مطالب مرتبط با کلیدواژه

تعلیم و تربیت


۳۲۱.

شناسایی نیازهای آموزشی نو معلمان در نظام تعلیم و تربیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نو معلمان نیازسنجی تعلیم و تربیت مرور نظام مند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۲۸
پژوهش حاضر باهدف شناسایی نیازهای آموزشی نو معلمان انجام شد. روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ نحوه گرده آوری یافته ها کیفی و به شیوه مرور نظام مند بوده است. به منظور تحقق هدف پژوهش به مرور منظمپیشینه پژوهشی بر مبنای الگوی سندلوسکی و باروسو (2006) در پایگاه های اطلاعاتی داخلی (مگیران، مرکز اطلاعات جهاد دانشگاهی و سیویلیکا) پرداخته شد.سپس از بین 650 سند پژوهشی شناسایی شده، 22 مورد انتخاب و با استفاده از راهبرد تحلیل مضمون بررسی گردید. به منظور تعیین اعتبار از ابزار برنامه مهارت های ارزیابی اساسی گلین (2006) و پایایی تحقیق نیز از طریق روش توافق بین دو کدگذار و با مقدار کاپای 73% برآورد شد. تحلیل یافته های حاصل از بررسی مستندات نهایی منجر به شناسایی 24 مفهوم اصلی گردیدکه براساس مدل شایستگی در قالب 4 مؤلفه کلی تر شامل؛ نیازهای مرتبط بادانش (تسلط بر محتوای درسی، سواد ICT، دانش مرتبط با پداگوژی، رویکردهای یادگیری و هنرهای نمایشی)، نیازهای مرتبط بامهارت (به کارگیری ICT در فرایند یاددهی – یادگیری، تجزیه وتحلیل محتوای درسی، برقراری ارتباطات اجتماعی، مدیریت زمان، نظارت و ارزشیابی مبتنی بر شایستگی و پژوهشگری)، نیازهای مرتبط با توانایی (توانایی بیان سریع و شفاف ایده، ایجاد انگیزه در دانش آموزان، حل مسئله و تفکر انتقادی، برقراری عدالت در برخورد با دانش آموزان و مدیریت بر خود) و نیازهای مرتبط با نگرش (نگرش مثبت به کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یاددهی-یادگیری، ارزش قائل شدن به حرفه ی معلمی، علاقه به کسب علم و دانش و به روزرسانی آن، تعهد به حرفه ی معلمی، نگرش مثبت به تفاوت های فرهنگی، مذهبی و قومی، شوخ طبعی، اعتقاد به یادگیری مادام العمر) دسته بندی گردید
۳۲۲.

تحلیل شاخصه های تحقق عدالت آموزشی و تربیتی از دیدگاه مقام معظم رهبری

کلیدواژه‌ها: آیت الله خامنه ای تعلیم و تربیت عدالت آموزشی دانش آموزان معلم نظام آموزشی آموزش و پرورش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۰۷
یکی از مهم ترین زیرمجموعه ها و مصادیق عدالت، بحث عدالت در نظام تعلیم و تربیت و چگونگی توزیع امکانات و فرصت های آموزشی است. عدالت آموزشی براساس قانون اساسی به عنوان یک فرصت، حق و نیاز همگانی به رسمیت شناخته شده، و جمهوری اسلامی ایران در حدود قانون موظف به تأمین آن است. بنابر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، عدالت زمانی در محیط های آموزشی برقرار می گردد که یادگیرندگان بتوانند به اهداف مختلف ساحت های تربیتی دست یابند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی راهکارهای تحقق عدالت آموزشی در بیانات مقام معظم رهبری، با توجه به تأکید ایشان بر موضوع عدالت است. همچنین وضعیت شاخصه عدالت آموزشی پس از پیروزی انقلاب اسلامی تبیین شده است. در این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی، مضامین فراگیر و پایه شناسایی شد و پس از آن در هر مضمون فراگیر، اطلاعات آماری در جهت تبیین پیشرفت نظام موجود ارائه گردید. به طور کلی شاخصه های عدالت آموزشی و تربیتی از دیدگاه مقام معظم رهبری شامل 4 مضمون فراگیر و 22 مضمون پایه می باشد. مضامین فراگیر به دست آمده عبارتند از: در دسترس بودن فرصت های آموزشی برای همگان، افزایش امکانات آموزشی، توجه به استعدادها و علایق و رفع تبعیض جنسیتی. مهم ترین مضامین پایه نیز عبارتند از: توزیع متناسب فرصت های آموزشی، گسترش توزیع علم، افزایش کیفیت مدارس، تقسیم عادلانه و عاقلانه امکانات، تقویت مدارس دولتی، عدم تفاوت میان دختر و پسر در امر تحصیل، توجه به نخبگان و برنامه ریزی برای استعدادهای گوناگون.
۳۲۳.

تبیین ویژگی های مدرسه انقلابی مبتنی بر اندیشه های مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آیت الله خامنه ای تعلیم و تربیت نظام آموزشی آموزش و پرورش معلم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۷۵
پیشینه و اهداف: هدف پژوهش حاضر، تبیین ویژگی های مدرسه انقلابی، مبتنی بر بیانات آیت الله خامنه ای است. روش ها : روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی همه بیانات آیت الله خامنه ای راجع به بایسته های یک مدرسه انقلابی از زمان شروع رهبری ایشان تا سال 1402 است. یافته ها: نتایج کدگذاری سه مرحله ای باز، محوری و انتخابی، به استخراج 267 مفهوم، 29 مؤلفه و 9 بعد منجر شد. ویژگی های مدرسه انقلابی در ابعاد رسالت مدرسه شامل دو مؤلفه اهداف تربیتی و اهداف آموزشی؛ برنامه های آموزشی با پنج مؤلفه قلمرو دینی و اخلاقی، قلمرو علمی، قلمرو سیاسی و ملی، قلمرو اجتماعی و قلمرو اقتصادی؛ مربی با چهار مؤلفه ویژگی فردی، توجه به برنامه های دینی، سیاسی و ملی، توجه به برنامه های جذاب و کیفی کردن فعالیت پرورشی؛ مدیر با دو مؤلفه فرهنگی – تربیتی و آموزشی؛ معلم با سه مؤلفه شایستگی های اخلاقی، شایستگی های علمی و شایستگی های حرفه ای؛ دانش آموز با چهار مؤلفه خصوصیات اعتقادی، خصوصیات اجتماعی – سیاسی، خصوصیات اخلاقی و خصوصیات فکری؛ محتوای کتاب با پنج مؤلفه آموزه های دینی و ملی، فرهنگی، دقت و صحّت علمی، اصول انتخاب محتوا و شیوه نگارش؛ فضای مدرسه با چهار مؤلفه جو علمی- فرهنگی، جو روانی- امنیتی جو سیاسی و جو فیزیکی و سیاست های اصلاحی در دو بُعد ایجابی و سلبی مشخص گردید. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش ویژگی های مطرح شده در مورد مدرسه انقلابی به تمام عرصه های آموزش وپرورش و برنامه های تربیتی - آموزشی نظر دارد و برای پیشرفت و اصلاح مدرسه، توجه به تمام ویژگی ها از جانب رهبران و برنامه ریزان ضرورت دارد.
۳۲۴.

راهبردهای مبتنی بر زیبایی شناسی در تربیت انقلابی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زیبایی شناسی تربیت انقلابی آموزش تعلیم و تربیت رسانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳ تعداد دانلود : ۸۲
پیشینه و اهداف: تربیت انقلابی بستری برای بروز شایستگی های مادی و معنوی افراد است. هدف پژوهش حاضر شناسایی راهبردهای مبتنی بر زیبایی شناسی برای کاربست در تربیت انقلابی بود. روش ها : روش پژوهش کیفی و مبتنی بر نظریه بنیادی است. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، با 8 نفر از صاحب نظران حوزه علوم تربیتی و زیبایی شناسی مصاحبه نیمه ساختاریافته تا رسیدن به اشباع نظری انجام شد. داده های گردآوری شده با استفاده از روش تحلیل مضمونی جهت شناسایی و کشف مضامین، کدگذاری شدند. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، 6 مضمون روش الگوسازی و الگوپردازی، آموزش سازنده و خلاق، تربیت زیبایی شناسی فراگیر، آموزش زیبایی شناسانه، آموزش مبتنی بر رسانه، ارزش گذاری و ارزشیابی، تحت عنوان مضامین فراگیر معرفی شد. همچنین 18 مضمون سازمان دهنده نیز شامل الگوسازی، انعطاف پذیری پویا و جذاب، تقویت نگرش زیبایی شناسانه، روش های خلاقانه، تور آموزشی و تربیتی، زیبایی شناسی روزمره (زیست هنری)، تربیت زیبایی شناسی همگانی، آموزش مبتنی بر بازی، آموزش پژوهش محور، روش های آموزشی مبتنی بر زیبایی شناسی، تدارک تجارب زیبایی شناسی، آموزش نمادین و استعاره ای، آموزش مشارکت محور، منابع معتبر زیبایی شناسانه، رسانه های زیبایی شناسانه، کاربست فناوری، بازخورد زیبایی شناسانه و ارزشیابی و قدرشناسی ارائه شد. 109 مضمون نیز به عنوان مضامین پایه شناسایی شدند. نتیجه گیری: نتیجه آنکه، به کارگیری راهبردهای مبتنی بر زیبایی شناسی، پیش بینی کننده کیفیت بالا در تربیت انقلابی است.
۳۲۵.

مبانی اصول و روش های تعلیم و تربیت در آموزه های عرفانی طبقات الصوفیه خواجه عبدالله انصاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طبقات الصوفیه خواجه عبدالله انصاری تعلیم و تربیت آموزه های عرفانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۱۰۷
تربیت از مسائل مهم و کلیدی در حوزه عرفان و تصوف است و عرفا توجّه ویژه ای به تربیت مریدان داشته اند. از منظر عرفان و تصوف، تربیت مقدّمه ای برای رسیدن به معرفت است و صوفی با تربیت عملی به خودشناسی و در پی آن به خداشناسی می رسد. قصص و حکایاتی که از عرفا و صوفیان بزرگ نقل شده است، به وضوح، اهمیّت موضوع تربیت را نشان می دهد. طبقات الصوفیه اثر خواجه عبدالله انصاری، از جمله این کتاب ها است که در این پژوهش سعی شده است، مبانی تربیت با توجّه به شیوه های نوین تربیت اسلامی در این کتاب، مورد بررسی و تحلیل قرارگیرد و همچنین نویسنده درصدد آن است تا به شیوه توصیفی – تحلیلی و روش کتابخانه ای به بررسی اصول و روش های تعلیم و تربیت در آموزه های عرفانی طبقات الصوفیه بپردازد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که قصص و حکایات طبقات الصوفیه که در شرح حال عرفا و صوفیان آمده است به طور کلی، حول محور انسان و تربیت اوست و بایدها و نبایدهایی که به عنوان حکم خداوند در صلاح دید انسان مطرح است در این حکایات به خوبی نمایان است. از سوی دیگر مبانی، اصول و روش های تربیتی مطرح شده در حکایات صوفیان، منطبق و هماهنگ با مبانی، اصول و روش های تربیتی اسلام و قرآن است.
۳۲۶.

تبیین تعاملات دین و رسانه با نگاهی به تربیت کودک

کلیدواژه‌ها: رسانه دین تعلیم و تربیت تربیت دینی کودکان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۹۱
هدف: هدف مقاله حاضر، بررسی تعاملات و سرفصلهای مشترکی است که بین رسانه و دین در مورد تعلیم و تربیت کودکان وجود دارد.روش : روش تحقیق به صورت تحلیلی_توصیفی بوده و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی انجام شده است.یافته ها: نتایج تحقیق حاکی از این است که رسانهها (خصوصا رسانههای تصویری مثل تلویزیون) در امر تربیت کودکان (خواه دینی و خواه غیردینی) نقش برجسته و قابل توجهی ایفا مینمایند. همچنین مشخص شد که همکاری بین رسانه و دین از طرفی موجبات گسترش و نهادینه سازی مفاهیم و آموزههای دینی را فراهم آورده و آنها را در اختیار مخاطبان بیشتری قرار می دهد. از طرف دیگر، رسانه نیز با انتشار آموزه ها و مفاهیم دینی، مشروعیت یافته و مورد پذیرش عامه مردم قرار میگیرد.نتیجه گیری: با توجه به اهداف و مولفههای بررسی شده در این تحقیق، از نتایج همکاری و تعاملات دین و رسانه می-توان به این موارد اشاره نمود: بسط نفوذ دین، گفتمان دینی، تبلیغ دین، ایجاد تجربه دینی، خلق نمادهای مقدس، ایجاد تحول روحی، اطلاع رسانی از ادیان دیگر، الگو آفرینی دینی، مدرسه مجازی و ...
۳۲۷.

قابلیت های زیرژانر ابرقهرمانی در پویانمایی مطابق با مولفه شناخت های اخلاقی در الگو تعلیم و تربیت اخلاقی کودک؛ مطالعه موردی مجموعه پویانمایی گروه شب نقاب

کلیدواژه‌ها: پویانمایی ژانر زیرژانر ابرقهرمانی تعلیم و تربیت اخلاق کودک مجموعه گروه شبنقاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۷۶
هدف: از یک سو تمامی ساحت های دین به نوعی با تمامی ساحت های تعلیم و تربیت ارتباط دارند و از سویی دیگر می توان از انواع رسانه ها، ازجمله رسانه فیلم، به عنوان ابزار تعلیم و تربیت بهره جست. در این تحقیق از میان ژانرها و زیرژانرهای گوناگون فیلم، زیرژانر ابرقهرمانی که یکی از پرمخاطب ترین و تأثیرگذارترین زیرژانرها در فیلم کودک و نوجوان است، مورد تحقیق قرار گرفت. به عبارت دیگر بررسی شد که این زیرژانر چگونه می تواند به مثابه ابزار تعلیم و تربیت اخلاقیِ در راستای توسعه شناخت اخلاقی کودکان به کار گرفته شود.روش شناسی پژوهش : برای یافتن پاسخ این پژوهش، فصل اول مجموعه پویانمایی گروه شب نقاب، به وسیله روش تحلیل روایت مورد مطالعه قرار گرفت. درحقیقت با تمرکز بر سه محور اصلی سامان دهنده مضمون و روایت در انیمیشن، یعنی فیلمنامه، کارگردانی و تدوین، به چگونگی تعلیم شناخت های اخلاقی در مخاطبان کودک پرداخته شد.یافته ها: در قسمت های موردبررسی در مجموعه گروه شب نقاب موارد روشنی از تعلیم و تربیت شناخت های اخلاقی به عنوان یکی از لوازم اخلاقی زیستن شامل بخشندگی، تمرکز در برابر بازیگوشی، صداقت و روراستی، سهل انگار نبودن و غرور و دست کم گرفتن رقیب یافت و تبیین شد تا نشان داده شود که زیرژانر ابرقهرمانی قابلیت توسعه شناخت های اخلاقی را دارد.بحث و نتیجه گیری: با تحلیل یافته های این پژوهش می توان گفت که زیرژانر ابرقهرمانی این قابلیت را دارد که از آن در فرایند تعلیم و تربیت اخلاقی کودکان بهره برده شود. بنابراین می توان با این هدف به تولید پویانمایی در زیرژانر مذکور در کشورمان ایران پرداخت.
۳۲۸.

تبیین جایگاه جنسیت در تربیت از منظر هستی شناسی پست مدرنیستی و نقد آن از دیدگاه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسلام تعلیم و تربیت پست مدرنیسم جنسیت هستی شناسی جنسیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۸۸
هدف از پژوهش حاضر تبیین جایگاه جنسیت در تعلیم و تربیت پست مدرن با ابتنای بر مبنای هستی شناسی و نقد آن از منظر هستی شناسی اسلامی است. این پژوهش با روش تبیینی – تحلیلی و انتقادی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد که نگرش پست مدرنیستی منجر به انکار جنسیت، تفاوت های تکوینی جنسیتی و نقش های جنسیتی می شود. مخالفت پست مدرنیسم با تفاوت های دوگانه ی جنسیتی به تکثر جنسیتی به معنی بی شماری هویت جنسیتی، می رسد، اما در مقام ارائه ی مبانی و تعلیم و تربیت جنسیتی نوعی همسانی را بر می گزیند. در حالی که دیدگاه اسلام مبنی بر پذیرش واقعیت جنسیت و تفاوت های تکوینی جنسیت است. اسلام در حیطه هستی شناختی، قطعیت تشابه زنان و مردان را در ابعادی، مشخص می کند و در عین حال عدالت جنسیتی در اسلام توجه به تفاوت ها در سه حیطه ی استعدادها، احکام و نقش های زن و مرد را مورد تأکید قرار می دهد. از منظر اسلامی، تعلیم و تربیت پست مدرنیسم با در نظر نگرفتن تفاوت های جنسیتی، علاوه بر ایجاد خلل در شکل گیری هویت یکپارچه انسانی از منظر فردی، خانوادگی و اجتماعی، زمینه بروز مشکلات اخلاقی را هم فراهم می کند.
۳۲۹.

تأثیر آموزش موسیقی بر افزایش بازدهی تحصیلی دانش آموزان؛ مرور نظام مند مقالات علمی فارسی زبان یک دهه اخیر

نویسنده:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۶۰
تعلیم وتربیت بیش از هر فعالیت اجتماعی دیگر در تاریخ معاصر جهان مورد توجه بوده و تقریباً تمام توانایی ها و فعالیت های فرد، محصول آموزش هایی است که در طول زندگی فرا می گیرد. در سال های اخیر، آموزش موسیقی به عنوان یک ابزار آموزشی جهت افزایش ذوق زیبایی شناسانه و بالا بردن بازدهی و بهبود عملکرد تحصیلی افراد، مورد توجه ساختارهای آموزشی قرار گرفته است. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال اساسی بوده است که آیا آموزش موسیقی در ایران به بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان منتهی می شود یا خیر؟ این پژوهش با روش مروری نظام مند به بررسی مجموعه مقالاتی که در این حوزه در کشور نوشته شده، پرداخته است. دستیابی به مقالات با بررسی سه پایگاه داده علمی اصلی در ایران انجام شده و صرفاً به تحقیقاتی که روش انجام پژوهش علمی در آن ها به درستی رعایت شده، توجه نهایی شده است. از میان 47 مقاله شناسایی شده، شش مقاله انتخاب و بررسی و تحلیل شد. با توجه به نتایج به دست آمده، آموزش موسیقی تأثیر مثبتی بر بهبود عملکرد تحصیلی افراد داشته و در تقویت فرایند یادگیری در دروسی خاص مانند ریاضی و ادبیات هم تأثیر مستقیمی دارد.
۳۳۰.

تبیین زیبایی شناسی نمادین اخلاق و هنر از منظر پروین اعتصامی و ابن یمین فریومدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ادبیات تعلیمی اخلاق مداری تعلیم و تربیت ابن یمین پروین اعتصامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۸۱
مضامین اخلاقی و پردازش های هنرمندانه از مختصات سبکی بسیاری از شعرای ادب فارسی است. در این میان، ابن یمین فریومدی و پروین اعتصامی را می توان در زمره شعرای بزرگی دانست که به مضامین اخلاقی توجه جدی داشته اند. در این مقاله به بررسی تعالیم اخلاقی در اشعار ابن یمین و پروین اعتصامی پرداخته شده است. روش پژوهش به صورت کتابخانه ای و مبتنی بر سندپژوهی بوده و نوع آن تحلیلی و توصیفی است. فرضیه پژوهش، احتمال وجود نکات مشترک در زمینه اخلاق مداری و گرایش به اخلاق در اشعار پروین و ابن یمین است. پس از بررسی دیدگاه های دو شاعر در مورد اخلاق و مضامین اخلاقی، این نتیجه به دست آمد که ابن یمین در سرودن قطعات اجتماعی و اخلاقی بسیار چیره دست بود و شهرتش مدیون قطعات است. او مخاطبانش را به عزت نفس، دوری از چاپلوسی، کار و کوشش، قناعت و پرهیز از مداحی ستمگران دعوت می نماید و قطعاتش در عین کوتاهی آیینه روشنی از اوضاع و احوال بی سامان روزگار اوست. پروین نیز شاعری آرمان گراست و نکات اخلاقی و اندرزهای او بیشتر در مناظره و در قطعاتش جلوه گر شده است. وی در سرودن قطعات از انوری و ابن یمین پیروی کرده است است و قریب به اتفاق اشعارش اخلاقی و تعلیمی بوده و در آن ها تقوی، پاکی، علم ورزی، درستکاری و خردورزی را تبلیغ کرده است؛ و تلاش وی این است که از طریق اشعار خود همه را به سوی کمال سوق دهد.اهداف پژوهش:تبیین زیبایی شناسی نمادین اخلاق از منظر پروین اعتصامی و ابن یمین فریومدی.بررسی ارتباط هنر و ادبیات.سؤالات پژوهش:زیبایی شناسی نمادین اخلاق در آثار پروین اعتصامی و ابن یمین فریومدی چگونه است؟هنر و ادبیات چه رابطه ای با هم دارد؟
۳۳۱.

شناسایی مؤلفه های اصلی تعلیم و تربیت متامدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: متامدرن تعلیم و تربیت فراترکیب تحلیل مضمون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۹۳
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های تعلیم و تربیت متامدرن انجام شده است. به منظور دستیابی به هدف پژوهش از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است. دستاورد بررسی و تحلیل توصیفی اطلاعات منابع علمی مرتبط با موضوع پژوهش، شناسایی مفاهیم خردورزی عصب شناختی، اندیشه ورزی پویا، تفکر انتقادی و خلاق، آزادی علمی، خودتنظیمی، جهت گیری ایدئولوژیک اخلاقی، جامعه پذیری علمی، تحول نگری آموزشی، سازنده محوری برنامه درسی، الگوی یادگیری فناوری محور و ایدئولوژی تربیت سبز بود که در دو سطح ویژگی های فردی و بین فردی و ویژگی های ساختاری تعلیم و تربیت متامدرن سطح بندی شدند. متامدرنیسم به عنوان یکی از رویکردهای نوین فکری در هزاره سوم به عنوان پارادیم بازآفرینی امکان فراتر رفتن از محیط و ایجاد تغییر مثبت در جوامع به گونه ای عمل می کند که بتواند واقعیت های پراکنده را با معنایی جدید و به صورت یکپارچه و منسجم در بستری از سازوکارهای توسعه ای، خلاقانه و اخلاقی هدایت کند. از سویی برنامه درسی متامدرن باید به دنبال توانمندسازی معلمان و افزایش توان تحلیل و تبیین ترکیبی و چندبعدی از پدیده های تربیتی را از ابعاد مختلف به صورت همزمان و جندبعدی و چندسطحی فراهم سازد. در واقع نگاه برنامه درسی متامدرن، یک نگاه هرمونوتیک، چندبعدی و چندساحتی است و در این مسیر می کوشد، ضمن مقابله با محدودیت ها و محرومیت های آموزشی، بستر مساعدی را برای توسعه عدالت آموزشی و برابری و برخورداری از فرصت ها برای فراگیران ایجاد کند. بنابراین این رویکرد با توسعه توان شناختی و عاطفی و توسعه قابلیت های ارتباطی در بستر ساختار برنامه های درسی و سازوکارهای آموزشی خلاق و مبتنی بر تفکر انتقادی زمینه دست یابی به یکی از اهداف نوین نظام های تعلیم و تربیت یعنی، توسعه سبز و پایدار زیست بوم فردی و اجتماعی را فراهم ساخته و زمینه ساز دستیابی سیاستگذاران و برنامه ریزان نظام تعلیم و تربیت به برنامه های راهبردی اثرگذار در نظام تعلیم و تربیت خواهد شد.
۳۳۲.

الگوی مربی تراز اسلامی از منظر نهج البلاغه و تأثیر آن بر آموزش معارف اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تعلیم و تربیت شخصیت مربی تراز نهج البلاغه آموزش معارف اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۷۲
لازمه آموزش اثربخش در دروس الهیات، رسیدن متربی به حیات طیبه و کمال نهایی است. در نهج البلاغه ابعاد مختلف نیازهای انسان تبیین شده؛ لذا تعلیم و تربیت مربی بر اساس ساحت های شش گانه، امری ضروری است. مربی تراز اسلامی باید دارای ساحت های اعتقادی، عبادی و اخلاقی؛ سیاسی و اجتماعی؛ علمی و فناوری؛ اقتصادی و حرفه ای؛ زیستی و بدنی؛ زیباشناختی و هنری، باشد. در پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی، ضمن تبیین این ساحت ها، با مقایسه کمّی، به لحاظ نموداری و آماری، مشخص گردید در میان این ساحت ها، ساحت اعتقادی، عبادی و اخلاقی، همچنین در این ساحت، دو مؤلفه دین داری و اخلاق، و مؤلفه اعتدال که مراد از آن میانه روی و تناسب و هماهنگی در صفات و افعال است، از بالاترین میانگین برخوردار است.
۳۳۳.

«کودک سروری» تحلیل مضمون رویکرد تربیتی والدین با تاکید بر آیات و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۶۴
 هدف این پژوهش، بررسی وظایف تربیتی والدین در دوران«کودک سروری» با تاکید بر آیات و روایات است. والدین در صورت شناخت وظایف خود بر اساس مبانی اسلامی، برای رشد و به کمال رساندن کودک در تربیت او. کوشاتر خواهند بود. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی و با استفاده از منابع معتبر کتابخا نه ای و مبتنی بر شیوه تحلیل مضمون است. تعلیم و تربیت اسلامی در دوره کودک سروری، دارای ویژگی های تربیتی کاملاً متفاوت است. از این جهت، بحث از مراحل و شیوه های مناسب تعلیم و تربیت در این دوره از اهمّیّت خاصّی برخوردار است. نیازهای کودک در دوره سیادت و وظایف والدین در این دوره، شامل سه بخش؛ پیش از بارداری، دوران بارداری و آغاز تولد است که بخش اخیر، مهم ترین دوره است.  تربیت اخلاقی کودکان در دوران سیادت(هفت سال اول)، نسبت به دوره های بعد به خاطر تفاوت ویژگی ها و نیازهای کودکان، بسیار حساس و تاثیرگزار است. در منابع اسلامی، سبک تربیت اخلاقی کودکان در این دوره، مهم تلقی شده و دارای فرآیند تدریجی و طولی است.
۳۳۴.

تأملی بر بازاری سازی تعلیم و تربیت و تلقی «دانش آموز به عنوان مصرف کننده»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: بازاری سازی تعلیم و تربیت نولیبرالیسم اصلاحات بازارمحور دانش آموز به عنوان مصرف کننده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۵۵
بازاری سازی یکی از پدیده های اجتماعی است که در سال های اخیر تحت تاثیر مکتب نئولیبرالیسم، تاثیر زیادی بر حوزه های مختلف اجتماعی و از جمله تعلیم و تربیت داشته است. تجارب بیش از دو دهه بازاری سازی در نظام های آموزشی در سطح جهان نشان از آن دارد که این پدیده تاثیرات عمیقی بر حوزه های بنیادین تربیت همچون انسان شناسی دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی انتقادی بازاری سازی در تعلیم و تربیت و تلقی «دانش آموز به عنوان مصرف کننده» است. برای رسیدن به این هدف از روش تحلیل مفهومی از نوع ارزیابی ساختار مفهوم بهره گرفته شده است. در این مسیر، ابتدا به بررسی مبانی نظری بازاری سازی پرداخته شده و سپس بازاری سازی در تعلیم و تربیت مورد بحث قرار گرفته است. بررسی های صورت گرفته نشان از آن دارد که بازاری سازی نشئت گرفته از مبانی انسان شناختی است که به نظریه «انسان اقتصادی» شهرت دارد. این نظریه انسان را موجودی خودمحور و حسابگر می داند که در حوزه های مختلف اجتماعی در پی بیشینه سازی سود است. تجاری سازی، کالایی سازی دانش، خصوصی سازی، «دانش-آموز به عنوان مصرف کننده»، مدیریت عمومی نوین (NPM)، ارزیابی عملکرد و تضمین کیفیت، استانداردسازی و رقابتی کردن از ابعاد مهم بازاری سازی هستند. نتایج بررسی های انتقادی نشان از آن دارد بازاری سازی برخلاف شعار ظاهری مبنی بر توسعه انتخاب آزاد، منجر به ساختار نابرابر قدرت در نظام های آموزشی می شود و از طریق توسعه فرهنگ بازرسی و تفحص، تهدیدی برای پرورش استقلال افراد به شمار می رود. محوریت سود اقتصادی در تفکر بازاری سازی باعث فروکاهش بسیاری از اهداف تربیتی به نتایج کمی و صوری می شود.
۳۳۵.

آموزه های تربیتی و نخبه پروری از دیدگاه شمس تبریزی

کلیدواژه‌ها: الگوی مستبدانه تعلیم و تربیت ریاضت شمس تبریزی مقاطع تحصیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۶۳
الگوی تربیتی مستبدانه و سخت گیری در آموزش، اگر چه افراد مقاوم را به مقامات برتر می سازند ضعیف ها را دچار شکست یا عواقب زیانبار می نماید. شمس تبریزی به عنوان آموزگاری معنوی عقیده دارد که بهترین روش تربیتی برای افرادی خاص که استعداد لازم را دارند الگوی سخت گیرانه است چون تولد دوباره نیاز به گذر از درد زایمان دارد و پلیدی های درون با آسان گیری ریشه کن نخواهد شد. در این مقاله با بررسی روش های تعلیم و تربیت متناسب با روان شناسی جدید، به بررسی روش شمس تبریزی پرداخته و دیدگاه او نقد و ارزیابی می شود. با بهره گیری از روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل منطقی، با استناد به منابع دست اول نتیجه گیری می شود که در الگوی تربیتی این عارف برای افراد خاصی که استعداد مربوطه را داشته اند در مواردی کارآمد بوده است و اگر چه در آموزش عمومی جدید مورد قبول نیست در تربیت اختصاصی توصیه شده است. او سه نوع مدرسه و سه مقطع تحصیلی را طراحی می کند که از ابتدایی تا نهایی که معرفت می داند تدوین می سازد.
۳۳۶.

رهیافتی سیستماتیک از تحولات نوین رویکردهای برنامه ریزی درسی و نقش آن بر تعلیم و تربیت

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: رویکردها نوین برنامه ریزی درسی تحولات تعلیم و تربیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸ تعداد دانلود : ۴۳
پیشینه و اهداف: مطالعه رویکردهای برنامه ریزی درسی کمک می کند تا برنامه ریزان آموزشی برنامه ها را  مؤثرتر طراحی کرده و به نیازهای دانش آموزان پاسخ دهند.هدف این پژوهش بررسی تحولات نوین رویکردهای برنامه درسی و نقش آن بر تعلیم و تربیت است.روش ها : برای این منظور از روش سیستماتیک استفاده شده است.نمونه پژوهش منابع مرتبط مربوط به موضوع پژوهش بودند که بهترین اطلاعات را در اختیار پژوهشگر و در راستای سوال پژوهش قرار می دادند. پس از مطالعه منابع، پژوهشگر اطلاعات را تحلیل کرده، آنها را با توجه بر نقش اثرگذار و اثرپذیر آنها در حوزه های مرتبط طبقه بندی کرده است. این طبقه ها در عناوینی چون اصول و ایدئولوژی هایی در پایه گذاری برنامه ریزی درسی نوین تحولات ،نظریه ها و مدل ها ، تغییرات در سیاست گذاری آموزشی، نوع رویکردهای برنامه ریزی نوین و اصول و الگوهای تدریس برخاسته از آن، تحولات رخ داده در ارزیابی و ستجش و تدریس و آموزش منبعث از این تغییرات و چالش های پیش روی این تغییرات تقسیم شدند.یافته ها: یافته ها نشان دادکارکرد رویکردهای برنامه ریزی درسی با توجه به بستر تاریخی فرهنگی و اجتماعی بوده است و رویکردهای نوین برنامه ریزی درسی به سمت یک رویکرد پاسخگو محور در بستر جامعه حرکت کرده است.نتیجه گیری: :  برای پاسخگویی به تغییرات جدید در حوزه آموزش و پرورش، باید برنامه ریزی درسی را به گونه ای تغییر داد تا با نیازهای جدید جامعه سازگار باشد. به همین دلیل، نیاز به همکاری بین مدارس، دانشگاه ها، سازمان های آموزشی و دولت وجود دارد تا بتوان به بهبود آموزش و پرورش در کشورمان دست یافت.
۳۳۷.

تعلیم و تربیت در دیدگاه امام خمینی (ره) با تاکید بر نظریه سعادت انسان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تعلیم و تربیت سعادت انسان امام خمینی(ره) اهداف اصول و روش ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۵۳
هدف غایی در تعلیم و تربیت، سعادت انسان است. امام خمینی(ره)، تعلیم و تربیت در سایه عمل به آموزه های روشنگر دین مبین اسلام را مسیر حقیقی در دست یابی انسان به سعادت می دانند و در این باره، بسیار سفارش نموده اند. پژوهش حاضر با عنوان تعلیم و تربیت در دیدگاه امام خمینی(ره) با تأکید بر نظریه سعادت انسان، به تبیین اهداف، اصول و روش های تعلیم و تربیت مبتنی بر سعادت پرداخته است. تحقیق حاضر، کاربردی از نوع توسعه ای- اکتشافی و به روش تحلیل محتوا است. گردآوری داده ها به دو روش میدانی و کتابخانه ای است. ابزار گردآوری داده ها، فیش و پرسشنامه محقّق ساخته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اهداف تعلیم و تربیت مبتنی بر سعادت در دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) عبارت است از: حکمت، فضیلت، قرب الهی، رضایت و خشنودی الهی، رحمت خداوند، خلود در بهشت و تزکیه. اصول شامل: تقدم تزکیه بر تعلیم و تربیت، کرامت، عزتمندی، اعتدال و میانه روی، کمالجویی، حقیقت طلبی، طمأنینه و آرامش و آسودگی. روش ها شامل: تهذیب، حرکت در مسیر خدا، کسب معرفت، اصلاح امور، اخلاص، نصیحت، خیرخواهی، تذکر، ترس نداشتن(پروای الهی)، مراقبه، محاسبه، امر به معروف، مدارا و زهد و ساده-زیستی است.
۳۳۸.

الگوی نظام مند تربیت اقتصادی در جامعه نبوی؛ به منظور سیاستگذاری تربیت نیروی انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تربیت اقتصادی جامعه نبوی الگوی سیستماتیک اقتصاد تعلیم و تربیت نیروی انسانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۱۶
به سبب اهمیت تربیت اقتصادی و نیاز جامعه ایرانی اسلامی به آن در دنیای امروز و نیز هجمه های اقتصادی دشمن، هدف اصلی این پژوهش، استخراج الگویی جامع برای تربیت اقتصادی است. از طرفی به نظر می رسد با وجود شباهت های این جامعه با جامعه نبوی (ص) در ابعاد مختلف، استخراج الگوی مذکور از آن تجربه بیشتر راهگشا خواهد بود. بدین منظور در سطح کشف، گردآوری و ارزیابی اولیه از روش اسنادی، در کدگذاری و تعیین شبکه ارتباطی مفاهیم از روش تحلیل مفهوم و در مرحله ارائه الگوی نظام مند از روش استنتاجی استفاده شده است. جامعه آماری، تمام منابع دست اول مربوط به پیامبر و جامعه نبوی است و نمونه آماری تحقیق فقط مباحث ناظر به تربیت اقتصادی در این منابع است. مرور و بررسی منابع نشان دهنده این است که تربیت اقتصادی در جامعه نبوی با 55 مفهوم پایه، 12 مفهوم سازمان دهنده و در پنج بعد الهی، فردی، اجتماعی، سیاسی و طبیعی قابل شناسایی است. با صورت بندی این مفاهیم در قالب 12 مبنا، 15 اصل و 37 روش نیز به الگویی نظام مند دست یافتیم. از بررسی یافته ها و صورت بندی مفاهیم حاصل، مشخص شد که استخراج الگویی نظام مند به عنوان «الگوی تربیت اقتصادی در جامعه نبوی» میسر است. همچنین با توجه به قابل اجرا بودن روش های ارائه شده و ابتنای آنها بر اصول و مبانی مستند و منطقی، این الگو قابل توصیه به مسئولان و کاربرد در جامعه امروز است.