نرگس سعیدیان

این تحقیق به منظور تعیین رابطه بین سبکهای رهبری باس (تحول آفرین، تبادلی و عدم مداخله ای) با وجدان کاری و تعهد کاری مدیران مدارس متوسطه پسرانه شهر اصفهان انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه کلیه مدیران دبیرستانهای پسرانه شهر اصفهان در سال 1388 است. حجم نمونه براساس اصول علمی با فرمول تعیین حجم نمونه 150 مدیر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی متناسب با حجم انتخاب شدند. برای بررسی فرضیه های پژوهش از 3 ابزار استفاده شد: الف) پرسشنامه سبکهای رهبری باس شامل سبک رهبری تحول آفرین با 20 گویه و تبادلی با 8 گویه و عدم مداخله ای با 8 گویه چهارگزینه ای. ب) پرسشنامه تعهد کاری با 15 گویه 5 گزینه ای ج) پرسشنامه وجدان کاری با 35 گویه 5 گزینه ای. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد بین سبک رهبری تحولی با وجدان کاری مدیران (204/0= r و 05/0>P) و بین سبک رهبری تحولی با تعهدکاری مدیران (267/0=r و 05/0>P) و بین سبک رهبری تبادلی با تعهد کاری مدیران (249/0=r و 05/0>P) و بین سبک رهبری عدم مداخله ای با وجدان کاری مدیران (447/0=r و 05/0>P) رابطه معناداری وجود دارد و بین سبک رهبری تبادلی با وجدان کاری مدیران (094/0=r و 05/0>P) و بین سبک رهبری عدم مداخله ای با تعهد کاری مدیران (029/-=r و 05/0>P) رابطه معناداری وجود ندارد و از بین سبکهای رهبری تحولی، تبادلی و عدم مداخله ای بهترین پیش بینی کننده تعهد کاری مدیران، سبک رهبری تحولی است.

با توجه به نقش بسیار مهم زیرساخت پداگوژی در تحقق اهداف و رسالتهای دانشگاه مجازی، پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی به منظور کاربست ابعاد پداگوژیک دانشگاه مجازی در کشور به روش توصیفی ـ پیمایشی انجام شده است. برای تحقق هدف کلی، ابتدا 96 بعد و مؤلفه پداگوژی مجازی از طریق مطالعه منابع مربوط استخراج شد که پس از نظرسنجی به 88 مؤلفه کاهش یافت و مدل پیشنهادی مشتمل بر پنج بخش اصلی تدوین شد. برای تعیین میزان تناسب مدل پیشنهادی، پرسشنامه ای در مقیاس لیکرت مشتمل بر پنج بخش اساسی تهیه گردید. جامعه آماری این پژوهش را کلیه اعضای هیات علمی متخصص و صاحب نظر دانشگاهها (آزاد اسلامی و دولتی) در زمینه فناوری و فناوری اطلاعات و ارتباطات و آموزش مجازی و یا حداقل آشنا با این زمینه ها با رشته های علوم انسانی، فنی ـ مهندسی و پزشکی در شهرهای تهران، شیراز، اصفهان و تبریز تشکیل داده است. به منظور تعیین مدل مناسب پیشنهادی پرسشنامه روی یک نمونه آماری متشکل از 111 نفر از افراد جامعه آماری اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و واریانس) و آمار استنباطی (آزمون t تک نمونه ای) و همچنین از تحلیل عاملی استفاده گردید. اهم یافته های این پژوهش از این قرارند: 1ـ تدوین مدل پیشنهادی به منظور زیرساخت پداگوژیک دانشگاه مجازی مشتمل بر پنج بخش اساسی 2ـ تعیین تناسب درونی (روایی سازه) مؤلفه های مدل پیشنهادی از طریق تحلیل عاملی و استفاده از میانگین و آزمون t برای تعیین تناسب شمای کلی مدل، بدین ترتیب که بخش فلسفه و اهداف با ارزش ویژه 517/4، مبانی نظری با ارزش ویژه 578/3، مراحل اجرایی با ارزش ویژه 208/4، و نظام ارزشیابی از مدل با ارزش ویژه 084/2، در اکثر موارد تناسب درونی (روایی سازه) بالایی را نشان دادند. همچنین فلسفه و اهداف با میانگین 18/4، مبانی نظری با میانگین 021/4، مراحل اجرایی با میانگین 40/4، و نظام ارزشیابی از مدل با میانگین 36/4، در مقایسه با میانگین ثابت 3 مورد تایید بسیار بالاتر از میانگین مقیاس پاسخگویی قرار گرفت. ولی در مورد بخش سوم مدل یعنی چارچوب ادراکی (مؤلفه ها و زیرمؤلفه های پداگوژیک) در تحلیل عاملی مرتبه اول 24 عامل استخراج گردید که چون تعداد آنها زیاد بود تحلیل عاملی مرتبه دوم صورت گرفت که در نتیجه آن 5 عامل استخراج شد و از 88 زیرمؤلفه، 9 زیرمؤلفه به دلیل اینکه بر بیش از یک عامل بار مشابه داشتند حذف گردیدند و تعداد 79 زیرمؤلفه باقی ماند که در 5 عامل (بعد پداگوژیک) توزیع گردیدند. بدین ترتیب مدل پیشنهادی اولیه در چهار بخش فلسفه و اهداف، مبانی نظری، مراحل اجرایی و نظام ارزشیابی از مدل تایید شد، ولی در بخش چارچوب ادراکی ترکیب زیرمؤلفه ها و مؤلفه ها تغییر یافت و مدل نهایی به دست آمد. درنهایت مدل پیشنهادی با میانگین 02/4 در مقایسه با میانگین مقیاس که 3 در نظر گرفته شد و مقدار، 313/15=t که در سطح 001/0P< معنادار می باشد، مورد تایید بالاتر از متوسط مقیاس پاسخگویی قرار گرفت.

این پژوهش با هدف تعیین موانع گسترش فرهنگ گرایش به ورزش در گذران اوقات فراغت معلمین زن شهر اصفهان انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه معلمین زن رسمی و پیمانی در مدارس دخترانه عادی – دولتی نواحی پنجگانه شهر اصفهان در سال تحصیلی 89-88 به تعداد 8032 نفر تشکیل داده اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه 170 نفر برآورد شد و به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند.ا بزار گرد آوری اطلاعات ،پرسشنامه محقق ساخته بود. پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 92/0 به دست آمده است. داده های گرد آوری شده با استفاده از آزمون t تجزیه و تحلیل شدند.. نتایج نشان داد ضعف اطلاع رسانی و تبلیغات در زمینه اهمیت ورزش( با میانگین 74/3 )، ضعف تجهیزات و امکانات (با میانگین 84/3) ،تعصبات مذهبی( با میانگین 23/3 )و آداب و سنن فرهنگی (با میانگین 31/3) به عنوان موانع گسترش فرهنگ گرایش به ورزش معلمین زن در گذران اوقات فراغت ایفای نقش نموده اند که از این بین موانع تجهیزات و امکانات( با میانگین84/3) بیشترین میانگین و تعصبات مذهبی( با میانگین23/3 )کمترین میانگین از بین موانع گسترش فرهنگ گرایش به ورزش در معلمین زن را داشته است.هم چنین در مقایسه نظرات پاسخگویان بر حسب تأهل،میزان تحصیلات و ناحیه محل خدمت تفاوت معنا داری وجود نداشت.

مقدمه: با توجه به اینکه گسترش روزافزون فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، سبب وقوع تغییرات گسترده و ژرف در همه جنبه های زندگی بشر شده است. نظام های آموزشی یکی از نهادهایی است که به گونه اساسی در مسیر این تغییرات قرار گرفته است. این پژوهش با هدف اثربخشی مدل بومی یادگیری الکترونیکی با استفاده از نرم افزار محقق ساخته بر خودراهبری در یادگیری دانشجویان مجازی بوده است. روش: طرح پژوهش از نوع نیمه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون و دوره پیگیری (2ماه پس از اجرای پس آزمون) بود که 32 نفر از دانشجویان پسر و دختر رشته کتابداری به گونه غیر تصادفی به عنوان نمونه انتخاب، و به گونه تصادفی و به طور مساوی در دو گروه تجربی و شاهد قرار گرفتند. آموزش به کمک ابزار محقق ساخته در چهار جلسه 5/1 ساعته بر در مورد گروه تجربی اجرا شد. ابزار گردآوری داده ها، مقیاس خودراهبری در یادگیری فیشر و همکاران بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی(تحلیل کواریانس و اندازه گیری مکرر) با نرم افزار SPSS 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش مبتنی بر نرم افزار مدل بومی یادگیری الکترونیکی بر خودراهبری در یادگیری دانشجویان و مؤلفه های آن (خودمدیریتی، رغبت به یادگیری، خودکنترلی) تأثیرگذار است (05/0p<) . هم چنین، نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نیز نشان داد که اثر آموزش مبتنی بر نرم افزار مدل بومی یادگیری الکترونیکی بر خودراهبری در یادگیری دانشجویان پایدار بوده است (05/0p<) . نتیجه گیری: ابزار محقق ساخته منطبق بر مدل بومی یادگیری الکترونیکی در افزایش نمره کل خودراهبری در یادگیری و مؤلفه های آن تأثیرگذار است.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری، توانمندسازی روان شناختی و تاثیر تعاملی متغیرهای جمعیت شناختی بر بهره وری کارکنان شهرداری منطقه زاهدان است. جامعه آماری این پژوهش راکلیه کارکنان اداری شهرداری مرکز و مناطق 2،1و 3 شهر زاهدان به تعداد 257 تشکیل می دهد. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان(1971) 155 نفر محاسبه شد. روش نمونه گیری تصادفی طبقه می باشد. برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی کاری، توانمندسازی روان شناختی و بهره وری استفاده شد. داده های به دست آمده از پرسشنامه ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی و از طریق آزمون های همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام، رگرسیون همزمان و تحلیل واریانس چند راهه با استفاده از نرم افزار spss 16.5 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد که همبستگی مثبت و معناداری بین کلیه ابعاد کیفیت زندگی کاری و توانمندسازی روان شناختی با بهره وری کارکنان وجود دارد. در رگرسیون گام به گام بعد فرصت رشد و امنیت مداوم و بعد تاثیرگذاری بهترین توان پیش بینی کنندگی بهره وری را داشتند. از بین متغیرهای جمعیت شناختی تنها تعامل جنس× سابقه خدمت و تعامل سن × جنس منجر به تفاوت میانگین نمرات افراد (کارکنان) در مورد بهره وری شده است.

هدف از اجرای این پژوهش بررسی تاثیر تجارب مدیریت موثر کلاس درس در علوم پزشکی و ارائه الگوی مفهومی بود. روش پژوهش، روش کیفی و با رویکرد پدیدار شناسی بود. جامعه آماری پژوهش را همه استادان  و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (4389نفر) تشکیل می دادند. برای تعیین در این پژوهش برای تعیین حجم نمونه از معیار اشباع داده استفاده شد. در مطالعه حاضر 15 شرکت کننده (5 استاد و 10 دانشجو) به شیوه نمونه گیری هدفمند داده ها را به اشباع رسانده و به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها براساس مصاحبه عمیق[1]  و سؤال های باز پاسخ همراه با سؤالهای پیگیرانه برای تشویق مشارکت کنندگان برای در اختیار گذاشتن تجارب عمیق بود. مدت مصاحبه در این پژوهش بین 90-60 دقیقه متغیر بود. جهت بررسی روایی از ضریب هولستی استفاده شد و مقدار آن 86/0 به دست آمد هم چنین برای بررسی روایی محتوایی (CVR) محاسبه گردید که مقدار آن 85/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک  نرم افزار Maxqda12 صورت پذیرفت.  روش اصلی تجزیه و تحلیل داده ها روش کلایزی بود که متغیرهای اصلی و فرعی مربوط به عوامل موثر بر مدیریت کلاس درس، مدل فرضی شامل 7 کُد مفهوم اصلی و 17 کُد مفهوم فرعی برای تبیین این هفت مولفه بدست آمده است. یافته ها حاکی از آن است که پژوهشگر پس از انجام هفت مرحله کلایزی و استخراج هفت مولفه که شامل هفت کُد مفهوم اصلی درس و مولفه ویژگی های فردی مدرس استراتژی های آموزشی، نظارتی، مدیریت فراگیر محور، استراتژی های شناختی و غیر شناختی، مدیریت فضا و زمان و ارزیابی تئوری و عملی بود که به تبیین الگوی اختصاصی مدیریت موثر در کلاس درس در علوم پزشکی پرداخته است. بحث و نتیجه گیری این مطالعه مضامین مهمی برای اساتید و دانشجویان علوم پزشکی داشته است که مولفه های شناسایی شده برای اعمال مدیریت موثر بر کلاس درس و ایجاد بهینه برای یادگیری بهتر و اجرای آن توسط اساتید برای رشد و ارتقای دانش و عملکرد آن نیازمند توجه ویژه است. و باید به دانشجویان مسوولیت هایی را واگذار کرد، نظرات دانشجویان را پذیرفت و به آنان اعتماد کرد تا محیطی سرشار از امنیت، اعتماد متقابل و عزت نفس برای فراگیر فراهم گردد.

پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین سبک های مطالعه و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه اصفهان پرداخته است. بدین منظور 373 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه اصفهان به روش نمونه گیری تصادفی سهمی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از پرسشنامه سبک های مطالعه (RASI)، تایت و انتوایستل (1995) و پرسشنامه انگیزش پیشرفت تحصیلی (ISM)، مک اینرنی و وینکالایر (1994) که در ایران پایایی آن80/0 به دست آمده بود، استفاده شده است. روش پژوهش با توجه به ماهیت پژوهش، همبستگی بوده است. جهت تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان داد که بین سبکهای مطالعه (سطحی، عمقی، راهبردی، آگاهی فراشناختی و خودباوری تحصیلی) و انگیزش پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و معناداری در سطح (01/0)>Pوجود دارد.

هدف: هدف پژوهش حاضر اعتباریابی مدل مدیریت استعداد معلمان ابتدایی ایران و تعیین برازش آن بود . روش : روش این پژوهش ترکیبی ار نوع اکتشافی اس ت که درسال تحصیلی 99-1398 انجام شده است. در بخش کیفی روش پژوهش تحلیل مضمون قیاسی بود، 5 مضمون فراگیر جذب و شناسایی، انتخاب، بکارگیری، توسعه و نگهداشت استخراج، سپس با توجه به مضامین فراگیر، 10 مضمون سازمان دهنده شناسایی افراد نخبه، ایجاد انگیزه جهت جذب نخبگان، تناسب فرد با شغل، شایسته گزینی، بهره گیری همه جانبه از قابلیتهای افراد، فراهم سازی شرایط اجرا، دانش افزایی فردی، ارتقای مهارت های شغلی و حرفه ای، تعالی و رفاه معلمان، و عجین سازی افراد با شغل معلمی و 40 مضمون پایه استخراج شدند. پس از تایید روایی و پایایی مضامین با استفاده از نظرات صاحبنظران و متخصصان علوم تربیتی، در بخش کمی پژوهش از روش توصیفی پیمایشی جهت تدوین پرسشنامه استفاده شد. جامعه پژوهش در بخش کمی مدیران و معاونان مدارس ابتدایی و کارشناسان ادارات آموزش و پرورش (کارشناس آموزش ابتدایی، ارتقاء منابع انسانی، امور اداری، و کارشناس پردیس های فرهنگیان، در ادارات آموزش و پرورش) بودند و نمونه براساس جدول کوهن و همکاران به تعداد 377 نفر با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. پس از تایید روایی پرسشنامه و پایایی بدست آمده 74/0 با استفاده از آلفای کرونباخ، جهت اعتباریابی مدل پژوهش از روش مدل سازی معادلات ساختاری کوواریانس محور استفاده گردید. یافته ها : همه مضامین با بار عاملی بالا مورد تأیید قرار گرفتند که نشان دهنده روایی و اعتبار بالای مدل بود . نتیجه گیری: اجرای این مدل می تواند تحقق اهداف آموزش و پرورش را در یافتن، جذب و نگهداشت افراد نخبه و تأثیرگذار، تسهیل نماید.

در طی سالیان اخیر بین المللی سازی آموزش عالی به یکی از هدف های اساسی سیاست گذاران آموزش عالی در سراسر جهان تبدیل شده است. گسترش شبکه جهانی اینترنت و توسعه مبتنی بر عقلانیت، درهم تنیده شدن اقتصادهای ملی و محاس ن و م زایایی که بواسطه بین المللی سازی ایجاد می گردد، هر چه بیشتر از گذشته دانشگاه ها را جهت انعکاس و حرکت در جهت این تغییر به فعالیت واداشته و نیاز به اخذ سیاست های مناسب و راهبردهای بخردانه را ضروری می نماید. لذا هدف مقاله حاضر بررسی مولفه های آموزش عالی فراملی در آموزش عالی ایران بود. پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. جهت گردآوری داده ها و استخراج مضامین مرتبط تعداد 40 مقاله و کتاب که در فاصله زمانی 1990 تا 2015 در پایگاه های علمی معتبر نم ایه شده و همچنین برنامه استراتژیک 10 دانشگ اه ب رت ر بین المللی که بر اس اس نظ ام رده بندی دانشگاه ها بیشترین تعداد دانشجویان بین المللی را دارا بودند، بررسی گردید. مطابق نتایج تحلیل مضمون آموزش عالی فراملی سه مضمون فراگیر داشت. مضمون فراگیر ساختاری و سازمانی که دارای، 6 مضمون سازمان دهنده و 25 مضمون پایه بود. مضمون آموزشی و پژوهشی با 4 مضمون سازمان دهنده و 8 مضمون پایه و مضمون فرهنگی با دو مضمون سازمان دهنده و 6 مضمون پایه شناسایی و ماتریس مضامین مرتبط ترسیم گردید.

  پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین هوش عاطفی و ارتباط گریزی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان به روش توصیفی - همبستگی انجام شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه ناحیه 2 شهر اصفهان به تعداد (4826 نفر) بودند که تعداد (278 نفر) به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مر حله ای انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های هوش عاطفی گلمن (2001)،   عملکرد تحصیلی درتاج (1383) و مقیاس ارتباط گریزی مک کراسکی (1985) استفاده شد. نتایج نشان داد بین هوش عاطفی و ابعاد خودآگاهی و خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی رابطه وجود دارد (01/0P ≤). همچنین بین ارتباط گریزی و ابعاد آن (ارتباطات گروهی، جلسات گروهی، ارتباطات میانفردی و سخنرانی عمومی) با عملکرد تحصیلی رابطه معکوس وجود دارد (01/0P ≤). همچنین بُعد خودآگاهی از هوش عاطفی و جلسات گروهی از ارتباط گریزی توان پیش بینی عملکرد تحصیلی را بطور معنا داری برخوردارند (01/0P ≤) 

هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی برگزاری کارگاه آموزشی مهارت های تدریس برخود ارزیابی اساتید وارزشیابی دانشجویان از اساتید در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل بود. پژوهش حاضر یک مطالعه مداخله ای شبه تجربی است. جامعه آماری این پژوهش اساتید و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابلاست که 84 نفر استاد و 5012دانشجو است که کلیه اساتید به دو گروه 42 نفره مداخله و شاهد تقسیم شدند اما از میان دانشجویان، نمونه 358 نفره با استفاده از جدول مورگان انتخاب که در قالب دو گروه 179 نفره مداخله و شاهد قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها ازپرسشنامه محقق ساخته خودارزیابی اساتید و پرسشنامه ارزشیابی اساتید توسط دانشجویان استفاده شد که روایی محتوایی آنها توسط کارشناسان مربوطه تایید و پایایی آنها نیز بااستفاده از ضریب الفای کرونباخ 90/0 محاسبه شد. نتایج بدست آمده نشان داد که بعداز برگزاری کارگاه آموزشی مهارتهای تدریس، اساتید ارزیابی بهتری از خودداشته ودانشجویان نیز عملکرداساتید را مثبت تر ارزشیابی کردند. برگزاری کارگاه آموزشی مهارتهای تدریس برخودارزیابی اساتید وارزشیابی دانشجویان از عملکرد اساتید تاثیر مثبت داشته است. بنابراین لازم است که بر اساس برنامه ای مدون و به صورت دوره ای این کارگاه ها برگزار شده و برای اساتید و دانشجویان یادآوری گردد.

هدف این پژوهش شناسایی و اکتشاف راهبرد های رهبری آموزشی در سیره امام محمدباقر(ع) بر مبنای مدل پیشینی خلاقیت، هوش (هوش عملی، هوش تحلیلی) و خرد بوده است. روش این پژوهش، کیفی از نوع تحلیل محتوای تاریخی به صورت مورد کاوی در سیره رهبری آموزشی امام باقر(ع)، به روش اسنادی و رویکرد آن تفسیری و با هدف کاربرد های عملی در رهبری آموزشی در نظام آموزش و پرورش و آموزش عالی انجام شده است. پس از بررسی اعتبار اسناد تاریخی در مورد سیره امام باقر(ع)در مورد رهبری آموزشی و مطالعه دقیق اطلاعات مورد نیاز و یادداشت برداری از منابع دست اول و دوم و همچنین مشورت با صاحب نظران و اساتید، در ابتدا 55 راهبرد و در نهایت 21 راهبرد اصلی رهبری آموزشی براساس مبانی پژوهش خلاصه و مفاهیم کدگذاری شدند. یافته های این پژوهش، می تواند راه گشای برخی از نیاز های رهبری آموزشی در حوزه رفتاری و شخصیتی یک رهبر آموزشی در عصر حاضر به ویژه جوامع اسلامی باشد. واژگان کلیدی: راهبرد، رهبری آموزشی، سیره، امام محمدباقر(ع)، مدل ترکیبی.  

هدف از پژوهش حاضر، آسیب شناسی مسئولیت پذیری دانش آموزان مدارس دوره ابتدایی بود. روش پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از تحلیل محتوای کیفی مصاحبه ها انجام شد. داده ها با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته و معیار اشباع نظری در بین 13 نفر از متخصصان آموزش ابتدایی و اساتید روان شناسی حوزه کودک و نوجوان انجام شد. و ضمن تحلیل محتوا و مضامین نسبت به استخراج مؤلفه ها و عناصر آسیب شناسی مسئولیت پذیری دانش آموزان اقدام شده است. جامعه آماری کلیه مدیران، معلمان و کارشناسان دوره ابتدایی در استان های تهران، اصفهان و یزد بودند که از بین آن ها به صورت تصادفی طبقه ای متناسب با حجم تعداد 480 نفر انتخاب گردید. یافته های به دست آمده شامل 98 کد مفهومی بود که در 6 مفهوم اصلی با مفاهیم فرعی متفاوت دسته بندی گردید. مفهوم اصلی شامل آسیب های مربوط به نظام آموزشی با 2مفهوم فرعی و 12 کد مفهومی، آسیب های مربوط به آموزشگاه با 2 مفهوم فرعی و 16 کد مفهومی، آسیب های مربوط به خانواده با 4 مفهوم فرعی و 33 کد مفهومی، آسیب های مربوط به دانش آموز با 2 مفهوم فرعی و 18 کد مفهومی، آسیب های مربوط به فضای مجازی با 2 مفهوم فرعی و 9 کد مفهومی، و عوامل فرهنگی و تربیتی با 2 مفهوم فرعی و 10 کد مفهومی به دست آمد. بنابراین، نتیجه گیری می شود که آسیب شناسی وضعیت موجود مسئولیت پذیری در مدارس نظام آموزش و پرورش کشور، ضرورتی اجتناب-ناپذیر است؛ چرا که بهبود فرآیندهای یاددهی و یادگیری و در نتیجه موفقیت دانش آموزان به میزان مسئولیت-پذیری و پذیرش تعهد در جنبه های مختلف آموزشی و اجتماعی وابسته است.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه تفکر انتقادی با مهارت های سه گانه مدیریت (مهارت های ادراکی، فنی و انسانی) مدیران دوره ابتدایی شهر اصفهان و با روش توصیفی و از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری پژوهش متشکل از کلیه مدیران دوره ابتدایی شهر اصفهان به تعداد 491 نفر در سال 97- 96 بودند. بر حسب جدول کرجسی و مورگان (1971)، تعداد نمونه آماری 216 نفر برآورد شد و نمونه گیری نیز به صورت خوشه ای انجام شد. در جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه مهارت های مدیریتی کافمن (1999) و تفکر انتقادی ریکتس (2003) استفاده گردید. روایی صوری به تایید تعدادی از مدیران مدارس رسید و پایایی ابزارها به ترتیب 87/0، 85/0 به دست آمد. در تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آمار توصیفی و استنباطی (رگرسیون، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس) استفاده گردید. یافته ها نشان داد که بین تفکر انتقادی و ابعاد آن (خلاقیت، بالندگی، تعهد) با مهارت های مدیریتی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد و بعد تعهد بهترین پیش بینی کننده مهارت های مدیریتی بود.