درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۸۱ تا ۷۰۰ مورد از کل ۱۰٬۳۰۳ مورد.
۶۸۱.

محدودیت های واج آرایی در خوشه های همخوانی پایانی در زبان پشتو: تحلیلی مبتنی بر نظریه بهینگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره ۱۹ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۷ 1 - 18

کلیدواژه‌ها: محدودیت های واج آرایی خوشه های همخوانی پایانی وام واژه ها زبان پشتو نظریه بهینگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۳۸
مقاله حاضر خوشه های همخوانی پایانی در واژه های اصیل و وام واژه های زبان پشتو (گونه معیار) را بررسی و برخی از محدودیت های واج آرایی حاکم بر هم نشینی همخوان ها در این خوشه ها را بر اساس نظریه بهینگی تحلیل کرده است. تمرکز پژوهش های پیشین درباره خوشه های همخوانی در زبان پشتو عمدتاً بر خوشه های دو و سه همخوانی آغازی در این زبان بوده است، اما بررسی محدودیت های واج آرایی خوشه های پایانی نکاتی را در مورد نظام آوایی زبان پشتو روشن می کند که تاکنون به آنها پرداخته نشده است. بررسی محدودیت های موجود در خوشه های همخوانی پایانی نشان می دهد که زبان پشتو می تواند در خوشه های همخوانی پایانی که در آن ها تمایز ادراکی همخوان های تشکیل دهنده خوشه اندک است همخوان پایانی را حذف کند. همچنین، در مقایسه خوشه های همخوانی وام واژه ها در زبان پشتو و زبان فارسی تفاوتی در ویژگی های همخوان های خیشومی در این دو زبان در جایگاه پایانه هجا دیده می شود. به این صورت که در یکی به تحمل نقض اصل توالی رسایی و در دیگری به درج واکه در چنین خوشه هایی منجر می شود.
۶۸۲.

واکاوی ادعای تاریخ نویسان یونان باستان مبنی بر وجود سنگ نوشته ای هخامنشی در آرامگاه کوروش دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فرهنگ و زبان های باستانی سال ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶) 243 - 262

کلیدواژه‌ها: آرامگاه کوروش دوم سنگ نوشته هخامنشی آریستوبولو پلوتارک استرابو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۷۸
یکی از نکات قابل توجه در خصوص آرامگاه کوروش دوم بررسی ادعای تاریخ نگاران یونان باستان درباره ی سنگ نوشته ای از دوران هخامنشی در آن مکان است. نویسندگانی چون اریستوبولوس و اونسیکریتوس، از همروزگاران اسکندر مقدونی و بعدها استرابو و پلوتارک، در این مورد گزارش هایی ارائه داده اند. پس از شناسایی آرامگاه کوروش دوم در سده ی 19 میلادی، دانسته شد که هیچ شاهد باستان شناسی برای تأیید ادعاهای آنان وجود ندارد. این تظاد، پژوهندگان غربی و ایرانی سده های نوزده و بیست میلادی حوزه ی تاریخ هخامنشی را نسبت به وجود و حتی کیفیت محتوای آن سنگ نوشته ی وادار به واکنش کرد. از آن جایی که واکنش ها عمدتاً به صورت پراکنده بیان شده است، این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، نخست به بحث درباره ی وجود چنین سنگ نوشته ای می پردازد. سپس به بررسی ویژگی های زبانی و محتوای روایت های تاریخ نویسان باستان پرداخته و آن ها را با نمونه های موجود در مجموعه ی پاسارگاد و دیگر اماکن اداری هخامنشیان تطبیق می دهد. نتیجه ی این پژوهش آشکار می سازد که ضمن محتمل دانستن سنگ نوشته ای در آرامگاه کوروش دوم، میان عناصر زبانی و ادبیات رایج سنگ نوشته های شاهان هخامنشی و محتوای ارائه شده از سوی تاریخ نویسان یونانی تفاوت هایی فاحش یافت می شود، به گونه ای که پذیرش محتوای آن گزارش ها را دشوار می سازد.
۶۸۳.

مقایسه آرایش سازه های داستان سغدی رستم با پنج داستان کوتاه سغدی مانوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فرهنگ و زبان های باستانی سال ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶) 183 - 218

کلیدواژه‌ها: سغدی آرایش سازه نظریه سوی انشعاب راست انشعابی چپ انشعابی جفت عنصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۸۰
داستان سغدی رستم، از میان متون غیردینی و پنج داستان کوتاه از میان متون سغدی مانوی برگزیده شدند تا از منظر رده شناسی آرایش سازه و مبتنی بر نظریه «سوی انشعاب» درایر بررسی و با هم مقایسه شوند. بر مبنای نظریه «سوی انشعاب(BDT)»، سازه هم الگو با فعل «مقوله غیرگروهی(غیرانشعابی)» و سازه هم الگو با مفعول «مقوله گروهی(انشعابی)» است، بنابراین دو وضعیت بنا به سوی انشعاب برای زبان ها در نظرگرفته می شود: «راست انشعابی» و «چپ انشعابی». در پژوهش پیش رو، 28 مؤلفه مبتنی بر جفت عنصرهای درایر و مؤلفه های دبیرمقدم، اساس مقایسه قرار گرفته اند. 722 جفت عنصر در کل پیکره این پژوهش یافت شد که 369 جفت عنصر راست انشعابی و 353 جفت عنصر چپ انشعابی بودند. از 240 جفت عنصر یافت شده از داستان رستم، 152 مورد راست انشعابی و 88 مورد چپ انشعابی و از 482 جفت عنصر یافت شده از پنج داستان کوتاه مانوی، 217 مورد راست انشعابی و 265 مورد چپ انشعابی بودند. بنابراین بر پایه نظریه «سوی انشعاب»، آرایش سازه های متن داستان رستم، «راست انشعابی» و آرایش سازه های پنج داستان کوتاه مانوی، با اختلافی اندک «چپ انشعابی»اند.
۶۸۴.

نشانه شناسی سبک زندگی در داستان قلعه حیوانات بر پایه الگوی اریک لاندوفسکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره ۱۵ مهر و آبان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۷۶) 95-126

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی اریک لاندوفسکی قلعه حیوانات جوروج اورول کنش - نشانه ها سوژه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۷۴
داستان قلعه حیوانات اورول داستانی با تم سیاسی- اجتماعی است که در آن می توان شاهد هم آیی کنشی شخصیت های اصلی داستان در مسیر شکل گیری یک هدف مشخص (جامعه مستقل حیوانات) بود که این هم آیی کنشی در ادامه منجر به ظهور یک انقلاب و ایجاد یک جامعه مستقل حیوانی در سایه یک سلسله پارادایم الزام آور در مزرعه می شود. اما در ادامه روایت، هر کدام از شخصیت های کنش های نشانه گونه خاصی نسبت به جامعه مستقل حیوانات را از خود بروز می دهند که همین امر انتظار یکسانی سبک زندگی و نیز چگونگی رویکرد آن در این داستان را به چالش می کشد. به همین سبب پژوهش حاضر که با استفاده از روش تحلیلی- تطبیقی نوشته شده است، در پی این است که بر مبنای الگوی سبک زندگی اریک لاندوفسکی؛ نشانه شناس اجتماعی فرانسه، مسئله چگونگی سبک زندگی در داستان قلعه حیوانات را تحلیل و بررسی کند تا ضمن مشخص کردن یکپارچه یا متفاوت بودن گفتمان سبک زندگی در این داستان؛ چگونگی رویکرد آن را نیز که می تواند شامل مواردی چون: ایستایی، پویایی، تکرارمحوری و نیز فرایندی بودن یا نبودن باشد؛ تببین کند. یافته های این پژوهش بیان کننده این امر است که طبق پیش بینی پژوهشگران در این مقاله، گفتمان سبک زندگی در این داستان به شکل متفاوت نمود یافته است که در این بین سبک های زندگی آفتاب پرست و مرجع نشینی و سبک زندگی خرس، به ترتیب دارای بیشترین و کمترین بسامد هستند و نیز در بیشتر موارد رویکرد سبک زندگی در این داستان، رویکردی ایستا و غیرفرایندی است
۶۸۵.

نگرش دبیران زبان انگلیسی در مدارس دولتی به صلاحیت حرفه ای: بررسی نقش جنسیت و سابقه تدریس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 109 - 128

کلیدواژه‌ها: صلاحیت حرفه ای دانش مهارت ها نگرش ها دبیران زبان انگلیسی جنیسیت سابقه تدریس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۲۶۵
با اینکه در گذشته مطالعاتی درباره صلاحیت حرفهای معلمان انجام شده است، اما نگرش دبیران زبان انگلیسی در مدارس دولتی ایران به صلاحیت حرفه ای با توجه به نقش جنسیت و سابقه تدریس مورد بررسی قرار نگرفته است. بنابراین، مطالعه حاضر قصد دارد صلاحیت حرفه ای دبیران زبان انگلیسی در مدارس دولتی را از دیدگاه آنها بررسیمی کند. همچنین، نقش جنسیت و سابقه تدریس بعنوان دو عامل موثر بر صلاحیت حرفه ای دبیران زبان انگلیسی در مدارس دولتی نیز مورد بررسی قرار می گیرد. برای این منظور، 338 دبیر راهنمایی و دبیرستان زبان انگلیسی از مدارس دولتی شهرستان های خرم آباد و بروجرد با استفاده از روش نمونه گیری سهولتی انتخاب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه صلاحیت حرفه ای دبیران زبان انگلیسی که توسط خدامرادی و مقصودی (2020) تهیه شده بود، پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده از طریق محاسبه درصد برای هر کدام از آیتم های پرسشنامه، آزمون فرید من، آزمون تی مستقل، و آزمون واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که از نظر شرکت کنندگان مولفه های دانش، مهارت و نگرش نقش مهمی در تعیین صلاحیت حرفه ای آنها دارند. همچنین، نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین صلاحیت حرفه ای دبیران زبان انگلیسی مرد و زن وجود ندارد. بعلاوه، یافته ها نشان داد که دبیرانی که سابقه تدریس بیشتری دارند از صلاحیت حرفه ای بالاتری نسبت به دبیرانی که سابقه تدریس کمتری دارند برخوردار نیستند. با توجه به نتایج بدست آمده، کارکردهای مهمی برای مدیران آموزش، اساتید تربیت معلم و دبیران زبان انگلیسی ارائه شد.
۶۸۶.

تدوین الگوی فراگیر ویژگی های مدرسان زبان: دیدگاه های فارسی آموزان غیر ایرانی درباره دانش ها، توانش ها و ویژگی های بنیادین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره ۱۹ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۷ 55 - 84

کلیدواژه‌ها: زبان فارسی آموزش کاوی زبان شناسی مدرس کارامد یادگیرنده زبان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۱۰۹
نقش مدرس زبان در فرآیند تدریس و یادگیری بسیار مهم است و بر کیفیت آموزش، تجربیات یادگیری زبان آموزان، عملکرد تحصیلی، رشد شخصی و اعتماد به نفس تأثیر می گذارد. هدف این پژوهش شناسایی و الگوسازی ویژگی های یک مدرس کارامد در تدریس زبان فارسی به عنوان زبان دوم است. برای این منظور، با استفاده از مطالعات میدانی و پرسش نامه ، پاسخ های 63 نفر از زبان آموزان فارسی و دانشجویان غیرایرانی دختر و پسر گرد آوری شد. یافته ها اهمیت دانش آموزش کاوی، دانش محتوای زبانی و توانش های اجتماعی و عاطفی در کارآیی مدرسان زبان فارسی را مورد تأکید قرار می دهند. زبان آموزان در بخش ویژگی های شخصیتی، ادب و احترام به شخصیت زبان آموزان را که به ایجاد یک محیط یادگیری مشارکتی کمک می کند، در اولویت قرار می دهند. گوش دادن فعالانه به نظرات فراگیران و ایجاد اعتماد به نفس در آنها توسط مدرس نیز از جنبه های مهمی است که ارزش ارتباط فعال را برجسته می کند. از نظر توانش های اجتماعی و عاطفی، زبان آموزان تشویق به یادگیری زبان خارج از برنامه را بسیار ارزشمند می دانند و بر نیاز به انگیزه و حمایت از نظر خودکارامدی تأکید می کنند. اهمیت راهبردهای انگیزشی و توانش های ارتباطی خوب نیز مهم شناخته شده و بر نقش آنها در آموزش موفق زبان تأکید شده است. در زمینه دانش آموزش کاوی، زبان آموزان سه توانش ضروری را شناسایی کردند: ارائه توضیحات درباره دستور و واژه با استفاده از مثال های واقعی، طراحی درس های واضح و هدفمند و ارائه محتوای آموزشی به شیوه های آموزشی متنوع. یافته ها نیز بر اهمیت توانش در تدریس، آموزش آشکار و سازگاری تأکید می کند. مهارت در خواندن، نوشتن، گفتار و درک شنیداری در کنار آشنایی با قواعد و واژگان زبان فارسی از نظر دانش محتوای زبانی بسیار مهم تلقی می شود. این مهارت ها به درک جامع زبان کمک می کنند. از نظر فناوری، زبان آموزان اهمیت گنجاندن ابزارهای دیداری و صوتی در یادگیری زبان را تصدیق می کنند. زبان آموزان استفاده از نرم افزار آموزش زبان، واژه نامه های برخط، ابزار ترجمه و منابع دیجیتالی برای فعالیت های تعاملی مانند آزمون های برخط را در اولویت قرار می دهند. این یافته ها نقش فزاینده فناوری در آموزش زبان را برجسته می کنند. سایر نتایج نشان می دهند که تفاوت معناداری در دیدگاه های فارسی آموزان و دانشجویان غیرایرانی از یک طرف و به لحاظ ویژگی های مطلوب یک مدرس کارامد میان جنسیت ها وجود ندارد. یافته های این پژوهش اطلاعات متنوعی را درباره ویژگی های حیاتی مورد نیاز تدریس زبان در اختیار مدرسان قرار می دهد و به بهبود استانداردهای آموزشی برای جذب مدرس و نیز درک مدرسان از دیدگاه های زبان آموزان کمک می کند.
۶۸۷.

تأثیر ایدئولوژی در ترجمه: بررسی برگردان فارسی خبری از واشنگتن تایمز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و ششم بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 195 - 218

کلیدواژه‌ها: تحلیل گفتمان انتقادی ترجمه ایدئولوژی واشنگتن تایمز خبرگزاری فارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰ تعداد دانلود : ۲۱۳
خبرهای سیاسی از متونی است که ظرفیت بالایی در تقابل های ایدئولوژیکی از خود نشان می دهد. این پژوهش سعی دارد راهبردهای مورد استفاده مترجم در فرآیند انتقال از متن مبدأ به مقصد را مورد واکاوی قرار دهد و پُربسامدترین آنها را در یک متن سیاسی مشخص کند. از سوی دیگر نشان می دهد که چگونه مترجم در آنِ واحد از چندین راهبرد مختلف استفاده می کند تا یک سازه نحوی را در جهت پیشبرد اهداف ایدئولوژیکی خود تغییر دهد. به این منظور خبری از واشنگتن تایمز در مورد روابط ایران و چین با برگردان فارسی آن در خبرگزاری فارس مقایسه شده و با تکیه بر چارچوب نظری «هتیم و میسون» و رویکرد «ون دایک» مورد واکاوی قرار گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مترجم بیش از همه از راهبردهای حذف و تقلیل، افزایش و تفصیل، پیوند واژگانی، قطبی سازی و توصیف کنشگر استفاده کرده است؛ امّا در این میان وی با تأکید بر راهکار حذف و تقلیل، تمایل خود را بیشتر به قطبی سازی متن مقصد نشان داده است.
۶۸۸.

EFL Teachers’ Individual Development Planning Model: A Data-Driven Approach(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Teaching Language Skills (JTLS), Volume ۴۲, Issue ۱, Winter ۲۰۲۳ 1 - 28

کلیدواژه‌ها: EFL Teachers Individual Development Planning grounded theory contextual conditions intervening conditions

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۳۰۱
Despite a strong background in education and human resources, teachers’ Individual Development Planning (IDP), as a reflective tool for further learning, has remained untouched in the domain of ELT. Therefore, the current study is an attempt to investigate EFL teachers’ IDP in light of the grounded theory approach in an Iranian context. To do so, a semi-structured interview was conducted with 17 expert participants selected through purposive sampling in the field of IDP from all over Iran. Interviews were transcribed and labeled as open, axial, and selective codes. The results led to 9 main categories of EFL teachers’ IDP: identifying EFL teachers’ current status, identifying EFL teachers’ duties, tasks, and educational needs, school and teachers’ mutual agreement, setting goals, providing resources, planning for an IDP, implementing an IDP, self-evaluation, and reformative acts. Data also unveiled the causal, contextual, and intervening conditions in the way of developing and implementing an IDP. The findings of the study can have theoretical and practical implications for EFL teachers, school principals, and educational policymakers.
۶۸۹.

سبک زنانه در داستان های کوتاه غزاله علیزاده و مصطفی مستور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژوهش های زبان شناسی: نظریه و کاربرد سال ۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳) 85 - 103

کلیدواژه‌ها: سبک زنانه سارا میلز غزاله علیزاده مصطفی مستور داستان کوتاه فارسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۳۲
هر شاعر و یا نویسنده برای بیان آنچه در ذهن خود دارد، از شیوه خاصی استفاده می کند که متفاوت از دیگران است. در دنیای ادبیات نیز هر شاعر و یا نویسنده زن یا مرد سبک خاص خود را دارد، به طوری که سبک هر یک از بزرگان ادبی به دیگری شباهت ندارد. نویسندگان زن و مرد هرکدام به نحوی تحت تأثیر عواملی مانند باورها و عقاید خود، عوامل اجتماعی دوران خود، جنسیت و مشخصه های رفتاری خاص خود، سبک خاصی دارند. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی تلاش می کند تا بر اساس چارچوب نظری سارا میلز به این سؤال پاسخ دهد که چگونه نویسنده زن و مرد دارای سبک متفاوتی در داستان های کوتاه فارسی هستند. برای پاسخ به این پرسش سبک زنانه در پنج داستان کوتاه فارسی از غزاله علیزاده و پنج داستان کوتاه از مصطفی مستور بر اساس چارچوب میلز بررسی شده است. نتایج بررسی نشان داد که علیزاده به عنوان یک نویسنده زن با استفاده از بسامد بالای واژگان متعلق به حوزه زنان، گرایش بیشتر به استفاده از صورت های عاطفی، رنگ واژه ها، صورت های مبهم، گرایش به ساده نویسی و همچنین گرایش به ساخت های خلاف قواعد دستوری و جملات ناتمام، سبکی زنانه دارد، در مقابل، با وجود اینکه مستور در داستان های خود به وضعیت زنان توجه نشان داده است ولی ساخت های مذکور در داستان های بررسی شده او پربسامد نیست. بنابراین جستار حاضر تأییدی است که سبک زنانه و مشخصه های زبانی مربوط به این سبک در آثار نویسنده زن به میزان و شکل معناداری هویداست و با نویسنده مرد تفاوت دارد.
۶۹۰.

تأثیر آگاهی از ساختار متن بر درک مطلب و یادآوری مکتوب متون استدلالی در فراگیران ایرانی زبان انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 563 - 578

کلیدواژه‌ها: آموزش صریح ساختار متن درک مطلب توانش خوانداری متون استدلالی یادآوری مکتوب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۳۸
پژوهش حاضر به بررسی تأثیر آموزش صریح ساختار متن بر درک مطلب و یادآوری مکتوب زبان آموزان ایرانی پرداخته است. افزون بر این، در این مطالعه تأثیر آگاهی از ساختار متن در بین فراگیران ایرانی با سطح توانش خوانداری بالا و پایین مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به این اهداف، 40 دانشجوی دوره لیسانس به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش (18 نفر) و کنترل (22 نفر) تقسیم شدند. جهت اطمینان از همگن بودن دو گروه، یک آزمون درک مطلب با 30 سؤال چهار گزینه ای و یک فعالیت یادآوری مکتوب آزاد آنی مورد استفاده قرار گرفتند. همچنین، به منظور تقسیم شرکت کنندگان به گروه هایی با توانش خوانداری بالا و پایین از آزمون توانش خوانداری انگلیسی پیشرفته کمبریج استفاده شد. روش مورد مطالعه آموزش ساختار متن استدلالی بر اساس مدل استدلالی تولمین (1958) بود. در نهایت، پس آزمون درک مطلب استدلالی و پس آزمون یادآوری مکتوب جهت بررسی تأثیر روش مورد نظر به کار گرفته شدند. تجزیه و بررسی داده ها با استفاده از آزمون تی دو نمونه مستقل انجام گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از پیشرفت درک مطلب متون استدلالی به واسطه آموزش صریح ساختار متن بود. اما از منظر توانایی یادآوری مکتوب هیچ تفاوت معناداری بین دو گروه گزارش نشد. بایسته ذکر است که در این تحقیق تفاوت معناداری در تأثیر آموزش صریح ساختار متن بر درک مطلب متون استدلالی بین فراگیران زبان خارجی با سطوح توانش خوانداری بالا و پایین گزارش شد. در انتهای این مقاله، کاربرد های آموزشی این مطالعه مطرح شده اند و پیشنهاداتی جهت پژوهش های مشابه در اختیار پژوهندگان و علاقه مندان قرار گرفته اند.
۶۹۱.

پایه های مجازی در انواعِ استعاره های مفهومی (مروری بر دیدگاه های بلاغت غرب در نسبتِ مجاز و استعاره با رویکردی شناختی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم زبان سال ۱۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸ 181 - 212

کلیدواژه‌ها: استعاره مفهومی مجاز مفهومی بلاغت اسلامی بلاغت غرب زبان شناسی شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۶۲
برخی از مهمترین دستاوردهای نوین زبان شناسی شناختی با بازگشت به مفاهیمِ سنن ادبی و اتکا به اهمیت آنها در شکل گیری فرایند تفکر همراه بوده است. یکی از این دستاوردها، نقش داشتنِ سازوکارهایی همچون استعاره، مجاز، تمثیل و... در فرایندِ شناخت است. ازاین میان، استعاره و مجاز همواره مقوله های مهم تری بوده اند. این دو مقوله تا مدت ها در تاریخِ بلاغت غرب، از آرایه های تزئینیِ کلام به حساب می آمدند و نوعِ ارتباط و نسبتِ میان آن دو مطرح نبود. در ادوارِ بعدی، این دو حتی رابطه ای تقابلی پیدا کردند. یافته های اخیر زبان شناسیِ شناختی این دو مقوله را اندکی به هم نزدیکتر می کند. همانطور که در این تحقیق نشان داده ایم، زبان شناسانِ شناختی حضورِ عاملِ مجاورت را در شکل گیری بعضی از انواعِ استعاره های مفهومی تأیید می کنند، اما بعضی از دیگر انواع را فارغ از مجاز می دانند. ما کوشیده ایم نشان دهیم که عاملِ مجاورت (همنشینی) که در شکل گیریِ مجاز عاملِ اساسی است، در هر استعاره ای موجود است. بحث و بررسی این تحقیق درباره رابطه مجاز و استعاره در بلاغت اسلامی، گویای آن است که در شکل گیریِ استعاره، نخست بایست هم ردگی و مجاورت عناصر اتفاق بیفتد و بلاغیونِ اسلامی به همین دلیل هر استعاره ای را زاییده مجاز می دانستند. ما از طریق نظریه «مقوله بندی» نشان داده ایم که زبان شناسیِ شناختی خود مجهز به سازوکارهایی است که ثابت می کنند در انواعِ استعاره های مفهومی، باید نخست همنشینی و هم ردگی عناصر اتفاق بیفتد (مجاز مفهومی)، سپس شکل گیری استعاره ممکن شود.
۶۹۲.

نقش ترس و اضطراب در فرایند یادگیری زبان های خارجی: بر اساس بررسی میدانی آموزش زبان آلمانی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 287 - 298

کلیدواژه‌ها: ترس اضطراب یادگیری زبان خارجی یادگیری زبان دوم زبان آلمانی انگیزه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۱۹۷
ترس و اضطراب در کنار انگیزه و نگرش بخشی از فاکتورهای شخصیتی را تشکیل می دهند که در روند یادگیری زبان خارجی و زبان دوم مؤثر هستند. ترس زبانی یکی از انواع ترس های موقعیتی است و تأثیر آن بر روند یادگیری زبان خارجی مورد بررسی بسیاری از پژوهش گران قرار گرفته است. در این جستار، علاوه بر معرفی انواع ترس های مرتبط با یادگیری زبان خارجی و زبان دوم، به دنبال نشان دادن ارتباط میان میزان ترس و اضطراب با سطح زبانی هستیم. فرضیه پژوهش پیش رو بر این نکته تأکید دارد که هرچه زبان آموزان در سطح بالاتری از زبان قرار می گیرند، از میزان ترس آن ها کاسته می شود. برای دست یافتن به پرسش این پاسخ ها از مدل ارائه شده از سوی هورویتز و همکاران (1986) استفاده کردیم که برای سنجش میزان ترس در زبان خارجی مورد استفاده قرار می گیرد. این پرسشنامه در سه سطح A1 (سطح مبتدی)، B1 (سطح متوسط) و B2 (سطح بالای متوسط) در اختیار 45 زبان آموز در یکی از موسسات آموزش زبان آلمانی در ایران قرار گرفت. در هر یک از سطوح یادشده، 15 زبان آموز شرکت داشته اند. نتایج این پژوهش نشان داد که فرضیه مطرح شده مورد تأیید نیست. به این معنا که بالارفتن سطح زبانی لزوماً به کاهش میزان ترس و اضطراب زبان آموزان منجر نمی شود.
۶۹۳.

طراحی و هنجاریابی پرسشنامه انرژی معلّم: گامی به سوی فرادلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و ششم بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 1 - 38

کلیدواژه‌ها: انرژی معلم انرژی افزایی انرژی کاهی دغدغه مندی فرادلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۳۲۲
هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتبارسنجی پرسشنامه انرژی معلّم در پرتو مفهوم «فرادلی» است. بدین منظور، ابتدا مدرّسان به 5 دسته انرژی آفرین، انرژی افزا، انرژی ده، انرژی کاه و انرژی کُش طبقه بندی شدند. سپس براساس آن، مقیاسی متشکل از 30 گویه طراحی شد و جهت سنجش و اعتباریابی آن، با انتشار برخط و نمونه گیری در دسترس، 283 زبان آموز (170 زن و 113 مرد) با رده سنی 15 تا 51 سال به پرسشنامه پاسخ دادند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد. نتایج نشان داد به نظر می رسد این مقیاس به دلیل شباهت گویه ها و عدم تمایز سطوح توسّط زبان آموزان از روایی مطلوب را ندارد؛ بنابراین مقیاس به 12 گویه در دو سازه کلّی انرژی افزایی و انرژی کاهی تقلیل یافت و مجدد مدل سازی «SEM» اعمال شد که مدل دوم به لحاظ روایی و پایایی در سطح مطلوبی بود. در پایان نتایج مورد بحث و بررسی قرار گرفت و پیشنهادهایی برای پژوهشگران و مدرّسان ارائه شد.
۶۹۴.

استفاده از نظریّه ترجمه یکپارچه فن لوون زوارت در ارزیابی ترجمه های سوره بقره به دو زبان فارسی و انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و ششم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 109 - 147

کلیدواژه‌ها: مدل توصیفی تطبیقی زوارت ترجمه یکپارچه تبدیل ها بن و سربن ترجمه سوره بقره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۲۰
هنگام ترجمه، در بسیاری از موارد عدم توجّه به موارد جزیی می تواند تغییرات جدّی در پی داشته باشد. این مسئله می تواند در متون مذهبی نمود بیشتری داشته باشد. از این منظر، مقاله حاضر سعی دارد تا از طریق به کارگیری روشی توصیفی و تطبیقی به این مسئله در ترجمه ها و زبان های مختلف توجّه بیشتری کند. در این تحقیق به بررسی ترجمه های سوره بقره به دو زبان فارسی و انگلیسی با استفاده از دیدگاه فن لوون زوارت (در راستای پارادایم توصیف) پرداخته شده است. از دید زوارت ترجمه یکپارچه نوعی از ترجمه است که در سطوحی بالاتر از جمله، چیزی از متن حذف یا بدان اضافه نمی کند. وی معتقد است، در ترجمه یکپارچه، تبدیل های ترجمه ای در دو سطح اتّفاق می افتند: نخست سطح خُرد (شامل جمله ها، بندها و گروه ها است) و دوم سطح ساختاری کلان (مثلاً تغییر در شخصیت پردازی، سبک یا زاویه دید روایت). نتایج این بررسی حاکی از آن است که ترجمه های فارسی دارای یکپارچگی بیشتری نسبت به دو ترجمه انگلیسی هستند که شاید بتوان آن را به تسلط بیشتر مترجمان ایرانی و نزدیک بودن مفاهیم مذهبی و امکان وام گیری در بسیاری از مفاهیم خاص قرآنی در ارتباط با دو مترجم دیگر دانست.
۶۹۵.

نگاهی نو به اسم مرکب فعلی در زبان فارسی: رویکردی برون اسکلتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های ایرانی سال ۸ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۳) 115 - 148

کلیدواژه‌ها: مدل برون اسکلتی اسم مرکب فعلی اسم مرکب فعلی با ساختار موضوعی اسم مرکب فعلی نتیجه ای بافت نحوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۱۰۸
در زبان فارسی کمتر پژوهشی به تحلیل اسم های مرکب فعلی با رویکردی نحوی پرداخته است. هدف پژوهش حاضر ارائه تحلیلی برون اسکلتی از ساختار اسم های مرکب فعلی براساس مدل  برون اسکلتی بورر[1](2013) است. در این رویکرد، واژه ها فاقد هرگونه طبقه واژگانی هستند و طبقه آن ها تنها در بافت نحوی مشخص می شود. بورر اسم های مرکب فعلی را فاقد هرگونه ساختار موضوعی می داند. همچنین، از نظر او، اسم های مرکب فعلی از نوع نتیجه ای و هسته پایانی هستند. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام و داده های آن از منابع مکتوب فارسی معیار گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد زبان فارسی، علاوه بر اسم های مرکب فعلی نتیجه ای هسته پایانی که با نظرات بورر همسو است، دارای اسم های مرکب فعلی نتیجه ای هسته آغازی و اسم های مرکب فعلی با ساختار موضوعی نیز است بر این پایه، مطالعه پیش رو بر اساس داده های زبان فارسی تقسیم بندی های جدیدی را بر مبنای قوانین مدل برون اسکلتی ارائه می کند. در این تقسیم بندی، اسم های مرکب فعلی نتیجه ای زبان فارسی دارای دو ساختارمتفاوت [N-V]v CN[v]]N و [Ndev-N] هستند. همچنین، اسم های مرکب فعلی با ساختار موضوعی، در زبان فارسی به 2 گروه معلوم و مجهول تقسیم می شوند.[1] Borer
۶۹۶.

بررسی نقش های «که» در بندهای موصولی: رویکردی رده شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره ۱۵ مهر و آبان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۷۶) 343-372

کلیدواژه‌ها: بند موصولی موصول نما نقش های معنایی اطلاع نو اطلاع کهنه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۷۴
چکیده "که" از پر کاربردترین تکواژها در نظام گفتاری و نوشتاری زبان فارسی است که علاوه بر کاربردهای گسترده ای چون ضمیر مبهم، متمم نما، نشانه تأکید و...به عنوان موصول نما در ابتدای بندهای موصولی بدون تغییر شکل حضور یافته و نقش های متفاوتی را پذیرا می باشد. هدف اصلی این جستار مطالعه نقش های دستوری، معنایی و کاربردشناختی تکواژ "که" در بندهای موصولی زبان فارسی می باشد. لذا برای ارائه توصیفی تا حدامکان کامل از تکواژ "که" بررسی دقیق مجموعه ای از شواهد طبیعیِ کاربردِ این پدیده در زبان فارسی ضروری است. ازاین رو برای کارآمدی این تحقیق، داده ها از جملات طبیعی گفتاری و نوشتاری گویشوران زبان فارسی جمع آوری شده اند. سپس تکواژ "که"در بند های موصولی بر اساس نقش های دستوری و معنایی و نیز کاربرد شناختی مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش که مبتنی بر تحقیق توصیفی و تحلیلی می باشد تلاش بر این است تا در چارچوب نظریه رده شناختی با تکیه بر تعمیم های رده شناختی کمری (1989) به این پرسش ها پاسخ داده شود که در بندهای موصولی زبان فارسی تکواژ "که" کدام نقش های دستوری،معنایی و کاربردشناختی را به عهده دارد؟در فرض اصلی تمام نقش های دستوری یک گروه اسمی برای "که" در نظر گرفته شده اند. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که تکواژ "که" تمام نقش های دستوری یک گروه اسمی مانند: فاعل، مفعول...را دریافت می نماید. این تکواژ نقش های معنایی متنوعی را چون کنشگر،کنش پذیر،هدف... پذیرا می باشد. همچنین "که" به عنوان نشانگر تأکید پس از هر سازه ای که هم دارای اطلاع کهنه و هم اطلاع نو باشد قرار گرفته و آن را مورد تأکید قرار می دهد. کلید واژه ها: بند موصولی،موصول نما،نقش های معنایی،اطلاع نو،اطلاع کهنه
۶۹۷.

توصیف دستگاه واجی گویش بوالخیری به روش IPA(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های ایرانی سال ۸ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۳) 185 - 215

کلیدواژه‌ها: گویش تنگسیری گویش بوالخیری واج آرایی جفت کمینه واکه همخوان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۹۷
شهرستان تنگستان استان بوشهر، دارای دو بخش مرکزی و دلوار است. روستای بوالخیر، مرکز دهستان بوالخیر از بخش دلوار است. گویش بوالخیری گونه ای از گویش تنگسیری (تنگستانی) است. در این مقاله به توصیف و بررسی دستگاه واجی این گویش پرداخته می شود. برای برپایی شالوده این پژوهش (پیکره زبانی)، از روش مصاحبه با گویشوران، ضبط گفتار و آوانگاری فایل های صوتی آن ها استفاده می شود. روش انجام این پژوهش ترکیبی از روش های میدانی و توصیفی – تحلیلی با ابزار کتابخانه ای است و داده های مورد نیاز از همین روش ها و به کمک الفبای آوانگاری بین المللی (IPA) به ترتیب، جمع آوری، بررسی و توصیف می شوند. در این پژوهش واج آرایی، توزیع و ویژگی های همخوان ها و واکه ها، فرایندهای واجی و ساختمان هجا بررسی و واکاوی می شود. بر اساس شواهد به دست آمده، این گویش 25 همخوان و 9 واکه (6 ساده و 3مرکب) دارد. همخوان های این گویش همگی از نوع ششی هستند. این گویش، دو همخوان /w, ŋ/ را بیش تر از فارسی معیار دارد.  ساختمان هجا در این گویش به سه دسته (سبک، سنگین، فوق سنگین) از نظر وزن هجا تقسیم می شود. برای اجماع انواع هجاها و آرایش واجی در این گویش می توان فرمول کلی cv(:)(c(c)) را بیان کرد. در این گویش همه هجاها با همخوان آغاز می شوند، خوشه آغازین وجود ندارد و واژگان همانند فارسی معیار به بیش تر از دو همخوان ختم نمی شوند. فرایندهای واجی همگونی، ناهمگونی، حذف، افزایش، قلب و ابدال در این گویش دیده می شوند و از پرتکرارترین آن ها می توان به ابدال و حذف اشاره کرد که گاهی به صورت توأمان دیده می شوند. 
۶۹۸.

بررسی تطبیقی تصویر زن در شعرهای احمد شاملو و هوشنگ ابتهاج (با تاکید انگاره های اجتماعی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال ۱۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۰ 197 - 222

کلیدواژه‌ها: انگاره های اجتماعی زن احمد شاملو هوشنگ ابتهاج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۸۹
ادبیات به ویژه شعر معاصر، انعکاسِ تصاویر و انگاره های اجتماعی عصر خویش است. این تصاویر اگرچه مختصر یا پراکنده است؛ اما با تامل و دقت و با قرار گرفتن در کنار هم، جلوه های مختلف مسائل اجتماعی را بیان و تحلیلی عمیق از اجتماع و آثار ادبی به خواننده منتقل می کند. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی و با جمع آوری مستندات شعری می کوشد ضمن بررسی تطبیقی تصویر زن در اشعار احمد شاملو و هوشنگ ابتهاج، زمینه را برای درک بهتر تصویر بازتاب یافته از زن در مجموعه آثار این دو شاعر معاصر فراهم کند. هدف از تاکید بر انگاره های اجتماعی در پاسخ به این مسئله اصلی است که تغییر و تحولات اجتماعی چه تاثیری در ذهن و ضمیر شاعران برای توصیف پدیده های مختلف از جمله زن بر جا می گذارد. همچنان که در شعرهای شاملو و هوشنگ ابتهاج به واسطه وجود انگاره های اجتماعی مانند آزادی، ستم ستیزی و عشق به هم نوع، توصیفات شان از زن ظهور و بروز منحصر به فردی یافته است. دستاورد تحقیق نشان می دهد شاملو فراگیرتر از ابتهاج در توصیفات خود از زن تحت تاثیر انگاره های اجتماعی بوده است.
۶۹۹.

گرو و گروگانی در مادیان هزار دادستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فرهنگ و زبان های باستانی سال ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶) 39 - 70

کلیدواژه‌ها: گرو گروگانی گروگان دار گروگذار مادیان هزار دادستان فارسی میانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۸۶
مادیان هزار دادستان یا مجموعه هزار داوری، متنی حقوقی است. این متن در اواخر دوره ساسانی یعنی اوایل قرن 7 میلادی گردآوری شده است. موضوعات حقوقی بسیار متنوعی در این متن مطرح می شود که می تواند ما را در آشنایی با قوانین حقوقی ایران در دوره پیش از اسلام یاری کند. از جمله مسائل حقوقی این متن، برده داری، قیمومت، ضمانت، شراکت، ازدواج، طلاق، گرو، گروگانی و ... است. موضوع این پژوهش درباره «گرو و گروگانی» است که با اصطلاحات graw و grawgānīh در متن آمده است. هدف این پژوهش بررسی موضوعات مربوط گرو و استخراج قوانین آن است. و پرسش هایی که این پژوهش قصد دارد به آن ها پاسخ دهد اینکه، گرو و گروگانی در چه موضوعاتی عنوان شده اند؛ چه قوانینی برای آنها وجود داشته و تفاوت آنها در چیست. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و شیوه جمع آوری داده ها، کتابخانه ای است. برخی نتایج این پژوهش به قرار زیر است: گرو در موضوعاتی چون ازشماند، گرفتن وام، قرض کردن پول و ... مطرح شده است. مهم ترین قوانین آن بستن پیمان، تعیین زمان و گرو، تعهداتی چون سالم نگه داشتن مال گرو و ... است. تفاوت عمده گرو و گروگانی در این بود که دارایی گروگان می توانست مورد استفاده گروگان دار قرار گیرد. هر گاه بدهکار بدهی خود را پرداخت می کرد، گرو باید آزاد می شد که تحت قوانینی انجام می شد.
۷۰۰.

Alienation and The Comfort of Strangers(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: international Journal of Foreign Language Teaching & Research, Volume ۱۱, Issue ۴۴, Spring ۲۰۲۳ 153 - 163

کلیدواژه‌ها: Alienation Ian Mc-Ewan separation Social isolation

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۱۹۴
The present study aims to study "Alienation" in “The Comfort of Strangers” a novel by Ian Mc-Ewan. It attempts to work out the negative and destructive aftermath of alienation in the protagonists of the novel. The research on the mentioned term is fulfilled as per the theories of Melvin Seaman. Ian Russell Mc-Ewan is one of the many examples, who depicted the mentioned element masterfully in his works, specifically in this novel. He goes beyond man’s expectations to show his readers the smashing consequences of human estrangement from the self and society in intelligence and function. Alienation is a venerable concept, with its roots going back to Roman law, where it was a legal term used to denote the act of transferring property. After World War II, when societal complexity started its increasingly accelerated rate of change, and the first signals of post-modernity were perceived by the intellectual elite, alienation slowly became part of the intellectual scene. Melvin Seaman (1918), a theorist which made a momentous modern and post-modern points of the view regarding "Alienation" after Marx and Hegel, was one of the first in the 1960s to develop an alienation scale to measure degrees and varieties of alienation

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان