فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۲٬۳۴۱ تا ۲۲٬۳۶۰ مورد از کل ۳۴٬۸۶۳ مورد.
حوزههای تخصصی:
توسعه میان افزا فرایند توسعه و باز استفاده قطعات یا بخش های خالی یا بلااستفاده در میان نواحی موجود شهری که قبلاً توسعه یافته است. توسعه میان افزا که شاید بتوان آن را ساده ترین تعبیر از توسعه درون زا دانست، با تأکید بر زمین های خالی و رها شده درون شهری، سعی دارد توسعه را بر روی این اراضی بارگذاری نماید. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی در توسعه میان افزا با تأکید بر منطقه 8 شهرداری تبریز و بهره گیری از روش های آماری- فضایی به این موضوع پرداخته است. نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. روش شناسی این تحقیق مبتنی بر رویکردهای کمی- فضایی است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این تحقیق توصیفی – تحلیلی با استفاده از روش های اسنادی- کتابخانه ای است. در بخش تحلیلی با در نظر گرفتن شاخص ها و ملاحظات توسعه میان افزا در قالب 15 شاخص هدف، به صورت موردی به بررسی و امکان سنجی توسعه میان افزا در منطقه8 شهرداری تبریز پرداخته شده است. به منظور بررسی و تحلیل نقش راهبردی توسعه میان افزا در بازآفرینی بافته ای فرسوده شهری محور تاریخی- فرهنگی کلانشهر تبریز از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) و تحلیل توابع همپوشانی ( Overlay ) از نوع همپوشانی وزن دار ( Weighted Overlay ) و FAHP بهره گیری شده است. نبود مدیریت و برنامه ریزی دقیق برای احیاء و نوسازی این منطقه با تأکید بر استفاده از رویکرد توسعه میان افزا مهم ترین آفت در ارتباط با موضوع بازآفرینی این بخش از شهر تبریز می باشد. نتایج پژوهش حاضر در قالب 3 اولویت توسعه ای و همچنین محدوده های غیرمجاز توسعه، به صورت نقشه مورداشاره قرارگرفته است.
تحلیلی بر مناسبات سیاسی ایران و پاکستان از منظر ژئوپولیتیک شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه مسائل ایران و تشیع به گونه ای با هم پیوند خورده است که ایران نمی تواند نسبت به سرنوشت شیعیان بی تفاوت باشد. از جمله کشورهایی که بعد از ایران بیشترین جمعیت شیعه را دارد همسایه شرقی ایران یعنی پاکستان است. ایران و پاکستان به عنوان دو کشور مهم و استراتژیک در جنوب غرب آسیا توانسته اند تأثیرگذاری مهمی بر تحولات منطقه و نیز بین الملل داشته باشند. اشتراکات فرهنگی، مذهبی و اجتماعی از یک سو و داشتن مرز مشترک پهناور از سوی دیگر موجب شده است روابط دو کشور با وجود اختلافات بنیادی در منافع و رویکردهای سیاسی نسبت به مسائل مهم و استراتژیک منطقه ای و بین المللی بر اساس رابطه ای دوستانه و پایدار تنظیم و استوار باشد که در این میان نقش شیعیان پاکستان به عنوان اقلیتی چشمگیر و فعال در حوزه های سیاسی اجتماعی که حدود 20% جمعیت این کشور را تشکیل می دهند مورد توجه می باشد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به تحلیل تأثیرپذیری مناسبات سیاسی ایران و پاکستان از منظر ژئوپولیتیک شیعه، پرداخته است. سوال اصلی مطرح شده این است که مناسبات سیاسی ایران و پاکستان چه تأثیرپذیری از ژئوپولیتیک شیعه دارد؟ نتایج نشان می دهد که مناسبات سیاسی ایران و پاکستان بیشتر تحت تأثیر عوامل ژئوپولیتیک شیعه بوده است و شیعیان پاکستان با وجود فشارهایی که از جانب گروه های سلفی و تکفیری بر آنها حاکم است، توانسته اند در مناسبات سیاسی بین این دو کشور نقش ویژه ای داشته باشند.
تبیین فضایی بنیان های نمایندگی زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی (دوره اول تا یازدهم مجلس)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مشارکت سیاسی زنان در عرصه های کلان تصمیم گیری های سیاسی نظیر عرصه قانونگذاری یا نمایندگی مجلس، یکی از مولفه های توسعه سیاسی است. به همین منظور اغلب کشورها به ویژه جمهوری اسلامی ایران در جهت تحکیم و تقویت توسعه سیاسی، به دنبال بالابردن مشارکت زنان در ساختار قدرت و تصمیم گیری سیاسی می باشند. از طرفی از زمان شکل گیری نظام جمهوری اسلامی تا به امروز پراکنش فضایی(جغرافیایی) نمایندگی زنان در مجلس شورای اسلامی به صورت یکدست و برابر نبوده و در برخی از حوزه های انتخابیه، زنان در بیشتر دوره ها انتخاب شده اند اما هنوز در برخی از حوزه ها زنی به مجلس راه نیافته است. لذا پرسش این است که عوامل تاثیرگذار بر پراکنش جغرافیایی نمایندگی زنان در مجلس شورای اسلامی کدامند؟ برای پاسخگویی به این پرسش از روش دلفی و تکنیک شانون استفاده گردید و پژوهشگران به وسیله مصاحبه و پرسش نامه، دیدگاه های10 نفر از صاحب نظران در حوزه جغرافیایی انتخابات را جمع آوری نمودند و سپس داده های بدست آمده از اجماع صاحب نظران با تکنیک شانون مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که «حوزه انتخابیه چند عضوی»، «شهرهای بزرگتر»، «مناطقی با جمعیت بالاتر»، «رفاه اقتصادی» و «مناطقی که از نظر آموزشی سطح بالاتری دارند» جز مهمترین عوامل تاثیرگذار بر پراکنش جغرافیایی نمایندگی زنان در مجلس شورای اسلامی می باشند.
تحلیل نظام شهری استان زنجان با استفاده از مدل های جمعیتی طی دوره 1392-1355(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
به دنبال شهرنشینی شتابان و عدم توازن شبکه شهری در ایران، استان زنجان نیز طی سال های 1355 تا 1392 با مسئله ی عدم توازن شبکه ی شهری مواجه بوده است. هدف این پژوهش تحلیل تحولات شبکه ی شهری استان زنجان و سنجش میزان تعادل آن است. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی و روش گردآوری داده ها اسنادی است. از مدل های نخست شهری، چهارشهر، رتبه – اندازه، تعدیلی بهفروز، ضریب آنتروپی، تحلیل لگاریتمی و فاصله ی نقطه ی جدایی استفاده شده است. یافته ها عبارت است از: 1) شبکه ی شهری استان زنجان نامتوازن و با نخست شهری مواجه است، 2) شهر شدن نقاط روستایی منجر به برجسته شدن پدیده ی نخست شهری و نامتوازنی شبکه ی شهری استان شده است. نتایج نشان می دهد که تا پیش از سال 1385 عدم توازن شدید بوده است و به تدریج تا سال 1392 رو به کاهش نهاده است و اکنون شبکه ی شهری استان به سمت تعادل در حرکت است.در پایان پیشنهاداتی ارائه شده است.
ارزیابی نقش زیستگاه در جغرافیای جرایم شهری مطالعه موردی: شهر میاندوآب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات شهری دوره هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۱
61 - 76
حوزههای تخصصی:
محیط جرم همیشه از ماهیت ثابت و فضای کالبدی خاص با محدودیت های فیزیکی برخوردار است. انسان همواره در حال تولید تنوع محیطی است و از این رو جرائم شهری با کثرت ملاک های ارتباطات اجتماعی افزایش می یابد. در تقابل با این زیستگاه جرائم، همه تمهیدات لازم برای پیشگیری از تعامل دو عنصر الحاقی و القایی با عنصر محیطی بایستی به کار گرفته شود. روش تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ نوع و روش، توصیفی _ تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای و میدانی بوده است. جامعه آماری تحقیق نیز 268 نفر از بزهکاران شهر میاندوآب که در کلانتری ها و واحدهاى اجرایى ناجا طى بازه زمانی اول فروردین ماه تا شهریور سال1395 تحت بازداشت موقت و یا روانه زندان شده اند، بوده که به عنوان نمونه، تعداد 122 نفر از این افراد براساس فرمول نمونه گیری کوکران انتخاب شده اند. بنابراین به منظور ارزیابی نقش زیستگاه در جغرافیای جرائم شهری میاندوآب، با استفاده از نظریه های روان شناختی، جامعه شناسی جنایی و جغرافیای جرائم شهری به تبیین ادبیات نظری موضوع و در تحلیل میدانی نیز براساس اطلاعات دریافتی از جامعه آماری، به تجزیه وتحلیل اطلاعات پرداخته شده است. با بررسی الگوی جغرافیایی جرائم شهری با استفاده از مدل تخمین تراکم کرنل، یافته های این پژوهش نشان می دهد که کوی قره ورن، کوی ولی آباد، خیابان جانبازان و کوی وکیل کندی در میاندوآب، با میزان بسیار بالای بزهکاری مواجه است. کیف قاپی، تخریب اموال عمومی، ولگردی و تکدی گری، نزاع، درگیری خیابانی و زورگیری از مهم ترین جرائم ارتکابى این شهر بوده است. در بررسی تأثیر زیستگاه بر انواع بزهکاری مشخص شد که عناصر محیطی بر وقوع جرائمی مانند سرقت و اعتیاد به مواد مخدر، بیشترین تأثیر را داشته اند. در بررسی ویژگی های اماکن وقوع جرم نیز مشخص شد که تراکم خانه های قدیمی با قیمت نازل در بروز بزهکاری بیشترین نقش را داشته است. نتایج تحلیل ها نشان می دهد که عدم طراحى مناسب ساختمان ها و وجود کوچه های باریک از مهم ترین ویژگی های کالبدى در بروز بزهکاری بوده اند. آزمون آماری همبستگی پیرسون نشان داد که بین زیستگاه و بزهکاری افراد رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که مجموع متغیرهای پیش بین «مشخصات کالبدی و اجتماعی کانون های جرم خیز، خصوصیات اماکن مناطق، محیط فیزیکی و عناصر اقلیمی»، حدود 32 درصد متغیر ملاک تحقیق بزهکاری را تبیین نمودند که مؤلفه «مشخصات کالبدی کانون های جرم خیز»، بیشترین سهم را در تبیین متغیر ملاک داشته است.
تحلیلی بر اثرات دفع غیر بهداشتی زباله و فضولات دامی در ایجاد آلودگی های زیست محیطی با GIS و SPSS (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان بجنورد)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
سرزمین سال نهم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)
1 - 21
حوزههای تخصصی:
مدل سازی ابعاد مؤثر بر کیفیت زندگی در مناطق شهری زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۵
57 - 80
حوزههای تخصصی:
جهان امروز شاهد جهشی بلند به سوی زندگی هر چه بهتر و باکیفیت تر است و تلاش برای ارتقای کیفیت زندگی شهری دغدغه اصلی صاحب نظران است. در این مسیر، توجه به شهرها به عنوان مراکزی که گرداننده اصلی این جریان هستند، اهمیت بسیاری دارد. کیفیت زندگی یک مفهوم پیچیده، چندبعدی، نسبی و متأثر از زمان و مکان و ارزش های فردی و اجتماعی است که با اهداف متفاوت در پژوهش های مختلف بکار برده می شود. ماهیت پژوهش از نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی است که اطلاعات و داده ها به روش های اسنادی و پیمایشی جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل (۵۹۲۹۶۸) نفر از شهروندان بودند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد (۴۰۰) نفر به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی ساده بررسی شدند. پردازش اطلاعات با نرم افزار «اس پی اس اس»[1] و تجزیه وتحلیل نتایج حاصل از پرسش نامه با آزمون تی تک نمونه ای و روش معادلات ساختاری و نرم افزار «آموس»[2]، انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص شد که کیفیت زندگی در مناطق پنج گانه شهر زاهدان وضعیت نامطلوبی دارد. در این زمینه، منطقه یک در وضعیت مطلوب تری نسبت به مناطق دیگر قرار داشت و منطقه چهار دارای پایین ترین سطح از کیفیت زندگی در مناطق پنج گانه موردمطالعه بود. برای شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی در شهر زاهدان از مدل معادلات ساختاری در نرم افزار «آموس» بهره گرفته شد و نتایج برای بعد کالبدی برابر (۹۶/۰)، بعد اقتصادی برابر (۹۱/۰)، بعد زیست محیطی برابر (۸۸/۰) و بعد اجتماعی برابر (۷۸/۰) به دست آمد که مبین این امر بوده که تأثیر بعد کالبدی و اقتصادی بیشتر از ابعاد زیست محیطی و اجتماعی بوده است. [1] -SPSS. [2] - Amos.
بررسی نقش عوامل مؤثر بر گردشگری مذهبی در توسعه کارآفرینی شهر شیراز
حوزههای تخصصی:
گردشگری مذهبی یکی از قدیمی ترین و پررونق ترین گردشگری ها در جهان است که قدمت آن به تاریخ فرهنگ دینی می رسد. کلان شهر شیراز، با داشتن جاذبه های گردشگری و بهره مندی از اماکن و بقاع متبرکه، هنوز در جذب گردشگر فرهنگی موفقیت چندانی به دست نیاورده است. رونق گردشگری مذهبی در این شهر به توسعه کارآفرینی منجر خواهد شد. ازاین رو، هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش عوامل مؤثر بر گردشگری مذهبی در توسعه کارآفرینی شهر شیراز با رویکرد نگاشت شناختی فازی و تحلیل شبکه های اجتماعی است. این روش پژوهش آمیخته از لحاظ هدف کاربردی و از حیث جمع آوری داده ها توصیفی است. بدین منظور، پس از بیان موضوع و بررسی پیشینه پژوهش، نقش عوامل مؤثر بر گردشگری مذهبی در توسعه کارآفرینی شهر شیراز شناسایی شد، سپس پرسش نامه ماتریسی در اختیار 120 نفر از گردشگران مذهبی قرار گرفت و داده ها جمع آوری شد. در ادامه، داده های به دست آمده با نرم افزار اف سی مپر و یوسینت تجزیه و تحلیل شد. بنابر یافته های پژوهش، از میان عوامل شناسایی شده، عوامل اطلاع رسانی درباره اماکن مذهبی و پیشینه آن ها، رونق بخشی به کسب وکارهای گردشگری مختص زائران، و ایجاد امنیت از سایر عوامل مرکزیت بیشتری دارند. در نهایت، سناریوهایی بر اساس این سه عامل نوشته شد و به منظور ارتقای نقش گردشگری مذهبی در توسعه کارآفرینی شهر شیراز پیشنهادهایی ارائه شد.
چشم انداز تحولات کالبدی- فضایی روستاهای پیرامون شهر ابهر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای اقتصادی دوره ۳ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۸
37 - 54
حوزههای تخصصی:
کشور ما، از دیرباز روابط متقابلی میان شهر و روستا وجود داشته که بر حسب شرایط گوناگون جغرافیایی، تاریخی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در مکان ها و زمان های گوناگون تفاوت هایی را چه از نظر شکل و چه از نظر محتوا نشان می دهد. آشکار است که در شکل پذیری و تحول سکونتگاه های روستایی مجموعه عوامل و نیروهای متفاوت و متنوعی نقش آفرین هستند. بر همین اساس، تحقیق حاضر به دنبال بررسی تحولات کالبدی- فضایی سکونتگاه های روستایی پیرامون شهر ابهر و تأثیرگذاری حاصل از تعامل با شهر ابهر بر روند تحولات فضایی آن می باشد. پژوهش حاضر از نظر ماهیت کاربردی و از منظر بررسی، توصیفی- تحلیلی بوده که جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در آن، به دو روش مطالعه کتابخان ه ای و میدانی صورت پذیرفته است. بر این مبنا رشد افقی و خزش سریع شهر ابهر طی سال های اخیر سبب شده که سکونتگاه های روستایی واقع در حاشیه و پیرامون آن در معرض ادغام و الحاق در خارج از بافت و در برخی موارد در طرح آتی شهر و روستاها قرار گرفته و دچار تحولات ساختاری- فضایی زیادی باشد. این تحولات در همه روستاها یکسان نبوده و برخی روستاها نسبت به شرایطی که برخوردار بوده اند به صورت متفاوت دست به تغییرات فضایی زده اند که از مهمترین آن موارد می توان به تغییرات قیمتی در کاربری اراضی، تغییر در الگوی مسکن، تغییرات زیست محیطی، تحولات اجتماعی- اقتصادی و عملکردی این سکونتگاه های روستایی اشاره نمود.
سنجش و بهینه سازی مسیرهای گردشگری با تکنیک VIKOR و AHP (مطالعه موردی: بافت قدیم شهر دزفول)
حوزههای تخصصی:
گردشگری شهری اصطلاحی است که فعالیت های مختلف گردشگری را توصیف می کند که در آن شهر مقصد اصلی و مکان مورد نظر است. امروزه صنعت گردشگری به عنوان یکی از صنایع برتر به سرعت در حال رشد و توسعه است. در ایران با وجود منابع غنی و فرصت های گردشگری، توجه کمی به صنعت گردشگری می شود. از آن جا که توسعه پایدار به عنوان یک جریان ثابت از آن یاد می شود تغییرات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی برای افزایش سطح بهزیستی محیط زیست از جامعه، که به دنبال وحدت در مسائل اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی و زیست محیطی است می باشد. توسعه پایدار، توسعه ای است که بتواند نیازهای نسل حاضر را بدون تخریب و یا آسیب رساندن به تامین نیازها و خواسته های نسل های آینده تامین نماید. بافت تاریخی دزفول از مهم ترین بخش های هویتی شهر محسوب می شود و پیدایش آن پیرو اطلاعات از ساختارهای اقلیمی و فرهنگی است. نواحی شهری که در گذشته مکانهای برجس ته ای برای تولیدات بودند، امروزه به مراکز مصرف تبدیل شده اند. برای بسیاری از شهرها این تغییر نگرش به تاکید به روی صنعت گردش گری به عنوان موتور رشد اقتصادی منتهی و در نتیجه، احیای اجتماعی و کالبدی بافت قدیم ش هری می شود. در واقع گردش گری پایدار شهری رویکردی جدید در احیای این فضاها است. بافت قدیم شهر دزفول، با در بر گرفتن بازار قدیم شهر و در بر گرفتن عناصر تاریخی، نه تنها به اقتصاد پایدار شهر کمک نکرده بلکه به عنوان یک بخش ناکارآمد شهر را از توسعه پایدار دور کرده، لذا در ماهیت تحقیق حاضر کاربردی و از نظر روش تحقیق (توصیفی-تحلیلی-کتابخانه ای- میدانی) است که از طریق تکنیک VIKORو AHP به بررسی و شناخت عناصر گردشگری پایدار محله های 28 گانه بافت شهر دزفول پرداخته شد و براساس میزان مطلوبیت، نارضایتی و شاخص ویکور به رتبه بندی نهایی برای محله های بافت کهن دزفول اقدام شدکه هدف از این رتبه بندی شناسایی بهتر و دقیق تر محدوده مورد مطالعه برای سنجش و بهینه سازی مسیر گردشگری می باشد.
سنجش مزیت نسبی فعالیت های اقتصادی در استان گیلان: رهیافت مدل اقتصاد پایه و مدل تغییر سهم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در مبحث اقتصاد منطقه ای، با توجه به محدودیت منابع موجود، شناخت ویژگی ها و مزیت های اقتصادی هر منطقه، امکان برنامه ریزی بهتر را در جهت تحقق اهداف توسعه فراهم می نماید. از این رو، هدف مطالعه حاضر تحلیل وضعیت مزیت نسبی بخش های مختلف اقتصادی استان گیلان در سال های 1393، 1395 و 1397، تحلیل مزیت رقابتی بخش ها و تعیین وضعیت ارزش ا فز وده بخش ها در استان گیلان نسبت به کشور طی سال های 1397-1393 است. برای این منظور از مدل اقتصاد پایه و شاخص ضریب مکانی و مدل تغییر سهم استفاده می شود. نتایج مطالعه نشان می دهد که استان گیلان در سال های 1395 و 1397 در بخش کشاورزی دارای مزیت نسبی بوده و در حوزه فعالیت برنده اقتصادی قرار داشته و دارای مزیت بالقوه برای رشد اقتصادی است. بخش های مربوط به کشاورزی، ساختمان، عمده فروشی، خرده فروشی، تعمیر وسایل نقلیه و کالاها، فعالیت های خدماتی مربوط به تأمین جا و غذا، فعالیت های اداری و خدمات پشتیبانی، اداره امور عمومی و خدمات شهری و آموزش دارای مزیت رقابتی بوده و روند رو به اعتلا را در سال های مورد مطالعه طی کرده اند. نتایج مدل تغییر سهم نشان می دهد که در بخش مربوط به کشاورزی و فعالیت های خدماتی مربوط به فعالیت های مالی و بیمه استان گیلان نسبت به کشور عملکرد بهتری داشته اما در بخش مربوط به فعالیت های حرفه ای و علمی کشور نسبت به استان گیلان عملکرد بهتری را طی کرده است.
شراکت روستایی - شهری و توسعه پایدار ناحیه ای؛ رویکردی مفهومی و تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های روستایی دوره دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۷)
632 - 653
حوزههای تخصصی:
شهرها و روستاها با مجموعه ای از جریان ها و پیوندهای با یکدیگر تعامل دارند. این تعاملات جغرافیای مختلفی را شامل می شود که اغلب فراتر از مرزهای اداری محلی و ناحیه ای است. این تعاملات و پیوندها می تواند علاوه بر آثار مثبت،آثار منفی نیز به همراه داشته باشد. مدیریت شهری و روستایی همیشه به طور جداگانه قادر به مدیریت آثار جریان ها و پیوندها برای توسعه پایدار شهری و روستایی نیست. همکاری روستایی - شهری و به طور خاص شراکت روستایی - شهری، الگوی مؤثری برای پاسخگویی به ضرورت حکمرانی این تعاملات در راستای رفاه و توسعه اقتصادی ناحیه ای است. مقاله حاضر با استفاده از روش مرور روایتی به تشریح مفاهیم و ابعاد شراکت روستایی- شهری و بررسی تجربه های جهانی در این زمینه و نیز تأثیرات آن بر توسعه اقتصادی - اجتماعی و پایداری ناحیه ای می پردازد. یافته ها نشان می دهد نواحی شهری و روستایی دارایی های مختلف و غالباً مکمل یکدیگر دارند. درواقع، شراکت مؤثر روستایی - شهری با استفاده از این دارایی ها می تواند در تحقق اهداف توسعه اقتصادی و افزایش تولید کالاهای عمومی و همچنین دستیابی به صرفه جویی ناشی از مقیاس در ارائه خدمات عمومی نقش مؤثری داشته باشد، و ظرفیت شرکا را برای تصمیم گیری در زمینه های دارای تأثیرات قلمروی افزایش دهد. علاوه بر این ،شراکت می تواند به توسعه فرصت های جدید اقتصادی در شهر و روستا کمک نماید.
تحلیلی بر فقر شهری در استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اصولاً افزایش رفاه اقتصادی مردم و کاهش فقر یکی از اهداف اصلی برنامه های توسعه اقتصادی در هرکشور محسوب می گردد. یکی از راه های سنجش فقر، از طریق شاخص های اقتصادی است. هدف این نوشتار در پاسخ به این سوال انجام گرفته است که روند تغییرات خط فقر و شدت فقر در مناطق شهری استان کردستان طی دوره (90-1387) چگونه بوده است؟ این مطالعه تحلیلی با استناد به داده های مرکز آمار ایران و قیمت سبد غذایی که از طریق بانک مرکزی بدست آمده طی دوره 4 ساله (90-1387) براساس چهار روش: خط فقر نسبی، مطلق غذایی، ارشانسکی و ضریب انگل فقر در مناطق شهری استان کردستان مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد روند تورم صعودی بوده و به طور متوسط 6/9درصد رشد داشته و همچنین هزینه تامین سبد استاندارد غذایی طی دوره مذکور حدود32 درصد افزایش داشته است. نتایج تحقیق نشان می دهد خط فقر نسبی ماهیانه شهری به روش میانگین رشدی معادل 35/3درصد داشته، شدت فقر نسبی معادل 20/5درصد، خط فقر مطلق ماهیانه به روش میانگین 18 درصد افزایش داشته است.
تحلیل فضایی سکونتگاه های شهری بر اساس مؤلفه های طبیعی سرزمین ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ادراک و تحلیل فضایی سکونتگاه های پهنه سرزمینی ایران در ایجاد و توسعه کانون های جمعیتی مؤثر است. ولیکن می توان از آن در کشف روابط فضایی و تهیه سند آمایش بنیادین سرزمینی و نقشه چشم انداز ژئو- دموگرافیک ایران استفاده کرد. در این پژوهش با هدف ادراک الگوی چینش فضایی به بررسی و آنالیز فضایی سکونتگاه های شهری با روش کمی- تحلیلی و مدل سازی، با استفاده از محیط برنامه نویسی و سامانه اطلاعات جغرافیایی پرداخته شده است. تحلیل فضایی سکونتگاه های شهری ایران در این پژوهش با نگاه به مؤلفه های طبیعی از جمله ارتفاع، شیب، سطوح محدب و مقعر (انحنای زمین)، دمای سطح زمین، بارش، رطوبت نسبی، و همچنین فضای دموگرافیک شهری مورد توجه قرار گرفته و با تلفیق این مؤلفه ها مدل داده های رستری و مفاهیم جدیدی ابداع و تبیین شده است. پس از آستانه گذاری و کدگذاری مدل داده های رستری و پردازش داده ها، سیستم های شکل زای ترکیبی پهنه سرزمینی ایران استخراج و سپس چینش فضایی سکونتگاه های شهری در هر یک از سیستم ها و زیر سیستم های شکل زا تحلیل و بررسی شده است. نتایج نشان داده است که الگو ها، نگاره ها، و چینش فضایی سکونتگاه های شهری در ایران در تعامل با سیستم های شکل زا بوده و آنالیز فضایی سرزمینی می تواند راهبرد های کلان نظام سکونتی در ایران را بر اساس شالوده های آمایش بنیادین بیان کند.
ارائه ی الگوی توسعه ی گردشگری رویدادمحور مبتنی بر شناخت مؤلفه های انگیزشی جذب گردشگران در کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۳۲)
133 - 147
حوزههای تخصصی:
با گسترش و رشد گردشگری و افزایش آگاهی مسافران و گردشگران، باید خدمات ویژه و محصولات خاصی برای تأمین نیازهای مسافران کنونی ارائه شوند. گردشگریِ رویداد گونه ای نوین از صنعت گردشگری است. بازار گردشگری رویداد را مسافرانی تشکیل می دهند که برای دیدن رویدادها یا تجربه ی شرکت در رویدادها به سفر می روند. رویدادها اشکال متنوعی را شامل می شوند. جشنواره ها و رویدادها در زمره ی سریع ترین بخش های درحال رشد گردشگری در جهان به شمار می روند و مدیران مقاصد گردشگری دریافته اند که باید جاذبه های نو، هیجان انگیز، بکر و بی رقیب را به مجموعه ی داشته ها ی گردشگری مقاصد خود بیفزایند تا شمار متقاضیان بازدید از آن مقاصد مطابق خواسته ها و اهداف درنظرگرفته شده ی گردشگری باشد. در این بین، کشورمان، با توجه به اقلیم، جغرافیا و آداب ورسوم منحصر به فرد خود، ظرفیت های بالقوه ای در زمینه ی گردشگری رویداد دارد. بدین منظور، در تحقیق حاضر، سؤال اصلی محقق این است: چه الگویی می توان برای توسعه ی گردشگری رویدادمحور مبتنی بر شناسایی مؤلفه های انگیزشی در بین گردشگران ارائه داد؟ محقق، با استفاده از روش کیفی تحلیل محتوا، به شناسایی ابعاد و مؤلفه های مؤثر در گردشگری رویدادمحور پرداخته است. درنهایت، ۵ مؤلفه و 3۴ زیرمؤلفه در بُعد الزامات که ناظر بر تصمیمات و الزامات راهبردی به منظور جهت دهی، همسویی و همراستایی کلیه ی اقدامات دستگاه های ذی نقش، انجمن های علمی، فرهنگ سراها، آژانس های مسافرتی و غیره است، بُعد زمینه ساز که ناظر بر عواملی است که زیرساخت ها، زمینه های اجرایی و سازوکارهای رسمی برای عملیاتی کردن فرایندهای جذب گردشگر در سطوح گوناگون گردشگری را ایجاد می کند و بُعد تسهیلگر که ناظر بر عواملی است که پیش برد اهداف، راهبردها و فعالیت های برنامه ریزی شده درخصوص توسعه ی گردشگری را از طریق ایجاد ابزارهای مورد نیاز تسهیل و هموار می سازد ارائه می کند. نتایج تحقیق نشان می دهد که بُعد الزامات دارای مؤلفه های مدیریت راهبردی و سیاست گذاری، عوامل مدیریتی، بُعد زمینه ساز دارای مؤلفه های ساختار سازمانی و فرهنگ سازی و بُعد تسهیلگر دارای مؤلفه های فنّاوری اطلاعات است
تدوین الگوی بهینه ی کاربری اراضی با رویکردِ اکولوژیک در مجموعه شهری مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در زمینه کاربری اراضی سه دیدگاه دیدگاه اقتصاد-محور، دیدگاه عدالت-محور و دیدگاه توسعه ی پایدار وجود دارد. در چند دهه ی اخیر رویکرد توسعه ی پایدار به پارادایمی غالب در اندیشه ی برنامه ریزی کاربری اراضی منجر شده است. برنامه ریزی کاربری زمین، از این منظر، بهره گیری عقلایی از زمین است که بر محور حفاظت از محیط زیست گام بر می دارد. در منطقه ی کلانشهری مشهد طی سال های اخیر، رشد بی رویه ی سکونتگاه های شهری منجر به تخریب اراضی کشاورزی و زوال مراتع شده است. بنابراین در این مقاله تلاش شد، ابتدا الگوی بهینه ی کاربری اراضی با رویکرد اکولوژیک تعیین و سپس نتایج آن با وضعیت کاربری موجود مقایسه شود. برای این منظور، از روش پیشنهادی مخدوم بهره گرفته شد و داده ها با مدل AHP در محیط ArcGis9.3 پردازش شدند. به طوریکه دوازده معیار طبیعی انتخاب شدند و بر اساس جدول نه کمیتی ساعتی، بصورت دو به دو به آنها وزن داده شد. سپس بر اساس این معیارها، دوازده نقشه ی تناسب اراضی تولید شد. در نهایت با استفاده از هم پوشانی ریاضی، لایه ها با یکدیگر تلفیق شده و الگوی بهینه ی نهایی تدوین شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که وضعیتِ کاربری اراضی موجود با الگوی بهینه تطابق ندارد که می تواند منجر به پدید آمدن خسارات جبران ناپذیر زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی شود. از این رو، ضروری است که متولیان برنامه ریزی نسبت به کنترل رشد و مدیریت توسعه ی شهری در مجموعه ی شهری مشهد تمهیداتی بیندیشند.
استخراج عوارض ساختمانی با استفاده از داده های لیدار و سنجش میزان صحت داده های استخراج شده(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۷۸
117 - 137
حوزههای تخصصی:
امروزه تصاویر هوایی با در اختیار گذاشتن منابع مختلف داده یکی از کارآمدترین راه های کسب و استخراج اطلاعات مکانی دقیق و به هنگام است. که در پروسه تهیه اطلاعات مکانی از این منابع، مشکل ترین بخش استخراج عوارض موجود در تصاویر می باشد. در این تحقیق یک روش متفاوت جهت استخراج ساختمان ها با استفاده از داده های لیدار هوابرد و تصاویر اولتراکم بر روی محدوده مشخصی از شهر بندر انزلی با انواع تراکم ساختمانی پیاده سازی شد. سیستم پیشنهادی از اطلاعات هندسی و مکانی داده های لیدار و تصاویر اولتراکم استفاده کرده که شامل سه مرحله کلی می باشد، در مرحله اول، داده های لیدار فیلتر شدند و با استفاده از خوشه بندی طیفی در محیط eCoginition، ساختمان ها استخراج شد. در مرحله دوم، مدل به دست آمده با مرزهای دو بعدی ساختمان ها که به روش حد آستانه ارتفاعی در محیط ENVI Lidar به دست آمده بود مقایسه گردید. در مرحله سوم؛ پس از استخراج، مرزهای اولیه ساختمانی با ساختمان های استخراج شده از طریق الگوریتم شطرنجی، ادغام شدند. در بخش خطایابی ساختمان ها به ساختمان های دارای خطا پرداخته شد. ارزیابی نتایج نشان داد که سیستم به کار گرفته شده به طور نسبی به اهداف تعیین شده رسیده است. خطای تک تک ساختمان ها ابتدا به صورت کلی و سپس به صورت جزئی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید تکنولوژی لیدار هوایی قابلیت فوق العاده ای را در جمع آوری نمونه های بسیار دقیق و متراکم از اندازه گیری های ارتفاعی سطح شهرها دارد و می توان سطح جدیدی از جزئیات اطلاعات دقیق تراکم ساختمان را به طور اتوماتیک و کار آمد از داده های لیدار هوایی استخراج کرد. در تعداد 417 ساختمانی که مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت دستیابی به ارتفاع ساختمان ها با دقت بسیار بالا میسر گردید و تمامی ساختمان های محدوده مورد مطالعه با تراکم فشرده و ارگانیک و نیز پراکنده و برنامه ریزی شده استخراج گردیدند.
بررسی وضعیت گردشگری روستایی و نقش آن در توسعه روستایی. مطالعه موردی: روستاهای شهرستان های املش و رودسر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش جغرافیایی فضا سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۹
239 - 260
حوزههای تخصصی:
امروزه توجه به موضوع گردشگری امتیازات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی قابل ملاحظه ای برای نواحی روستایی و کمتر توسعه یافته از طریق توسعه درآمدی و زیرساختی ایجاد می نماید و از طرف دیگر با اتکا به ویژگی ها و تأثیرات خود می تواند به گونه ای کاملاً مؤثر در تحرک و پویایی بخش های مختلف اقتصادی جوامع محلی، به توسعه نواحی روستایی کمک نماید. براین اساس، این پژوهش با هدف تبیین نقش گردشگری در توسعه روستایی و با تأکید بر کارآفرینی بر روی روستاهای شهرستان های املش و رودسر به دنبال پاسخ به این پرسش است که گردشگری روستایی چگونه می تواند زمینه توسعه نواحی روستایی را فراهم کند؟ از این منظر، این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی از طریق گردآوری اطلاعات به تکمیل پرسش نامه در قالب طیف لیکرت طراحی شده و پرسش های پژوهش از طریق نرم افزار آماری SPSS و EXCEL و نقشه ها با استفاده از نرم افزارARC GIS تهیه شده اند. جامعه آماری این پژوهش 14 نقطه روستایی است، که از آن میان 383 نفر از سرپرستان خانوار روستایی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین گردشگری و توسعه روستایی در سطح روستاهای مورد مطالعه یک نوع رابطه مستقیم وجود دارد؛ همچنین از طریق بررسی ضریب همبستگی اسپیرمن بین افزایش درآمد، ایجاد اشتغال، تحولات فرهنگی، افزایش تعاملات اجتماعی، افزایش آلودگی های زیست محیطی و تغییرات کالبدی –فضایی در محدوده مورد مطالعه همبستگی وجود دارد. از طرفی نتایج تحلیل نشان می دهد، متغیری که بیشترین واریانس توسعه روستایی منطقه را تبیین می کند بُعد اقتصادی است.
بررسی انتظارات مشتریان در ابعاد ایمنی و بهداشتی از اماکن ورزشی به منظور افزایش وفاداری و حضور مجدد
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۶
47 - 70
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، تحلیل و بررسی انتظارات مشتریان در ابعاد ایمنی و بهداشتی از اماکن ورزشی به منظور افزایش وفاداری و حضور مجدد می باشد.جامعه آماری این پژوهش را مشتریان اماکن ورزشی شهر نیشابور تشکیل می دهند. به توجه به جدول مورگان 384 به عنوان نمونه به صورت تصادفی از بین مشتریان اماکن ورزشی چند منظوره انتخاب شدند. روش نمونه گیری تحقیق حاضر، تصادفی و به روش خوشه ای انجام پذیرفت، که از هر منطقه یک سالن به صورت تصادفی انتخاب شده و پرسشنامه در آن سالن توزیع شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه حضور مجدد مشتری لیم(2006)، پرسشنامه وفاداری مشتریان آلن (1990) و پرسشنامه محقق ساخته شناخت انتطارات مشتریان ورزشی بود. از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف معیار، رسم نمودارها). از آزمون کلموگروف- اسمیرنوف برای بررسی توزیع داده ها استفاده شد. برای آزمون فرضیه ها، با توجه به بررسی طبیعی بودن توزیع داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. برای فرضیه های پیش بینی از آزمون رگرسیون ساده استفاده شد. سطح معنی داری در این پژوهش 05/0 ≥ P تعیین شد. محاسبات آماری به وسیله نرم افزار آماری SPSS(نسخه 22) انجام گرفت. نتایج نشان داد که بین انتظارات مشتریان در دو بعد ایمنی و بهداشتی با وفاداری و قصد حضور مجدد از نظرآماری رابطه مستقیم و معنی داری مشاهده گردید. نتایج پژوهش همچنین نشان داد که آمیخته انتظارات مشتریان ، 8/20 درصد از متغیر وفاداری مشتریان در اماکن ورزشی را پیش بینی می کند و همچنین آمیخته انتظارات مشتریان ، 1/24 درصد از متغیر حضور مجدد مشتریان در اماکن ورزشی را پیش بینی می کند.
سنجش فرم شهری و تحلیل رابطه آن با ویژگی های جمعیتی با استفاده از سنجه های فضایی (نمونه موردی: شهر زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای سیاسی سال پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۹
110-131
حوزههای تخصصی:
مطالعات متعددی به بررسی و تحلیل فرم شهری پرداخته اند. در این مطالعات مباحث مربوط به فرم شهری به طور کلی بر تقابل بین فرم های پراکنده و فشرده متمرکز شده است. اگرچه فرم های پراکنده و فشرده متمرکز دو الگوی غالب در این خصوص به شمار می رود، اما بررسی و تحلیل جامع سایر ابعاد فرم شهری و ارتباط آن با سایر ابعاد شهری مانند ویژگی های اجتماعی و اقتصادی به ندرت صورت گرفته است. بنابراین هدف پژوهش سنجش و تحلیل فرم شهری و رابطه آن با ویژگی های جمعیتی در محلات شهر زاهدان می باشد. با توجه به هدف پژوهش، نوع پژوهش کاربردی با روش توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش از ده سنجه فضایی در قالب پنج بعد متمایز فشردگی، تنوع، تخلخل، تراکم و پیچیدگی جهت بررسی و تحلیل فرم شهری استفاده شده است و سپس ارتباط بین سنجه های فضایی فرم شهری و ویژگی های جمعیتی محلات شهر زاهدان با استفاده از آزمون آماری پیرسون در محیط نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت. نتایج سنجه های فضایی نشان می دهد که تفاوت های قابل توجهی در ابعاد فرم شهری محلات شهری نمونه موردی وجود دارد. فرم شهری زاهدان دارای فشردگی و تراکم بالا، پیچیدگی و تخلخل پایین و تنوع متوسط است. علاوه براین، نتایج رابطه فرم شهری با ویژگی های جمعیتی شهر زاهدان گویای این امر است که اگرچه رابطه مستقیم مثبت و معناداری بین ویژگی های جمعیتی و امتیاز ترکیبی سنجه های فضایی فرم شهری وجود دارد؛ این رابطه در خصوص تمامی سنجه های فضایی برقرار نیست.