مطالب مرتبط با کلیدواژه

دوره متوسطه


۱۰۱.

میزان اضطراب امتحان در دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران و رابطه آن با متغیرهای زمینه ای (موردمطالعه؛ فرزندان خانواده های ایثارگران)

نویسنده:
منبع: شاهد اندیشه دوره سوم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵) 265 - 299

کلیدواژه‌ها: اضطراب اضطراب امتحان دانش آموز دوره متوسطه فرزندان خانواده ایثارگران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۱۵۸
پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه میان اضطراب امتحان دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران با جنسیت، تعداد فرزندان خانواده و پایه تحصیلی آنان در میان فرزندان خانواده های ایثارگران انجام شده است. روش پژوهش پیمایشی و ابزار اندازه گیری پرسشنامه است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران (فرزندان جانبازان و ایثارگران) است و تعیین حجم نمونه بر اساس معیار کفایت نمونه، 240 نفر در نظر گرفته شده و شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای است. نتایج نشان داد بین جنسیت دانش آموزان با میزان و سطوح اضطراب امتحان دانش آموزان تفاوت معنی داری وجود ندارد. همچنین یافته ها نشان داد، بین تعداد فرزندان خانواده با میزان اضطراب امتحان رابطه معنی داری دیده نمی شود. ولی بین پایه تحصیلی دانش آموزان متوسطه با میزان اضطراب امتحان معنی دار مشاهده می شود، یعنی دانش آموزان پایه های تحصیلی بالاتر، اضطراب امتحان بیشتری دارند. توجه به ایجاد آرامش و کاهش اضطراب امتحان دانش آموزان در خانواده ایثارگران امری مهم و ضروری است.
۱۰۲.

شناسایی شاخص های تفکر مستقل و ارائه شواهدی از جایگاه تفکر مستقل در دوره متوسطه اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 291-321

کلیدواژه‌ها: تفکر استقلال تفکر مستقل دانش آموزان دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۳۱۹
پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های تفکر مستقل و ارائه شواهدی از آن در دوره متوسطه اول انجام شده است. به این منظور با استفاده از روش اسنادی، به مرور نظام مند پیشینه پژوهش در پایگاه های مختلف علمی در 40 سال اخیر پرداخته شد. بررسی ها به شناسایی 30 سند منتج گردید. تحلیل داده ها مبتنی بر راهبرد تحلیل مضمون به شناسایی 146 کُد باز منجر گردید و در 7 مضمون اصلی و 27 مضمون فرعی دسته بندی شدند. شاخص های شناسایی شده شامل؛ احساس آزادی و حق انتخاب، یادگیری متقابل و مشارکتی، تسلط به مهارت های شناختی، تسلط به مهارت های فراشناختی، آشنایی با مهارت حل مسئله، فعالیت مستقل و پیروی آگاهانه بود. نتایج تحلیل محتوای کتاب های دوره متوسطه اول نیز حاکی از آن است که؛ کتاب ریاضی و علوم تجربی از بیشترین فراوانی در بین شاخص های تفکر مستقل برخوردار است. همچنین از بین شاخص های شناسایی شده نیز، بیشترین فراوانی مربوط به مقوله «فعالیت مستقل» و کمترین فراوانی مربوط به مقوله «احساس آزادی و حق انتخاب» و «پیروی آگاهانه» می باشد. لذا می توان بیان کرد، اگر در فرایندهای تربیتی دانش آموزان از شاخص های شناسایی شده، استفاده شود، محتمل است در بزرگ سالی به افرادی مستقل با قابلیت های فردی و مقاوم در برابر ناهنجاری ها و آسیب های اجتماعی تبدیل شوند.
۱۰۳.

تلفیق برنامه درسی آموزش شیمی برای توسعه پایدار در دوره دوم متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۳۳) 493 - 465
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۱۹۸
هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش شیمی برای توسعه پایدار در دوره دوم متوسطه است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت از نوع پژوهش های ترکیبی، از نظر میزان کنترل متغیرها از نوع غیر آزمایشی، از نظر هدف در زمره پژوهش های توسعه ای است. جامعه آماری در این تحقیق عبارت بودنداز: کتاب های شیمی درسی دوره متوسطه، برنامه های درسی، اسناد مربوط به آموزش شیمی برای توسعه پایدار و اسناد جهانی. در بخش کیفی با روش تطبیقی و به کمک الگوی بردی برنامه درسی کشورهای مختلف (آمریکا، استرالیا، انگلستان، نیجریه، چین، کانادا، فنلاند، برزیل و ایران) را بررسی کرده است. تحقیق حاضر سعی می کند، عناصر اصلی برنامه درسی از جمله منطق، هدف، محتوا، روش های یاددهی- یادگیری و شیوه های ارزشیابی آموزش شیمی برای پایداری را در کشورهای مورد مطالعه بررسی کند. از نتایج بدست آمده برنامه درسی جهت آموزش شیمی برای توسعه پایدار پیشنهاد شد. در بخش کمی به منظور اطلاع از اعتبار الگوی طراحی شده از نظر متخصصان از آزمون تی تک نمونه ای استفاده شد.
۱۰۴.

بررسی به کارگیری شوخ طبعی در فرایند تدریس توسط دبیران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۲۹ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 59 - 80
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۹۴
این پژوهش با هدف آگاهی از میزان استفاده دبیران از شوخ طبعی مناسب و نامناسب در فرایند تدریس انجام شد. پژوهش حاضر یک پژوهش کمّی و کاربردی و از لحاظ روش گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دوره اول و دوم متوسطه شهر شوش(استان خوزستان) در سال تحصیلی 99-1398 بود. حداقل حجم نمونه طبق جدول مورگان محاسبه شد و در مجموع 366 دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم جامعه انتخاب شدند. داده های موردنیاز از طریق پرسشنامه شوخ طبعی مناسب و نامناسب (Frymier et al., 2008) گردآوری شد. با استفاده از آلفای کرونباخ، پایایی پرسشنامه شوخ طبعی مناسب و نامناسب 95/0 تعیین گردید. برای تحلیل داده ها از آزمون تی تک گروهی، تی مستقل و تی وابسته استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد دبیران در تدریس از شوخ طبعی مناسب بیشتر از شوخ طبعی نامناسب استفاده کرده بودند. البته به طور کلی میزان استفاده آنان از شوخ طبعی(مناسب و نامناسب) کمتر از متوسط بود. دیگر یافته این پژوهش نشان داد دبیران مرد بیشتر از دبیران زن، از انواع شوخ طبعی در فرآیند تدریس استفاده کرده اند.
۱۰۵.

طراحی الگوی برنامه درسی کارآفرینانه مقطع متوسطه دوم آموزش و پرورش ایران

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناختی نوجوان و جوان سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۶ ویزه نامه تحصیلی) ۳۲۱-۳۰۴

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی کارآفرینی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۱۷۸
زمینه و هدف: مدارس تلاش می کنند از ماهیت صرف آموزش محض خارج شوند و با توجه به مهارت های مورد در زندگی و شغل وارد شوند. در این راستا کارآفرینی یکی از موضوعات مهم در عصر حاضر محسوب می شود که مدارس تلاش می کنند کارآفرینی را ترویج دهند. بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر طراحی الگوی برنامه درسی کارآفرینانه مقطع متوسطه دوم ایران بود. روش پژوهش: این پژوهش در زمره پژوهش های کیفی است که با استفاده از روش فراترکیب انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر در واقع تمام منابع چاپی و انتشار یافته از مقالات و کتاب های موجود در حوزه کارآفرینی بودند که در 15 سال اخیر چاپ شدند. داده ها توسط خبرگان مورد ارزیابی قرار گرفت و درنهایت حجم نمونه نیز همان جامعه آماری (منابع انتشار یافته) بود. یافته ها: نتایج نشان داد که الگوی برنامه درسی کارآفرینانه مقطع متوسطه دوم آموزش وپرورش ایران در قالب 9 عنصر (هدف، گروه بندی، محتوا، مواد، منابع و ابزار یادگیری، فعالیت های یادگیری، روش های یاددهی-یادگیری، ارزشیابی و ابزارهای آن مکان و فضا و زمان) و 10 مضمون اصلی شامل(برنامه درسی کارآفرینانه، شناسایی و تحریک استعدادها و مهارت های کارآفرینانه، آموزش اخلاق کارآفرینی، ایجاد شایستگی های لازم در زمینه دانش، نگرش و مهارت، تفکر سیستمی و مسئله محور، پروژه های مشارکتی، به کارگیری ابزار و روش های ارزشیابی متنوع، خود ارزشیابی و بازخورد دوره ای، انعطاف پذیری مکانی برنامه درسی و زمان بندی فعالیت ها) وجود دارد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج می توان گفت برنامه درسی کارآفرینی دارای شاخص ها و ابعاد متعددی است که برنامه ریزان نظام آموزش باید با توجه به اولویت بندی آن ها بر اساس سند تحول بنیادین به ترویج کارآفرینی در مدارس کمک نمایند.
۱۰۶.

مصادیق هنجارهای اسلامی درمیان دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال ۱۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۹ 137 - 174

کلیدواژه‌ها: هنجارهای اسلامی دانش آموزان ارزش های اخلاقی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۴۹
امروزه، تربیت دینی و اخلاقی نوجوانان از مهم ترین آرمان های خانواده ها و از شاخص ترین اولویت های نظام آموزش وپرورش است و بنابراین، در پژوهش حاضر، درصدد تعیین مصادیق هنجارهای اسلامی درمیان دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم با عنایت به تجربه زیسته بوده ایم. طرح مورداستفاده در تحقیق، کیفی و ازنوع پدیدارشناسی بوده است. جامعه موردمطالعه، کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان استان تهران و دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم در شهر تهران را شامل می شود که ازمیان آن ها شانزده صاحب نظر و پانزده دانش آموز با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد ازدیدگاه صاحب نظران حوزه تعلیم وتربیت و دانش آموزان، مصادیق هنجارهای اسلامی در مدارس پسرانه متوسطه دوم در شش بُعد پوشش و وضع ظاهری دانش آموزان، رعایت کردن شعایر دینی، رعایت کردن ادب و احترام دربرابر مدیر و معلمان و دیگر کارکنان مدرسه، حُسن اخلاق و رفتار با دیگر دانش آموزان، رعایت بهداشت و پاکیزگی فضای مدرسه، و خودداری از قصور و سهل انگاری در انجام دادن وظایف، قابل تببین و بررسی هستند. براساس یافته های پژوهش، درپی اجرای درست ابعاد شش گانه مصادیق هنجارهای اسلامی در محیط مدرسه می توان به رعایت شدن هنجارهای اسلامی در مدارس متوسطه ازسوی دانش آموزان پسر، امیدوار بود و این مسئله در تحقق یافتن اهداف موردنظر از تربیت اخلاقی در نظام آموزش وپرورش، بسیار مؤثر واقع خواهد شد.
۱۰۷.

طراحی الگوی مطلوب برنامه ی درسی تربیت شهروند بوم شناختی متوسطه ی دوره ی اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره ۱۹ بهار ۱۴۰۲شماره ۱ 117-138

کلیدواژه‌ها: الگوی برنامه درسی شهروند بوم شناختی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۱۹۱
هدف این پژوهش، طراحی الگوی برنامه درسی تربیت شهروند بوم شناختی برای متوسطه دوره اول است. با توجه به رشد سریع بحران های بوم شناختی در عصر جدید، تربیت شهروند بوم شناختی به عنوان یکی از پارادایم های نوظهور می تواند در رفع این بحران ها نقش بسزایی ایفا کند. بدین منظور در پژوهش حاضر دو سؤال اساسی مورد بررسی قرار گرفت: نخست آنکه «الگوی مطلوب برنامه درسی تربیت شهروند بوم شناختی متوسطه دوره اول از چه ویژگی هایی برخوردار است؟» و دوم اینکه «الگوی پیشنهادی از منظر متخصصان تا چه میزان معتبر است؟». برای پاسخ دادن به این پرسش ها از روش پژوهش ترکیبی یا آمیخته استفاده شد. در روش-شناسی مرحله طراحی الگو، به صورت تحلیلی_ استنتاجی (سنتزپژوهی) است. در مرحله دوم برای اطمینان از کارامدی الگو از اعتبارسنجی استفاده شد. در این مرحله از روش نمونه گیری مبتنی بر نظر خبرگان یا نمونه گیری مبتنی بر فرد ماهر استفاده شد و از متخصصان و صاحب نظران برنامه ریزی درسی و صاحب نظران حوزه علوم اجتماعی و صاحب نظران و متخصصان روان شناسی تربیتی به تعداد 18 نفر الگوی به دست آمده مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی همچون فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد و شاخص های آمار استنباطی همچون آزمون t تک گروهی استفاده شد. الگوی پیشنهادی مطلوب برنامه درسی تربیت شهروند بوم شناختی در دوره متوسطه اول بر مبنای الگوی اکر طراحی شده است که از چهار مبنای مهم دینی، اجتماعی، فلسفی و روان شناختی برخوردار است. نتایج اعتبارسنجی نشان داد که الگوی یادشده از نظر متخصصان اعتبار کافی دارد و از نظر کارشناسان، تمامی عناصر یادشده دارای ویژگی لازم (در حد زیاد) برای دانش آموزان هستند.
۱۰۸.

تحلیل محتوای کتب براساس مؤلفه های زندگی کوچ نشینی در ایران (مطالعه موردی: مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی، دوره متوسطه اول بخش جغرافیا و جغرافیای متوسطه دوم (1402- 1401))(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان دوره ۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۵) 123 - 136

کلیدواژه‌ها: مؤلفه های زندگی کوچ نشینی مطالعات اجتماعی جغرافیا تحلیل محتوا دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۷۷
مقدمه: در ایران کوچ نشینان سومین جامعه مهم در کنار جوامع شهر و روستایی به شمار می روند.هدف پژوهش: بررسی کتاب های مطالعات اجتماعی ابتدایی، متوسطه اول بخش جغرافیا و جغرافیای متوسطه دوم بر اساس مؤلفه های کوچ نشینی است.روش شناسی تحقیق: تحلیل محتوای کمی و کیفی، واحد تحلیل، مضمون می باشد.قلمروجغرافیایی پژوهش: کتاب های مطالعات اجتماعی دوره آموزش ابتدایی و متوسطه اول بخش جغرافیا و جغرافیای متوسطه دوم است.یافته ها و بحث: در پژوهش حاضر 7 مؤلفه کوچ نشینی شامل، خانواده و جمعیت 5 شاخص، مؤلفه اقتصاد و معیشت 4 شاخص، مؤلفه سیاست گذاری ها 8 شاخص، مؤلفه پراکنش جغرافیایی 2 شاخص، مؤلفه سکونتگاه ها 3 شاخص، مؤلفه اقوام و طوایف 18 شاخص و مؤلفه سبک زندگی 4 شاخص می باشد. یافته نشان می دهد در کتاب های مذکور به مؤلفه کوچ نشینی ،(% 32/16) مؤلفه اقتصاد و معیشت، (% 16/8) مؤلفه سیاست گذاری ها ،(% 04/2) مؤلفه پراکنش جغرافیایی، (% 06/53) مؤلفه اقوام و طوایف، (% 44/22) به مؤلفه سبک زندگی توجه شده است. مؤلفه اقوام و طوایف با بالاترین میزان فراوانی (% 06/53) در رتبه اول و مؤلفه های خانواده و جمعیت و سکونتگاه ها، با پایین ترین میزان فراوانی(0) در آخرین رتبه قرار گرفته اند. همچنین کتب مطالعات اجتماعی ابتدایی با بالاترین میزان فراوانی (% 2/59) بیشترین و کتب مطالعات اجتماعی دوره متوسطه اول با پایین ترین میزان فراوانی (% 15/8) کمترین توجه را به مؤلفه های کوچ نشینی داشته اند.نتایج: نشان دهنده عدم توجه کافی و متعادل کتاب های موردنظر به مؤلفه های کوچ نشینی است. کوچ نشینان نقش مؤثری در تولیدات کشور دارند و بخش مهمی از جامعه هستند لذا آموزش و پرورش باید نگاه ویژه ای به این نوع زندگی داشته باشد.
۱۰۹.

واکاوی روحیه ی پژوهشگری در کتاب تفکر و سواد رسانه ای پایه ی دهم دوره ی آموزش متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره ۱۹ پاییز ۱۴۰۲شماره ۳ 27 - 43

کلیدواژه‌ها: پایه دهم تفکر و سواد رسانه ای دوره متوسطه روحیه پژوهشگری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۴۸
امروزه جهان با تغییرات روزافزون و گسترده به افرادی نیازمند است که با دانش و توانایی های پژوهشی پاسخگوی نیازهای خود باشند. از این رو هدف این پژوهش بررسی مؤلفه های روحیه پژوهشگری در کتاب تفکر و سواد رسانه ای پایه دهم دوره آموزش متوسطه می باشد. این پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. منبع مورد تحلیل این پژوهش یک جلد کتاب درسی دوره متوسطه در سال تحصیلی 1401-1400 و ابزار پژوهش فرم تحلیل محتوا با توجه به مؤلفه های روحیه پژوهشگری می باشد. به این صورت که پس از مشخص کردن واحد تحلیل و مؤلفه های مورد نظر از آمار توصیفی و استنباطی به منظور تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. با توجه به نتیجه به دست آمده می توان بیان نمود که ضریب درگیری کتاب تفکر و سواد رسانه ای از منظر مؤلفه های روحیه پژوهشگری به صورت فعال و پویا می باشد. همچنین نتیجه حاصل از مجذور خی نشان داد که بین مؤلفه های روحیه پژوهشگری در کتاب یادشده تفاوت معناداری وجود ندارد. افزون بر این، مؤلفه پرسشگری با 50/7 درصد، بیشترین فراوانی و مؤلفه استقلال رأی با 09/3 درصد، کم ترین فراوانی را در مؤلفه های روحیه پژوهشگری به خود اختصاص داده اند؛ لذا پیشنهاد می شود ضمن بازنگری محتوای این کتاب به مؤلفه های استقلال رأی، ابراز وجود و خلاقیت توجه بیشتری شود.
۱۱۰.

شناسایی عوامل مؤثر بر روحیه شاد معلمان و تأثیرگذاری آن بر میزان یادگیری و انگیزه تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه حرفه ای معلم سال هفتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۲۶) 73 - 86

کلیدواژه‌ها: روحیه شاد معلمان یادگیری انگیزه تحصیلی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۶۳
پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر روحیه شاد معلمان و تأثیر آن بر یادگیری و انگیزه تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه انجام شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت داده ها، همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه معلمان دوره متوسطه اول و دانش آموزان دختر و پسر پایه هشتم و نهم مقطع متوسطه اول بود که در سال تحصیلی 400-99 در مدارس آموزش و پرورش منطقه امیرآباد مشغول به تحصیل بودند که تعداد 44 نفر از معلمان و 204 نفر از دانش آموزان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از ﻣﻘیﺎس های ﺷﺎدکﺎﻣی آکﺴﻔﻮرد آرگایل (۱۹۸۹) و ﻣﻘیﺎس اﻧﮕیﺰش ﺗﺤﺼیﻠی ﻫﺎرﺗﺮ (1981) استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی منجر به شناسایی عوامل سازمانی، روانشناختی، آموزشی و فیزیکی بر روحیه شاد معلمان شد؛ همچنین نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه مثبت و معناداری بین عوامل روحیه شاد معلمان با یادگیری و انگیزش تحصیلی دانش آموزان وجود دارد. به نظر می رسد درمانگران، پژوهشگران و مشاوران تحصیلی از برنامه آموزشی پژوهش حاضر می توانند برای کاهش مشکلات تحصیلی یادگیرندگان استفاده کنند.
۱۱۱.

رویکرد پدیدارشناسانه به تجارب دانش آموزان پایۀ دوازدهم از آمادگی شرکت در آزمون سراسری دانشگاه ها ویژۀ بحران کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۴) 496 - 479

کلیدواژه‌ها: آزمون سراسری تجارب زیسته دانش آموزان دوره متوسطه ویروس کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۲۰۶
دریافت تجربیات دسته اول یا تجربه زیسته تنها از طریق مصاحبه با افرادی صورت می گیرد که خود این تجربه را داشته اند. با شیوع ویروس کرونا و تعطیلی مدارس از بهمن ماه 1398، دانش آموزان پایه دوازدهم برای شرکت در آزمون سراسری ناگزیر از تلاش بیشتری شده اند. هدف اصلی از انجام پژوهش حاضر، فهم تجربه زیسته دانش آموزان پایه دوازدهم برای آمادگی شرکت در آزمون سراسری دانشگاه ها در بحران کرونا بوده است که با استفاده از روش پدیدارشناسی اجرا شده است. روش گردآوری اطلاعات، استفاده از مصاحبه نیمه ساختمند بوده است. بر این اساس، با رویکرد نمونه گیری هدفمند و روش معیار، دانش آموزان پایه دوازدهم، انتخاب و بر اساس اشباع نظری در نهایت، 14 نفر مصاحبه شده اند. تحلیل مصاحبه ها، با استفاده از الگوی کلایزی و روش تحلیل مضمون انجام شده است. پس از استخراج و دسته بندی موضوعی، در دو مضمون اصلی و هشت مضمون فرعی شامل چالش های آموزشی (مشتمل بر چهار مضمون فرعی استفاده از مشاوران درسی، تفاوت محتوای درسی با مطالب ارائه شده در شبکه آموزش، کاهش رقابت و کاهش اثربخشی یادگیری) و چالش های فردی (مشتمل بر چهار مضمون فرعی بی انگیزگی، افزایش هزینه تحصیل، عدم تمرکز و افزایش زمان مطالعه) طبقه بندی شده اند. بحران کرونا موجب شکل گیری چالش ها و بروز نیازهای متفاوتی در دانش آموزان متقاضی شرکت در آزمون سراسری شده که باید مورد توجه و تحقق برنامه ریزان، معلمان و والدین قرار گیرد.
۱۱۲.

بررسی اثرات بیماری کووید-۱۹ (کرونا) بر توان یادگیری دانش آموزان (مقطع دوره متوسطه شهرستان اردبیل)

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری سال ۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۴ 1377-1395

کلیدواژه‌ها: بیماری کرونا توان یادگیری دانش آموزان دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۱۴
از پایان سال 1398 تا کنون بیماری کرونا باعث مختل شدن زندگی عادی عموم مردم شده است. در حقیقت تمامی بخش های اقتصادی اجتماعی و فرهنگی جوامع درگیر و دست خوش تغییرات اساسی شده است که دراین بین بی شک یکی از چالش برانگیزترین نهاد مورد آسیب دیده حاصل از این بیماری نظام آموزشی می باشد لذا در این تحقیق به دنبال بررسی اثرات بیماری کووید-۱۹ (کرونا) بر توان یادگیری دانش آموزان (مقطع دوره متوسطه شهرستان اردبیل) پرداختیم. بازه زمانی این تحقیق سال تحصیلی 1399، 1400 و 1401 و جامعه آماری تحقیق مربوط به دوره متوسطه شهر اردبیل بوده که نهایتاً 240 دانش آموز برای نمونه نهایی تحقیق انتخاب گردیده شد. بر اساس نتایج حاصل از آماره (آزمون) پیرسون، تمامی عوامل موجود در زمان کرونا بر توان یادگیری دانش آموزان به ترتیب نگرش ها و ادراکات، اکتساب و درهم تنیدن دانش در دانش آموزان، بسط و اصلاح دانش آموزان، استفاده معنادار از دانش در دانش آموزان و عادت های ذهنی تأثیر معکوس دارند بدین معنا که بیماری کرونا تاثیر منفی بر تمامی عوامل یادگیری داشته است.
۱۱۳.

تحلیل محتوای کتاب های پیام های آسمانی و دین و زندگی دوره متوسطه بر اساس مؤلفه های هوش اخلاقی میشل بوربا: مدل آنتروپی شانون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۷) ۱۲۲-۱۰۱

کلیدواژه‌ها: پیام های آسمانی تحلیل محتوا دوره متوسطه دین و زندگی هوش اخلاقی آنتروپی شانون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۲۵۲
هدف: هدف پژوهش، تحلیل محتوای کتاب های پیام های آسمانی دوره اول و دین و زندگی دوره دوم متوسطه بر اساس مؤلفه های هوش اخلاقی میشل بوربا بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع تحلیل محتوا با به کارگیری روش «آنتروپی شانون» بود. جامعه آماری، شامل 9 کتاب درسی پیام های آسمانی و دین و زندگی دوره متوسطه چاپ 1402 بود که به روش نمونه گیری سرشماری، علاوه بر متن دروس، تصاویر، جملات، شعر ها، داستان ها و آیات نیز تحلیل شد. واحد تجزیه و تحلیل متون نوشتاری، جمله بود و برای بررسی تصاویر از تحلیل مضمون استفاده شد. ابزار پژوهش، فرم وارسی مؤلفه های هفت گانه هوش اخلاقی نظریه بوربا بود. روایی پژوهش بر اساس دیدگاه اساتید و صاحبنظران دانشگاهی بدست آمد و و پایایی آن از طریق ضریب پایایی پی اسکات 73/0 به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار Excel، از جدول توزیع فراوانی، درصد و ضریب اهمیت استفاده شد. یافته ها: در کتاب های مورد بررسی، مؤلفه خویشتن داری (216/0WJ=)، از بیشترین ضریب اهمیت برخوردار است و در مراتب بعدی به ترتیب مؤلفه های: انصاف (188/0WJ=)، بردباری (176/0WJ=)، همدلی (164/0WJ=)، احترام (122/0WJ=)، وجدان (106/0WJ=) و مهربانی (025/0WJ=) قرار دارند. بیشترین ضریب اهمیت مؤلفه ها در کتاب پیام های آسمانی هفتم و دین و زندگی دهم (170/0WJ=) است و در مراتب بعدی به ترتیب کتاب های: دین و زندگی دوازدهم (167/0WJ=)، پیام های آسمانی نهم (165/0WJ=)، دین و زندگی یازدهم (164/0WJ=) و کمترین ضریب اهمیت نیز در کتاب پیام های آسمانی هشتم (162/0WJ=) است. نتیجه گیری: در مجموع مؤلفه های هوش اخلاقی در مقایسه با یکدیگر توزیع متوازنی ندارند و کتاب های مورد بررسی در پایه های مختلف نیز به صورت نامتوازنی به مؤلفه ها پرداخته اند.
۱۱۴.

سنجش تسلط دانش آموزان به شایستگی حل مسأله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی معاصر دوره ۱۷ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) ۱۲۷-۱۱۱

کلیدواژه‌ها: حل مسئله مهارت های عرضی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۳۴
حل مسأله به عنوان یکی از مهارت های مهمِ عرضی برای پرورش دانش آموزان در قرن بیست و یکم مورد توجه بسیاری از نظام های آموزشی است. در ایران نیز ذیل ساحت تربیت علمی و فن آوری در سند تحول آموزش و پرورش به آن توجه شده است. با این حال، تاکنون برنامه ی مشخصی برای پرورش این مهارت ارائه نشده است. این مطالعه در جهت پُرکردن فقدان این شواهد طراحی شده است. بدین منظور، 4253 دانش آموز پایه ی یازدهم شهر تهران به طور کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند و 32 سؤال آزمون ذیلِ 15 تکلیف عملکردی، به آن ها داده شد. نتایج مطالعه نشان می دهد که نمره ی کلی دانش آموزان شهر تهران اندکی پایین تر از نقطه ی وسط مقیاس قرار دارد. نتایج مربوط به سطوح عملکردی دانش آموزان در حل مسأله هم نشان می دهد که 19 درصد از دانش آموزان حتی به سطح اول عملکردی در حل مسأله نرسیده اند. پسران در مقایسه با دختران توزیع پراکنده تری به خصوص در بخش پایینی توزیع داشتند. هم چنین، دانش آموزان رشته ی ریاضی فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی، فنی وحرفه ای و کاردانش به ترتیب بهترین عملکرد حل مسأله را نشان دادند. در مقایسه بین انواع مدرسه نیز مدارس دولتی پایین ترین و مدارس استعداد درخشان بالاترین عملکرد را نشان دادند. به طور کلی، با وجود نمره ی کلی نزدیک به میانگین دانش آموزان شهر تهران، عملکرد حاصله ضعیف ارزیابی شد.
۱۱۵.

آسیب شناسی کیفی درس تفکر و سواد رسانه ای دوره متوسطه در مرحله اجرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال هجدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۷۱ 129 - 154

کلیدواژه‌ها: دوره متوسطه تفکر و سواد رسانه ای برنامه درسی اجرا شده آسیب شناسی دیدگاه دبیران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۵۲
هدف اصلی مقاله حاضر آسیب شناسی کیفی درس تفکر و سواد رسانه ای دوره متوسطه در مرحله اجرا بود. پژوهش با روش پدیدارشناسی با مشارکت 18 نفر اجرا شد. یافته ها نشان داد آسیب های اجرایی شامل محتوای ناسازگار (عدم توفیق دانش آموزان در تعیین صحت و درستی اطلاعات، عدم منجر شدن دانش آموزان به تأمل ورزی و فهم انتقادی اطلاعات، ناتوانی نسبت به نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان، عدم توفیق دانش آموزان نسبت به ارتقاء مسئولیت پذیری انتخاب و استفاده از پیام ها، اشکال دانش آموزان در شناخت شکل های بصری ارتباط)، ضعف کنشگران مدرسه ای (ضعف سواد رسانه ای مدیر، معاونان و دبیران)، والدین ناآگاه و غیرهمراه (کم توجهی به آموزش والدین و نقش آن ها در حمایت از آموزش سواد رسانه ای، ناآگاهی والدین در مواجهه معقول با رسانه ها و درس سواد رسانه ای)، نادید گرفتن سخت افزارها (در نظر نگرفتن فضا و مکان مناسب، نبود امکانات لازم جهت تولید محتوای چندرسانه ای، عدم وجود نیروهای پشتیبان جهت تعمیر، نگه داری و به روزرسانی سخت افزارهای کلاس) هستند.
۱۱۶.

مولفه های ارزیابی اثربخشی عوامل موثر بر سکوت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه : رویکرد تحلیل مضمون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناسی تربیتی سال ۲۰ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۳ 54-87

کلیدواژه‌ها: سکوت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه تحلیل مضمون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۲۶
یکی از مبانی مهم در فرآیند تدریس و آموزش تعاملات آموزشی است که زمینه بهبود آموزش را فراهم می آورد، سکوت تحصیلی پدیده ای روان شناسی است که مانع تعامل و مشارکت فعال دانش آموزان در کلاس درس می شود. از این رو منجر به کاهش کارآیی تدریس در محیط های آموزشی می شود. هدف پژوهش حاضر شناخت مؤلفه های مؤثر بر سکوت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه در محیط های آموزشی است. روش پژوهش حاضر تحلیل مضمون است، جامعه موردمطالعه این پژوهش کلیه دست اندرکاران آموزش و ذی نفعان در دوره متوسطه شهر زاهدان بودند. مشارکت کنندگان در پژوهش از طریق نمونه گیری هدفمند - ملاک محور انتخاب شدند و فرآیند جمع آوری اطلاعات تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. مشارکت کنندگان در پژوهش شامل 15 نفر از معلمان دوره متوسطه 9 نفر از دانش آموزان بودند. ابزار گردآوری داده ها در این تحقیق، مصاحبه نیمه ساختاریافته است. جمع آوری داده ها با استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام گرفت. رویکرد تحلیل مضمون در این پژوهش، رویکرد شبکه مضامین بوده است. جهت بررسی اطمینان پذیری و اصالت یافته از معیارهای روش گوبا و لینکلن (1980) استفاده شد. تحلیل نتایج نشان دهنده چهار بُعد اصلی مؤثر بر سکوت کلاسی دانش آموزان شامل، عوامل فردی، عوامل آموزشی، عوامل ساختاری و عوامل فرهنگی است. با توجه به نتایج می توان نتیجه گرفت سکوت تحصیلی دانش موزان به عوامل مختلفی وابسته است که نیازمند توجه است.
۱۱۷.

مدل یابی بهزیستی روان شناختی بر مبنای ذهن آگاهی با میانجی گری تجربه شیفتگی در دانش آموزان دختر پایه سوّم دوره دوّم متوسطه شهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۹۵) 181 - 190

کلیدواژه‌ها: تجربه شیفتگی ذهن آگاهی بهزیستی روا نشناختی دانش آموزان دختران دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۱۱۸
هدف از انجام این پژوهش، مدل یابی بهزیستی روان شناختی بر مبنای ذهن آگاهی با میانجی گری تجربه شیفتگی در دانش آموزان دختر بود. این پژوهش، توصیفی-همبستگی و به روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری در پژوهش حاضر، شامل کلّیه دانش آموزان دختر پایه سوّم دوره دوّم متوسّطه نظری شهر قم، در سال تحصیلی 1403_1402 بود. حجم نمونه آماری برابر 200 نفر تعیین شد که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انجام شد. ابزار های مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه 5 عاملی ذهن آگاهی بائر و همکاران (FFMQ، 2006)، پرسشنامه تجربه شیفتگی جکسون و اکلند (FSS، 2002) و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف (PWB، 1989) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان داد که مدل از برازش خوبی برخوردار بوده و تجربه شیفتگی بر بهزیستی روان شناختی اثر مستقیم و معنادار داشت (01/0>P)؛ اما ذهن آگاهی بر بهزیستی روان شناختی اثر مستقیم نداشت (05/0<P). همچنین ذهن آگاهی با میانجی گری تجربه شیفتگی بر بهزیستی روان شناختی اثر غیرمستقیم و معناداری داشت (01/0>P). در مجموع می توان نتیجه گرفت که تجربه شیفتگی یکی از مکانیسم های زیربنایی رابطه بین ذهن آگاهی و بهزیستی روان شناختی در دانش آموزان است؛ بر این اساس پیشنهاد می شود جهت بهبود بهزیستی روان شناختی دانش آموزان برنامه های آموزشی و درمانی متمرکز بر ذهن آگاهی و تجربه شیفتگی اجرا شود.
۱۱۸.

طراحی الگوی تدریس مبتنی بر توسعه تفکر انتقادی در دوره متوسطه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: آموزش و پرورش متعالی دوره ۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 50 - 66

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی دوره متوسطه الگوی تدریس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۹۶
مقدمه و هدف: یکی از مهارتهای لازم در جهانی که پیوسته در حال تغییر و تحول است، توانمندی اندیشیدن به خصوص اندیشیدن انتقادی است. هدف پژوهش حاضر بررسی و ارائه رویکرد های مطرح در تدریس مبتنی بر توسعه تفکر انتقادی و طراحی الگوی تدریس مبتنی بر توسعه تفکر انتقادی در دوره متوسطه بود. روش شناسی پژوهش: در این پژوهش کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی نظام مقوله بندی استقرایی استفاده شد. حوزه پژوهش کلیه منابع مکتوب و دیجیتال در دسترس مرتبط با تفکر انتقادی و نمونه گیری به صورت هدفمند و ابزار جمع آوری اطلاعات فیش برداری از کلیه منابع مکتوب و دیجیتال در دسترس بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق کد گذاری موضوعی که طی سه مرحله کد گذاری باز ( 477 کد )،کد گزاری محوری( 80 کد) و کد گذاری گزینشی( 20 کد ) صورت گرفت. سپس کد های دسته بندی و مولفه های نهایی استخراج گردید یافته ها: مهمترین رویکردهای مطرح در تدریس مبتنی بر توسعه تفکر انتقادی عبارتند از حل مساله، بحث گروهی، استفاده از فن پرسشگری، فعال بودن دانش آموزان، ارائه شفاهی و سنجش مداوم دانش آموزان. الگوی تدریس پیشنهادی شامل سه بخش قبل از تعامل، ضمن تعامل و بعد از تعامل است. بحث و نتیجه گیری: تعیین رویکردهای مطرح در تدریس تفکر انتقادی و طراحی الگوی تدریس مبتنی بر توسعه تفکر انتقادی و آشنایی معلمان با آنها می تواند زمینه ساز استفاده آنها در مدارس و افزایش مهارت تفکر انتقادی دانش آموزان شود.
۱۱۹.

بررسی تأثیر سواد مالی بر جامعه پذیری و خودکارآمدی مالی (مورد مطالعه: دانش اموزان دوره متوسط در افغانستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های رهبری آموزشی سال ۸ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۰ 96 - 129

کلیدواژه‌ها: سواد مالی جامعه پذیری مالی خودکار آمدی مالی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۳
سواد مالی برای افراد مختلف معنی متفاوتی دارد برای برخی یک مفهوم گسترده شامل درک اقتصادی و چگونگی تأثیر تصمیمات خانواده در شرایط اقتصادی و برای برخی دیگر مفهوم تمرکز روی مدیریت پول از جمله بودجه بندی، پس انداز، سرمایه گذاری و بیمه را دارد، یکی از دغدغه های بشر رفاه و آسایش در زندگی است این مهم در دوره حیات زمانی ممکن می شود که سواد مالی گسترش یابد، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر سواد مالی والدین بر سواد مالی دانش آموزان و ارتباط سواد مالی با جامعه پذیری مالی و خودکارآمدی مالی دانش آموزان دوره متوسطه درافغانستان (شهر مزار شریف) بوده و لذا این پژوهش با روش توصیفی همبستگی انجام داده شده، جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان دوره متوسطه شهر مزارشریف در سال1400 و جامعه آماری مدِنظر 3180 دانش آموز با والدینشان با تفکیک (1505 دختر1675 پسر) بودند که با استفاده از جدول مورگان به تعداد 282 دانش آموز (134پسر 148دختر)برای نمونه انتخاب گردید و دانش آموزان و والدین به پرسشنامه سواد مالی پاسخ دادند، داده ها از طریق همبستگی و مدل ساختاری با استفاده از نرم افزار Spss22و Amos22 تحلیل گردید و نتایج نشان داد که سواد مالی والدین بر سواد مالی دانش آموزان تأثیر دارد و سواد مالی با جامعه پذیری مالی و خودکارآمدی مالی نیز ارتباط دارد. لذا می توان به گسترش سواد مالی در جامعه از طریق والدین مبادرت ورزید و پیشنهاد می شود مدارس ضمن آموزش و تقویت سواد مالی دانش آموزان ابتکار به خرج داده و کارگاه های آموزش سواد مالی برای اولیاء نیز برگزار نمایند.
۱۲۰.

هویت ملی در کتب درسی جامعه شناسی 1 و2(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی آموزش و پرورش دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ 175 - 207

کلیدواژه‌ها: هویت ملی کتب جامعه شناسی دوره متوسطه تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۸۱
بخش عمده هویت ملی توسط نظام آموزش و پرورش بازتولید می شود و کتب جامعه شناسی در این روند نقش مهمی ایفا می کنند. این پژوهش به نقش کتب جامعه شناسی 1و 2 در انتقال هویت ملی پرداخته است. روش تحقیق تحلیل محتوای کمی و کیفی و واحد تحلیل مضمون است. مؤلفه های هویت ملی عبارت اند از: نمادها، وقایع و رخدادها، ارزش ها، میراث فرهنگی، مشاهیر و شخصیت ها. نتایج تحلیل کمی نشان می دهد که 378 مورد به هویت ملی اشاره شده است و کتاب جامعه شناسی 2، 65% مؤلفه ها را دربردارد. مؤلفه ارزش های ملی با 46% بیش از سایرین مورد توجه قرار گرفته است. در بخش کیفی نیز تنوع مؤلفه ارزش های ملی بیشتر بوده و عملکرد کتاب جامعه شناسی 2 بهتر است. همچنین، نبود توازن در بیان مؤلفه ها، تنوع مؤلفه ها به ویژه ارزش های ملی، ضعف در اقناع سازی، محدودیت زمانی و مکانی مؤلفه ها، بی توجهی به شخصیت های علمی معاصر، بیان کلیشه ها و... برخی از نتایج تحقیق کیفی هستند.