اندازه‌گیری و تجزیه و تحلیل بهره‌وری عوامل تولید در گروه‌های صنایع ایران(1372-1351)
حوزه‌های تخصصی:
در این پژوهش، صنایع کشور، برحسب طبقه‌بندی بین‌المللی فعالیت‌های صنعتی به نه‌گروه صنعتی، و در یک طبقه‌بندی دیگر به سه گروه صنایع مصرفی، واسطه‌ای و سرمایه‌ای، وهمچنین براساس طبقه‌بندی سیرکین و چنری به سه گروه صنایع آغازین، میانی و پایانی تقسیم‌شده و شاخص‌های بهره‌وری مربوط به هر کدام محاسبه گردیده است. شاخص‌های بهره‌وری دردو گروه شاخص‌های بهره‌وری جزئی و بهره‌وری کل عوامل تولید بررسی شده است. در گروه‌شاخص‌های جزئی، بهره‌وری نیروی کار و سرمایه به صورت نسبت تولید به نهاده مورد نظر ودر گروه شاخص‌های بهره‌وری کل، رشد تولید در ارتباط با مجموعه‌ای از عوامل تولید بااستفاده از شاخص‌های ابتدایی، سولو، کندریک و دیویژیا اندازه‌گیری و بررسی شده است. برای برآورد موجودی سرمایه در گروه‌های صنایع، از روش‌های متفاوتی نظیر روش‌جستجوی شبکه‌ای در فواصل مختلف نرخ استهلاک، روش نمایی و روش تعدیل استفاده شده‌و روش تعدیل که از نتایج بهتری در مقایسه با روش‌های دیگر برخوردار بوده، انتخاب گردیده‌است. نتایج حاصل از محاسبه شاخص‌های بهره‌وری نشان می‌دهد که بهره‌وری جزئی نیروی کار،در مجموع، رشدی معادل 48/9 درصد و بهره‌وری سرمایه رشدی منفی معادل 13 درصد درطول دوره داشته است. بررسی بهره‌وری جزئی به تفکیک فعالیت‌های صنعتی حاکی از آن است‌که بهره‌وری نیروی کار، بجز صنایع غذایی و صنایع کاغذ و مقوا، در بقیه صنایع رو به افزایش‌بوده است. ولی بهره‌وری سرمایه فقط در صنایع محصولات کانی غیرفلزی، فلزات اساسی وصنایع متفرقه افزایش داشته و در بقیه صنایع با کاهش مواجه بوده است. روند تغییرات مثبت بهره‌وری، نیروی کار و تغییرات منفی بهره‌وری سرمایه در صنایع‌آغازین، میانی، پایانی و همچنین صنایع مصرفی و سرمایه‌ای نیز حاکم بوده است. روند تغییرات شاخص‌های بهره‌وری کل عوامل تولید نشان می‌دهد، بجز صنایع متفرقه که‌دارای روند صعودی بوده و همچنین صنایع نساجی و پوشاک که ابتدا روندی صعودی و سپس‌نزولی داشته، در سایر گروه‌های صنایع، براساس شاخص‌های محاسبه شده، روند مشخصی‌نداشته است و بدین روی نمی‌توان در مورد آنها به