مطالب مرتبط با کلیدواژه

روش تحقیق


۶۱.

مأخذ شناسی متون فقهی، اصولی و قواعد فقه اهل سنت در مبسوط

نویسنده:
منبع: دانشنامه های حقوقی زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵ ۹۶-۱۰۵

کلیدواژه‌ها: ف‍ق‍ه ت‍طب‍ی‍ق‍ی فقه المقارن (مقارنه و سنجش آرای فقیهان مذاهب فقهی و اصولی) مأخذ شناسی منابع فقهی اهل سنت فقه و اصول حنفی مالکی شافعی حنبلی المبسوط استاد جعفری لنگرودی قواعد فقه روش تحقیق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۴ تعداد دانلود : ۱۰۵۱
این پژوهش می کوشد با معرفی و شناخت مآخذ و منابع اهل سنت (در سه زمینه فقهی، اصولی و قواعد فقه) در “مبسوط” تألیف استاد جعفری لنگرودی جنبه های مقارنه ای و جایگاه تطبیقی این متن را مورد پژوهش قرار دهد. چرا که اعتبار و ارزش هر متنی در گرو شناخت منابع آن است و شناخت منابع، معلوم می دارد تطبیق و سنجش و مقارنه تا چه عمق و گستره ای انجام گرفته است. مبنای این پژوهش سخنی از خود مؤلف است که می گوید؛ «به کار بستن روش تطبیقی در بسیاری از مسایل حقوقی پربار و ثمربخش است.» صاحبان این قلم بر این باور هستند که کثرت رجوع مؤلف “مبسوط” به منابع فقهی، اصولی و قواعد فقهی اهل سنت به جنبه های تطبیقی آثار مؤلف غنا و اهمیتی دو چندان بخشیده است و از آشنایی او با علوم مرتبط و زبان و ادب عربی نشان دارد. در نتیجه این مقاله با تلاش برای ارائه تصویری از استنادات مؤلف به منابع اهل سنت در حوزه های پیش گفته، در صدد است زمینه های آشنایی مخاطبان امروزین فقه و حقوق اسلامی را با منابع مورد وثوق و اطمینان، با تبیین جایگاه اجمالی آنها، به طور ویژه در المبسوط فراهم سازد. در نهایت باید در نظر داشت به دلیل گستردگی علوم اسلامی، به ویژه متون بین رشته ای و استنادهای مؤلف به مآخذ گوناگون، در این پژوهش تنها متون فقهی، اصولی و قواعد فقه مورد توجه قرار گرفته و نظر به محدودیت زمانی و ظرفیت این مقاله از متون کلیات و منابع غیرمرتبط صرف نظر شده است.
۶۲.

بررسی «روش تحقیق» در پژوهش های حوزه جغرافیا و برنامه ریزی شهری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۵ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰۱ 33 - 47
تعداد بازدید : ۵۶۰ تعداد دانلود : ۳۱۳
گسترش دانش در حوزه علوم انسانی مبتنی بر معرفت شناسی، هستی شناختی و روش شناختی شکل می گیرد. در این بین «روش شناسی» مبنای تولید علم در همه رشته هاست و روش شناسی معرفت علمی نیز بر سه عنصر پارادایم، نظریه و روش استوار است. هدف این مقاله بررسی «روش تحقیق» پژوهش های حوزه جغرافیا و برنامه ریزی شهری می باشد. روش این مقاله سنجش اعتبار سازه ای مقاله های حوزه رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری است. نتایج نشان می دهد مهم ترین روش استفاده شده در حوزه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، که همان «مشاهده» است و مهم ترین ابزار که «پیمایش» می باشد، به مرور به فراموشی سپرده شده است و امروزه شکل ناقصی از دوران سلطهٔ کمّی گرایی در پژوهش های حوزه مقالات جغرافیا و برنامه ریزی شهری ایران رایج است. درنتیجه انتظار تولید دانش علمی بدون توجه به اصول روش شناسی معرفت علمی (پارادایم، نظریه و روش)، انتظاری نابجا در تولیدات اخیر پژوهش های حوزه جغرافیا و برنامه ریزی شهری است. در روش شناسی جغرافیا و برنامه ریزی شهری ایران چگونگی ورود به واقعیت (واقعیت های یک شهر شامل: اجتماعی، کالبدی و طبیعی)، مدل ورود به واقعیت (قیاسی یا استقرایی)، روش اندازه گیری متغیرهای موجود در شهر (کمّی، کیفی یا ترکیبی) و سرانجام نظام های ارزشی و نقش آنها در پژوهش، به درستی مدنظر قرار نمی گیرد.
۶۳.

کارایی فرضیه در ادبیا ت پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۲) 1 - 16

کلیدواژه‌ها: پژوهش ادبی روش تحقیق نظریه فرضیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۴۰۶
دانش ناگزیر از پژوهش است؛ پژوهشی سخته و پرورده که دغدغه رفع مشکلات و حلّ مجهولات را داشته باشد و به استانده های علمی نگری و علمی نگاری پایبند بوده باشد. ادبیات نیز آن گاه که نه به مثابه «متن بودگیِ خلّاقانه»، که همچون ابژه ای قابل شناسایی بدان نگریسته می شود، شایسته آن است که از جوانب متفاوت و به شیوه های مختلف به شکل علمی واکاوی شود (:ادبیات پژوهی). پژوهش ادبی اصیل نیز چونان هر پژوهش اصیلی در دیگر شاخه های دانش، نیازمند «فرضیه» است. فرضیه، انگاره ای در برابر مسئله پژوهش و پاسخی ارتجالی و ابتدایی بدان است. از موارد اهمیت فرضیه، تشخیص درستِ پیشینه پژوهش، تبیین نقشه پژوهش و تعیین روش پژوهش تا رسیدن به سنجیده ترین پاسخ را می توان برشمرد. به دلیل آنکه پژوهش های ادبی، عمدتاً پژوهش های توصیفی اند، کیفیّت فرضیه نیز در این پژوهش ها منطق خاص خود را دارد. این جستار با تکیه بر مطالعه کتابخانه ای و به گونه توصیفی - تحلیلی در پی تبیین این مسئله است که آیا فرضیه سازی در ادبیات پژوهی کارایی دارد و اگر چنین است، به دلیل تفاوت ماهوی ادبیات با دانش های دیگر، فرضیه در ادبیات پژوهی باید چگونه باشد. پاسخ یابی برای این مسائل، ازجمله با نقد تئوری «فرضیه فرایندنگر» در مطالعات ادبی همراه بوده است. کلید واژه ها: پژوهش ادبی، روش تحقیق، نظریه، فرضیه
۶۴.

تحلیل انتقادی کتاب: «البحث العلمی؛ أسسه، مناهجه و أساسیبه، إجراءاته» (پژوهش علمی؛ مبانی، روش ها وضوابط)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۹۰) 287-311
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۴۳۹
نقد و تحلیل انتقادی تولیدات علمی، نقاط قوّت و ضعف نویسندگان را برجسته کرده، و تقویت نقاط قوت و اجتناب از نقاط ضعف را به دنبال خواهد داشت. رسیدن به کمال مطلوب در تدوین منابع دانشگاهی پس از نقدهای صریح و سازنده میسّر می باشد. در این نوشتار کتاب «البحث العلمی؛ أسسه، مناهجه و أساسیبه، إجراءاته» أثر ربحی مصطفی علیان، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.نتایج بدست آمده از بررسی این کتاب نشان می دهد که کتاب حاضر علی رغم برخی نکات قوت از قبیل استفاده از منابع فراوان و متنوّع، استفاده از تمرینها و جدولها و نمودارها که در تبیین و آموزش مفاهیم نقش مؤثری داشته است، متأسفانه دارای نواقص شکلی ومحتوایی فراوانی است. مهمترین نواقص شکلی عبارتند از: عدم رعایت دقیق قواعد عمومی نگارش، خطاهای لغوی، عدم رعایت قواعد صرف و نحو، خطاهای تعبیری و انشایی ناشی از عدم استعمال درست واژه ها و ترکیبها، فقدان جامعیت صوری ناشی از فقدان مقدمه روشمند و فقدان خاتمه در پایان فصلها و پایان کتاب. مهمترین نواقص محتوایی هم شامل: تکراری بودن موضوع، تنظیم و فصل بندی ناقص، بررسی سطحی و شتابزده، تکیه بر تدوین و جمع آوری و در نتیجه فقدان نقد و نوآوری.
۶۵.

تربیت معلم و پژوهش روایی: به سوی تغییر پارادایم در روش های تحقیق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵ 3 - 28

کلیدواژه‌ها: تربیت معلم پژوهش روایی پارادایم روش تحقیق چرخش روش شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۴۲۶
تربیت معلم و پدیده های مرتبط با آن در احاطه متغیرهایی است که فرصت فهم عمیق و چندلایه از آن کمتر با روش-های پژوهش اثبات گرایانه امکان پذیر می باشد. به عبارت دیگر جِنس مفاهیم مرتبط با تعلیم و تربیت از جِنسی نیست که بتوان آن ها را به صورت دقیق و عمیق از طریق روش های کمی بازنمایی و فهم نمود. بدین سان، اخیراً نظریه پردازان برنامهدرسی برای فهم پدیده های آموزشی به یک نوع تغییر جهت گیری معرفت شناختی اشاره و تآکید داشته اند که درک و افق های جدیدی میان پژوهش گران و پژوهیده ها گشوده است. با توجه به این ضرورت، هدف پژوهش حاضر این است که به تبیین جایگاه روش پژوهش روایی، به مثابه بستری در خدمت تغییر معرفت شناختی در فهم پدیده های گستره تربیت معلم بپردازد. در همین راستا، ابتدا مفهوم و تعریف روایت و پژوهش روایی ارائه و اهمیت پژوهش روایی در تربیت معلم مورد بحث قرار گرفته است. متعاقباً زمینه های پیدایش پژوهش روایی تشریح و با تحلیل چرایی تغییر پارادایم در پژوهش های گستره تربیت معلم، مواضع پارادایماتیک آن در قالب مباحث معرفت شناختی، هستی شناختی و روش شناختی بحث گردیده است.
۶۶.

تبیین بنیان های نظری، اقتضائات عملی و ویژگی های روش شناختی پژوهش روایی

نویسنده:
منبع: توسعه حرفه ای معلم سال دوم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳) 61 - 82

کلیدواژه‌ها: پژوهش روایی روش تحقیق پژوهش کیفی تربیت معلم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۵۵۸
هدف پژوهش حاضر، تحلیل و بررسی ابعاد نظری و عمل پژوهش روایی است. امروزه با تغییر و توسعه معانی و مفاهیم مرتبط با تربیت معلم، شاهد یک نوع تغییر جهت گیری معرفت شناختی در برنامه های درسی تربیت معلم، از الگوهای فنآورانه به الگوهای فکورانه هستیم. در الگوهای فکورانه پیوندی عمیق بین نظر و عمل معلم وجود دارد، به طوری که برنامه های درسی از رهگذر تجارب و تأمات روزانه معلمان عبور می کند. شاهد این مدعا برنامه های درسی کارورزی در دانشگاه فرهنگیان است که در آن دانشجومعلمان می بایست از طریق روایت پژوهی به توصیف، تحلیل و تسهیم تجارب روزانه خود بپردازند. در پژوهش روایی، محققان از طریق شنیدن، دیدن، زیستن، نوشتن و تفسیرکردن، داستان های مرتبط با تجارب زیسته خود و دیگران را مورد کاوش قرار می دهند. برهمین اساس با توجه به ضرورت و اهمیت موضوع و خلأ منابع فارسی مرتبط، پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش اسنادپژوهی به واکاوی ابعاد روش-شناختی رویکرد روایی بپردازد. بنابراین در پژوهش حاضر ابتدا پیشینه، ویژگی ها و عناصر کلیدی این روش بررسی شده است. در ادامه انواع روایی، مراحل انجام پژوهش، نمونه گیری، رو شهای تحلیل، فرآیند اعتباربخشی و ملاحظات اخلاقی از دید صاحبنظران تحلیل گردیده و در بخش پایانی نیز برخی انتقادات و محدودیت های پژوهش روایی مورد بحث قرار گرفته است.
۶۷.

فعالیت ها و ادراکات اعضای هیئت علمی در اجرای درس پژوهی به منظور بهبود کیفیت تدریس پژوهش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تدریس پژوهی سال هشتم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 204 - 184

کلیدواژه‌ها: درس پژوهی روش تحقیق کیفیت تدریس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰
کیفیت تدریس از موضوعات مهم آموزش عالی است و درس پژوهی فعالیتی موثر برای بهبود کیفیت تدریس است. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی فعالیت ها و ادراکات اعضای هیئت علمی در اجرای درس پژوهی به منظور بهبود کیفیت تدریس پژوهش بود. جامعه پژوهش کلیه اعضای هیئت علمی دانشکده های ادبیات و علوم انسانی، تربیت بدنی و علوم ورزش، علوم اداری و اقتصاد، علوم تربیتی و روان شناسی که روش تحقیق را در مقطع کارشناسی ارشد تدریس می کنند؛ بود. سیزده نفر از آن ها که هدفمند و مبتنی بر ملاک انتخاب شدند؛ نمونه-ی پژوهش را تشکیل دادند. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. برای تحلیل اطلاعات از تحلیل تفسیری استفاده شد. جهت کسب اعتبار پژوهش از روش های توصیف غنی و انتخاب هدفمند افراد، یادداشت های تاملی، کفایت اجماعی و کدگذاری ثانوی استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد بین وضع موجود و وضع مطلوب کیفیت تدریس تفاوت های قابل توجهی وجود دارد. اعضای هیئت علمی قبل از تدریس راه های بهبود کیفیت تدریس را شناسایی و سپس در کلاس اجرا می کنند. آن ها معتقدند برای بهبود کیفیت تدریس؛ اشتراک دانش بین اعضای هیئت علمی و برقراری الزاماتی در درس روش تحقیق ضروری است که در نهایت درس پژوهی به عنوان راهی برای اشتراک دانش بین اعضای هیئت علمی معرفی شد.
۶۸.

الگوی پس کاوی تجارب زیست مؤمنانه؛ روشی در علوم انسانی اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال ششم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۲۱) ۱۱-۳۴
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۲۵۰
یکی از خلأهای موجود در عرصه علوم انسانی اسلامی، نبود روش های مناسب با اقتضائات و نیازهای این نوع از علوم است. الگوی پس کاوی تجارب زیست مؤمنانه به دنبال عرضه الگویی روشی برای مطالعه در حوزه علوم انسانی اسلامی از طریق گردآوری تجربه های نظری و عملی مؤمنان در هنگام درگیرشدن و مداقه در موقعیت های واقعی زندگی و سپس عرضه یافته ها به متون دینی به منظور رسیدن به تبیین یا راهکاری دینی است. طراحی این الگو مبتنی بر ایده وجود و امکان بهره گیری از فهم عرفی و نیز گرانباری مشاهده از نظریه صورت پذیرفته و فرض بر آن گرفته که افراد مؤمن به دلیل برخورداری از سطوحی از دانش دینی و نیز دغدغه های دینی برای زیست مؤمنانه در هنگام مواجهه با شرایط واقعی به دنبال فهم دینی از پدیده ها یا کشف شیوه هایی دینی برای زندگی هستند. الگوی پس کاوی در گام نخست به شناسایی این فهم ها یا شیوه ها اقدام می کند و در گام دوم به ارزیابی دینی آن برای دستیابی به یک تبیین یا راهکار صواب دینی مبادرت می ورزد و برای این کار از روش تحلیل ساختاری استفاده می کند.
۶۹.

روش شناسی:گفتارهای ناگفته، تأملی در مقوله روش شناسی در رشته برنامه ریزی شهری و منطقه ای از خلال بررسی «کتاب راهنمای روش تحقیق برنامه ریزی راتلج»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال ۲۱ مهر ۱۴۰۰ شماره ۷ (پیاپی ۹۵) 201-228
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۲۱۲
این مقاله مروری است بر کتاب راهنمای روش تحقیق برنامه ریزی راتلج. مروری که تلاش می کند محتوای کتاب را به اجمال بیان کند و از آن طریق نشان بدهد که درک و فهم روش شناسی تا چه اندازه بر کاروبار دانشگاهیان و حرفه مندان اثر می گذارد. این کتاب برخلاف دیگر منابع رایج اختصاصا مناسبات رشته ی برنامه ریزی را موضوع بررسی قرار داده است. همچنین تلاش کرده تا روش شناسی را از موجودیتی صلب و حسب تکلیف در میان دانشگاهیان به سیروسلوکی پویا در زندگی فردی، اجتماعی و حرفه ای پژوهشگران ارتقا دهد. مقاله های متعدد کتاب اکثرا دل مشغولی شان پیوند نظریه و عمل است و برای برقراری این پیوند به شکلی بدیع بسیاری از مناسبات فرآیند تولید پژوهش را پیش نظر می آورند. در پایان ارزیابی مختصری از محتوای کتاب صورت می گیرد و ضرورت جای گرفتنش در برنامه ی آموزش رسمی برنامه ریزی بیان می شود.
۷۰.

اعتبارسنجی کاربست روش «نظریه زمینه ای» به مثابه تفسیر موضوعی قرآن با تأکید بر آرای شهید صدر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 73 - 106

کلیدواژه‌ها: روش تحقیق روش نظریه زمینه ای تفسیر موضوعی علم دینی شهید صدر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۴۰۰
«نظریه زمینه ای»، از روش های کیفی است. این روش در پژوهش های اجتماعی تفسیری برای تحلیل متون و استخراج نظریه از داده های پژوهشی، در راستای ارائه نظریه درباره «موضوعات» اجتماعی و انسانی کاربرد دارد. محققان علوم انسانی دینی کاربست این روش را توسعه داده، برای تحلیل موضوعی متن قرآن و استخراج نظریه از آن به خدمت گرفته اند. از سویی، از دیدگاه شهیدصدر، روش اجتهادی معتبر برای اکتشاف نظریه های علمی قرآن، « تفسیر موضوعی» است، که هدف آن ارائه نظریه قرآن درباره «موضوعات» واقع زندگی بشری است. در واقع، از دیدگاه محققان دینی ای که روش نظریه زمینه ای را در رجوع به قرآن برگزیده اند، این روش همچون تفسیر موضوعی عمل می کند؛ چراکه با ارائه یک موضوع به قرآن، به هدف کشف نظریه قرآنی، می خواهد یک تحقیق قرآنی را به انجام برساند. بنابراین، کاربست نظریه زمینه ای در نظریه پردازی قرآنی، به مثابه تلقی این روش، به عنوان تفسیر موضوعی قرآن است. در مقاله حاضر، اعتبار این کاربست، با تکیه بر آرای شهیدصدر بررسی می شود. مسائل این تحقیق، در دو ساحت نظریه سازی بر اساس روش نظریه زمینه ای، و نظریه سازی بر اساس تفسیر موضوعی اجتهادی، مطرح میشود. بنابراین، در اعتبارسنجی و حلّ مسئله تحقیق، به فراخور، از مبانی و قواعد روش شناسی کیفی و روش شناسی اجتهادی بهره برده می شود. یافته اصلی این تحقیق را می توان از سنخ روش شناختی دانست. در این تحقیق نشان داده می شود که در هر پژوهش نظریه پردازانه، از جمله در پژوهش های علوم انسانی دینی و پژوهش های نظریه پردازانه قرآنی، روش تحقیق باید با رویکرد علمی معتبر و منبع معرفتی معتبر، متناسب باشد. بر این اساس، بهره مندی از روش های تحقیق علوم انسانی رایج، همچون روش نظریه زمینه ای، برای نظریه پردازی قرآنی از توجیه روش شناختی لازم برخوردار نیست.
۷۱.

شبیه سازی یادگیری دانش زبانی و جهانی برای بزرگسالان: موردی از یادگیرندگان زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 93 - 109

کلیدواژه‌ها: آموزش زبان روش تحقیق روش تحقیق تجربی صفر هَیجامَد ثبت امواج مغزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۲۲۰
از آنجایی که یادگیری زبان اول با یادگیری زبان دوم در بزرگسالی متفاوت است، شبیه سازی یادگیری زبان دوم می تواند به فهم ما از ماهیت یادگیری زبان کمک شایانی نماید. در زبان اول کلمه به همراه جهان پیرامون آموخته می شود، در حالی که در زبان دوم جهان پیرامون قبلا اموخته شده است و فراگیر فقط کلمه را می آموزد. شبیه سازی زبان می تواند دریچه ای جدید رو به کشف زوایای پنهان یادگیری زبان باز کند. از این رو، در این پژوهش برآنیم تا با هدف شبیه سازی یادگیری زبان دوم، به معرفی روش تحقیق تجربی صفر که برگرفته از ادبیات هیجامد می باشد، بپردازیم. روش تحقیق تجربی صفر در ارتباط با پژوهش هایی است که در آن فراگیران بزرگسال مفاهیم و کلماتی را می آموزند که هیچ چیزی در مورد آن ها نمی دانند و در کلاس درس شروع به یادگیری آن ها می کنند. در این مطالعه پس از مرور روش های تحقیق رایج، روش تحقیق تجربی صفر معرفی می گردد. سپس با ذکر نمونه ای از پژوهش های ثبت امواج مغزی به تبیین این نوع روش تحقیق می پردازیم و کاربردهای احتمالی آن را  بیان می کنیم.
۷۲.

تحلیل محتوای مقالات بین المللی طراحی شهری طی دوره 8 ساله (2012 - 2005) میلادی: موضوع و روشهای پژوهش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال نهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۴ 79 - 86

کلیدواژه‌ها: طراحی شهری موضوعات طراحی شهری روش تحقیق محیط زیستی نمونه موردی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۲۰۲
با رشد و توسعه کمی و یکفی مجلات علمی، امروزه تحلیل محتوای مقالات منتشر شده از حیث موضوعی و رو ششناسی به عنوان دو الگوواره قدرتمند فرایند تحقیق، ضروری است. کشف موضوعات و رو ششناسی مقالات منتشر شده در حوزه طراح یشهری مهم ترین هدف این مقاله به شمار می رود. بدین منظور با استفاده از پایگاه اطلاعاتی SCOPUS مقالاتی که در عنوان آنها عبارت «طراح یشهری » آمده است، در بازه نمونه زمانی ) 2012 - 2005 ( که واجد جدید ترین رویکردهای نظری می باشد، جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت هاند. یافت ههای این نوشتار نشان م یدهد که مباحث طراح یشهری بو مشناختی و محیط زیستی واجد بیشترین میزان فراوانی موضوعی در میان 241 مقاله منتشر شده بوده و روش نمونه موردی نیز به عنوان پرکاربردترین روش تحقیق در میان مقالات به چاپ رسیده می باشد. استخراج 33 طیف موضوعی مورد کاربرد از جمله دیگر نتایج این مقاله به شمار م یرود.
۷۳.

واکاوی عناصر برنامه درسی روش تحقیق در دانشگاه های برتر جهان: مطالعه موردی رشته روان شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 43 - 66

کلیدواژه‌ها: روش تحقیق عناصر برنامه درسی دوره تحصیلات تکمیلی رشته روان شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۲۶۹
هدف پژوهش حاضر مطالعه عناصر برنامه درسی روش تحقیق در دوره تحصیلات تکمیلی رشته روان شناسی در دانشگاه های برتر جهان است. در این پژوهش بر اساس نمونه گیری هدفمند 13 طرح درس روش تحقیق از 13 دانشگاه برتر جهان در رشته روان شناسی انتخاب و بر اساس هدف، محتوا، روش تدریس، فعالیت های یادگیری و ارزشیابی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. روش پژوهش حاضر کیفی و مبتنی بر تحلیل محتوا است. نتایج پژوهش نشان می دهد دانشگاه های مورد مطالعه در آموزش درس روش تحقیق اهدافی از قبیل آشنایی با روش های مختلف تحقیق برای درک پدیده های روان شناسی، یادگیری نحوه طراحی و انجام تحقیق در پژوهش های روان شناسی، ارتقای مهارت های تفکر انتقادی و یافتن و خواندن تحقیقات علمی روان شناسی را دنبال می کنند. در مباحث مربوط به روش تحقیق کمّی، انواع روش های تحقیق کمّی، ابزار و اندازه گیری و تفسیر و نوشتن گزارش پژوهش و در مباحث پیرامون روش تحقیق کیفی، انواع روش های تحقیق کیفی و ابزار جمع آوری داده های کیفی (مصاحبه و مشاهده) از اهمیت بیشتری برخوردار بودند. در مباحث مشترک بین هر دو رویکرد، ماهیت علم و مبانی فلسفی تحقیق و اخلاق در پژوهش، از اهمیت ویژه ای برخوردار بودند. رایج ترین روش برای تدریس درس روش تحقیق ترکیب روش سخنرانی با روش مسئله محور و پروژه محور است و مهم ترین فعالیت یادگیری انجام پروژه های تحقیقی فردی و گروهی در طول ترم است. دانشگاه های مورد مطالعه از شیوه های مختلفی به منظور ارزشیابی درس استفاده می کنند که رایج ترین شیوه، ارزشیابی بر اساس تکالیف انجام شده در طول ترم و آزمون کتبی است.
۷۴.

واکاوی پژوهش «تحلیل موقعیتی»

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 99-116

کلیدواژه‌ها: تحلیل موقعیتی روش تحقیق نقشه موقعیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۲ تعداد دانلود : ۲۸۷
پژوهش «تحلیل موقعیتی»، یکی از روش های پژوهش کیفی است. تحلیل موقعیت، یکی از نسخه های متعدد روش زمینه ای است که با تمرکز بر موقعیت به عنوان واحد تحلیل، به ترسیم نقشه های مختلف اقدام می کند. سه نقشه موقعیت، عرصه ها / جهان های اجتماعی و وضعیت به عنوان واحد تحلیل پژوهش «تحلیل موقعیتی» مطرح است. این روش، یکی از شیوه های بسیار جدید برای تحلیل پدیده های اجتماعی، اعم از متنی و غیر متنی است. شیوه «تحلیل موقعیتی»، به استفاده از شیوه های تحلیل، تحلیل گفتمان و تحلیل محتوای کیفی تأکید دارد. ازاین رو، این روش اصولاً یک شیوه تحلیل چندگانه است. این مقاله با هدف واکاوی پژوهش «تحلیل موقعیتی»، با یک فرایند مشخص و مبتنی بر روش فرا تحلیلی، به توصیف مبانی فلسفی و مراحل انجام این روش می پردازد.
۷۵.

ارزیابی سیستماتیک مقالات معماری مجلات علمی-پژوهشی ایران و انتشارات (Elsevier (q1(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال نوزدهم دی ۱۴۰۱ شماره ۱۱۵ 5 - 20

کلیدواژه‌ها: روش تحقیق مقالات علمی پژوهشی ایران مقالات (Elsevier (q1 مطالعات معماری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۲۰۲
بیان مسئله: با توجه به پیشرفت جوامع د ر سال های اخیر و توسعه ابعاد مطالعات علمی و پژوهشی د ر زمینه های مختلف معماری، بررسی سیر حرکت اند یشمند ان و موضوعات مطالعه شد ه د ر سطح جهان و مقایسه آن با مطالعات د اخلی می تواند مؤید ی بر نیازهای تحقیقاتی آتی د ر حوزه معماری باشد ؛ چراکه مطالعات د اخلی د ر مقایسه با مطالعات جهانی از تعمیم پذیری کم تری برخورد ار بود ه و جهت افزایش رقابت پذیری خود با مطالعات جهانی، نیازمند تغییری بهینه با د ر نظر د اشتن مسائل و مشکلات د اخلی هستند . هد ف پژوهش: هد ف از این مطالعه، بررسی مقالات علمی منتشر شد ه د ر مجلات معتبر معماری د ر سطح جهانی و د اخلی د ر ارتباط با محوریت موضوعی و روش های تحقیق آنها جهت ارائه راهکاری برای بهبود کیفیت مطالعات بعد ی د ر جهت افزایش تعمیم پذیری برون د اد مطالعات چاپ شد ه د ر نشریات ایرانی است. روش پژوهش: این پژوهش با مروری بر کلیه مجلات معماری (Elsevier (q 1 (646 مقاله) و علمی- پژوهشی فارسی و انگلیسی زبان (802 مقاله) که د ر طول سال های 1397 تا 1399منتشر شد ه، به بررسی موضوعات و روش تحقیق آنها پرد اخته است. نتیجه گیری: ارزیابی آماری نتایج، حاکی از آن است که از میان یازد ه موضوع شناسایی شد ه «پاید اری، فن ساختمان، فرایند طراحی، مطالعات کالبد ی، مطالعات تاریخی، معناشناسی، روانشناسی محیط، پد افند غیرعامل، مد یریت، گرد شگری، منظر»، تمرکز مطالعات د ر نشریات علمی-پژوهشی ایران بیشتر روی مباحث «تاریخی» و «روانشناسی محیط» و اغلب به شیوه کیفی (توصیفی- تحلیلی) است، د ر حالی که گرایش مطالعات معماری د ر نشریات ( 1 Elsevier  (q تمرکز بر عرصه های «تکنولوژی و فن ساختمان» و «فرایند طراحی» با تکیه بر روش های کمی (آزمایشی) صورت پذیرفته است.
۷۶.

اثربخشی تدریس به شیوه کلاس معکوس بر راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و مؤلفه های انگیزش یادگیری درس روش تحقیق بین کارکنان مرکز تحقیقاتی آجا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویکردهای نوین آموزشی سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 99 - 116

کلیدواژه‌ها: کلاس معکوس راهبرد یادگیری خودتنظیمی انگیزش یادگیری روش تحقیق کارکنان مرکز تحقیقات آجا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۲۰۸
استفاده از روش های آموزشی فعال و یادگیرنده محور در بهبود عواملی همچون راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و انگیزش یادگیری مؤثر است که رابطه مستقیمی با عملکرد یادگیری فراگیران دارد. این مقاله، با هدف بررسی تأثیر تدریس به شیوه کلاس معکوس بر راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و مؤلفه های انگیزش یادگیری درس روش تحقیق میان کارکنان مرکز تحقیقات و جهاد خودکفایی ارتش آجا انجام شد. روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با کنترل، که در آن 30 نفر از کارکنان مرکز تحقیقاتی ارتش آجا با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند (هر گروه 15 نفر). ابزار پژوهش، پرسشنامه های راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (MSLQ، 1991) و انگیزش یادگیری (SMTLS، 2005) بود. داده ها در نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شدند. یافته ها نشان دهنده آن بود که آموزش کلاس معکوس موجب افزایش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی، انگیزش یادگیری و مؤلفه های آنها در گروه آزمایش شده است. به عبارت دیگر، بین میزان نمرات راهبردهای یادگیری خودتنظیمی، انگیزش یادگیری و مؤلفه های آنها در پس آزمون گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری وجود داشت (001/0>P). با توجه به این یافته ها گفته می شود، استادان از روش کلاس معکوس برای افزایش انگیزش یادگیری و یادگیری خودتنظیمی دانشجویان و فراگیران در فرایند یاددهی- یادگیری استفاده می کنند.
۷۷.

بررسی روش و راهبردهای تحقیق در مطالعات میان رشته ای قرآن کریم (نمونه موردی: ارتباط معماری با قرآن کریم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: روش تحقیق معماری قرآن کریم مطالعات میان رشته ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۲۱۷
یکی از اساسی ترین مباحث مطالعات میان رشته ای دریافت روش شناسی تحقیق و راهبردهای نحوه تطبیق دو رشته با یکدیگر است؛ این مسئله هنگامی اهمیت بیشتری پیدا می کند که درباره تطبیق یک رشته با مفاهیم قرآن کریم باشد. اخیراً بسیاری از معماران، علاقه مند به تحقیق و شناخت جایگاه معماری و کلیدواژه های آن در قرآن کریم می باشند و لذا در اینجاست که آشنایی با روش های تحقیق در این زمینه اجتناب ناپذیر است. این مقاله با رویکرد بررسی روش و راهبردهای تحقیق در مطالعات بین رشته معماری و قرآن کریم شکل گرفته و برای این کار علاوه بر بررسی مطالعات سایر پژوهشگران در این زمینه به تحقیقاتی که به طور ویژه به معماری و قرآن کریم پرداخته اند و ارزیابی روش شناسی آنها، توجه شده است؛ نتایج پژوهش نشان می دهد چنانچه در رشته معماری پژوهشی بین رشته ای با قرآن کریم انجام شود، روش تحقیق آن از نوع کیفی و توصیفی- تحلیلی است، به شکلی که متغیر قرآن ثابت است و دست کاری نمی شود و تنها محقق در آن به توصیف و تفسیر آیات می پردازد و کلیدواژه های موردنظر تحقیق را در آیات قرآن می یابد و جایگاه آنها را در قرآن مشخص و بر اساس ویژگی های مشخص شده به نقش قرآنی کلیدواژه ها را پی می برد. به منظور سهولت و دقت کار، محقق از راهبردهای آیه محور و سیاق محور در پژوهش استفاده می کند که متناسب با موضوع، کلیدواژه های متناظر در قرآن انتخاب می شود و سپس تعدادی از آیات قرآن که در آنها کلیدواژه های محقق و مشتقات آن ذکر شده انتخاب و در آنها تدبر می گردد؛ در ضمن راهبردهای مذکور محدودیت ها و مشکلاتی را در بردارند که در این مقاله به آن پرداخته می شود.
۷۸.

روش شناسی تحقیق موضوعی در قرآن کریم: طراحی الگویی کاربردی برای پژوهش های میان رشته ای

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای قرآن کریم سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: روش تحقیق تحقیق موضوعی تدبر در قرآن کریم تفسیر قرآن به قرآن دامنه نقل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۲۱۳
یکی از خلأهای موجود در مسیر تولید علوم انسانی اسلامی را می توان فقدان روش های تحقیق کاربردی دانست که از مبانی صحیحی برخوردار باشند. با توجه به این که یکی از منابع مهم نقل پژوهی در حوزه مطالعات میان رشته ای، قرآن کریم می باشد لذا لازم است، روش پژوهش برای تحقیقات موضوعی در قرآن تبیین شود. بر این اساس در نوشتار حاضر تلاش شد تا روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم بر مبنای تفسیر قرآن به قرآن که به عنوان بهترین شیوه تفسیر قرآن کریم شناخته می شود برای این نیاز ارائه شود. در ابتدا به تبیین مبانی روش تحقیق پرداخته شد و بحث های مبنایی در خصوص تعریف دین، نسبت میان عقل و نقل به عنوان اجزای دین، نسبت میان کتاب و سنت به عنوان اجزای نقل، دامنه نقل، رابطه میان مسایل علوم انسانی اسلامی و علوم انسانی متعارف و... ارائه شد. یکی از غفلت-هایی که در حوزه نقل پژوهی وجود دارد عدم برقراری تناسب میان دامنه معارف نقلی و مسایل مورد پژوهش است. این امر باعث می شود تا موضوعی که خارج از دامنه نقل قرار دارد بی جهت بر آن عرضه شود. در نهایت با بیان برخی از این نکات مهم در مواجهه با نقل، الگویی کاربردی که از هشت گام تشکیل می شود برای پژوهش موضوعی در قرآن کریم ارائه گردید.
۷۹.

تبیین و بررسی شاخص های روش های تحقیق کاربردی در طراحی صنعتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۱۸ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ 67 - 74

کلیدواژه‌ها: تحقیق روش تحقیق طراحی صنعتی نمونه روش تحقیق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۱۸۰
برای انجام یک تحقیق، پس از آنکه نیازسنجی انجام گرفت و مسئله ای شناسایی شد، تعیین نحوه انجام تحقیق تا رسیدن به نتیجه مطلوب تحت عنوان روش تحقیق، از نخستین تصمیماتی است که در انجام هر پژوهشی می بایست اتخاذ گردد. واهمه از کنترل در تحقیق، همواره همه محققین حوزه های هنری و از آن جمله طراحی صنعتی را بر آن داشته تا به روش تحقیق مشخصی ارجاع نکنند و یا حداقل در بیان آن را مکتوم نگاه دارند. لذا این پژوهش به دنبال این پاسخ می باشد که آیا اصولاً روش های تحقیق در طراحی صنعتی بر مبنای علوم دیگر قابل تعیین و تعریف است و آیا با آنها تفاوت معناداری دارد. همچنین هدف دیگر این پژوهش این است که مشخص سازد انواع نمونه های تحقیقاتی در طراحی صنعتی در قالب کدام دسته از روش های تحقیق می گنجند. با این اهداف، این پژوهش با گردآوری تعاریف روش های تحقیق در علوم دیگر، آنها را از فیلتر طراحی صنعتی عبور داده و متناسب با نیازها و رویکردهای این رشته، مجدداً پرکاربردترین این روش ها را بازتعریف نموده و در نهایت با ارائه نمونه های کاربردی بر مبنای تحقیقات رایج در این رشته، محققین را در انجام پژوهش هایشان در مسیری صحیح یاری بخشد.
۸۰.

بررسی روش شناختی چگونگی کشف سیره عقلا در پژوهش های عالی فقه و اصول

نویسنده:
منبع: دین پژوهی و کارآمدی دوره ۱ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ 21 - 47
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۸۱
سیره عقلاء کاربرد گسترده ای در فقه، قواعدفقه و اصول فقه داشته و نقش آن در استنباط احکام امری بدیهی است. اگر بنای عقلاء حجیت نداشته باشد، روابط انسانها و نظم زندگی آنها مختل میشود. حال بحث در این است که فقیه محترم نویسنده این جمله، چگونه این سیره عقلاء را (آنهم از آغاز تمدن بشری)کشف کرده است. امروزه محققان برای کشف نظرات و شیوه عمل گروه های خاصی از انسان ها، پس از تعیین جامعه و نمونه آماری، از روش های نوین نظرسنجی مانند مشاهده علمی، مصاحبه و پرسشنامه (و تحلیل های آماری) استفاده می کنند. با توجه به وحدت ملاک، برای کشف نظر، روش و سیره عقلاء نیز باید چنین شود. در این پژوهش به کیفیت کشف سیره عقلاء از سوی علمای معظم قدیم و معاصر پرداخته شده و بدین منظور کتب علمای قدیم از حیث چگونگی کشف سیره عقلاء بررسی شده و از برخی از علمای معاصر سوالاتی در این باره پرسیده شده و نتیجه آن در تحقیق ارائه شده است که علمای بزرگوار در کشف سیره عقلاء از روش های نوین تحقیق مانند نظرسنجی، پرسشنامه و مصاحبه استفاده نکردند و اصولا با جامعه آماری، نمونه آماری و نظرسنجی از آحاد جامعه خردمندان، سروکار نداشته اند.