درخت حوزه‌های تخصصی

انسان ها به طور گسترده و فزاینده ای شکل، الگو و عملکرد تقریباً تمامی سیماهای سرزمین را تغییر داده اند. اثرهای تجمعی فعالیت های انسانی بر محیط زیست، محرکی برای انجام پژوهش های گسترده با هدف شناسایی سنجه های راهنما به منظور سنجش کیفیت محیط زیست درزمینه مقاصد برنامه ریزی، پایش و مدیریت منابع شده است. هدف از این پژوهش، بررسی الگوی تغییرات سیمای سرزمین در حوضه آبخیز انزلی است. بدین منظور از تصاویر ماهواره ای لندست برای تولید پوشش زمینی در سه مقطع زمانی 1994، 2008 و 2018 استفاده شده است. در این بررسی برای تعیین میزان تغییر پوشش های زمینی، سنجه های تعداد لکه ها، تراکم لکه ها، مساحت کلاس، شاخص بزرگ ترین لکه، درصد پوشش کلاس و تراکم لکه ها تجزیه و تحلیل شد؛ همچنین براساس چگونگی تغییرات سنجه های سیمای سرزمین، الگوی تغییرات سیمای سرزمین در قالب های حذف، تجمیع، خلق یا ایجاد و نیمه شدن بررسی شد. یافته های پژوهش در فاصله زمانی 1994- 2018 نشان دهنده کاهش 10درصدی پوشش جنگلی و افزایش 8/5درصدی پوشش کشاورزی است. شاخص بزرگ ترین لکه نشان دهنده کاهش بزرگ ترین لکه جنگلی بوده است؛ همچنین براساس تغییرات الگوی سیمای سرزمین، الگوی حذف در هر سه مقطع زمانی، الگوی غالب بوده که عمدتاً در سطح پوشش جنگلی رخ داده است. دومین الگوی غالب، الگوی خلق یا ایجاد است. این الگو به طور عمده در سطح کلاس پوشش کشاورزی روی داده و موجب توسعه این پوشش شده است. نتایج پژوهش بیان کننده کاهش انسجام سرزمینی حوضه آبخیز انزلی و کاهش پیوستگی مهم ترین پوشش آن یعنی لکه های کلیدی جنگل است. لکه های جنگلی با وقوع همزمان الگوهای حذف، نیمه شدن و تجمیع کاهش سطح یافته و در پوشش اختلالی کشاورزی به دلیل ادغام یا تبدیل مستقیم لکه های جداافتاده طبیعی، پدیده خلق و ایجاد روی داده و از این راه سطح آن افزایش یافته است.

با شناسایی ظرفیت های گردشگری سلامت در مناطق روستایی می توان زمینه ایجاد فضای کارآفرینی در این گونه مناطق را فراهم آورد. به همین منظور، هدف از این پژوهش، شناسایی و رتبه بندی عوامل مرتبط با توسعه کارآفرینی در نوآوری گردشگری سلامت روستایی در روستای قلات بوده است. پژوهش توصیفی پیمایشی است و با 36 نفر از گردشگران سلامت که به صورت غیرتصادفی انتخاب شدند مصاحبه صورت گرفته است. داده ها و سناریوها با روش نگاشت شناختی فازی تحلیل و مدل پژوهش با استفاده از تحلیل شبکه های اجتماعی طراحی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که عوامل متعددی در توسعه کارآفرینی در نوآوری گردشگری سلامت روستایی در روستای قلات دخیل اند که عوامل برنامه ریزی راهبردی و حمایت ارگان ها و سازمان های دولتی به ترتیب از مرکزیت بیشتری برخوردارند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که با برنامه ریزی درست و منطقی و حمایت بخش خصوصی و دولتی در جهت ارتقای قابلیت روستا در زمینه گردشگری سلامت می توان تعداد گردشگران را افزایش داد.

بر اساس قوانین کشوری لزوم ساماندهی ساختمان های اداری در شهرستان های تازه تأسیس به صورت سایت های اداری مطرح می باشد و افزایش فواید بهره برداری از این مجتمع ها در گرو انتخاب مکان مناسب آنها است. مکان یابی مناسب زمین به دلیل ماهیت چند وجهی فرآیندی بسیار پیچیده است. بنابراین شناسایی متغیرها و تلفیق آنها در قالب یک مدل کاربردی جامع نگر و تدوین یک دستورالعمل کاربردی ضروری است. به منظور دستیابی به هدف اصلی پژوهش، ابتدا به تدوین و تدقیق معیارهای مؤثر در مکان یابی کاربری های شهری و به صورت مشخص سایت های اداری، که موجب تسهیل و انتخاب بهینه می گردد، اقدام شده است. از آنجایی که در فرآیند مکان گزینی بهینه با توجه به تعدد متغیرها و شاخصهای مؤثر، نیازمند استفاده از تکنیک ها و مدل های تصمیم گیری چند شاخصه می باشیم در این پژوهش از روش رتبه بندی ترجیحی برای غنی سازی ارزیابی ها (Promethee) استفاده شده است. مدل مذکور به جهت قابلیت های تعریف شده در آن بر اساس روش های ریاضی فازی و سادگی آن در چند سال گذشته کاربرد زیادی داشته و با توجه به توابع 6 گانه با قابلیت تعریف ارجحیت کامل، ارجحیت نسبی و بی تفاوتی، با موضوعات شهرسازی و به طور مشخص موضوع مکان یابی تطابق بسیار بالایی دارد. از آنجایی که متغیرهای اصلی و فرعی پژوهش می بایست به صورت وزن دار و با ضرایب اهمیت مشخص، وارد مدل شوند. با انتخاب گروه نخبگان و انجام مقایسه زوجی (بخشی از مدل AHP) ضرایب مربوطه تعیین گردیدند. در فرآیند انجام پژوهش و به منظور شناسایی گزینه های دارای ملزومات اولیه قرارگیری سایت های اداری در شهر باخرز از تکنیک تلفیق لایه ها در نرم افزار GIS نیز استفاده شده است. موقعیت های شناسایی شده شامل هشت موقعیت در شهر مذکور بوده است که با استفاده از مدل تصمیم گیری چند شاخصه Promethee رتبه بندی شده و موقعیت های بهینه جهت استقرار سایت اداری در شهر معرفی گردیده است.

مقدمه: گردشگری به یکی از بخش های در حال رشد در جهان امروز تبدیل شده و اثر آن بسیار فراتر از جنبه های اقتصادی و کسب وکار است. با افزایش روزافزون تقاضای سفر و تبدیل شدن صنعت گردشگری به یکی از صنایع بزرگ در جهان، هر کشور به منظور جذب گردشگران بالقوه لازم است در راستای توسعه اجتماعی اقتصادی و رشد زیربنایی خویش تلاش کند. در این راستا، گسترش فنون ارتباطی همراه با انتقال دانش پزشکی باعث به وجود آمدن شکل جدیدی از گردشگری به نام گردشگری سلامت شده است. به بیان دیگر، ترکیب پزشکی و گردشگری امروزه به عنوان شکل جدیدی از حوزه گردشگری مطرح است [1]. در واقع، آشنایی با طب پزشکی و انتقال دانش پزشکی مناطق مختلف دنیا به یکدیگر باعث به وجود آمدن شاخه ای از صنعت گردشگری با عنوان گردشگری سلامت شده است. عواملی همچون تغییر در ارزش های مصرف کنندگان، تغییرات سازندگی، مسن تر شدن جمعیت و اقتضاهای سیستم خدمات بهداشتی را می توان از عوامل اصلی ظهور گردشگری سلامت دانست. از مهم ترین عوامل مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری سلامت نیز می توان به امنیت اجتماعی، برخورداری از استانداردهای جهانی در مراکز درمانی، صدور روادید درمان، توسعه استراتژی زیرساخت عمومی، استراتژی توسعه منابع انسانی، استراتژی توسعه سیستم اطلاعاتی و بازاریابی و استراتژی توسعه محصول اشاره کرد [21]. بنابراین، با توجه به اهمیت بازاریابی در گردشگری به ویژه گردشگری سلامت، پژوهشی که نشان دهنده مدلی علمی در این زمینه باشد وجود ندارد. بر این اساس، مسئله اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر بازاریابی بر توسعه گردشگری سلامت و ارائه مدل بازاریابی توسعه گردشگری سلامت در شهر تهران است.مواد و روش هادر این تحقیق به ارائه مدل بازاریابی توسعه گردشگری سلامت شهر تهران پرداخته شده است. با توجه به هدف، روش تحقیق از نوع کاربردی و از لحاظ رویکرد، اکتشافی - تبیینی و شیوه انجام تحقیق نیز به صورت کیفی است. جامعه آماری پژوهش، شامل کارشناسان و خبرگان صنعت گردشگری و سلامت است. با توجه به کیفی بودن تحقیق، ابتدا از کثرت گرایی در منابع کتابخانه ای استفاده شد. برای این منظور، از پایگاه مقالات داخلی و خارجی و پایگاه های انسانی برای دستیابی به منابع استفاده شده و در ادامه، برای گردآوری داده ها از روش مصاحبه استفاده شد. به همین دلیل، از روش نمونه برداری گلوله برفی هدفمند استفاده شد. به این صورت که ابتدا، با افرادی که در زمینه موضوع مورد پژوهش از تخصص لازم برخوردار بودند، مصاحبه انجام گرفت و در انتها از آن ها خواسته شد، سایر کسانی که می توانند به محقق در امر تحقیق کمک کنند را معرفی کنند. به این منظور، با مراجعه به تعدادی از کارشناسان و خبرگان صنعت گردشگری و سلامت نمونه اولیه انتخاب و مصاحبه های نیمه ساختاریافته با آن ها انجام شد. در این مرحله با پرسیدن سؤال های مصاحبه و با توجه به تخصص افراد اقدام به شروع و پیشبرد و جهت دهی به فضای مصاحبه صورت گرفت. بر همین اساس، در این پژوهش جمع آوری اطلاعات تا زمان اشباع نظری اطلاعات در زمینه موضوع و جایی که داده های جدید جمع آوری شده با داده هایی که قبلاً جمع آوری شده تفاوتی نداشت انجام شد. در نهایت، در این فاز تعداد 12 نفر به عنوان نمونه تحقیق در بخش کیفی انتخاب شد. مصاحبه به صورت رودررو، بدون سوگیری و بیشتر در محل کار مشارکت کنندگان، به تنهایی و با استفاده از ضبط صدای آن ها (با هماهنگی) انجام شد.یافته هادر تحقیق حاضر مراحل تئوری داده بنیاد در 4 مرحله به صورت: مطالعه و جمع آوری داده های اولیه؛ انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته با کارشناسان و خبرگان صنعت گردشگری و سلامت؛ کدگذاری داده ها برای دستیابی به مفاهیم، مؤلفه ها و ابعاد؛ شناسایی مؤلفه های جدید و برقراری روابط بین مؤلفه ها و ابعاد طی شد. بر این اساس، سه نوع کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) صورت گرفت. در ادامه پس از کدگذاری باز 160 مفهوم حدود 760 کلمه، از دل داده ها استخراج شد. پس از کدگذاری باز، کدگذاری محوری صورت گرفت و مقوله های (مؤلفه ها) تحقیق تعیین شد. بر این اساس، 22 مؤلفه در قالب 7 بعد تعیین شد. پس از استخراج مؤلفه ها، در مرحله کدگذاری انتخابی اقدام به دسته بندی مؤلفه ها در قالب تم ها (ابعاد) شد. پس از کدگذاری باز، کدگذاری محوری صورت می گیرد. از طریق کدگذاری محوری می توان به مقوله ها (مؤلفه ها) دست پیدا کرد. پس از تعیین ابعاد، مؤلفه ها و مفاهیم، به منظور تعیین روابط بین مؤلفه ها و ابعاد شناسایی شده از چارچوبی که تئوری داده بنیاد برای مدل سازی تجویز می کند استفاده شد.نتیجه گیریتوسعه زیرساخت های گردشگری سلامت در صنعت گردشگری در عصر حاضر بسیار حیاتی و حساس خواهد بود و مسیر و چشم اندازی جدید در توسعه پژوهش های حوزه صنعت گردشگری ایجاد خواهد کرد. صنعت گردشگری همانند سایر صنایع باید این الزام را بپذیرد که باید کسب و کار خود را با دگرگونی های زیرساختی مورد نیاز مطابقت داده و چشم اندازهای آتی این حوزه را به دقت رصد کند تا بتواند پاسخ گوی نیاز بازار با توجه به شرایط جدید باشد. در بخش کیفی نتایج نشان داد مدل گردشگری سلامت دارای 5 مؤلفه علّی، زمینه ای، مداخله گر، راهبرد و پیامدها است.با تحلیل و تفسیر مصاحبه های انجام شده، مجموعه ای از عناصر آمیخته بازاریابی نیز به منزله عوامل علّی شناسایی شد که روی عامل محوری که قصد گردشگری سلامت است، تأثیر می گذارد. بنابراین می توان ادعا کرد که اولین عاملی که بر قصد گردشگری سلامت تأثیر گذاشته و باعث کنترل رفتاری گردشگران می شود، عناصر آمیخته بازاریابی مانند خدمات پزشکی (محصول)، هزینه درمان (قیمت)، مکان، ترویج (ترفیع)، فرایندهای پیشگیرانه و عوامل طبیعی است.عمل محوری تحقیق، قصد گردشگری سلامت بوده است. لذا طی تحلیل مصاحبه های انجام شده، قصد گردشگری به عنوان پایه و اساس جذب گردشگر سلامت در مقاصد گردشگری به ویژه شهر تهران تعیین شد. در بیشتر مصاحبه های صورت گرفته افراد مورد مصاحبه به این مسئله تأکید داشتند که جذب گردشگر سلامت مستلزم قصد گردشگری است. به بیانی، یادگیری گردشگران و ارزشیابی آن ها از سفر و شرایط مقصد، موجب پذیرفتن و باور به سفر، انگیزش درونی و انتخاب دقیق مقصد گردشگری شده که در ادامه، گردشگر را مجاب به برنامه ریزی برای سفر، استفاده از فرصت ها و منابع، هماهنگی با عوامل سفر، بلیت، رزرو هتل و...، آماده کردن طرح و برنامه سفر می کند.عوامل محیطی و سازمانی از عوامل مداخله گر مدل تحقیق حاضر بوده است. تحلیل مصاحبه های انجام شده نشان داد عوامل محیطی از جمله عوامل سیاسی- امنیتی، عوامل اقتصادی و عوامل فرهنگی- گردشگری، از مهم ترین عوامل مداخله گر هستند که می توانند بر جذب گردشگر سلامت در مقاصد گردشگری تأثیرگذار باشند. نتایج نشان داد عوامل سیاسی- امنیتی منطقه، به ویژه مقاصد گردشگری که به شدت متأثر از اقدامات تروریستی، ربودن گردشگران، جنگ های منطقه ای، اغتشاشات داخلی و منطقه ای و شرایط تحریم ها است، باعث بی ثباتی سیاسی و تهدید امنیتی، می شود. این مسئله روی رکود اقتصادی، نوسان های ارز، نرخ بیکاری، رشد بی رویه قیمت ها، تأثیر گذاشته و مانع جذب گردشگر می شود.بهبود زیرساخت ها از عوامل زمینه ای مدل تحقیق حاضر بوده است و اثر معناداری بر جذب گردشگر سلامت دارد؛ برای جذب گردشگر سلامت به نحو مؤثر، باید بستر مناسب اتخاذ شود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد زیرساخت ها، بستر را برای جذب گردشگر سلامت در تهران فراهم می آورد و مقاصد باید از این معیارها برای بهبود توانمندسازی به ویژه در حوزه انسانی و محیطی استفاده کرده و با توجه به ضعف ها و قدرت خود، استراتژی هدف داری اتخاذ کنند. نتایج نشان داد توسعه زیرساخت ها از جمله سیستم های حمل ونقل، خدمات اقامتی و بهداشتی، خدمات پذیرایی (غذا و رستوران ها) و سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی به عنوان یک عامل زمینه ای روی جذب گردشگر سلامت شهر تهران مؤثرند.جذب گردشگر سلامت، عامل راهبردی مدل تحقیق حاضر بوده است. تحلیل مصاحبه های انجام شده نشان داد جذب گردشگر سلامت از طریق رضایت از سفر درمانی، مراجعه مجدد در صورت نیاز و معرفی مقصد گردشگری به دوستان و آشنایان با قصد مشابه، باعث توسعه اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی در مقاصد گردشگری می شود. بنابراین، صنعت گردشگری به عنوان بزرگ ترین تحرک اجتماعی دارای پیامدهای فرهنگی، اقتصادی و سیاسی متعددی است.

دما یکی از مهمترین عناصر اقلیمی است که تغییرات آن میتواند ساختار آب و هوایی هر منطقه ای را دگرگون سازد. بنابراین از جمله اهداف این تحقیق ارزیابی ناهنجاریهای آن در استان مازندران می باشد. داده های مورد استفاده در این تحقیق به صورت روزانه که شامل دو گروه داده های بیشینه و کمینه دما و فشار در سطح دریا و 500 هکتوپاسکال می باشد. در این تحقیق انحرافات مثبت دمایی با تداوم های بالاتر از یازده روز به عنوان شاخص ناهنجاریهای دمایی در نظر گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد فراوانی ناهنجاری های دمایی در ایستگاههای مختلف استان تفاوت قابل ملاحظه ای نشان نمی دهد این موضوع حاکی از آن است که ناهنجاری های دمایی در مقیاس کلان توسط عوامل آب و هوایی خارج از مقیاس محلی کنترل می شوند. با این وجود به صورت جزئی تکرار ناهنجاریها بویژه در دماهای بیشینه در ایستگاههای کوهستانی بیشتر از ایستگاههای ساحلی و جلگه ای استان بوده است. بدین منظور رابطه ناهنجاریها با شاخص مداری مورد ارزیابی قرار گرفت، بطوریکه مشخص گردید شاخص مداری برآورد شده واقع در منطقه مورد مطالعه رابطه ی بالایی را با ناهنجاریهای دمایی استان نشان می دهد. علاوه براین ارزیابی تغییر ناهنجاریها توسط آزمون من-کندال حاکی از وجود روند معنی دار افزایشی در فراوانی ناهنجاریهای رخ داده در اکثر ایستگاهها می باشد.

مقدمه : اپیدمی کووید 19 یک بحران کاملاً شهری که در جهانی با شهرنشینی گسترده اتفاق افتاد. لذا تمام نقاط شهری جهان از جمله شهر تهران با این بحران مواجه هستند. داده و روش : پژوهش حاضر بر مبنای نوع تحقیق، کاربردی و روش پژوهش آمیخته (کمی - کیفی) است. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزار SPSS 26 و Minitab استفاده شده است. یافته ها : در پژوهش حاضر در دو بخش به چالش های ناشی از اپیدمی کووید 19، پرداخته شد. به طوریکه برای بررسی چالش های شهرهای جهان در مواجهه با کووید 19، از منابع  منتشر شده  در  سال 2020، استفاده گردید، که در مجموع 9 چالش اساسی (اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی، سیاسی، خدماتی، فناورانه و دیجیتال، مدیریتی، بهداشتی، زیست محیطی و کالبدی - فضایی)، شناسایی گردید. نتیجه گیری : نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه ای برای بررسی وضعیت چالش های شهر تهران در مواجهه با کووید 19، نشان می دهد که وقوع بحران بر ایجاد و تشدید این چالش ها تأثیرگذار بوده به طوریکه P-value به دست آمده برای تمام چالش و به طور کلی (0/000)، می باشد. نتایج حاصل از آزمون فریدمن برای بررسی اولویت تأثیرگذاری بحران کووید 19، بر چالش ها نشان می دهد که P-value به دست آمده کمتر از 0/05 و 0/000 می باشد و نشان از تأثیرگذاری متفاوت بحران کووید 19 بر چالش های شهر تهران دارد.

در دهه های اخیر میزان مطلوبیت کاربری اراضی با توجه به تحولات کارکردی و عملکردی روستاها اعتبار ویژه ای نزد برنامه ریزان روستایی یافته است. مطلوبیت کاربری اراضی عموماً به معنای تخصیص زمین یا اراضی روستایی به فعالیت متناسب با ساختار محیط روستایی است و درجه مطلوبیت چنین تخصیصی در توسعه و پایداری سکونتگاه های روستایی اهمیت خاصی دارد. شناسایی انواع کاربری های زمین نیازمند ارزیابی دقیق ظرفیت های مکانی آن ناحیه است. از این رو، تحقیق حاضر در پی بررسی مطلوبیت کاربری اراضی در بخش جاجرود شهرستان پردیس در شرق تهران است که به عنوان یکی از نواحی روستایی با جمعیت پذیری بالا شناخته می شود. هدف تحقیق کاربردی بوده و ماهیت آن توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق را 4 روستای نمونه از ناحیه مورد مطالعه تشکیل داده است. حجم نمونه بنا بر روش گلوله برفی و تصادفی ساده انتخاب شد و، علاوه بر آن، انجام دادن مصاحبه در بررسی های میدانی نقش اساسی ایفا می کند. سرانجام، نمونه پرسشنامه در ناحیه مورد بررسی تکمیل شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش سلسله مراتبی AHPصورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که نخست تقاضای تغییر کاربری اراضی به مسکونی و کارگاهی به ویژه در روستای سعیدآباد در حد بسیار بالایی است. سپس روستاهای مورد بررسی با دگرگونی کارکردی یا عملکردی مواجه و به روستاهای کارگاهی و یا خانه های دوم مبدل شده اند. به طورکلی با توجه به تحلیل صورت گرفته درمیان روستاهای مورد مطالعه، روستاهای خسروآباد و سعیدآباد از نرخ مطلوبیت بالاتر کاربری اراضی، نسبت به روستاهای کمرد و ترقیان برخوردارند.

قدرت دریایی کشورها از مؤلفه هایی همانند: مؤلفه جغرافیایی - سرزمینی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک و نظامی شکل یافته است. پدیده های جغرافیایی با ماهیت انسانی، مؤلفه مهم در ساختار قدرت دریایی کشورها است. تحقیق حاضر به تبیین نقش عناصر مؤلفه جغرافیای انسانی در قدرت دریایی کشورها پرداخته است. وضعیت سیاسی و امنیتی قلمرو سرزمینی کشور (داخل کشور و مرزهای آبی و خشکی)، جمعیت و اجتماع ساحلی، شهرها و بنادر ساحلی، پایگاه های نظامی ساحلی و دریایی، پیوند شبکه های ارتباطی داخل کشور با منطقه ساحلی، مهمترین عناصر مؤلفه جغرافیای انسانی قدرت دریایی کشورها است. این تحقیق از لحاظ هدف بنیادی و از حیث ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات از طریق مراجعه به منابع کتابخانه ای، مقالات و اسناد است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش کیفی و استنباطی انجام شده است. عناصر مؤلفه جغرافیای انسانی قدرت دریایی، بطور مصداقی در برخی کشورها مورد بحث قرار گرفته است. یافته های تحقیق مؤید آن است که تمامی عناصر مؤلفه جغرافیای انسانی بنحوی بر قدرت دریایی کشورها تأثیر می گذارد. تنش های سیاسی و امنیتی قلمرو سرزمینی و پایگاه های نظامی دریایی، مهمترین عناصر در بین عناصر مؤلفه جغرافیای انسانی قدرت دریایی است. نقش تمامی عناصر مؤلفه جغرافیای انسانی در قدرت دریایی کشورها، به استثنای وضعیت سیاسی و امنیتی قلمرو سرزمینی، به عنصر ویژگی طبیعی منطقه ساحلی وابسته است. حتی پایگاه های نظامی دریایی که دور از ساحل هستند، بدون ارتباط با منطقه ساحلی و سرزمین اصلی، فاقد قدرت اثربخشی خواهند بود.

شناخت عوامل تأثیرگذار در شکل گیری کانون های جرم خیز موجب آگاهی یافتن مدیران و برنامه ریزان و تدوین راهبردهای مناسب برای ارتقاء امنیت در آن ها می شود.  بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر رتبه بندی عوامل تأثیرگذار بر شکل گیری کانون های جرم خیز و سنجش تأثیر فقر بر شکل گیری آن ها در شهر  جدید هشتگرد است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش آن توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری شامل محدوده قانونی شهر جدید هشتگرد در سال 1399 است. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران معادل 400 نفر  است. روایی پژوهش با توجه به نظر کارشناسان و خبرگان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ(بیشتر از 7/0) تائید شده است. از آزمون فریدمن، کای اسکوئر پیرسون، لایکلی هود، تا او بی کندال، اسپیرمن و تخمین تراکم کرنل برای تحلیل داده ها استفاده شده است. از نرم افزارهای SPSS و Arc GIS و  نرم افزار جانبی Cime Analysis برای تحلیل داده های پژوهش استفاده شده است. بر اساس آزمون فریدمن، عوامل اقتصادی مشتمل بر فقر(با میانگین70/19)، بیکاری(25/19)، نابرابری درآمدی(12/19) و تحرک مسکونی(21/17)، بیشترین تأثیر بر وقوع جرم در شهر جدید هشتگرد دارند. توزیع فضایی جرائم به صورت خوشه ای است و بیشترین جرم در فازهای جدید و فقیرنشین اتفاق افتاده است.  بر اساس نتایج آزمون های آماری کای اسکوئر پیرسون، لایکلی هود، تا او بی کندال، اسپیرمن، شدت همبستگی بالایی بین شکل گیری کانون های جغرافیایی جرم در فضاهای پسا کلان شهری  و متغیرهایی نظیر فقر،  نبود حمل ونقل عمومی، تنوع قومی و فرهنگی، تحرک مسکونی و فضاهای بی دفاع شهری وجود دارد.

     در سال های اخیر، نواحی روستایی تحت تأثیر عوامل درونی و بیرونی با تغییرات ساختاری و کارکردی زیادی مواجه شده اند. در نتیجه، شناخت این تغییرات و هم چنین، عوامل مؤثر بر آن ها از ملزومات برنامه ریزی روستایی است تا بتوان تعریف جدیدی از نقش روستا و کارکردهای آن ارائه داد. در این زمینه روستاهای پیراشهری بیش از سایر روستاها دستخوش تحولات کارکردی شده اند. بنابراین، هدف اصلی از انجام این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر تغییر کارکرد اقتصادی، تولیدی و صنعتی روستاهای پیراشهری لنگرود است. این پژوهش از نظر هدف، « کاربردی» و روش علمی به کار گرفته شده در آن از نوع « توصیفی تحلیلی» است. ابزار گردآوری داده ها نیز پرسش نامه خبره و مصاحبه با استفاده از مطالعات میدانی و اسنادی است. بر همین اساس برای اطمینان از روایی پرسش نامه با تعدادی از اساتید مشورت شد. در ادامه پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ با مقدار  748/0 و تحلیل عاملی بالاتر از 5/0 تأیید شد. جامعه آماری پژوهش، خانوارهای ساکن روستاهای پیراشهری لنگرود و مدیران محلی روستا بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 375 خانوار بدست آمد و پرسش نامه ها به صورت نمونه گیری سهمیه ای در بین ساکنان روستاهای مورد نظر توزیع گردید. هم چنین، از دیدگاه 22 نفر از مسئولان محلی روستاها نیز در جهت ارزش گذاری معیارها در پرسش نامه خبره TOPSIS بهره گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS و نیز تحلیل مدل TOPSIS انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد بین توسعه فیزیکی شهر لنگرود و تغییرات کارکرد اقتصادی، تولیدی و صنعتی روستاهای پیراشهری با میانگین 16/4 و مطلوبیت عددی 3 در سطح معناداری 001/0 رابطه وجود دارد.

در قرن اخیر برای نخستین بار در تاریخ بشر، تعداد شهرنشینان از تعداد روستانشینان فراتر رفته است. افزایش جمعیت شهری، برنامه ریزان را ناگزیر به توسعه ی شهرها و احداث شهرهای جدید جهت اسکان سرریز جمعیت کلان شهرها نموده است. پیامدهای حاصل از این رشد شتابان از یک سو و تحقیقات صورت گرفته که نشان از عدم رضایتمندی شهروندان از عوارض و سیاست های توسعه ی شهری دارند از سوی دیگر، چاره جویی برای رفع مشکلات ناشی از توسعه ی شهرها و احداث شهرهای جدید را به یکی از دغدغه های برنامه ریزان و مدیران شهری در سطح جهان تبدیل نموده است. در این میان فضاهای عمومی شهری به عنوان فضاهایی قابل دسترس برای همه و بستری برای کنش های اجتماعی، از اهمیت زیادی برخوردارند. بررسی شهرهای جدید در ایران حاکی از عدم موفقیت در ایجاد فضاهایی با کیفیت مطلوب است. این گونه شهرها که تنها در پی پاسخ به نیاز سکونت سرریز جمعیت کلان شهرها شکل گرفته اند، از فضاهای عمومی با کیفیت شهری که تاثیرات قابل توجهی در سلامت روحی و جسمی شهروندان دارند، بی بهره اند. مقاله حاضر با مروری بر مفهوم کیفیت محیط و مولفه های موثر بر آن، تلاشی است برای پاسخگویی به این سوال که چه عواملی بر افزایش کیفیت فضاهای عمومی در شهرهای جدید موثرند؟ با توجه به ماهیت داده ها، از روش تحقیق توصیفی و همبستگی استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه شهر جدید پرند در ایران، حاکی از آن است که میان برقراری تعاملات اجتماعی، میزان دسترسی پذیری به فضا و خصوصیات شخصی شهروندان و افزایش کیفیت فضاهای عمومی شهری در شهرهای جدید رابطه معناداری وجود دارد.

بازاریابی کارآفرینانه طی دودهه گذشته بسیار گسترش یافته است. شرکت های نوپا و نوآور از بازاریابی کارآفرینانه در شرایط پرمتلاطم به عنوان جایگزینی قدرتمند برای مقابله با کاهش اثربخشی بازاریابی سنتی استفاده کرده اند. هدف این پژوهش، تدوین الگوی جامع بازاریابی کارآفرینانه از طریق بررسی نظرات خبرگان و متخصصین که توجه ویژه ای به برنامه ریزی براساس شرایط محیطی داشته اند، است. برای تحلیل ادبیات پژوهش از روش" داده بنیا" استفاده شد. جهت تحلیل داده ها و بر اساس نظریه کوربین و اشتراوس(2008) که از طریق فرایند کدگذاری 3 مرحله ای به بخشها و اجزای اطلاعات توجه دارد، در مرحله کدگذاری باز، 25 مفهوم (کد باز) از این مصاحبه ها استخراج شد و از بررسی دقیقتر و اتصال بین مفاهیم، 6 مقوله فرعی (کد محوری) و 1 مقوله هسته (کد انتخابی) به دست آمد. نتایج نشان می دهد که از جمله مقوله های کشف شده و پر تکرار از تحلیل مصاحبه ها " مشتری مداری " و " فرصت گرایی " است. بسیاری از کسب وکارهای نوپای نوآوری ایرانی فعال در حوزه دیجیتال و کسب وکارهای اینترنتی، شروع فعالیت آنها براساس نیاز مشتریان ایرانی و نقص محصولات و خدمات موجود در بازار بوده است. تغییرات در ارائه خدمات و تصمیم گیری در مورد محتوا و روش و ابزار تبلیغاتی استارتاپها نیز بر همین اساس صورت گرفته است.

در دهه های اخیر توجه به گفتمان ژئواکونومی و نقش برتر اقتصاد در مناسبات جهانی، ژئوپلیتیک انرژی و انتقال و امنیت آن از جایگاه بالا تری در مناسبات بین المللی برخوردار شده است. بندر راهبردی چابهار که تنها بندر اقیانوسی ایران در شمال دریای عمان بوده، نزدیک ترین و آسان ترین راه دسترسی کشورهای آسیای مرکزی (که محصور در خشکی اند ) به آبهای آزاد است. مناطق حاشیه ای و مرزی کشور علی رغم ظرفیت ها و توانمندی ها، به علت دوری از مرکز تصمیم گیری و به لحاظ اتخاذ سیاستهای توسعه ای و برنامه های غیر آزمایشی، پیامدهای نامطلوبی برای این مناطق به همراه داشته، که مهمترین آن عدم توسعه یافتگی و محرومیت و حاشیه ای بودن این مناطق است . جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که به لحاظ قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی بسیار مناسب از مزایای ترانزیتی خوبی بهرمند است. سواحل جنوبی کشور بخصوص سواحل زیبای دریای عمان با دسترسی مستقیم کشور به دریاهای آزاد و اقیانوسهای پهناور ،توانهای بالقوه زیادی در زمینه ترانزیت کالا و انرژی، که ایران در کانون بیضی انرژی قرار داشته و ایجاد منطقه آزاد و قرار گیری در کریدور ترانزیت شمال – جنوب، نقش مهمی ایفا می نمایند، که در آینده توسعه و امنیت منطقه و کشور را به دنبال خواهد داشت. در این مقاله جایگاه چابهار به لحاظ ژئوپلیتیک و ژئواکونومی در ترانزیت شمال- جنوب و اهمیت آن در توسعه و امنیت جنوب کشور مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد .

کشاورزی هسته اصلی پایه اقتصاد فضا را تشکیل می دهد به گونه ای که کشاورزی به عنوان بزرگ ترین جذب کننده نیروی کار در نواحی بوده و بیشترین درآمد و توسعه را ایجاد می کند.از آنجا که توسعه مفهومی چند بعدی است که در خود، تجدید سازمان نظام اجتماعی-اقتصادی را به همراه دارد، بررسی سطوح و ابعاد مختلف توسعه و آگاهی از میزان برخورداری مناطق مختلف می تواند گامی موثر و اساسی در این تجدید سازمان و برنامه ریزی باشد. در این راستا هدف از پژوهش حاضر، سنجش و ارزیابی مطلوبیت فضاهای پیراشهری از منظر شاخص های توسعه کشاورزی جهت توسعه سکونتگاه های روستایی در استان گلستان می باشد. بدین منظور شاخص های منتخب پژوهش در قالب 20 شاخص قابل سنجش در بین 14 پهنه فضایی اقتصاد(شهرستان) با بهره گیری از مدل تصمیم گیری ترکیبی WASPAS مورد تحلیل قرار گرفته است. در نهایت با تعیین میزان توسعه شاخص ها، مطلوبیت مناطق چهارده گانه بر اساس برخورداری از شاخص های مطلوبیت فضاهای پیراشهری مبتنی بر توسعه پایدار کشاورزی، پراکندگی و نابرابری در شاخص های توسعه اقتصاد سبز منطقه ای سنجیده شده است. برای وزن دهی شاخص ها از روش آنتروپی شانون استفاده گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار EXCEL و SPSS استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بر اساس تحلیل داده ها سکونت گاه های پیراشهری(روستایی) استان دارای وضعیت پراکنش نابرابری می باشند. اولویت بندی فضاهای پیراشهری استان با مدل واسپاس حکایت از شکاف در امر برخورداری از شاخص های توسعه کشاورزی دارد که صورت واضح آن را می توان بین پهنه فضایی شهرستان گنبد با مجموع برخورداری (464/0)مطلوب ترین فضای پیراشهری نسبت به میزان مطلوبیت فضای پیراشهری شهرستان آق قلا با میزان برخورداری (264/0) که فاصله تقریباً دو برابری را نشان می دهد ملاحظه کرد. با توجه به نتایج بدست آمده، مسئولین و برنامه ریزان باید راهبردها، اهداف و سیاست گذاری ها را در راستای بهبود مطلوبیت فضاهای پیراشهری علی الخصوص شاخص های کشاورزی پایدار در سکونتگاه های روستایی جهت دار نماید.

کیفیت زندگی شهری یکی از مهم ترین حوزه های مطالعات شهری در کشورهای مختلف است. کیفیت زندگی معمولاً از طریق شاخص های ذهنی حاصل از پیمایش و ارزیابی ادراکات و رضایت شهروندان از زندگی شهری و یا با استفاده از شاخص های عینی حاصل از داده های ثانویه و به ندرت با استفاده از هر دو نوع شاخصه ها اندازه گیری می شود. امروزه کیفیت زندگی هدف اصلی تمام برنامه ریزی هاست که توسط اندیشمندان و برنامه ریزان تهیه می شود. وجود مشکلاتی مانند ضعف منابع درآمدی، فقدان وسایل حمل و نقل عمومی و خصوصی، نبود فرصت ها و موقعیت های شغلی مناسب، مراکز درمانی، مسکن نامناسب، مشکلات و آسیب های ناشی از نابرابری های اجتماعی، تغذیه نامناسب و مسکن ناپایدار، محله های شهری ما را با چالش هایی مواجه ساخته است. هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل شاخص های مرتبط با کیفیت زندگی در محله خاک سفید شهر تهران است. بر این اساس شاخص ها و متغیرهای مربوطه از مطالعات نظری انجام شده استخراج و میزان رضایت شهروندان از آنها توسط پرسشنامه جمع آوری گردیده و در نهایت خروجی ها با استفاده از ابزارهایی همچون تکنیک های آماری آزمون تحلیل واریانس فریدمن و رگرسیون سلسله مراتبی گام به گام، وزن دهی به متغیرها در محیط GIS و جدول SWOT تجزیه و تحلیل شده اند و اولویت های مداخله استخراج گردیده است.

گسیختگی نظام شهرنشینی و مشکلات خاص زندگی شهری مدرن، ضرورت توجه همه جانبه به راهبردها و راه حل های سودمند برای بهینه سازی زندگی ساکنان شهرها را روشن ساخته است. در این میان داشتن شهری پایدار و آرمانی شاید مهم ترین نیاز بشر امروزی است. استراتژی توسعه شهری رویکردی نوین از طرف بانک جهانی و سازمان ائتلاف شهرها، به منظور توسعه پایدار شهری، کاهش فقر و تعالی جوامع انسانی متداول شد. این دیدگاه بر چهار شاخص حکمروایی خوب، بانکی بودن، رقابتی بودن و قابل زندگی بودن استوار است. مقاله حاضر می کوشد شاخص های فوق را در شهر کاشان ارزیابی و انطباق پذیری این شهر را با اصول CDS سنجش کند. پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و دارای ماهیتی کاربردی می باشد. حجم نمونه با استفاده از نرم افزار Sample Power، 160 پرسش نامه برآورد گردید. طبقه بندی و ارزش دهی شاخص ها با استفاده از طیف پنج گزینه ای لیکرت صورت گرفته است و قلمرو زمانی تهیه داده ها را می توان مربوط به سال 1398 دانست. تهیه نقشه های موردنیاز نیز با استفاده از نرم افزار ArcGIS انجام شده است. برای تجزیه وتحلیل توصیفی و استنباطی داده ها از آزمون آماری T-Test در نرم افزار SPSS و جهت تبیین و مدل سازی اثرات نیز از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه ای نشان داد که میانگین شاخص های حکمروایی خوب، رقابتی بودن، بانکی بودن، قابل زندگی بودن به ترتیب 26/2، 58/2، 91/2، 65/2، می باشند و با مقدار حد وسط فاصله دارند و ضعیف برآورد می شوند. تحلیل یافته های منتج از مدل سازی معادلات ساختاری بیانگر این است که مقدار وزن رگرسیونی شاخص RMSEA برابر با (059/) است که نشان دهنده برازش خوب مدل می باشد. همچنین تحلیل نتایج حاصل از مدل سازی نشان داد از میان ابعاد موردسنجش بُعد قابل زندگی بودن بیشترین بار عاملی را با وزن رگرسیونی (98/0) و مقدار خطای (000/0) P Value = به خود اختصاص داده است.

به منظور بررسی الگوی روزهای بارشی غرب ایران از آمار روزانه بارش 17 ایستگاه سینوپتیک طی دوره آماری 1992-2012 واقع در استان های همدان، کردستان و کرمانشاه استفاده شد. در ادامه مقادیر ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال برای دوره ها استخراج و عوامل و الگو های هوا در زمان رخداد بارش فراگیر با اعمال روش های تحلیل عاملی و خوشه ای در منطقه شناسایی شدند. سپس برای بررسی دقیق تر شرایط جوی داده های مربوط به فشار تراز دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، سرعت قائم، نم ویژه، مؤلفه مداری و نصف النهاری باد از تارنمای مرکز ملی مطالعات و پیش بینی محیطی / علوم جو (NCEP/NCAR) اخذ و اقدام به ترسیم نقشه های سطوح مختلف جوی شد. خروجی حاصل از انجام تحلیل عاملی بر روی داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال نشان داد یازده عامل در بارش های روزانه منطقه دخالت دارند که درمجموع این یازده عامل 91 درصد (عامل اول 60 درصد) از واریانس کل داده ها را تبیین می نمایند. نتایج نشانگر این بودند که یک الگوی غالب در تراز میانی جو تشکیل شده و ناوه عمیق بر روی دریای سیاه و مدیترانه استقرار می یابد که تشکیل این سامانه باعث شده تا شمال دریای سرخ نیز هسته چرخندزایی آن کشیده شود و بارش های سنگین و فراگیری را برای منطقه به ارمغان بیاورد. از منابع تامین کننده رطوبت در بارش های منطقه می توان به دریای مدیترانه و خلیج فارس اشاره کرد که بصورت ترکیبی و مستقل عمل می کنند. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین عامل تاثیرگذار در بارش های منطقه نفوذ کم فشار سودانی به مناطق غربی خاورمیانه است.

توجه به پایداری اجتماعی موضوعی است که از اوایل قرن بیست و یکم مورد توجه صاحب نظران قرار گرفته است؛ بدین ترتیب پایداری اجتماعی در کنار پایداری اقتصادی و پایداری زیست محیطی، به عنوان یکی از مؤلفه های سه گانه دستیابی به توسعه پایدار شهری مطرح شده است. از طرف دیگر، فرم شهری با دربر گرفتن مؤلفه هایی از قبیل شبکه های ارتباطی، سیستم های حمل و نقل عمومی درون شهری، دسترسی های پیاده و دوچرخه، استخوان بندی فضایی، توزیع فضایی فعالیت ها، ریخت شناسی مسکن و اندازه سکونتگاه، سیمای طبیعی و سیمای غیرفضایی از ابعاد مهم شناخت و تحلیل شهر محسوب می شود. با توجه به درهم آمیزی مؤلفه های این مفهوم با ابعاد مختلف شهر، نقش آن بر جوانب مختلف پایداری از جمله پایداری اجتماعی انکارناپذیر خواهد بود. مطرح شدن مفهوم توسعه پایدار شهری، برنامه ریزان و سازمان های مردم نهاد بین المللی را بر آن داشت تا چارچوب های جدیدی را برای طراحی مجدد و بازسازماندهی مکان های شهری برای دستیابی به پایداری ارائه دهند. مروری منتقدانه به این رویکردها، حاکی از عدم توافق بین مطلوب ترین فرم شهری در زمینه پایداری است. این تناقضات در زمینه پایداری اجتماعی به دلیل ماهیت غیرملموس آن و نیز محوریت انسان و تعاملات وی در تعیین میزان این جنبه از پایداری، به اوج می رسد. در این پژوهش، محقق به دنبال آن است که ارتباط میان مؤلفه های فرم شهری و پایداری اجتماعی را در مناطق 22گانه شهر تهران با استفاده از روش پژوهش توصیفی تحلیلی تبیین نماید. مدل های کمی تحلیل عاملی و رگرسیون خطی و نیز ابزار پرسش نامه ساکنین (2200 پرسش نامه در سطح مناطق شهر تهران) و نرم افزار SPSS محقق را در پیمایش این مسیر یاری رسانده است. یافته های پژوهش نشان می دهد ارتباط معناداری میان عوامل اصلی فرم شهری با عامل ترکیبی شاخص های پایداری اجتماعی (میزان دسترسی شهروندان به خدمات محلی، میزان امنیت اجتماعی، میزان مشارکت در فعالیت های اجتماعی و گروهی، میزان تعامل با دیگر ساکنین یا گروه های اجتماعی، رضایتمندی از سکونت و میزان دسترسی شهروندان به مسکن قابل استطاعت) در مناطق 22گانه شهر تهران وجود دارد.

کشت چای در سال 1279 توسط کاشف السلطنه در ایران رایج گردید . چای اکنون در وسعتی حدود 34000 هکتار در ساحل جنوبی دریای خزر کشت م یشود و 107 کارخانه در مناطق کشت مشغول فرآوری این محصول می باشند. تا سا ل های اخیر حدود 6/47 درصد مصرف کشور از تولید داخلی تأمین می شد و بقیه از خارج وارد می گردید. در سال های اخیر سهم تولید داخلی از کل مصرف کشور به 5/12 درصد تنزل یافته است . اکنون بیش از صد سال از آغاز فعالیت کشت و صنعت چای ایران م یگذرد ولی این صنعت در شرایط بحرانی قرار دارد. این بحران در سال 1383 باامتناع کارخانه ها از خرید برگ سبزچای شدت گرفت. درک مشکلات موجود در قلمرو کشت و صنعت چای ایران و عوامل مؤثر آن هدف اصلی تحقیق حاضر م یباشد. تحقیق مبتنی بر داده هایی است که از طریق پژوهش میدانی در 11 مزرعه نمونه چایکاری و مطالعه برخی اسناد آرشیو سازمان چای کشور و دیگر منابع مدون جمع آوری شده است. داده های جمع آوری شده از طریق بررسی ضریب همبستگی بین متغیرها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در بررسی روابط خطی بین متغیرهای کیفی از ضریب همبستگی ناپارامتری «اسپیرمن» استفاده شده است. نتیجه نشان می دهد که ویژگی های اکولوژیکی، نظام مالکیت اراضی، سیاست قیمت گذاری برگ سبز، شیوه فرآوری محصول و نظام بازرگانی مجموعه بهم پیوسته ای را تشکیل م ی دهند که در بحران کشت و صنعت چای ایران اثر دارند. در نتیجه چای ایران کیفیت مناسبی نداشته و قادر به رقابت در بازار نمی باشد.