انتقال یادگیری

استفاده از فن آوری در آموزش برای کمک به افراد دارای اختلال طیف اوتیسم در سالهای اخیر با رشد چشمگیری همراه بوده است. این پژوهش با هدف ساخت مقیاس درجه بندی نگاره ای توصیفی برای سنجش مولفه های انتقال یادگیری افراد دارای اختلال طیف اوتیسم در طراحی محیط های یادگیری چندرسانه ای انجام شد. روش این پژوهش رویکرد آمیخته (کیفی-کمی-کیفی) بوده است. پژوهش با مطالعه منابع معتبر و مرتبط برای یافتن مولفه های موثر در بهبود انتقال یادگیری آغاز و با استخراج مولفهها و راهبردهای مناسب ادامه یافت. برای 12 مؤلفه استخراج شده 86 گویه یا راهبرد طراحی و در اختیار 27 نفر از متخصصان رشته تکنولوژی آموزشی در سطح دکتری و دانشجوی دکتری قرار گرفت. به منظور تحلیل پاسخها از شاخص روایی محتوا) (CVI استفاده گردید. شاخص I-CVI گویه های ابزار به استثنای 5 گویه که در سطح 0.78 ارزیابی شدند، برای سایر گویه ها امتیازی بالاتر از 0.79 را در بر داشت، همچنین مقدار محاسبه شده برای شاخص S-CVI برابر 0.89 بود که مقدار مطلوبی ارزیابی میشود. با تکیه بر این نتایج، مقیاس درجهبندی تولید شده در این پژوهش ابزار مناسبی برای سنجش مطلوبیت مؤلفههای موثر در افزایش انتقال یادگیری با استفاده از محیط های چندرسانه ای آموزشی بوده و پژوهشگران استفاده از آن را در مراحل طراحی و یا ارزشیابی محیط های یادگیری چندرسانه ای برای افراد دارای اختلال طیف اوتیسم توصیه می کنند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر انتقال یادگیری به محیط کار مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده صورت گرفت. جامعه آماری شامل تمامی کارکنان سازمان های دولتی واقع در محوطه اداری شهر سنندج بوده است. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، نمونه ای به حجم 185 نفر از کارکنان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای مشتمل بر 44 سؤال بود که روایی آن با استناد به نظر متخصصان و پایایی آن هم با استناد به ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون رگرسیون خطی ساده، تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها نشان داد که رفتار انتقال یادگیری تحت تأثیر قصد انتقال است و قصد انتقال نیز از طریق سه متغیر نگرش به انتقال، هنجار ذهنی پیرامون انتقال و کنترل رفتاری ادراک شده قابل تبیین است. در این میان، کنترل رفتاری ادراک شده، به طور مستقیم نیز تعیین کننده رفتار انتقال یادگیری است. درنهایت نگرش به انتقال یادگیری نیز خود تحت تأثیر سه سازه جایگاه اجتماعی مورد انتظار، انتظار مفید بودن و پاداش مورد انتظار می باشد.

پژوهش حاضر، با هدف طراحی مدل انتقال یادگیری در آموزش های ضمن خدمت فرهنگیان انجام شد. این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و به لحاظ رویکرد آمیخته از نوع اکتشافی بود. روش تحقیق، همبستگی و جامعه آماری، کلیه معلمان آموزش و پرورش نواحی یک و دو شهر کرمان به تعداد 5000 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن با روش شاخص روایی محتوایی والتز و باسل (1981) برای تمامی گویه ها بالاتر از 79 / 0 به دست آمد و تأیید شد. با توجه به معیارهای حجم نمونه در تحلیل عاملی تأییدی و مدل ساختاری، 400 پرسشنامه به شیوه در دسترس در بین معلمان آموزش و پرورش نواحی یک و دو شهر کرمان توزیع و 384 پرسشنامه شد. به منظور اعتباریابی مدل استخراجی از داده ها از تحلیل عاملی تأییدی با رویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS) استفاده شد. نتایج بخش ساختاری مدل نشان داد ضرایب مسیر از متغیرهای مکنون برون زای عوامل آموزشی، فردی و سازمانی مؤثر بر انتقال یادگیری به طرف متغیر مکنون درون زای انتقال یادگیری به ترتیب، برابر با 134 / 0، 234 / 0 و 594 / 0 است که بیشترین سهم را در انتقال یادگیری عوامل سازمانی دارند. بنابراین، هر چه به متغیرهای جو سازمانی، حمایت سازمانی، فرصت کاربرد، فرهنگ سازمانی، تعهد سازمانی بیشتر پرداخته شود، انتقال یادگیری بهتر می شود. همچنین، نتایج شاخص نیکویی برازش نشان دهنده برازش قوی الگوی پیشنهادی پژوهش است.

هدف: هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل سازمانی مؤثر بر انتقال آموخته های نظری دانشجویان به محیط کارورزی دانشگاه فرهنگیان بوده است.روش: روش مطالعه از حیث هدف، کاربردی و از نظر نوع پژوهش کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مصاحبه می باشد که روایی سازه ای، درونی و بیرونی آن تأمین و پایایی آن از روش بررسی اعضاء، بررسی همکار و ناظر بیرونی تأیید شد. برای شناسایی عوامل سازمانی، با بهره گیری دیدگاه ها و تجارب 30 نفر از ذی نفعان در برنامه کارورزی (استاد راهنما-معلم راهنما و دانشجو معلمان) با روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری از مصاحبه عمیق نیمه ساختار مند استفاده شد. سپس داده های مصاحبه طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. محقق در این مرحله، کدها یا مفاهیم اولیه را شناسایی و در ادامه کدهای مشابه در طبقه هایی خاص قرار گرفتند. سپس، برای هر یک از این طبقات عناوینی که نمایانگر کل کدهای آن طبقه باشند، انتخاب گردید.یافته ها: از تجزیه وتحلیل مصاحبه ها 21 کد در قالب 5 مؤلفه در بعد عوامل سازمانی انتقال یادگیری استخراج شد. بر اساس نتایج به دست آمده، مهم ترین عوامل سازمانی انتقال یادگیری در برنامه درسی کارورزی شامل؛ عوامل مدیریتی و برنامه ریزی، حمایت همکاران، فرصت کاربرد، جو انتقال، راهبردهای نظارت و ارزیابی بودند. بنابراین ضرورت دارد عوامل سازمانی در خدمت پیوند عرصه نظر و عمل قرار گیرند تا دانشجویان بتوانند در جهت تحقق اهداف برنامه درسی کارورزی و انتقال یادگیری خود به محیط واقعی بهتر عمل کنند.

هدف اصلی این پژوهش، آسیب شناسی عوامل آموزشی مؤثر بر انتقال یادگیری دانشجویان در برنامه کارورزی دانشگاه فرهنگیان است. روش پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری داده ها، کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی است. ابزار استفاده شده مصاحبه است که روایی سازه ای، درونی و بیرونی آن تأمین و پایایی آن از روش بررسی اعضا، بررسی همکار و ناظر بیرونی تأیید شد. برای شناسایی آسیب های عوامل آموزشی انتقال یادگیری، دیدگاه ها و تجارب30 نفر از ذی نفعان در برنامه کارورزی با رویکرد هدفمند و معیار اشباع نظری از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند بررسی شد. سپس با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون، داده ها تحلیل شدند. برای تحلیل داده ها از فن تحلیل موضوعی (تم) استفاده و روایی یافته های پژوهش با استفاده از روش های بررسی توسط اعضا و چند سویه نگری منابع داده ها تضمین شد؛ همچنین به منظور سنجش پایایی کدگذاری های انجام شده از روش پایایی باز آزمون و توافق درون موضوعی استفاده شد. پس از مرور و سازمان دهی متون مصاحبه ها 37 کد در قالب 7 مؤلفه در بعد عوامل آموزشی انتقال یادگیری استخراج شد. براساس نتایج به دست آمده مهم ترین موانع مربوط به عوامل آموزشی انتقال یادگیری در برنامه درسی کارورزی شامل نیازسنجی آموزشی، اهداف آموزشی، محتوا، راهبردهای آموزشی، زمان، مکان و ارزشیابی بود؛ بنابراین ضرورت دارد، مثلث انسانی «دانشجو معلم، معلم راهنما و استاد راهنما» در خدمت نزدیکی عرصه نظر و عمل قرار گیرد تا برای تحقق اهداف برنامه درسی کارورزی و انتقال یادگیری دانشجویان در محیط واقعی کار به درستی عمل کند.  

یکی از موضوعات کلیدی در خصوص برنامه های پرورش اعضای هیئت علمی، انتقال یادگیری این برنامه ها یعنی کاربرد عملی آموخته ها توسط اعضای هیئت علمی در محیط دانشگاه و فعالیت های حرفه ای است. در این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و راهبرد نظریه زمینه ای با 32 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه های شهر قم، مصاحبه های نیمه ساختاریافته صورت گرفت و شرایط زمینه ای، عوامل علّی و میانجی، راهبردها و پیامدهای فرایند انتقال یادگیری در برنامه های پرورش هیئت علمی بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد انگیزش انتقال، حرفه گرایی به عنوان عوامل علّی، بین المللی شدن آموزش عالی، فرهنگ دانشگاهی یادگیرنده، جو حمایتی، پویایی برنامه درسی دانشگاه در چهارچوب شرایط زمینه ای، کیفیت و انتظارات دانشجویان، نیازهای اعضای هیئت علمی، آمادگی برای یادگیری به عنوان عوامل میانجی بر انتقال یادگیری تأثیر می گذارند. شایستگی مدرسان و ارائه دهندگان، ارتقای سطح آزادی علمی در سطح دانشگاه ها، طراحی برنامه ها مبتنی بر مشارکت اعضای هیئت علمی، ارتقای کیفیت و کاربردی بودن محتوای برنامه ها و جامعه پذیری اعضای هیئت علمی، راهبردهای مؤثر بر انتقال یادگیری هستند.

هدف از انجام پژوهش بررسی نقش مدیریت مربی گرا در انتقال یادگیری با میانجیگری یادگیری خودراهبر در دوره های آموزشی کارکنان سازمان صدا و سیمای شهر تهران بود. پژوهش کاربردی و از نوع مطالعات توصیفی- همبستگی با رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل شرکت کنندگان در دوره های آموزشی فنی سازمان صدا و سیما در سال های 1399 و 1400 به تعداد 1173 نفر بود که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه به تعداد 287 نفر تعیین و به روش تصادفی ساده انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه مدیریت مربی گرای مک لین و همکاران (2005)، پرسشنامه انتقال یادگیری برینیا و افستاتیو (2012) و پرسشنامه یادگیری خودراهبر چنگ و همکاران (2010) با روایی و پایایی مطلوب بود. تحلیل داده ها با استفاده از میانگین، انحراف استاندارد، ماتریس همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها نشان داد؛ مدیریت مربی گرا با ضریب مسیر (327/0) و یادگیری خودراهبر با ضریب مسیر (256/0) در انتقال یادگیری با سطح اطمینان 99 درصد اثر مثبت و معنادار دارد. همچنین، اثر مدیریت مربی گرا بر انتقال یادگیری با میانجی گری یادگیری خودراهبر با ضریب مسیر (135/0) در سطح اطمینان 99 درصد مثبت و معنادار است (P < 0.01).

هدف:  با توجه به تغییرات سریع در دانش و اطلاعات انسانی و در نهایت تغییر اهداف سازمان ها، نیاز به همگام شدن نیروی انسانی احساس می شود که مهمترین راهکار در این راستا، آموزش است که دانش، مهارت ها و توانایی های کسب شده در یک برنامه آموزشی منجر به تغییر پایدار در نحوه انجام وظایف کاری می شود که به مفهوم انتقال یادگیری اطلاق می شود. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی و چارچوب بندی موانع انتقال یادگیری سازمانی بود.روش شناسی: استراتژی این پژوهش سنتزپژوهی و از طریق رویکرد کیفی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اسناد و مدارک موجود در منابع پایگاه های استناد جهان اسلام، جهاد دانشگاهی و مگیران،گوگل اسکالر و ساینس دایرکت بود. نمونه گیری، هدفمند و نمونه شامل کلیه اسناد موجود در زمینه آموزش سازمانی، یادگیری سازمانی، انتقال یادگیری سازمانی، موانع انتقال یادگیری سازمانی، مهارت آموزی و آموزش های ضمن خدمت بود. جمع آوری منابع و اسناد تا زمانی که داده ها از لحاظ نظری اشباع نشد، ادامه یافت. از میان 247پژوهش دریافت شده، 70مورد بر اساس میزان تطابق با پژوهش حاضر انتخاب شدند. ابزار پژوهش چک لیستی برگرفته از مقالات مرتبط با کلیدواژگان بود. سپس تحلیل داده ها به شیوه استقرایی صورت گرفت و مضامین و عوامل تکرار شونده حذف و موانع اصلی و نهایی دسته بندی و برای هر دسته عنوانی کلی اتخاذ گردید. سپس عناوین کلی در اختیار اساتید صاحب نظر قرار گرفت و آنها صحت بعضی مقولات را تأیید و بعضی را رد کردند. مقولات تأیید شده به صورت منسجم درآمد و مرجع هر مقوله مقابل آن ذکر شد. یافته ها: یافته ها نشان داد اصلی ترین موانع انتقال یادگیری سازمانی؛ به ترتیب شامل عدم کیفیت آموزشی و مدیریتی مربیان، عدم وجود فرهنگ یادگیری، عدم وجود مدیریت تحول گرا و حمایتگر، حجم زیاد وظایف شغلی و چالش پذیری آنها، عدم مطلوبیت محتوای ارائه شده ، ارزشیابی نامطلوب، عدم نظارت یا نظارت نادرست بر کارآمدی دوره، زمان بندی نامناسب دوره ها و عدم آمادگی یادگیرنده می باشد. نتیجه گیری و پیشنهادات: با توجه به یافته ها پیشنهاد می شود؛ انتخاب مدرسین دوره های متناسب با شرایط یادگیرندگان و به صورت تخصصی صورت بگیرد ، سیاست ها و راهبردهای کلان آموزشی و مدیریتی از ابتدا بر اساس کاربست آموزش بنا شود و امتیازاتی که صرفاً مربوط به حضور و شرکت در دوره های آموزشی است، حذف گردد.نوآوری و اصالت: پژوهش حاضر برای اولین بار، به شناسایی تمامی موانع انتقال یادگیری سازمانی در سازمان های مختلف داخل و خارج کشور به صورت جامع با استفاده از استراتژی سنتزپژوهی پرداخته است.