درخت حوزه‌های تخصصی

رشته های جغرافیای عمومی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ارزیابی مخاطرات طبیعی جغرافیای اقتصادی جغرافیای اکوتوریسم جغرافیای اوقات فراغت جغرافیای پزشکی جغرافیای تاریخی جغرافیای جمعیت جغرافیای حمل و نقل جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی جغرافیای زمین در فضا جغرافیای سیاسی جغرافیای صنعتی جغرافیای فرهنگی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۲۱ تا ۸۴۰ مورد از کل ۴٬۲۲۷ مورد.
۸۲۱.

کمیّت و کیفیت آب کشاورزی و تأثیر آن بر تولیدات کشاورزی و پایداری سکونت گاه های روستایی (مورد مطالعه: دشت فیروزآباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 129 - 160

کلیدواژه‌ها: آب تجدیدپذیر آب کشاورزی جمعیت روستایی آسیب پذیری آب مدیریت مزرعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۸۱
آ آب عامل اصلی تضمین کننده پایداری نظام های اجتماعی-اکولوژیکی موجود در مناطق خشک و نیمه خشک است. با وجود این، تغییر اقلیم و مدیریت ناپایدار منابع آب موجب بروز کم آبی در این مناطق شده است. به منظور حفظ توازن میان نیاز بخش کشاورزی به آب و ظرفیت منابع هر منطقه، بررسی رابطه بین آب، تولید و جمعیت ضروری است. لذا این پژوهش با هدف واکاوی تأثیر تغییرات کمی و کیفی آب بر تولیدات کشاورزی و جمعیت روستایی در دشت فیروزآباد فارس انجام شده است. داده های پژوهش از طریق بانک اطلاعاتی سازمان های جهاد کشاورزی و آب منطقه ای و نیز درگاه آمار ایران گردآوری شد. یافته ها نشانگر کاهش شدید ظرفیت منابع آب کشاورزی است؛ اما آسیب پذیری آب در منطقه یکسان نبوده و می توان کشاورزان را به سه گروه دارای دسترسی کم، متوسط و زیاد به آب تقسیم بندی نمود. با این حال، تحلیل سری زمانی نشان دهنده این است که ادامه روند کنونی مدیریت آب مزرعه به کاهش دسترسی هر سه گروه به آب خواهد انجامید. همچنین یافته های حاصل از تحلیل رگرسیون مؤید پیوند آب و تولید کشاورزی است. به نحوی که کاهش آب کشاورزی به همراه تنزل در میزان نزولات جوی، کاهش مصرف کود و سموم شیمیایی و همچنین ضریب مکانیزاسیون به افت میزان تولید محصولات زراعی انجامیده است. از سوی دیگر، میان آب و جمعیت روستایی نیز رابطه ای انکارناپذیر وجود دارد. به نحوی که تراکم جمعیت در روستاهای دارای دسترسی زیاد به آب در طول زمان افزایش یافته است. بر مبنای یافته ها، توصیه هایی برای ارتقای بهره وری آب، تولید و حفظ توازن آب و جمعیت ارائه شده است.
۸۲۲.

بررسی اثر ازدحام در اقتصاد گردشگری شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 203 - 214

کلیدواژه‌ها: اثر ازدحام انتقال زمان سفر گردشگری شهر مشهد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۱۶۲
از جمله آثار منفی پیامدهای خارجی دوره های پیک در مقاصد گردشگری، کاهش تقاضای سفر ناشی از اثر ازدحام است. در این پژوهش، با هدف بررسی اثر ازدحام در گردشگری شهر مشهد، دوره زمانی نوروز 1398 بررسی شده است. روش شناسی پژوهش بر اساس ترکیب داده های پیمایشی نوروز 1398 و داده های ثبتی فصل بهار و نوروز 1390 تا 1398 است و بر مدل سازی ریاضی مطالعه پروس استوار است. نتایج پژوهش گویای وجود اثر ازدحام قابل ملاحظه در تعطیلات نوروزی شهر مشهد است؛ به طوری که با وجود سرمایه گذاری های گسترده در گردشگری این شهر و سهم بسیار تأسیسات گردشگری (در مقایسه با کل کشور)، همچنان این تأسیسات در دوره های پیک گردشگری پاسخ گوی نیاز تمامی گردشگران نیست. با وجود این که اثر ازدحام در ایام نوروز 1398 در مشهد چشمگیر است (حدود 24 درصد از کل نفرشب اقامت گردشگری صورت گرفته در این شهر)، انتظار می رود این اثر برای دیگر ایام سال بسیار کمتر باشد. ازاین رو، سوق یافتن سرمایه های بیشتر برای ایجاد تأسیسات گردشگری (به ویژه واحدهای اقامتی) راهکاری مفید در جهت کاهش اثر ازدحام قلمداد نمی شود.
۸۲۳.

مدل سازی مطلوبیت زیستگاه جرد لیبی (Meriones libycus) به عنوان مخزن بیماری سالک در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 97 - 106

کلیدواژه‌ها: مکسنت مدل سازی زیستگاه جونده مخزن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۱۷۰
 جوندگان بزرگ ترین راسته پستانداران هستند که جمعیت بسیار بزرگی را بر روی کره زمین تشکیل می دهند و منشأ خسارات اقتصادی و بهداشتی فراوان بوده و همچنین به عنوان مخزن برخی از بیماری های مشترک بین انسان و حیوان (Zoonosis) مطرح هستند؛ ازجمله این بیماری ها می توان به بیماری سالک اشاره نمود. هدف از این مطالعه، مدل سازی مطلوبیت زیستگاه جرد لیبی به عنوان مخزن بیماری سالک جلدی در ایران است. بدین منظور 17 متغیر زیستگاهی شامل دو متغیر توپوگرافی، هفت متغیر اقلیمی و هشت متغیر کاربری اراضی/پوشش زمین به همراه نقاط حضور گونه وارد مدل مکسنت گردید. بر اساس نتایج حاصل از مدل سازی نرم افزار مکسنت، زیستگاه مطلوب جرد لیبی، مساحتی بالغ بر 432094 کیلومترمربع، معادل 29 درصد از سطح ایران را به خود اختصاص داده است. همچنین دو متغیر فاصله از روستاها و شیب زمین بیشترین تأثیر را در فرآیند مدل سازی دارا بودند. نقشه مطلوبیت زیستگاه گونه مخزن بیماری نشان داد که بیشترین مطلوبیت زیستگاه در استان های هرمزگان، خوزستان، بوشهر و خراسان رضوی قرار دارد. با توجه به آثار روحی و زیان اقتصادی محتمل بر بیماری سالک پوستی و نبود واکسن اثربخش و وجود جوندگان در چرخه بیماری زایی، شناسایی مخازن و زیستگاه مطلوب مخازن این بیماری برای انجام اقدامات مدیریتی امری لازم و ضروری است؛ تا سنگ بنایی برای مدیریت هرچه بهتر این بیماری شود.
۸۲۴.

بررسی رابطه تاب آوری مکانی و تاب آوری فردی نواحی مشمول طرح اسکان مجدد (مطالعه موردی: نواحی سیل زده شرق استان گلستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 127 - 142

کلیدواژه‌ها: اسکان مجدد تاب آوری فردی تاب آوری مکانی کونور– دیویدسون استان گلستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۲۰۷
هدف این تحقیق، بررسی رابطه تاب آوری مکانی و تاب آوری فردی در نواحی مشمول طرح اسکان مجدد واقع در شرق استان گلستان است که از جنبه هدف، کاربردی است و از جنبه جمع آوری داده ها از نوع پژوهش های پیمایشی به شمار می آید. جامعه آماری نیز سرپرستان خانوارهای مشمول طرح اسکان مجدد به تعداد 1610 خانوار در شهر جدید فراغی و 730 خانوار سه روستای جابه جا شده در سال 1395 است. ازاین رو پنج محله پاشایی، قپان سفلی، خوجلر، آق تقه و چاتال از شهر جدید فراغی (الگوی تجمیع) و روستای قولاق کسن (الگوی جابه جایی محدود) جهت نمونه برداری انتخاب شدند. جهت تعیین تعداد پرسشنامه مورد نیاز (حجم نمونه) از فرمول کوکران استفاده گردید. با توجه به فرمول کوکران تعداد 360 خانوار برای تکمیل پرسشنامه انتخاب گردیدند. همچنین جهت بررسی تاب آوری فردی پاسخگویان از نسخه اسپانیایی پرسشنامه تاب آوری کونور– دیویدسون استفاده شد. بررسی وضعیت تاب آوری فردی در هر دو الگوی موردمطالعه نشان دهنده عدم تاب آوری فردی جوامع موردمطالعه در هر سه زیر مقیاس تصور از شایستگی فردی، زیر مقیاس اعتماد به غریزه های فردی و زیرمقیاس پذیرش مثبت تغییر و روابط ایمن است. نتایج آزمون t نمونه های مستقل نشان دهنده عدم وجود اختلاف معنی دار ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی- محیطی تاب آوری بین دو الگوی موردبررسی است. همچنین بین دو متغیر تاب آوری فردی و تاب آوری مکانی در هر دو الگوی موردمطالعه رابطه معنی دار وجود ندارد.
۸۲۵.

بررسی میزان همبستگی بین فرونشست و تغییرات سطح آب زیرزمینی با استفاده از آنالیز سری زمانی تداخل سنجی راداری (منطقه مطالعاتی: اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۴ 173 - 192

کلیدواژه‌ها: فرونشست تداخل سنجی راداری تحلیل سری زمانی سطح آب زیرزمینی چاه های پیزومتری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۹۵
فرونشست زمین یکی از مخاطرات طبیعی است که به صورت تدریجی اتفاق می افتد، این پدیده در اکثر مناطق ایران به وضعیت بحرانی رسیده است. عوامل تأثیرگذار بر فرونشست شامل تغییرات سطح آب زیرزمینی، جنس خاک، عمق بستر سنگی و ... است. برای جلوگیری از پیشروی فرونشست باید علل رخداد آن بررسی شود تا با توجه به ویژگی های هر منطقه تصمیم گیری ها مبتنی بر واقعیت باشد. افت سطح آب زیرزمینی یکی از عوامل مهم مؤثر بر فرونشست است ولی به دلیل پیچیدگی ارتباط فرونشست با عوامل تأثیرگذار دیگر، نمی توان به صورت عام یک رابطه خطی مستقیم بین تغییرات سطح آب زیرزمینی و فرونشست در نظر گرفت. این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین فرونشست و تغییرات سطح آب زیرزمینی به بررسی همبستگی بین دو پارامتر مذکور در بازه زمانی 1393 تا 1397 در منطقه اصفهان پرداخته است. در این راستا سری زمانی تداخل سنجی راداری و سری زمانی سطح آب چاه های پیزومتری در منطقه اصفهان موردبررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد، در 12% از چاه ها، عدم همبستگی ، در 9% همبستگی ضعیف و مثبت، در 12% همبستگی متوسط و مثبت، در 48% همبستگی قوی و مثبت، در 6 % همبستگی ضعیف و منفی، در 4% همبستگی متوسط و منفی و در 9% همبستگی قوی و منفی بین میزبان فرونشست و افت سطح آب زیرزمینی وجود دارد. مقادیر همبستگی پیچیدگی ارتباط میزان فرونشست و افت سطح آب را نشان می دهد. پیچیدگی ارتباط میزان فرونشست و عوامل ایجاد آن، نشان دهنده لزوم انجام بررسی های دقیق تر و ارائه مدل های جامع تر است.
۸۲۶.

الگوی مدیریت ازدحام گردشگران در مقصدهای ساحلی مازندران مبتنی بر گردشگری هوشمند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال بیستم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۱) 243 - 207

کلیدواژه‌ها: ازدحام گردشگری گردشگری هوشمند مدیریت مقصد توسعه پایدار گردشگری تقاضای گردشگری مقصد ساحلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۲۱۰
ازدحام گردشگری یک پدیده در حال رشد در صنعت گردشگری است که تنش های بین جامعه محلی و گردشگران را در مقصدهای گردشگری شهری و روستایی ایجاد می کند. مقصدهای ساحلی به عنوان یکی از مقصدهایی که اغلب با پدیده ازدحام گردشگری مواجه هستند، به مدیریت و برنامه ریزی یکپارچه و پویا برای حفظ و توسعه آن نیاز دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد و مؤلفه های ازدحام گردشگری با رویکرد گردشگری هوشمند در راستای رسیدن به یک الگوی مدیریتی برای مقصدهای گردشگری انجام گرفته است. این پژوهش از نوع توسعه ای- کاربردی و به لحاظ روش شناسی در زمره پژوهش آمیخته کیفی و کمی قرار دارد. برای گردآوری داده های کیفی از دو ابزار مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است. در بخش کیفی 21 نفر با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و در بخش کمی با استفاده از ابزار پرسشنامه 271 نفر از مسئولان و فعالان گردشگری (مشرف به موضوع) در پژوهش مشارکت کردند. داده های حاصل از مصاحبه با استفاده از روش تحلیل مضمون، تحلیل شد و درنهایت 193 کد باز، 18 کد محوری و 3 کد انتخابی استخراج شد. نتایج نشان می دهد، مدیریت ازدحام گردشگری شامل سه بعد عرضه، تقاضا و ساختاری/مدیریتی است که هریک از این ابعاد دارای شش شاخص هستند. همچنین با استفاده از ماتریس اهمیت-عملکرد، حوزه های پراهمیت برای بهبود فعالیت های مدیریتی مشخص شدند. از نظر اثرات کل، بعد مدیریتی/ساختاری ازبیشترین اهمیت (0.57b=) و تقاضای گردشکری بالاترین عملکرد (64.61c=) را دارند. طبق یافته ها، برای مدیریت ازدحام گردشگری بعد عوامل مدیریتی و ساختاری و سازه های دولت و حاکمیت هوشمند (0.25b=)، ظرفیت تحمل محیطی و روان شناختی بومیان (0.34b=) و فصلی بودن گردشگری (0.39b=) ذیل ابعاد سه گانه، در اولویت بهبود عملکرد قرار دارد.  
۸۲۷.

کمی سازی مکانی انتشار گاز دی اکسید کربن انسان زاد در مقیاس شهر با استفاده از روش "پایین به بالا" ( مطالعه موردی: کلان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال نهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ ۵۶-۳۵

کلیدواژه‌ها: گاز گلخانه ای احتراق سوخت های فسیلی منابع ثابت و متحرک مصرف انرژی تغییرات اقلیمی اقدامات کاهشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۲۰۳
مصرف سوخت های فسیلی در مناطق شهری، موجب انتشار مقادیر زیادی گاز گلخانه ای به جو می شود. بنابراین، مطالعه پایش میزان گاز دی اکسید کربن منتشر شده از مناطق شهری به یک موضوع مهم پژوهشی تبدیل شده است. هدف اصلی این مطالعه، کمی سازی مکانی انتشار دی اکسیدکربن ناشی از احتراق سوخت های فسیلی در شهر اصفهان می باشد. بدین منظور در پژوهش حاضر برای کمی سازی میزان گاز دی اکسیدکربن، بر اساس منابع تولید آن، در مقیاس شهری و درک تفاوت انتشار دی اکسید کربن در سطح شهر از روش "پایین به بالا" استفاده شد. در این روش میزان انتشار به تفکیک منابع مختلف مصرف انرژی محاسبه شده و سپس نقشه توزیع مکانی انتشار تهیه شد. نتایج این تحقیق نشان داد، میزان انتشار گاز دی اکسید کربن در فرآیند احتراق سوخت های فسیلی در محدوده شهر اصفهان ۸۴/۱۳۸۵۵۵۲۵ تن در سال می باشد که به تفکیک منابع احتراقی ثابت و متحرک بخش های نیروگاهی، خانگی، تجاری، حمل و نقل جاده ای و ریلی و حمل و نقل غیر جاده ای (ماشین آلات کشاورزی) به ترتیب ۶۱/۵۰، ۷۸/۲۱، ۱۸/۱۷، ۹۲/۴، ۳۷/۴، و۱۴/۱ درصد از کل میزان گاز دی اکسید کربن سالانه را در شهر منتشر می کنند. به طور کلی، با به کارگیری روش پایین به بالا در نقشه سازی انتشار دی اکسید کربن اقدامات کاهشی را می توان در بخش های مختلف به صورت بسیار کارآمدتر به کار گرفت.
۸۲۸.

تحلیلی بر تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر زمین لرزه: مطالعه موردی روستاهای کوهستانی و جلگه ای شهرستان آمل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و چهارم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 172 - 196

کلیدواژه‌ها: زمین لرزه تاب آوری سکونتگاه های روستایی تحلیل فضایی تحلیل خوشه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۷۱
با توجه به شدت آسیب پذیری روستاهای ایران در برابر حوادث پیش بینی نشده، رعایت استانداردها به ویژه برای ساخت بناهای مقاوم تر در برابر زمین لرزه ضروری و اجتناب ناپذیر است. از این رو، مطالعه توصیفی- تحلیلی و میدانی حاضر با هدف بررسی میزان تاب آوری روستاهای کوهستانی و جلگه ای و کاهش خسارات احتمالی ناشی از زلزله در شهرستان آمل انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای ساکن چهار روستای کوهستانی و چهار روستای جلگه ای بود که از آن میان، با استفاده از رابطه کوکران، 270 نفر از سرپرستان خانوار به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. گردآوری داده ها با بهره گیری از روش های مشاهده و مصاحبه سازمان یافته و نیز پرسشنامه صورت گرفت و برای سنجش و تحلیل داده ها نیز ازمدل تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی استفاده شد. طی فرآیند خوشه بندی، روستاهای مورد مطالعه، از نظر میزان تاب آوری در برابر زمین لرزه، به چهار خوشه متفاوت طبقه بندی شدند. نتایج مطالعه نشان داد که تک روستای خوشه اول و روستاهای خوشه دوم واقع در منطقه کوهستانی، به ترتیب، آسیب پذیرترین روستاها محسوب می شوند و روستاهای خوشه سوم و تک روستای خوشه چهارم واقع در نواحی جلگه ای نیز به ترتیب، از میزان تاب آوری بالاتری در برابر زلزله برخوردارند.
۸۲۹.

بررسی اقتصادی و اجتماعی توسعه کشت کم نهاده برنج در استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 21 - 52

کلیدواژه‌ها: برنج کم نهاده رگرسیون لاجیت ریسک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۲۸۸
در پژوهش حاضر، به بررسی اقتصادی- اجتماعی و امکان سنجی توسعه کشت برنج با مصرف کمتر نهاده های شیمیایی در مقایسه با روش های رایج کشت این محصول در استان مازندران پرداخته شد. بدین منظور، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده، از بین دوازده هزار بهره بردار، تعداد 722 بهره بردار در سال 1396 انتخاب و اطلاعات لازم از طریق تکمیل پرسشنامه از آنها گردآوری شد. تحلیل داده ها، با استفاده از رگرسیون چندمتغیره لاجیت، با لحاظ متغیر ریسک انجام شد. نتایج نشان داد که کشت برنج به روش کم نهاده منجر به کاهش هزینه های تولید و سود اقتصادی بیشتر می شود و فایده زیست محیطی و اجتماعی آن نیز به جامعه برمی گردد. همچنین، نتایج حاصل از برآورد رگرسیون نشان داد که متغیرهای پاداش ریسک، تعداد دفعات نصب تریکو کارت، به کارگیری فناوری کم نهاده در زمین های مجاور، تجربه به کارگیری تولید به روش کم نهاده، شرکت در کلاس های ترویجی، و ارزش محصول در هکتار بیشترین اثر مثبت معنی دار و سطح زیر کشت در سال قبل، سن، و تعداد قطعات اراضی بیشترین اثر منفی معنی دار را در پذیرش کشت برنج به روش کم نهاده دارند. بر پایه نتایج پژوهش، با آزاد سازی قیمت نهاده های شیمیایی، در اختیار قرار دادن نهاده های طبیعی به صورت یارانه ای، سرعت بخشیدن به یکپارچه سازی اراضی، آموزش کشاورزان در زمینه استفاده بهینه از نهاده های کشاورزی و با مشارکت شالی کاران، می توان روش تولید کم نهاده برنج را جایگزین روش سنتی کرد. 
۸۳۰.

تحلیل فضایی تاب آوری طبیعی در مناطق مرزی نمونه: شهرستان زهک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال هشتم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ ۱۶۷-۱۸۸

کلیدواژه‌ها: تاب آوری مناطق ویژه شهرستان زَهَک مناطق مرزی پهنه بندی جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۳۱۲
تاب آوری بخصوص در مناطق ویژه که از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار است، اهمیت دوچندانی پیدا کرده است. مناطق مرزی به عنوان یکی از مناطق ویژه در سیاستگذاری و برنامه ریزی جایگاه خاصی دارد. این مقاله به تحلیل فضایی تاب آوری محیطی در شهرستان زهک پرداخته و هدف آن بررسی تفاوت تاب آوری در پهنه های مختلف شهرستان است. به دلیل وابستگی معیشت ساکنان شهرستان به منابع طبیعی، با تهدید این منابع، در معرض آسیب قرار دارند. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، و ریکرد کلی حاکم بر مطالعه، تلفیقی و از لحاظ روش، توصیفی – تحلیلی است. داده ها با استفاده از روش اسنادی و میدانی با ابزار مشاهده و پرسشنامه و یافته های پنل تخصصی گردآوری شده است. جامعه آماری این تحقیق روستاهای بالای 20 خانوار شهرستان زهک است که دارای دهیاری یا شورای اسلامی روستا بوده است. نتایج نشان می دهد هیچ یک از پهنه های جغرافیایی تعریف شده در سطح دهستان پایدار نبوده و سه دهستان نیمه پایدار و یک دهستان ناپایدار هستند. ارزیابی پایداری در ریزپهنه ها نیز نشان می دهد روستاهای ناپایدار طبیعی اغلب جمعیت کمی داشته و این به معنی آن است که فعالیت نیز توسعه پیدا نکرده است. بدین ترتیب لازم است در مناطق ویژه ای همچون شهرستان زهک مدیریت بحران بایستی بر تامین منابع طبیعی و جلوگیری از آسیب پذیری از بحران های طبیعی متمرکز شده و انتظار می رود با پایداری طبیعی، سکونت و فعالیت نیز پایدار خواهد شد.
۸۳۱.

ارزیابی و تحلیل میزان تاب آوری روستاها در برابر مخاطرات محیطی: مطالعه موردی روستاهای شهرستان سردشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 63 - 90

کلیدواژه‌ها: تاب آوری مخاطرات تیپ روستایی سردشت (شهرستان)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۵۸
با توجه به شرایط خاص جغرافیایی روستاهای شهرستان سردشت در استان آذربایجان غربی، این روستاها در برابر تهدیدات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و منطقه ای مستعد وقوع حوادث می باشند. تحقیق حاضر، با تمرکز بر مفهوم تاب آوری، به بررسی و تحلیل تاب آوری روستاهای شهرستان سردشت در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی در ابعاد گوناگون بر اساس موقعیت جغرافیایی آنها پرداخت. تحقیق به روش توصیفی و تحلیلی و گردآوری داده ها به شیوه های اسنادی و میدانی انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه و روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی بود. در بعد اقتصادی، نتایج تحقیق نشان داد که سرمایه و پس انداز کشاورز (در روستاهای دره ای)، اشتغال (در روستاهای دره ای)، درآمد حاصل از فعالیت های غیرکشاورزی (در روستاهای مرزی)، درآمد حاصل از وجوه ارسالی از شهر (هم در روستاهای کوهستانی و هم در روستاهای حاشیه شهر) و مالکیت املاک و تعداد زمین (در روستاهای مرزی) شاخص های دارای اهمیت بالا در تاب آوری به شمار می روند.
۸۳۲.

ژئوپلیتیک، ژئواکونومیک و چشم انداز همکاری ایران و هند در چابهار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۶۳) 61 - 87

کلیدواژه‌ها: ایران چابهار ژئواکونومیک ژئوپلیتیک هند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۲ تعداد دانلود : ۵۲۲
با آغاز سده بیست و یکم ایران و هند موافقت نامه های زیادی جهت گسترش همکاری اقتصادی و سیاسی با یکدیگر امضا کرده اند. یکی از مهم ترین همکاری های دو کشور، توافق نامه سرمایه گذاری هند در چابهار است. ایران و هند طبق اعلامیه دهلی نو در سال 2003 توافق کردند که بندر چابهار را توسعه بخشند اما توافق نهایی بین دو کشور در می 2016 حاصل شد و در سال 2019 سرمایه گذاری هند در چابهار عملیاتی شد. مقاله حاضر به بررسی دلایل تأخیر سرمایه گذاری هند(2003 تا 2019) در بندر چابهار و چشم انداز همکاری ایران و هند در این بندر می پردازد. روش پژوهش مورد استفاده در این تحقیق از نوع قیاسی-فرضیه ای است یعنی با استفاده از مفاهیم کلیدی ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک به توصیف و تحلیل مسئله پرادخته می شود. گردآوری داده ها عمدتاً به صورت اسنادی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که به رغم منافع و اهداف مشترک ژئواکونومیکی، اما اهداف متضاد ژئوپلیتیکی دو کشور باعث شده تا روند سرمایه گذاری هند در چابهار با تأخیر روبه رو شده و نتایج ملموسی برای آن در آینده تصور نشود.
۸۳۳.

مدل ارزیابی آمادگی گردشگری الکترونیک (مورد مطالعه: استان همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 63 - 80

کلیدواژه‌ها: آمادگی الکترونیکی استان همدان گردشگری الکترونیک مدل آمادگی گردشگری الکترونیک مقایسات زوجی فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۴۲۵
ارزیابی ظرفیتهای موجود و فرصت های قابل استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در مقاصد گردشگری، می تواند به مدیران این صنعت برای توسعه فعالیت های فنّاورانه کمک کند. هدف پژوهش پیش رو، ارائه مدل ارزیابی آمادگی گردشگری الکترونیک است، که با این مدل امکان سنجش استعداد یا میزان بهره برداری یک مقصد گردشگری از فناوری اطلاعات فراهم شود. این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته است و بنیاد آن بر استفاده از نظر30 خبره آشنا با فناوری اطلاعات در بخش گردشگری بنا شده است. برای انجام پژوهش، نخست، مدل اولیه شامل عناصر (ابعاد، مولفه ها و شاخص ها) و ارتباطات آنها با روش تحلیل محتوای تلفیقی استخراج شد. سپس از روش فن گروه اسمی برای تایید اعتبار یا اصلاح ابعاد، مولفه ها و چینش آنها و از روش دلفی برای تایید حضور شاخص ها در مدل استفاده شد. سرانجام، روش مقایسات زوجی فازی برای وزن دهی به عناصرمدل به کار رفته است. دستاورد این مطالعه، گسترش مفهوم آمادگی الکترونیکی از سطح کشور یا سازمان به صنعت گردشگری است که می تواند وضعیت آمادگی گردشگری برای الکترونیکی شدن را در سطح کشور یا یک مقصد گردشگری، در ابعاد، مولفه ها و شاخص های مختلف نشان دهد. یافته پژوهش، مدلی وزندار با 5 بعد، 15 مولفه و 88 شاخص است. ابعاد مدل به ترتیب اهمیت شامل: زیرساخت های فناوری اطلاعات، توانمند سازهای گردشگری الکترونیک، آمادگی کسب وکارهای گردشگری، جامعه اطلاعاتی و آمادگی سازمان های مدیریت مقصد است. نتیجه مطالعه تعیین شاخص های پراهمیت برای توسعه گردشگری الکترونیک در استان همدان است.
۸۳۴.

گردشگری راهبرانه-مسئولانه: رویکردی برایمقابله با بحران کوید 19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۷) 25 - 40

کلیدواژه‌ها: کوید 19 مدیریت گردشگری گردشگری مسئولانه گردشگری راهبرانه مسئولانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۲۹۰
صنعت گردشگری امروزه به سبب همه گیری بیماری کوید 19 با شرایط خاصی مواجه است. برای عبور از این بحران، نمی توان فقط به اقدامات دولت اتکا کرد. ایده اصلی این تحقیق، بهره گیری از مفاهیم و آموزه های گردشگری مسئولانه و پیشنهاد رویکردی تحت عنوان گردشگری راهبرانه   مسئولانه برای مقابله با تبعات کروناست. در این رویکرد، نقش دولت، به منزله راهبر، با نقش بدنه گردشگری، درحکم مسئول، ترکیب شده، بیان می شود که چگونه رفتار مسئولانه در اقدام در سطح فردی و سازمانی، به مفهوم راهبری در سطح کلان کمک می کند. تحقیق حاضر، تحقیقی کیفی از نوع اکتشافی به شمار می رود. برای تدوین راهکارها، از روش تحلیل محتوی کیفی و برای نهایی سازی آن ها از غربالگری استفاده شده است و درنهایت راهکارها با توجه به دو بُعد قابلیت پیاده سازی و کمک به دستیابی اهداف، اولویت بندی شده اند. نتایج نشان می دهد که همه عناصر درگیر، اعم از دولت، بخش صنعت، گروه های اجتماعی، حتی مردم و گردشگران، در عبور سریع تر از این بحران نقش بسزایی دارند و باید سهم خود را ادا کنند.
۸۳۵.

پهنه بندی احتمال وقوع زمین لغزش در پایین دست سد سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال هشتم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 70-55

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی خطر زمین لغزش شبکه عصبی AHP حوزه آبریز قشلاق سنندج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۳۲۸
هدف از این پژوهش انتخاب بهترین مدل و شناسایی پهنه های خطر زمین لغزش در حوضه های پایین دست سد سنندج است. منطقه مورد مطالعه به مساحت 7/970 کیلومتر مربع در پایین دست سد سنندج قرار دارد و بر روی زون ساختاری سنندج - سیرجان واقع شده است. در این مطالعه از 9 عامل موثر بر زمین لغزش، شامل شیب، جهت شیب، فاصله از گسل، فاصله از جاده، فاصله از آبراهه، لیتولوژی، کاربری اراضی و بارش استفاده شد . با استفاده از تصاویر ماهواره ای Landsat 8 ETM ، تعداد ۲۳۷ نقطه لغزشی مشخص گردید. سپس نقشه پراکنش زمین لغزشهای منطقه تهیه شد. همچنین 89 نقطه غیرلغزشی، به منظور استفاده در مراحل آموزش و آزمایش شبکه عصبی پرسپترون در داخل شیبهای کمتر از 5 درجه مشخص شدند. در مدل شبکه عصبی مصنوعی لایه ی میانی به صورت پیش فرض نرم افزار انتخاب شد. از 70 درصد زمین لغزشهای رخداده، جهت آموزش شبکه عصبی و از 30 درصد مابقی به عنوان داده های زمین مرجع جهت آزمایش و کالیبره کردن مدل استفاده شد. داده ها با استفاده از یک شبکه پرسپترون چندلایه با الگوریتم یادگیری آدام آموزش دیدند. ساختار نهایی شبکه دارای 9 نرون در لایه ورودی، 30 نرون در لایه میانی و 1 نرون در لایه خروجی است. در مدل AHP پس از محاسبه ی وزن نهایی زیرمعیارها، وزن های محاسبه شده را به جدول توصیفی لایه های اطلاعاتی عوامل موثر اضافه نموده و در نهایت نقشه ی پهنه بندی خطر زمین لغزش در منطقه بدست آمد. پس از آماده سازی مدلها، منطقه ی مورد مطالعه با 9 متغیر ورودی تحلیل شد. نتایج تحلیل به صورت نقشه ای با پنج طبقه خطر زمین لغزش برای هر مدل ترسیم گردید. از 5 روش محاسبه میزان خطا جهت صحت سنجی مدلها استفاده شد . بر اساس مدل شبکه عصبی، حدود 31 درصد و مدل AHP ۳۵ درصد از منطقه در محدوده مناطق مطلوب جهت فعالیتهای انسانی قرار دارد. همچنین بر اساس مدل شبکه عصبی حدود 39 درصد و مدل AHP ۳۳ درصد از منطقه در محدوده مناطق نامطلوب و بسیار نامطلوب قرار گرفته اند. مناطق مخاطره آمیز عمدتا در غرب و جنوب غرب حوزه واقع شده اند. مقایسه نتایج صحت سنجی نشان می دهد که مدل شبکه عصبی پرسپترون دارای دقت بهتری نسبت به مدل تحلیل سلسله مراتبی است. بر اساس روش AHP پارامترهای شیب، لیتولوژی و کاربری اراضی بیشترین نقش را در وقوع زمین لغزش منطقه دارند.
۸۳۶.

موقعیت بلاکینگ ها و بارش ها در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 79-91

کلیدواژه‌ها: بلاکینگ بارش سردچال ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۱ تعداد دانلود : ۲۸۲
برای تعیین موقعیت و نوع بلاکینگ ها مؤثر بر اقلیم دوره سرد ایران، داده های روزانه ارتفاع ژئوپتانسیل متر سطح 500 هکتوپاسکال در محدوده 10-70 درجه شمالی و 10-80 درجه شرقی با تفکیک 5/2 درجه در دوره آماری 2010-1961 استفاده شد. بلاکینگ ها با شاخص کمی تیبالدی بر روی نقاط رقومی شناسایی گردید. در منطقه موردمطالعه، سه ناحیه وقوع بلاکینگ به ترتیب در اروپای مرکزی، اروپای شرقی و آسیای مرکزی وجود دارند. نوع غالب بلاکینگ ها در این نواحی از نوع رکس با قرارگیری بلاکینگ و سردچال در سطوح میانی جو، روی همدیگر می باشد، چنانچه در اروپای مرکزی و شرقی یک بلاکینگ از نوع رکس شکل گیرد، همزمان در آسیای مرکزی یک تراف عمیق یا سردچال ایجاد می شود و این تسلسل در سیستم های جوی نصف النهاری طبیعی است. بارش های ایران با سیستم بلاکینگ رکس اروپای شرقی و سردچال آسیای مرکزی بیشترین ارتباط را داشته و ریزش ها در غالب نقاط ایران افزایش دارد؛ اما چنانچه در ناحیه آسیای مرکزی، ارتفاع افزایش داشته و بلاکینگ از نوع امگا شکل گیرد، به دلیل افزایش ارتفاع جو، بارش ها در غالب نقاط ایران کاهش دارند؛ اما چنانچه در اروپای مرکزی یک بلاکینگ از نوع امگا شکل گیرد با عمیق شدن تراف در بالکان و دریای سیاه، با ریزش های جوی در شمال غربی ایران همراه است و اگر این نوع بلاکینگ در اروپای شرقی شکل گیرد، عمدتاً تمرکز بارش ها در ناحیه خزری، خزر شرقی تا شمال شرقی ایران، است.
۸۳۷.

تحلیل کانونی رابطه بین ابعاد سرمایه اجتماعی و مؤلفه های پایداری فعالیت شالی کاران چندکاره در حوضه آبریز دشت هراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 81 - 104

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی پایداری شالی کاران چندکاره حوضه آبریز دشت هراز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۲۹۵
سرمایه اجتماعی به عنوان شالوده و زیربنای توسعه درون زا در یک جامعه به طور عام و جامعه روستایی به طور خاص در نظر گرفته می شود. بر این اساس، هدف تحقیق حاضر بررسی همبستگی کانونی بین ابعاد سرمایه اجتماعی و مؤلفه های پایداری فعالیت شالی کاران چندکاره در حوضه آبریز دشت هراز بود. تحقیق حاضر، از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی-پیمایشی بود و جامعه آماری آن را کلیه شالی کاران چندکاره در حوضه آبریز دشت هراز تشکیل می دهند که به علت در دست نبودن بانک اطلاعاتی مناسب، برای نمونه گیری، از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شد و در نهایت، 182 شالی کار چندکاره شناسایی شدند و در تحقیق مشارکت کردند. نتایج نشان داد که رابطه بین متغیرهای کانونی سرمایه اجتماعی و پایداری فعالیت شالی کاران چندکاره 41/0 است؛ همچنین، هفده درصد از تغییرات متغیر کانونی پایداری فعالیت شالی کاران چندکاره با متغیر کانونی سرمایه اجتماعی تبیین می شود. از این رو، هرچه میزان مؤلفه های شناختی و ساختاری در بین شالی کاران چندکاره بیشتر باشد، به همان نسبت، میزان پایداری بوم شناختی، اجتماعی و اقتصادی بالاتر خواهد بود.
۸۳۸.

Omar Al-Bashir: his Governance Crisis and the Outbreak of Revolution in Sudan(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال هفدهم بهار ۱۴۰۰ ویژه نامه 51 - 70

کلیدواژه‌ها: Sudan Omar Al-Bashir Governance revolution Islam

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۲۱۸
While we want to assess whether a person is suitable to lead a country, usually we will think about an important keyword—the ability of governance. However, it is an irrational expectation if we are asking a national leader to be self-disciplined and accountable to the people and the country. On the other hand, the people always got the same question, why a lot of leaders performed better at first but they usually faced with negative comments or the trials at last, or even being imprisoned for a long time? The major character in this article is Omar Al-Bashir, he is a former president of Sudan, he has been overthrown by the people’s force in 2019—a so-called successful “revolution” in Sudan. The overthrown of Omar Al-Bashir showed an example of unsuccessful governance in causing to this successful revolution. The article aims to show the governance weaknesses of Omar Al-Bashir in Sudan, and discuss how these weaknesses caused the revolution.      .
۸۳۹.

اولویت بندی اقدامات کلیدی جهت افزایش مشارکت عمومی در مدیریت سوانح طبیعی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 215 - 227

کلیدواژه‌ها: مدیریت در سوانح طبیعی مشارکت عمومی تصمیم گیری TOPSIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۹۸
سوانح طبیعی از گذشته تا کنون در کشور ایران، تلفات جانی و خسارات مالی فراوانی را به بار آورده است. در این مقاله به لزوم اهمیت مشارکت عمومی نهادها و مردم در مدیریت این سوانح پرداخته شده است. ازاین رو ده نوع از اقدامات کلیدی در جهت افزایش موفقیت در مشارکت عمومی و همچنین سه معیار مرتبط با سرعت، کیفیت و اثربخشی که هر سه جزو معیارهای مثبت می باشند، در نظر گرفته شده است. جهت انجام فرآیند تصمیم گیری با استفاده از روش تصمیم گیری چندمعیاره آن ها را رتبه بندی نموده تا در مرحله آخر بهینه ترین روش موجود انتخاب شود. برای این منظور از روش آنتروپی شانون برای وزن دهی به معیار ها و جهت رتبه بندی گزینه ها از روش TOPSIS استفاده شد. یافته ها برای ده نوع از این اقدامات کلیدی، نشان می دهد پشتیبانی حاکمیت و تعهد قابل اعتماد در رتبه اول، لزوم تعریف اهداف و منافع مشترک در رتبه دوم، تضمین اتحاد بین نهادها و مردم در رتبه سوم، تضمین رهبری مؤثر حاکمیت در رتبه چهارم، پیدا کردن رویکردهای مشترک در راه رسیدن به اهداف در رتبه پنجم، اطمینان از ارتباط شفاف و مؤثر در رتبه ششم، شفاف سازی نقش ها و مسئولیت ها در رتبه هفتم، سرمایه گذاری در جهت اجرای دقیق فرآیندها در رتبه هشتم، افزایش زمان کارکنان دولت برای تسهیل و پشتیبانی از فرآیندها در رتبه نهم و مدیریت و نظارت بر مشکلات در روابط مشارکتی در رتبه دهم قرار گرفته اند.
۸۴۰.

تأثیر شخصیت برند در جذابیت برند کارفرما با میانجی گری احساس و اعتماد، مورد پیمایش: هتل های گردشگری شرکت ملی نفت

نویسنده:
منبع: گردشگری و اوقات فراغت دوره ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۲ 169 - 183

کلیدواژه‌ها: شخصیت برند برند کارفرما احساس و اعتماد به برند جذابیت برند کارفرما هتل های شرکت نفت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۱۸۷
امروزه آن دسته از شرکت هایی که هتل های خود را با برندسازی قوی در بخش بندی خود ارتقا داده اند ، در مقایسه با رقابت بدون برند، به سهم بازار و نتایج مالی برتر و شتاب بیشتری دست یافته اند. شخصیت برند چهره بهتری را از کسب وکارهای مهمان پذیری به تصویر می کشد و در رفتار خرید مشتریان هتل تأثیر می گذارد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر ابعاد شخصیت برند در احساس و اعتماد به برند و نیز جذابیت برند مجموعه هتل های شرکت ملی نفت ایران صورت گرفته است. روش تحقیق توصیفی ، کاربردی و پیمایشی است که در جامعه آماری دانشجویان مدیریت در شهر تهران و آشنا با برند هتل های شرکت ملی نفت انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که ابعاد شخصیت برند (صمیمیت ، شور و هیجان ، کمال ، استحکام و شایستگی) در احساس و اعتماد به برند هتل های شرکت ملی نفت ایران و در نتیجه جذابیت این برند تأثیری مثبت و معنی دار می گذارد. یکی از بازارهای هدف بسیار مهم هتل های شرکت ملی نفت، کارکنان شاغل در بخش های گوناگون صنعت نفت است. تلاش برای شخصیت سازی برند این هتل ها در تصویرسازی برای مشتریان و اعتماد و احساس به برند این هتل ها تأثیر خواهد داشت و مراجعه به این هتل ها را افزایش خواهد داد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان