درخت حوزه‌های تخصصی

امروزه، بررسى پى آمدهاى دین دارى بر بهداشت روانى، از بحث هاى کاربردى و پرطرفدار در میان پژوهشگران و عموم مردم به شمار مى رود. گرچه مؤلفه هاى گوناگون دین دارى، پیوند تنگاتنگى با یکدیگر دارند، مى توان آنها را در دو مقوله اساسى «باورها» و «رفتارها» جاى داد و جداگانه به بررسى هر کدام پرداخت. در اینجا، تنها به نقش رفتارهاى دینى در سلامت روانى مى پردازیم. در نگاه نخست، خود رفتارهاى دینى را نیز مى توان در دو دسته رفتارهاى عبادى و رفتارهاى اخلاقى قرار داد. رفتار عبادى معمولاً در زمینه ارتباط با خداوند (یا اولیاى او) انجام مى گیرد و رفتار اخلاقى به منظور برقرارى رابطه با دیگران است. در این مقاله، به نقش رفتارهاى عبادى در بهداشت روانى مى پردازیم و در شماره آینده، نقش رفتارهاى اخلاقى را مى کاویم. رفتار عبادى، انواع گوناگونى مانند نماز، روزه، حج، زیارت، اعتکاف و دعا را شامل مى شود. این عبادت ها، پى آمدهاى مشترک و نیز ویژه اى دارند که از میان پى آمدهاى مشترک آنها، به این موارد پرداخته ایم: آرامش روانى، بالا بردن ظرفیت روانى، ارضاى نیاز به پرستش، انسجام شخصیتى، پاک سازى درون، به دست آوردن فضیلت هاى اخلاقى، تقویت اراده، زمینه سازى براى بازگشت به خود، حمایت اجتماعى و به دست آوردن تجربه هاى دینى و عرفانی.

"مقدمه : همه مردم مشکلات و عوامل استرس زا را در زندگی شان تجربه می کنند و بایستی مکانیزم هایی برای مقابله با این دشواری ها پیدا کنند. این عوامل استرس زا در دامنه ای از هر روز، در حد معمول و یا خیلی شدید همچون بیکاری و بیماری قرار می گیرد. این که مردم چگونه با استرس مقابله می کنند از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. حتی همچنان که یک موقعیت خاص ممکن است رشد کند ، راهبردهای استفاده شده توسط یک فرد هم ممکن است، تغییر و رشد یابد. در این پژوهش رابطه راهبردهای مقابله ای با سلامت روانی مورد بررسی قرار گرفت. هدف اصلی تبیین سلامت روانی و خرده مقیاس های اضطراب، افسردگی، اختلال در کارکرد اجتماعی و آسیب جسمانی بر حسب راهبردهای مقابله ای مساله مدار و هیجان مدار است.روش کار : در این تحقیق از روش همبستگی استفاده شد و به این منظور نمونه ای به تعداد 383 نفر از ساکنین 25 تا 54 ساله شهر خرم آباد با نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات از طریق مقیاس راهبردهای مقابله با استرس بیلینگز و موس (1981) و مقیاس سلامت عمومی کلدبرگ (1979) صورت گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آماری میانگین، انحراف معیار و تحلیل رگرسیون استفاده شد.نتایج : نتایج نشان داد که بین سلامت روانی و راهبردهای مقابله رابطه معناداری وجود دارد (001/0p<). بین استفاده از راهبرد مساله مدار و خرده مقیاس های آزمون کلدبرگ رابطه معناداری دیده نشد. این امر نشان می دهد که هر چه فرد راهبرد مقابله مساله مدار را بیشتر به کار برد از سلامت بالاتری برخوردار است و بالعکس راهبرد هیجان مداری سبب افزایش علائم جسمانی، اضطراب، اختلال در عملکرد اجتماعی و افسردگی می شود (001/0p<). همچنین نتایج نشان داد که راهبردهای مقابله ای مساله مدار و هیجان مدار به طور متفاوتی واریانس متغیرهای اضطراب، آسیب جسمانی، افسردگی و اختلال در عملکرد اجتماعی که ازمؤلفه های سلامت روانی هستند را به صورت معناداری تبیین می کنند (001/0p<) .بحث: به طور کلی نتایج نشان می دهد که بهداشت روانی افراد در زمینه های جسمانی، روانی و اجتماعی تحت تاثیر شیوه مقابله فرد با مسائل قرار می گیرد . شیوه هیجان مدار در کاهش بهداشت روانی و شیوه مساله مدار در افزایش آن نقش دارد. "

هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین انگیزه پیشرفت و منبع کنترل با عملکرد مدیران مقطع متوسطه دخترانه و پسرانه شهر تبریزبود. جامعه آماری شامل مدیران دبیرستان های شهر تبریز به تعداد 117 نفر بودند که با استفاده از جدول مورگان تعداد 51 نفر به عنوان نمونه آماری و با شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه انگیزه پیشرفت اسپنس و هلمریچ با ضریب اعتبار 8850/0 = α، پرسشنامه منبع کنترل حنا لوینسون 8630/0 = α و پرسشنامه ارزیابی عملکرد مدیران9642/0 = α. روایی پرسشنامه عملکرد مدیران به شکل روایی محتوایی از طریق جمع آوری نظر داوران و متخصصان مورد بررسی قرار گرفت و تائید شد. برای بررسی روایی پرسشنامه اول، همبستگی نمره های حاصل از این مقیاس با نمره های بدست آمده از پرسشنامه انگیزه پیشرفت هرمنس محاسبه و ضریب همبستگی 597/0 r = بدست آمد. برای بررسی روایی پرسشنامه دوم، همبستگی نمره های حاصل از این مقیاس، با نمره های بدست آمده از پرسشنامه منبع کنترل نوویکی و استریکلند محاسبه و ضریب همبستگی 716/0 r = بدست آمد. روش تحقیق این پژوهش از نوع همبستگی بود و برای آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که: بین انگیزه پیشرفت و عملکرد مدیران با توجه به جنسیت، سن و سابقه پست مدیریتی رابطه معنی داری وجود ندارد. بین منبع کنترل و عملکرد مدیران با توجه به جنسیت و سن رابطه معنی داری وجود ندارد. بین منبع کنترل و عملکرد مدیران با سابقه پست مدیریتی (10-1) سال، رابطه وجود دارد. ولی در مدیران با سابقه پست مدیریتی (27-11) سال رابطه وجود ندارد. بین منبع کنترل و انگیزه پیشرفت مدیران مرد، رابطه معنی داری وجود ندارد. اما در مدیران زن، رابطه معنی داری وجود دارد. بین منبع کنترل و انگیزه پیشرفت مدیران سنین(45-34) سال، رابطه معنی داری وجود ندارد. ولی در مدیران سنین(51-46) سال، رابطه معنی داری وجود دارد. بین منبع کنترل و انگیزه پیشرفت مدیران با سابقه پست مدیریتی (10-1) سال رابطه معنی داری وجود دارد. اما در مدیران با سابقه پست مدیریتی (27-11) سال رابطه معنی داری وجود ندارد.

این پژوهش به مقایسه ی اثربخشی رسانه های تعاملی وغیرتعاملی(CD) بر یادگیری خودنظم دهی دانشجویان پرداخته است.که به صورت پژوهشی شبه آزمایشی انجام شده است. پژوهش با دو گروه آزمایشی انجام گرفته که اعضای دو گروه به صورت تصادفی از بین دانشجویان دانشگاه تربیت معلم زنجان انتخاب شدند و هرگروه از 15 نفر تشکیل شده است. ابتدا پرسشنامه ی راهبردهای یادگیری خودنظم ده در بین دو گروه آزمایشی به عنوان پیش آزمون اجرا شد وسپس هر دو گروه به یادگیری با استفاده ازچندرسانه ای ها پرداختند. یکی از گروه ها با چندرسانه ای تعاملی و گروه دیگر با چندرسانه ای غیر تعاملی به یادگیری پرداخت. پس از پایان جلسات که مشتمل بر چهار جلسه بود، پس آزمون اجرا شد. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که بین راهبردهای یادگیری خودنظم ده فراگیرانی که از طریق چندرسانه ای تعاملی آموزش دیده اند و فراگیرانی که از طریق چند رسانه ای غیر تعاملی آموزش دیده اند تفاوت معنی داری وجود دارد. با توجه به نتایج به دست آمده از پژوهش می توان ادعا کرد که یادگیری از طریق چندرسانه ای های تعاملی در راهبردهای یادگیری خودنظم ده تاثیر دارد و می توان از این رسانه برای افزایش یادگیری خودنظم دهی در فراگیران استفاده کرد.

به منظور مطالعه تفاوت در مقابله با استرس در بین دانشجویان با روانرنجورخویی بالا و پایین، داده ها از 200 نفر دانشجوی مرد و زن ایرانی و 200 نفردانشجوی مرد و زن هندی در دامنه سنی 20 الی 27 جمع آوری گردید. در بین دانشجویان مرد ایرانی تست من ویتنی-یو نشان داد مردانی که نمرات روانرنجورخویی بالایی داشتند در روش مقابله ای اجتناب- فرار(z = 2.12, p<0.05) نمرات بالاتری کسب کردند. در بین زنان هندی کسانیکه نمرات روانرنجورخویی بالاتری داشتند در روش مفابله ای اجتناب- فرار(z = 2.15, p<0.05) و قبول مسئولیت (z =3.43, p<0.01) نمرات بالاتری آوردند. در بین دانشجویان مرد هندی آنهائی که نمره روانرنجورخویی پایینتری داشتند نمرات بالاتری در شیوه مقابله ای ارزیابی مجدد مثبت(z = 2.31, p<0.01) به دست آوردند . هیچ تفاوت معناداری در مقابله با استرس بین دانشجویان زن ایرانی که نمرات پایین و بالایی در روانرنجورخوریی داشتند به دست نیامد.

" مقدمه: خود­ پنداره ی بدنی می­تواند تحت تاثیر برنامه­های مداخله­ای چون ورزش و تمرین بدنی یا برنامه ­های کاهش وزن قرار گیرد. بنا بر این ادراک بیشتر از نحوه ی شکل­گیری و شیوه­های تاثیر پذیری آن به وسیله ی روش­های تمرینی مناسب، برای نیل به سلامت روانی و رفتار مطلوب فردی، نقش مهمی را ایفا می­کند. هدف تحقیق حاضر بررسی اثر روش­های تمرین آیروبیک و یوگا بر مولفه­های خود ­توصیفی بدنی دانشجویان دختر است. روش کار: تعداد 57 دانشجوی دختر غیر­فعال دانشگاه فردوسی مشهد با دامنه ی سنی 25-19 سال که تجربه­­­ای در روش­های تمرینی منتخب نداشتند، به صورت داوطلبانه انتخاب و به طور تصادفی و به تعداد مساوی به سه گروه تجربی آیروبیک، یوگا و شاهد تقسیم شدند. آزمودنی­ها در گروه­­های تجربی، به مدت 10 هفته (2 جلسه در هفته و60 دقیقه در هر جلسه) در برنامه ی تمرینی مشخص شرکت کردند، اما آزمودنی­های گروه شاهد در این مدت در هیچ برنامه تمرینی سازمان­یافته­ای شرکت نداشتند. برای جمع­آوری داده­ها از پرسش نامه ی خود توصیفی بدنی در شروع و پایان برنامه ی تمرین استفاده شد و داده­ها از طریق تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی تحلیل شدند.یافتهها: در پایان دوره ی تمرین، خود پنداره­ ی بدنی و مولفه­های قدرت و فعالیت بدنی در گروه یوگا نسبت به گروه شاهد به طور معنی­داری بالاتر بود (05/0P<). مولفه ی هماهنگی نیز در گروه یوگا و آیروبیک به طور معنی ­داری بالاتر از گروه شاهد بود (05/0P<). نتیجهگیری: بر اساس نتایج فوق تمرینات یوگا در بهبود برخی از مولفه­های خود ­توصیفی بدنی از مزیت نسبی برخوردار است. "

" چکیده مقدمه: این تحقیق با هدف تعیین رابطه بین اهمیت دادن به نماز با جهت گیری مذهبی و سلامت روان در کارکنان دانشگاه و افراد غیر شاغل در دانشگاه انجام شده است. روش: جامعه آماری این تحقیق کارکنان دانشگاه و افراد عادی غیر شاغل در دانشگاه بود. 300 نفر (150 نفر از کارکنان دانشگاه و 150 نفر از افرادی که در دانشگاه شاغل نبودند) به صورت فردی و دردسترس انتخاب و پرسشنامه‌های جهت گیری مذهبی آلپورت و سلامت عمومی گلدبرگ را تکمیل کردند. داده های بدست آمده با استفاده از روشهای آماری خی دو و آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: مقایسه نتایج بدست آمده بین نمونه مورد بررسی در کارکنان دانشگاه و افراد خارج از دانشگاه در رابطه با اهمیت دادن به خواندن نماز، بیانگر وجود تفاوت معنادار (01/0 p< ) بین آنها است. بعلاوه جهت گیری مذهبی در کارکنان دانشگاه بیشتر درونی ولی در افراد خارج از دانشگاه، بیشتر بیرونی است. همچنین در کارکنان دانشگاه، نشانه های جسمانی، اضطراب و بیخوابی، نارسایی در عملکرد اجتماعی و افسردگی کمتر و سلامت روانی بطور کلی بهتر از افراد خارج از دانشگاه است. نتیجه گیری: با توجه به نقش نماز و جهت گیری مذهبی در سلامت روان، بنظر می رسد مسئولین فرهنگی جامعه، به ویژه مسئولین فرهنگی دانشگاه، باید به آن توجه ویژه نمایند و برنامه های خاصی در این راستا پیش بینی کنند. "

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر نوع مدرسه، رشته تحصیلی و منطقه محل سکونت در ادراکات فعالیت های کلاسی و اهداف پیشرفت دانش آموزان است. بدین منظور، نمونه ای به حجم 571 آزمودنی از دبیرستان های مناطق مختلف تهران انتخاب شدند. آزمودنی های یاد شده ازجهت نوع مدرسه (عادی، دولتی و غیرانتفاعی)، رشته تحصیلی (ریاضی فیزیک و ادبیات و علوم انسانی) و منطقه محل سکونت (شمال و جنوب تهران) تفکیک شدند. پرسش نامه های ادراکات فعالیت های کلاسی (جنتری و همکاران، 2002) و اهداف پیشرفت میدگلی و همکاران (1998) پس از احراز روایی و پایایی، توسط آزمودنی ها تکمیل شدند. نتایج نشان داد که تمام مولفه های ادراکات محیطی کلاسی (علاقه، لذت، چالش و انتخاب) و اهداف پیشرفت (تبحری ، عملکردی رویکردی و عملکردی اجتنابی) دو به دو با هم دیگر رابطه دارند (01/0>p). با اجرای تحلیل واریانس چند متغیری مشخص شد که میانگین مولفه های علاقه و انتخاب در رشته های ریاضی فیزیک و علوم انسانی، باهم تفاوت داشتند (05/0>p)، اما سایر اثرات ساده معنادار نبود. اثرات تعاملی رشته و منطقه در مولفه های ادراکات محیطی کلاسی (علاقه، لذت، چالش و انتخاب) و اهداف پیشرفت (تبحری، عملکردی رویکردی و عملکردی اجتنابی)، اثرات تعاملی رشته و نوع مدرسه در مولفه های ادراکات محیطی کلاسی (علاقه، لذت، چالش و انتخاب) و اهداف پیشرفت (تبحری)، و نوع مدرسه و منطقه در مولفه های ادراکات محیطی کلاسی (علاقه، لذت، چالش و انتخاب) و اهداف پیشرفت (تبحری)، معنادار بود (05/0>p). سایر تعامل ها معنادار نبود.

"چکیده: این پژوهش درصدد پاسخگویی به دو سؤال عمده می‌باشد که عبارت است از: 1. آیا رویکرد رفتارگرایی در روان‌شناسی، نماز را می‌تواند همانند سایر رفتارهای انسان تبیین کند؟ 2. آیا تبیین نماز براساس رویکرد رفتارگرایی منطبق با آیات قرآن و روایات ائمه(ع) است؟ روش پژوهش کتابخانه‌ای و آرشیوی است، این مقاله گامی در جهت گسترش و تعمیم رویکرد رفتارگرایی در رابطه با موضوعات دینی (در موضوع نماز) است. هدف مقاله تبیین روان‌شناختی چرایی و چگونگی رفتار نمازآموزی است. این پژوهش گامی جهت تجربی کردن مباحث روان‌شناسی اسلامی است. در این مقاله اصول و مبانی دو رویکرد اصلی و مهم رفتارگرایی یعنی شرطی‌سازی‌های کلاسیک و عاملی به‌طور خلاصه بیان و در ادامه، آیات و روایات ائمه(ع) که به نوعی مؤید این اصول است مطرح شده است و درنهایت، با تعریف و تأیید این نکته که نماز همانند سایر رفتارها قابلیت تبیین براساس اصول رفتارگرایی را دارد و آیات و روایات ائمه نیز مؤید این مسئله است، به دو پرسش فوق پاسخ داده و نتیجه گرفته است که نماز مانند سایر رفتارها تابع همان اصول رفتارگرایی است و این مسئله منطبق با آیات قرآن و روایات اسلامی است. در خاتمه اشاره می‌شود که رفتارگرایی به عنوان یک مکتب، جامعیت روان‌شناختی ندارد و مانند بقیة مکاتب روان‌شناسی، فقط به بعضی از ابعاد انسان می‌پردازد."