درخت حوزه‌های تخصصی

جوانان یکی از مهم ترین گروه هایی هستند که باید از آموزش و مهارت لازم برای تحلیل و درک پیام های رسانه ای، به خصوص رسانه های تعاملی برخوردار باشندمسئله ی تحقیق آن است که آیا این کاستی ناشی از فقدان درک ضرورت آموزش سواد رسانه ای از طرف برنامه سازان رادیویی است یا از عدم شناخت شیوه های مناسب شکلی و محتوایی در برنامه سازی آموزش سواد رسانه ای برای مخاطبان جوان سرچشمه می گیرد؟ با استفاده از مصاحبه ی کارشناسی و تحلیل محتوای کیفی 28 برنامه ی رادیویی تولید شده درباره ی سواد رسانه ای در سال 1398 انجام شد و نشان داد که نه فقط اهمیت آموزش سواد رسانه ای برای بسیاری از برنامه سازان این شبکه روشن نیست در نتیجه این مقاله پیشنهاد می کند ساده سازی مباحث سواد رسانه ای در قالب ساختار های کوتاه با ریتم تند و بهره گیری از عناصر جذابی چون مصاحبه با خود جوانان، موسیقی، قطعات کوتاه نمایشی، مسابقه و سرگرمی، در رادیو جوان بکار گرفته شود که در حال حاضر وجود ندارد

در این مقاله، نقش ماهواره و برنامه های ماهواره ای در وضعیت و فرسایش هویت فردی، اجتماعی، ملی و دینی شهروندان مطالعه شده است. امروزه با رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات، برنامه های ماهواره ای با نفوذ پذیری و فروریزی فزاینده مرزها و گسترش برخوردهای فرهنگی موجبات تزلزل عرصه های اجتماعی و فرهنگی به عنوان منبع هویت یابی سنتی جوامع را فراهم ساخته اند. با توجه به اهمیت خاص هویت در ابعاد فردی، اجتماعی، ملی و دینی آن به عنوان مؤلفه ی کلیدی فرهنگ و نقش وسایل ارتباط جمعی به ویژه ماهواره بر آن، در دهه های اخیر، نظریه ها و دیدگاه های مختلفی از سوی صاحب نظران علوم انسانی، ارتباطات و مطالعات فرهنگی در این زمینه رشد یافته است. این دیدگاه ها با ارایه رویکردهای خوش بینانه و بدبینانه و افراطی، تفریطی و بینابین، به تحلیل نقش و ابعاد اثرگذاری ماهواره بر هویت پرداخته اند. با توجه به مباحث نظری فوق، این مقاله با هدف شناسایی اثرات ماهواره بر هویت در سطوح و ابعاد فردی، اجتماعی، ملی و دینی آن تدوین یافته و به مطالعه رابطه بین میزان استفاده از ماهواره و وضعیت هویت پاسخگویان پرداخته شده است. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه توأم با مصاحبه جمع آوری گردیده است. اعتبار و روایی مقیاس های تحقیق با توجه به نتایج از آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان شهر کاشان در سال 1389 می باشند که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 456 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیده اند. یافته های تحقیق رابطه بین میزان استفاده از ماهواره و وضعیت هویت را مورد تأیید قرار داده است. فعالیت های آماری مربوطه که با توجه به رتبه ای بودن متغیرهای تحقیق از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است رابطه معنادار بین میزان استفاده از ماهواره و هویت را نشان می دهد. نتایج آزمون فوق بیانگر همبستگی میزان استفاده از ماهواره با هویت اجتماعی ( 39/0- =r s)، هویت ملی (69/0- =rs) و هویت  دینی (36/0- =rs) می باشد. نوع رابطه منفی بوده و رابطه معکوس بین متغیرهای تحقیق را نشان می دهد. بر این مبنا، با افزایش میزان استفاده از ماهواره شاهد کاهش میزان هویت اجتماعی، ملی و دینی خواهیم بود. همچنین، یافته های تحقیق رابطه معنی داری بین دو متغیر میزان استفاده از ماهواره و میزان هویت فردی را نشان    نمی دهد.

جناح راست معاصر آمریکا امروزه محصول ائتلاف بین حامیان نئولیبرالیسم و محافظه گرایی دینی است و این امر تأثیر بسیاری در شکل دهی به صحنه سیاسی امروزه آمریکا داشته است. این ائتلاف در شرایطی شکل گرفته است که هر دو جریان دارای منطق و جهان شناسی های کاملا متفاوت و متعارض هستند. از همین جهت است که کنکاش در چرایی و چگونگی ائتلاف بین نئولیبرالیسم -به عنوان مکتبی سکولار - و محافظه گرایی دینی - به عنوان مکتبی بنیادگرا - جای بررسی بسیار دارد. نگارنده تحقیق، مفهوم «خدمات رفاهی» را یکی از حوزه های کلیدی در توضیح چرائی و چگونگی شکل گیری این ائتلاف می داند. ارائه خدمات رفاهی توسط نهادهای غیر دولتی دینی، سیاستی بوده است که در دهه های اخیر هم مورد استقبال نئولیبرال های سکولار قرار گرفته است و هم جریانات مسیحی بنیادگرا. نگارنده با بررسی تاریخچه پیگیری این سیاست در آمریکا، به تبیین بیشتر ماهیت و چالش های ائتلاف بین این دو جریان قدرتمند در جامعه معاصر آمریکا و همچنین در سطح جهان می پردازد. در نتیجه این بررسی ها، نگارنده استدلال می کند که طرح ارائه خدمات رفاهی توسط نهادهای دینی، ظرفیت بسیاری در تحکیم بخشیدن به چنین ائتلافی دارد؛ چرا که فراهم کننده نقاط اشتراک عملی - و نه نظری – بسیاری بین دو جریان است. با این وجود، ماهیت چند وجهی خدمات رفاهی، اِعمال چنین سیاستی را در عمل بسیار دشوار گردانده است، تا جایی که بعضی تلاش ها در راستای تقویت سازمان های خدمات رفاهی ایمان پایه موجب تضعیف - و نه تحکیم - ائتلاف بین راست دینی و راست سکولار شده است

امروزه توسعه یافتگی یک از اهداف و آرمان های اصلی جوامع بشری شده است که تقریباً اغلب سیاست ها، ساختارها و برنامه های کشورهای مختلف را تحت تأثیر خود قرار داده است. این در حالی است که از سویی بحران معنا در جوامع توسعه یافته و بحران ساختار در جوامع توسعه نیافته، مسئله ای جدی و پیچیده ای است که منجر به بی تعادلی در پیوستار توسعه شده است. درحالی که کشورهای توسعه یافته از حیث روابط فرهنگی و هویتی درونی در چنبره منفعت مداری گروهی و فراتر از آن از حیث روابط بیرونی با جوامع مختلف انسانی در چنبره منفعت مداری ملی بدون توجه به شرایط و نیاز کشورهای دیگر گرفتار شده اند و بحران معنا را به تمام جوامع انسانی پمپاژ می کنند، کشورهای توسعه نیافته و درحال توسعه تمام ساختارهای اجتماعی خود را برای پرتاب شدگی به سطحی فراتر از توسعه، دستخوش تغییرهای پی درپی می کنند و در هزارتوی نظریه   ها، الگوها و برنامه های توسعه خود را گرفتار می کنند. ناظر به این مهم، مقاله حاضر مکاتب گوناگون توسعه در جهان را بررسی کرده و به دنبال آن با ارائه مبانی پیشرفت در اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران آیت الله خامنه ای، سعی شده است مؤلفه های این مکتب جدید با مکاتب موجود در جهان مقایسه شود. لذا با تکیه بر روش کتابخانه ای الگوهای رایج توسعه در غرب به همراه مدل های نوظهور توسعه و همچنین مبانی و مؤلفه های توسعه در منظومه فکری اندیشمندان مسلمان و رهبر انقلاب آیت الله خامنه ای استخراج شده و در راستای تبیین و استخراج شبکه مضامین مبانی پیشرفت در هندسه ذهنی رهبر انقلاب، بیانات و  مکتوبات ایشان در دو حوزه مبانی و راهبردهای عمل گرایانه پیشرفت با روش تحلیل مضمون تجزیه وتحلیل شده و درنهایت در یک جدول مطالعه تطبیقی با مکاتب دیگر توسعه مقایسه شده است. مکتب پیشرفت آیت الله خامنه ای به طور عام دارای شش مؤلفه محوری می باشد: شریعت محور و تعالی محور، مناسبات اجتماعی کارآمد و کرامت محور: در حوزه قضا، سلامت، ارتباطات و...، متکی بر حضور دولت ملت، بومی، اندیشه بنیاد، دارای مبانی فرهنگی اقتصادی.

«دانش روابط عمومی درگذر از یکصد سال پیشینه، تجاربی گرانقدر را اندوخته است. تجاربی که می تواند در کنار حوزه نظریه پردازی علمی ، ساختاری منسجم و مستحکم به این دانش ببخشد. این دانش دیگر آنقدر نوبنیاد نیست که به تجربه هر رهگذری دلخوش دارد بلکه نیازمند متخصصانی است که با عینک ارتباطات به جهان پیرامون نگریسته و آثار اندیشمندان عرصه های مختلف علمی را رصد کرده تا بتواند جایگاه مشخص و معینی را در کنار سایر علوم برای آن تبیین نمایند. متأسفانه روابط عمومی به دلایل مختلف هرگز سیر علمی تبدیل مسئله به فرضیه و سنجش را آنگونه که سایر علوم اجتماعی طی نموده اند، پشت سر نگذارده است. بسیاری از فرضیه های دانش روابط عمومی تنها در عمل با اثبات کاربرد خود در مقطعی خاص خود را به عنوان یک اصل در دانش روابط عمومی جای داده اند. بخش عمده ای از آنچه که امروزه به عنوان فرضیه ها، اصول و الگوهای دانش روابط عمومی مطرح است، پیش از آنکه مراحل تحقیق علمی را طی کرده باشد در عمل کاربرد خود را به اثبات رسانده است. و لذا در سیر عملکردی این دانش در عرصه سازمانی فراز و نشیب های بی شماری را شاهد هستیم لذا در جهت ایجاد وحدت رویه و درک صحیح و متقابل مدیران دستگاههای اجرای و مسؤولان روابط عمومی تدوین استاندارد روابط عمومی ایران ضروری می باشد. وظیفه اصلی این استاندارد ایجاد سطحی کیفی در رشد و توسعه دانش روابط عمومی است تا در آینده ضمن انجام مطالعات و تحقیقات علمی کاربردی در ویرایش این اثر زمینه تعالی این دانش در سازمان و جامعه فراهم گردد.»

کی از مهمترین مسائل مورد توجه سیاستگذاران در حوزه رسانه موضوع آینده رسانه ها می باشد. اگر سیاستگذاران و تصمیم گیران در این عرصه به شناخت نسبت به آینده دست پیدا نکند نمی توانند نگاه پیش دستانه نسبت به موضوعات و جریان های محوله خود داشته باشند لذا همیشه با حالت های بحرانی مواجهه خواهند بود که تصمیم گیری در این زمانم بسیار هزینه بردار می باشد. رسانه های اجتماعی تاثیر زیادی در گفتمان سازی و تغییر سبک زندگی و باورهای جامعه دارند. بنابراین بررسی آینده مخصوصا رسانه های اجتماعی در حوزه فضای مجازی بسیار مهم و با اهمیت است. در این پژوهش ما سعی در بررسی روندهای آینده شبکه های اجتماعی داشته ایم و در این مسیر با استفاده از 32 منابع که از سال 2018 به بعد انتخاب شده است به احصاء پیشران ها و کلان روندهای پرداخته و با استفاده از نظر نخبگان موثرترین پیشران را تعیین می نماییم. برای این کار از دو روش پنل خبرگان نرم افزار میک مک و روش AHP با استفاده از نرم افزار Expert Choice استفاده نموده ایم که نتایج حاصله از هر دو روش اهمیت تغییرات فناروی و اقتصاد را نشان می دهد. از بین تمام پیشران ها، فناوری به عنوان موثرترین پیشران در تغییرات آینده شبکه های اجتماعی تعیین شد.

تلویزیون، در جهان امروز، بر نگرش ، گرایش و رفتارهای انسان ها تأثیری غیرقابل انکار دارد. به علاوه، همه ما، باورها و ادراکاتی درباره میزان تأثیرپذیری خود و دیگران از تلویزیون داریم. یکی از نکات مهم درباره این ادراکات، این است که ما میزان تأثیرپذیری خودمان از تلویزیون را با میزان تأثیرپذیری دیگران از آن مقایسه می کنیم و در چنین مقایسه ای، معمولاً دیگران را بیش از خود، تحت تأثیر رسانه ها می پنداریم. هدف این تحقیق، بررسی میزان اثر سوم شخص، از منظر والدین دانش آموزان تهرانی، درباره برنامه های سیما است. در این تحقیق که به روش پیمایشی و با نمونه گیری خوشه ای از والدین دانش آموزان ساکن دو منطقه تهران (386نفر) انجام شد، این نتایج به دست آمد: نخست، اثر سوم شخص در جامعه آماری شهر تهران رخ می دهد و تفاوت های موجود بین این شهر و جوامع غربی، مانع پیدایش این اثر نیستند (اگرچه تفاوت هایی در اندازه اثر وجود دارد)؛ دوم، نحوه تأثیرپذیری از محتوا (مطلوبیت/ نامطلوبیت) بر پیدایش و اندازه اثر سوم شخص، اثرگذار است؛ سوم اینکه با افزایش فاصله اجتماعیِ ادراک شده بین خود و دیگری، اندازه اثر سوم شخص نیز افزایش می یابد؛ نکته چهارم اینکه، بین سوگیری خوش بینانه و اثر سوم شخص، رابطه ای معنادار برقرار نیست و پنجم اینکه، بین تمایلات رفتاری برای محدود کردن دسترسی به رسانه و اندازه اثر سوم شخص ادراکی، رابطه ای معنادار با قدرت متوسط برقرار است.

آمریکا از سال های اولیه انقلاب اسلامی علیرغم عهدنامه مودت 1955، اقدام به وضع تحریم های یک جانبه علیه ایران کرده است. این تحریم ها با گذشت زمان گسترده تر و شدیدتر شده، به نحوی که ایران در شرایط کنونی با تحریم های سنگینی مواجه بوده و این امر بر صادرات نفت و اقلام غیرنفتی راهبردی، انتقال پول و حتی واردات مواد غذایی و دارو تأثیر زیادی گذاشته است. لذا، پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی ضمن تبیین چارچوب نظری تحریم و مسئولیت دولت ها، به نقد و بررسی رویکرد قهری آمریکا در اعمال تحریم های یک جانبه علیه ایران با استفاده از مفاد عهدنامه مودت 1955 پرداخته است. نتایج تحقیق بیانگر این است که استناد مکرر دولت آمریکا و ایران به عهدنامه مودت در دعاوی مختلف میان دو کشور در دیوان بین المللی دادگستری (ICJ) به معنی قابلیت اعمال عهدنامه مذکور بر روابط دو کشور تا زمان خروج رسمی یکی از طرفین از آن است. لذا، تحریم های یک جانبه آمریکا مغایر عهدنامه مذکور مبنی بر روابط دوستانه تجاری و کنسولی دوطرفه است. در این راستا، رسانه های برون مرزی ایران به موازات ادامه رسیدگی به شکایت ایران علیه آمریکا در دیوان، می توانند با استفاده از ظرفیت های رسانه ای و گفتگو با کارشناسان حقوق بین الملل، غیرحقوقی بودن تحریم های یک جانبه آمریکا علیه ایران، نقض تعهدات بین المللی آمریکا و مسئولیت این کشور در این خصوص را برای افکار عمومی جهان تبیین و تشریح کنند.

هدف این مقاله، تبیین نقش نظارتی رسانه ها و به طور خاص، نقش نظارتی رسانه ملی بر حاکمیت، و بیان موانع عدم تحقق این کارکرد رسانه ملی است. مقاله طی دو بخش به این موضوع پرداخته است. در بخش نخست، با روش اسنادی و بخش دوم با روش کیفی مصاحبه عمیق، از طریق مصاحبه با 17 نفر از کارشناسان و صاحب نظران حوزه های «ارتباطات » و «مدیریت رسانه»، به نقش نظارتی رسانه ملی اشاره شده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش، حاکی از آن است که رسانه ملی باید نقش نظارتی داشته باشد؛ که در این خصوص، اکثر کارشناسان معتقد بودند، رسانه در حوزه هایی همانند ورزش، که حساسیت کمتری وجود دارد، توانسته به خوبی عمل نماید؛ اما در حوزه های اصلی، همچون حوزه های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی با توجه به ظرفیت های خود، به نحو بهتری می تواند عمل نماید. از نظر آن ها، موانع فعالیت رسانه در ایفای نقش نظارتی اش در دو بخش عمده مورد توجه و تحلیل قرار گرفته است.مواردی همچون نیروی انسانی، عدم خودباوری رسانه از جایگاه ویژه خود، فرهنگ سازمانی و... که خود رسانه در آن نقش دارد جزء عوامل درون رسانه ای و شرایط محیطی، خطوط قرمز، نحوه ارتباط رسانه ملی با نهادهای حاکمیت، ساختار رسانه ملی، منابع مالی و... که تا حدود بسیاری در اختیار رسانه نبوده، اما رسانه را در انجام وظیفه نظارتی خود تحت الشعاع قرار داده، به عنوان موانع برون رسانه ای در ایفای نقش نظارتی رسانه ذکر شده است.

مقاله حاضر برگرفته از پژوهشی است که تدوین مدل انتشار اطلاعات در زمینه انحرافات اجتماعی از طریق رسانه ملی ایران را بررسی و ممکن می سازد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که میان جامع نگری و دقت رسانه (نحوه اطلاع رسانی صدا و سیما) با تلقی مردم از حاکمیت، میزان مشارکت مردم، جلوگیری از ایجاد بحران، کاهش شایعه، ایجاد ارتباط مؤثر و رسیدن به کنش جمعی در جامعه، کاهش نابسامانی اجتماعی و مدیریت دروازه بانی خبر در صدا و سیما، رابطه معناداری وجود دارد. این همبستگی مستقیم و ضعیف است؛ همچنین میان جامع نگری و دقت رسانه (نحوه اطلاع رسانی صدا و سیما) و برجسته سازی خبر (زمان) در صدا و سیما، رابطه معناداری وجود دارد که این همبستگی معکوس اما ضعیف است. اما میان جامع نگری و دقت رسانه (نحوه اطلاع رسانی صدا و سیما) با افزایش افراد آگاه به عنوان سرمایه اجتماعی و احساس امنیت در جامعه، رابطه معناداری وجود ندارد.

در این مقاله ماهیت، تعاریف و ارتباط خلاقیت و نوآوری بررسی می شود و راهکارهای توسعه آن در روابط عمومی به روش اسنادی مورد مطالعه قرار می گیرد. روابط عمومی به دور از خلاقیت و نوآوری طی این مقاله به عنوان نهادی فاقد پویایی و گرفتار در مشکلات ناشی از روزمرگی معرفی می شود. هدف از نگارش، آسیب شناسی رشد خلاقیت و نوآوری به صورت علمی و عملی در روابط عمومی است. در این تحقیق انواع مختلف خلاقیت و نوآوری در روابط عمومی استخراج و عرصه های کاری و وظایف این نهاد ارتباطی تحت تاثیر ذهن خلاق و نوآور معرفی می شود. نقش مدیران در خلاقیت و نوآوری کارگزاران روابط عمومی به همراه پیشنهادهایی برای شیوه های رفتاری مدیران در این راستا از یافته های این مقاله به شمار می رود. مقاله حاضر بر نقش فردی و روانی کارگزار روابط عمومی در ایجاد تفکر خلاق و نوآور در خویشتن اصرار دارد و موانع فردی و روانی در کنار موانع اجتماعی را به عنوان مهمترین موانع رشد و شکوفایی خلاقیت و نوآوری در روابط عمومی معرفی می کند. نقش تفکر خلاق و نوآور در اجرای تکنیک های مختلف با هدف تهیه، تنظیم و اجرای یک برنامه منسجم و موفق روابط عمومی نیز در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.

سینما هم هنر است و هم صنعت و هر صنعتی برای بقاء نیاز به کسب سود دارد. تحقیقاتی که در زمینه سینما انجام می شود یا به فیلم (به عنوان محصول) می پردازد و یا به مخاطبان آن. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است که بصورت توصیفی (پیمایشی) انجام شده است. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. جامعه آماری پژوهش متشکل از شهروندان زنجان و ساری است که در زمان انجام این پژوهش به سینماهای شهر زنجان و ساری مراجعه و فیلم های سینمایی را به تماشا می نشستند. حجم نمونه مورد نظر، با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. سپس پاسخ دهندگان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده های حاصل با استفاده از نرم افزارهای AMOSو SPSS و با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج پژوهش حاکی از آن است که تأثیر ویژگی های فیلم و مخاطب گرایی بر رضایت مخاطبان سینما معنی دار می باشد. از بین مؤلفه های فیلم فقط تأثیر ستاره فیلم، فیلم نامه و موفقیت فیلم بر رضایت مخاطبان سینما معنی دار است. از بین دو مؤلفه مخاطب شناسی نیز تأثیر سبک زندگی بر رضایت مخاطبان سینما معنی دار است ولی تأثیر مسائل اجتماعی معنی دار نمی باشد.

هر چند با افزایش استفاده از رسانه های اجتماعی، تأثیر محتوای کاربرساخته بر روی تصمیم گیری مشتریان افزایش یافته، تاکنون پژوهش جامعی که به ارزیابی کیفیت محتوای کاربرساخته در رسانه های اجتماعی بپردازد، انجام نشده است. با توجه به این مسئله، هدف این پژوهش، ارائه چهارچوب ارزیابی کیفیت محتوای کاربرساخته در رسانه های اجتماعی است. در مرحله اول پژوهش، ابعاد و شاخص های کیفیت محتوای کاربرساخته از روش کیفی فراترکیب، شناسایی و استخراج شده است. جامعه آماری شامل مجموعه مقالات حوزه های مرتبط است که با بررسی کتابخانه ای از طریق اینترنت گردآوری شده اند. در مرحله دوم، از روش آنتروپی شانون برای اولویت بندی ابعاد و شاخص های استخراج شده براساس فراوانی کدهای به دست آمده استفاده شده است. براساس نتایج حاصل شده از روش فراترکیب، 6 مقوله اصلی، 13 بُعد و همچنین 207 شاخص به عنوان چهارچوب نهایی ارائه شده که شامل این موارد هستند: مقوله محتوا (شامل ابعاد متنی و صوتی- تصویری)، مقوله اعتبار (شامل ابعاد اعتباردهی کاربران و اعتبار منبع اطلاعات)، مقوله ارائه (شامل ابعاد ساختار و فرم)، مقوله یکپارچگی (شامل ابعاد صحت و امنیت)، مقوله زمینه (شامل ابعاد زمان و جمعیت شناختی) و مقوله عملکرد (شامل ابعاد سودمندی، شناختی و اجتماعی- احساسی). این پژوهش با ارائه طیفی وسیع از مجموعه عوامل تأثیرگذار بر کیفیت محتوا در رسانه های اجتماعی، درصدد آگاهی بخشی به مدیران و شاغلان فعال در بستر تجارت الکترونیک بوده تا با آشنا کردن آنها با نحوه ایجاد محتوای تأثیرگذار، آنان را از مزایای فناوری جدید تجارت اجتماعی برخوردار کند.