مطالب مرتبط با کلیدواژه

تحلیل ساختاری


۱۲۱.

تحلیل ساختاری پیشران های مؤثر بر بازآفرینی بافت های فرسوده با رویکرد برنامه ریزی محله محور مورد کاوی: محله شمس آباد تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز شهر های آینده دوره ۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) ۱۳۷-۱۱۹

کلیدواژه‌ها: تحلیل ساختاری بازآفرینی بافت فرسوده برنامه ریزی محله محور محله شمس آباد تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۵۹
به دنبال رشد شتابان شهرنشینی، توسعه و گسترش شهرها، مراکز شهری و بافت های کهن دچار تغییرات کالبدی-فضایی و درنتیجه نارسایی های اجتماعی-اقتصادی فراوانی شده اند. رویکردهای زیادی تاکنون به منظور رویارویی با این بافت ها در نظر گرفته شده و در سیر تکاملی خود از بازسازی شهری تا بازآفرینی شهری مطرح شده اند. در این راستا، رویکرد بازآفرینی محله محور در یک طبقه بندی از بازآفرینی شهری قرار می گیرد که اشکال جدید مداخله و مشارکت اجتماعات محلی در بازآفرینی شهری را برای عصر جدیدی که روش های سنتی منجر به شکست شده اند مطرح می کند و پتانسیل هایی برای ارائه ظرفیت های باارزش و ارائه دانش محلی و مردمی دارد. . بدین منظور در این پژوهش سعی گردیده است که به صورت سیستمی و نظام مند پیشران های کلیدی مؤثر بر بازآفرینی بافت فرسوده محله شمس آباد تبریز با تأکید بر رویکرد محله محوری، شناسایی و تحلیل شوند. روش تحقیق در مطالعه ی حاضر آمیخته (کمی-کیفی) با ماهیت تحلیلی-اکتشافی می باشد .در این پژوهش ابتدا با تکنیک پویش محیطی و دلفی، 44 پیشران اولیه در سه حوزه مختلف استخراج شده و سپس با استفاده از روش دلفی مدیران، ماتریس اثرات متقاطع مؤلفه ها تشکیل گردیده است. در مرحله بعدی از طریق نرم افزار میک مک نسبت به تحلیل ماتریس اقدام شده است. با توجه به امتیاز بالای اثر گذاری مستقیم و غیر مستقیم عوامل، ده عامل اصلی به عنوان پیشران های کلیدی مؤثر بر بازآفرینی بافت فرسوده محله شمس آباد تبریز با تأکید بر رویکرد محله محوری مورد شناسایی قرار گرفتند. همچنین بر اساس نتایج حاصل از ماتریس اثرگذاری عوام ، متغیر های بخش اجتماعی با کسب بالاترین امتیاز، بیشترین تأثیر را در راستای بازآفرینی با رویکرد محله محوری در محدوده موردمطالعه داشته اند.
۱۲۲.

تحلیل ساختاری تاب آوری کالبدی با رویکرد پدافند غیر عامل، مطالعه موردی: منطقه 4 کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال ۱۷ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۶۶ 141 - 166

کلیدواژه‌ها: تحلیل ساختاری تاب آوری کالبدی پدافند غیرعامل منطقه 4 کلان شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۷۹
تقلیل میزان آسیب پذیری ها و بحران های انسان ساخت و بالا بردن سطح انعطاف پذیری محیط کالبدی شهرها در برابر تنش های ناشی از بروز تهدید و نیز به حداقل رساندن زمان بازتوانی، همچنین ارتقا و بهبود بخشی سطح زندگی افراد و به طورکلی، تاب آور ساختن شهرها در برابر تهدیدها، از جمله مهم ترین عواملی است که می بایست در شهرها مورد توجه قرار گیرد. در این راستا، این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، محرک های تاب آوری کالبدی منطقه کلان شهر تهران با رویکرد پدافند غیرعامل را بازشناسی و خوشه بندی کند. داده های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری20 نفر از خبرگان شهری بر اساس نمونه گیری گلوله برفی می باشد. 48 محرک احصاء و شناسایی گردید که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم افزار MICMAC پردازش شده است. یافته ها حاکی از آن است که محرک های حفاظت از امکانات و زیرساخت های عمومی، دسترسی به نهادهای امدادرسان (مرکز مدیریت بحران و...)، دسترسی به شبکه معابر اصلی، شعاع دسترسی به فضاهای باز، دسترسی به آتش نشانی، ضوابط فنی، اصول و الگوهای ساخت وساز، استحکام بناهای با کاربری عمومی (مدرسه، بیمارستان)، بازسازی و بهسازی ساختمان های ناپایدار، وجود مراکز اسکان موقت در منطقه، عدم قرارگیری کاربری های حیاتی و حساس در مناطق مستعد بحران، تعداد و سطح پوشش بیمارستان ها و درمانگاه های محدوده، قابلیت نفوذپذیری و رعایت ماتریس های ظرفیت، مطلوبیت و سازگاری در برنامه ریزی کاربری اراضی منطقه به عنوان کلیدی ترین عوامل بر روند آینده تاب آوری کالبدی منطقه 4 با رویکرد پدافند غیرعامل انتخاب شدند.
۱۲۳.

بررسی اشتراکات ساختاری بین مداحی سنتی و قصاید مدحی فاطمی در شعر سه شاعر معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فرهنگ و ادبیات آیینی دوره ۳ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ 235 - 258

کلیدواژه‌ها: تحلیل ساختاری قصاید مدحی فاطمی مداحِی سنتی شاعر مداح شعر امروز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۵۳
شاعران آیینی و مداحان سنتی در سبک های ادبی، به ویژه در زمینه ساختار، اشتراکاتی دارند. این اشتراکات ناشی از استفاده مداوم مداحان از اشعار آیینی و قالب های سنتی است. حفظ و جلوگیری از تحریف این اشتراکات اهمیت دارد. این پژوهش با روش کیفی-نظری و به شیوه کتابخانه ای و تحلیل محتوا، به بررسی اشتراکات ساختاری بین مداحی سنتی و قصاید مدحی فاطمی در شعر سه شاعر معاصر (علی آهی، غلامرضا سازگار و سیدرضا مؤید) می پردازد. یافته ها نشان می دهد که هر سه شاعر، قصاید مدحی فاطمی خود را با ساختار مرثیه ای که در پایان بندی مجلس مداحی رایج است، به پایان می رسانند. این ساختار و یا ساختارهای مشابه آن، وجه اشتراک ساختاری بین مداحی سنتی و قصاید مدحی فاطمی را روشن می سازد. تحلیل سبک زبانی این ساختارها، یازده ساختار فرعی را آشکار می کند: توحیدی، مدحی، مذمتی، محاجه ای، مرثیه ای، تغزلی، پندی، مفاخره ای، تحسری، انتظاری و تضرعی. روش ارائه شده در این مقاله، می تواند الگویی برای بررسی و بازیابی سبک های دیگر در شعر آیینی باشد.
۱۲۴.

خوانشی بر پیشران های اثرگذار بر وضعیت آینده متابولیسم شهری (مطالعه موردی: منطقه 22 کلان شهر تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال ۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 13 - 26

کلیدواژه‌ها: پیشران تحلیل ساختاری متابولیسم شهری ساختارها و کارکردها منطقه 22 کلان شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۴۰
امروزه رشد سریع شهرها، جوامع شهری را با مشکلات متعددی مواجه کرده است و اهمیت مسائل محیط زیست شهری، هیچ گاه به انداز ه امروز نمایان نبوده است. زیرا امروزه شهرها به عنوان مهم ترین دستاورد تلاش های تکنولوژیکی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی انسان محسوب می شوند،که به تناسب رشد سریع جمعیت شهری و شهرنشینی، مصرف منابع و انتشار آلودگی های زیست محیطی هم در شهر ها افزایش پیدا کرده است. این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، پیشران های موثر بر وضعیت آینده متابولیسم شهری منطقه 22 کلانشهر تهران را بازشناسی و خوشه بندی کند. داده های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری20 نفر از خبرگان شهری بر اساس نمونه گیری هدفمند و پیشران های توسعه، 36 نیروی پیشران در 5 بعد اقتصادی، اجتماعی، نهادی-مدیریتی، کالبدی و زیست محیطی است که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم افزار MICMAC پردازش شده است. یافته ها از نظر تحلیل کلی محیط سیسم نشان داد که 645 رابطه عدد 3 دارد و این به معنای آن است که روابط پیشران های کلیدی بسیار زیاد بوده و از تاثیرگذاری و تاثیرپذیری زیادی برخوردارند. همچنین نتایج دیگر پژوهش از تحلیل اثرات متقابل، بیانگر پراکندگی نیروهای پیشران در وضعیتی پیچیده و بینابین از اثرگذاری و اثرپذیری است؛ نظام خوشه بندی پیشران ها حاکی از تمرکز پیشران های دوگانه است. از مجموع 36 نیروی پیش-برنده توسعه، 8 پیشران کلیدی شامل زیرساخت های شهری، ساختار شهری، رشد جمعیت، توسعه مسکن، پذیرش فناوری های پایدار، حفاظت از محیط زیست، ایمنی و بهداشت و توسعه امکانات فرهنگی و تفریحی شناسایی شده است.
۱۲۵.

تاثیر آگاهی از حقوق شهروندی بر توسعه اقتصاد نواحی شهری(مطالعه موردی شهر شیراز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست گذاری محیط شهری سال ۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 115 - 126

کلیدواژه‌ها: حقوق شهروندی توسعه اقتصادی نواحی شهری شهر شیراز تحلیل ساختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۳۷
آگاهی از حقوق شهروندی می تواند تأثیر قابل توجهی بر توسعه اقتصادی نواحی شهری داشته باشد. وقتی شهروندان از حقوق خود در زمینه هایی مانند شفافیت، دسترسی به خدمات عمومی و حفظ حقوق مالکیت مطلع باشند، محیطی برای سرمایه گذاری و کارآفرینی فراهم می شود که به رشد اقتصاد محلی کمک خواهد کرد. همچنین، آگاهی از حقوق شهروندی موجب توسعه زیرساخت ها و بهبود کیفیت زندگی می شود که تأثیرات مثبت بیشتری بر رونق اقتصادی نواحی شهری دارد. پژوهش حاضر با هدف سنجش تاثیر آگاهی از حقوق شهروندی بر توسعه اقتصادی در شهر شیراز انجام گرفت. در این راستا از روش تحقیق تحلیل ساختاری و مقایسه زوجی اثرات متقابل شاخص ها با استفاده از نرم افزار MICMAC بهره گرفته شد. نتایج پژوهش در قالب جداول و نمودارها خروجی نرم افزار ارائه شد و نشان داد که آگاهی شهروندان از حقوق خود موجب می شود شاخص هایی مانند جذب سرمایه، بهبود دسترسی های شهری، افزایش توانمندسازی و ارتقای خدمات عمومی تأثیرات مستقیم بیشتری بر توسعه اقتصادی مناطق شهری داشته باشند. این عوامل با تقویت شفافیت و افزایش مشارکت اجتماعی، بستر مناسبی را برای رشد و رونق اقتصادی این نواحی فراهم می آورند. همچنین نمودار تاثیرگذاری و تاثیرپذیری نشان داد که شاخص ها به صورت پراکنده بر روی محور قرار گرفته اند و از شرایط پایداری برخوردار نیستند. مهم ترین شاخص برای توسعه اقتصادی نواحی شهری، تدوین قوانینی است که امکان جذب حداکثری سرمایه را با حداقل ریسک فراهم کند. این قوانین با ایجاد امنیت سرمایه گذاری و کاهش موانع، بستری مناسب برای رشد اقتصادی فراهم می کنند.
۱۲۶.

شناسایی و تحلیل متغیرها و معیارهای مؤثر در پدافند غیرعامل به روش تحلیل اثرات متقابل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۶۳) 90 - 114

کلیدواژه‌ها: متغیر پدافند غیرعامل روش میک مک تحلیل ساختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۴۸
اهداف پنج گانه تعریف شده در پدافند غیرعامل با اولویت اصل بازدارندگی، ضرورت شناخت جامع و تخصصی متغیرها و ماهیت آن ها را در این علم بیان می-کند. هدف کلان این پژوهش، شناخت متغیرهای مؤثر، ماهیت آن ها و روابط میانشان در علم میان رشته ای پدافند غیرعامل است. به دلیل تاثیرمتقابل متغیرها در پدافند غیرعامل، در این پژوهش از روش تحلیل اثرات متقابل، استفاده شده است. این مطالعه به روش توصیفی- تحلیلی و در فرآیند پیمایش میدانی ابتدا با ابزار مطالعه کتابخانه ای و مصاحبه به تعریف متغیرها و سپس به ارزیابی معیارهای تأثیرگذار، تأثیرپذیر، کلیدی و راهبردی در پدافند غیرعامل به عنوان یک سیستم و پایداری یا ناپایداری آن با استفاده از روش میک مک می پردازد. در فرآیند انجام پژوهش، متغیرها در چهارده گروه (معیار کلان) و 49 معیار، طبقه بندی و سپس تحلیل و روابط میان آن ها با استفاده از نرم افزار میک مک انجام شد. نتیجه تحقیق نشان داد، معیار کلان جغرافیا بیشترین نسبت تأثیرگذاری به تأثیرپذیری و معیار کلان ساختمان بیشترین نسبت تأثیرپذیری به تأثیرگذاری را داراست. معیارهای سیاست داخلی، سواد، رونق اقتصادی، امنیت اقتصادی ﺑﻪ ﺗﺮﺗیﺐ تأثیرگذارترین معیارها و معیارهای کیفی اجتماعی و محیط روانی تأثیرپذیرترین معیارها در ﺳیﺴﺘﻢ هستند. همچنین در بین معیارهای مورد سنجش، کمترین تأثیرگذاری مربوط به کالبد ساختمان و کمترین تأثیرپذیری مربوط به جغرافیای طبیعی است. پراکنش معیارها در محورهای تأثیرگذار- تأثیرپذیر مستقیم و غیرمستقیم بیان گر، ناپایداری سیستم است. نتایج پژوهش بر اهمیت متغیرهای غیر کالبدی در پدافند غیرعامل شدیداً تأکید دارد.
۱۲۷.

تحلیل ساختاری پیشران ها و عدم قطعیت های راهبردی آینده سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در افق 1410(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال ۳۱ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۹) 9 - 39

کلیدواژه‌ها: سند تحول صداوسیما تحلیل ساختاری نیروهای پیشران عدم قطعیت ها آینده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۳۶
تحولات سریع فناوری های رسانه ای و همچنین ذائقه مخاطبان، بر پیچیدگی و عدم قطعیت های پیش روی سازمان صداوسیمای ایران افزوده است. فرضیات این سازمان از منظر بازار و مخاطب با چالش های گوناگونی مواجه شده است. هدف از این پژوهش، شناسایی و تحلیل محیط پویای رسانه ای و عوامل مؤثر بر آینده سازمان صداوسیماست. ازاین رو، مقاله حاضر بر تحلیل ساختاری عوامل و شناسایی عدم قطعیت های آینده برای این سازمان متمرکز است. این پژوهش از نوع کیفی است و داده های آن از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان گردآوری شده ا ند. جامعه آماری نیز شامل استادان برجسته در حوزه های ارتباطات و رسانه، آینده پژوهی، کارشناسان خبره و مدیران سازمان صداوسیماست. 19 عامل کلیدی مؤثر بر آینده سازمان صداوسیما، با تأکید برسند تحول رسانه ملی، احصا شده ا ند و با استفاده از ماتریس آثار متقابل و نرم افزار میک مک، به روش تحلیل ساختاری مورد بررسی قرار گرفته اند. در پنل های خبرگی، پنج نیروی پیشران به عنوان مهم ترین عوامل مؤثر بر آینده سازمان معرفی شده ا ند. پنج نیروی پیشران پژوهش عبارت اند از رقابت های فزاینده رسانه ای و برندهای رقیب، گفتمان سیاسی حاکم، فناوری های جدید تولید و عرضه محتوا، انتظارات و فشارهای اجتماعی و سیاست های مرتبط با فضای مجازی.  
۱۲۸.

شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر شکل گیری و پیش بینی وضعیت آینده مناطق حاشیه نشین کلانشهر اهواز با تأکید بر کاربرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 341 - 374

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی سناریونویسی تأثیرگذاری پیشران حاشیه نشین تحلیل ساختاری میک مک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۳۲
بدون شک، در هزاریه سوم میلادی فقر شهری به یک مسأله اجتماعی برجسته تبدیل شده و توجه ها را به خود جلب کرده است. یکی از بارزترین مظاهر فقر شهری در کشورهای درحال توسعه، شکل گیری و رشد سریع محلات حاشیه نشین در پیرامون کلانشهرها می باشد. رشد و توسعیه ناموزون کالبدی شهرها از ویژگی های شهر و شهرنشینی در کشورهای درحال توسعه می باشد که از پیامدهای آن گسترش مناطق حاشیه نشین در اطراف شهرهای بزرگ با رشد لجام گسیخته و فقر دائم التزاید می باشد؛ با این وجود بیش از یک میلیارد نفر در سطح جهان در محله های حاشیه نشین زندگی می کنند که دارای مسکن با کیفیت پایین و شرایط زندگی نامناسب هستند. روش تحقیق ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ روش، ترکیبی که از روش های اسنادی و پیمایشی و ازنظر ماهیت براساس رویکرد آینده پژوهی تحلیلی و اکتشافی و برای تجزیه وتحلیل متغیرها از نرم افزار «میک مک» استفاده شده است. تجزیه وتحلیل اطلاعات و ارزیابی بر اساس رویکرد آینده پژوهی که خروجی مطالعات اولیه، زمینیه تدوین سناریوها را در مراحل بعدی و تدوین راهبردها ،برنامه ریزی و سیاست گذاری برای رسیدن به سناریو مطلوب می باشد. نتیجیه مطالعات نشان می دهد که در مرحلیه اول، 48 شاخص در 8 حوزه، در محلات حاشیه شین شهر شناسایی شده است؛ آن چه از وضعیت صفحیه پراکندگی متغیرهای مؤثر بر وضعیت آیندیه محلات حاشیه نشین کلانشهر اهواز می توان استنباط کرد، سیستم دارای پایداری نسبی است که از پنج دسته قابل شناسایی هستند. درنتیجه تحلیل های ماتریس و ارزیابی پلان تأثیرگذاری و تاأثیرپذیری عوامل کلیدی با روش های مستقیم و غیرمستقیم تعداد 12عامل کلیدی شناسایی شده است؛ از بین عوامل کلیدی سیاست های تأمین مسکن با امتیاز 330، تأثیرگذارترین عامل در بهبود وضعیت آیندیه مناطق حاشییه کلانشهر اهواز در افق طرح 1415ه .ش. می باشد. 
۱۲۹.

آینده پژوهی توسعه باشگاه های خصوصی ورزشی ایران با رویکرد تحلیل ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی دوره ۱۱ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۰ ۹۷-۷۷

کلیدواژه‌ها: باشگاه های خصوصی ورزشی تحلیل ساختاری افق 1420

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۳
آینده پژوهی توسعه باشگاه های خصوصی ورزشی ایران با رویکرد تحلیل تأثیرات متقابل هدف اصلی این پژوهش است. این رویکرد با تحلیل تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم نیروهای پیشران کلیدی توسعه باشگاه های خصوصی ورزشی ایران برای برنامه ریزی در آینده بکار می رود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت، براساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با ترکیب مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل نخبگان اجرایی و دانشگاهی بود که درباره موضوع توسعه باشگاه های خصوصی، تخصص و تجربه کافی را داشتند. روش نمونه گیری هدفمند بود و حجم نمونه برابر با 14 نفر تعیین شد. داده ها از طریق پرسش نامه باز و مصاحبه و بررسی اسناد جمع آوری و از طریق وزن دهی پرسشنامه های دلفی تهیه شد. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار میک مک (Micmac) تحلیل شد و تجزیه و تحلیل نهایی روی 33 ماتریس بازگشتی انجام گرفت. طبق مطالعات و نظر افراد 8 متغیر اصلی به نام های "امکانات رفاهی مناسب موثر، توسعه الزامات حمایتی و تشویقی، بسترسازی جذب حامی مالی، ایجاد تمایز، تعامل با رسانه ها، زیرساخت ها و فناوری، استفاده از دیپلماسی ورزشی برای توسعه باشگاه های خصوصی، عامل مدیریتی" به عنوان مؤلفه ها و شاخص های مهم در موضوع شناسایی شدند. آنچه از وضعیت صفحه پراکندگی متغیرهای مؤثر بر وضعیت توسعه باشگاه های خصوصی ورزشی ایران می توان فهمید، وضعیت ناپایداری سیستم است. بیشتر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکنده اند. به غیراز چند مورد که نشان می دهند دارای تأثیرگذاری بالایی در سیستم است، بقیه متغیرها از وضعیت تقریباً مشابهی نسبت به یکدیگر برخوردارند. از میان 33 متغیر بررسی شده در این تحقیق، 5 متغیر کلیدی مؤثر بر آینده توسعه باشگاه های خصوصی ورزشی ایران انتخاب شده است.در نهایت می توان نتیجه گرفت، عوامل شناسایی شده نقشه راهی در جهت بهبود توسعه باشگاه های خصوصی ورزشی ایران در افق 1420 باشد.
۱۳۰.

سناریوهای مدیریت منابع آب بر مبنای رویکرد آینده پژوهی: مطالعه موردی شهرستان تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی ایران دوره ۵ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 203 - 228

کلیدواژه‌ها: مدیریت یکپارچه ی منابع آب تحلیل ساختاری برنامه ریزی سناریو مبنا آینده پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۸
هدف: بروز بحران آب و گسترش نااطمینانی ها در زمینه ی پایداری و آینده ی تأمین منابع آب، مدیران را ملزم به اتخاذ تصمیم های حیاتی در زمینه ی مدیریت منابع آب با توجه به فرایندها و عوامل مختلف مؤثر و مرتبط در این زمینه به ویژه پیامدهای تغییرات اقلیمی، جمعیت، تصمیمات سیاسی و غیره نموده است. از این رو، هدف این مطالعه بررسی نظام مند عوامل أثر گذار در ابعاد منابع و مصارف آب و تعریف آینده های بدیل در این حوزه بر مبنای عوامل شناخته شده است. روش: تدوین سناریو از جمله ابزارهای پیشنهادی است که می تواند به منظور بررسی پیامدهای آتی، در اتخاذ تصمیم گیری ها و اجرای سیاست های مختلف راهبردی در زمینه ی مدیریت منابع آب، مؤثر واقع شود. این چارچوب در سطح منطقه ای برای منابع آب شهرستان تبریز مورد ارزیابی قرار گرفته و با توجه به ماهیت پژوهش، از روش های تحلیل ساختاری، سناریو نویسی و دلفی استفاده می شود. یافته ها: طبق نتایج 15 عامل کلیدی در وضعیت منابع آب شهرستان تبریز دخیل هستند. بررسی حالت های احتمالی در هر عامل در نهایت به 47 وضعیت احتمالی انجامید. با تحلیل تمام وضعیت های احتمالی،  7585 سناریو ممکن، 9 سناریو باورکردنی و 4 سناریو با احتمال وقوع قوی در وضعیت آتی منابع آب شهرستان تبریز شناسایی شدند. نتیجه گیری:با توجه به وضعیت موجود، ملاحظه شد که شکاف قابل توجهی تا تحقق اهداف بنیادین توسعه و دستیابی به سناریوهای مطلوب وجود داشته و از این رو راهبرد ها و تدابیر لازم در دستیابی به مطلوب ترین آینده ها معرفی گردید.
۱۳۱.

شناسایی پیشران های تحقق کشاورزی دانش بنیان با تأکید بر توسعه فناوری (مطالعه موردی استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی ایران دوره ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 273 - 303

کلیدواژه‌ها: نهاد فناوری کشاورزی دانش بنیان نیروی پیشران تحلیل ساختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۶
هدف: کشاورزی دانش بنیان و توسعه فناوری در قلب آن، امروزه به عنوان یکی از مهم ترین عوامل شکل دهنده توسعه در جوامعی همچون ایران، شناخته شده است. انتظار می رود، کاربرد بیشتر دانش در فعالیت های بخش کشاورزی به مهار بحران هایی؛ مانند کمبود مواد غذایی، کمیابی آب شیرین و مشکلات زیست محیطی کمک کند و موجب بهبود چشمگیر بهره وری گردد. پیش از پاسخ به این سؤال که چه دانش ها یا فناوری هایی برای تحقق کشاورزی دانش بنیان در یک جامعه مناسب است، باید به پیش نیازها و پیشران های آن، پرداخت. بنا بر ضرورت این مسأله ، پژوهش حاضر با هدف شناسایی پیشران های آینده کشاورزی دانش بنیان در استان کرمانشاه، طراحی شده است.روش: این مقاله مبتنی بر روش تحلیل ساختاری است. شناسایی عوامل کلیدی در گام نخست، به وسیله مصاحبه های عمیق و هدفمند با 31 نفر از خبرگان بخش کشاورزی استان، انجام شد. در نهایت، تجزیه و تحلیل اطلاعات به وسیله تشکیل ماتریس اثرات متقابل و نرم افزار آینده پژوهی میک مک صورت گرفت. در این گام، از روش پنل خبرگان با حضور 15 نفر استفاده شد.یافته ها: تعداد 14 عامل به عنوان پیشران های تحقق کشاورزی دانش بنیان در استان کرمانشاه شناسایی شد.نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد؛ توسعه کشاورزی دانش بنیان در استان کرمانشاه، نیازمند بازنگری در متغیرهای ملی همچون جهت گیری های سیاسی، نهادهای رسمی و حمایت های دولتی و همچنین متغیرهای منطقه ای؛ مانند آموزش، اصلاح فرآیندهای تصمیم گیری و مدیریتی می باشد.
۱۳۲.

شناسایی و تبیین پیشران های مؤثر بر توسعه گردشگری با رویکرد آینده پژوهی (مورد مطالعه: منطقه آزاد تجاری- صنعتی انزلی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی ایران دوره ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 222 - 253

کلیدواژه‌ها: آینده گردشگری برنامه ریزی گردشگری آینده پژوهی نرم افزار میک مک تحلیل ساختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۲۱
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی مهم ترین پیشران هایی است که بر توسعه آینده صنعت گردشگری منطقه آزاد انزلی اثرگذار هستند تا از این طریق بتوان برخلاف مطالعات تبیینی که تنها یک آینده مشخص را پیش بینی می کنند، به خلق چند آینده ممکن، باورپذیر و محتمل پرداخته و درنهایت، به ساخت آینده مطلوب و مرجح دست یابد. در این راستا، پژوهش حاضر با روشی توصیفی –  تحلیلی و با رویکرد اکتشافی آینده پژوهی، در پی شناسایی مهم ترین پیشران هایی است که بر توسعه آینده صنعت گردشگری منطقه آزاد انزلی تأثیرگذار هستند.روش: این تحقیق، با روشی توصیفی – تحلیلی و با رویکرد اکتشافی آینده پژوهی و با مصاحبه از 20 نفر از خبرگان و متخصصان مسلّط بر موضوع و منطقه مورد مطالعه، به صورت هدفمند، پیشران های کلیدی با روش تحلیل مضمون شناسایی گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل ساختاری و تکنیک تحلیل اثرات متقاطع و با بهره گیری از نرم افزار میک مک، میزان اثرگذاری و وابستگی هریک از آن ها با یکدیگر مشخص شد.یافته ها: نتایج پژوهش، حاکی از آن است که از میان 24 پیشران شناسایی شده، حرکت از سمت اقتصاد محصول محور به سمت اقتصاد خدمات (تجربه) محور، توجه به تخریب خلّاق در برابر توسعه طرح های تکراری در حوزه گردشگری، خلق جاذبه های مکمل، با توجه به مزیت های رقابتی منطقه، شفاف سازی فرایندی در هدایت سرمایه گذاری های گردشگری، توجه به مدیریت برند منطقه در حوزه تجارت کالا، استفاده از آموزش های کاربردی برای مردم محلی و کسب و کارها، استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی در اشکال مختلف و سرمایه گذاری در گردشگری سلامت، به ترتیب اثرگذارترین پیشران ها در توسعه آتی منطقه خواهند بود.نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که شناسایی عناصر کلیدی که مؤثر بر توسعه پایدار گردشگری منطقه آزاد انزلی، نقشی حیاتی در پایداری اقتصادی منطقه در بلندمدت خواهد داشت و درنهایت رقابت پذیری مقصد را در برابر سایر مقصدها در آینده افزایش خواهد داد که در آن، همه ذی نفعان از توسعه گردشگری سود خواهند برد.
۱۳۳.

عوامل مؤثر بر توسعه ورزش تربیتی ایران با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی دوره ۹ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۵ ۱۹۲-۱۷۹

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی ورزش تربیتی تحلیل ساختاری میک مک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۲۰
ورزش تربیتی جایگاه ویژه ای در نظام تعلیم و تربیت رسمی کشور دارد. در این سطح، بالاترین انگیزه درونی و فطری، بیشترین تعداد شرکت کننده فعال و همچنین، مناسب ترین زمان و مستعدترین افراد قابل مشاهده است. آینده پژوهی به عنوان رویکردی نوین، فرآیندی است که منجر به نتیجه پایدار عمل برنامه ریزی می شود. در این راستا این پژوهش، با رویکرد آینده پژوهی به شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر بر توسعه ورزش تربیتی و میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر می پردازد که در واقع زمینه طراحی سناریوها در آینده و نیز تدوین راهبردها، برنامه ریزی و سیاست گذاری برای رسیدن به سناریوهای مطلوب را فراهم می کند. روش تحقیق براساس روشهای جدید آینده پژوهی، تبیینی و برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی و پویش محیطی استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری به وسیله نرم افزار MICMAC استفاده شده است. نتایج تحقیق حا کی از این است که در مرحله نخست، با روش پویش محیطی، 39 عامل در شش حوزه، مؤثر بر توسعه ورزش تربیتی در ایران شناسایی شدند. آنچه از وضعیت نمودار پراکندگی متغیرها می توان فهمید حاکی از ناپایداری سیستم می باشد که بیشتر متغیرها در اطراف محور قطری صفحه پراکنده هستند. بنابراین پنج دسته عامل(عوامل تأثیرگذار، عوامل دو وجهی، عوامل تنظیمی، عوامل تأثیرپذیر و عوامل مستقل) قابل شناسایی هستند. در نهایت از میان 39 عامل یاد شده، پس از بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده ورزش تربیتی کشور با روشهای مستقیم و غیرمستقیم، تعداد 15 عامل کلیدی انتخاب شدند؛ سیاست های مراکز آموزشی، ارزیابی مستمر راهبردهای عملیاتی، فعالیت های پژوهشی، منابع انسانی متخصص، استانداردسازی سازه های ورزشی، مراکز تصمیم گیری ICT محور، بوروکراسی زدایی، جهت دهی خیران به سمت ورزش تربیتی، معماری اماکن و فضاهای ورزشی، سبک زندگی، تورم، ظهور فن آوری های نوین مانند هوش مصنوعی، اقتصاد خانواده ها، قیمت زمین و مصالح و تأسیسات بیشترین نقش را در وضعیت آینده ورزش تربیتی کشور ایفا می کنند.
۱۳۴.

تدوین سناریوهای ورزش قهرمانی استان خراسان رضوی در افق 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت و توسعه ورزش سال ۶ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۱۲) 168 - 186

کلیدواژه‌ها: سناریو توسعه یافتگی ورزش قهرمانی آینده پژوهی در ورزش صلح جهانی تحلیل ساختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۸
هدف: این تحقیق با بهره گیری از رویکردهای مدیریت استراتژیک و برنامه ریزی سناریویی، بر پایه سند چشم انداز افق 1404 کشور به بررسی آینده های محتمل پیش روی ورزش قهرمانی استان خراسان رضوی پرداخته است.روش شناسی: در این تحقیق ترکیبی از روش های تحلیل تاثیر متقابل و سناریونویسی استفاده شده است تا بتواند پیچیدگی و گستردگی موضوع تحقیق را پوشش دهد و مدلی جامع و انعطاف پذیر را استخراج کند. در این تحقیق از نرم افزارهایMICMAC  و  SCSENARIOWIZARDبرای تحلیل اثرات متقابل متغیرها و تهیه سبد سناریوها استفاده شده است.یافته ها: به منظور تحقق اهداف پژوهش، با مرور ادبیات و با استفاده از پنل خبرگان، نیروهای پیشران تاثیرگذار در توسعه ورزش قهرمانی استخراج شد و پس از تایید روایی و پایایی آن ها، در جلسات پنل خبرگان میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری هر یک از آن ها بر روی یکدیگر به دست آمد. پس از تحلیل ساختاری و استخراج دو عدم قطعیت کلیدی به نام حمایت حامیان مالی و سیاست های خصوصی سازی، سناریوهای نهایی تدوین و با استفاده از نظرات خبرگان، آینده های ممکن برای آن ها ترسیم گردید.نتیجه گیری: در انتها با توجه به سناریوهای مستخرج پیشنهاد می گردد در شرایط آشوب و پر از رقابت فعلی، اداره ورزش و جوانان استان خراسان رضوی به مثابه نهادی هوشمند، برنامه ریزی های خود را بلند مدت و با توجه به الگوهای آینده اندیشی و آینده نگاری انجام دهد. همچنین همواره با درصد عوامل محیطی نسبت به وقوع هر یک از سناریوها هشیار بوده و با بررسی و ارزیابی هر یک از استراتژی های خود در صورت وقوع هر یک از سناریوها، شناخت جامعی از آینده به دست آورد و در صورت لزوم استراتژی های جدیدی را تدوین و جایگزین نماید.
۱۳۵.

طراحی و تبیین چارچوب اکوسیستم کارآفرینی در ورزش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت و توسعه ورزش سال ۸ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 64 - 83

کلیدواژه‌ها: صنعت ورزش کارآفرینی ورزشی نظام کارآفرینی تحلیل ساختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۲۳
هدف:  هدف از این پژوهش طراحی و تبیین چارچوب اکوسیستم کارآفرینی در صنعت ورزش کشور بود.روش شناسی: روش تحقیق از نوع کیفی نظام مند بود. جامعه آماری شامل اساتید، مدیران، صاحبان کسب و کار، کارآفرینان و مشاوران حوزه صنعت ورزش، مخترعین، و نوآوران در خدمات و تولیدات ورزشی بود. نمونه آماری به صورت غیرتصادفی، هدفمند و دردسترس بر مبنای میزان ارتباط با موضوع و اعتبار علمی انتخاب و نظرخواهی شد. ابزار پژوهش شامل سه ابزار؛ مطالعه کتابخانه ای، مصاحبه اکتشافی نیمه هدایت شده و تکنیک دلفی دو مرحله ای بود. روایی هر یک از ابزارهای پژوهش براساس اعتبار نمونه مراجعه شده و ضریب توافق بین متخصصان و خبرگان مورد تأیید قرار گرفت.یافته ها: پس از تحلیل داده های گردآوری شده از روش های کدگذاری و چارچوب بندی و تحلیل ساختاری و نظا م مند، عوامل اصلی در ایجاد اکوسیستم کارآفرینی در ورزش شناسایی گردید و در نهایت شش حیطه ی اصلی شامل: محیط کارآفرینانه؛ سرمایه های انسانی؛ رهبری کارآفرینانه؛ اماکن، لوازم و خدمات ورزشی؛ تأمین مالی؛ و زیرساخت های کارآفرینی بود. درنهایت با استفاده از روش دلفی دو مرحله ای چارچوب اکوسیستم کارآفرینی در ورزش طراحی و تبیین گردید.نتیجه گیری: با توجه به اینکه تعریف و تغییر ساختار یکی از پاسخ های سازمان ها و سیستم ها به تغییرات محیطی است و اکوسیستم کارآفرینی ورزشی در کشور با چالش های زیادی مواجه است بنابراین چارچوب طراحی شده در این پژوهش می تواند در ارزیابی، تحلیل و نظام مندسازی اکوسیستم  کارآفرینی ورزشی مبنا قرار بگیرد.
۱۳۶.

آینده پژوهی مشارکت در ورزش همگانی با رویکرد تحلیل ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت و توسعه ورزش سال ۱۰ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 16 - 29

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی مشارکت در ورزش همگانی تحلیل ساختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۱
هدف: آینده پژوهی مشارکت در ورزش همگانی با رویکرد تحلیل تأثیرات متقابل هدف اصلی این پژوهش است. این رویکرد با تحلیل تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم نیروهای پیشران کلیدی ورزش همگانی کشور برای برنامه ریزی در آینده بکار می رود.روش شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت، براساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با ترکیب مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل نخبگان اجرایی و دانشگاهی بود که در باره موضوع مشارکت در ورزش همگانی، تخصص و تجربه کافی را داشتند. روش نمونه گیری هدفمند بود و حجم نمونه برابر با 15 نفر تعیین شد. داده ها از طریق پرسش نامه باز و مصاحبه و بررسی اسناد جمع آوری و از طریق وزن دهی پرسشنامه های دلفی بدست آمد. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار میک مک تحلیل شد و تجزیه و تحلیل نهایی روی 16 ماتریس بازگشتی انجام گرفت.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که نیروهای پیشران کلیدی فرهنگی و ایدئولوژیک، اقتصادی و صنعتی، سرمایه مالی و انسانی، دستاورد مشارکت، سیاسی و اجتماعی بیشترین تأثیرگذاری و تأثیرپذیری را بر آینده مشارکت در ورزش همگانی دارند. در این بین عامل فرهنگی و ایدئولوژی و اقتصادی و صنعتی بیشترین سهم را در اثرپذیری مستقیم و غیرمستقیم داشتند.نتیجه گیری: پیچیدگی ایجاد تغییر در حوزه مشارکت در ورزش همگانی از مهم ترین چالش های آینده پژوهی در این حوزه است. اما درک و شناسایی آینده این حوزه را می توان با تبیین اثرات پیشران های فرهنگی و ایدئولوژی، اقتصادی و صنعتی، سرمایه مالی و انسانی، دستاورد مشارکت، سیاسی و اجتماعی آسان نمود. 
۱۳۷.

شناسایی و تحلیل کلان روندهای مؤثر بر شایستگی مدیران ورزشی با مدیریت کلاس جهانی در صنعت ورزش ایران با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت و توسعه ورزش سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۵) 111 - 143

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی شایستگی مدیریت کلاس جهانی تحلیل ساختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۲۲
یکی از مهمترین گام های آینده پژوهی، شناسایی و تحلیل روندهای مؤثر بر آن است بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی کلان روندهای مؤثر بر آینده ی شایستگی مدیران ورزشی با مدیریت کلاس جهانی در صنعت ورزش ایران است. بنابراین پس از انجام مطالعات کتابخانه ای و بررسی اسناد و منابع معتبر و مصاحبه با 23 نفر از خبرگان، فهرس تی از رون دهای کلیدی مؤثر به دست آمد و با استفاده از روش دلفی، کلان روندها از 89 مورد به 37 مورد تقلیل یافتند. سپس با بهره گیری از روش تحلیل ساختاری، ماتریس تأثیر متقابل طراحی شد و با تشکیل پانلی شامل 11 نفر از خبرگان و اجماع نظرات آنان درباره تأثیرگذاری عوامل بر یکدیگر، داده ها وارد ماتریس شد. با تحلیل داده های برآمده از م اتریس ب ا ن رم اف زار می ک م ک، می زان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری هرکدام از عوامل ارزیابی شده است.بر این اساس، روندهای راهبردی مؤثر شناخته شدند و مشخص شد که روندهایی نظیر سرمایه گذاری در ورزش های قهرمانی، جهانی شدن ورزش، گسترش اقتدار سازمان های ورزشی در سیاست گذاری، افزایش نقش زنان در ورزش و رشد مدیریت منابع انسانی سبز، بیشترین تأثیرگذاری را بر آینده شایستگی مدیران ورزشی با مدیریت کلاس جهانی در صنعت ورزش دارند.از این رو توجه به ویژگی های مدیران ورزشی که باعث ایجاد توانایی بیشتر در برخورد با محیط متغیر می شود، مدیران ورزشی را در اداره سازمان های ورزشی با مدیریت کلاس جهانی یاری می دهد و زمینه ساز کسب مزیت رقابتی و حضور در بازارهای جهانی می گردد.