گوینده بوده است و در این معنی دارای مصداق تجربی نیز هستند به آسانی میسر است.
ج. گزاره هایی که علی رغم اختلاف علت در پدید آمدن آن ها معنی زبان شناختی آن ها قابل قبول نیست و به مصداقی سازگار با عادت های تجربی ما دلالت ندارند و صرف نظر از آنکه چه عامل بافتی و چه علتی سبب نهفته شدن معنایی در آن ها شده باشد، این معنی به آسانی قابل دریافت نیست.
بررسی مسائل و مشکلات آموزش زبان انگلیسی در دوره متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
بررسی انواع استعاره در غزلیات حافظ شیرازی بر مبنای زبانشناسی شناختی
حوزه‌های تخصصی:
بررسی آواشناسی گویش کوردهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
یکی از راه های حفظ زبان ها و گویش ها کوشش برای ثبت علمی دقیق آن هاست. در این مقاله سیستم آوایی گویش کوردهی به گونه ای مختصر مورد بررسی قرار می گیرد. پس از معرفی واج ها و واج گونه های گویش کوردهی، ساختار هجایی سپس فرایند های آوایی و آنگاه مشخصات زبر زنجیری گویش مورد بررسی قرار گرفته است.
زندگی گالیله، تئاتر روایی برشت در خدمت اهداف انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
تئاتر روایی (Episches Theater) برشت نقد تماشاگر را از شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی حاکم برجهان می طلبد و او را به چالش با نظام حاکم و تعمق در باره چگونگی تغییر آن فرا می خواند. برشت با استفاده از فن بیگانه سازی، در پی آن است تا با ایجاد فاصله میان تماشاگر، موضوع و شخصیت های نمایشنامه، از همزاد پنداری تماشاگر جلوگیری و این انگیزه را در وی ایجاد کند که با تفکرات منتقدانه خود در زمینه تغییرات اجتماعی و سیاسی، اقدامات اساسی به عمل آورد. یکی از مهمترین آثار برشت که در خدمت تئاتر روایی قرار گرفته اند، نمایشنامه زندگی گالیله است. برشت در این نمایشنامه از منابع تاریخی برای بررسی یکی از مشکلات جامعه مدرن بهره گرفته و به نمایشنامه خود جلوه درامی تاریخی در خدمت تئاتر روایی بخشیده است و با کمک امکانات مختلف تآتر روایی، تماشاگران را در برابر این واقعیت قرار می دهد که علم در صورتی در خدمت اهداف انسانی قرار می گیرد که مسئولیت اجتماعی و سیاسی نیز بپذیرد. از نمایشنامه زندگی گالیله سه طرح وجود دارد و در طرح های دوم و سوم همسو با جریانات سیاسی روز تغییراتی اعمال شده اند. در حالی که شخصیت گالیله در طرح اولیه این نمایشنامه تحت تاثیر پیشرفت علمی در خدمت اهداف انسانی قرار دارد، در طرح های بعدی در این خوش بینی، نظر به اختراع بمب اتمی و سلاح های مخرب خلل ایجاد شده است.
بررسی واژ- واجی ستاک گذشته در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
در این مقاله، کوشیدیم با اتکا به اصول و قواعد واج آرایی زبان فارسی و در چارچوب نظریة بهینگی، ستاک گذشتة برخی از افعال به ظاهر بی قاعدة زبان فارسی را بررسی کنیم. پرسش های این تحقیق عبارت اند از:
1. چگونه می توانیم از قواعد واج آرایی حاکم بر زبان فارسی برای تحلیل توالی های به کاررفته در ستاک گذشته استفاده کنیم؟
2. برای حفظ نظام واج آرایی زبان فارسی هنگام افزودن تکواژ گذشته ساز، چه نوع فرآیندهای واجی عمل می کنند؟
به منظور پاسخگویی به سؤالات بالا، 36 صورت فعلی را که ستاک گذشتة آن ها ازنظر صوری با صورت های باقاعده متفاوت است و هجای پایانی آن ها را یک هجای سنگین ازنوع cv:cc تشکیل می دهد، ازنظر ساخت هجایی و واج آرایی بررسی کردیم. نتایج این پژوهش عبارت اند از:
این موارد کاملاً بر اصول و قواعد واج آرایی زبان فارسی منطبق هستند و کاملاً قاعده مند عمل می کنند.
در واج آرایی ساخت هجای cv:cc در زبان فارسی، یک رابطة همبستگی میان هسته و همخوان های خوشة پایانی وجود دارد.
همخوان های آغازه و پایانه نیز در واج آرایی ساخت هجای cv:cc نقش تعیین کننده دارند.
4. در تمامی این ستاک ها، اصل سلسله مراتب رسایی رعایت شده است.
تاثیر راهبردهای فراشناختی یادگیری بر موفقیت تحصیلی دانشجویان زبان انگلیسی در آموزش از راه دور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف از انجام این تحقیق بررسی بسامد کاربرد راهبردهای فراشناختی یادگیری توسط دانشجویان ایرانی زبان انگلیسی در آموزش از راه دور می باشد و اینکه آیا استفاده از این راهبرد تاثیری بر سطح موفقیت تحصیلی آنان دارد یا خیر؟ دلیل انتخاب این راهبرد خاص، نقشی است که میتواند در رشد خودسامانی دانشجویان، که هدف اولیه هر نظام آموزش از راه دور است، داشته باشد. به این منظور از 228 دانشجوی زبان انگلیسی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته های زبان و ادبیات انگلیسی، مترجمی زبان انگلیسی و آموزش زبان انگلیسی مشغول به تحصیل در نظام آموزش از راه دور دعوت به شرکت در این تحقیق شد. جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه آکسفورد (1990) صورت گرفت. از داده ها به منظور یافتن پیوند احتمالی بین استفاده از راهبردهای فراشناختی یادگیری و سطح موفقیت تحصیلی شرکت کنندگان استفاده شد. در این تحقیق معیار سنجش موفقیت تحصیلی، معدل دروس دانشگاهی شرکت کنندگان بود. شرکت کنندگان براساس معدل به دو گروه تقسیم شدند، آنهایی که معدل بین 12 تا 99/14 داشتند در گروه با درجه کمتر موفقیت و افرادی که معدلی بین 15 تا 18 داشتند در گروه با درجه بیشتر موفقیت قرار گرفتند. نتیجه تحقیق نشان می دهد که در سطح معنیداری 5./. تفاوت معنی داری بین استفاده از راهبردهای فراشناختی یادگیری توسط شرکتکنندگان دو درجه موفقیت در سطح کارشناسی وجود دارد، اما در سطح کارشناسی ارشد این تفاوت بین دو گروه پیدا نشد.
کاربردی از مدل کنشی: ظهور کنشگر زن در آثار داستانی مادام دولافایت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
این مقاله به نقد و تفسیر چهار اثر از مادام دولافایت - نویسنده قرن هفده فرانسه - پرداخته است. تجزیه و تحلیل چهار رمان: پرنس دومونپانسیه، کنتس دوتاند، زئید و پرنسس دو کلو نشان می دهد که ساختار آنها کما بیش یکسان است، هر چند نامها و خصوصیات شخصیتهای داستانی این رمانها تغییر می کند. به همین جهت برای تجزیه و تحلیل هر اثر از مدل کنشی استفاده کرده ایم. مدل کنشی زیر شاخه ای از علم نشانه شناسی است که به ما امکان می دهد اعمال شخصیتهای داستانی و همچنین روابط بین آنها را بررسی کنیم. برای تجزیه و تحلیل متون از یک منظر فمینیستی به این آثار خواهیم نگریست. روند کار در هر چهار اثر یکسان است؛ بدین منظور ابتدا هر داستان به واحدهای کوچک روایی (سکانس های متوالی) تقسیم شده و در پایان به این نتیجه رسیده ایم که کلیه این واحدها به طور زنجیره وار به همدیگر پیوسته اند و در انتها به درس اخلاقی مورد نظر نویسنده ختم می شوند.
جمله های سببی و دومفعولی در دیدگاه حاکمیت و مرجعیت گزینی و کمینه گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
این مقاله بر آن است تا ساختار درونی جمله های دارای گروه های فعلی دو مفعولی وجمله های سببی را بر اساس نظریه های حاکمیت و مرجع گزینی و نیز کمینه گرایی بررسی، وارایه طریق این نظریه ها را در مورد این گونه ساختها در فارسی امتحان کند و سرانجام چگونگی نمایش آنها را درنمودارهای درختی بنمایاند. با توجه به اینکه جمله های سببی و دارای گروه فعلی دو مفعولی، بیش از یک مفعول اجباری دارد به نظر می رسد پیشنهاد لارسن مبنی بر به کار گیری گروه های فعلی هسته ای و پوسته ای در مورداین ساختها صادق باشد.
زبان، اندیشه و فرهنگ
نگاهی به سنت فرهنگ نویسی در زبان عربی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
فرهنگ نگاری ریشه در تمدن بشری دارد . ایرانیان ، آشوریان و چینیها دارای سنت فرهنگ نویسی بوده اند . خاستگاه این سنت به حفظ زبان از بیم زوال باز می گردد . اما در میان ملت عرب علاوه بر این ، رویکردی دینی یافته است . پیشینه فرهنگ نگاری در میان این ملت به نگارش رساله های کوچکی باز می گردد که بیشتر از باب آفرینش انسان ، گیاهان و درختان بوده است . روش بنیانگذاران این سنت بیشتر شفاهی و به بادیه رفتن بود و به تدریج روشمند و به جهتی دو مکتب معناگرا و لفظ گرا و حتی بنا به شیوه و شخصیت صاحبان آن به مکتب خلیل ، مکتب ابوعبید ، مکتب جوهری و مکتب برمکی تقسیم شد .
بررسی بُعد زبان‌شناختی ترجمة ماشینی و معرفی اجمالی علوم مرتبط با آن?(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
نظام ترجمه ماشینی فعالیتی چند بعدی است، که در چند حیطه مبتنی بر ابتکار عمل و قدرت حل مساله است. در این مهارت از برخی دانش های بین رشته ای نیز استفاده فراوانی می شود. ترفندهای هوش مصنوعی با بکارگیری اصول ریاضی، آمار و منطق، قالب مناسبی از زبان را که مناسب برنامه نویسی و انتقال به ماشین است، فراهم می آورد. در کشور ما این فعالیت دیر شروع شد و اکنون نیز دارای حرکت منسجمی نیست، برای پیشرفت در حیطه ترجمه ماشینی نیازمند احاطه در سه زمینه مختلف است: 1- داده پردازی، توصیف و ساختن مدل های مناسب زبان برای کاربرد هوشمند 2- ساخت و استفاده از نرم افزارهای مربوط به این کار 3- به کارگرفتن فناوری مرتبط. در این مقاله با لحاظ قرار دادن تفکیک این سه زمینه، برخی ابعاد زبان شناختی نظام ترجمه ماشینی، براساس محور قراردادن روش های تجربه شده در روسیه تبیین می گردد. همچنین به واسطه ارتباط تنگاتنگ ترجمه ماشینی با هوش مصنوعی و برنامه نویسی، برخی اطلاعات کلی این علوم، در موارد مرتبط ارایه می شود.
عصب شناسی دو زبانگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
مقاله به زبان روسی: تجزیه و تحلیل مقایسه ای جملات ساده در زبان های تاجیکی و روسی (بر اساس کتاب «کلیله و دمنه» نصرالله منشی) ( Сравнительный анализ простых предложений таджикского и русского языков (на примере поэмы «Калила и Димна» Насруллоха Мунши) )(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
این مقاله به بررسی روش و اهداف ربطی انواع جملات ساده در زبان های روسی و تاجیکی می پردازد. نمونه ها از کتاب معروف «کلیله و دمنه» برگرفته شده که یکی از بهترین آثار ادبیات فارسی و تاجیکی است، مطالعه این اثر ایده ای از زبان، فرهنگ و خصوصیات آن در سده ششم تاریخ مسلمانان را مشخص می کند. تجزیه و تحلیل جملات تاجیکی و روسی طرح های متنوعی از جملات ساده (خبری، پرسشی و امری) را نشان می دهد. در زبان روسی و تاجیکی در ساخت جملات خبری، پرسشی و امری هم لحن و هم نوع ربط، نقش بسزایی بازی می کند. چگونگی سیستم ادای کلمات و لحن در زبان های مورد مطالعه بعضاً متفاوت است. شیوه بیان جملات منفی در این زبان ها دارای تفاوت هایی است. زبان روسی در مقایسه با زبان تاجیکی برای بیان انگیزه فرصت های متنوع تری دارد.
تحلیل معنایی واژگان زبان فارسی بر مبنای رویکرد معنی شناسی قالب بنیاد
حوزه‌های تخصصی:
معنی شناسی قالب بنیاد نخستین بار از سوی چارلز فیلمور و پس از طرح مفهوم «قالب» از سوی او (1977الف، 1977ب، 1985، 1987) به مثابه نگرشی در چهارچوب معنی شناسی شناختی مطرح شد. فیلمور در این رویکرد واژگانی، اصطلاح «قالب» را به مثابه شیوه ای برای تحلیل های معنایی زبان طبیعی به کار می برد. نگارنده نوشته حاضر با استفاده از نمونه های متعددی از زبان فارسی معیار به ارزیابی میزان کارایی این نظریه در زبان فارسی می پردازد تا جامعیت آن را به کمک زبانی معلوم کند که مورد بحث و بررسی فیلمور نبوده است. نتیجه این ارزیابی نشان می دهد که فیلمور در طرح این نظریه اش برخلاف ادعای اصلی معنی شناسان شناختی به دنبال صوری سازی رفته است؛ آن هم به گونه ای که نه تنها در بسیاری از موارد، اغلب افعال زبان فارسی در قالب های فیلمور پیش بینی نشده اند، بلکه در موارد متعددی قالب ها در هم تلفیق می شوند. عدم کارایی مطلوب این نظریه، دست کم در مورد زبان فارسی، ناشی از نادیده گرفتن این واقعیت است که وقتی ما چیزی را در جهان خارج می بینیم، آن را با توجه به اینکه به چه شکل «درک»ا ش کرده ایم، وارد زبان می کنیم. نوع درک ما از صحنه های پیرامونمان، تعیین کننده نوع جملاتی است که به زبان می آوریم. اینکه ما صرفاً با توجه به چند عنصر موجود در یک صحنه بخواهیم به قالب مشخصی قائل شویم و به تبیین معنایی بپردازیم، چندان مطلوب و صحیح به نظر نمی رسد.
فرایند معنی یابی با رویکرد ریشه یابی واژگان؛ معنای واژة «رهوا» در قرآن کریم از دریچة زبان های سامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
این مقاله به دنبال طرح معنایی جدید از واژة «رهو» در آیة شریفة ﴿وَاتْرُکْ الْبَحْرَ رَهْوًا﴾ (الدّخان/44) است. در کتب لغت و تفسیر، عموماً دو معنای «آرام» و «شکافته» برای این واژه ذکر شده است. در مقاله پیش رو، در این باب، واژه نامه هایی چون لسان العرب، تاج العروس، المفردات فی غریب القرآن و غالب تفاسیر مهمّ جهان اسلام، از نخستین آن، یعنی تفسیر مقاتل بن سلیمان تا نمونه و المیزان مورد بررسی و استناد قرار گرفته است، امّا نگارندة این مقاله ابتدا این دیدگاه را مطرح کرده است که واژة مزبور در این سیاق قرآنی، معنایی دیگر دارد و آنگاه استدلال نموده است که این واژه، دخیل و از خانوادة زبان های سامی می باشد و از این رو، در واژه نامه های عبری، آرامی و سریانی به جستجوی معنای آن پرداخته است و معانی دیگری را ارائه داده که سازگاری بیشتری با سیاق آیة شریفه دارد.