مطالب مرتبط با کلیدواژه

مدیریت اسلامی


۴۱.

شناسایی مؤلفه های سازمانهای فضیلت و جهادی (مورد پژوهش: کمیته انقلاب اسلامی و جهاد سازندگی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی مدیریت اسلامی جهاد سازندگی مدیریت جهادی کمیته انقلاب اسلامی فضیلت و سازمان فضیلت محور سازمان جهادی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی ارتباطات سازمانی
تعداد بازدید : ۱۸۳۷ تعداد دانلود : ۸۶۳
در جریان انقلاب اسلامی و تحولات آن نهادهای جدیدی شکل گرفت که با سازمانهای مرسوم تفاوتهای اساسی داشت. مطالعه این نهادها کم و بیش از دیدگاه های متفاوت از جمله مدیریت جهادی مورد توجه قرار گرفته است. از دید اخلاق فضیلت نیز می توان این نهادها را مورد بررسی قرار داد. اخلاق فضیلت یکی از مهمترین نظریه های اخلاقی است که در حوزه های گوناگون از جمله مدیریت در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است؛ لذا از این نظریه می توان در حوزه مدیریت و سازمان استفاده، و به سمت سازمانهای فضیلت محور حرکت کرد. انقلاب اسلامی زمینه شکل گیری سازمانهای فضیلت محور را ایجاد نمود. در این پژوهش سعی شد سازمان فضیلت محور، مؤلفه ها و ویژگیهای آنها در انقلاب اسلامی با توجه به دو نهاد انقلاب اسلامی جهاد سازندگی و کمیته انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. روش این پژوهش، کیفی است که از طریق مصاحبه با فعالان این دو نهاد انجام شده است که این مصاحبه ها بر اساس تحلیل مضمون (تماتیک) مورد تحلیل قرار گرفته است. در نهایت، مؤلفه های سازمان فضیلت محور که شامل فضیلتهای همرشدی، تقوای سازمانی، اخوت سازمانی، حکمت، ایثار همه گیر، شجاعت، اخلاص، مجاهدت مستمر، اسوگی مدیر و انعطاف پذیری است، ارائه شده است.
۴۲.

طراحی الگوی تصمیم گیری با رویکرد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تصمیم گیری نظریه داده بنیاد مدیریت اسلامی تصمیم گیری اسلامی بصیرت و مدیریت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵۶ تعداد دانلود : ۱۴۵۳
امکان، چیستی و چگونگی تأثیر مبانی فکری و نظام ارزشی بر تصمیم گیری به عنوان جوهره فعالیتهای مدیریت، موضوعی بحث برانگیز و حائز اهمیت است. از سوی دیگر بررسی تأثیر اندیشه و رویکرد اسلامی بر فرآیند تصمیم گیری، در منظومه مطالعات مدیریت جایگاهی اساسی دارد. در این مقاله نخست، امکان تأثیر اندیشه اسلامی بر موضوع تصمیم گیری سازمانی مورد توجه، و با تحلیل درون دینی و برون دینی، این تأثیر مورد تأکید قرار گرفته است. در ادامه در چارچوب نظریه داده بنیاد، ضمن مصاحبه با مجموعه ای از صاحبنظران حوزه اندیشه و مدیریت اسلامی، عوامل مؤثر، متغیرهای زمینه ساز، متغیرهای بازدارنده و نتایج تصمیم گیری اسلامی شناسایی شد. بر همین اساس مفهوم بصیرت با تأکید بر سه جنبه بصیرت نسبت به دین، بصیرت نسبت به مسئله و بصیرت نسبت به جامعه به عنوان مؤلفه محوری در تصمیم گیری با رویکرد اسلامی شناسایی شد. هم چنین فرایند پژوهش عوامل مشورت، توکل، اخلاص و اعتدال گرایی به عنوان عوامل مؤثر در تصمیم گیری اسلامی نشان داده شده است. نهایتاً به منظور ارزیابی اعتبار پژوهش، نتایج با ادبیات دینی مقایسه شده، و در صورت عدم تطابق کامل با کسب نظر صاحبنظران بازنگری لازم انجام شده است.
۴۳.

فرا روش پژوهش های مدیریت اسلامی در ایران (مورد مطالعه: مقاله های علمی پژوهشی 1380 تا 1394)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی فرا روش و مدیریت نقد و فرا مطالعه در مدیریت روش شناسی پژوهشهای مدیریت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه تاریخچه، آموزش و روش تحقیق در علم مدیریت
تعداد بازدید : ۱۹۵۸ تعداد دانلود : ۱۲۵۳
این پژوهش با هدف نقد روش شناسی پژوهشهای مدیریت اسلامی با رویکرد فراروش انجام شده است. سؤال اصلی پژوهش این است که آیا پژوهشهای مدیریت اسلامی از نظر روش شناسی مسیر صحیحی را به منظور توسعه مدیریت اسلامی طی کرده است. با توجه به جستجوی پایگاه های اطلاعاتی معتبر از بین پژوهشهای مدیریت اسلامی، که در بازه زمانی سال1380 تا ابتدای1394 انجام شده، فقط مقاله هایی که در مجله های علمی پژوهشی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری چاپ شده است، انتخاب شد. با این معیار در مجموع 64 مقاله استخراج و مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش مقاله، فراروش است که از زیرمجموعه های فرا مطالعه است. از جمله نتایج تحقیق می توان به کمبود فعالیتهای پژوهشی در حوزه مدیریت اسلامی و عدم تطبیق روش شناسی تحقیق از نظر مواردی همچون منابع مورد استفاده، روایی و پایایی، روش تحقیق، جامعه و نمونه پژوهشها، به منظور توسعه مدیریت اسلامی اشاره کرد.
۴۴.

مبانی فقهی اولویت استخدامی ایثارگران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شایسته سالاری مدیریت اسلامی استخدام ایثارگران امتیازات ایثارگران

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی حقوق فقه و حقوق مباحث فقهی –حقوقی
تعداد بازدید : ۱۵۱۱ تعداد دانلود : ۷۵۱
براساس قانون جامع خدمات رسانی ایثارگران مصوب 1386، ایثارگر به کسی اطلاق می شود که برای استقرار و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی و دفاع از کیان نظام جمهوری اسلامی ایران و استقلال و تمامیت ارضی کشور، مقابله با تهدیدات و تجاوزات دشمنان داخلی و خارجی، وظیفه خود را انجام دهد و شهید، مفقودالاثر، جانباز، اسیر، آزاده و رزمنده شناخته شود؛ به همین دلیل در نظام اداری کشور ما برای این دسته از عزیزان برخی امتیازات ویژه از قبیل اولویتهای استخدامی و معافیتهای بیمه ای و مالیاتی و... در نظر گرفته شده است که برای غالب مردم کشور، مبنای اعطای چنین امتیازهایی محل تردید و همیشه مورد سؤال است تا جایی که بعضی آن را نوعی تبعیض و بی عدالتی قلمداد می کنند. این جستار با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی بر مبنای ادله احکام به بیان مبانی فقهی امتیازها و اولویتهای استخدامی این دسته از افراد پرداخته است که پس از نقد و بررسی آنها این نتیجه به دست آمد که اولویت و تکریم آنان از پشتوانه قوی فقهی برخوردار است با این توضیح که علاوه بر سیره و بنای خردمندان، دسته ای از آیات و روایات مؤید و مثبت آن است.
۴۵.

باورهای مؤثر در هدایت و کنترل رفتارهای سازمانی از دیدگاه آیات منتخب قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: باورها قرآن کریم مدیریت اسلامی رفتار سازمانی اسلامی هدایت و کنترل

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی روابط فرد و سازمان
تعداد بازدید : ۲۰۳۲ تعداد دانلود : ۸۳۲
رفتارهای اعضای سازمان نقش اساسی در موفقیت و شکست سازمانها دارد اهمیت این نقش، بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران را ترغیب کرده است که در مورد هدایت و کنترل رفتارهای سازمانی پژوهش نمایند. با توجه به محوریت انسان در رفتار سازمانی و مدیریت ضروری است در جوامع اسلامی که افراد از باورها و ارزشهای اسلامی پیروی می کنند با رویکرد اسلامی به رفتار سازمانی نگریسته شود. بسیاری از پژوهشهای رفتار سازمانی نقش باورها و ارزشها را در هدایت و کنترل رفتار سازمانی نقش ویژه ای می دانند. این پژوهش در پی آن است تا با کندوکاوی در آیات قرآن کریم، باورها و ارزشهایی را که در هدایت و کنترل رفتار سازمانی مؤثر است، شناسایی کند. روش این پژوهش، کیفی و با الگوگیری از روش تحلیل مضمون انجام شده است. در این راستا شش مضمون سازماندهنده شناسایی شد که عبارت است از: علم خدا بر عملکرد انسان (رفتار، گفتار، نیات)، ثبت و ضبط عملکرد (رفتار، گفتار، نیات)، مرگ و بازگشت انسان به همراه عملکرد، ارائه عملکرد وآگاه کردن انسان نسبت به عملکرد خودش، محاسبه دقیق عملکرد و داوری بدون ظلم، پاداش و کیفر رفتار بر مبنای عملکرد. یافته های این پژوهش این نظر را مطرح می کند که باور و اعتقاد به این مضامین ششگانه در هدایت و کنترل رفتار سازمانی نقش مهمی دارد.
۴۶.

واکاوی عناصر اصلی تربیت مدیران ارشد در الگوی حکومتی امیرالمؤمنین علی علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی الگوی تربیت در مدیریت علوی مدیران ارشد در سیره علوی الگوی حکومتی امیرالمؤمنین (ع)

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت اجرایی مسایل جاری مدیران
تعداد بازدید : ۱۲۲۵ تعداد دانلود : ۹۲۷
سیره علوی همواره مهمترین منبعی است که می توان از آن در نظریه پردازی مدیریت اسلامی استفاده کرد. مدیران ارشد در اداره حکومت نقشی کلیدی دارند که بود و نبود آنها می تواند آینده حکومت را دستخوش تغییراتی جدی نماید. از این رو تربیت مدیران در الگویی که حضرت برای اداره حکومت بین المللی خود در آن زمان به کار برده است می تواند برای حال حاضر نیز راهگشا باشد. در این پژوهش با روش تحلیل مضمون تلاش شده است مضامین مورد توجه در سیره حضرت علی علیه السلام برای تربیت مدیران ارشد استخراج، و در قالب الگوی علمی مطلوب از سیره علوی ارائه شود. در تحلیل سیره، اتکای اصلی بر بیانات حضرت در نهج البلاغه و غررالحکم و دررالکلم بوده که با کمک کتابهای سیره و تاریخی تلاش شده است این نگاه تکمیل شود. نتایج حاکی است که عناصر اصلی این الگو عبارت است از: حاکم اسلامی، زمینه تربیت، خانواده، سازمان، مردم و تربیت شونده. هر یک از این مضامین اصلی سازمان دهنده الگو از مضامین فرعی و عناصری جزئی تر تشکیل شده است که در ساخت نظام می تواند یاریگر ما باشد.
۴۷.

شناسایی و توصیف مؤلفه های سازمانهای جهادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی مدیریت جهادی فرهنگ جهادی سازمان جهادی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت تئوری های مدیریت کلیات
تعداد بازدید : ۱۴۵۳ تعداد دانلود : ۸۹۲
در سالهای اخیر در گفتمان علمی مدیریت، مباحثی پیرامون «مدیریت جهادی» بروز و ظهور یافته است اما جای خالی بررسی سازمانهای جهادی مشهود است. به عبارت دیگر شاید ما مدیران جهادی داشته باشیم ولی این مدیران در بستر سازمانهای بروکراتیک امروزه ایران توانایی ایفای نقش فعال ندارند. در این پژوهش، مؤلفه های اصلی سازمانهای جهادی شناسایی و توصیف می شود. بدین منظور 35 مصاحبه عمیق با دست اندرکاران سازمانهای جهادی اعم از سیاستگذار، مدیر، کارمند، پژوهشگر و استاد دانشگاه شامل سازمانهای جهادی اوایل انقلاب و سالهای اخیر صورت گرفت که داده های خام پژوهش استخراج، و به کمک روش تحلیل مضمون به استخراج، مقوله بندی و در نهایت توصیف عناصر اصلی سازمانهای جهادی پرداخته شده است. در این پژوهش 70 مؤلفه سازمان جهادی استخراج شد که این 70 مؤلفه در 12 حوزه راهبردها، سیاستهای کلان، ویژگی نیروی انسانی، تعاملات، فرهنگ، ویژگیهای رهبران، آموزش و رشد، ساختار، تصمیم گیری، ارزیابی و نظارت، نظام حقوق و دستمزد و توصیف پیرامونی سازمان جهادی تقسیم بندی گردید. همپوشانی و یکپارچگی داده ها نشاندهنده اتقان و اعتبار پژوهش است.
۴۸.

بررسی توجه به جایگاه شاخصه های مدیریت اسلامی در انتخاب مدیران مدارس (مطالعه موردی شهرستان دیواندره)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مدیریت مدیریت اسلامی مدیران مدارس مؤلفه های مدیریت اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۷ تعداد دانلود : ۹۷۴
هدف پژوهش حاضر بررسی توجه به جایگاه شاخصه های مدیریت اسلامی در انتخاب مدیران مدارس شهرستان دیواندره است. روش پژوهش در محدوده روش های توصیفی−پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر همه دبیران و معلمان مقاطع مختلف تحصیلی اند و نمونه آماری تعداد 278 نفر از ایشان هستند که با استفاده از روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. ابزار اندازه گیری تحقیق، به جز منابع کتابخانه ای از پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش نظرها استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل داده ها به دو صورت توصیفی و استنباطی (t) بوده است. مبنای نظری تحقیق مبتنی بر آیات و روایات و سند ارزشمند نهج البلاغه می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهند که در انتخاب مدیران مدارس به شاخصه های ارزش مداری، حسن شهرت، مهارت و تخصص مدیران کمتر توجه شده است و دبیران و معلمان آنها را در حد نامطلوبی ارزیابی کرده اند. این در حالی است که از دید آنان مدیران مدارس از شاخصه های برجسته ای چون وجدان کاری و انضباط اداری، اجتماعی و اقتصادی برخوردارند و در انتخاب مدیران مدارس به این مؤلفه ها توجه کافی شده است.
۴۹.

بررسی تطبیقی مفهوم کایزن در منابع اسلامی

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی کایزن بهبود مستمر منابع اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت تئوری های مدیریت کلیات
تعداد بازدید : ۱۰۰۰ تعداد دانلود : ۶۱۰
کایزن یا بهبود مستمر کارها، از الگوهای مدیریتی ایجاد شده از سوی ژاپنی هاست که با هدف تلاش بی وقفه و مستمر طراحی شده است. مقاله پیش رو با بررسی ابعاد اسلامی مستتر در مدیریت کایزن در زمینه پیشرفت مداوم و منع درجا زدن، دستور العمل های ارائه شده در روایات پیامبرn و امامان معصومb و الگو برداری از رفتار ایشان در این زمینه را مورد بررسی قرار می دهد. تحقیق حاضر از نظر هدف توسعه ای بوده و با روش توصیفی−تحلیلی انجام شده است. به منظور گردآوری اطلاعات از روش مطالعات کتابخانه ای از ابزار فیش برداری و طبقه بندی گزاره ها استفاده شده است. در این مقاله تلاش شده است تا حد امکان اصول کایزن در منابع اسلامی بررسی شود و منابع مرتبط با این مفهوم استخراج و تحلیل شود تا بتوان افزون بر فهم دقیق تر و کامل تر آن، دیدگاه منابع اسلامی در این زمینه را تبیین کرد و به کار بست. با این حال، کایزن نمونه اجرا شده ای از یک دستورالعمل اسلامی است. دقت در این موضوع اثبات می کند که دانشمندان علوم اسلامی باید توجه ویژه ای به دستورالعمل های ظریف اسلام برای به کارگیری آن در سطوح مختلف مدیریتی بنمایند و با حضور پر رنگ تر در حوزه های مختلف، برای استخراج علوم از مباحث اسلامی، برنامه ریزی و تلاش نمایند.
۵۰.

بررسی مقایسه ای مدیریت تعارض از دیدگاه اسلام و سایر مکاتب علمی

کلیدواژه‌ها: تعارض مدیریت تعارض مدیریت اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۹ تعداد دانلود : ۷۴۷
هدفِ پژوهش حاضر، بررسی مفهوم تعارض و مدیریت آن از منظر اسلام و سایر مکاتب از یک سو و دیدگاه های مختلف مدیریت و یافتن وجوه اشتراک و افتراق آنها با دیدگاه اسلامی از سوی دیگر است. روش تحقیق حاضر به صورت کتابخانه ای با بهره برداری از منابع گوناگون در این زمینه و به شیوه عقلی و نقلی انجام یافته است. نتایج پژوهش پیش رو به شرح ذیل می باشد: سه نگرش عمده، درباره تعارض میان مکتب های مختلف وجود دارد. دیدگاه اول، سنتی و بر این باور است که تعارض در آغاز امری مخرّب بوده است و باید از آن اجتناب کرد؛ دیدگاه دوم، به مکتب روابط انسانی تعلق دارد و معتقد است، تعارض امری طبیعی و اجتناب ناپذیر است و دیدگاه آخر، به صورت تعاملی دو نوع تعارض کارکردی و غیرکارکردی (مثبت ومنفی) دارد و حتی در موقعیت هایی نیاز است که مدیران نسبت به ایجاد تعارض اقدام کنند. در واقع هر کدام از دیدگاه های یادشده، در مقاطعی دچار افراط و تفریط در زمینه تعارض شده اند. مکتب اسلام دیدگاه متعادلی نسبت به پدیده تعارض بیان داشته است و با وجود اعتقاد به دو نوع نگرش مثبت و منفی در این زمینه، تأکید می کند که مرز بین تعارض های مثبت و منفی به عواملی همچون نیت افراد، توانایی اشخاص، نوع موضوع و مهم تر از همه موقعیت تعارض بستگی دارد.
۵۱.

مفهوم پردازی معنویت سازمانی از منظر نهج البلاغه: کاربست استراتژی نظریه داده بنیاد

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه نظریه داده بنیاد مدیریت اسلامی معنویت سازمانی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت استراتژیک کلیات
تعداد بازدید : ۱۵۰۰ تعداد دانلود : ۱۰۶۰
پژوهش حاضر با هدف تدوین نظریه معنویت سازمانی از منظر نهج البلاغه، با استفاده از استراتژی پژوهشی نظریه داده بنیاد متنی به انجام رسید. بدین منظور، خطبه ها، نامه ها و حکمت های کتاب ارزشمند نهج البلاغه بررسی و نمونه عبارت های در ارتباط با مبحث معنویت سازمانی از نهج البلاغه استخراج شدند. پس از بررسی و دقت نظر در این عبارت ها، با محور قرار دادن مشخصه های مشترک بین آنها، مضمون های پژوهش در 21 عنوان گردآوری شدند. در نهایت با در نظر گرفتن این مضمون ها و زیر شاخه هریک، به تدوین نظریه معنویت سازمانی از دیدگاه نهج البلاغه براساس مدل طرح نظام مند نظریه داده بنیاد، مشتمل بر مقوله کانونی (خدامحوری)، عوامل علّی (اعتقاد، عمل و خودشناسی)، راهبردها و تعاملات (راهبردهای آموزش و بهسازی، نظارت و مشاوره)، زمینه یا بستر (قانون مداری)، شرایط مداخله گر (خودسازی و توان مدیریتی) و پیامدها (تعهد، تعامل سازنده، عدالت سازمانی و عدالت اجتماعی)، پرداخته شد. با توجه به اهمیت بومی سازی نظریه ها و گفتمان های مدیریت و تأکید بر مدیریت اسلامی جهت جلوگیری از بروز تضاد و تعارض در مبانی اعتقادی و عملی مدیران و کارکنان سازمانی، یافته های حاصل از این پژوهش می تواند افزون بر توسعه دانش نظری و بومی موجود، به روش های گوناگون، مبنایی برای سنجش معنویت و کاربرد آن در سازمان ها قرار گیرد.
۵۲.

بررسی ویژگیهای جهادگران در قالب مؤلفههای هوش معنوی (مطالعه موردی جهادسازندگی در دهه نخستین انقلاب اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هوش معنوی مدیریت اسلامی دفاع مقدس مدیریت جهادی فرهنگ جهادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۲ تعداد دانلود : ۹۲۱
مدیریت جهادی در دهه نخستین انقلاب اسلامی در جهاد سازندگی که استوار بر ارزش های اسلامی بود، با وجود محدودیت در منابع و سرمایه های مادی، با تکیه بر نیروی انسانی خود (جهادگران) توانست بهره وری بالاتری نسبت به دیگر سازمان های کشور ارائه دهد؛ از این رو بررسی نقش نیروی انسانی و ویژگی های جهادگران در تبیین موضوع مدیریت جهادی باید مورد توجه قرار گیرد. به همین منظور، هدف از ارائه مقاله حاضر، بررسی و استخراج ویژگی های جهادگران و مقایسه آن با مؤلفه های هوش معنوی است. با استفاده از روش تحقیق تجزیه و تحلیل تم(مضمون)، 57 مقاله مرتبط با موضوع تحقیق که در مجموعه مقالات همایش های ملی فرهنگ و مدیریت جهادی 1386،1387و 1388 به چاپ رسیده و حداقل یکی از نگارندگان آن از جهادگران جهادسازندگی بوده، به بررسی ویژگی های جهادگران جهادسازندگی پرداخته شده است. یافته های پژوهش بر اساس کد گذاری های صورت گرفته روی مفاهیم و استخراج تم های فرعی نشان داد: ویژگی جهادگران با آنچه به نام هوش معنوی در ادبیات علمی جهان مطرح است، قرابت های بسیاری دارد و قابل طبقه بندی بر اساس مدل هوش معنوی ایمونز است. همچنین در مجموع 46 تم فرعی شناسایی و به عنوان ویژگی جهادگران معرفی شد و در قالب 5 تم اصلی طبقه بندی کلی تری صورت پذیرفت.
۵۳.

بررسی دلالت های مدیریتی سیره امیرالمؤمنین علی علیه السلام در عرصه سازماندهی: مطالعه موردی شرطه الخمیس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امام علی (ع) سازماندهی مدیریت اسلامی سازماندهی نوآورانه شرطه الخمیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۳ تعداد دانلود : ۶۰۸
شرطه الخمیس عنوان سازماندهی و ساختار خاصی است که حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در سازماندهی سپاه خود مورد استفاده قرار می دادند. این ساختار ابداعی و نوآورانه، دارای ویژگی ها و خصیصه هایی است که آن را از سایر شیوه های سازماندهی متمایز می کند. مقاله پیش رو با رویکرد کیفی و راهبرد تاریخی-تطبیقی به گردآوری و تحلیل داده ها پرداخته و برای اعتبار بخشی به یافته ها با افراد صاحب نظر در تاریخ اسلام مصاحبه های تکمیلی و تأییدی انجام شده است. با بررسی تفصیلی جایگاه نوآوری در مدیریت و به خصوص در سازماندهی، ویژگی های اصلی یک سازماندهی از نوع شرطه الخمیس شامل: 1- وجود قرارداد خاص 2- نوآورانه بودن 3-انعطاف پذیری 4- یادگیرندگی 5- بصیرت بخشی به عنوان روش اصلی هماهنگی، احصا شدند. در ادامه ویژگی های این سازماندهی با پیکربندی های مشابه شرطه الخمیس مقایسه شده و به تبیین مزایای این پیکربندی پرداخته شده است. نتیجه اینکه سازماندهی شرطه الخمیس در شرایط کنونی برای اداره سازمان های با شرایط پیچیده و پویا، رقابتی، با ریسک و حساسیت بالا قابل توصیه است.
۵۴.

تدوین و اعتباریابی چارچوبی برای ارزیابی شایستگی های مدیران دانشگاهی با توجه به آموزه های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۸۹۸ تعداد دانلود : ۸۳۳
هدف: این پژوهش در پی تدوین و اعتباریابی چارچوبی برای ارزیابی شایستگی های مدیران دانشگاهی با توجه به آموزه های اسلامی بوده است. روش: روش پژوهش، ترکیبی و از نوع اکتشافی متوالی است. در مرحله کیفی با استفاده از روش همسوسازی منابع چندگانه مشتمل بر سه ضلعِ الف) جمع آوری مبانی نظری، اصول زیربنایی مربوط به متغیر پژوهش، ب) تحقیقات انجام شده در حوزه شایستگی مدیران و ج) پیمایش نظرات آگاهی دهندگان کلیدی، چارچوب نظری اولیه تدوین و اعتباریابی شد. سپس در مرحله کمی، روایی و پایایی چارچوب تدوین شده با استفاده از روشهای آماری تحلیل عامل تأییدی و آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. یافته ها: در این پژوهش چارچوبی مشتمل بر ابعاد سه گانه ارزشی- منشی، دانشی- بینشی و مهارتی- روشی و مؤلفه های مربوط به هر بعد برای ارزیابی شایستگی های مدیران دانشگاهی با توجه به آموزه های اسلامی، تدوین و اعتباریابی شد. بعد ارزشی- منشی شامل مؤلفه های تقوا، تعهد، کرامت، عدالت و ولایتمداری؛ بعد دانشی- بینشی شامل مؤلفه های آگاهی از احکام و آموزه های دینی، آگاهی از قوانین و مقررات عمومی و حدود وظایف و اختیارات شغلی، برخورداری از دانش تخصصی و حرفه ای مدیریت، شناخت وضعیت درونی و بیرونی سازمان مربوطه و بعد مهارتی- روشی شامل مؤلفه های مهارتهای فنی، انسانی و ادراکی می باشد. نتیجه گیری: ارزیابی شایستگی های مدیران در ابعاد سه گانه ارزشی- منشی، دانشی- بینشی و مهارتی- روشی می تواند باعث ایجاد تحول در جذب و بهسازی نیروی انسانی در نظام آموزش عالی جمهوری اسلامی و انتصاب مدیران آن شود.
۵۵.

طراحی مدل شایستگی مدیران دانشگاهی بر اساس الگوهای اسلامی: مطالعه ای تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹۵۳ تعداد دانلود : ۷۵۳
این پژوهش با هدف طراحی مدل شایستگی مدیران دانشگاهی بر اساس الگوهای اسلامی با تأکید بر کتاب ارزشمند نهج البلاغه امام علی(ع) انجام شده است. روش: در فرایند پژوهش نخست با بررسی ادبیات پژوهش، مطالعات قبلی به طور عمیق مورد بررسی قرار گرفته اند و سپس همه خطبه ها، نامه ها و حکمتهای حضرت به طور دقیق بررسی شده اند و سپس مطالب مستخرج بر اساس الگوی کدگذاری باز برگرفته از رویکرد نظریه پردازی داده بنیاد کدگذاری شده اند. در مرحله بعد، این کدها در قالب طبقات اصلی و فرعی شایستگی ها طبقه بندی شده اند. به منظور حصول اطمینان از صحت و درستی استنباط محققان از شایستگی ها، الگوی شناسایی شده توسط 24 نفر از افراد خبره و صاحب نظر دانشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفته است و پس از انجام آزمون آماری، شایستگی های نهایی مشخص شده اند. یافته ها: شایستگی های تقوامداری، رفتاری- اخلاقی، امانتداری، عدالت ورزی و انصاف و تصمیم گیری، به عنوان شایستگی های اصلی مدیران شناسایی شده اند. نتیجه گیری: با مطالعه ای تطبیقی به تبیین تفاوت بین رویکردهای متعارف در الگوهای شایستگی در تطبیق با الگوی اسلامی شناسایی شده پرداخته شده و بر اساس الگوی اسلامی پیشنهادهایی برای به کارگیری در مراکز آموزش عالی و دانشگاهها ارائه شده است#,
۵۶.

شناسایی و تبیین اصول مدیریت در سیره امام حسین علیه السلام و دلالتهای آن برای دانش مدیریت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی اصول مدیریت سیره امام حسین علیه السلام تحلیل مضمون بیانات امام حسین (ع)

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت تئوری های مدیریت کلیات
تعداد بازدید : ۱۸۷۶ تعداد دانلود : ۲۷۹۵
هدف و سؤال اصلی پژوهش، شناسایی و تبیین اصول مدیریت در سیره امام حسین(ع) و دلالتهای آن برای دانش مدیریت است. این پژوهش درصدد است تا خلأ پژوهشها درباره عاشورا را بررسی، و بعد مدیریتی و رهبری امام حسین علیه السلام را در سیره و زندگی آن حضرت تا لحظه شهادت بازبینی کند. پژوهش بر اساس هدف، بنیادی و به لحاظ روش، کیفی، و دارای رویکردی استقرایی است که با بهره گیری از روش تحلیل مضمون به دنبال پاسخگویی به سؤال اصلی پژوهش است. با مطالعه منابع معتبر و مورد تأیید خبرگان در حوزه عاشورا ابتدا 207 شناسه اولیه استخراج شد. در گام بعدی 80 مضمون پایه شناسایی شد که از بررسی و جمعبندی این مضامین پایه، 41 مضمون سازمان دهنده استخراج گردید. سرانجام تمام مضمونهای سازمان دهنده ذیل چهار مضمون فراگیر قرار گرفت: اصول ناظر به ویژگیهای مدیر و رهبر، اصول ناظر به مدیریت افراد و همکاری، اصول ناظر به هدف، راهبرد و برنامه ریزی و اصول ناظر به رویارویی با محیط، مضامین فراگیر و اصول کلانی است که از سیره امام حسین (ع) استخراج شد که می توان از آنها دلالتهایی برای طراحی اصول علم مدیریت بر اساس منابع دینی استخراج کرد.
۵۷.

ارائه الگوی مفهومی نظارت بر کار کارکنان سازمان های دولتی بر اساس معیارهای پیشنهادی دانشمندان مسلمان در جهت سیاست های کلی نظام اداری(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: سازمان های دولتی نظارت مدیریت اسلامی سیاست های کلی نظام اداری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق حرفه ای
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
تعداد بازدید : ۱۲۳۳ تعداد دانلود : ۷۱۰
هدف از این پژوهش، تبیین ابعاد و مؤلفه های نظارت بر کار کارکنان سازمان های دولتی بر اساس معیارهای پیشنهادی دانشمندان مسلمانان است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های «توصیفی» است که به روش پیمایشی انجام شده، است. همچنین از نظر هدف، «توسعه ای- کاربردی» به شمار می آید. روش گردآوری اطلاعات ترکیبی از مطالعات کتابخانه ای و میدانی است و ابزار گردآوری اطلاعات، بررسی اسناد و مدارک، مصاحبه و پرسش نامه است. جامعة آماری این پژوهش برای آزمون مدل، خبرگان آگاه به موضوع بوده است. روش نمونه گیری «گلوله برفی» بوده و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش «آمار توصیفی و استنباطی» (آزمون مقایسات چندگانة فریدمن) استفاده شده است. نتایج پیمایشی حاصل از پرسش نامه نشان دهندة تأیید مدل از نظر خبرگان است. در این پژوهش پس از جمع بندی مطالب و اصلاحات لازم، الگوی نظارت بر کار کارکنان سازمان های دولتی بر اساس معیارهای پیشنهادی دانشمندان مسلمان، که شامل 24 مؤلفه در قالب 4 بُعد است، ارائه شد.
۵۸.

بررسی اصول مدیریت اسلامی از دیدگاه نهج البلاغه

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مدیریت مدیریت اسلامی شرایط مدیریت مدیر توانمند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲۰ تعداد دانلود : ۲۵۳۵
مدیریت از دیدگاه آموزه ها و منابع اصیل اسلامی دارای شرایط و اصولی است که مدیر را در رسیدن به اهداف مدیریتی، یاری می کند. در متون معتبر از جمله نهج البلاغه، مسئله مدیریت در ابعاد مختلف آن از مدیریت سیاسی گرفته تا اقتصادی وحتی مدیریت خانواده مورد توجه قرار گرفته است. تلاش ما در این نوشتار، بررسی مهمترین شرایط مدیریت از دیدگاه علی بن ابی طالب (ع) می باشد.
۵۹.

پی جویی ریشه های مسئولیت اجتماعی سازمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسلام اخلاق سازمانی سازمان مدیریت اسلامی مسئولیت اجتماعی سازمان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت تئوری های مدیریت کلیات
تعداد بازدید : ۱۰۶۲ تعداد دانلود : ۷۹۲
سازمان، ابزاری جهت خدمت به اجتماع است. از این رو، تبیین وظایف و مسئولیت های آن در قبال اجتماع، امری ضروری است. ایجاد حوزه ای به نام مسئولیت اجتماعی سازمان و تبیین ابعاد آن، تلاشی به منظور تبیین این وظایف است. این مفهوم در غرب با تغییر مبانی فلسفی و دیدگاه دانشمندان نسبت به سازمان و محیط آن، تحولاتی داشته است. مسئولیت اجتماعی سازمان در بستر اندیشه غرب و متناسب با نیازهای جامعه غربی شکل گرفته و در قرن اخیر، موضوع گفت وگو و تضارب آرای دانشمندان علم مدیریت قرار گرفته است. متأسفانه این موضوع در بین دانشمندان مدیریت اسلامی، استقبال کمی داشته است. جهت شروع پژوهش اسلامی در این موضوع، ابتدا باید به تبیین وجود مفهومی به نام مسئولیت اجتماعی سازمان در اندیشه اسلامی پاسخ داد. از این رو مقاله حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤال اساسی است که در منظر دین اسلام، مفهومی به نام مسئولیت اجتماعی سازمان وجود دارد؟ برای پاسخگویی به این سؤال، از برهان عقلی، یکی از منابع معرفت شناسی دین اسلام استفاده شده است. در این مقاله پس از تبیین اصالت سازمان، به حقوق و مسئولیت های ملازم آن حقوق پرداخته شده و در نهایت به وجود مسئولیت برای سازمان نسبت به اجتماع در قالب مسئولیت های سلبی و ایجابی دست یافته شده است.
۶۰.

معیارهای شایستگی مدیران با استفاده از رهنمودهای امام علی (ع) در نهج البلاغه

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی شایستگی مدیران معیارها امام علی (ع) و نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت اجرایی مهارتهای عمومی مدیریت
تعداد بازدید : ۱۹۱۳ تعداد دانلود : ۷۳۲
هدف: بررسی و تبیین معیارهایی جهت انتخاب و همچنین سنجش عملکرد و ارزیابی میزان شایستگی مدیران، با استفاده از رهنمودهای امام علیg در نهج البلاغه. روش: این تحقیق از نوع توصیفی−مروری و کتابخانه ای می باشد که با رجوع به شرح های مختلف نهج البلاغه و سایت های اینترنتی، موضوع بندی و با حفظ امانت نگاشته شده است. یافته ها: در این مقاله با مطالعه خطبه ها، نامه ها، کلمات قصار و وصیت نامه امام علیg، معیارهایی از شایستگی مدیران استخراج می شود. از جمله این معیار ها می توان به داشتن عدالت، علم و آگاهی، حسن تدبیر، آشنایی با فنون برنامه ریزی، قاطعیت، رفق و مدارا، نشاط و شادابی، شرح صدر و قانون مندی، داشتن روحیه مشورت و رایزنی، سخن وری و قدرت تفهیم، جاذبه و دافعه صحیح، فرمانبرداری از مافوق، اعتدال و میانه روی اشاره کرد. نتیجه گیری: جامعه اسلامی می تواند با به کارگیری سخنان گهربار امام علیg، بهره وری مدیریتی خویش را از مرحله انتخاب تا ارزیابی و سنجش عملکرد مدیران افزایش دهد. از طرف دیگر معیارهای مناسب مدیریتی در نظام اسلامی در سه حوزه (دانش، مهارت و اخلاق) قابل تقسیم بندی است.