مطالب مرتبط با کلیدواژه

کودک


۳۶۱.

شناسایی و طبقه بندی گروه های هدف نظام رفاه کودک در ایران از دیدگاه صاحب نظران، سیاست ها و برنامه های کشور(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۸۳ ۱۲۸-۸۹

کلیدواژه‌ها: رفاه کودک کودک کودکان در وضعیت مخاطره آمیز محافظت از کودک ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۷۸
مقدمه: امروزه در کشورهای مختلف با توجه به نقش دولت و جامعه در تأمین شرایط مناسب جهت رشد همه جانبه کودکان، مفهوم «نظام رفاه کودک» مطرح می شود. تا مدت زمان طولانی، مأموریت نظامهای رفاه کودک پاسخگویی ویژه به نیازهای کودکانی بود که به عنوان آزاردیده، مورد غفلت واقع شده و یا درخطر کودک آزاری گزارش شده بودند. اما به مرور در کشورهای مختلف، گروههای متنوع تری از کودکان تحت پوشش قرار گرفتند. در کشور ما یکی از اولین قدمها برای ایجاد ساختار و نظام رفاه کودک، مشخص شدن گروههای هدف نظام رفاه کودک است. لذا این مطالعه به دنبال شناسایی انواع کودکان در وضعیت مخاطره آمیز است که در حال حاضر دستگاههای مختلف به آنها خدماتی ویژه ای ارائه می دهند و همچنین به دنبال شناسایی کودکانی است که علاوه بر اینها باید مورد توجه ویژه قرار بگیرند. روش: این مطالعه کیفی در دو مرحله انجام گرفت. در مرحله اول، جامعه پژوهش، شامل کلیه صاحبنظران حوزه کودکان بوده و نمونه گیری ابتدا به صورت هدفمند و گلوله برفی شروع شد و به تدریج به صورت نمونه گیری نظری تا زمان اشباع داده ها (56 مصاحبه) ادامه پیدا کرد. در مرحله دوم، کلیه اسناد مرتبط با قوانین، مقررات و سیاستهای کشور و همچنین اسناد مرتبط با خدمات به گروههای مختلف کودکان با روش کتابخانه ای جمع آوری شدند. در نهایت 184 سند سیاست گذاری و 327 سند به صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفتند. داده های مرتبط با هر دو مرحله در نرم افزار MAXQDA (2018) با روش تحلیل محتوای کیفی تحلیل شدند. یافته ها: گروههای کودکانی که در حال حاضر از دید قوانین و سیاستها یا توسط دستگاههای مختلف حاکمیتی ابعاد مختلف نیازهایشان باید به صورت ویژه مورد توجه قرار گیرد، متشکل از 96 زیرگروه و 22 گروه هدف کلی به دست آمده و طبقه بندی شدند. همچنین مجموع کودکان در وضعیت مخاطره آمیز و یا نیازمند توجه ویژه که باید تحت پوشش خدمات رفاه کودک در ایران واقع شوند، شامل مجموعه ای متشکل از 123 زیرگروه و 23 گروه طبقه بندی شدند. بحث: تبیین و طبقه بندی مجموعه گروههای هدفی که با توجه به شرایط اجتماعی، رفاهی و اقتصادی کشور نیازمند خدمات ویژه از جانب نهادهای رفاهی هستند، می تواند یک چارچوب مناسب برای برنامه ریزی، هماهنگی و عدم موازی کاری سازمانی و بین سازمانی در پوشش انواع گروههای کودکان توسط نهادهای مسئول فراهم کند.
۳۶۲.

حمایت کیفری از تمامیّت جسمانی کودک در فقه و حقوق ایران

نویسنده:
منبع: مصباح الفقاهه سال ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 97 - 115

کلیدواژه‌ها: حمایت کیفری کودک فقه حقوق ایران حقوق جسمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۵۹
به خاطر آن که کودکان در مقابل بزه دیدگی، آسیب پذیرترین اقشار جامعه هستند، می بایست نسبت به بزرگسالان از حمایت بیشتری برخوردار باشند. کودکان سالم و شایسته، نوید جامعه ای پرنشاط و کم تنش را خواهند داد و از این رو، ضروری است که آحاد جامعه با حقوق شرعی و قانونی کودک آشنا بوده و به آن عمل کنند. در پژوهش حاضر به سبک مسأله محور، با روش کتابخانه ای و به صورت توصیفی - تحلیلی، بعد از توضیح مفاهیم بنیادین و ذکر تاریخچه بحث و سنّ مسئولیت کیفری در کودک، آمده است که اگر شخص بالغ، کودکی را عمداً به قتل برساند - خواه جنین بوده یا متولّد شده باشد - در صورتی که شرایط مقرّر در فقه و قانون را دارا باشد، مشمول قصاص قرار می گیرد. در مورد جنایت علیه اعضای کودک هم، مباحث گسترده و مفصّلی در فقه و قانون مطرح شده، که همگی دلالت بر حمایت کامل فقه از کودکان و برقراری ضمانت اجرایی برای ایشان در حقوق می کند.
۳۶۳.

بررسی سن ممیّزی صبی با تکیه بر مفهوم شناسی آن در لغت، فقه و حقوق ایران

نویسنده:
منبع: مصباح الفقاهه سال ۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 53 - 70

کلیدواژه‌ها: صبی صغیر طفل کودک ممیز غیر ممیز بلوغ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۲۰۵
اهل لغت سن خاصی را نسبت به صبی ممیّز و غیر ممیّز بیان نکردند و تنها زمان تولد تا بلوغ را، بطور کلی مورد توجه قرار دادند. امّا فقها در کتب فقهی، سن تمییز و عدم تمییز صبی را؛ به توان کودک در تشخیص اجمالی بین نفع و ضرر خودش و عدم آن تعبیر نمودند که به طور معمول، از زمان تولد تا سن شش و هفت سالگی را ناممیّز و از این سن به بعد تا چهارده و پانزده سالگی را که سن بلوغ و تکلیف صبی فرا می رسد، ممیّز دانستند. حقوقدانان نیز به تبعیّت از فقها، همین سن را در مورد صبی ممیّز و غیر ممیّز بیان نموده اند، با این تفاوت که سن تمییز را معمولاً بین ده تا دوازده سالگی می دانند. البته بعضی از حقوقدانان سن تمییز را نسبی دانسته و دلیل آنرا قدرت قوه درک کودکان دانستند.در نوشته حاضر که مبتنی بر روش جمع آوری درکتابخانه بوده و از روش تحلیلی- توصیفی کمک گرفته است، این نتیجه بدست آمده که از زمان تولد تا حدود سن هفت سالگی، سن عدم تمییز کودک و از این سن تا زمان بلوغ که حدود سن پانزده سالگی می باشد، سن تمییز کودک خواهد بود.  
۳۶۴.

پیرنگ در داستان های یعقوب شارونی (مطالعه موردی«سراللحیه البیضاء»)

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش زبان و ادبیات عرب سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲شماره ۷ 41 - 56

کلیدواژه‌ها: ادبیات کودک داستان پیرنگ یعقوب شارونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۴۶
پیرنگ، ساختمان و طرح اصلی یک داستان است که علاوه بر توالی زمانی قصه، روابط علت و معلولی باید در آن رعایت شود. یعقوب شارونی یکی از نویسندگان برجسته در حوزه ادبیات داستانی کودک است که با کاربرد اصول فنی پیرنگ توانست آثار ارزشمندی را به رشته تحریر در آورد. از جمله آثار وی به نام «سراللحیه البیضاء» است که در این پژوهش به تحلیل و بررسی این اثر از نظر پیرنگ پرداخته ایم تا توانمندی های این نویسنده بزرگ را بیش از پیش اثبات کنیم. از این رو پیرنگ مطرح شده در این داستان می تواند نمونه ای از مهارت نویسنده را آشکار کند. از نتایج این پژوهش درمی یابیم که هر چند پیرنگ ها طبق اصول فنی داستان نویسی بکار برده شدند و توالی زمانی پیرنگ در آن ها رعایت شده است اما روش پیوند دو پیرنگ که در انتهای داستان آمده باعث پیچیدگی داستان و فهم و درک آن را برای کودک کمی دشوار می کند. قابل ذکر است که روش تحقیق در این مقاله به صورت تحلیلی-توصیفی است.
۳۶۵.

اختلالات خواندن و چگونگی درمان آن ها

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی دوره ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۰) 77 - 99

کلیدواژه‌ها: آموزگار اختلال خواندن درمان کودک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۷ تعداد دانلود : ۳۶۳
خواندن زیربنای سوادآموزی و پایه فراگیری علوم است. آموزشِ حروف و واژه ها و ترکیب آن ها در جمله نخستین گام در یادگیری خواندن است. ممکن است خواندن با اختلالاتی روبرو شود. این اختلالات یا بر اساس ساختار فیزیولوژیکی ذهن دانش آموز و یا بر اثر آموزش های نادرست در کلاس و پیگیری نکردن آموزگار روی می دهد. شناخت این اختلالات و زیر نظر گرفتن آن در نوعِ خوانشِ دانش آموزان و بررسی راه های درمان آن می تواند از ورود مشکلات روحی روانی، آموزشی و اختلال های ناشی از آن جلوگیری کند. مقاله حاضر به شیوه کتابخانه ای تدوین شده و نویسنده از نوشتن آن دو هدف داشته است: یکی گردآوری پژوهش هایی که تاکنون در زمینه اختلالات خواندن در کودکان و نوجوانان انجام شده، است، دوم راهکارهایی که پژوهشگران در زمینه انواع اختلالات خواندن ارائه داده اند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اختلالات خوانشی دانش آموزان در سنین و پایه های تحصیلی گوناگون متفاوت و با پیگیری دقیق و ساختارمند آموزگار قابل درمان است.
۳۶۶.

ارزشیابی وضعیت تحصیلی کودکان خیابانی شهر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده درمانی کاربردی دوره اول تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 185 - 199

کلیدواژه‌ها: خانواده طلاق کودک ارزشیابی تربیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی ارزشیابی وضعیت تحصیلی کودکان خیابانی شهر زاهدان انجام گرفته است. روش: این پژوهش یک مطالعه ی کیفی است که از روش ارزشیابی«خبرگی و نقادی تربیتی»  ارائه شده توسط آیزنر  بهره گیری نموده و دارای چهار بعد توصیف، تفسیر، ارزشیابی و مضمون یابی را در برگرفته است. جامعه پژوهش حاضر را تمام کودکان خیابانی شهر زاهدان تشکیل می دهند که در طول روز در شهر کار کرده و شب به خانه برمی گردند. در پژوهش حاضر تعداد 20 نفر از کودکان خیابانی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و از آنها مصاحبه به عمل آمد. در ضمن از والدین یا سرپرست این کودکان، شهروندان و مسئولینی که با این کودکان در ارتباط بودند، درباره این کودکان مصاحبه شده است. یافته ها: در این پژوهش بعد توصیف تلاشی برای شناسایی یا ارائه کیفیات مربوط به زندگی کودکان خیابانی شهر زاهدان است که محیط عمومی یا چگونگی آموزش و پرورش این کودکان را به تصویر کشیده است. در بعد تفسیر، نقاد تربیتی با استفاده از پژوهش های انجام شده و نظریات علوم اجتماعی و تربیتی، به تشریح معضل کودکان خیابانی پرداخته است. در بعد ارزشیابی پژوهشگر امور مورد مشاهده پدیده کودکان خیابانی را به عنوان تجارب تربیتی، غیر تربیتی و ضد تربیتی ارزشیابی می کند و نقاد در بعد مضمون یابی داستان روایت شده را به صراحت بیان می کند. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده حاکی از آن است که مشکلات اقتصادی، درگیری بین اعضای خانواده بخصوص والدین، طلاق یا وفات والدین، بی توجهی مسئولین مربوطه نسبت به این پدیده، رفتار نادرست عوامل مدرسه و شهروندان با این گونه کودکان در بوجود آمدن این معضل و تشدید آن نقش اساسی دارند.
۳۶۷.

تدوین و اعتبار سنجی برنامه فرزندپروری مبتنی بر تجارب زیسته مادران دارای کودک با آسیب شنوایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده درمانی کاربردی دوره ۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۸) 456 - 488

کلیدواژه‌ها: تجارب زیسته مادران کودک آسیب شنوایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۸۵
هدف: هدف پژوهش تدوین و اعتبار سنجی برنامه فرزندپروری مبتنی بر تجارب زیسته مادران دارای کودک با آسیب شنوایی بود. روش پژوهش: پژوهش به شیوه کیفی-کمی انجام شد. جامعه تحقیق مادران دارای کودک با آسیب شنوایی در شهرستان های ساری و میان دورود بود. در بخش کیفی از شیوه نمونه گیری هدفمند تا حد اشباع استفاده شد. شیوه نمونه گیری در بخش کمی بصورت در دسترس بود و 16 نفر از مادران انتخاب شدند. ابزار مصاحبه غیرساختاریافته بود. برای تأمین روایی و پایایی، مصاحبه های ثبت شده همراه با مضمون بدست آمده از آن ها، در اختیار مصاحبه شوندگان قرار گرفت و از شیوه اطمینان پذیری از داده های استخراج شده منطبق از مصاحبه های صورت پذیرفته، استفاده بعمل آمد. برای تأمین اعتبار از شیوه انتقال پذیری استفاده شد. پایایی کل دو کُد گذار برابر 90/0 می باشد. برای تعیین اعتبار و برازش مولفه های برنامه از نرم افزار 26 SPSS و Amos استفاده شد. یافته ها: با عنایت به مصاحبه ها و پیشینه های پژوهش، برنامه فرزندپروری مذکور در 10 جلسه تدوین شد که عبارت است از: پذیرش مشکل ناشنوایی فرزند، بهره گیری از تجربیات مادران دارای فرزند ناشنوا، آشناسازی مادران با نحوه مراقبت از فرزند ناشنوا، آشنا سازی با شیوه های کنترل هیجان، آشنا سازی با شیوه های رفع احساس درماندگی، آشنا سازی با راهکارهای ارتباط با فرزند ناشنوا، تعامل با فرزند، آشنا سازی با شیوه های رفع احساس خستگی، رفع احساس ناامیدی، برطرف سازی احساس تنهایی کودک. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان دهنده اعتبار و برازش مولفه های تدوین شده برنامه فرزندپرورش مبتنی بر تجارب زیسته مادران بود.
۳۶۸.

سلامت معنوی مادران دارای کودک مبتلا به سرطان و سایر بیماری های مزمن: مطالعه مقایسه ای(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 38-49

کلیدواژه‌ها: بیماری مزمن سلامت معنوی کودک مادران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۲۵
سابقه و هدف: ازآنجایی که هنگام تشخیص بیماری سرطان، سلامت معنوی بیشتر بیماران و خانواده های آنان دچار مخاطره می شود؛ این مطالعه با هدف مقایسه سلامت معنوی مادران کودکان مبتلا به سرطان و سایر بیماری های مزمن انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر به صورت در دسترس درباره 250 نفر از مادران دارای کودک مبتلا به سرطان مراجعه کننده به درمانگاه و بخش انکولوژی و مادران کودکان مبتلا به سایر بیماری های مزمن مراجعه کننده به بخش های کودکان و اورژانس اطفال بیمارستان شهید صدوقی یزد در سال 1399 انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی و پرسش نامه سلامت معنوی پالوتزین و الیسون بود. داده ها با روش های آماری توصیفی و تحلیلی (آزمون تی و کای دو) تجزیه و تحلیل شد و سطح معنی داری کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: در مطالعه حاضر سلامت معنوی مادران در دو گروه مورد مقایسه در حد متوسط بود. میانگین سلامت معنوی مادران کودکان بستری در بخش اطفال (13/13±24/91) بالاتر از میانگین سلامت معنوی مادران کودکان بستری در بخش انکولوژی (67/12±84/85) بود و تفاوت آماری معناداری بین سلامت معنوی مادران دو گروه با استفاده از آزمون تی مستقل مشاهده شد (001/0=P). همچنین تفاوت آماری معناداری بین سلامت معنوی مادران کودکان 12 سال به بالا (با میانگین 86/11±00/97) بر اساس سن کودک در گروه کودکان بستری در بخش انکولوژی با استفاده از آزمون f یک راهه (آنوا) مشاهده شد (022/0=P). نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده، سلامت معنوی مادران در بخش انکولوژی کمتر از مادران کودکان مبتلا به سایر بیماری های مزمن در بخش اطفال بود. این یافته نیاز به انجام اقدامات لازم را برای ارتقا و بهبود سلامت معنوی مادران در بخش انکولوژی مشخص می سازد.
۳۶۹.

ساخت و بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس دوره اول رشد مبتنی بر منظومه رشد قرآنی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 58-74

کلیدواژه‌ها: ارزیابی روایی و پایایی کودک منظومة رشد قرآنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۹۰
دوره کودکی مهم ترین و حساس ترین دوره رشد انسان و ارزیابی آن از مهم ترین وظایف والدین و متخصصان این حیطه است. با وجود مقیاس های متعدد، تدوین مقیاس هایی با مبنای نظری اسلامی ضرورت دارد. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر ساخت مقیاس دوره اول رشد مبتنی بر منظومه رشد قرآنی اخوت و بررسی روایی و پایایی آن بوده است. روش کار: روش پژوهش حاضر طرح آمیخته اکتشافی است. جامعه آماری پژوهش والدین کودکان پنج تا هفت ساله شهر تهران بود که در اجرای اصلی 820 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. در بخش کیفی، تدوین مقیاس و در بخش کمّی ارزیابی روایی و پایایی انجام شد. در این پژوهش همه مسائل اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: شاخص روایی 78/0 و ضریب پایایی 94/0 نشان دهنده روایی و پایایی مطلوب مقیاس است. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داده است که مقیاس دارای دو عامل محوری؛ و بار عاملی گویه ها بیشتر از 4/0 بود. در بررسی روایی سازه، مقیاس شامل دو عامل زیربنایی و هشت مؤلفه بود. تمام مسیرها از گویه ها به عامل ها در سطح 05/0 معنادار بودند و مقیاس روایی سازه مناسبی داشت. نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد که مقیاس محقق ساخته با عنوان مقیاس تحولی کلام طیّب ابزاری مناسب برای استفاده در جامعه ایران است.
۳۷۰.

مسئولیت مدنی والدین مبتلا به بیماری های خطرناک، موضوع تبصره ماده 23 قانون حمایت خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال ۱۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۴ 297 - 325

کلیدواژه‌ها: مسئولیت مدنی حق بر سلامتی والدین کودک انسان بالقوه مستمری بیماری های خطرناک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۹۷
حریم خصوصی افراد در حقوق، امری پذیرفته شده است و امکان دخالت حاکمیت، جز در موارد محدود قانونی وجود ندارد. یکی از مصادیق این مداخله در ماده 23 قانون حمایت خانواده و تبصره آن وجود دارد و بیانگر امکان مطالبه گواهی پزشکی، دال بر عدم اعتیاد به موادمخدر و عدم ابتلا به بیماری های موضوع ماده برای ثبت ازدواج است. به علاوه، تبصره ماده مذکور در صورت وجود بیماری های مسری و خطرناک، انجام مراقبت و نظارت که شامل منع تولید نسل هم می شود را لازم دانسته است. پرسش آن است که در صورت عدم رعایت این مقرره و تولید نسل، چه مسئولیتی برای والدینی که علی رغم هشدار به بچه دارنشدن، خواسته یا ناخواسته دارای فرزند شده اند وجود دارد؟ چراکه مطابق این ماده، در صورت وجود بیماری و توافق زوجین، نکاح و ثبت آن میسر است و در موارد امکان خسارت به جنین، به دلیل وجود بیماری، باید مراقب باشند فرزنددار نشوند؛ زیرا انتقال بیماری به فرزند آن ها احتمال بالایی دارد. با این حال، روشن نشده که اگر والدین بی توجه به این امر اقدام به فرزندآوری نمایند، آیا مسئولیتی خواهند داشت یا خیر و در صورت پاسخ مثبت، جبران خسارت به چه ترتیب باید باشد. به نظر می رسد با توجه به مبانی و مصالح موجود در این موضوع، می توان مسئولیت مدنی والدین را محرز دانست؛ زیرا این طفل به راستی متحمل زیان های مالی و معنوی می گردد. برای جبران می توان از روش های متناسب بهره برد و ضمناً روش پرداخت مستمری با توجه به خسارت مطرح در این موارد، پیشنهاد مناسبی به نظر می رسد.
۳۷۱.

نقدی بر جایگاه خانواده در تحقق حق بر سلامت در گستره توسعه پایدار (موردکاوی آسیب شناسی انحراف همجنس گرایان از خانواده طبیعی برای کودکان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۸ 935 - 970

کلیدواژه‌ها: اهداف توسعه پایدار خانواده کودک هم جنس گرایان حق بر سلامت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۷۴
اهداف توسعه پایدار که با چشم اندازی بلندمدت تا سال 2030 هدف گذاری شده اند. در تحقق اهداف این سیاست بین المللی، خانواده به عنوان نخستین کانونی که رشد و تربیت اعضا در آن صورت می گیرد در نظر گرفته می شود. این مقاله در راستای پاسخ به این سوال اساسی که در نیل به اهداف توسعه پایدار خانواده چه نقشی ایفا می نماید و چگونه انحراف از سیر طبیعی خانواده می تواند باعث تزلزل خانواده طبیعی و خلل در نیل به اهداف توسعه پایدار گردد؟ باتوجه به اینکه حق بر سلامت به عنوان یکی از اهداف هفده گانه توسعه پایدار در ابعاد مختلف روحی، جسمی، معنوی و اجتماعی، هدف گذاری شده اند و خانواده اولین کانون حفظ و اعطای این حق به اعضا محسوب می گردد بنابراین هرگونه انحراف از مسیر طبیعی خانواده موجب اخلال در مسیر هدف گذاری شده اهداف توسعه پایدار خواهد بود، به همین دلیل این مقاله با هدف آسیب شناسی اتحادهای مدنی هم-جنس گرا و آسیب های حاصل از فرزندپذیری توسط این گروه ها با روشی توصیفی تحلیلی با جنبه کاربردی و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای تدوین شده است که نتایج حاصل از آن دلالت بر این دارد که باتوجه به تفاوت های فیزیولویکی و روانشناسی زن و مرد؛ با در نظر گرفتن دو جنس کاملاً متفاوت به نظر می رسد هر کودک برای برای کمال رشد و سلامت خود نیازمند مادر و پدر می باشد.
۳۷۲.

ملاحظات تربیتی ناظر بر فیلم و انیمیشن کودک از دیدگاه رویکرد اسلامی عمل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال هجدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 31 - 57

کلیدواژه‌ها: انیمیشن ملاحظات تربیتی رویکرد اسلامی عمل تربیت کودک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۷۱
دوران کودکی از مهمترین دوران رشد فرد است. در این دوران که اوج تأثیرپذیری کودک از محیط اطراف است، انیمیشن به لحاظ جذابیت و درهم آمیختن تصویر و حرکت توجه کودک را به خود جلب می کند و تاثیر زیادی بر روح و روان وی خواهد داشت. با این وجودابعاد تربیتی آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که بر اساس رویکرد اسلامی عمل چه ملاحظات تربیتی−روان شناختی ای ناظر بر انیمیشن کودک می توان داشت؟ روش استفاده شده استنتاج پیش رونده است، بدین صورت که از اهداف و اصول تربیت مطرح شده در رویکرد اسلامی عمل، ملاحظات تربیتی−روانشناختی فیلم و انیمیشن کودک به شکل ضمنی و در 5 دسته کلی استخراج شده است. برخی از این ملاحظات بدین قرارند: پرهیز از مضامین و موارد ضدتربیت چون خشونت] روابط جنسی و احساسات منفی، مواجهه گام به گام و تعویقی با واقعیت های حساسیت برانگیز، پرداخت تبیینی به ارزش ها و طرح آن ها در فضاسازی زندگی واقعی، پرهیز از اشباع اطلاعاتی، توجه به وضوح و تجسم ارزشی، تبعیت ساختار روایی از ساختارهای علی وخطی روایت، توجه به لایه مندی حوادث و موقعیت ها، برجسته سازی موقعیت های انتخاب و تصمیم، پرداخت فرایندی به زندگی و عملکرد شخصیت های اصلی و تلاش در جهت تنوع هویتی عدم برتری آن ها.
۳۷۳.

الگوی تشویق و تنبیه از منظر نهج البلاغه با تأکید بر هفت سال دوّم (کودکی) تعلیم و تربیت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸ 413 - 438

کلیدواژه‌ها: الگو تشویق تنبیه کودک نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۲۳۴
دو عامل تشویق و تنبیه، از روش های مهمّ در تعلیم و تربیت انسان، به ویژه در تحوّل شخصیّت و کُنش های رفتاری بهنجار ایشان می باشند؛ زیرا طبیعت او به گونه ای است که وقتی در انجام اُمور، مورد تشویق قرار می گیرد، معمولاً در صدد برمی آید تا آن اُمور را بهتر انجام دهد و برعکس انسانی که مورد تنبیه، نکوهش یا ناسپاسی قرار می گیرد، دلسرد و بی رغبت می شود و احساس حقارت و ضعف می کند، و نمی تواند از استعدادهای خویش به نحو مطلوبی استفاده نماید. لذا این پژوهش با هدف طرّاحی الگوی تشویق و تنبیه از منظر نهج البلاغه، با روش توصیفی- پیمایشی و استفاده از منابع کتابخانه ای و کسب دیدگاه متخصّصان و خُبرگان در اُمور تربیتی با استفاده از روش دلفی، مبتنی بر شیوه تحلیل مضمون، مورد اعتباربخشی قرار گرفت که نتایج آن به این شرح می باشد : از دیدگاه متخصّصان و خُبرگان در اُمور تربیتی، الگوی تشویق کلامی تعریف بالاترین رتبه، و الگوی تنبیه غیربدنی تذکّر بالاترین رتبه را در بهبود اوضاع تعلیم و تربیت دارند.
۳۷۴.

جایگاه کودکان آفرینشگر و خلاق در فضاهای زیست شهری با تأکید بر مؤلفه های مشارکت پذیری و حس تعلق به محیط(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت شهری دوره ۲۰ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۳ ۸۰-۶۱

کلیدواژه‌ها: کودک شهر فضای شهری آموزش و پرورش کودک خلاقیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۲۰۸
طراحی فضاهای زیست شهری برای کودکان، به منظور ایجاد تعاملات اجتماعی با محیط و ایده پردازی کودکان حائز اهمیت است. این پژوهش در پی دست یابی به مؤلفه هایی در فضای شهری است که آموزش و پرورش کودک را همراه داشته باشد. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی توصیفی بر پایه تحلیل محتواست و برای دست یابی به یافته های پژوهش از روش پیمایشی(زمینه ای) استفاده گردیده است و با مقایسه تطبیقی بین ویژگی های نمونه ها و تحلیل محتوا تلاش گردید که مؤلفه های کلیدی برای طراحی فضاهای شهری متناسب با آفرینشگری کودکان به دست آید. این پژوهش که بر پایه تلفیق نظریات مرتبط با موضوع و با در نظر گرفتن فضایی مناسب و دارای مؤلفه های کالبدی مورد نظر و تهیه چک لیست هایی هدف مند جهت سنجش رفتار کودکان انجام شد و سپس اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزارSpss22 و آزمون های آماری تحلیل شد. سپس با استفاده از روش کای دو مدل پژوهش بر اساس روابط میان متغیرها تدوین گردید. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که مهم ترین مؤلفه های تأثیرگذار بر افزایش خلاقیت کودکان، ایجاد فرصت برای تعاملات مثبت اجتماعی کودکان، امکان تحریک حواس کودک در محیط، ایجاد فضایی برای نمایش شایستگی های فردی در تعامل با محیط، ایجاد حس تعلق به محیط، آموزش مراقبت از محیط زیست، ایجاد مسیرهایی برای ایده پردازی، مشارکت پذیری در فضای بازی به عنوان ابزار آموزشی هستند که در طراحی فضاهای شهری کودکان باعث نجات آنان از فضاهای ماشینی موجود در پارک ها می گردد.
۳۷۵.

بررسی تاثیر بازی درمانی بر بهبود رابطه مادر و کودک

نویسنده:
منبع: راهبردهای نو در روانشناسی و علوم تربیتی دوره ۴ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۵ 58 - 67

کلیدواژه‌ها: بازی درمانی بهبود رابطه مادر کودک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۲۸
هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر بازی درمانی در بهبود رابطه مادر و کودک می باشد. این پژوهش یک کار آزمایی بالینی کنترل شده بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کودکان پیش دبستانی شهر نیشابور در سال تحصیلی 99-1400 بود. برای گزینش نمونه تحقیق ابتدا از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تعداد 40 نفر به عنوان نمونه در دسترس قرار گرفت. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش شامل پرسشنامه بود که تأثیر بازی را در بهبود رابطه می سنجند. در ادامه از هر دو گروه آزمایش و کنترل، پیش آزمون و پس آزمون به عمل آمد. سپس گروه آزمایش در معرض بازی با مادر قرار گرفت و گروه کنترل به روش معمول، آموزش را ادامه دادند. در پایان از تمامی دو گروه پس آزمون گرفته شد و نتایج با استفاده از روش کوواریانس تحلیل گردید. طبق نتایج؛ تأثیر بازی درمانی بر رابطه مادر و کودک و خرده مقیاس آن به جزء حمایت معنادار می باشد. به طورکلی یافته های فوق حاکی از تأثیر مثبت بازی درمانی بر رابطه مادر و کودک و پذیرش، سهل گیری و طرد در رابطه مادر و کودک است. بااین حال یافته تأثیر بازی درمانی بر بعد حمایت گری تائید نشد. طرد کودک باعث از بین رفتن رضایت خاطر کودک شده و باعث ایجاد اضطراب در کودک می گردد. والدین باید توجه داشته باشند که به هیچ وجه نباید میان کودکان خود تبعیض قائل شوند و آن ها را باهم مقایسه کنند، بلکه لازم است هرکدام را برای استعدادها و خصوصیاتی که دارند، مورد تشویق قرار بدهند و به این وسیله برای رشد و پیشرفت قوای مثبت آن ها تلاش کنند. والدین باید به کودک یاد دهند که به طور مستقل فکر کند و با مشورت والدین تصمیم گیری کند تا در بزرگ سالی با بحران های زندگی به خوبی برخورد کند.
۳۷۶.

تأثیر نمایش خلاق بر افزایش انگیزه کودکان به مشارکت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تئاتر دوره ۱۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۹۳) 55 - 64

کلیدواژه‌ها: نمایش خلاق خلاقیت بداهه پردازی مشارکت کودک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۲۷۱
آماده سازی کودکان برای ورود به شبکه روابط اجتماعی و تربیت افراد کنشگر و انعطاف پذیر از نخستین ضروریات زیستن در جهان معاصر است. نمایش خلاق فعالیتی جمعی است که از طریق کنش های آزاد و تشویق به کار گروهی در فرایندی مبتنی بر بازی، زمینه ساز تعامل کودکان با یکدیگر می شود. فرایند تدریجی نمایش خلاق با حذف رقابت های خشونت زا، میل به تجربه های متفاوت را در کودک افزایش داده و درک دوستانه ای از دیگری برای کودک فراهم می کند که ضمن تقویت فردیت کودک به توسعه روابط اجتماعی کودک می انجامد. هدف از این مطالعه توجه به ظرفیت های نمایش در ایجاد وضعیت خلاق ذهنی در کودک و بررسی چگونگی اثربخشی نمایش خلاق در علاقه مندسازی کودکان به مشارکت در فعالیت های گروهی است. سؤال آن است که نمایش خلاق بر علاقه مندی کودکان به مشارکت در فعالیت های گروهی چه تأثیری دارد. برای این منظور، تعداد 25 کودک 5 تا 7 ساله (دختر و پسر) تحت آموزش نمایش خلاق قرار گرفتند. نمونه تحقیق با روش غیرتصادفی و در دسترس (هدفمند) انتخاب شده است. با برگزاری دوره های نمایش خلاق رفتارهای کودکان مورد آزمون در زمینه مشارکت در می کندی گروهی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. پرسشنامه محقق ساخته با 26 سؤال بر اساس مقیاس لیکرت ساخته شد و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ1 با استفاده از نرم افزار آماری spss محاسبه گردید. در این روند پایایی 93/0 به دست آمده است که در سطح قابل قبولی برآورد شده است.نتایج به دست آمده نشان می دهند که در فرایند نمایش خلاق، کودکان تحت تأثیر فعالیت های انجام یافته قرار گرفته اند. نتایج افزایش تمایل و انگیزه کودکان برای مشارکت و ارتباط فعال و مؤثر با گروه را نیز تأیید کرده اند.
۳۷۷.

طراحی چارچوب مفهومی مدرسه دوستدار کودک در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 29 - 61

کلیدواژه‌ها: مدرسه کودک مدرسه دوستدار کودک مدرسه ابتدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۲۷۵
هدف این پژوهش طراحی چارچوب مفهومی مدرسه ابتدایی دوستدار کودک در ایران بود. پژوهش حاضر به روش پدیدار شناسی انجام شد. در این پژوهش ۱۶ نفر از معلمان دارای سابقه تدریس در دوره ابتدایی به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند. معیارهای ورود به مطالعه شامل دارا بودن حداقل دو سال سابقه تدریس در دوره ابتدایی و داشتن حداقل یک مقاله، کتاب و یا طرح پژوهشی در زمینه مدرسه دوستدار کودک بود. برای انتخاب مشارکت کنندگان از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی بصورت ترکیبی استفاده شد. فرایند جمع آوری داده ها تا اشباع نظری ادامه یافت. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه بدون ساختار بود. مصاحبه ها با استفاده از تماس تلفنی و یا شبکه مجازی در فاصله زمانی اردیبهشت تا مهرماه س ال ۱۴۰۰ صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با توجه به مراحل پیشنهادی گرینهایم و لاندمن صورت گرفت. یافته ها نشان داد که چارچوب مفهومی مدرسه دوستدار کودک از 6 بعد( محیط سالم و بهداشتی، محیط شاد، محیط سبز، آموزش و پرورش فعال، امنیت و ایمنی، فضای فیزیکی کودک محور) و 17 ملاک تشکیل شده است که بر مبنای این ابعاد و ملاک ها 6 گزاره برای تبیین ویژگی های مدرسه دوستدار کودک تدوین شد.
۳۷۸.

بررسی آیات استیذان و پاسخ به شبهات وارد برآن در باب حجاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۴ ۲۰۶-۱۷۹

کلیدواژه‌ها: آیات استیذان حجاب ورود به خانه غیر منازل غیر مسکونی مملوک کودک عصر نزول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۹۶
در اسلام به استناد آیات و روایات، برحجاب مرد و زن و پوشش کامل زنان(غیر از وجه و کفین) تأکید جدّی شده است؛ ولی بعضی، مدّعی حجاب حدّاقلی از سوی اسلام(عدم برهنگی مطلق) شده و برای اثبات آن به مقدماتی تمسک جسته اند ، از جمله آیات استیذان را (سوره نور، آیات 27 تا 29 و آیات 58 و 59) که در ارتباط با اذن ورود به خانه و حریم خصوصی دیگران است، دلیلی بر نداشتن درب ورودی خانه ها و عدم قبح برهنگی در جامعه عصر نزول و... دانسته و به همین دلایل، اکتفاء قرآن به حجاب حداقلی را استنباط میکنند. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، با بررسی آیات مورد اشاره و واکاوی در سیاق و نکات تفسیری، تاریخی و لغوی، تلاش کرده تا مضمون صحیح را ارائه و شبهات وارده را مورد بررسی و نقد قرار دهد و در نهایت به این نتیجه رسیده است که استیذان ورود به خانه و حریم دیگران، نه تنها دستاویزی برای ادعای گفته شده نیست بلکه تدبیر شارع، جهت تسهیل و تکمیل حدود پوشش بانوان و فرهنگ سازی عفت عمومی حتی در حریم خانه، نیز هست.
۳۷۹.

طراحی و ساخت بسته ی آموزشی تربیت عاطفی مبتنی بر محاوره ی کلامی برای مادران دارای کودک زیر 7 سال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی معاصر دوره شانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۲) ۳۶-۲۵

کلیدواژه‌ها: طراحی بسته ی آموزشی تربیت عاطفی کلام کودک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۵۴
تربیت صحیح فرزند یکی از اساسی ترین وظایف والدین است. تربیت دینی در اصل بر پایه ی فطرت، حرکت به سمت فضیلت است. هدف این پژوهش طراحی و ساخت بسته ی آموزش عاطفی مبتنی بر محاوره ی کلامی بود. در گام اول منابع مختلف و مرتبط با موضوع، انتخاب و سپس با استفاده از روش تحلیل کیفی مؤلفه های مهم تربیت مبتنی بر کلام به دست آمد. در این راستا 7 مؤلفه ی تربیت کلام برای کودکان 5/3 تا 5/6 سال استخراج شد و در نهایت بسته ی آموزشی با اهداف هشت گانه طراحی شد که عبارت بودند از: 1. اهمیت ارتباط عاطفی با کودک، 2. لحن، 3. اهمیت توجه 4. سلسله مراتب پذیرش القاء و لحن، 5. پرورش طیب حواس، 6. آموزش جهت و شرط، 7. آموزش قید، 8. نشان دادن اهمیت افعال. به منظور تعیین روایی محتوایی، بسته ی آموزشی در اختیار 10 نفر از متخصصان حوزه ی مرتبط با پژوهش قرار داده شد. شاخص های CVR و CVI برای همه ی جلسات بالای 8/0 بود که بیانگر روایی محتوایی بالای پروتکل است و از این جهت بسته ی آمورشی تربیت عاطفی دارای حداکثری از شاخص روایی محتوایی است. این بسته در زمینه ی تربیت عاطفی کودک می تواند برای مادران کاربردی باشد.
۳۸۰.

بررسی موانع گردشگری کودکان و ارائه راهکارهای توسعه آن در ایران (مطالعه موردی: شهر مشهد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 599 - 617

کلیدواژه‌ها: کودک گردشگری کودکان توسعه پایدار گردشگری شهر دوستدار کودک مشهد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۴
اهمیت مناسب بودن فضاهای شهری برای گروه های مختلف استفاده کننده از این فضاها، بر کسی پوشیده نیست. احداث محیط شهری سازگار با روحیات کودکان، سهم عمده ای در بلوغ اجتماعی و تکامل شخصیتی آنان خواهد داشت. تغییر در نوع زندگی و پیشرفت تکنولوژی در شهرها، به خصوص شهرهای بزرگ، زندگی کودکان را تغییر داده است، کودکان از تجربه های روزانه در دنیای طبیعی جدا شده اند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی فضاهای فرهنگی، تفریحی و گردشگری شهر مشهد ویژه کودکان و بررسی موانع گردشگری کودکان و ارائه راهکارهای توانمندی و توسعه آن در شهر مشهد بوده است که شاخص های مورد بررسی را در سه بُعد کلی تقسم بندی کرده ایم که عبارتند از: بعد فیزیکی کالبدی، بعد بوم شناختی و بعد فرهنگی اجتماعی. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، بررسی های میدانی و پرسشنامه بوده که تجزیه و تحلیل اطلاعات با نرم افزار SPSS استفاده گردید. یافته ها نشان می دهد، از بین مکان های گردشگری شهر مشهد مجتمع کوهسنگی با میانگین 3.8 نسبت به دیگر مکان ها از وضعیت بهتری در ارائه خدمات ویژه به کودکان برخوردار بوده در واقع این عملکرد مدیریت گردشگری در این مکان بوده که توانسته شرایط و امکانات بهتری را فراهم نماید. در پایان با توجه به رابطه همبستگی (پیرسون و رگرسیون خطی) بین عملکرد مکانیزم های اجرایی نشان داد که مکانیزم های اجرایی لازم جهت عملیاتی نمودن آئین نامه ها، استانداردها و معیارهای توسعه گردشگری کودکان در شهر مشهد وجود دارد اما این مکانیزم ها به دلایلی موجب گردیده اند تا طرح های مرتبط با حوزه تحقیق، ابه طور کامل اجرا نشوند. بنابراین در مطالعه حاضر سعی شده است تا با بکارگیری فرآیند برنامه ریزی راهبردی ضمن شناسایی توانمندی ها و محدودیت های گردشگری ویژه کودکان در شهر مشهد راه کارهایی ارائه و راهبردهای کاربردی برای بهبود فضاهای تفریحی و گردشگری در بخش گردشگری کودکان در شهر مشهد تعیین شود.