رویکرد تاریخی

در قرن سیزدهم میلادی، برخی از اصحاب کلیسا نظریه ای را به پیروان لاتینی ابن رشد درباره «رابطه میان آموزه های دینی و فلسفی» نسبت دادند که امروزه، به نظریه «حقیقت دوگانه» (مضاعف) معروف شده است. با نگاهی به سخنان ابن رشد و ابن رشدیان و با تحلیل مفهوم دوگانگی حقیقت و با بهره گیری از سخنان کسانی که به بررسی نظریه یاد شده پرداخته اند، می توان درباره مقصود از این دوگانگی، احتمالات هفت گانه ای را مطرح ساخت که در ذیل چهار عنوان کلی قرار می گیرند: دوگانگی هستی شناسانه، دوگانگی معرفت شناسانه، دوگانگی زبان شناسانه، و دوگانگی عمل گرایانه

۱۲۲۴.

نظریه اخلاقی توماس آکوئیناس: اخلاق مبتنی بر قانون طبیعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد محمدرضایی خدیجه شیروانی

منبع: پژوهش های اخلاقی سال دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۵)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۱۸

۱۲۲۵.

من واقعی کانت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالرضا صفری حلاوی

منبع: نشریه فلسفه سال ۴۰ بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: کانت سوژة استعلایی کنش ترکیب باز نمودها و محتوای شناختی ادراک نفسانی تجربی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی عصر جدید کانت تا ابتدای دوره معاصر ایده آلیسمِ آلمانی (قرون 18 و 19)

تعداد بازدید : ۲۰۲۱ تعداد دانلود : ۱۲۴۵

هدف این مقاله بررسی نگرش کانت دربارة سوژة استعلایی است و دست آورد مهم آن شرح و توضیح شاخصه های سوژة استعلایی بنابر ملاک های نقد عقل محض است. نگارنده نشان می دهد که سوژه، هیچ گاه از مقام سوژه ای خویش به ابژه بودن تنزل نمی یابد و پیوسته یک مفهوم تنظیمی محض و بسیط است و اصلی صوری و منطقی باقی می ماند. برجسته ترین نتیجه حاصل آمده این است که هویت سوژه چیزی نیست جز کنش ترکیب محتواهای متکثر شناختی بر اساس مفاهیم ضروری و پیشینی خود سوژه. از این رو یک دور منطقی و تناقض نازدودنی در سیمای سوژه به چشم می خورد که نشان می دهد آگاهی سوژه به ابژه ها، فقط عبارت از آگاهی به آن جنبه های ضروری است که سوژه خودش در ابژه ها نهاده است. دیگر آن که من استعلایی پیوسته حیثیتی زمانمند دارد که از رهگذر آن خود را درتقابلی آشکار با ادراک نفسانی تجربی قوام می بخشد.

۱۲۲۶.

وجود در حکمت متعالیه و اگزیستانسیالیسم(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: مهدی حسین زاده یزدی

منبع: معارف عقلی سال ششم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: وجود اِگزیستانسیالیسم حکمت متعالیه اگزیستانس حقیقت وجود مفهوم وجود

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۶۱

مفهوم «وجود» و جایگاه آن در تفکر فلسفی انسان و پیوندش با دیگر مفاهیم، راه پرفراز و نشیبی را در تاریخ اندیشه بشری می پیماید. جای شگفتی است مفهومی که در بسیاری از سنت های فلسفی، بدیهی و به تعبیری روشن ترین بدیهی شمرده می شود دچار چنین تطوری گردد. این مفهوم در برخی از دیرینه ترین سنت های فلسفی دوران باستان جایگاهی بس محوری داشته است، به گونه ای که موضوع فلسفه، وجود بماهو وجود دانسته می شود. در دوره های پسین این مفهوم در حاشیه مباحث فلسفی قرار گرفت. در سده های گذشته در حکمت متعالیه و اگزیستانسیالیسم غربی دیگربار احیا شد و افق های تازه ای بر اندیشه بشری گشود. گذری کوتاه بر مسائلی که در این دو جریان فلسفی ارائه می شود، از نزدیکی قابل توجهی درباره وجود پرده برمی دارد. در این نوشتار با طرح پاره ای از مسائل مهم در باره وجود در حکمت متعالیه و نزد گروهی از بزرگان اگزیستانسیالیسم، روزنه ای را برای تطبیق و مقایسه جست وجو خواهیم کرد.

۱۲۲۷.

فلسفه در آلمان (از لوتر تا نیچه)

نویسنده: مریم گودرزی

منبع: کتاب ماه فلسفه سال چهارم مهر ۱۳۸۹ شماره ۳۷

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۲۱ تعداد دانلود : ۱۲۰۸

۱۲۲۸.

مبانی روشنگری در اندیشه روسو

نویسنده: علی کرباسی زاده فاطمه سلیمانی دهنوی

منبع: حکمت و فلسفه سال چهارم زمستان ۱۳۸۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۶)

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی عصر جدید دکارت تا کانت عصر روشن نگری (قرون 17 و 18)

تعداد بازدید : ۲۰۲۲ تعداد دانلود : ۲۰۷۶

۱۲۲۹.

مقایسه عرفان ابن عربی و اکهارت

نویسنده: قاسم کاکایی

منبع: کتاب ماه ادبیات و فلسفه دی و بهمن ۱۳۸۲ شماره ۷۵ و ۷۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۵۹

۱۲۳۰.

سلب یا سکوت؟ بررسی و نقد الهیات سلبی فلوطین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیرعباس علیزمانی

منبع: اندیشه دینی ۱۳۸۳ شماره ۱۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۲۱

۱۲۳۱.

مارکسیسم یک سیستم باز است

نویسنده: و.ژ. کله محمدجواد غلامرضا کاشی

منبع: کیان ۱۳۷۲ شماره ۱۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۲۰

۱۲۳۲.

معرفی کتاب: فلسفه آباء کلیسا

سایر: علی شهبازی

منبع: هفت آسمان تابستان ۱۳۸۸ شماره ۴۲

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی قرون وسطی آباء کلیسا (قرن 3 و 4)

تعداد بازدید : ۲۰۱۷ تعداد دانلود : ۹۹۵

۱۲۳۳.

علم به مثابه همبستگی

نویسنده: ریچارد رورتی مترجم: علی محمد کاردان

منبع: نامه فرهنگ تابستان ۱۳۷۷ شماره ۳۰

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۶ تعداد دانلود : ۱۰۶۳

۱۲۳۴.

نقدی بر «هگل و جامعه مدرن»

سایر: قاسم زائری

منبع: راهبرد ۱۳۸۴ شماره ۳۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۶ تعداد دانلود : ۱۰۶۱

۱۲۳۵.

تفسیر هایدگر از نقد علق محض کانت: مقایسه تفسیرهای آنتولوژیک با تفاسیر اپیستمولوژیک

نویسنده: بیژن عبدالکریمی

منبع: کتاب ماه فلسفه سال اول شهریور ۱۳۸۷ شماره ۱۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۶ تعداد دانلود : ۱۳۸۱

۱۲۳۶.

کارناپ و نظریه معرفت ‏

نویسنده: مهدی دشت بزرگی

منبع: خردنامه صدرا ۱۳۷۹ شماره ۲۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۴۵

۱۲۳۷.

خدا در فلسفه ویتگنشتاین متقدم

نویسنده: سیرل بارت مترجم: هدایت علوی تبار

منبع: ارغنون ۱۳۷۴ شماره ۷ و ۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۴ تعداد دانلود : ۱۲۸۳

۱۲۳۸.

اندیشه های ولتر

نویسنده: اصغر اکبری تبریزی

منبع: کیهان اندیشه ۱۳۶۶ شماره ۱۲

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی عصر جدید دکارت تا کانت عصر روشن نگری (قرون 17 و 18)

تعداد بازدید : ۲۰۱۳ تعداد دانلود : ۱۳۰۱

۱۲۳۹.

حوزه فلسفی- عرفانی اسکندریه: زمینه ها و نتایج ‏

نویسنده: حسین کلباسی اشتری

منبع: خردنامه صدرا ۱۳۸۲ شماره ۳۴

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۸۷

۱۲۴۰.

روح زنده دکارت در دنیای مدرن: بررسی نسبت تجدد و مدرنیته با تفکر و فلسفه غرب

نویسنده: منوچهر صانعی دره بیدی

منبع: سوره اندیشه آذر و دی ۱۳۸۹ شماره ۴۶ و ۴۷

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی عصر جدید دکارت تا کانت

تعداد بازدید : ۲۰۱۲ تعداد دانلود : ۱۱۴۳

اگر چه عالم مدرن و متجدد در عصر حاضر به اوج بالندگی و گسترش خود رسیده است (که بعید نیست اوج آن نقطه شروع زوال آن باشد) اما نمی توان ذات و ماهیت این دنیای جدید را بیارتباط با سیر تاریخی اندیشه و تفکر در مغرب زمین دانست. عالمی با این ویژگیها و با این وسعت بعید است که به یکباره و دفعتا ایجاد شده باشد. میتوان تجلیات تفاوت ها در نوع نگاه به خدا و هستی و انسان را در تحولات اجتماعی و تمدنی مشاهده کرد. برای گفتگو پیرامون رابطه عالم مدرن با سیر تفکر مغرب زمین خدمت دکتر صانعی دره بیدی در دانشگاه شهید بهشتی(ره) رسیدیم. ایشان از سال ٦٤ تاکنون مدرس فلسفه غرب در دانشگاه شهید بهشتی هستند. اگرچه در این گفتگو بصورت اجمالی به متفکرانی همچون افلاطون، ارسطو، بیکن، دکارت، هیوم، لایب نیتس، و کانت اشاره میشود، اما بحث عمدتا بر محور تأثیرات تفکر دکارت بر جامعه غربی پیش میرود. البته که این امر بیوجه نمینماید، چرا که دکارت را پدر مدرنیته لقب داده اند.

درخت حوزه‌های تخصصی