فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۳۲۱ تا ۲٬۳۴۰ مورد از کل ۱۷٬۶۸۳ مورد.
حوزههای تخصصی:
انقلاب مشروطیت یکی از وقایع مهم در تاریخ معاصر ایران است. این انقلاب پیامدهای مهم سیاسی و اجتماعی در جامعه ایرانی به همراه داشت. تحلیل گران انقلاب مشروطیت، به نقش روشنفکران، علما و بازاریان پرداخته اند، اما این مقاله به نقش گروه هایی همچون معلمان، شاگردان و فارغ التحصیلان مدرسه های جدید در وقوع انقلاب مشروطیت می پردازد. جمع آوری شواهد به روش اسنادی و تحلیل شواهد به روش تحلیل روایت است. براساس اسناد تاریخی معلمان، شاگردان و فارغ التحصیلان مدارس یکی از نیروهای تأثیرگذار در انقلاب مشروطیت بوده اند. برنامه های درسی، معلمان و شیوه آموزشی مدارس، مطالعه کتاب ها و روزنامه های انتقادی، نگرش ها، گرایش ها و مهارت هایی در شاگردان مدارس شکل داد که برای تغییر و اصلاح وضع موجودشان حضوری فعالانه در انقلاب مشروطیت داشتند. این مقاله تأیید این مدعاست که آموزش می تواند جامعه را تغییر دهد.
تدوین راهبردهای تحول سازمانی برای پیشگیری انتظامی از جرم با استفاده از رویکرد جهادی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱
83 - 114
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: با توجه به تغییر و تحولات محیطی، تحول سازمانی یکی از رویکردهای مهم و ضروری برای هر سازمانی است. پژوهش حاضر با هدف تدوین راهبردهای تحول سازمانی در پیشگیری انتظامی از جرم با استفاده از رویکرد جهادی انجام شد. روش : این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت، توصیفی - تحلیلی و از نظر روش، کیفی است. جامعه آماری تحقیق شامل نخبگان پلیس در حوزه پیشگیری از جرم می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و اصل اشباع نظری، 14 نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته است و برای اطمینان از روایی از نظرات استادان و برای پایایی از روش باز آزمون، مقایسه و تکرارپذیری استفاده شد. داده های جمع آوری شده به روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم افزار «اطلس تی» مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: ضمن شناسایی ابعاد تحول سازمانی در پیشگیری انتظامی از جرم با رویکرد جهادی در قالب پنج بُعد «ساختار سازمانی ارگانیکی، فناوری، فرهنگ سازمانی، توسعه منابع انسانی و اهداف پیشگیری از جرم» و با مبنا قرار دادن آن ها، عوامل داخلی و خارجی تحول سازمانی نیز شناسایی شده، سپس با استفاده از رویکرد SWOT راهبردهای سازمان در قالب استراتژی های تدافعی، تهاجمی، محافظه کارانه و رقابتی تدوین شد. درنهایت مشخص شد که امروزه سازمان پلیس در حوزه پیشگیری انتظامی از جرم در وضعیت رقابتی قرار دارد. نتیجه گیری : درصورتی که سازمان پلیس از راهبردهای تعیین شده با توجه به تغییر و تحولات محیطی به درستی استفاده کند، توان و قابلیت لازم را با پیاده سازی رویکردی جهادی در پیشگیری از جرائم و همچنین کاهش آن خواهد داشت.
پدیدارشناسی مکان در زیست جهان دانشجویی (مورد مطالعه: دانشجویان کارشناسی دانشگاه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آموزش عالی ایران سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱
۹۹-۶۲
حوزههای تخصصی:
زیست جهان دانشجویان، به عنوان قشری که در آینده گروههای مرجع جامعه خواهند بود، با تمام پیچیدگی ها و ابعاد و عناصر و جزئیات می بایست مورد پژوهش و توصیف عمیق قرار گیرد. بنابراین مکان تعاملات غیررسمی دانشجویان به عنوان بخشی از این زیست جهان دارای اهمیت است که در این پژوهش به آن توجه شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، توصیف عمیق ادراک ذهنی دانشجویان از مکان های تعاملات غیررسمی خود است. برای دستیابی به معنای ذهنی دانشجویان از روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. برای این منظور با 21 دانشجوی دانشگاه تهران از دانشکده های مختلف مصاحبه عمیق پدیدارشناسی انجام شد. در پدیدارشناسی توصیفی، آنچه که به عنوان روش تحلیل توصیه می شود، روش استویک-کولایزی- کین است. دانشجویان به معانی ذهنی گوناگونی از جمله احساس امنیت، آزادی و راحتی، پویایی و تعامل راحت میان دختر و پسر و رشته های گوناگون، بقای دوستی، اتلاف وقت و بی هدفی، افزایش دایره دوستان و همچنین احتراز از سیستم رسمی و نظارت آن بر جمع های دوستانه و تعاملات خود در درون دانشگاه اشاره می کنند. دانشجویان به دنبال دگر مکان ها و مکان های سوم بعنوان مکان هایی که بیرون از سیستم های برنامه درسی رسمی و یا ماشین های سیاسی به آن می پیوندند، هستند. بدین معنا که از مکان های شناخته شده دانشگاه که هنجارها و قواعدی برای آنها تعریف شده است عبور کرده و مکان های جدیدی مناسب با زیست خود و نیازها و ترجیحات خود و دوستانشان انتخاب و در آن مکان به تعاملات خود می پردازند. به نظر می رسد حضور دانشجویان در مکان ها و ایجاد پاتوق های دوستانه تمام ویژگی های مکان سوم را دارد. از جمله اینکه آنها با میل خود به این مکان ها رفت و آمد می کنند، هیچ یک نقش میزبان را ایفا نکرده و همگی احساس آسایش و راحتی دارند. مکان سوم به توسعه شبکه اجتماعی آنها و ایجاد دوستی های جدید در دانشجویان کمک می کند. مکالمه و گفتگوی مفرح و سرگرم کننده مهم ترین وجه تمایز مکان سوم از دیگر مکان هاست. پاتوق های دانشجویان همانند دیگر مکان های سوم، دسترسی پذیر هستند و همانطور که ادراکات ذهنی دانشجویان نشان داد در دسترس بودن یکی از مهم ترین ویژگی های مورد نظر دانشجویان برای ایجاد دورهمی های دوستانه است. یکی از ویژگی های مکان سوم سرزندگی است، دانشجویان در جمع های دوستانه خود در درون و یا بیرون از دانشگاه بدنبال گذراندن اوقات خوش و گفت و شنود و خنده و سرگرمی هستند.
رابطه سواد سلامت و تعهد اجتماعی با خودمراقبتی بهداشتی در دوره پاندمی بیماری کووید-19(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
رفاه اجتماعی سال ۲۱ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۸۲
۱۸۸-۱۶۱
حوزههای تخصصی:
مقد مه: سواد سلامت و تعهد اجتماعی از عوامل مرتبط با خودمراقبتی هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط سواد سلامت و تعهد اجتماعی با خودمراقبتی بهداشتی در دوره پاندمی بیماری کووید-19 انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر مقطعی - تحلیلی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، دربرگیرنده کلیه افراد 15 تا 64 ساله ایرانی در بهمن و اسفند سال 1399 بود که 447 نفر از آنها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. سپس، داده ها با نرم افزارهای SPSS.v16 و ArcMap GIS 10.5 و آزمونهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین سواد سلامت و تعهد اجتماعی با خودمراقبتی بهداشتی ارتباط معناداری وجود دارد. نتایج آزمون تحلیل رگرسیون نیز مبین آن بود که سواد سلامت و تعهد اجتماعی 18 درصد از تغییرات متغیر ملاک خودمراقبتی بهداشتی را پیش بینی می کنند. بحث: از آنجا که سواد سلامت و تعهد اجتماعی قابلیت آموزش دارند به سیاست گذاران سلامت و متولیان آموزش عمومی توصیه می شود برای ترویج خودمراقبتی بهداشتی در دوره پاندمی بیماری کووید-19 این متغیرها را در کانون توجه قرار دهند.
شناسایی و اولویت بندی راه های توانمندسازی زنان سرپرست خانوار(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
رفاه اجتماعی سال ۲۱ بهار ۱۴۰۰ شماره ۸۰
۱۱۵-۸۱
حوزههای تخصصی:
مقدمه: همواره در طول دهه های گذشته زنان بیش از مردان در معرض فقر و تبعیض جنسیتی قرار داشتند. این مسئله به این دلیل است که زنان از قابلیت ها و امکانات لازم برای توانمندی و کاهش فقر برخوردار نبودند. از این رو، ضروری است شیوه های توانمندسازی زنان شناسایی شده و معرفی گردد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع پیمایشی است. این پژوهش به دنبال شناسایی و اولویت بندی راه های توانمندسازی زنان سرپرست خانوار با رویکرد دلفی فازی و فرایند تحلیل شبکه ای است و ابزار جمع آوری داده مصاحبه و پرسشنامه بوده است که در اداره بهزیستی شهرستان سوادکوه (پل سفید) انجام گردید. یافته ها: بر اساس مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه راه های توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در سه سطح فرد، خانواده و جامعه شناسایی و دسته بندی شد و پس از توزیع پرسشنامه بین خبرگان و اولویت بندی آنها، راه های اصلی و مهم توانمندسازی زنان به ترتیب شامل پیشگیری و ارتقای سلامت اجتماعی، آموزش تخصصی شغلی، آموزش مهارت های زندگی، ایجاد بازار، بازتوانی، دادن تسهیلات، بیمه و خدمات تأمین اجتماعی، ارائه سبد کالا، تخصیص بودجه بیشتر به سازمان ها جهت حمایت از زنان و بهبود رفاه فردی تعیین گردید. بحث: نتایج نشان داد که راه های مبتنی بر توانمندسازی شخصی نسبت به راه هایی که مبادرت به توانمندسازی از طریق کمک مستقیم مالی می کنند، اولویت بالاتری دارند و نظر خبرگان را به خود جلب کرده است.
وضعیت سرمایه اجتماعی ایرانیان در سال 1393(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
رفاه اجتماعی سال ۲۱ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۸۲
۳۷۷-۳۱۱
حوزههای تخصصی:
مقدمه: سرمایه اجتماعی سازه یا مفهومی پیچیده و چند بعدی است و به پدیده ای دلالت دارد که منبع اصلیِ زایش آن، حوزه تعاملات اجتماعی است. سرمایه اجتماعی را می توان به عنوان منبعی در نظر گرفت که در نتیجه روابط اجتماعی در گذشته ایجاد شده و در زمان حال، کنش جمعی را تسهیل می کند. روش: پژوهش حاضر به دنبال توصیفِ وضعیتِ سرمایه اجتماعی با تکیه بر چهار مؤلفه اصلی تشکیل دهنده آن یعنی اعتماد اجتماعی، شبکه روابط اجتماعی، مشارکت اجتماعی و هنجارهای اجتماعی در کشور ایران در سال 1393 است. این پژوهش از نوع مطالعات کمی - توصیفی است که از طریق پیمایش و با ابزار پرسشنامه و در قالب یک مطالعه مقطعی در آذر و دی ماه سال 1393 صورت پذیرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل افراد 15 سال و بالاتر ساکن در مناطق شهری و روستایی کشور ایران است. در این پژوهش، با روش نمونه گیری تصادفیِ سیستماتیک و خوشه ای، تعداد 37 هزار و 200 نفر به عنوان حجم نمونه از سراسر ایران انتخاب شدند. یافته ها: یافته ها نشان دادند که مردم ایران به افراد و گروههای نزدیک تر، اعتماد بیشتری دارند، در فعالیتهای جمعی آنها بیشتر مشارکت می کنند و در صورت لزوم، حمایت اجتماعی بیشتری از ایشان بعمل می آورند. بحث: از این مطالعه می توان چنین نتیجه گرفت که وضعیت سرمایه اجتماعی درون گروهی و برون گروهی در ایران متفاوت است و مردم دارای سرمایه اجتماعی درون گروهی بیشتری هستند. با توجه به این امر، تقویت سرمایه اجتماعی به ویژه در بُعد روابط انجمنی، مشارکت اجتماعی، تقویت نهادهای مدنی و ایجاد انگیزه در کنشگران و فعالان مدنی که می تواند به افزایش سرمایه اجتماعی برون گروهی در جامعه منجر شود، توصیه می شود.
سازگاری و مشاجرات زناشویی زوجین در دوران شیوع کووید- 19(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
خانواده پژوهی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۸
561 - 572
حوزههای تخصصی:
ویروس کرونا و میزان شیوع آن در جامعه مشکلات روان شناختی زیادی را به دنبال دارد. هدف پژوهش حاضر سازگاری و مشاجرات زناشویی زوجین در دوران شیوع کووید 19 بود. روش پژوهش علی مقایسه ای بود. جامعه آماری این پژوهش را کل زوجین زیر 40 سال یکی از شهرستان های غرب ایران تشکیل دادند. از میان این زوجین 79 نفر به صورت حضوری و آنلاین در پژوهش شرکت نمودند. برای گردآوری داده ها از مقیاس سازگاری زوجی اصلاح شده [RDAS] (باسبی و همکاران، 1995) و مقیاس محقق ساخته مشاجرات زناشویی (1399) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t همبسته استفاده شد. نتایج نشان داد که در میان زوجین میانگین سازگاری زناشویی و ابعاد آن (توافق، رضایت و انسجام) در زمان شیوع کووید 19 کاهش و میزان مشاجرات زناشویی (داد زدن، پرخاشگری کلامی، دعوای فیزیکی، قهر کردن، تهدید کردن، توهین کردن و تحقیر کردن) افزایش یافته است. نتایج تلویحات مهمی درباره توجه به پیامدهای زناشویی ویروس کرونا در میان زوجین دارد و برنامه ریزی در جهت کاهش مشکلات زناشویی به صورت حضوری و آنلاین در این زمینه پیشنهاد می شود.
بار مسئولیت بیشتر در سنین سالمندی: مطالعه روند و الگوهای ترتیبات زندگی سالمندان در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۷
135 - 166
حوزههای تخصصی:
ترتیبات زندگی سالمندان در کشورهای درحال توسعه از اهمیّت فراوانی برخوردار است زیرا دولت ها به دلیل نداشتن نظام های مراقبتی و بهداشتی تکامل یافته، نمی توانند تمامی حمایت های مورد نیاز سالمندان را فراهم کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی ترتیبات زندگی افراد 60 ساله و بالاتر در ایران در طول چهاردهه گذشته (1398-1363) انجام گرفت. داده ها از طرح هزینه و درآمد خانوار که توسط مرکز آمار ایران انجام می شود گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان داد که میزان های سرپرستی سالمندان در طول دوره افزایش یافته است. هرچند این افزایش برای هر دو جنس مشاهده می شود اما برای زنان دو برابر بیشتر از مردان بوده است. مردان سالمند، بیشتر خانوارهای هسته ای را سرپرستی می کنند در حالی که بیشتر خانوارهایی که زنان سرپرستی آن ها را بر عهده دارند از نوع تک نفره و تک والد هستند. همچنین بر تعداد سالمندانی که به تنهایی زندگی می کنند افزوده شده است. تعداد خانوارهای با سرپرست سالمند که فرزندی بزرگ سال در آن ها حضور دارد در مقایسه با گذشته افزایش داشته است. با این حال به نظر نمی رسد که این هم سکنایی در جهت رفاه و آسایش بیشتر والدین سالمند بوده باشد. در واقع تغییرات در ترتیبات زندگی سالمندان در ایران در طول سه دهه گذشته منجر به وارد آمدن فشار مضاعف بر سالمندان شده است و آن ها در سنین بالا همچنان مسئولیت هایی همچون مدیریت خانوار و تأمین ملزومات اعضای آن را بر عهده دارند.
کاوش مردم نگارانه انتقادی چالش های بحران آب در روستاهای شهرستان ممسنی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش به دنبال ارائه تحلیل مردم نگاری انتقادی از چالش های بحران آب در روستاهای شهرستان ممسنی است. در این پژوهش از روش تحقیق کیفی مردم نگاری انتقادی استفاده شده است. داده ها به کمک مصاحبه گردآوری شد و مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. پاسخ دهندگان در این پژوهش، 25 نفر از ساکنان محلی روستاهای شهرستان ممسنی در استان فارس بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها، روش تحلیل شبکه مضمونی به کار رفت و در فرایند شش مرحله ای تحلیل داده ها، یک شبکه تحلیل مضمونی استخراج شد. در این شبکه مضمونی، 10 تم بنیادین به 3 تم سازمان دهنده «حکمرانی ناکارآمد منابع آب»، «آسیب پذیری»، «محرومیت روستایی» و 1 تم فراگیر «فاجعه انسانی آب» تقلیل یافت. تحلیل شبکه مضمونی در این مطالعه نشان می دهد در روستاهای مطالعه شده، سازه های تعیین کننده ای مانند حکمرانی ناکارآمد منابع آب به عنوان تشدیدکننده بحران آب، آسیب پذیری و محرومیت روستایی در بستر اجتماعی روستا به عنوان پیامد بحران آب موجب تشدید بحران آب و درنهایت، بروز «فاجعه انسانی آب» در روستاهای مدنظر شده است.
بررسی رابطه رهبری سطح پنج و توانمندسازی ساختاری با تعالی سازمانی مدارس به واسطه نقش میانجی توانمندسازی روان شناختی معلمان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه رهبری سطح پنج و توانمندسازی ساختاری با تعالی سازمانی مدارس به واسطه نقش میانجی توانمندسازی روان شناختی است. جامعه آماری آن متشکل از همه معلمان ابتدایی استان فارس به تعداد 16264 نفر است که از این جامعه، به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی و براساس فرمول کوکران، نمونه ای 375 نفری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از چهار پرسش نامه رهبری سطح پنج چم آسمانی (1386)، توانمندسازی ساختاری کردنائیج و همکاران (1394)، توانمندسازی روان شناختی اسپریتزر (1995) و تعالی سازمانی عمارلو (1396) استفاده شد که ضریب آلفای کرونباخ آنها به ترتیب 96/0، 93/0، 94/0 و 91/0 به دست آمد. روایی سازه پرسش نامه ها نیز به وسیله تحلیل عاملی تأییدی تعیین شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری و به کمک دو نرم افزار SPSS و lisrel انجام شد. نتایج نشان داد متغیر رهبری سطح پنج رابطه مستقیم، مثبت و معناداری در سطح 05/0 با توانمندسازی روان شناختی و تعالی سازمانی مدارس دارد، رهبری سطح پنج به واسطه توانمندسازی روان شناختی، رابطه غیرمستقیم، مثبت و معناداری در سطح 05/0 با تعالی سازمانی مدارس دارد، متغیر توانمندسازی ساختاری، رابطه مستقیم، مثبت و معناداری در سطح 05/0 با توانمندسازی روان شناختی و تعالی سازمانی مدارس دارد و توانمندسازی ساختاری به واسطه توانمندسازی روان شناختی رابطه غیرمستقیم، مثبت و معناداری در سطح 05/0 با تعالی سازمانی مدارس دارد. برای بهبود مستمر و تعالی سازمانی مدارس، پیشنهاد می شود مسئولان آموزش وپرورش در کنار انتخاب رهبران سطح پنج برای مدیریت مدارس، با تفویض اختیار و توانمندکردن معلمان در ساختار رسمی مدرسه، احساس شایستگی، استقلال و اثرگذاری در امور مدرسه را برای معلمان فراهم کنند.
تجربه زیسته و نظام معنایی زنان بیخانمان از خانواده مطالعه موردی: زنان بیخانمان مقیم مرکز اقامتی مهر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱
52 - 30
حوزههای تخصصی:
تجربه زیسته و نظام معنایی زنان بیخانمان از خانواده مطالعه موردی: زنان بیخانمان مقیم مرکز اقامتی مهر چکیده امروزه بیخانمانی، یکی از واقعیت های اجتماعی جامعه جهانی است که خود را در فرم ها و اشکال مختلف همچون کانتینرخوابی، کارتن خوابی و... نشان داده است. شاید بارزترین فرم بیخانمانی را بتوان در کارتن خوابی مشاهده کرد. هدف اصلی تحقیق حاضر فهم نظام معنایی زنان بیخانمان از تجربه زیسته خانوادگی ایشان است. به عبارتی مسأله تحقیق این است که زنان بیخانمان در بستر زیست جهان شان چه نظام معنایی مشترکی در نسبت با خانواده دارند؟ در این راستا فهم قواعد ضمنی خانواده در شرایط فقدان و در وضعیت بیخانمانی نیز هدف تحقیق است. این تحقیق با رویکرد کیفی و با روش پدیدارشناسی از خلال تکنیک هایی همچون مشاهدات مشارکتی و گفت وگوهای عمیق انجام شده است. با توجه به یافته های تحقیق این نتیجه حاصل شد که نظام معنایی زنان بیخانمان از خانواده را می توان حول دو مقوله مرتبط با «خانه» و «بدن» صورت بندی کرد. در واقع «احساس آوارگی» و «بدن بیخانمان» مقولات ضرورتا مشترک همه زنان بیخانمان از تجربه خانواده بود. همچنین با توجه به التفات این تحقیق به شرایط فقدان خانواده در وضعیت بیخانمانی، در ارتباط با تجربه زیست زنان بیخانمان از خانواده، چند قاعده ضمنی خانواده نیز آشکار شد.
تبیین شکل گیری و علل جنبش های برازبنده، سنباد، اسحاق ترک، استادسیس، المقنع و بابک خرمدین (با تأکید بر نظریه محرومیت نسبی تد رابرت گر)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
جنبش های اجتماعی بحثی اساسی در نظریه های انقلاب هستند که به واسطه اهمیت نظریه های مختلف کوشیده اند آن ها را توضیح دهند. یکی از مهم ترین این نظریه ها نظریه محرومیت نسبی است. لشکر بنی عباس با شعارهای برابری خواهانه سطح انتظارات ارزشی طبقات اجتماعی را بالا برد، این در حالی بود که سطح توانایی ارزشی مردم تغییر چندانی پیدا نکرد و مردم دچار سرخوردگی و محرومیت نسبی شدند. متغیر های مهمی ازجمله ارزش های اقتصادی، دینی، منزلتی و مشارکتی موجب گسترش حجم این جنبش ها شد. حجم جنبش ها نیز بر کنترل نیروی اجبار توسط حکومت و مخالفان تأثیر گذاشت و سرانجام جنبش ها را رقم زد. مقاله حاضر می کوشد با تمرکز بر نحوه شکل گیری و علل جنبش های برازبنده، سنباد، اسحاق ترک، استادسیس، المقنع و بابک خرمدین و با بهره گیری از روش تحلیل تاریخی و جامعه شناسی و بررسی محتوای آثار تاریخی و جامعه شناسی، در پرتو نظریه محرومیت نسبی، به بررسی شکل گیری و علل این جنبش ها بپردازد.
توسعه حیات شهری اصفهان در دوره شاه سلطان حسین صفوی و تأثیرات سنت وقف بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بسترهای مناسب زیست محیطی و طبیعی، تاریخی، ارتباطی، نظامی، تجاری و اقتصادی از عوامل تحول و پویایی شهر اصفهان از گذشته تاکنون بوده است. روی کار آمدن سلسله صفویه با حکومت شاه اسماعیل و بعدها انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان در زمان جانشینان وی ازجمله شاه عباس کبیر (اول) را می توان عصر طلایی شهر اصفهان دانست. شاه عباس کبیر برای رقابت با حکومت عثمانیان به لحاظ نظامی، اقتصادی، مذهبی و به خصوص معماری و شهرسازی در رشد و توسعه اصفهان و آراستن آن به بهترین شکل ممکن کوشید. رشد و توسعه شهر اصفهان در زمان دیگر جانشینان شاه عباس کبیر تا عصر شاه سلطان حسین ادامه داشت. با توجه به اینکه بیشتر محققان و نویسندگان شاه سلطان حسین را مسبب اصلی سقوط سلسله صفویه دانسته اند، درنتیجه در ارتباط با معماری و شهرسازی اصفهان عهد وی نیز مطالعه جامع و منسجمی صورت نگرفته است. هدف نوشتار پیش رو «بررسی توسعه حیات شهری اصفهان در دوره شاه سلطان حسین صفوی و تأثیرات سنت وقف بر آن» است. بدین صورت سعی می شود تا به این پرسش ها پاسخ گفته شود که شهرسازی و معماری در دوران شاه سلطان حسین صفویه چه پیشرفتی داشته است؟ و وقفیات چه تأثیری در ساخت و سازهای شهری در دوره شاه سلطان حسین صفوی داشته اند؟ در نتیجه پژوهش حاضر، که با بهره گیری از روش اسنادی و میدانی انجام شده، مشخص شد که عصر شاه سلطان حسین در زمینه های معماری و شهرسازی عصر پویایی بوده است و در این دوره شهر اصفهان همانند عصر شاه عباس کبیر رشد و توسعه یافت و حتی بناهای شاخص وقفی مانند مدرسه چهارباغ خلق شد که با بهترین نمونه های عصر شاه عباس کبیر برابری می کند.
بررسی تأثیر جنسیت بر محتوا در آثار گُلی ترقی بر پایه نظریه لیکاف(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از شاخه های جامعه شناسی زبان، زبان شناسی جنسیت است که به بررسی تأثیر جنسیت نویسنده بر محتوای اثر می پردازد. زبان از عناصر بنیادی در داستان نویسی به شمار می رود. یکی از مباحث مهم در بررسی زبان، توجّه به جنسیّت و رابطه آن با زبانِ اثر است. بسیاری از پژوهشگران معتقدند میان زبان و نوشتارِ زنان و مردان تفاوت بسیاری وجود دارد. در این مقاله، به شیوه استقرایی و تحلیلی زبان زنانه و مردانه در مجموعه آثار «گُلی ترقی» براساس نظریه های زبان شناسان اجتماعی و ازمنظر دستور زبان مقایسه شده است، تا میزان تأثیر جنسیت نویسنده بر زبان داستان و سطح موفقیت او در ایجاد زبانی متناسب با جنسیت شخصیّت های هم جنس و غیرهم جنس ، ارزیابی شود. برای این منظور، زبان زنانه و مردانه در حیطه دستور زبان براساس متغیرهای پیشِ رو مورد بررسی قرار گرفت؛ واژگان ازقبیل: دش واژه ها و رنگ واژه ها، و جملات ازقبیل: تعدیل کننده ها و تصدیق گرها. یافته ها نشان می دهد، زبان شخصیّت ها تحت تأثیر جنسیت نویسنده قرار دارد و کلیشه های زبان زنانه در این اثر با بسامد بیشتری تکرار شده است. هم چنین براساس متغیرهای فوق مشخص شد، نویسنده از بسیاری جهات توانسته زبانی متناسب با جنسیت شخصیت ها به کار بگیرد. در مواردی که تناسبی بین زبان و جنسیت، به ویژه در شخصیت های زن دیده نمی شود، بیشتر به دلیل روحیات نویسنده و تعمد اوست، که خواسته زنان را در برابر سلطه گری جامعه مردسالار حاکم فراهنجار نشان دهد.
Identifying and Evaluating the Indicators and Dimensions of Psychological Empowerment of the Faculty Members of the Azad University of East Azerbaijan Province(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Purpose: The purpose of this study was to identify and evaluate the indicators and dimensions of psychological empowerment of professors in the faculty members of the Azad University of East Azerbaijan Province. Methodology: Research method in terms of applied purpose; In terms of data collection method, it was descriptive-survey and in terms of data type, it was a combination (qualitative-quantitative) of confirmatory type. The statistical population of the qualitative part of the research were experts familiar with the field of psychological empowerment of professors, and the quantitative part of the statistical population included members of the faculty of the Islamic Azad University of East Azerbaijan Province (450 people). The sample size in the qualitative section was determined using purposive non-random sampling method and the principle of theoretical saturation of 25 people and in the quantitative section using Cochran's formula, 207 people were selected as the sample. The data collection tool was a semi-structured interview in the qualitative part and a researcher-made questionnaire in the quantitative part. To ensure the validity of the interview, the triangulation method (three-way) was used. To ensure the reliability of the interview, the recoding method was used and to validate part of the experts' point of view, the content and structure validity was used to assess the validity of the questionnaire, which showed the validity of the instrument. Cronbach's alpha reliability coefficient was used to measure the reliability of the interview; Coding, factor analysis and univariate t-test using LISREL software were used to analyze the data. Findings: The results showed that the variables of organizational culture, organizational structure, organizational monitoring system, organizational reward system, organizational management systems had a significant effect on the psychological empowerment of faculty members in the Islamic Azad University of East Azerbaijan Province. Conclusion: Based on the research findings, paying attention to various structural, cultural and managerial factors can enhance the psychological empowerment of professors.
تحلیلی جامعه شناختی از میزان گرایش به معنویت مدرن (مورد مطالعه: شهر گرگان در سال 1399)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این مقاله به دنبال سنجش میزان گرایش به معنویت مدرن در افراد بالای هیجده سال در شهر گرگان و شناسایی عوامل اجتماعی و تعیین میزان تأثیر آنها بر این متغیر بوده است. این پیمایش با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده (متناسب با جمعیت ساکن در مناطق مختلف شهر) و با پرسشنامه محقق ساخته (دارای آلفای کرونباخ به میزان 75/.) و با استفاده از تکنیک های آماری متناسب، نشان داد که 5/55 درصد از افراد جامعه مورد بررسی، با نمره ی بیش از متوسط (12/3 از 5) به معنویت مدرن گرایش دارند. دو متغیر «سن» (با ضریب رگرسیون تفکیکی استاندارد شده به میزان 28/.-) و «اهمیت دینداری در زندگی روزمره» (با ضریب رگرسیون تفکیکی استاندارد شده به میزان 24/.-) به شکل مستقیم و به صورتی معنادار در گرایش به معنویت مدرن افراد جامعه مورد مطالعه تاثیر داشته و توانایی تبیین 16درصد واریانس آن را دارا هستند. همچنین دو متغیر «اهمیت دینداری نزد والدین» و «طبقه ی اجتماعی» به شکل غیرمستقیم (به ترتیب با ضرایب رگرسیونی تفکیکی استاندارد شده برابر 11/.- و 031/.) بر گرایش مذکور مؤثرند. از یافته ها می توان استنباط نمود که احتمالا نظریه ی دین زدا بودن معنویت مدرن، از نظریه ی تغییر شکل و سازگاری دینداری صحیح تر است .
بررسی نقش اندازه جمعیت نسل ها در اشتغال آنها در ایران ( 1395- 1350)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه مددکاری اجتماعی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۸
159 - 200
حوزههای تخصصی:
طی سال-های اخیر سیاستهای جوان سازی جمعیت در ایران مورد توجه قرار گرفته است؛ اما دو دیدگاه متفاوت نسبت به تأثیر این سیاست نرخ اشتغال وجود دارد؛ یک عده افزایش جمعیت جوان را به علت عدم تعادل بین عرضه و تقاضا باعث افزایش بیکاری دانسته اند؛ و عده ایی دیگر معتقدند که چون نیروی جوان تحرک و جابه جایی بیشتری برای یافتن شغلی متناسب دارند؛ باعث افزایش فرصت های شغلی توسط شرکت ها جهت جذب نیروی جوان می شوند. لذا در این پژوهش با هدف«بررسی نقش اندازه جمعیت نسل ها بر روی اشتغال ایران» و با استفاده از روش تحلیل ثانویه، جامعه آماری را که شامل افراد در سن فعالیت به تفکیک گروه های سنی(19-15سال...،64-60سال) در طی بازه زمانی1395-1350در سطح کشور می باشد؛ با تکنیک تحلیل داده ها مورد بررسی قرار داده؛ و با کنترل متغیرهای مستقل اقتصادی، جمعیتی و اجتماعی-فرهنگی در پی پاسخ به این سوال هستیم که آیا با افزایش جمعیت یک نسل اشتغال آن نسل کاهش خواهد یافت یا خیر؟ یافته ها نشان داد پس از کنترل متغیرها، نه تنها رابطه ی معکوس بین جمعیت و اشتغال نسل ها وجود ندارد؛ بلکه در گروه های سنی39-35سال، 44-40سال، 59-55سال و 64-60سال رابطه ی مستقیم و قوی و در سایر گروه های سنی رابطه ی معناداری مشاهده نمی شود.
اعتماد سنجی شبکه خبر و شبکه های مجازی بومی در خصوص انتشار اخبار کرونا در بین شهروندان کاشانی در سال 1399(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۹
185 - 215
حوزههای تخصصی:
این مطالعه در بازه زمانی سه ماهه در بین شهروندان کاشانی 18 سال به بالا انجام گرفته است، جامعه نمونه شامل 206 نفر می باشد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. نتایج نشان میدهد که باوجود تفاوت در میزان استفاده از شبکه ملی خبر و شبکه های مجازی بومی، این تفاوت از نظر آماری معنادار نیست (05/0p>). لذا مخاطبان جهت کسب اطلاعات و اخبار تقریباً از هر دو نوع رسانه استفاده می کنند. همچنین بین میزان اعتماد به شبکه ملی خبر و شبکه های مجازی بومی از نظر آماری تفاوت معناداری وجود دارد (05/0p <). بدین ترتیب مخاطبان جهت کسب اطلاعات خبری به رسانه های مجازی بومی بیشتر اعتماد دارند. در بررسی عوامل دموگرافیک نتایج نشان می دهد که میزان استفاده از شبکه های مجازی بومی بین مخاطبان مرد و زن از نظر آماری تفاوت معناداری دارد (05/0p < ). بدین ترتیب میزان استفاده مخاطبان زن از شبکه های مجازی بومی نسبت به مخاطبان مرد بیشتر است. همچنین بین میزان استفاده و اعتماد به شبکه ملی خبر و شبکه های مجازی بومی و مخاطبان با تحصیلات مختلف تفاوت معناداری از نظر آماری وجود دارد (05/0p <). نتایج آزمون تعقیب توکی نشان می دهد مخاطبان با تحصیلات فوق لیسانس و بالاتر باوجود استفاده بیشتر از شبکه ملی خبر، نسبت به شبکه های مجازی بومی اعتماد بیشتری دارند.
مردانگی های ایرانی در فضای مجازی: سنخ ها، گفتمان ها و منازعات(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی ایران سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳
92 - 68
حوزههای تخصصی:
مردانگی به عنوان قالبی ارزشی، هنجاری و رفتاری به درجات زیادی برآمده از روابط گفتمانی است. بسط شبکه های اجتماعی مجازی در دهه اخیر زمینه تکثر و صف آرایی گفتمان های رقیبی از مردانگی را مهیا ساخته است. با اتکا به روش قوم نگاری مجازی و تحلیل نشانه شناختی و مضمونی به دنبال شناسایی سنخ های مردانگی در فضای مجازی، گفتمان های حاکم بر آن ها و روابط میان آن ها هستیم. سنخ های اصلی استخراج شده شامل مردانگی هژمونیک، هم دست، فرودست و حاشیه ای و خرده سنخ های آن ها هستند. صورت بدیل مردانگی فعالِ ضدِ تبعیض با آرمان برابری دو جنس و صورت بریکولاژگونه (هم پیوندی) مردانگی هژمونیک جدید نیز شناخته شد که به دنبال ترکیب عناصر مردانگی هژمونیک سنتی با عناصر جدیدتر برای تداوم بخشیدن به تفوق مردانه است. سنخ ها جهانشمول و برخی نیز بومی بودند. مردان ایرانی در زمینه پیچیده فرهنگی-تاریخی و نیز ساختارهای اقتصادی و سیاسی موجود دست به ترکیب عناصر هویتی خویش می زنند. بنابراین سلسله مراتب میان انواع مردانگی، کنشگری های آن ها در مواجهه با یکدیگر و سایر صورت ها و نیز در مواجهه با ساختارهای کلان، بصورت قدرت/ مقاومت و تاکتیک/ استراتژی، و نیز برخی مکانیسم های آن ها پیچیدگی های بیشتری یافته و صورت ایرانی پیدا کرده اند.
پدیدارشناسی تجارب زیسته ی زنان سالمند تنها از رهاشدگی و طرد(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
رفاه اجتماعی سال ۲۱ بهار ۱۴۰۰ شماره ۸۰
۲۷۴-۲۴۵
حوزههای تخصصی:
مقدمه: تغییرات ساختار جمعیتی و خانوادگی کشور، سبب افزایش آمار سالمندان و ظهور قشر جدیدی از زنان سالمند تنها شده است. درک و شناخت وضعیت این گروه از زنان نه از دریچه ناظر بیرونی، بلکه از دریچه خود آنان اهمیت بسیاری در موفقیت برنامه های سالمندی و سیاست گذاری اجتماعی برای این قشر دارد. اینکه این گروه سالهای پایانی عمر خود را با چه تجربه ای پشت سر می گذارند و چه فهم و تفسیری از روابط خود با دیگران دارند، سؤال اصلی این پژوهش است. روش: در این پژوهش از رویکرد پدیدارشناسی اسمیت، فلاورز و لارکین برای فهم تجربه زیسته زنان سالمند تنها استفاده شده است. میدان مطالعه، شهر بوکان در استان آذربایجان غربی بود و جامعه موردمطالعه، کلیه زنان تنهای 60 سال به بالای ساکن این شهر بودند. تعداد 10 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته موردمطالعه قرار گرفتند. مصاحبه ها با استفاده از تحلیل تماتیک و با بهره گیری از نرم افزار تحلیل داده های کیفی (MAXQDA12) تحلیل شد. یافته ها: از مجموع مصاحبه ها، 12 مفهوم اولیه استخراج و به شیوه انتزاعی در 5 مقوله دسته بندی شدند که شامل «احساس رهاشدگی»، «احساس طردشدگی»، «احساس تنهابودگی»، «نگرانی از ذلیلی و سرباری» و «نگرانی از مردن در تنهایی» بود. بحث: این تحقیق نشان داد هرچند که زندگی تنهایی و مستقل زنان سالمند، با هنجارهای بومی ناسازگار است، ولی تغییرات ساختاری و ارزشی خانواده منجر به حاشیه ای شدن و گسترش این قشر از زنان شده است که در ضمن مسائل و مشکلات آن، واجد مزایای حمایتی محله ای است.