فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۶۶۱ تا ۲٬۶۸۰ مورد از کل ۳۶٬۴۲۸ مورد.
منبع:
مطالعات راهبردی فرهنگ سال ۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)
85 - 114
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با رویکرد کیفی به دنبال شناسایی راهبردهای فرهنگی جهت تبدیل بقاع متبرکه به قطب فرهنگی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی و بعد از مطالعه مباحث نظری و تحقیقات پیشین در حوزه پژوهش به مطالعه اسناد بالادستی ازجمله، سند چشم انداز 20 ساله کشور، سند چشم انداز سازمان اوقاف و امور خیریه در افق ۱۴۰۴ هجری شمسی، سند راهبردی بقاع متبرکه، سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، سیاست های کلی نظام، قانون اساسی و قانون اوقاف پرداخته شد و پس از مصاحبه با 25 نفر از اساتید، کارشناسان و مدیران بقاع متبرکه با استفاده از نرم افزار Maxqda و از طریق روش تحلیل مضمون و ترسیم شبکه مضامین، تعداد 136 مضمون پایه و 23 مضمون سازمان دهنده استخراج گردید که در 8 دسته راهبردهای زائر محور، ارتباطی، میزبانی، محیطی، ادبی، رویدادی، رسانه ای و هنری ارائه شد.
نئولیبرالیسم؛ خوانش انتقادی از اشباع شدگی ساحت های زندگی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تداوم و تغییر اجتماعی سال ۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲
435 - 449
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: جهانی که ما در آن زندگی می کنیم، همواره در حال تحول است و شناسایی مکانیسم های این تغییرات امری ضروری است. نئولیبرالیسم نه تنها به عنوان یک مکتب فکری، بلکه به عنوان منطق فکری نوین سیستم سرمایه داری، حوزه های زیسته زندگی انسان را تحت تأثیر قرار داده و آنها را متحول کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیامدهای اجتماعی و سیاسی سلطه نئولیبرالیسم بر زندگی انسان با تکیه بر آراء اندیشمندانی چون دیوید هاروی، بیونگ چول هان، مایکل سندل، زیگمونت باؤمن، ژان بودریار و ... انجام شده است. روش و داده ها: روش این پژوهش تحلیلی و از نوع اسنادی است، که با مطالعه منابع مختلف به بررسی تاریخچه ظهور نئولیبرالیسم، اندیشمندان جریان ساز این مکتب و برخی از پیامدهای آن پرداخته شده است. یافته ها: در واقع، این پژوهش ذیل چهار بخش، به بررسی اندیشه نئولیبرال پرداخته و سازوکارهای نئولیبرالیسم را در زمینه تکنولوژی و رسانه های جمعی، اخلاق، روابط انسانی و مصرف گرایی مورد بررسی قرار داده است. یافته ها نشان می دهد که نئولیبرالیسم سلطه طبقاتی را در قالب طبقات جدیدی چون سلبریتی ها بازتولید کرده و اخلاق را به حاشیه رانده است، از سوی دیگر رسانه ها به عنوان فناوری های قدرت نئولیبرالیسم، به شیوه ای نرم به استثمار افراد پرداخته و روابط انسانی در ذیل ایدئولوژی مصرف گرایی بسیار شکننده شده است. بحث و نتیجه گیری: نئولیبرالیسم با تکیه بر هستی شناسی و معرفت شناسی بازار بسیاری از ارزش های اجتماعی و بنیادین را مصرفی کرده و باعث سطحی شدن روابط انسانی شده و سلطه طبقاتی را به نفع نخبگان اقتصادی بازتولید کرده است. پیام اصلی: نئولیبرالیسم نه تنها برای بشر آزادی به ارمغان نیاورده است، بلکه با تکیه بر شعار «آزادی های فردی»، بسیاری از ساحت های اخلاقی زندگی اجتماعی افراد را استثمار کرده است. امروزه بازخوانی مکانیسم های نظام سرمایه داری ذیل ایدئولوژی نئولیبرالیسم، باید دوباره به مرکز مطالعات حوزه علوم انسانی بازگردد و بحث درباره نابرابری اجتماعی و دفاع از طبقه فرودست جامعه باید به عنوان یک رسالت اجتماعی به شکلی جدی در این حوزه پیکربندی شود.
کارکرد زیبایی شناسی پیکرنگاری زنان رقصنده و نوازنده در نقاشی دوره اول قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: نقاشی های پیکرنگاری درباری در دوره اول قاجار بیشتر با چهره شاه و درباریان شناخته می شود ولی بخشی از نقاشی این دوران تصاویر نقاشی شده از زنان درحال رقص و نوازندگی می باشند. این تصاویر نیز از قوانین پیکرنگاری درباری پیروی می کند ولی بخش پیکرنگاری از زنان به صورت مستقل هیچ گاه هدف پژوهش نبوده است. این نوع نقاشی ها برخلاف پیکرنگاری درباری جنبه سیاسی و تبلیغاتی نداشته و با معیارها و قوانین پیکرنگاری درباری برای تزیین کاخ ها به کار می رفته است و بدون امضای هنرمندان نقاشی می شده است. هدف از این پژوهش مطالعه تحلیلی نقاشی پیکرنگاری درباری از زنان در دوره اول قاجار و معیارهای زیبایی شناسی آن می باشد. سوال دراین پژوهش به این شرح است که چه معیارهای زیبایی شناسی برای پیکرنگاری از زنان در دوره اول قاجار وجود دارد؟ چه شباهت ها و تفاوت هایی با نقاشی رسمی پیکرنگاری درباری دراین دوران وجود دارد؟روش شناسی: روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و بررسی نمونه های نقاشی پیکرنگاری زنان و نمونه های موزه ای انجام شده است، شیوه تحلیل آثار براساس بررسی اصول و قواعد تجسمی به کار رفته در ویژگی های ظاهری نقاشی های زنان در دوره اول قاجار است.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان می دهد که نقاشی پیکرنگاری از زنان در دوره قاجار بخش مهمی از نقاشی پیکرنگاری درباری رسمی دراین دوران بوده است، نقاشی ها جنبه تزیینی و آرمان گرایانه داشته و دارای نقوش و تزیینات متنوع تری هستند. در قوانین زیبایی شناسی، آرمان گرایی، استفاده از تزیینات و نقوش، اغراق درچهره پردازی دارای اشتراکاتی با پیکرنگاری رسمی از شاه و درباریان است. در این نقاشی ها زنان مطابق با الگوهای تعریف شده در ادبیات ایران جوان، زیبا، درحال رقص، نواختن ساز و حرکات آکروبات بازی نشان می دهد
وضعیت سنجی ابعاد هویت ملی، قومی و طبقاتی جامعه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۰۲
1 - 29
حوزههای تخصصی:
در این مقاله با تحلیل ثانویه ی سه موج از پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان تلاش شده است تا سه وجه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعه ایران از منظر ابعاد هویتی شامل هویت ملی، قومی و طبقاتی به تصویر کشیده شود. نتایج بررسی نشان داد از حیث هویت ملی نگرشی مثبت در بین همه پاسخگویان دیده می شود ولی زمانی که این قسم از هویت در معرض هم نشینی با تنوعات قومی و زبانی قرار می گیرد، نسبت های متفاوتی بین این دو برقرار می شود. مطابق نتایج اگرچه تعامل هویت ملی و قومی در بیشتر استان های کشور هم افزا بوده است ولی در فضای برداری، گوشه هایی قرار دارند که نشان دهنده ضعف هویت ملی و تشدید هویت قومی است. از سوی دیگر رصد وضع تحرک طبقاتی به منزله شاخص بهبود اقتصادی جامعه، گویای روندِ نزولی تحرک طبقاتی است به نحوی که از حجم طبقه متوسط کاسته و طبقه پایین جامعه فربه تر شده است. از ترکیبِ این دو عامل یعنی گسست هویتی (ملی-قومی) با محرومیت و نابرابری اقتصادی می توان به ابزاری تحلیلی دست یافت که برای فهم و تبیین کنش های اجتماعی و سیاسی نیروها و عاملیت های اجتماعی در شرایط حال حاضر جامعه ایران مفید و کارگشا است.
تأملی بر شاخص های پیش ارزیابی احکام برنامه های توسعه در حوزه آسیب های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۰۳
167 - 200
حوزههای تخصصی:
آسیب های اجتماعی به عنوان یکی از حساسیت برانگیزترین موضوعات در سطح افکار عمومی جامعه، در دهه های اخیر به دغدغه ای حاکمیتی تبدیل شده است؛ لذا سیاست گذاران تلاش نموده اند تا در قالب انواع سیاست ها و قوانینی مانند برنامه های پنج ساله توسعه تمهیداتی برای کنترل و کاهش این آسیب ها بیندیشند. این تلاش در شرایطی انجام گرفته که تاکنون تعداد محدودی از احکام سیاستی موجود در این برنامه ها به صورت موفقیت آمیز محقق شده اند. یکی از زمینه های عدم موفقیت برنامه های توسعه، کم توجهی به مقوله ارزیابی برنامه ای دانسته شده است. مبتنی بر همین ضرورت، مقاله حاضر ضمن استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی با هدف شناسایی و تدقیق شاخص های ارزیابی احکام حوزه آسیب های اجتماعی در برنامه های توسعه تدوین گردیده است. مرور ادبیات مفهومی ارزیابی سیاستی نشان دهنده این است که می توان سه نوع ارزیابی را از هم تفکیک نمود؛ پیش ارزیابی، ارزیابی فرایند و ارزیابی پسینی. پیش ارزیابی خود می تواند معطوف به فرایند تدوین احکام سیاستی، کیفیت شکلی احکام و کیفیت محتوایی آن ها باشد. باتوجه به تعریف آسیب های اجتماعی و ماهیت خاص درگیری افراد جامعه با آن، به نظر می رسد که در میان شاخص های سه گانه فرایندی، شکلی و محتوایی، توجه به شاخص های فرایندی در عرصه سیاست گذاری حوزه آسیب های اجتماعی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
الگوی دانش آفرینی فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش انتظامی سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۰)
227-263
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: امروزه چالش جدی مدیران، مدیریت اثربخش دانش است، کمبود یا نبود مدل مناسب مدیریت دانش آنان را ناگزیر کرده است که از خطاهای خود درس بگیرند. از این رو این پژوهش با هدف طراحی الگوی دانش آفرینی فراجا در مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم انجام شده است.روش: این پژوهش از نظر هدف، توسعه ای–کاربردی، از حیث گردآوری داده ها پیمایشی، از لحاظ تحلیل داده ها توصیفی و استنباطی و دارای رویکردی آمیخته (کمی / کیفی) و ماهیتی اکتشافی است. داده های لازم با مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان و پرسشنامه محقق ساخته دانش آفرینی و مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم بر اساس طیف لیکرت تحصیل شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 17 نفر، شامل خبرگان فراجا، اعضای هیئت علمی، مدیران و کارشناسان مجرب حوزه پیشگیری انتظامی هستند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و در شناسایی عوامل از طریق مصاحبه و تأیید عوامل از طریق روش دلفی؛ در ساخت مدل مشارکت داشته اند. جامعه آماری در فرایند پیاده سازی مدل، شامل کارشناسان و اساتید مجرب حوزه پیشگیری انتظامی، کارشناسان، فرماندهان و مدیران ستادی و صفی مرکز شامل ستاد پلیس پیشگیری فراجا و معاونت عملیات فراجا و فرماندهی انتظامی تهران بزرگ به تعداد 360 نفر و حجم نمونه طبق جدول مورگان 186 نفر که به صورت تصادفی طبقه ای متناسب با حجم طبقات انتخاب شده اند. به منظور بررسی اعتبار مدل از نرم افزارهای اس. پی. اس. اس. ویراست 26 و SMART PLS ویراست 3/3 استفاده شد.یافته ها: بین عوامل تواناساز دانش با عوامل خلق دانش (05/0>p،249/0β=) و نیز عوامل تسهیل کننده دانش با عوامل خلقِ دانش (05/0>p،500/0β=) رابطه معنادار وجود دارد، با توجه به مثبت شدن ضریب مسیر، این رابطه ها از نوع افزایشی (مستقیم) می باشند. همچنین نتایج نشان دهنده رابطه معنادار و افزایشی میان متغیر عوامل تواناساز دانش با مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم (05/0>p،294/0β=) و رابطه معنادار و افزایشی میان متغیر عوامل خلق دانش با مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم (05/0>p،212/0β=) است.
بررسی مفهوم امنیت اجتماعی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: تلاش علمی این پژوهش ناظر بر مطالعه امنیت اجتماعی به عنوان یک پدیده مهم در متن اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران است تا از این طریق فهم بهتری از امنیت اجتماعی، اهمیت و ضرورت آن به دست آید. هدف اصلی پژوهش آن است تا جایگاه مفهوم امنیت اجتماعی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران مورد تبیین قرار گیرد.روش: روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع تحلیل مضمون است. داده های پژوهش داده های متنی شامل اسناد و سیاست های بالادستی نظام هستند که به صورت کدگذاری باز و محوری پدیده امنیت اجتماعی را شناسایی و دسته بندی کرده است. روش نمونه گیری هدفمند و از اسناد تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته است.یافته ها: در مجموع هجده مضمون پایه از متن اسناد بالادستی استخراج شد که از این میان تعدادی از آن ها چند مرتبه در اسناد مورد اشاره قرار گرفتند و نیز صد و ده مرتبه ابعاد و مؤلفه های امنیت اجتماعی در اسناد بالادستی ذکر شده است.نتیجه گیری: از حیث ذکر مؤلفه های امنیت اجتماعی می توان اشاره داشت که مبارزه با مواد مخدر، دریافتن امنیت اجتماعی، مقابله با اعتیاد، مصاف با مفاسد اجتماعی، جلوگیری از وقوع جرم، ترقی امنیت اجتماعی، جبران ناسازگاری اجتماعی، مقابله با خشونت، کاهش طلاق، کاهش حاشیه نشینی، کاهش کودکان کار، مبارزه با مفاسد اخلاقی، توجه به امنیت اجتماعی، جلوگیری از کاهش جمعیت، مبارزه با دخانیات، مقابله با تکدی گری، مبارزه با قاچاق کالا و نهادینه شدن امنیت اجتماعی ابعاد و مؤلفه های امنیت اجتماعی در اسناد بالادستی هستند.
تقدس زدایی از منجی موعود در بازی های رایانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶۳)
81 - 110
حوزههای تخصصی:
امید به ظهور فردی الهی و نجات به دست او در آخرالزمان یکی از فراگیرترین اندیشه های بشری است. منجی موعود برای گسترش عدالت و نجات بخشی در جهان ظهور خواهد کرد که با نشانه هایی برای مردمان معرفی شده است. در زمان معاصر ما شاهد ورود این منجیان به بستر بازی های رایانه ای می باشیم. جدا از اهمیت شناخت منجی موعود، هجوم مباحث آخرالزمانی به خصوص در میان بازی های رایانه ای و نبودن اطلاعات مدونی در رابطه با این موضوع ضرورت ایجاد می کند، تا پژوهشگر با نگاهی طبقه بندی شده ابتدا به بررسی منجی در میان ادیان و آیین ها پرداخته، سپس نقش منجی را در بین بازی های رایانه ای جستجو کند. چنین فرض می شود که قصد شرکت های بازی سازی تقدس زدایی از شخصیت منجی است که القا می کنند هر شخص عادی می تواند منجی شود و فکر حاکم بر بازی ها با منجی های موعود در ادیان در تعارض کامل هستند. این نگاشته از نوع بنیادی است که به روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانه ای به بررسی اندیشه منجی موعود در میان ادیان و آیین ها پرداخته و سپس با روش میدانی تقدس زدایی از شخصیت منجی را در میان بازی های منتخب موجود با موضوعیت آخرالزمان تحلیل کرده است. هدف سازندگان بازی تولد منجیان متنوعی است که الگویی خلاف با الگوی ادیان را پیروی می کنند و این امر در راستای هدف کشورهای حامی آن ها است. در این میان از شخصیت منجی تقدس زدایی کرده و در نهایت سبب ایجاد یأس در افکار عمومی می باشند.
چالش های خبر جعلی از منظر حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پدیده های نوظهور از عواملی هستند که بر قواعد حقوقی تأثیر می گذارند. افزایش استفاده از عملیات سایبری، ازجمله انتشار خبر جعلی برای مداخله در امور دولت ها، پدیده نوظهوری است که به یکی از چالش های حقوق بین الملل تبدیل شده و به نوعی نظم حقوقی حاکم بر جامعه بین المللی را با تردید روبه رو کرده است، ضمن اینکه با اصل ممنوعیت مداخله در امور داخلی دولت ها به عنوان یک قاعده عرفی و تعهد جهان شمول تزاحم دارد. پژوهش حاضر به بررسی خبر جعلی و ممنوعیت مداخله در امور داخلی کشورها از منظر حقوق بین الملل پرداخته است. این از نوع کیفی بوده، برای گردآوری اطلاعات، از شیوه مطالعه «اسنادی و کتابخانه ای» بهره برده و از حیث هدف، « توسعه ای کاربردی » است. پژوهش پیش رو، ضمن بررسی قاعده عدم مداخله و توضیح معنای «اجبار »، نشان می دهد که اصل عدم مداخله چگونه می تواند بر عملیات انتشار اخبار جعلی که با هدف تأثیر نهادن بر اراده حاکمیتی دولت هدف صورت می گیرد تأثیر بگذارد. یافته های پژوهش نشان می دهد؛ اخبار جعلی در مواردی در چارچوب نقض اصل عدم مداخله قرار می گیرد که بتوان آن را «اجبار » طبقه بندی کرد. همچنین استدلال می کند که الگوی جدیدی از عدم مداخله باید تدوین شود تا تمرکز خود را از استاندارد مرسوم اجبار یعنی اقدامات قهری و نظامی به استاندارد جدید دستکاری تغییر دهد.
زمینه های پذیرش بازاریابی رسانه های اجتماعی و تأثیر آن بر عملکرد شرکت های کوچک و متوسط(SME)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات رسانه های نوین سال ۹ پاییز ۱۴۰۲شماره ۳۵
161-196
حوزههای تخصصی:
با ظهور اینترنت فرصت های جدیدی برای شرکت های کوچک و متوسط ایجاد شده است تا بتوانند روش های نوین بازاریابی همچون بازاریابی رسانه های اجتماعی را اتخاذ کنند. از آنجایی که بررسی ادبیات نشان داد که پذیرش بازاریابی رسانه های اجتماعی می تواند تحت تاثیر ویژگی های شرکت و زمینه های داخلی و خارجی قرار بگیرد؛ بنابراین محقق دراین پژوهش به بررسی زمینه های پذیرش بازاریابی رسانه های اجتماعی و تاثیر آن بر عملکرد شرکت های کوچک و متوسط پرداخت. جامعه آماری مورد بررسی در این مطالعه را شرکت های کوچک و متوسط استان هرمزگان تشکیل داد. جهت جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده و در بین 143 شرکت توزیع گردید. مدل ایجاد شده و روابط بین متغیرها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان داد عوامل تکنولوژی، سازمانی و محیطی به طور مستقیم بر پذیرش بازاریابی رسانه های اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری داشتند. همچنین عوامل تکنولوژی و سازمانی با واسطه گری متغیرهای سهولت استفاده درک شده و سودمندی درک شده بر پذیرش بازاریابی رسانه های اجتماعی به طور مثبت وغیر مستقیم تاثیرگذار بودند. یافته ها همچنین حاکی از آن بود که پذیرش بازاریابی رسانه های اجتماعی بر عملکرد شرکت های کوچک و متوسط تاثیر مثبت و قابل توجهی داشت. با در نظر گرفتن این نتایج شرکت ها به هنگام پذیرش بازاریابی رسانه های اجتماعی جهت فراهم کردن آمادگی های داخلی و خارجی باید به نقش عوامل موثربر این پذیرش توجه داشته باشند.
رسانه های خبری و بررسی عاملیت مترجمین مطبوعاتی در بازتعریف روایی از بیماری کرونا در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات رسانه های نوین سال ۹ پاییز ۱۴۰۲شماره ۳۵
319-347
حوزههای تخصصی:
اواخر سال 2019 ویروس کرونا در چین ظاهر شد. این بیماری در تمام دنیا شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را به شدت تحت تاثیر قرار داد. بدین ترتیب موقعیتی فراهم آمد تا جناح ها، سازمان ها و حکومت ها به دنبال بهره برداری سیاسی از شرایط به وجود آمده باشند. رسانه یکی از ابزارهایی بود که نهادهای مختلف سیاسی را در رسیدن به اهداف ایدئولوژیک یاری می رساند. حال این تحقیق در نظر دارد تا با استفاده از نظریه روایت مونا بیکر ، دخالت ایدئولوژیک مترجمین در ترجمه متون خبری و همچنین تاثیر ترجمه بر تنش های سیاسی به واسطه بازتعریف روایی از شرایط بیماری کرونا در ایران را مورد بررسی قرار دهد. به همین منظور 180 متن خبری فارسی به همراه ترجمه انگلیسی آن ها از تارنماهای خبرگزاری های خارجی جمع آوری شدند. بعد از تحلیل داده ها به واسطه راهبردهای قاب بندی نظریه بیکر مشخص شد که نقش مترجم به هنگام بروز یک بحران بسیار مهم است و عملکرد مترجم می تواند جامعه را به سمت ثبات یا عدم ثبات اجتماعی سوق دهد. همچنین مشخص شد که نقش مترجم در ایجاد و یا بازتعریف هویت سیاسی و اجتماعی بسیار پررنگ است. بعلاوه ضرورت اطلاع مخاطب از نقش ترجمه و مترجم در بازتعریف روایی داستان از دیگر یافته های مهم این تحقیق بود.
امکان سنجی انتشار پیام های تنش زُدا در توییتر بررسی میزان استفاده از مولفه های صلح در انعکاس درگیری غیزانیه اهواز توسط کاربران و خبرنگاران در توییتر فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۲
11 - 49
حوزههای تخصصی:
شبکه های اجتماعی، این امکان را برای خبرنگاران فراهم می آوردند تا فارغ از برخی محدودیت های سازمانی بتوانند به انعکاس درگیری ها بپردازند. دغدغه اصلی این مقاله آن است که وقتی اعتراض به بی آبی و درگیری در غیزانیه اهواز شکل می گیرد، روزنامه نگاران چه قدر در انتشار اخبار آن نقش دارند و آیا از مولفه های حرفه ای روزنامه نگاری صلح برای تنش زدایی استفاده می کنند یا نه؟برای پاسخ به این پرسش ها از روش ترکیبی تحلیل شبکه و تحلیل مضمونی استفاده کردیم. یعنی پس از استخراج 51 هزار 169 توییت با موضوع غیزانیه در بازه ای 6 ماهه، بر اساس پارامترهای مرکزیت شبکه کاربران موثر در انتشار پیام ها مشخص شد. همچنین بر اساس شاخص ماژولاریتی سه خوشه ای که بیشترین درصد را داشتند استخراج کردیم. سپس با کمک روش تحلیل مضمونی گرایش ها و همچنین نوع اعمال خشونت این پیام ها را سنجیدیم تا مشخص کنیم آیا با معیارهای روزنامه نگاری صلح تطابق دارند یا نه.نتایج نشان می دهد، روزنامه نگاران جزو کاربران موثر در انتشار پیام ها داخل این شبکه نیستند و در عوض تمامی کاربران موثر با هویتی غیرواقعی توییت نوشته اند. توییت های با بیشترین مشاهده پذیری (Reach) از آن رسانه های فارسی زبان در اروپا و آمریکا بوده است.از طرف دیگر، گرچه کاربران در زمان بروز درگیری (سوم خرداد) بیشترین فعالیت را داشته اند اما توییت ها رویکردی کاملاً رویدادمحور دارند که در عمل سازنده دو قطبی های دولت روحانی- سپاه پاسداران و حکومت- مردم هستند.همچنین بررسی ویژه روی توییت های روزنامه نگاران نشان می دهد این افراد نسبت به کاربران عادی رویکردی تحلیلی تر دارند و به جای دامن زدن به احساس گرایی، اطلاعات زمینه ای بیشتری به کاربران بدهند.
روایتی زنانه از جنگ ایران و عراق؛ تجربیات زیسته ی زنان خوزستانی ساکن در «شهرک شهید بهشتی مشهد»(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۲
119 - 146
حوزههای تخصصی:
با گذشت بیش از سه دهه از پایان جنگ، زنان عادی ساکن در مناطق جنگی که ناچار به ترک خانه های خویش و در نهایت سکونت در شهرهایی غریب شدند، در بدنه ی اصلی روایت ها، پژوهش ها و تاریخ نگاری های جنگ غایب هستند. مهم ترین متونی که به تجربه های زنان از جنگ پرداخته اند، داستان زنانی را روایت کرده اند که «تأثیر گذار و تعیین کننده» بوده اند و به دلیل نزدیکی به مراکز قدرت، توانایی رساندن صدای خویش به دیگران را داشته اند. پژوهش های صورت گرفته در حیطه ی علوم انسانی نیز، تنها به تحلیل همین متون منتشر شده در قالب خاطرات زنان قناعت کرده، و از مراجعه ی مستقیم به انبوهِ زنانی که جنگ را زیسته اند خودداری کرده اند. نظر به وجود این خلأ در گفتمان جنگ، این پژوهش با مراجعه ی مستقیم به 32 نفر از این زنان که ساکن «شهرک شهید بهشتی مشهد» هستند، تلاش کرده تا به تجارب زیسته ی حقیقی و برگرفته از بطن زندگی آنان بپردازد. با رویکرد تئوریک «پدیدارشناسی فمینیستی» و پای بندی به «سوبژکتیویته ی جایگاه مند»، علاوه بر توجه به هستی جنسیتی مشارکت کنندگان، مسائل ساختاری چون: طبقه ، وضعیت اقتصادی، قومیت، و فرهنگ آنان مد نظر قرار گرفته است. روایت های به دست آمده با رویکرد «روایت گری ساختارگرایانه» و به شیوه ای داستان گونه تحلیل شده اند، و در نهایت «داستانی مرکزی» که حاوی تجربیات مجموع شرکت کنندگان است در قالب سه بخش کلی: «مواجهه با جنگ»، «تقلای حفظ بقا»، و «احیای زندگی و تکاپوی بهبود آن» روایت شده است.
بسط شبکۀ مفهومی قدرت فراسوی دوگانه انگاری ها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۲
173 - 199
حوزههای تخصصی:
قدرت و شبکه مفهومی آن همچنان پرمناقشه است؛ از یک سو تعاریف کلاسیک از قدرت نابسنده اند و پاسخگوی تنوع مفهومی آن نیستند و از سوی دیگر، رویکردهای جدید قدرت چنان مفهوم مقاومت را گسترده در نظر گرفته اند که هر کنشی را به مثابه مقاومت تعریف کرده و دیگر مفاهیم مرتبط با قدرت را نادیده گرفته اند. مهمتر از آن در ادبیات قدرت شاهد انواع دوگانه انگاری ها هستیم، دوگانه هایی شامل: قدرت-پذیرش، قدرت-بی قدرتی و قدرت-مقاومت. در این مقاله نظری، سعی کرده ایم در وهله نخست تاحدودی مناقشات حول مفهوم قدرت و مقاومت را نشان دهیم و در وهله دوم نسبتِ هر یک از مفاهیم مرتبط با قدرت را با انواع مختلف قدرت روشن سازیم و از دوگانه های موجود فراتر رویم. نتایج حاکی از آن است که تعاریف کلاسیکِ قدرت، شبکه مفهومی قدرت را حداکثر به دوگانه های قدرت-پذیرش یا قدرت-بی قدرتی محدود می کند و رویکردهای جدید نیز دوگانه قدرت-مقاومت را برجسته می سازند و پذیرش و بی قدرتی را نادیده می گیرند؛ در حالی که به لحاظ منطقی می توان از امکانِ طرح این مفاهیم در نسبت با قدرت سخن گفت و شبکه مفهومی قدرت-مقاومت-بی قدرتی-پذیرش را جایگزین دوگانه انگاری های رایج کرد.
ازدواج ناهمساز؛ زمینه ها، پیامدها و راهکارها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۹
1497 - 1532
حوزههای تخصصی:
دگرگونی های عمیق اجتماعی فرهنگی در دهه های اخیر تغییرهایی اساسی در نوع نگاه افراد به خانواده و زناشویی پدید آورده و امروز، در مقایسه با وضعیت نسبتاً همگون پیشین، با طیف بسیار متنوعی از نگرش های زناشویی مواجه ایم. بر همین اساس، بررسی حاضر با تمرکز بر مفهوم «ازدواج ناهمساز»، بر این فرض اساسی تکیه دارد که ترکیب های نگرشی ناهمساز در ازدواج به مانند ترکیب های خونی ناسازگار عمل کرده و به همان اندازه می تواند برای رابطه زناشویی مخرب، چالش زا و فرساینده باشد. فرض فوق در مطالعه حاضر با استناد به تحلیل ثانویه داده هایِ دو پیمایش زوجی (زن و شوهری) در سال های 1393 و 1400 در معرض آزمون قرار گرفته و نتایج هر دو پیمایش همبستگی مثبت معنی داری را بین شکاف نگرشی میان زوجین و کیفیت زناشوییِ آنها و نیز میان شکاف نگرشی و میزان گرایش به طلاق نشان می دهد. این نتایج به طورخلاصه حاکی از فراوانی تعارض های زناشویی و شدت گرایش به طلاق در ازدواج های ناهمساز بوده و خطر وقوع طلاق و زناشویی های پُرتنش و خالی از کیفیت را به عنوان مهم ترین پیامدهای ازدواج ناهمساز معرفی می کند. این در حالی است که چه در مطالعه ها و پژوهش ها و چه در سیاست گذاری های حوزه خانواده به جای تمرکز بر ریشه اصلی مسئله (وقوع ازدواج های ناهمساز) بر نحوه مدیریت و کنار آمدنِ زوجین با مشکلات و چالش هایی تأکید می شود که به نوعی پیامد همان مسئله یاد شده محسوب می شوند. بر همین اساس، بررسی حاضر بر لزوم یک تغییر رویکرد اساسی از زناشویی به ازدواج و تمرکز بر پیشگیری از ازدواج های ناهمساز در سیاست گذاری های این حوزه تأکید دارد و در راستای تحقق این هدف برنامه های اجراییِ مشخصی را در قالب سه راهبردِ «سنجش و پایش مستمر»، «آموزش و فرهنگ سازی» و «تقویت خدمات مشاوره ای» ارائه می کند.
بردِ «سنجش و پایش مستمر»، «آموزش و فرهنگ سازی» و «تقویت خدمات مشاوره ای» ارائه می کند.
هَفشِجان: کانون هنر حجاری ایران بازخوانی و معرفی آثار حجاری(سنگ مزارها و شیرهای سنگی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش های بومی ایران سال ۱۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۰
153 - 203
حوزههای تخصصی:
هفشجان، یکی از مهم ترین کانون های تراش و تولید آثار سنگی(سنگ مزار و شیرهای سنگی) است. هنرمندان حجار هفشجانی از گذشته تاکنون و نسل به نسل مشغول این حرفه بوده و امروزه یکی از کانون های فعال درتولید انواع آثار سنگی شامل انواع سنگ مزارها، شیرهای سنگی آیینی و تزئینی(دکوراتیو) و سایر احجام سنگی کاربردی و تزئینی، به شمار می آید. این مقاله، پژوهشی است میدانی که با هدف معرفی انواع آثار حجمی و سنگی هفشجان، بررسی، شناسایی و تحلیل جنبه های زیباشناختی و آگاهی از چیستی و چرایی شکل گیری نقش و نگاره های نقش پردازی شده بر بدنه آن ها، به نگارش درآمده است. سوال اصلی پژوهش این است که: انواع فرم سنگ مزارها و شیرهای سنگی هفشجان، علت و اسباب شکل گیری آن ها و جنبه های زیباشناختی و آرایه های تزئینی این آثار کدام است و معانی و مضامین آن ها چیست؟ تحقیق حاضر از نوع کیفی و بنیادین و روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و شیوه گردآوری داده ها، کتابخانه ای و میدانی است.
رویکردهای روایی جهت بررسی نظام مند و ترکیب شواهد در پی هویت بخشی اجتماعی وابسته به معماری زمینه گرا (مطالعه موردی: شهر کلاله)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره ۱۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۲
251 - 282
حوزههای تخصصی:
اهداف: توجه به آینده یک جامعه شهری و تغییرات روزافزون آن ضرورتی اساسی در سیستم مدیریت محسوب می شود و شناخت مناسب آینده، توانمندی های مدیران را در مسیر حفظ هویت اجتماعی ارتقا خواهد داد. کارآمدی سازمان های هنری در سطح جامعه شهری به دلیل عدم وضوح سیاست های مدیران این حوزه و غفلت آنان از نقش سرمایه اجتماعی، دارای ابهام است. به واسطه جهت گیری دیدگاه های اخیر زمینه گرایی به سمت گفتمان های فرهنگی- اجتماعی، پژوهشگر با تمرکز بر برنامه دهی معماری مجموعه ای هنری برای جامعه شهری کلاله، به دنبال درک بهتر پتانسیل ها و محدودیت های جامعه هنری است. روش مطالعه: آن چه این مقاله از روند برنامه دهی در نظر دارد، لزوم تعامل حرفه ای مدیران حوزه هنر با هنرمندان بومی به عنوان عاملی در راستای تحقق پایداری اجتماعی شهر است. این مطالعه کیفی به کمک دو سبک گفتمانی مصاحبه با مدیران هنری و پرسشنامه همدلی نوشته شده توسط هنرمندان شهر کلاله و همچنین استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی برای پاسخ به دو سؤال به تجزیه و تحلیل می پردازد: ویژگی های یک مجموعه هنری موفق چیست و چه چیزی می تواند مانع پویایی آن شود؟ روش تحلیل گفتمان انتقادی، به عنوان رویکردی مطلوب برای ترسیم چشم انداز هنر بومی و بازتعریف ادراکات و انتظارات دو گروه هنرمندان و مدیران در سازمان های هنری مورد توجه قرار گرفته است. یافته ها: در نتیجه گیری مقاله موضوعاتی چون اولویت بندی آسیب-پذیرترین هنرمندان، اطمینان از نمایندگی برابر همه گروه های فرهنگی در روند برنامه دهی و شناخت اثرات قابل توجه و ناخواسته زمینه، از جمله فعالیت های انحصاری سیاسی- اقتصادی مطرح می گردد. نتیجه گیری: تعامل حرفه ای بین مدیران و هنرمندان بومی به واسطه برجسته سازی اثرات متمایز نهادهای اجتماعی- محلی، یعنی سرمایه اجتماعی جامعه، تجربه هنری جامع تری برای هر دو طرف ایجاد می کند که از پایداری و موفقیت آینده پشتیبانی می کند.
بررسی رابطه شاخص های کلان اقتصادی با نرخ خودکشی در استان های کشور: تحلیل ثانویه آمارهای 1390- 1400(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
خودکشی عملی فردی و به طور فیزیکی، با قطع حیات این جهانی همراه است، اما واقعیتی اجتماعی است که از مسائل کلان اقتصادی (بی سازمانی اقتصادی) تأثیر می گیرد. به تعبیری خودکشی نشانه نفرت، بیگانگی، بیزاری و رنج انسان است. هدف اصلی پژوهش، مطالعه رابطه شاخص های کلان اقتصادی با نرخ خودکشی است. روش پژوهش از نوع تحلیل ثانویه، در بازه زمانی 1390-1400، به صورت تمام شماری به روش تعمدی در استان های کشور انتخاب شده است. نتایج، افزایش خودکشی را هم زمان با افزایش بی ثباتی مؤلفه های اقتصادی در جامعه نشان می دهد. مطابق رگرسیون چندگانه پژوهش، سه متغیر کلان اقتصادی ازجمله تغییرات تولید ناخالص داخلی (بتای 344/0-)، نرخ بیکاری (بتای 323/0) و تغییرات نرخ تورم (بتای 2967/0) در استان های کشور، طی بازه زمانی 1390-1400 به افزایش نرخ خودکشی منجر شده است. به این ترتیب حمایتگرها و کنترل دهنده های افکار خودکشی، در جریان فشارهای اقتصادی، کارکرد، اثربخشی و کارایی خود برای محافظت از فرد در برابر رفتارهای پرخطر، خودکشی را از دست می دهند و فرد خود را ناتوان، ضعیف، از خود بیگانه و مستأصل در برابر تغییرات سریع، ناهماهنگ و شدید اقتصادی می بیند و اقدام به خودکشی می کند.
بررسی تأثیر آگاهی شهروندی در تحقق الگوی پیشرفت اسلامی - ایرانی (مطالعه موردی 5 منطقه شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ایران در چشم انداز آرمانی خود به دنبال ایجاد تمدن اسلامی است و بر همین اساس سند راهبردی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را تدوین نموده است و اگر اهداف این الگو در طی یک فرآیند زمانی مشخص تحقق پیدا کند. کشور در زمینه سیاسی، اقتصادی، علمی، فرهنگی، کشاورزی، زیست محیطی، پزشکی و.. پیشرفت نموده و زمینه ساز ظهور تمدن نوین اسلامی خواهد شد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر آگاهی شهروندی در تحقق الگوی پیشرفت اسلامی – ایرانی می باشد. روش پژوهش از جنبه هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی تحقیق پیمایشی و از نظر ماهیت توصیفی و ابزار مورد نظر پرسشنامه می باشد. جامعه آماری مورد از بین شهروندان ساکن در محلات 5 منطقه منتخب شهر تهران (2و5و12و18و21) و روش نمونه گیری با تصادفی ساده می باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که آگاهی های محیط زیستی، آگاهی های آموزش شهروندی و آگاهی های مرتبط با قوانین و مقررات شهری بیشترین نقش را در ارتقاء الگوی پیشرفت اسلامی – ایرانی دارد. نتایج این پژوهش بیانگر این واقعیت است که افزایش دانش و آگاهی شهروندی در تحقق الگوی پیشرفت اسلامی – ایرانی نقش بسزایی در پیشبرد الگو دارد و منافع بالقوه ای را برای حکومت در پی دارد.
مطالعه بسترهای اقدام به خودکشی در بین جوانان شهرستان ورامین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۴۰۲ شماره ۱۰۰
221 - 258
حوزههای تخصصی:
امروزه شهرستان ورامین با رشد فزاینده ای از حیث اقدام به خودکشی روبرو شده است. مطالعه حاضر باهدف مطالعه بسترهای اقدام به خودکشی انجام شده است. رویکرد تحقیق حاضر کیفی و از استراتژی داده بنیاد به منظور کدگذاری و تحلیل داده ها استفاده شده است. جامعه موردمطالعه کلیه جوانان اقدام کننده به خودکشی در شهر ورامین بودند که به مراکز اورژانس اجتماعی مراجعه کردند. نمونه گیری به صورت هدفمند و نظری انجام گرفت که بعد از مصاحبه عمیق فردی با هفده نفر اشباع نظری حاصل شد. اعتبار داده ها نیز از طریق بازبینی توسط متخصصان، بازبینی توسط مشارکت کنندگان و استنادپذیری حاصل شد. یافته ها نشان می دهد، پدیده محوری اقدام به خودکشی در بین جوانان موردمطالعه نابرابری زایا است. شرایط علی «نابسامانی مرزهای خانواده، ترس از سوژگی و نگاه ابزاری، خودپنداره شکاک، ازدواج واپس گرا و انسداد در تداوم بخشی به خود (عاملیت معنابخش) هستند. بسترها نیز خود را در قالب مقولاتی همچون «خیرمحدود، بافت موزاییکی بی ثبات، زنجیره های خویشاوندی/خانوادگی نامولد، فقر عاطفی و آگاهی محیطی محدود» نشان دادند. نتایج نشان می دهد که به منظور کاهش خودکشی در بین جوانان باید به ساماندهی فضاهای کنشی آن ها پرداخت تا خود را به مثابه عامل و هویت اثرگذار شناخته و در برابر شرایط نامطلوب مقاومت کنند.