درخت حوزه‌های تخصصی

رشد چشمگیر شبکه‎های تلویزیونی ماهواره‎ای و پخش شبانه‎روزی اخبار از این شبکه‎ها، فضای تازه‎ای را پیش روی میلیون‎ها مخاطب در جهان گشوده است. مخاطبان ناآگاه بدون دستیابی به شناخت شیوه‎های خبری این شبکه‎ها، بر نقاط منفی آنها چشم پوشیده‎اند و تنها آثار مثبت این شبکه‎ها را درک می‎کنند؛ تنها با شناخت دقیق این شیوه‎هاست که هر مخاطب می‎تواند نسبت به میزان اعتمادی که شبکه‎های خبری ماهواره‎ای شایسته آنند تصمیم بگیرد؛ از این رو نگارنده در این مقاله، به بررسی هفت شیوة خبری این شبکه‎ها پرداخته است. وی همچنین کوشیده است تا ضمن پذیرش رشد شتابندة فناوری تولید خبر در جهان معاصر، به روند شکل‎گیری اخبار و تأثیرات فرهنگی ـ اجتماعی آن نیز بپردازد. همچنین، نقشی که شبکه‎های ماهواره‎ای در تشدید یا تقویت فرایندهای اجتماعی مانند کشمکش، توافق، همگونی و رقابت به عنوان ارزش‎های اجتماعی، در دو حوزه ملی و فراملی دارند مطمح نظر قرار گرفته است. یکی از زمینه‎های اساسیِ مورد توجه صاحبنظران و اندیشمندان حوزة «روان‎شناسی ارتباطات جمعی» مبحث پیچیدة «مخاطب‎شناسی» رسانه‎ها است. در این بین، سهم «ماهواره‎ها» و شناخت‎شناسیِ مخاطبانِ متعدد آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. سعی و تلاش ابداع‎گران اولیة ماهواره‎ای بر آن بود که از مفهوم ذهنی خود فراتر رفته و اضطراب انسان ارتباطی عصر اطلاعاتی امروز را کاهش دهند. اما این حرکت ارتباطی کامل نشد و ما همواره پدید آمدن انواع آسیب‎های روانی را در مخاطبان ماهواره‎ای شاهد بوده‎ایم. بخشی از این آسیب‎های روانی، جنبة فرهنگی ـ اجتماعی دارند و بخشی دیگر، شخصی ـ محیطی. هدف اصلی مقاله حاضر، آشکارسازی یکی از ابعاد مهم مخاطبان ماهواره‎ای از دیدگاه آسیب‎شناختی روانی است. در این نوشتار «بی‎خویشتن شدگی» (Depersonalization) مخاطبان ماهواره‎ای به عنوان «متغیر وابسته» به طور مبسوط مطمح نظر قرار می‎گیرد؛ زیرا نویسنده معتقد است برنامه‎های ماهواره‎ای «متغیرهای مستقل» هستند. برای بررسی دقیق، نخست پس از طرح مسئله، تعاریف و توصیف‎هایی از این مفهوم ارائه می‎شود؛ سپس با توجه به نظریه‎های عضوی و روان‎شناختی، ابعاد موضوع شفاف شده و در نهایت با اتکا به پژوهش‎های عملی کلاسیک در این خصوص سعی می‎شود به پرسش‎های مسئله پاسخ داده شود.

آقای دکتر شریعتمداری،‌ضمن اشاره به تفاوت تلقی کشورهای غربی و کشورهای درحال رشد از مقوله جهانی شدن، دلیل این تفاوت را در رشد فناوری در کشورهای غربی می‌داند؛رشدی که سبب شده تا کشورهای غربی چنین تصور کنند که لازم است دیگر کشورهای جهان درهمه زمینه‌ها از جمله علم، فرهنگ، اخلاق و... از آن‌ها تبعیت کنند. ایشان سپس با رد این عقیده، دوعامل اساسی برای اجتناب از این تحمیل و به عبارتی شبیخون فرهنگی را روشن بودن تعریف فرهنگ و رشد تربیت عقلانی به جای تربیت عادتی در کشورهای درحال توسعه می‌داند.

در مقاله حاضر، ذهنیت های گوناگون بینندگان سریال «کلاه پهلوی» درباره این سریال مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه که با روش کیو انجام شده است، 24 نفر از بینندگان سریال «کلاه پهلوی» مشارکت داشته اند و در نهایت، سه ذهنیت در این خصوص به دست آمده است. برای توصیف این سه ذهنیت از 43 جمله کمک گرفته شده است که نگاه های مختلف را نسبت به سریال «کلاه پهلوی» از دیدگاه بینندگان آن نشان می دهند. ذهنیت های اول و دوم، نگاه مثبتی به سریال کلاه پهلوی داشته اند، اما ذهنیت سوم افرادی را در بر می گیرد که نگاه آنان به این سریال، در مجموع انتقادی بوده است. در ذهنیت اول، یکی از جنبه های موفقیت آمیز سریال کلاه پهلوی را علاوه بر داستان پردازی، پرداختن به موضوع حجاب دانسته اند همچنان که در ذهنیت دوم نیز سریال کلاه پهلوی از منظر پرداختن به حجاب موفق تلقی شده است. ضمن آنکه در این ذهنیت، به آموزنده بودن این سریال از منظر تاریخی نیز توجه شده است. اما بیشترین جنبه انتقادی ذهنیت سوم در مورد سریال کلاه پهلوی، پرداختن به موضوع حجاب بوده است. چرا که این گروه معتقدند موضوع حجاب، دغدغه جامعه امروز نیست.

"مقالة حاضر به نشانه‌شناسی کلام نمایش رادیویی می‌پردازد. این نوشتار برگرفته از پایان‌نامة نگارنده است که تحقیقی توصیفی است و به روش مطالعة میان‌موردی انجام شده است. نویسنده ابتدا به مفاهیمی چون متن، رسانه به عنوان ابزار و نشانه‌شناسی لایه‌ای پرداخته، سپس نشانه‌شناسی نمایش رادیویی را تشریح کرده و کلام را به عنوان مهم‌ترین ابزار نمایش رادیویی مورد بررسی قرار داده است. وی در اصل، تعامل کلام را با عوامل پیرازبانی سنجیده است. در پایان مقاله، نمونه‌هایی از نشانه‌های مکان، زمان، وقایع، اشخاص، حرکت، حالات دراماتیک و روابط افراد که در کلام نمایش رادیویی به کار می‌رود، عرضه شده است. "

رسانه های سنتی و نوین در دور جدید مذاکرات هسته ای ایران با کشورهای گروه 1+5 در دولت آقای روحانی، حضور فعال داشتند و این مسئله، روند مذاکرات هسته ای ایران با غرب را تغییر داد و به تیم مذاکره کننده ایران برای دستیابی به اهداف مورد نظر در توافق هسته ای کمک کرد. موضوع این پژوهش، بررسی عملکرد رسانه های سنتی و نوین در پیشبرد دیپلماسی رسانه ای در مذاکرات هسته ای ایران با کشورهای گروه 1+5 است. پژوهش به روش، تحلیل کیفی انجام شده و چارچوب نظری آن بر اساس نظریه همگرایی رسانه ای شکل گرفته است. در پژوهش حاضر جامعه مورد بررسی از بین اعضای گروه مذاکره کننده و کارشناسان وزارت امور خارجه، اصحاب رسانه، استادان دانشگاه، کارشناسان رسانه، نمایندگان مجلس و کارشناسان مسائل سیاسی و مسائل بین المللی انتخاب شده اند. یافته ها نشان می دهد که عملکرد رسانه های نوین در مقایسه با رسانه های سنتی در پیشبرد دیپلماسی رسانه ای مذاکرات هسته ای بهتر بوده است.رسانه، رسانه های سنتی و نوین، دیپلماسی رسانه ای، مذاکرات هسته ای