بررسی افتراق مکانی- فضایی محله های شهر زابل در برخورداری از شاخص های مسکن سالم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
مسکن سالم یکی از ابعاد شهر سالم است، از این رو توجه به مسائل و مشکلات و ارتقاء وضعیت کمی و کیفی مسکن میتواند در تبیین موضوع و تدوین الگوهای مسکن سالم به منظور تحقق اهداف شهر سالم بسیار موثر باشد و نیز زمینه های علمی و اجرایی توسعه مسکن سالم را پیش روی برنامهریزان و مدیران شهری قرار دهد. مفهوم مسکن علاوه بر مکان فیزیکی، کل محیط مسکونی را در بر میگیرد، که شامل همه خدمات و تسهیلات ضروری مورد نیاز برای زیستن خانواده و طرحهای اشتغال، آموزش و بهداشت افراد است. به طور کلی، نیاز به مسکن دو بعد دارد، کمی و کیفی؛ بعد کمی نیاز به مسکن، شناخت پدیدهها و اموری را شامل
میشود، که به فقدان سرپناه و میزان دسترسی به آن مربوط میشود، که در واقع درجه پاسخگویی به نیاز کمی، بدون در نظر گرفتن کیفیت آن مورد نظر است. در بعد کیفی مسائل و پدیدههایی مطرح میشوند، که به بی مسکنی، بدمسکنی و تنگ مسکنی ارتباط دارند. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت کیفی مسکن در محلات شهر زابل با توجه به شاخصهای مسکن سالم و سنجش میزان برخورداری از این شاخصها در این محلات است. روش تحقیق حاضر توصیفی_ تحلیلی و مبتنی بر منابع اسنادی، کتابخانهای، الکترونیکی و بررسیهای میدانی است. جامعه آماری تحقیق شامل برداشت نمونهای از محلات مختلف شهر زابل است، که پس از تبیین و تدوین شاخصهای مسکن سالم و پایلوت پرسشنامهها، به طور سیستماتیک دادهها و اطلاعات جمعآوری و سپس با استفاده از نرم افزار آماری ( SPSS ) و سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) تجزیه و تحلیل شدند و یافتهها در قالب، جدول، نمودار و نقشه ارائه شدهاند. نتایج نشان میدهد، که بین محلات شهر زابل از نظر برخورداری از شاخصهای مسکن سالم تفاوت معنیداری وجود دارد. بدین ترتیب، با توجه به شاخصهایی چون؛ «امنیت و ایمنی، دسترسی به خدمات شهری، برخورداری از خدمات اساسی، منبع روشنایی مسکن »، محله دولتی مقدم، با 27.7/. برخورداری از شاخصهای مسکن سالم نسبت به دو محله اسلامی و حسین آباد از وضعیت مطلوبتری برخوردار است. همچنین بین متغییرهای استفاده شده رابطه معنیداری نسبت به هم وجود دارد، به گونهای که بین امنیت و ایمنی مسکن با دسترسی به خدمات اساسی بیشترین همبستگی(439/0) در سطح 01/0 وجود دارد.