برای کسب اطمینان از پایداری توسعه گردشگری، استفاده از فنون و روش های عملی ارزیابی پایداری موردتوجه قرار گرفته است. بررسی نتایج پژوهش های گذشته نشان می دهد که در هیچیک به روابط و میزان اهمیت این شاخص ها نسبت به یکدیگر توجهی نشده است. بنابراین هدف از انجام این پژوهش، شناسایی شاخص های سنجش پایداری توسعه گردشگری و تعیین اولویت هریک از شاخص ها بوده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و جامعه آماری آن شامل اساتید دانشگاهی رشته گردشگری و مدیران درگیر در فعالیت های گردشگری بوده اند. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از تکنیک های دلفی فازی، فرایند تحلیل شبکه ای فازی و دیمتل فازی استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داده است که در میان 6 عامل اصلی، عامل اقتصادی با وزن 415/0، مهمترین شاخص در سنجش پایداری گردشگری به شمار می رود. همچنین شاخص های اقتصادی به عنوان تاثیرگذارترین و شاخص های فرهنگی به عنوان تاثیرپذیرترین شاخص ها در سنجش پایداری توسعه گردشگری، تعیین شده اند.
گردشگری یک فعالیت مبتنی بر منبع است و وابستگی مستقیمی به جاذبهها و خدمات دارد، اما در عین حال توسعه
موفقیت آمیز آن مستلزم پذیرش گردشگر توسط جوامع میزبان، بویژه در مناطق روستایی است. بنابراین درک
واکنش جامعه محلی و عوامل مؤث ر بر آن ، د ر راستا ی مشارک ت و حمایت مطلوب جامعه روستایی از توسعه
گردشگری امری ضروری به شمار میآید
.
ب بهرهمندی از کویر و ظرفیتهای گردشگری مکانهای کویری، یکی از رویکردها و رهیافتهای پایداری مکانهای سکونتی و اقتصادهای محلی حاشیه کویر است. این مقاله میکوشد بنیانها و راهبردهای پایداری نظام سکونتگاهی کویر حسنآباد را بر اساس ظرفیتهای گردشگری مطالعه نماید. روش مقاله توصیفی- تحلیلی است؛ دادههای نظری با روش اسنادی و دادههای تجربی با روش میدانی (پرسشنامه) در دو حجم نمونه از میان 382 نفر از ساکنان و 341 نفر از گردشگران تهیه و با استفاده از مدل تحلیل عاملی و کای اسکوایر پردازش شده است. یافتهها نشان میدهد مکانهای گردشگری کویری جاذبه هدف و عامل توسعه یکپارچه گردشگری است و بدینسان نقش اصلی در پیوند و همگرایی مکانهای گردشگری با مکانهای سکونتی دارد. ارزیابی میزان و الگوی مشارکت جامعه محلی، مؤید همبستگی نزدیک میان راهبرد بومیسازی گردشگری با پایداری نظام سکونتگاهی است. در نتیجه گردشگری کویری به ویژه مکانها و مقاصد هدف (کویر خارا و تالاب گاوخونی)، همگرایی میان سلسله مراتب مکانهای مرکزی با سلسله مراتب مکانی کانونهای گردشگری،گردشگری جامعهمحور و مشارکت توسعهدهندههای درونی، خطوط کلی و کلیدی سیاستهای گردشگری پایدار برای پایدارسازی نظام سکونتگاهی است.