درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹۸۱ تا ۱٬۰۰۰ مورد از کل ۱۰٬۳۰۳ مورد.
۹۸۱.

متغیرهای مؤثر در ظهور / عدم ظهور «را» در گفتار فارسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 225 - 252

کلیدواژه‌ها: معنی شناسی نشانه مفعولی «را» مشخصه های معنایی مفعول مشخصه های معنایی فعل تأثیر پذیری زبان فارسی معیار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۵۷
در پژوهشِ توصیفی-تحلیلی حاضر این پرسش مطرح است که وجود چه متغیرهایی سبب ظهور یا عدم ظهور «را» در گفتار گویشوران زبان فارسیِ معیار است. بنابراین، جمله هایی تک مفعولی مطابقِ شم زبانی نگارندگان تولید شد تا براساس آن ها متغیرهایِ مشخصه های معناییِ مفعول، مشخصه های معناییِ فعل، و تأثیرپذیری مفعول از فعل با استفاده از رویکردهای آیسن (Aissen, 2003)، نَس (Nass, 2004)، روستین (Rothstein, 2008a; Rothstein, 2008b)، وُن هویزینگر (Von Heusinger, 2008)، و بیورز (Beavers, 2011) توصیف و تحلیل شوند. در زبان فارسی معیار، نه تنها جان داری گروه اسمی مفعول مستقیم، بلکه معرفگی و مشخص بودن آن نیز در ظهور و عدم ظهور «را» نقش دارد، به گونه ای که مفعول مستقیم جان دار و معرفه با «را» نمایان می شود. بنابراین، پیوستار معرفگی و جان داری همواره معنادار نیست و جمله هایی وجود دارد که آن را نقض می کند. بنابراین، یافته های نگارندگان کاملاً همسو با یافته های آیسن (Aissen, 2003) نیست. یافته های مقاله حاضر هم راستا با نَس (Nass, 2004) نشان داد با کاهش میزان تغییر در موجودیت، میزان تأثیرپذیری نیز کمتر می شود و «را» باید در ساختار جمله حضور داشته باشد، ولی حضور مفعول مؤثر و متأثر در جایگاه نحوی مفعول تاثیری در امکان ظهور و عدم ظهور «را» ندارد. طبقه بندی وُن هویزینگر (Von Heusinger, 2008) نیز نمی تواند دلیل ظهور و یا عدم ظهور «را» را تبیین کند، زیرا افعالی وجود دارند که  مفعولشان هم با «را» و هم بدون آن نمایان می شود. طبقه بندی بیورز (Beavers, 2011) نیز ظهور و عدم ظهور «را» را نمی تواند تبیی ن کند، زیرا حتی افعال یک گروه نیز گاهی رفتار های متفاوتی در پذیرش «را» نشان می دهند. همچنین، هر چه تأثیرپذیری مفعول از فعل کمتر باشد، امکان تظاهر آشکار «را» بیشتر می شود.
۹۸۲.

حالت دهی گروه های اسمی در ساخت های مفعولی در هورامی: تقابل رویکردهای کمینه گرای ساختاری و ساختواژی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژوهش های زبان شناسی: نظریه و کاربرد سال اول بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 83 - 104

کلیدواژه‌ها: حالت دهی مطابقه برنامه کمینه گرا رویکرد نحوی رویکرد ساختواژی فاز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۷۹
چکیده تبیین فرایند حالت دهی گروه های اسمی همواره یکی از چالش های برجسته صورت های مختلف دستور زایشی بوده و به همین دلیل تا کنون رویکردهای نظری گوناگونی برای تحلیل صوری این پدیده در چارچوب این سنت زبان شناختی ارائه شده است. در این میان رویکرد ساختاری، برگرفته شده از آرای چامسکی و رویکرد ساختواژی، ارائه شده از سوی مارانتز، بیکر از مهم ترین آن ها محسوب می شوند. مقاله حاضر درصدد است تا روند اشتقاق نحوی و به تبع آن فرایند حالت دهیِ موضوعات فعلی را در ساخت های متعدیِ مفعولی در زبانی هورامی در چارچوب دو رویکرد کمینه گرای پیش گفته بررسی نماید و از این رهگذر نقاط ضعف و قوت هر یک از دو رویکرد مذکور را در ارائه تبیینی منطقی و نظریه بنیاد از داده های هورامی برجسته کند. تحلیل داده های برگرفته شده از هورامی در نهایت نشان می دهد که هیچ یک از دو رویکرد نحوی و ساختواژی به تنهایی نمی تواند خصوصیات ساخت های مفعولی را در این زبان به شکلی کامل و موجه تبیین کنند و به همین دلیل اتخاذ دیدگاهی ترکیبی و متشکل از هر دو رویکرد برای بررسی خصوصیات متنوع این ساخت ها منطقی تر به نظر می رسد. نتایج این جستار در مقیاسی کلان تر کفایت تبیینی رویکردهای نظری ترکیبی را برای تحلیل الگوهای حالت دهی در چارچوب دستور جهانی تأیید می نماید. واژگان کلیدی: حالت دهی، مطابقه، برنامه کمینه گرا، رویکرد نحوی، رویکرد ساختواژی، فاز.
۹۸۳.

مقایسه وندهای اشتقاقی گویش بختیاری چهارلنگ با وند های اشتقاقی زبان فارسی

نویسنده:
منبع: پازند سال ۱۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۶۲ 89 - 102

کلیدواژه‌ها: گویش بختیاری چهارلنگ زبان فارسی ساخت واژه وندهای اشتقاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۸۲
بررسی و تحلیل گونه های زبانی نه تنها در حفظ یک زبان و یا گویش امری مهم تلقی می شود، در حفظ تاریخ و فرهنگ یک قوم نیز حائز اهمیت است. از سوی دیگر بررسی ساخت واژه گویش ها و استخراج وندهای اشتقاقی در معادل سازی واژه های بیگانه زبان های امروزی حاضر اهمیت است. گویش بختیاری بازمانده فارسی میانه و باستان است. این گویش دارای واژه های بسیار غنی است که وند های اشتقاقی آن در فارسی امروز مهجور گشته اند. هدف از این پژوهش با اتخاذ روشی توصیفی -تحلیلی، بررسی وندهای اشتقاقی گویش بختیاری چهارلنگ و مقایسه آن با زبان فارسی است. از این رو در پژوهش حاضر وندهای اشتقاقی گویش بختیاری چهارلنگ که برگرفته از کتاب واژه نامه گویش بختیاری چهارلنگ سرلک (1381) استخراج شده و با وند های اشتقاقی زبان فارسی مستخرج از کتاب ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز کلباسی (1387) مقایسه شده اند و سپس مطابقه و عدم مطابقه و معناداری از طریق برنامه spss بررسی شده است. یافته ها نشان می دهند، در مقایسه وندهای اشتقاقی گویش بختیاری چهارلنگ با زبان فارسی، 8/35 درصد عدم انطباق، 9/32 درصد انطباق و 3/31 درصد معناداری مشاهده می شود. لازم به ذکر است، وند های اشتقاقی گویش بختیاری که در زبان فارسی یافت نشده اند، می توانند در فرآیند معادل سازی واژه های بیگانه در زبان فارسی مورد استفاده قرار گیرند.
۹۸۴.

تحلیل نگرش معلم های زبان انگلیسی نسبت به کتاب های درسی زبان انگلیسی در ایران و تاثیرات آموزشی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 317 - 334

کلیدواژه‌ها: کتاب های آموزش زبان انگیسی بازنمایی جنسیتی اثرات آموزشی معلم ها ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۸۶
هدف از این تحقیق، بررسی نگرش معلم های زبان انگلیسی نسبت به بازنمایی جنسیتی در کتاب های درسی زبان انگلیسی (سری ویژن) پایه دهم، یازدهم و دوازدهم دبیرستان های دوره دوم ایران می باشد. بدین منظور، برای جمع آوری داده از پرسشنامه مقاله یعقوبی نوتاش و نوری (2016) استفاده و برای دستیابی به اهداف این تحقیق گویه هایی به این پرسشنامه اضافه شد. لازم به ذکر است که به منظور افزایش درک شرکت کنندگان، این پرسشنامه به فارسی ترجمه شد و با قابلیت اطمینان0.88، اعتبار آن توسط کارشناسان مورد تایید قرار گرفت. سپس پرسشنامه میان 330 معلم زبان انگلیسی زن و مردکه تجربه تدریس کتاب های مذکور را داشتند توزیع شد. بنتایج تجزیه و تحلیل پرسشنامه و مصاحبه با معلم ها نشان داد که اکثریت معلم ها بر این باور بودند که بازنمایی مردان در کتاب های درسی به طور قابل توجهی بیش از زنان است که احتمالا ریشه در دیدگاه های سنتی پدر سالانه و فرهنگی در ایران دارد. به علاوه، معلم ها بر این باور بودند که بازنمایی جنسیتی باعث به وجود آمدن کلیشه های جنسیتی در ذهن دانش آموزان شده، بر انتخاب های تحصیلی و شغلی آینده آنها اثر گذاشته و منجر به مدل سازی مغرضانه ای از نقش های اجتماعی جنسیتی می شود. نتایج تحقیق حاضر می تواند آگاهی توسعه دهندگان آموزش، طراحان برنامه درسی و همه افرادی که به نوعی در ابداع کتاب های درسی مشارکت دارند، نسبت به در نظر گرفتن نابرابری های جنسیتی در کتاب های درسی افزایش دهد.
۹۸۵.

بایگانی اسناد پهلوی هستیجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال ۸ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (شماره ۱۶) 143 - 163

کلیدواژه‌ها: شهرستان دلیجان غار هستیجان اواخر دوره ساسانی اوایل دوران اسلامی اسناد پهلوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۶۵
در این نوشتار پس از ذکر تاریخچه کوتاهی از مجموعه اسناد پهلوی، روند تاریخ گذاری و محل کشف آنها، سه سند با نام های ناشناخته شماره 2، برکلی20 و برکلی223 بررسی می شود. فیلیپ ژینیو و دیتر وبر پیش تر این اسناد را یا واژه هایی از آنها خوانده و به زبان های فرانسه، آلمانی و انگلیسی ترجمه کرده اند. ابهام های فراوان موجود در خط پهلوی تحریری و ویژگی های جوهر و قلم به کار رفته در اسناد در کنار پیچیدگی شناخت دست خط و شیوه کتابت کاتبان کار بررسی و خوانش این اسناد را بی اندازه دشوار و بازبینی آنها را ناگزیر می کند. بر همین اساس، در این مقاله برای برخی از واژه ها خوانش و معنی تازه ای پیشنهاد می شود. افزون براین در هر سه سند، ساختار اضافی خاصی وجود دارد که کلید دریافت نکته اصلی اسناد است که تاکنون به آن توجه نشده است. در این نوشته این ساختار اضافی بازشناسی، تجزیه و تحلیل و به بازمانده های آن در برخی زبان های شمال غربی اشاره می شود.
۹۸۶.

بررسی گفتمان کودکان اوتیستی برپایه فرانقش بینافردی و متنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 65 - 88

کلیدواژه‌ها: اتیسم فرانقش بینافردی فرانقش متنی نقش گرایی هلیدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۴۱
هدف از پژوهش حاضر، بررسی گفتار کودکانِ 6 تا 10 ساله دارای اُتیسم بر اساس فرانقش بینافردی و متنی در نظریه نقش گرایی هلیدی (Halliday, 2014) است. دو گروه از کودکانِ سالم و دارای اُتیسم، گروه های شاهد و تجربی پژوهش را شکل می دهند که به روش تصادفیِ طبقه ای انتخاب شده اند. داده های گفتاری هر دو گروه، ثبت شده و بر اساس فرانقش بینافردی و متنی مورد تحلیل قرار گرفته است. پرسش اصلی پژوهش حاضر از این قرار است که آیا فرانقش بینافردی می تواند در بررسی جمله های افراد مبتلا به اتیسم مؤثر باشد و اینکه گفتمان افراد مبتلا به اتیسم چگونه بر اساس مدل فرانقش متنی نقش گرایی هلیدی بازنمایی می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که ارتباط بینافردی در کودکانِ مبتلا به اُتیسم، به دلیل کم حرف بودن و تمایل نداشتن به برقراری ارتباط، بسیار ضعیف است. بین میزان به کارگیری مقوله وجهیت در دو گروه کودکان مبتلا به اُتیسم و کودکان سالم، تفاوت معناداری وجود دارد. هرچند که در کاربرد مقوله قطبیتِ منفی، تفاوت آشکاری بین دو گروه مشاهده نشد و هر دو گروه، به استفاده از جمله های مثبت تمایل داشتند. مبتلایان به اُتیسم، درک شفافی از مفهوم زمان نداشتند و در جمله های خود از زمان حال بیشتر بهره می بردند. از نظر وجه، وجه های اخباری و امری پرکاربرد بوده و کاربرد وجه التزامی بسیار محدود است. فاعل و نیز آغازگرها در گفتار مبتلایان به اُتیسم، اغلب واژه های ملموس و در دسترس هستند. یافته های این پژوهش می تواند برای مربیان کودکان دارای اُتیسم، روان شناسان و زبان شناسان مفید باشد.
۹۸۷.

مبتداسازیِ ضمیرگذارِ ساخت ملکی در زبان فارسی بر اساس رویکرد بهینگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 201 - 223

کلیدواژه‌ها: نظریه بهینگی مبتداسازی ضمیرگذار نحو ترازمند ساخت ملکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۶۲
هدف پژوهش حاضر، بررسی کارایی نظریه بهینگی در تجزیه و تحلیل مقوله ساخت ملکی زبان فارسی است. مقاله پیش رو می کوشد با استفاده از نظریه نحو ترازمند (2004; Newson, 2010 Newson,) و در چارچوب نظریه بهینگی (Prince & Smolensky, 1993/2004) نشان دهد که در ایجاد مبتداسازی ضمیرگذار ساخت ملکی در زبان فارسی محدودیت هایی مشتمل بر محدودیت های تقدم، مجاورت و وفاداری اعمال می شوند که ترتیب مرتبه بندی آن ها صورت یا صورت های بهینه را مشخص می سازد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و نمونه های مورد بررسی مشتمل بر زبان محاوره است. مواردی که در این مقاله بررسی می شوند عبارتند از الف) ماهیت سازه مبتداشده در ساخت ملکی ب) وضعیت موضوع اول (فاعل) به صورت اسم خاص یا ضمیر فاعلی محذوف و ج) وضعیت مبتداسازی مضاعف در ساخت ملکی زبان فارسی. یافته های مربوط به تابلوها نشان می دهد که مبتداسازی ضمیرگذار مالک در ساخت ملکی در واقع مبتداسازی افزوده است و نه موضوع. بر مبنای یافته های پژوهش، حضور فاعل به صورت اسم خاص و یا ضمیر فاعلی تأثیر یکسانی بر تحلیل تابلوها دارد. از سوی دیگر، در ساخت ملکی زبان فارسی امکان مبتداسازی مضاعف وجود دارد. این پژوهش نشان می دهد که نظریه بهینگی و یک نظام ترازمند مبتنی بر ترتیب خطی سازه ها در تجزیه و تحلیل ساخت مبتداسازی ضمیرگذار مالک زبان فارسی کارایی لازم را دارد.
۹۸۸.

نشانه شناسی اجتماعی مقتلِ سرالأسرار جلیلی کرمانشاهی از منظر پی یر گیرو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال یازدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۲ 111 - 137

کلیدواژه‌ها: نشانه شناسی اجتماعی مقتل سرالأسرار جلیلی کرمانشاهی پی یر گیرو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۲۷۸
رویکرد نشانه شناسی اجتماعی از زیرشاخه های برجسته در علم نشانه شناسی است که با تبیین نشانه ها، معانی نهفته در آن ها را آشکار می کند. این رویکرد بر سه حوزه رمزگان های هویت، نشانه های آداب معاشرت و سرشت نشانه های اجتماعی تکیه دارد. ازآنجاکه مقتل نگاری روایتی تاریخی و واقع گریانه است، برای بررسی نشانه شناسی به ویژه با رویکرد اجتماعی ظرفیت زیادی دارد. هدف از این پژوهش معرّفی مقتلی اصیل و کمترشناخته شده است که می توان در آن با تحلیل رمزگان ها و نشانه های اجتماعی اطلاعات ارزشمندی را از بافت جامعه عصر اموی دریافت. این نوشتار می کوشد به شیوه توصیفی-تحلیلی یکی از مقتل های اصیل در غرب ایران را نشانه شناسی کند و برای این منظور از رویکرد نشانه شناسی اجتماعی پی یر گیرو بهره برده است. این مقتل با نام سرالأسرار مصیبه أبی الأئمه الأطهار (ع) از مقتل های برجسته تاریخِ مقتل نگاری و اثر آیت الله جلیلی کرمانشاهی است. یافته ها نشان می دهند که نویسنده، مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی عصر اموی و واقعه عاشورا را با استفاده از نشانه ها و رمزگان های اجتماعی نمایان ساخته، درعین حال، دیدگاه ها و ایدئولوژی های خود را بیان داشته است. این نشانه ها، باورها، ناآگاهی های مردم جامعه، فقر اندیشه، حاکمیت رعب و وحشت، دورویی و نفاق، بیداد و ستم، فساد حاکمان و والیان و... را در جامعه اموی ترسیم می کنند.
۹۸۹.

بررسی ساخت آغازگری در متون فارسی میانه از منظر فرانقش متنی رویکرد نقشگرای هلیدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم زبان سال ۱۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸ 9 - 40

کلیدواژه‌ها: رویکرد هلیدی آغازگر ساده آغازگر مرکب بی نشان نشاندار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۵
این پژوهش می کوشد تا به بررسی برخی ویژگی های متنی در متون دوره میانه زبان فارسی بپردازد. پژوهش حاضر می تواند زمینه ای را برای مقایسه متون دوره های پیشین زبان فارسی با فارسی امروز فراهم آورد. بر اساس چنین دستاوردهایی، می توان بررسی کرد که در سطح بازنمایی ساخت آغازگری و نحوه چینش پیام چه تغییراتی در روند تکوین زبان فارسی صورت گرفته است. بنا بر نظر هلیدی متیسون، آغازگر نقطه عزیمت پیام است و جایگاه بند را در درون متن تعیین می کند. به منظور انجام پژوهش حاضر، متن روایی کارنامه اردشیر بابکان و متن اندرزی دینکرد ششم انتخاب شدند. نتایج نشان می دهند که بیشترین بسامد وقوع آغازگر در هر دو متن، متعلق به آغازگرهای مرکب و بی نشان است و بسامد آن در هر متن تقریبا 65% است. در این میان، الگوی «آغازگر متنی (ساختاری) + آغازگر مبتدایی» بالاترین درصد وقوع را دارد. باتوجه به این امر می توان ادعا کرد که در این دوره برای آغاز پیام غالباً از این الگو استفاده می شده است. درصد وقوع آغازگرهای بینافردی (وجه) در کارنامه اردشیر بابکان بسیار پایین است، باوجوداین، درصد وقوع این آغازگر در دینکرد ششم قابل توجه است. نکته قابل تأمل دیگر در متن دینکرد ششم وجود آغازگرهای گسسته است، یعنی بخشی از آغازگر در ابتدای جمله می آید و پس از آن اجزای دیگر جمله قرار می گیرند؛ ادامه آغازگر بعد از اجزای دیگر جمله می آید. همچنین، بررسی ویژگی نشانداری و بی نشانی در فارسی میانه و مقایسه آن با فارسی امروز نشان دهنده تغییر در گروه های نشانداری و بی نشانی در زبان فارسی است. این امر می تواند زمینه را برای مطالعات شناختی بازکند.
۹۹۰.

رابطه بین عواطف معلّم، نوازه گری و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان مقطع کارشناسی رشته زبان انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و ششم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 71 - 107

کلیدواژه‌ها: عواطف معلم نوازه گری پیشرفت تحصیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۹۵
بررسی حاضر، با به کارگیری طرح تحقیقاتی تلفیقی، به بررسی عوامل پیش بینی کننده پیشرفت تحصیلی در متغیرهای عواطف معلّم و نوازه گری برای یادگیرندگان زبان انگلیسی می پردازد. همچنین، این مطالعه نگرش دانشجویان درباره نقش عواطف معلّم و نوازه گری در پیشرفت تحصیلی شان را می کاود. در این راستا، 232 دانشجوی زبان انگلیسی بر اساس نمونه گیری در دسترس و شش دانشجو هم در مرحله کیفی بر اساس اشباع داده ها شرکت داشتند. برای سنجش عواطف معلّم و میزان نوازه ای که دانش آموزان در کلاس دریافت می کنند، از پرسشنامه های معتبر مربوطه استفاده شد. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه معناداری بین عواطف معلّم، نوازه گری و پیشرفت تحصیلی برای دانشجویان مقطع کارشناسی رشته زبان انگلیسی وجود دارد. همچنین، نتایج به دست آمده از رگرسیون چندگانه نشان داد که عواطف معلّم پیش بینی کننده بهتری برای پیشرفت تحصیلی است. همچنین، نتایج کیفی این پژوهش، پس از مشخص کردن توافق و پایایی درون موضوعیِ داده های به دست آمده از مصاحبه نیمه ساختاریافته، 11 مضمون مشترک به دست داد. نتایج نشان می دهد نوازه گری و نوازه شوندگی منجر به برقراری ارتباط مؤثرتر بین معلّم و زبان آموز می شود.
۹۹۱.

بررسی کارکردهای پوشاک و زیورآلات در دیوان قانع بر اساس رویکرد نشانه شناسی اجتماعی پیر گیرو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال یازدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۳ 141 - 167

کلیدواژه‌ها: ادب‍ی‍ات ک‍ردی نشانه شناسی اجتماعی پوشاک و زیورآلات محمد قانع پیر گیرو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۲۰۷
پیر گیرو ازجمله زبان شناسانی است که موضوع بررسی نشانه های اجتماعی برای فهم معنای پنهان و ضمنی متن را مطرح می کند. نشانه شناسی اجتماعی رویکردی است که به بررسی نشانه ها برای دریافت معنای پنهان در متون می پردازد. نشانه های اجتماعی آنگاه که در محور هم نشینی درکنار دیگر نشانه ها و واژه ها قرار می گیرند، معنایی فراتر از معنای صریح و ظاهری به مخاطب انتقال می دهند . پوشاک و زیورآلات به عنوان یکی از بارزترین پدیده های فرهنگی-اجتماعی در کلام و نوشته های نویسندگان و سرایندگان جایگاه ویژه ای دارد. سرایندگان کُردزبان نیز به پوشاک و زیورآلات محلّی خود به وفور توجه داشته اند و آن ها را با اهداف گوناگونی در سروده های خود به کار برده اند. قانع نیز در مقام یکی از سرایندگان نامدار کُرد در سروده های خود به پوشاک و زیورآلات بسیار اشاره کرده است؛ این اشارات او نیز کارکردهای مختلفی دارد. بررسی بازتاب پوشاک و زیورآلات محلّی در دیوان قانع ازدیدگاه نشانه شناسی اجتماعی پیر گیرو نشان می دهد هریک از انواع پوشاک و زیورآلات مردم کُرد در دیوان قانع نشانه ای است که با قرارگرفتن در محور هم نشینی درکنار دیگر واژه ها و در بافت متن به اوضاع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، اخلاقی جامعه کردستان، وطن پرستی مردم کُرد و احوال روحی و روانی شاعر اشاره می کند.
۹۹۲.

بررسی پیکره بنیاد سازماندهی در نوشتار استدلالی فارسی آموزان: تلفیق دو رویکرد ساختار بلاغی و حرکت بلاغی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 35 - 64

کلیدواژه‌ها: ساختار بلاغی سازماندهی روبریک نوشتار استدلالی فارسی آموزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۳۶
هدف از پژوهش حاضر، بررسی سازماندهی یا پیوستگی در متن های فارسی آموزان است. سازماندهی ارتباط ایده ها در متن و انسجام، مرتبط با ارتباط بنده است. از میان رویکردهای گوناگون، دو رویکرد ساختار بلاغی مان و تامپسون Mann & Thompson , 1988)) و حرکت بلاغی سوالز (Swales, 1990) نسبت به دیگر رویکردها برای تحلیل پیوستگی تولیدات نوشتاری زبان آموزان مزایایی دارند و هر کدام دارای کاستی هایی هستند که رویکرد دیگر آن را از بین می برد. از این رو، در پژوهش حاضر این دو رویکرد با هم دیگر تلفیق می شوند تا با روشی کارآمد نوع پیوستگی و میزان و خطای آن در متن های نوشتاری فارسی آموزان بررسی شود. در این پژوهش، تعداد 39 تکلیف نگارش فارسی آموزان در آزمون بسندگی بنیاد سعدی بررسی شد. سطح کیفیت نوشتاری این متن ها بر اساس روبریک بنیاد سعدی و توسط دو ارزیاب، تعیین گردید. سپس ساختار یک متن استدلالی مورد انتظار ارزیابان، براساس نظرسنجی از 10 ارزیاب آموزش دیده با روبریک تعیین شد. متن ها براساس این ساختار و ایده های اصلی یک متن استدلالی (مقدمه-بیان مسأله-پرداختن به دیدگاه ها- موضع گیری و جمع بندی) برچسب گذاری شدند. یافته ها نشان می دهند که فارسی آموزان متن های خود را با همه ایده های اصلی سازماندهی و ایده ها را پشتیبانی می کنند، ولی متن های با سطح کیفی بالاتر، بیشتر احتمال دارد که بخش مقدمه داشته باشند. همچنین، بخش مقدمه ، بیان مسأله و موضع را پشتیبانی کنند و کمتر بخش جمع بندی را در بر می گیرند. افزون بر این، میزان بندهای بی ربط نیز در متن آن ها کمتر است. میان کیفیت نوشتاری متن ها و نوع سازماندهی آن ها رابطه معنا دار فقط در شش متغیر موردِ اشاره دیده می شود.
۹۹۳.

بررسی برخی فرایندهای واژ-واجی در زبان ترکی آذری گویش زنجانی بر اساس رویکرد بهینگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 139 - 163

کلیدواژه‌ها: زبان ترکی آذری فرایندهای واژ-واجی محدودیت های نشانداری محدودیت های وفاداری نظریه بهینگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۴۳
در این تحقیق سعی شده برخی فرایند های واژ-واجی یعنی فرایندهای واجی که در مرز تکواژ ها (ریشه و پسوند) رخ می دهد، در چهارچوب بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993) بررسی شود. زبان ترکی آذری، زبانی پیوندی است به طوری که حروف اضافه (پس اضافه) به صورت پسوند به ریشه پیوند می خورند. این تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی و بر اساس داده هایی صورت گرفته که به صورت مصاحبه از سی گویشور بومی زن و مرد شهر زنجان (بین 15 تا 75 سال) در سه گروه نوجوان، میانسال و بزرگسال (هر گروه ده نفر) جمع آوری شده است. بر اساس نظریه بهینگی، محدودیت های وفاداری و نشانداری مربوط به فرایندهای واژ-واجی مشخص شد و تعامل محدودیت ها برای به دست آوردن صورت بهینه موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد محدودیت ONSET (هجا باید دارای آغازه باشد) و محدودیت HARMONY (واکه پسوند باید از نظر مشخصه پسین و گرد با آخرین واکه ریشه هماهنگی داشته باشد) به عنوان محدودیت های بالارتبه در زبان ترکی آذری گویش زنجانی در نظر گرفته می شود. همچنین محدودیت های وفاداری IDENT-IO (واحد برونداد باید دارای ارزش برابر با واحد متناظر دروندادی اش باشد) در رتبه بندی محدودیت ها دارای رتبه پایینی هستند و تخطی از آن ها گزینه را غیر بهینه نمی کند. همچنین می توان گفت نظریه بهینگی توانایی توصیف فرایندهای واژ-واجی در زبان ترکی آذری را دارد.
۹۹۴.

A Qualitative Inquiry into the Illocutionary Speech Acts Performed by Iranian EFL Learners in Facebook(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian Journal of Applied Language Studies,Vol ۱۵, No. ۱, ۲۰۲۳ 101 - 116

کلیدواژه‌ها: Facebook Speech Acts divergent questions evaluative questions

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۲۲۷
The purpose of this qualitative study was to investigate speech acts performed by Iranian EFL learners on the social network of Facebook in their interaction with their teacher and with their peers in response to divergent and evaluative questions. A page was constructed for the students in order to provide the opportunity for their answering divergent and evaluative questions posed by the researchers. A total of 240 comments including 1680 speech acts were collected from five EFL students during an academic semester. Content analysis of the collected data revealed that participants primarily used expressive speech acts in response to divergent questions and directive speech acts in response to evaluative questions. The results also revealed differences in using emoticons regarding the difference in power relations between the teacher and students. Further findings and implications are discussed in the paper.
۹۹۵.

تحلیل زبان شناختی سازمان متن روایی «لن أعیش فی جلباب أبی» اثر احسان عبدالقدوس بر اساس الگوی حل مسأله مایکل هوئی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم زبان سال ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۷ 247 - 280

کلیدواژه‌ها: زبان شناسی متن حل مسأله احسان عبدالقدوس لن أعیش فی جلباب أبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۹۴
زبان شناسی متن، شاخه ای نوپا در حوزه زبان شناسی است که در بررسی زبان از سطح جمله فراتر می رود و بر مطالعه متن به عنوان بزرگترین واحد زبانی تأکید می ورزد. از میان رویکردهای مختلف زبان شناسی متن، الگوی حل مسأله هوئی، یکی از پرکاربردترین رویکردها محسوب می شود. این الگو که از چهار عنصر موقعیت، مسأله، پاسخ و ارزیابی تشکیل شده است، به بررسی چگونگی تولید و درک متن می پردازد. این پژوهش، با روش توصیفی تحلیلی، سازمان متن روایی «لن أعیش فی جلباب أبی» اثر احسان عبدالقدوس را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. شیوه روایتی این رمان به گونه ای است که می توان آن را با رویکرد حل مسأله بررسی نمود. سازمان این متن روایی حول محور سه مسأله اصلی، یعنی سرخوردگی عبدالوهاب، انزوای روزالین و ازدواج نظیره می چرخد. این سه مسأله ارکان اصلی رمان هستند. در این متن، پاسخ های متعددی برای حل مسأله اول ارائه می شود که ناموفق بوده و ارزیابی از آنها منفی است. به همین دلیل، مسأله نخست با وجود ورود به چرخه مجدد، به صورت حل نشده باقی می ماند. مسائل دوم و سوم بدون طی کردن چرخه طولانی با ارزیابی مثبت پاسخ های ارائه شده با موفقیت به اتمام می رسند. نتایج به دست آمده نشان می دهند که سازمان متن روایی «لن أعیش فی جلباب أبی» تا حد زیادی با چهار عنصر الگوی حل مسأله منطبق است و ساختار آن از این الگو تبعیت می کند.
۹۹۶.

کاربردها، گونه ها و تحولات یک عامل ربط (هِن) در گویش قدیم شیرازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (شماره ۱۵) 63 - 91

کلیدواژه‌ها: گویش قدیم شیرازی فعل هن است صیغه سوم شخص مفرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۶۶
اشعار بازمانده از گویش قدیم شیراز یکی از ارزشمندترین مجموعه های گویش های کهن ایرانی است که هنوز ابهامات واژگانی، دستوری و معنایی فراوانی دارد. یکی از کلمات مبهم این گویش که با تفاوت های بنیادین معنایی و کاربردی در گویش هروی کهن نیز به کار رفته، فعل «هن» است. این کلمه در فر هنگ های قدیم فارسی با قیدِ «در گویش قدیم شیراز» با معنی «است» مدخل شده است. در این مقاله با توجه به تفاوت های اساسی این فعل در گویش شیرازی و هروی، تنها به کاربردهای این فعل در گویش شیرازی خواهیم پرداخت. براساس اشعار شاه داعی شیرازی و با اشاره به برخی از ابیات دیگر بازمانده از این گویش سعی خواهیم نمود انواع، تکواژگونه ها، کاربردها، تحولات و درنهایت صورت اصلی آن را نشان دهیم. «هن» /h-en/ در گویش شیرازی کهن به سه صورت به کار می رود: 1. با h- آغازین (کامل با n): (هِن) /hen?/؛ 2. با h- آغازی (ناقص بیn): (هِه) /he/ (به ندرت ه /e/، مشابه فارسی گفتاری)؛ 3. بدون h- آغازین: (ِ ن) /-en?/ (به ندرت ن /n/). «هن» و «هه» در این گویش تنها به عنوان عامل (فعل) ربط به کار رفته است؛ اما گونه بدون h آغازی این فعل در فرایند دستوری شدگی تا مرحله تهی شدگی کامل نیز پیش رفته است. درنهایت با توجه به کاربردهای دستوری و معانی این واژه، به عنوان یک پیشنهاد ریشه شناختی که باید دقیق تر بررسی شود، شاید بتوان «هن» را محصول تحول صیغه سوم شخص قاعده مند فعل h- دانست: hēd/ hed > hen.  
۹۹۷.

شباهت ها و تفاوت های واژگانی در ترکی رایج درکرمان و ترکی آذری تبریزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 149 - 186

کلیدواژه‌ها: شباهت های واژگانی تفاوت های واژگانی تماس زبانی ترکی آذری گونه تبریزی ترکی کرمان روستاهای ترکی زبان استان کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۲۲
پژوهش حاضر به بررسی شباهت ها و تفاوت های واژگانی ترکی رایج در آبادی های ترکی زبانِ شهرستان ارزوئیه در استان کرمان و ترکی آذری گونه تبریزی پرداخته است. پیکره پژوهش از داده های موجود در نرم افزار اطلس ملی زبانی ایران  اقتباس شده است؛ اطلس زبانی ایران که در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در حال تدوین است. این داده ها، به وسیله پرسشنامه ای مشتمل بر 105 واژه و پاره گفته و 36 جمله به روش مصاحبه رودرو از گویشوران ترکی زبان ساکن در آبادی های ترک زبان شهرستان ارزوئیه در استان کرمان گردآوری شده اند. پیکره این پژوهش شامل 860 واژه است. داده ها بر اساس مبنای نظری پژوهش، توصیف و تحلیل شده و با واژه های ترکی آذری گونه تبریزی مقایسه شده اند. مبنای مقایسه برای ترکی آذری، شمّ زبانی نگارنده و فرهنگ های ترکی است. ترکی رایج در شهرستان ارزوئیه استان کرمان، از جنبه واژگانی، شباهت های بسیاری با ترکی آذری گونه تبریزی دارد. تفاوت های واژگانی بین این دو گونه ترکی ناشی از معادل هایی است که گویشوران تحت تأثیر زبان فارسی محلی رایج در آن منطقه در گویش خود به کار می برند. به سبب آنکه هدف از پژوهش حاضر بررسی شباهت های واژگانی بین این دو گونه ترکی است، تفاوت های آوایی در این معادل های واژگانی، نادیده انگاشته می شوند. به طور کلی، شباهت های بسیار زیادِ معادل های واژگانی در زبان ترکی رایج در آبادی های ترکی زبانِ شهرستان ارزوئیه استان کرمان با معادل های زبان ترکی آذری گونه تبریزی، نشان می دهد که ترکیِ رایج در منطقه مورد بررسی، همانند ترکی آذری گونه تبریزی از شاخه اوغوز در خانواده زبان های ترکی تبار است. 
۹۹۸.

بررسی نقش تغییر ارزش های نشانه-معناشناختی در حکایتی از گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژوهش های زبان شناسی: نظریه و کاربرد سال اول بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 153 - 170

کلیدواژه‌ها: نشانه معناشناسی نظام کنشی نظام شوشی نظام تنشی نظام ارزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۱۵۱
ارزش و نظام تبادل آن در کنار نظامهای گفتمانی از مباحث با اهمیت در نشانه معناشناسی به شمار می روند. این مفاهیم در تعریف نوع روابط افراد و حل بحران های ارزشی در تحلیل های نشانه معناشناختی نقشی بسزا ایفا می کنند. این پژوهش حکایت اول از باب نخست گلستان را به عنوان موضوع بررسی برگزیده و به دنبال شناسایی الگوی نظام ارزشی، چگونگی تغییر ارزش ها و سپس آشکارسازی نقش تغییر ارزش ها در حل بحران های ارزشی موجود در حکایت است. مسئله پژوهش پیش رو این است که آیا تغییر ارزش ها در گلستان به عنوان منبعی تأثیرگذار برای فارسی زبانان منجر به شکل گیری سبک تازه ای از زندگی میان آنان شده است یا خیر. یافته های پژوهش نشان گر آن است که سعدی در آفرینش این حکایت از ساز و کار دگرگونی ارزش ها بهره جسته است و درنهایت دگرگونی ارزش ها موجب تغییر معنا و نیز حل بحران موجود در حکایت شده اند. این پژوهش با بهره گیری از رویکرد مطرح در نشانه معناشناسی مکتب پاریس، به صورت کتابخانه ای و توصیفی تحلیلی انجام شده است.
۹۹۹.

Representation of Feelings in Translation of Anti-racism Novels: A Case Study of Beloved by Toni Morrison

نویسنده:
منبع: Journal of Foreign Language Teaching and Translation Studies, Vol. ۸, No. ۱, Winter ۲۰۲۳ 117 - 127

کلیدواژه‌ها: Anti-racism Novels Representation of Feeling Structure of Feeling Toni Morrison beloved

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۷۰
Anti-racism novels, portraying racism in all areas of wealth and income, education, health care, civil rights, life in North America and apartheid in South Africa, can create awareness toward different kinds of oppression that people suffered during different periods. The purpose of this study is to present a thematic analysis of Persian translations of Morrison’s Beloved (1987) from English between 1978 and 2005/ 1357 and 1384 by Gulrukh Sa’īdnīyā, Sānāz Sihatī, and Shīrīndukht Daghīghīān applying the theory of the structure of feeling by Williams (1983). In order to do this study, sentimental scenes of Beloved, examining the destructive legacy of slavery, which were translated during the period under study were examined. Persian translations of these scenes were identified, and the representations of the feelings in the identified scenes were analyzed based on the theory of the structure of feeling by Williams (1983). Based on the findings, it can be concluded that the three translators seemed to be able to transfer the representations of the identified sentimental scenes, such as fury and resentment into Persian. Furthermore, the findings suggest that translation of anti-racism novels plays a significant role in transferring representation of feelings of oppressed people into other nations.
۱۰۰۰.

Fairness in Classroom Language Assessment from EFL Teachers' Perspective(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Teaching Language Skills (JTLS), Volume ۴۲, Issue ۲, Spring ۲۰۲۳ 81 - 110

کلیدواژه‌ها: Fairness classroom assessment EFL teachers' attitudes CAFS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۲۴۹
The significance of fairness in assessment is not a subject of doubt for educationalists even with fundamentally contrastive perspectives, but the study of methodological means for safeguarding this concept in educational classroom contexts has only received the scant attention of the researchers and educationalists. On this basis, this study intended to conceptualize foreign language (FL) classroom assessment fairness from EFL teachers' perspective. For this purpose and as a part of a larger enterprise, the researchers first strived for the creation and validation of a Classroom Assessment Fairness Scale (CAFS). This process was informed by the related literature and applied a critical incident technique. To verify the scale's validity and reliability, it was first expert viewed and modified accordingly; next pilot-tested on a group of 250 teachers, and finally, the amassed data were subjected to exploratory and confirmatory factorial analyses and internal consistency measures. The validated scale was taken by 120 Iranian EFL teachers. Descriptive analyses indicated that the EFL teachers were familiar with fairness principles in classroom assessment practices. They were aware of the significance of the opportunity to learn, the opportunity to demonstrate learning, the no-harm principle, the constructive classroom environment, and transparency as the constructive elements of classroom assessment practices' fairness. However, the same familiarity and awareness were not guaranteed for the score pollution component. The results further demonstrated that the teachers' gender, educational degree, teaching experience, and teaching context led to statistically significant differences among EFL teachers' attitudes to classroom assessment fairness.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان